Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 lipca 2025 roku

Sąd Rejonowy w Toruniu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący sędzia Andrzej Kurzych

Ławnicy Iwona Oleś, Jolanta Pudlewska

Protokolant sekretarz sądowy Karolina Grudzińska

po rozpoznaniu w dniu 13 czerwca 2025 roku w T. na rozprawie

sprawy z powództwa S. W.

przeciwko Krajowej Grupie (...)

o odszkodowanie

I.  zasądza od pozwanej Krajowej Grupy (...) na rzecz powoda S. W. kwotę 22.281,00 zł (dwadzieścia dwa tysiące dwieście osiemdziesiąt jeden złotych) tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 31 października 2024 roku do dnia zapłaty,

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

III.  nadaje wyrokowi w punkcie I. rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 9.824,39 zł (dziewięć tysięcy osiemset dwadzieścia cztery złote trzydzieści dziewięć groszy),

IV.  nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Toruniu kwotę 1.115,00 zł (jeden tysiąc sto piętnaście złotych) tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powód był zwolniony z mocy ustawy.

Iwona Oleś Andrzej Kurzych Jolanta Pudelewska

IV P 822/24

UZASADNIENIE

S. W. pozwem z dnia 8 października 2024 r. przeciwko Krajowej Grupie (...) wniósł o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia umowy o pracę zawartej
z nim na czas nieokreślony, wręczonego mu w dniu 19 września 2024 r. Ewentualnie,
w przypadku upływu okresu wypowiedzenia, wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej kwoty 22.281,00 zł tytułem odszkodowania na podstawie art. 45 k.p. w zw. z art. 47 ^{( 1)} k.p. wraz
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia doręczenia pozwu pozwanej.

Powód wskazał, że w dniu 19 września 2024 r. wręczono mu oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem. Powód zaprzeczył wszelkim twierdzeniom pozwanej zawartym w wypowiedzeniu umowy o pracę oraz przedstawił szeroką argumentację na poparcie swego stanowiska.

Pozwana Krajowa Grupa (...) (dalej jako: (...) spółka; pracodawca) w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości. Wskazała, że dokonane wobec powoda wypowiedzenie umowy o pracę było uzasadnione. Powód nie wywiązywał się należycie z obowiązków pracowniczych. Skutkowało to nieosiąganiem celów dotyczących pozyskiwania nowych klientów oraz nieosiągania wolumenu obrotu klientów. Jakość świadczonej przez powoda systematycznie pogarszała się, co skutkowało wypowiedzenie umowy o pracę.

Sąd ustalił co następuje:

Powód S. W. rozpoczął pracę w (...) (dawniej: Krajowej (...) w dniu 17 listopada 2014 r. na podstawie umowy na okres próbny na stanowisku Regionalnego Koordynatora (...)Stanowisko to zajmował również na podstawie umowy o pracę na czas określony z dnia 21 stycznia 2015 r. Na podstawie umowy o pracę na czas określony z dnia 16 lutego 2016 r. powód zajmował w spółce stanowisko Regionalnego Koordynatora (...) Na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony z dnia 18 października 2018 r. zajmował stanowisko Regionalnego Koordynatora (...)

(okoliczności bezsporne, nadto dowody:

⚫

umowa o pracę z 17.11.2014 r. – k. 1B akt osobowych,

⚫

umowa o pracę z 21.01.2015 r. – k. 8B akt osobowych,

⚫

umowa o pracę z 16.02.2016 r. – k. 15B akt osobowych,

⚫

umowa o pracę z 18.10.2018 r. – k. 34B akt osobowych)

Cały pion sprzedaży (...)był skupiony w komórce organizacyjnej Centrali – (...) W czerwcu 2023 r. pozwany rozpoczął proces likwidacji (...), co wiązało z restrukturyzacją zatrudnienia. Część pracowników (...) miała zostać zwolnionych z pracy, zaś cześć miała zostać przeniesiona do poszczególnych jednostek organizacyjnych (...), gdzie nadal mieli wykonywać zadania sprzedażowe. W wyniku tego procesu powód został przeniesiony z dniem 1 sierpnia 2023 r. do Zakładu (...)(później Oddział (...) na Stanowisko Specjalisty ds. Sprzedaży z nowym miejscem pracy we W.. Zmiany te zostały wprowadzone porozumieniem zmieniającym z 10 sierpnia 2023 r. W Oddziale (...) funkcjonowały dwa zespoły sprzedażowe. Zespół, w którym pracował powód liczył 4 osoby, w tym, oprócz powoda, bezpośrednia przełożona powoda V. K., która zajmowała stanowisko Kierownika (...) Dyrektorem Oddziału (...) był R. Z., a od 1 lutego 2024 r. M. Ż..

Na mocy porozumienia zmieniającego z 26 września 2023 r. jako miejsce pracy powoda wskazano województwa: (...), (...), (...), (...) i (...).

(dowody:

⚫

porozumienie z 10.08.20243 r. – k. 63B akt osobowych,

⚫

porozumienie z 26.09.2023 r. – k. 64B akt osobowych,

⚫

e-mail z 25.08.2023 r. – k. 498 akt,

⚫

zeznania świadka M. Ż. złożone na rozprawie w dniu 20.03.2025 r. – k. 411v.-415 akt– 00:26:46-01:43:25,

⚫

zeznania świadka V. K. złożone na rozprawie w dniu 21.03.2025 r. – k. 422-427 akt– 00:41:49-02:53:52)

Mimo zmian organizacyjnych zgodnie z § (...) Regulaminu Organizacyjnego (...) status pracodawcy przypisany był (...) Do dokonywania czynności w imieniu pracodawcy upoważniony był Prezes Zarządu oraz pozostałe osoby wchodzące w skład kadry kierowniczej Spółki wyłącznie w ramach udzielonych pełnomocnictw.

(dowody:

⚫

regulamin organizacyjny – k. 191v. akt)

Zgodnie ze Statutem (...) podstawową jednostką organizacyjną Związku była m.in. organizacja zakładowa (§ (...)), która zrzeszała pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy. Organizacja zakładowa była uprawniona do tworzenia organizacji oddziałowych (§ (...) W organizacji zakładowej władzą wykonawczą była komisja zakładowa (§ (...), która może wybrać swoje prezydium (§ (...)). Komisja zakładowa jest zarządem w rozumieniu ustawy o związkach zawodowych (§ (...)). W organizacji oddziałowej władze wykonawczą pełniła komisja oddziałowa (§ (...)

W skład komisji zakładowej wchodzą:

1)  przewodniczący komisji zakładowej,

2)  przewodniczący władz wykonawczych niższych jednostek organizacyjnych Związku, wchodzących w skład organizacji zakładowej,

3)  pozostali członkowie komisji zakładowej wybrani przez zakładowe zebranie członków (§ (...)

Władza wykonawcze danej jednostki organizacyjnej Związku kieruje jej działalnością i reprezentuje ją na zewnątrz Związku oraz wobec innych jednostek organizacyjnych Związku (§ (...).

Władza wykonawcza podstawowej jednostki organizacyjnej Związku reprezentuje członków Związku należących do danej podstawowej jednostki organizacyjnej Związku wobec pracodawcy, zawiera zakładowe układy zbiorowe pracy na zasadach określonych przepisami prawa powszechnego oraz posiada inne uprawnienia wynikające z tychże przepisów, a także może przekazać swoje uprawnienia komisji zakładowej (jeżeli władzą wykonawczą podstawowej jednostki organizacyjnej Związku jest zakładowa komisja koordynacyjna), komisji podzakładowej, wydziałowej, oddziałowej lub komisji koła (§ (...)).

Prezydium jest organem władzy wykonawczej. Do zadań prezydium władzy wykonawczej należy kierowanie bieżącą działalnością danej jednostki organizacyjnej Związku. Prezydium władzy wykonawczej tworzą: przewodniczący oraz osoby wybrane na jego wniosek spośród członków tej władzy, w tym jego zastępca lub zastępcy, sekretarz i skarbnik. Przewodniczący władzy wykonawczej jest jednocześnie przewodniczącym prezydium tej władzy. Przewodniczący reprezentuje władzę wykonawczą, kieruje pracami tej władzy i jej prezydium, zobowiązany jest do nadzoru i egzekwowania wykonywania obowiązków przez członków władzy wykonawczej i jej prezydium.

Władza wykonawcza może scedować cześć swoich uprawnień (z wyłączeniami podanymi w Statucie) na prezydium, bez możliwości dalszego ich przekazywania innym władzom Związku (§ (...)

(dowody:

⚫

jednolity tekst statutu (...) po wprowadzeniu zmian uchwalonych przez (...)w dniu 27 maja 2022 roku – k. 468-484 akt)

W pozwanej spółce działały 3 związki zawodowe, m.in. (...) SA. Na szczeblu całej Grupy funkcjonowała organizacja zakładowa, którą kierowała Komisja Zakładowa. Od 2023 r. jej Przewodniczącym był S. L., który na co dzień pracował w K.. Ponadto Komisja liczyła 13 członków. Jej członkami byli m.in. Przewodnicząca Komisji Oddziałowej (...) SA w Centrali Spółki (...) SA w Oddziale (...) we W. P. D..

(dowody:

⚫

zaświadczenie z 18.04.2024 r. – k. 464 akt,

⚫

protokół z 23.03.2023 r. – k. 465-467 akt,

⚫

zeznania świadka L. M. złożone na rozprawie w dniu 08.05.2024 r. – k. 486-487v akt – 00:28:27-01:05:48,

⚫

zeznania świadka S. L. złożone na rozprawie w dniu 08.05.2024 r. – k. 488-488v akt– 01:09:09-01:21:32,

⚫

zeznania świadka P. D. złożone na rozprawie w dniu 13.06.2024 r. – k. 551-552 akt– 00:12:46-00:26:47,

⚫

zeznania świadka R. W. złożone na rozprawie w dniu 13.06.2024 r. – k. 552-553 akt– 00:29:37-00:50:17)

Zgodnie z funkcjonującą od dawna praktyką, kontakt pomiędzy spółką a działającymi tam związkami zawodowymi odbywał się przy wykorzystaniu poczty elektronicznej (bez stosowania podpisu kwalifikowanego). Działające u pozwanego związki zawodowe nigdy nie kwestionowały tej formy kontaktu. Ze względu na duże rozproszenie terytorialne pozwanego oraz struktur związkowych, a także znaczącą liczbę podmiotów wchodzących w jego skład (28 podmiotów) była ona uznawana za korzystną.

(dowody:

⚫

zeznania świadka D. N. złożone na rozprawie w dniu 08.05.2024 r. – k. 485-486 akt– 00:05:35-00:18:52,

⚫

zeznania świadka S. L. złożone na rozprawie w dniu 08.05.2024 r. – k. 488-488v akt– 01:09:09-01:21:32,

⚫

zeznania świadka R. W. złożone na rozprawie w dniu 13.06.2024 r. – k. 552-553 akt– 00:29:37-00:50:17)

W przypadku (...) SA korespondencja w sprawach indywidualnych kierowana była zawsze w pierwszej kolejności do Przewodniczącego Komisji Zakładowej. Z uwagi na rozmiary spółki oraz brak wiedzy o sytuacji poszczególnych pracowników, w Komisji Zakładkowej (...) przyjęta była praktyka, że Przewodniczy Komisji Zakładowej, po wpływie danej sprawy, przekierowywał ją do Przewodniczącego właściwej dla danego pracownika Komisji Oddziałowej. Przewodniczący tej Komisji następnie badał sprawę i udzielał odpowiedzi wobec pracodawcy. Odpowiedź ta nie była konsultowana z Komisją Zakładową, ani przez nią zatwierdzana. Nie poddawano jej też pod głosowanie przez Komisję Oddziałową.

(dowód:

⚫

zeznania świadka L. M. złożone na rozprawie w dniu 08.05.2024 r. – k. 486-487v akt – 00:28:27-01:05:48,

⚫

zeznania świadka S. L. złożone na rozprawie w dniu 08.05.2024 r. – k. 488-488v akt– 01:09:09-01:21:32,

⚫

zeznania świadka P. D. złożone na rozprawie w dniu 13.06.2024 r. – k. 551-552 akt– 00:12:46-00:26:47,

⚫

zeznania świadka R. W. złożone na rozprawie w dniu 13.06.2024 r. – k. 552-553 akt– 00:29:37-00:50:17)

Powód był członkiem (...) S.A. od 29 stycznia 2020 r. Powód był przypisany do jednostki organizacyjnej związku działającej przy Centrali, co wynikało z usytuowania w strukturze pracodawcy (...). Mimo że od 1 sierpnia 2023 r. był pracownikiem Oddziału (...) we W., to w zakresie przynależności związkowej pozostał związkowcem Komisji Oddziałowej Centrali Spółki.

(dowód:

⚫

dokumentacja związana z przystąpienie do związku zawodowego - k. 494-497 akt,

⚫

wiadomości e-mail z dnia 07.03.2024 r. – k. 5C akt osobowych,

⚫

zeznania świadka L. M. złożone na rozprawie w dniu 08.05.2024 r. – k. 486-487v akt – 00:28:27-01:05:48,

⚫

zeznania świadka P. D. złożone na rozprawie w dniu 13.06.2024 r. – k. 551-552 akt– 00:12:46-00:26:47)

Pismem z 5 marca 2024 r. Dyrektor (...)w T. R. W. wysłał pocztą elektroniczną do S. L. zapytanie czy wymienieni w piśmie pracownicy, w tym powód, korzystają z ochrony związkowej. Zapytanie o ochronę związkową z dnia 5 marca 2024 r. zostało przekierowane przez S. L. do L. M.. W dniu 7 marca 2024 r L. M., również z pośrednictwem poczty elektronicznej, odpowiedziała, że powód jest członkiem (...) S.A. w Centrali Spółki.
W konsekwencji jest objęty obroną związkową w zakresie indywidualnych spraw pracowniczych.

(dowód:

⚫

pismo z dnia 05.03.2024 r. – k. 3C akt osobowych;

⚫

zeznania świadka D. N. złożone na rozprawie w dniu 08.05.2025 r. – protokół skrócony – k. 485-486 akt, 00:04:07-00:17:39,

⚫

wiadomość e-mail z dnia 07.03.2024 r. – k. 5C akt osobowych)

Dyrektor Oddziału (...) M. Ż. wystosował dnia 13 września 2024 r. do Komisji Zakładowej (...) S.A. zawiadomienie o zamiarze rozwiązania umowy o pracę z powodem. W zawiadomieniu podano przyczynę, z powodu której pozwana zamierzała wypowiedzieć powodowi umowę o pracę. Była ona dokładnie taka sama, jak w późniejszym oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę.

Zawiadomienie zostało wysłane do S. L. w dniu 13 września 2024 r. o godz. 14:41 przez D. N. – Starszego Specjalistę ds. Kadrowo-Płacowych, która pod względem kadrowym obsługiwała Oddziału (...) S.A. we W.. Zawiadomienie wysłano drogą elektroniczną, jako załącznik w formacie (...) Wiadomości nie podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym. W zawiadomieniu wyznaczono zakładowej organizacji związkowej termin 3 dni od dnia otrzymania zawiadomienia na zajęcie stanowiska w sprawie.

Tego samego dnia, tj. 13 września 2024 r. o godz. 14:58 S. L. przekierował wiadomość mailową z zawiadomieniem do Przewodniczącego Organizacji (...) w Oddziale (...) S.A P. D.. Uznał bowiem, że właśnie ta organizacja jest właściwa do zajęcia stanowiska, skoro powód jest pracownikiem Oddziału (...).

P. D. przyjął, że e-mail został przesłany także do L. M. i dlatego dalej się nim nie zajmował, skoro powód był związkowcem Komisji Oddziałowej Centrali Spółki. W dniu 18 września 2024 r. zauważył, że e-mail został skierowany tylko do niego i dlatego przekierował wiadomość do L. M.. Uczyniło to dopiero o godz. 18:58. Ostatecznie żadna z osób reprezentujących (...) w pozwanej spółce nie zajęła stanowiska w sprawie powoda przed wręczeniem mu wypowiedzenia umowy o pracę.

(dowód:

⚫

zawiadomienie zakładowej organizacji związkowej o zamiarze rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem – k. 6C akt osobowych,

⚫

wiadomość e-mail z dnia 13.09.2024 r. wraz z załącznikiem – k. 435-436v akt,

⚫

zeznania złożone na rozprawie w dniu 08.05.2025 r. świadka D. N. – protokół skrócony – k. 485-486 akt, 00:04:07-00:17:39,

⚫

zeznania świadka L. M. złożone na rozprawie w dniu 08.05.2024 r. – k. 486-487v akt – 00:28:27-01:05:48,

⚫

zeznania świadka S. L. złożone na rozprawie w dniu 08.05.2024 r. – k. 488-488v akt– 01:09:09-01:21:32,

⚫

zeznania świadka P. D. złożone na rozprawie w dniu 13.06.2024 r. – k. 551-552 akt– 00:12:46-00:26:47,

⚫

wiadomości e-mail z dnia 13.09.2024 r. i 18.09.2024 r. – k. 514 akt)

W dniu 19 września 2024 r. (...) S.A. rozwiązała z powodem umowę
o pracę za wypowiedzeniem. Wypowiedzenie wręczył powodowi Dyrektor Oddziału (...) we W. M. Ż. w obecności D. N.. Powód zapoznał się z treścią dokumentu, lecz odmówił pokwitowania jego odbioru.

W wypowiedzeniu wskazano, że jego przyczyną jest nienależyte wykonywanie obowiązków pracowniczych na stanowisku Specjalisty ds. Sprzedaży (...)” we W. w okresie od listopada 2023 r. do lutego 2024 r., które skutkowało nieosiąganiem stawianych celów:

1. nieosiąganie celów dotyczących pozyskiwania nowych klientów wynikającego ze spotkania z Dyrektorem (...) J. Z. z dnia 28 listopada 2023 r., tj.:

a)  cel dzienny dla klientów (...) – 3 spotkania zakończone 80% skutecznością (tj. zakończone złożeniem zamówienia lub podpisaniem umowy),

b)  cel dzienny dla klientów detalicznych – 10 skutecznych spotkań (tj. zakończone złożeniem zamówienia lub podpisaniem umowy).

Tymczasem od listopada 2023 r. do końca lutego 2024 r. nie pozyskał ani jednego nowego klienta. Na starcie tego okresu posiadał w swojej bazie 17 klientów (w tym jedynie 3 klientów (...) a liczba ta nie uległa zmianie przez cały wskazany okres.

Wskazano także, że powód nie dbał o to, aby klienci z bazy byli aktywni, tj. składali zamówienia na produkty pracodawcy. Z bazy 17 klientów zamówienia złożyło w kolejnych miesiącach:

a)  w listopadzie 2023 r. – 4 klientów,

b)  w grudniu 2023 r. – 2 klientów,

c)  w styczniu – 1 klient,

d)  w lutym – 1 klient.

Liczba aktywnych klientów (tj. generujących przychód po stronie pracodawcy) zamiast rosnąć, systematycznie spadała.

2. nieosiąganie celu dotyczącego wolumenu obrotu generowanego przez klientów w styczniu i lutym 2024 r. wynikającego z raportu sprzedażowego. Cel w tych miesiącach został zrealizowany na następującym poziomie:

a)  w styczniu 2024 r. klienci wygenerowali 5% obrotu wynikającego ze stawianego celu (4.055 zł z 88.638,00 zł),

b)  w lutym 2024 r. klienci wygenerowali 5% obrotu wynikającego ze stawianego celu (4.055 zł z 88.638,00 zł).

Konsekwencją powyższego jest brak gwarancji realizacji przez powoda zadań sprzedażowych na powierzonym stanowisku i tym samym utrata zaufania do powoda ze strony Pracodawcy, uniemożliwiająca kontynuowanie istniejącego stosunku pracy.

Zaznaczono, że wypowiedzenie jest składane dopiero we wrześniu 2024 r., albowiem w okresie od 13 marca 2024 r. do 3 września 2024 r. powód przebywał na zwolnieniu lekarskim, wobec czego złożenie wypowiedzenia w tym okresie było niemożliwe.

(dowód:

⚫

oświadczenie z 19 września 2024 r. - k. 7C akt osobowych)

Pismem z 3 października 2024 r. L. M. zwróciła się do M. Z. Prezesa Zarządu (...) SA z prośbą o ponowne rozpatrzenie sprawy powoda (a także jeszcze innego pracownika) i przywrócenie go do pracy. Wskazała na to, że był długoletnim pracownikiem, do czasu przejścia do Oddziału (...) należał do grona najlepszych sprzedawców, a także na traumatyczne wydarzenia w jego życiu osobistym i rodzinnym, które miały miejsce po przejściu do tego Oddziału. Podnosiła także, iż zmiany organizacyjne spowodowały chaos organizacyjny.

Stanowisko pozwanego pozostało jednak bez zmian.

(dowody:

⚫

pismo z 3.10.2024 r. – k. 520-520v. akt)

Jednomiesięczne wynagrodzenie za pracę powoda liczone jak przy ekwiwalencie za urlop wypoczynkowy opiewało na kwotę 9.824,39 zł.

(dowody:

⚫

zaświadczenie – k. 176 akt)

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości, o czym zadecydowały uchybienia formalne popełnione przez pozwaną (...) SA w T. na etapie konsultacji związkowej. Ustalenia faktyczne w związku z tym zostały ograniczone do faktów istotnych z punktu widzenia wskazanej kwestii. Tak zakreślona podstawa faktyczna wyroku nie wywoływała żadnych kontrowersji, albowiem istotne dla rozstrzygnięcia fakty nie były przedmiotem sporu. Sąd poczynił je na podstawie przede wszystkim dokumentów. Ich prawdziwość nie była kwestionowana przez strony, a Sąd z urzędu również nie znalazł powodów do jej podważenia. Podstawą ustaleń faktycznych stanowiły także zeznania świadków V. K., M. Ż., L. M., S. L., P. D., R. W. i D. N.. Zeznania wymienionych osób były wiarygodne. Były one bowiem zgodne ze sobą, a ponadto korespondowały z treścią dokumentów zalegających w aktach sprawy.

Zeznania pozostałych zeznających w sprawie osób, tj. P. K., D. B., M. J., R. P., J. Ś., K. S., M. W., J. Z. oraz powoda nie miały dla sprawy znaczenia, jako że koncentrowały się one na zagadnieniach dotyczących podanej w piśmie z 19 września 2024 r. przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę. Uwaga ta odnosi się również do zeznań V. K. i M. Ż. w tej części, w której dotyczyły one zasadności dokonanego wobec powoda wypowiedzenia umowy o pracę.

Zasadniczym dla rozstrzygnięcia sprawy faktem było to, iż pozwana skierowała do Komisji Zakładowej (...), do którego to związku zawodowego powód należał od stycznia 2020 r., zawiadomienie o zamiarze rozwiązania umowy o pracę z powodem umowy o pracę w formie załącznika mailowego bez kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Zastosowana forma zawiadomienia nie miała zatem charakteru pisemnego, co skutkowało naruszeniem art. 38 § 1 k.p. i prowadziło do uwzględnienia roszczenia odszkodowawczego powoda opartego na art. 45 § 1 k.p.

Zgodnie z art. 38 § 1 k.p. o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony pracodawca zawiadamia na piśmie reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową. Z cytowanego przepisu wprost wynika, że skierowane przez pracodawcę do reprezentującej pracownika organizacji związkowej zawiadomienie o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę winno mieć formę pisemną.

Kodeks pracy nie reguluje warunków zachowania formy pisemnej. W tym zakresie odpowiednie zastosowanie mają, zgodnie z odesłaniem zamieszczonym w art. 300 k.p., przepisy kodeksu cywilnego. Zgodnie art. 78 § 1 zd. 1 k.c. do zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. W myśl zaś z art. 78 ¹ § 2 k.c. równoznaczna z formą pisemną jest forma elektroniczna. Do jej zachowania wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci elektronicznej i opatrzenie go kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

Od formy pisemnej i elektronicznej należy odróżnić formę dokumentową. Zgodnie z art. 77 ² k.c. bo zachowania wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie.

Nie może budzić wątpliwości, że art. 38 § 1 k.p. posługuje się formą pisemną w rozumieniu art. 78 § 1 k.c. Warunkowi formy pisemnej, o której mowa w tym przepisie, odpowiada także zgodnie z art. 78 ¹ § 2 k.c. forma elektroniczna. Zastosowana przez pozwana forma zawiadomienia w postaci dokumentu w formacie (...), przesłanego za pośrednictwem poczty elektronicznej tych warunków nie spełnia. Była to bowiem forma dokumentowa w rozumieniu art. 77 ² k.c.

Stanowisko to potwierdza utrwalone orzecznictwo Sądu Najwyższego.

Pełną aktualność zachowała teza II uchwały Sądu Najwyższego z 19 maja 1978 r. (V PZP 6/77, OSNC 1978/8/127), zgodnie z którą przewidziana w art. 38 § 1 k.p. forma pisemna dotyczy zarówno zawiadomienia o zamiarze wypowiedzenia, jak i podania przyczyny, która uzasadnia, zdaniem pracodawcy, zwolnienie pracownika.

W nowszym orzecznictwie pogląd ten jest konsekwentnie podtrzymywany. Przywołać tu zwłaszcza należy wyrok Sądu Najwyższego z 21 stycznia 2021 r., III PSKP 2/21, LEX nr 3108598. Podniesiono w nim dwa zasadnicze argument.

Pierwszy wynika z tego, że tryb konsultacji zamiaru wypowiedzenia umowy o pracę z organizacją związkową jest instytucją szczególną, w pełni uregulowaną w prawe pracy, zatem nie ma podstaw do stosowania prawa cywilnego (art. 300 k.p.). Wymagana forma pisemna konsultacji stanowi element określonego rozwiązania prawnego, które jest samodzielne i odrębne, bo do wypowiedzenia nie musi dojść. Zastrzeżenie formy pisemnej nie zostało przyjęte tylko dla celów dowodowych. Art. 38 § 1 k.p. określa obowiązek, którego wykonanie ma nastąpić na piśmie, co stanowi jednoznaczną normę prawną, której naruszenie obwarowane jest sankcją (art. 45 § 1 k.p.). Znaczenie obowiązku czynności w formie pisemnej nie może być zatem redukowane do samego dowodu czynności konsultacji zamiaru wypowiedzenia. Wymagana forma pisemna determinuje (otwiera) przewidziany w ustawie tryb konsultacji, czyli określoną sekwencję działań (zdarzeń oraz zachowań) i terminów, wymaganych od pracodawcy oraz związku zawodowego.

Drugi argument to stwierdzenie, że wprowadzenie w prawie cywilnym formy dokumentowej nie łączy się ze zmianą przepisów o formie pisemnej, co dodatkowo potwierdza, że nie ma podstaw do innej niż dotychczasowa wykładnia warunku (wymogu) konsultacji zamiaru wypowiedzenia w formie pisemnej przyjętej w art. 38 § 1 k.p. Zapis komunikacji pocztą elektroniczną może spełniać wymagania dla formy dokumentowej (art. 77 ² k.c.), jest to jednak inna forma niż pisemna (art. 78 k.c.). Prawodawca wyraźnie odróżnia te formy. Z samej definicji forma dokumentowa nie spełnia warunków formy pisemnej. O ile więc przed wprowadzeniem formy dokumentowej określone wypowiedzi w piśmiennictwie co do innej formy niż pisemna dla wypowiedzenia umowy o pracę miały uzasadnienie w braku regulacji (por. uchwała Sądu Najwyższego z 2 października 2002 r. oraz wyroki Sądu Najwyższego z 18 stycznia 2007 r., II PK 178/06 i z 24 sierpnia 2009 r., I PK 58/09 z glosami), to wprowadzona w 2016 r. forma dokumentowa i jej odrębność od formy pisemnej potwierdza, że prawodawca nie odstąpił od zwykłej formy pisemnej przyjętej w dotychczasowych regulacjach, których nie zmienił. Taką regulacją jest właśnie art. 38 § 1 k.p.

Zapatrywania te znalazły potwierdzenie w postanowieniu Sądu Najwyższego z 8 lipca 2021 r., II PSK 109/21, LEX nr 3391018 oraz w wyroku Sądu Najwyższego z 13 listopada 2024 r., I PSKP 17/24, LEX nr 3785696.

Pozwany wywodził pogląd o zgodności z art. 38 §1 k.p. zastosowanej w niniejszej sprawie formy zawiadomienia związku zawodowego z wyroku Sądu Najwyższego z 24 lipca 2001 r. (I PKN 562/00, OSNP 2003/12/293). W orzeczeniu tym Sąd Najwyższy wskazał, że doręczenie zakładowej organizacji związkowej pisemnego zawiadomienia o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę na podstawie art. 38 § 1 k.p. może nastąpić w każdy sposób przyjęty przez tę organizację i pracodawcę. W sprawie tej chodziło jednak o sposób doręczenia zawiadomienia, nie zaś o jego formę. Zawiadomienie dokonane zostało bowiem na piśmie. Z uwagi na nieadekwatność stanu faktycznego przedstawione orzeczenie nie dostarczało zatem argumentów, które byłyby istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Pozwany sugerował także, że skoro elektroniczna forma korespondencji (bez zastosowania podpisu elektronicznego) między pracodawcą a związkami zawodowymi wynikała z długotrwałej praktyki i była co do zasady korzystna dla obu podmiotów, to nie może być mowy o naruszeniu art. 38 § 1 k.p. Stanowisko to nie znajduje wsparcia w przywołanym przepisie. Nie zezwala on na zmianę formy zawiadomienia na podstawie uzgodnień partnerów społecznych. Przewidziana forma pisemna ma charakter gwarancyjny i właśnie dlatego nie jest możliwe odstąpienie od jej stosowania z uwagi na niewygody z nią związane. Zresztą bardzo łatwo można je zniwelować poprzez wykorzystanie podpisu kwalifikowanego, z którego pozwana, z nie wiadomo z jakich powodów, w sferze konsultacji związkowej nie korzystała. Na tle niniejszej sprawy można pokusić się nawet o refleksję, iż lekceważenie przez pracodawcę i związki zawodowe przewidzianej w art. 38 § 1 k.p. formy komunikacji z dużym stopniem prawdopodobieństwa doprowadziło do tego, iż powód został w istocie pozbawiony realnej ochrony związkowej.

Reasumując – zawiadomienie o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę w niniejszym przypadku nie czyniło zadość wymogom z art. 38 § 1 k.p. Zawiadomienie nie zostało bowiem dokonane przez pracodawcę „na piśmie”. Samo naruszenie art. 38 k.p. stanowi podstawę do uwzględniania żądania pracownika domagającego się odszkodowania. Tak więc wypowiedzenie umowy o pracę, może być zasadne (w niniejszej sprawie kwestia ta nie została przesądzona, bo nie było takiej potrzeby), ale naruszające przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, co uzasadnia roszczenia z art. 45 § 1 k.p. Przepis ten stanowi, że w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę […] zawartej na czas nieokreślony […] narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy -stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Z uwagi na okres zatrudnienia powoda obowiązywał trzymiesięczny okres wypowiedzenia, a więc zgodnie z art. 47 ¹ k.p. przysługiwało mu odszkodowanie w wysokości trzykrotności wynagrodzenia za pracę. Pozwany wyliczył jednomiesięczne wynagrodzenie za pracę w kwocie 9.824,39 zł (k. 176 akt). Powód domagał się tytułem odszkodowania kwoty 22.281,00 zł, a więc niższej niż trzykrotność kwoty obliczonej przez pozwanego. Stąd też w punkcie I. wyroku zasądzono na rzecz powoda kwotę 22.281,00 zł.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p. Jako datę wymagalności Sąd przyjął następny dzień po doręczeniu pozwanemu odpisu pozwu, stąd też żądanie zasądzanie odsetek za dzień, w którym pozew został doręczony (30 października 2024 r. – k. 167 akt) podlegało oddaleniu (punkt II. sentencji wyroku).

O rygorze natychmiastowej wykonalności w zakresie jednomiesięcznego wynagrodzenia za pracę orzeczono w oparciu o art. 477 ² § 1 k.p.c. do kwoty 9.824,39 zł.

O kosztach należnych Skarbowi Państwa orzeczono na podstawie art. 113 ust. 1 w związku z art. 96 ust. 1 pkt 4 (Dz. U. z 2024 r., poz. 959 ze zm.). Pobrane od pozwanego koszty sądowe obejmowały opłatę od pozwu.

sędzia Andrzej Kurzych