Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 marca 2025 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu X Wydział Cywilny w składzie:

Przewodnicząca: Asesor sądowy Anna Bindas-Smoderek

Protokolant: sekretarz sądowy Paulina Pietrzyńska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 lutego 2025 r. w Toruniu sprawy

z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki komandytowo-akcyjnej z siedzibą w T.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki komandytowo-akcyjnej z siedzibą w T. kwotę 3.702,30 zł (trzy tysiące siedemset dwa złote trzydzieści groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 8 lutego 2022 r. do dnia zapłaty ;

II.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki komandytowo-akcyjnej z siedzibą w T. kwotę 1.117 zł (tysiąc sto siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Asesor sądowy Anna Bindas-Smoderek

Sygn. akt X C 1382/23

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym 18 sierpnia 2023 r. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo-akcyjna z siedzibą w T. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) Spółki akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 3.702,30 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 8 lutego 2022 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że strona powodowa wywodzi legitymację do dochodzenia roszczenia objętego pozwem z umowy przelewu wierzytelności z dnia 5 stycznia 2022 r. zawartej z M. N., która była poszkodowana w zdarzeniu komunikacyjnym z 24 listopada 2021 r., a sprawcą tegoż zdarzenia był kierowca ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym towarzystwie ubezpieczeniowym.

Roszczenie obejmuje nieuznane przez pozwanego koszty wynajmu pojazdu zastępczego. Strona powodowa wystawiła poszkodowanej fakturę VAT nr (...) z dnia 5 stycznia 2022 r. na kwotę 8.437,80 zł brutto (7 dób po stawce 180 zł i 35 dób po stawce 160 zł). Poszkodowany korzystał z pojazdu zastępczego od dnia 24 listopada 2021 r., poprzez dzień zakwalifikowania szkody jako całkowitej tj. 23 grudnia 2021 r., po dzień następujący wypłacie odszkodowania tj. do 5 stycznia 2022 r. Powód zarzucił, że strona pozwana nie zaproponowała poszkodowanemu zorganizowania pojazdu zastępczego za jej pośrednictwem, ani nie przedstawiła cennika najmu. W związku z powyższym brak było podstaw do zastosowania rabatu do stawek ubezpieczyciela. Zakład ubezpieczeń wypłacił kwotę 4.735,50 zł nie wskazując jaki okres najmu oraz jaką stawkę uznaje.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym z dnia 7 września 2023 r. sygn. akt I Nc 2059/23 referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Toruniu orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W sprzeciwie pozwany (...) Spółka akcyjna z siedzibą w W. wniósł o odrzuceniu pozwu oraz o zasądzenie kosztów procesu zarzucając, że sprawa o powyższe roszczenie jest w toku albowiem została rozstrzygnięta również nakazem zapłaty wydanym w sprawie I Nc 2055/23, w której to pozwany złożył sprzeciw.

W piśmie z dnia 16 stycznia 2024 r. powód wniósł o oddalenie wniosku o odrzucenie pozwu albowiem sprawa I Nc 2055/23 została prawomocnie umorzona. Ponadto powód wskazał, że z dokumentów załączonych do sprzeciwu wynika jedynie, że w dniu 29 listopada 2021 r. wysłano tzw. „szablon pism 7-dniowych”, przy czym a z zestawienia nie wynika na jaki adres owo pismo było adresowane oraz w jakiej formie miało zostać wysłane do poszkodowanego lub jego pełnomocnika. Nadto powód wskazał, że uszkodzeniu uległ pojazd segmentu D premium tj. (...), a powód wynajął poszkodowanemu pojazd segmentu E, ograniczając stawkę czynszu do stawek przewidzianych dla pojazdu uszkodzonego tj. 180 zł/dobę netto przez pierwsze siedem dni, oraz 160 zł/dobę netto za każdy kolejny dzień najmu. Stawki zastosowane przez powoda są tożsame ze stawkami stosowanymi przez inne towarzystwa ubezpieczeniowe takie jak (...), (...) S.A. dla segmentu D premium. Jednocześnie, fakt że pozwany zakład ubezpieczeń nie wyróżnia segmentu D premium nie może stanowić podstawy do zaniżenia dobowej stawki czynszu najmu. Zgodnie z cennikiem powódki do segmentu D zalicza pojazdy takie jak (...) czy (...), a jednoczenie do segmentu E zalicza pojazdy takie jak (...) czy (...), które są w rzeczywistości przedstawicielami segmentu D premium. Dla ostatnich z wymienionych z pojazdów pozwany przewiduje stawki w wysokości 190/155 zł netto, a zatem są to stawki porównywane ze stawkami zastosowanymi przez powoda.

Postanowieniem z dnia 8 lutego 2024 r. Sąd odmówił odrzucenia pozwu albowiem z uwagi na prawomocne umorzenie postępowania prowadzonego w sprawie I Nc 2055/23 zawisłość sporu została konwalidowana.

Pismem z dnia 8 marca 2024 r. pozwany zakład ubezpieczeń wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów procesu.

Pozwany zakład ubezpieczeń potwierdził swoją odpowiedzialność za szkodę w związku ze zdarzeniem z dnia 24 listopada 2021 r., lecz zakwestionował wysokość uzasadnionych wydatków w związku z wynajmem pojazdu zastępczego ponad wypłacone dotychczas odszkodowanie. Strona pozwana zarzuciła, że podczas zgłoszenia szkody pozwany zaproponował zorganizowanie pojazdu zastępczego, a w zakresie wysokości stawek oraz zasad wynajmu pojazdu zastępczego powinien poszkodowany winien kontaktować się telefonicznie lub listownie. Pozwany uznał okres wynajmu przez 35 dni tj. za zasadny uznał okres do daty oględzin tj. 17 dni oraz dalej okres oczekiwania na wydanie decyzji tj. 18 dni. Stawka została zaakceptowana do kwoty 110 zł netto zgodnie z przekazaną informacją o akceptowalnych stawkach za wynajem. Ponadto zdaniem pozwanego pojazd poszkodowanego należał do segmentu D, a nie D premium, szczególnie, że był w 17. roku eksploatacji, a dla odpowiedzialności pozwanego nie ma znaczenia, że inne towarzystwa ubezpieczeniowe stosują inną segmentację pojazdów.

Sąd ustalił, co następuje.

W dniu 24 listopada 2021 r. w B. doszło do zdarzenia komunikacyjnego w którym uszkodzeniu uległ pojazd marki (...) o numerze rejestracyjnym (...), należący do M. N.. Sprawca zdarzenia był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w (...) Spółce akcyjnej z siedzibą w W.. Ubezpieczyciel przyjął odpowiedzialność za szkodę w ww. pojeździe mechanicznym.

Dowód:

bezsporne, a nadto dowód podsumowanie zgłoszenia szkody z 24 listopada 2023 r., k. 33.

Po zdarzeniu policja zatrzymała dowód rejestracyjny samochodu. Samochód został przetransportowany na lawecie do miejsca zamieszkania pozwanej.

M. N. nie posiadała środków na zakup nowego samochodu lub naprawę pojazdu uszkodzonego przez wypłatą odszkodowania.

W dniu 24 listopada 2021 r. M. N. zawarła umowę najmu pojazdu zastępczego z OC sprawcy wypadku wynajmując pojazd (...) z segmentu E.

W dniu 24 listopada 2021 r. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo-akcyjna z siedzibą w T. w imieniu M. N. zgłosiła szkodę (...) S.A., a także przedłożyła pełnomocnictwo do działania w imieniu poszkodowanej w toku postępowania likwidacyjnego. W zgłoszeniu podano dane kontaktowe tj. numer telefonu i adres e-mail pełnomocnika.

W dniu 26 listopada 2021 r. (...) S.A. sporządziło pismo kierowane na adres poszkodowanej w którym wskazało, że należy dostarczyć kopię dowodu rejestracyjnego, numer konta bankowego, oświadczenie o odliczeniu podatku VAT, zdjęcia uszkodzonego pojazdu. Do pisma zostały dołączone zasady wynajmu pojazdu zastępczego. Zgodnie z nimi zakład ubezpieczeń do segmentu D kwalifikuje takie pojazdy jak (...), (...), (...), a do segmentu E (...), (...), (...).

Wobec żądania przekazania zdjęć, pełnomocnik poszkodowanej wniósł o przeprowadzenie oględzin pojazdu przez likwidatora szkody z zakładu ubezpieczeń. Oględziny odbyły się dopiero po monitach ze strony przez pełnomocnika poszkodowanej.

Na etapie likwidacji szkody na podstawie wiadomości z dnia 30 listopada 2021 r. zakład ubezpieczeń dysponował ważnym pełnomocnictwem udzielonym (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo-akcyjna z siedzibą w T. z którego wynikało m.in. że spółka jest upoważniona do odbioru kwoty odszkodowania. Numer rachunku bankowego pełnomocnika również został przekazany w wiadomości e-mail.

W dniu 10 grudnia 2021 r. likwidator (...) S.A. wykonał oględziny pojazdu. Na oględzinach okazywano likwidatorowi dowód rejestracyjny pojazdu oraz umowę kupna pojazdu.

W dniu 20 grudnia 2021 r (...) S.A. poinformowało poprzez pismo z dnia 14 grudnia 2021 r. o zakwalifikowaniu szkody jako całkowitej, w tym o wysokości przyznanego odszkodowania w wysokości 10.386 zł. W piśmie wskazano, że „Odszkodowanie wypłacimy po ustaleniu naszej odpowiedzialności za zdarzenie”.

W dniu 23 grudnia 2021 r. poszkodowana przekazała zakładowi ubezpieczeń oświadczenie dotyczące VAT oraz numer rachunku bankowego.

W dniu 27 grudnia 2021 r. poszkodowana przesłała zakładowi ubezpieczeń umowę zakupu pojazdu oraz dowód rejestracyjny, wskazując że przedmiotowe dokumenty były przekazywane likwidatorowi w dniu oględzin.

W dniu 27 grudnia 2021 r. (...) S.A. wezwało poszkodowaną do złożenia umowy kupna pojazdu. W dniu 27 grudnia 2021 r. poszkodowana przedstawiła żądaną umowę.

Odszkodowanie zostało wypłacone zgodnie z dyspozycją z dnia 4 stycznia 2022 r. w dniu 5 stycznia 2022 r.

Poszkodowana zwróciła pojazd w dniu 5 stycznia 2022 r. Za środki z odszkodowania poszkodowana naprawiła pojazd i w tym czasie pozostawała bez pojazdu zastępczego.

Dowód:

podsumowanie zgłoszenia szkody z 24 listopada 2023 r., k. 33, 83,

pełnomocnictwo z 24 listopada 2023 r., k. 34, 84,

umowa najmu z 24 listopada 2021 r., k. 14,

oświadczenie poszkodowanego, k. 15v,

pismo z 26 listopada 2021 r. z zasadami wynajmu pojazdu zastępczego, k. 35-38, 86-90,

pismo z dnia 14 grudnia 2021 r., k. 39, 91,

pismo z 20 grudnia 2021 r., k. 40-41, 92-93,

pismo z dnia 27 grudnia 2021 r., k. 42,

pismo z dnia 4 stycznia 2022 r., k. 43, 97,

wiadomość e-mail z dnia 23 grudnia 2021 r. wraz z załączonymi oświadczeniami poszkodowanej, k. 94-95,

wiadomość e-mail z dnia 27 grudnia 2021 r., k. 96,

(...)do reprezentowania – akta szkody, k. 48

zeznania świadka M. N., k. 129,

zeznania świadka M. S., k. 128v-129.

W dniu 10 lipca 2023 r. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo-akcyjna z siedzibą w T. wystawiła fakturę z tytułu najmu pojazdu zastępczego na rzecz M. N.. Po zakończeniu wynajmu pojazdu zastępczego najem został rozliczony w ten sposób, że za pierwsze 7 dni stawka najmu pojazdu zastępczego wynosiła 180 zł netto, a za kolejne 35 dni wynosiła 160 zł netto.

W dniu 5 stycznia 2022 r. M. N. przelała na (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością spółkę komandytowo-akcyjną z siedzibą w T. roszczenia z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego z dnia 24 listopada 2021 r. jako zapłatę za wykonaną umowę najmu pojazdu zastępczego.

W dniu 5 stycznia 2022 r. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo-akcyjna z siedzibą w T. zgłosiła (...) Spółce akcyjnej z siedzibą w W. roszczenie z tytułu faktury VAT (...).

W dniu 12 stycznia 2021 r. (...) S.A. przyznał odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu w kwocie 4.735,50 zł.

W dniu 7 lutego 2022 r. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo-akcyjna z siedzibą w T. wezwała (...) S.A. do zapłaty dalszej kwoty odszkodowania w wysokości 3.702,30 zł

Dowód:

decyzje z dnia 12 stycznia 2022 r., k. 12 i 44 i 98-99

umowa przelewu wierzytelności z dnia 5 stycznia 2022 r., k. 13

umowa najmu z 24 listopada 2021 r., k. 14

faktura VAT (...), k. 15

wiadomości e-mail z dnia 5 stycznia 2022 r. oraz z 7 lutego 2022 r. , k. 17

Pozwany uznał okres wynajmu przez 35 dni tj. pozwany za zasadny uznał okres do daty oględzin tj. 17 dni (od 24 listopada do 11 grudnia 2021 r.) oraz dalej okres oczekiwania na wydanie decyzji i wypłatę odszkodowania tj. 18 dni (od 11 grudnia do 20 grudnia 2021 r. oraz od 27 grudnia 2021 r. do 5 stycznia 2022 r.). Zakład ubezpieczeń nie uznał okresu od 21 grudnia 2021 r. do 27 grudnia 2021 r. uznając, że poszkodowany dopiero w dniu 27 grudnia 2021 r. przekazał wymagane przez zakład ubezpieczeń dokumenty co opóźniło wypłatę odszkodowania. Stawka została zaakceptowana do kwoty 110 zł netto zgodnie z przekazaną informacją o akceptowalnych stawkach za wynajem.

Niesporne – przyznane w piśmie pełnomocnika pozwanego z dnia 8 marca 2024 r., a nadto dowód kontakt wychodzący z 11 lutego 2022 r., k. 45 i 100.

Samochód poszkodowanej (...)należy do segmentu D premium. Podstawowe parametry decydujące o klasyfikacji danego auta w przyjętej segmentacji to: typ nadwozia oraz długość pojazdu. Parametrami wspomagającymi, wykorzystywanymi w przypadkach spornych gdy długość auta umożliwia jego klasyfikację jednocześnie w dwóch segmentach, są bezpośredni konkurenci wskazani przez producenta, poziom wykończenia oraz wyposażenia samochodu oraz zwykły rozsądek.

Pojazdy marki (...) i V. A., które według cennika (...) S.A. należą do segmentu E według prawidłowej segmentacji należą do segmentu D/D premium.

W 2021 r. (...) S.A. z siedzibą w S., Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W. oraz (...) S.A. (...) (...) wyróżniały segment D premium w kwalifikuje w nim pojazd marki (...).

Stawki dla segmentu D premium na rynku wypożyczalni lokalnych wynosiły średnio 195,40 zł. Stawki te były i są uzależnione od długości najmu (cenniki degresywne) oraz daty wynajmu. W newralgicznych okresach np. Święta Bożego Narodzenia, okres noworoczny, wysoki sezon letni, stawki te mogą być wyższe niż w innych miesiącach. Niektóre z wypożyczalni nie dokonywały rozgraniczenia na segment D i D premium stosując stawki jak dla klasy E.

Dowód:

opinia biegłego sądowego K. U. z dnia 2 października 2024 r. wraz z ustną uzupełniającą opinią z dnia 27 lutego 2025 r., k. 133-143 i 182-183,

cenniki wypożyczalni (...) S.A., (...) S.A. i (...) S.A., k. 64-66

Ustalając stan faktyczny sprawy, Sąd uwzględnił zgromadzone w sprawie dokumenty, w tym wydruki z akt szkody oraz akta szkody zawarte na płycie CD. Wiarygodność dokumentów składanych przez żadną ze stron nie była kwestionowana, a ich analiza i ustalony na ich podstawie stan faktyczny pozwala stwierdzić, że wszystkie te dokumenty wzajemnie się uzupełniają i nie ma podstaw by odmówić ich wiarygodności i mocy dowodowej.

Ustalając stan faktyczny Sąd miał na względzie również zeznania świadka M. S. – prokurenta powodowej spółki oraz poszkodowanej M. N.. Zeznania te Sąd ocenił jako wiarygodne albowiem znajdowały potwierdzenie w pozostałym materialne dowodowym.

Zeznania świadka G. K. okazały się nieprzydatne dla rozstrzygnięcia sprawy albowiem świadek nie miał wiedzy odnośnie do faktów wskazanych w tezie dowodowej na którą został powołany. Świadek w szczególności nie miał wiedzy odnośnie do tego czy poszkodowana kontaktowała się z infolinią zakładu ubezpieczeń, albowiem świadek nie pracuje w dziale kontaktu z klientami, a z firmami które wynajmują pojazdy.

Istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia kwestii spornych w sprawie miała opinia biegłego sądowego w zakresie techniki samochodowej K. U.. Opinia biegłego sądowego została sporządzona wedle tezy dowodowej określonej w postanowieniu, rzetelnie odpowiadając na pytania stawiane przez obie strony procesu. W zakresie zastrzeżeń strony pozwanej biegły sądowy złożył uzupełniającą ustną opinię sądową, szczegółowo odnosząc się do pytań stron. W tym stanie rzeczy Sąd uznał, że opinia biegłego sądowego złożona w sprawie jest logiczna, zgodna z zasadami doświadczenia życiowego i wskazaniami wiedzy, dlatego też Sąd przyjął ją za podstawę ustaleń w sprawie.

Sąd zważył co następuje.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Legitymacja procesowa strony powodowej do dochodzenia roszczenia w niniejszej sprawie wynika z treści art. 509 § 1 i 2 k.c., jako że wierzytelność przysługująca poszkodowanemu została przelana na rzecz powoda na skutek umowy cesji. Niewątpliwie każdorazowy wierzyciel jest uprawniony – bez zgody pozwanego – do przeniesienia wierzytelność na rzecz innego podmiotu. Zgodnie bowiem z art. 509 § 1 i 2 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania, a wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w tym roszczenia o zaległe odsetki. Legitymacja do dochodzenia roszczenia w sprawie nie była kwestionowana w toku postępowania.

Podstawę prawną roszczeń powoda stanowił art. 822 § 1 i 4 k.c. oraz art. 34 i 36 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2022 r., poz. 2277 ze zm.) – dalej: „ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych”.

Na podstawie powyższych przepisów pozwany zakład ubezpieczeń w związku z zawartą umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych jest zobowiązany do naprawienia szkody wyrządzonej przez ubezpieczonego sprawcę szkody w związku z ruchem tego pojazdu. Naprawienie szkody następuje według ogólnych zasad przewidzianych w art. 361-363 k.c. Zakres odpowiedzialności pozwanej spółki jako ubezpieczyciela określa art. 36 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych zgodnie z którym odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Przy czym stosownie do treści art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Odnośnie do roszczenia odszkodowawczego w zakresie wydatków na najem pojazdu zastępczego, w orzecznictwie nie jest sporne, że wydatki z tego tytułu, jako koszty niwelujące niemożność korzystania z pojazdu uszkodzonego lub zniszczonego w wypadku, stanowią część szkody podlegającą naprawieniu. Warunkiem jest, aby poniesione w tym celu wydatki były celowe i ekonomicznie uzasadnione, pozwalając na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się usunąć w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń nie jest uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej. Nie wszystkie jednak wydatki, pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym, mogą być refundowane, istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i art. 826 § 1 k.c.). Nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji – gwarancyjnej ubezpieczyciela, co mogłoby prowadzić do wzrostu składek ubezpieczeniowych. Za celowe i ekonomicznie uzasadnione mogą być – co do zasady – uznane wydatki poniesione na najęcie pojazdu zastępczego tego samego typu co uszkodzony i na czas niezbędny do naprawy albo zakupu nowego pojazdu (por. uchwały Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11; z 22 listopada 2013 r., III CZP 76/13, z 24 sierpnia 2017 r., III CZP 20/17).

W ocenie Sądu strona pozwana nie wykazała aby w toku wynajmu pojazdu zastępczego poszkodowana bądź powodowa spółka działała w sposób nieuzasadniony i godzący w zasadę minimalizacji szkody. Zdaniem Sądu nieuznanie okresu 7 dni spośród 42 dni najmu pojazdu zastępczego tj. od dnia 21 grudnia do 27 grudnia 2023 r. było nieuzasadnione w okolicznościach sprawy i stanowiło arbitralną decyzję zakładu ubezpieczeń.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że okresy niesporne w zakresie najmu pojazdu zastępczego były w pełni uzasadnione. Od daty zdarzenia tj. 24 listopada do 10 grudnia 2021 r. trwało bowiem oczekiwanie na oględziny pojazdu. Dalej natomiast od daty 10 grudnia 2021 r. trwało oczekiwanie na wydanie decyzji o przyjęciu odpowiedzialności i wypłatę odszkodowania. W sprawie strony zgodnie wskazały, że w dniu 20 grudnia 2021 r. zakład ubezpieczeń przekazał informację o zakwalifikowaniu szkody jako szkody całkowitej. Niemniej pismo z dnia 14 grudnia 2021 r. nie stanowiło ani decyzji o przyznaniu odszkodowania, ani też zakład ubezpieczeń nie przyjął odpowiedzialności za zdarzenie w przedmiotowym piśmie. Zakład ubezpieczeń wypłacił odszkodowanie w dniu 4 stycznia 2022 r., a poszkodowana otrzymała je w dniu 5 stycznia 2022 r. Z okresu od 20 grudnia 2021 r. tj. od daty poinformowania o kwalifikacji szkody do 5 stycznia 2022 r. z zasadnego okresu najmu pojazdu zastępczego wyeliminował jedynie okres od 21 grudnia do 27 grudnia 2021 r. Eliminacja powyższego okresu w żaden sposób nie była uzasadniona szczególnie co do twierdzeń, że strona poszkodowana opóźniała się z przedstawieniem dokumentów, które konieczne były dla wypłaty odszkodowania.

W zakresie dowodu rejestracyjnego oraz umowy kupna samochodu należy wskazać, że Sąd za wiarygodne uznał zeznania świadka M. S., że przedmiotowe dokumenty były podczas oględzin pojazdu albowiem fakt ten odnotowany został również w korespondencji mailowej z dnia 27 grudnia 2024 r. (k. 36). Powyższe postępowanie było przy tym zgodne pouczeniami kierowanymi dla poszkodowanego tzw. piśmie 7-dniowym (por. k. 36) według których wystarczające było okazanie tych dokumentów na oględzinach. Wobec okazania dokumentów w dniu 10 grudnia 2021 r. niezrozumiałe było zatem dalsze oczekiwanie przez zakład ubezpieczeń na dodatkowe złożenie przedmiotowych dokumentów. Odnośnie do umowy zakupu pojazdu to należy wskazać, że zakład ubezpieczeń dopiero w dniu 27 grudnia 2021 r. zwrócił się pisemnie o jej nadesłanie, a poszkodowany w dniu 27 grudnia 2021 r. ponownie (pierwszy raz na oględzinach) przekazał umowę. Wobec tego niezrozumiałe są twierdzenia pozwanego zakładu ubezpieczeń, że dla wydania decyzji o przyznaniu odszkodowania oraz jego wypłatę konieczne i niezbędne było oczekiwanie na powyższe dokumenty.

Ponadto, skoro pozwany zakład ubezpieczeń uważał, że dla wydania decyzji o przyznaniu odszkodowania oraz jego wypłaty konieczne było oświadczenie o numerze rachunku bankowego należy wskazać, że na dzień 30 listopada 2021 r. strona pozwana dysponowała przedmiotowymi informacjami. Poszkodowana udzieliła bowiem pełnomocnictwa do działania w sprawie powodowej spółce, w tym do odbioru odszkodowania, o czym pozwany został skutecznie poinformowany ((...) do reprezentowania – akta szkody, k. 48). Jednocześnie powodowa spółka w wiadomości e-mail z dnia 30 listopada 2021 r. informowała m.in. o danych do przelewu. Tym samym również z tego powodu nie było podstaw do zarzucenia stronie poszkodowanej dopuszczenia się opieszałości i braku współpracy z pozwanym zakładem ubezpieczeń.

Zdaniem Sądu strona pozwana nie wykazała, że jedynie działanie poszkodowanego w tym jej pełnomocnika miało wpływ na to, że odszkodowanie zostało wypłacone dopiero w dniu 5 stycznia 2022 r. Podkreślenia przy tym wymaga, że pismo z dnia 14 grudnia 2021 r., które zostało przekazane poszkodowanym w dniu 20 grudnia 2021 r., nie stanowiło decyzji o przyznaniu odszkodowania, a według informacji zawartych w piśmie nie stanowiło jeszcze uznania odpowiedzialności za szkodę, ani tym bardziej nie zostało połączone z wypłatą niespornej części odszkodowania. Jednocześnie niezwłocznie po jego otrzymaniu tj. 23 grudnia 2021 r. poszkodowany wskazał – na żądanie zakładu ubezpieczeń - numer rachunku bankowego do wypłaty odszkodowania (k. 94). Niemniej brak powyższego rachunku zdaniem Sądu w żaden sposób nie uniemożliwiał wydania decyzji o przyznaniu odszkodowania i jego wypłaty albowiem jak wskazano powyżej zakład ubezpieczeń od 30 listopada 2021 r. dysponował pełnomocnictwem i numerem rachunku bankowego pełnomocnika. W świetle powyższego, ograniczając okres uprawnienia do korzystania z pojazdu zastępczego, poprzez wyłączenie okresu od 21 do 27 grudnia 2021 r. zakład ubezpieczeń postąpił w sposób arbitralny i sprzeczny z powszechnie znanym i stosowanym przez ubezpieczycieli orzecznictwem w zakresie szkód komunikacyjnych. Jednocześnie nie można pominąć, że zakład ubezpieczeń wyłączył w ten sposób w istocie okres świąteczny tj. niepracujący obejmujący dni wolne związane z Świętem Bożego Narodzenia. Brak wypłaty odszkodowania w tym okresie był zatem spowodowany innymi – niezależnymi od poszkodowanego okolicznościami.

Tym samym, w ocenie Sądu zostało wykazane że najem pojazdu zastępczego od daty zdarzenia tj. 24 listopada 2021 r. do dnia wypłaty odszkodowania i zwrotu najętego pojazdu tj. do dnia 5 stycznia 2022 r. był w pełni uzasadniony.

Odnośnie do stawki za wynajem pojazdu zastępczego, Sąd odnotował, że w pierwszej kolejności zakład ubezpieczeń nie może kwestionować ekonomicznego uzasadnienia ww. najmu albowiem warunki wynajmu pojazdu zastępczego w powodowej spółce nie przekraczały kosztów zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017 r. III CZP 20/17).

Sąd podziela stanowisko, że zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela wyznacza wskazana przez zakład ubezpieczeń stawka dobowa dla klasy uszkodzonego pojazdu poszkodowanego, a poszkodowany nie ma co do zasady obowiązku korzystania z pojazdu zastępczego dokładnie tej samej klasy co pojazd uszkodzony – nie ma co do zasady przeszkód, by korzystał z auta klasy niższej lub wyższej. Istotne jest przy tym aby koszty wynajmu pojazdu zastępczego nie przekraczały kosztów zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu. Ponownie bowiem należy przypomnieć, że za celowe i ekonomicznie uzasadnione mogą być – co do zasady – uznane wydatki poniesione na najęcie pojazdu zastępczego tego samego typu co uszkodzony i na czas niezbędny do naprawy albo zakupu nowego pojazdu (por. uchwały Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11; z 22 listopada 2013 r., III CZP 76/13, z 24 sierpnia 2017 r., III CZP 20/17).

W świetle uchwały Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017 r. III CZP 20/17 koniecznym warunkiem rozważenia zasadności kosztów poniesionych ponad te, które wskazał ubezpieczyciel jest złożenie propozycji najmu pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela. Aby możliwe było uznanie oferty pozwanego za prawidłowo złożoną propozycje najmu pojazdu zastępczego oświadczenie ubezpieczyciela musi zawierać pewne elementy, które pozwolą jego adresatowi podjąć działania w celu minimalizacji szkody. Zakład ubezpieczeń powinien wskazywać konkretne warunki najmu pojazdu zastępczego tak aby umożliwić poszkodowanemu ocenę, czy zawarcie umowy w ramach oferty ubezpieczyciela byłoby korzystniejsze, a także czy warunki najmu odpowiadają jego oczekiwaniom.

Sąd podzielił przy tym stanowisko strony powodowej, że z dokumentów załączonych do sprzeciwu wynika jedynie, że w dniu 29 listopada 2021 r. sporządzono pismo tzw. „szablon pism 7-dniowych”, a z zestawienia nie wynika na jaki adres owo pismo było adresowane oraz w jakiej formie miało zostać wysłane do poszkodowanego lub jego pełnomocnika. Poszkodowana zaprzeczyła przy tym by zakład ubezpieczeń kontaktował się z nią w jakikolwiek sposób, a do akt nie załączono żadnych potwierdzeń odbioru. Nie zostało zatem wykazane w sposób niewątpliwy, że pozwany zakład ubezpieczeń w sposób prawidłowy zawiadomił poszkodowaną (w tym jej pełnomocnika) o ofercie najmu pojazdu zastępczego.

W sprawie oferta najmu pojazdu zastępczego przedstawiona przez zakład ubezpieczeń nie odpowiadała nadto prawidłowej klasie pojazdu uszkodzonego. Uszkodzeniu uległ bowiem pojazd BMW 3, który zgodnie z opinią biegłego sądowego przeprowadzoną w sprawie należy do segmentu D premium, a wobec niewyróżniania przedmiotowego segmentu w ofercie pozwanego zakładu ubezpieczeń dla wynajmu pojazdu zastępczego należało zastosować stawki dla segmentu E według oferty zakładu ubezpieczyciela.

W tym zakresie należy odnotować, że klasa średnia D premium jest to nieoficjalna nazwa samochodów klasy średniej produkowanych przez marki kojarzone z luksusem. W sprawie na podstawie dowodu z opinii biegłego sądowego oraz cenników innych zakładów ubezpieczeń zostało wykazane, że samochód BMW 3 uznawany jest za reprezentanta podkategorii D premium (droższe i lepiej wyposażone pojazdy renomowanych producentów).

Zgodnie z opinią biegłego sądowego podstawowe parametry decydujące o klasyfikacji danego auta w przyjętej segmentacji to: typ nadwozia oraz długość pojazdu. Parametrami wspomagającymi, wykorzystywanymi w przypadkach spornych np. gdy długość auta umożliwia jego klasyfikację jednocześnie w dwóch segmentach, są bezpośredni konkurenci wskazani przez producenta, poziom wykończenia oraz wyposażenia samochodu oraz zwykły rozsądek. Biegły sądowy powołując się na te wszelkie okoliczności i swoje doświadczenie wykazał jednoznacznie, że konieczne jest wyróżnienie zarówno segmentu D jak i segmentu D premium. Grupę pojazdów segmentu D tworzą pojazdy rodzinne i popularne (sedan, hatchback, combi) występujące na rynku w bardziej przystępnych cenach niż pojazdy „premium”. Natomiast segment D premium tworzą pojazdy o zbliżonej lub takiej samej wielkości, należące jednak do marek powszechnie uznawanych za prestiżowe lub premium jak np. A.,B., M.i V.. Wówczas poziom wyposażenia tych aut jest znacznie wyższy, koszt zakupu i koszty utrzymania również są wyższe od pojazdów standardowych i ogólnie są one postrzegane jako prestiżowe.

Mając na względzie takie parametry jak długość nadwozia co do zasady pojazd poszkodowanej należy do segmentu D, a z uwagi na producenta tj. BMW do klasy D premium. Nadto biegły sądowy wskazywał, że o segmencie premium świadczy również wyposażenie pojazdu, a także koszty jego zakupu (por. ustna uzupełniająca opinia biegłego sądowego).

W tym stanie rzeczy Sąd w całości podzielił stanowisko biegłego sądowego o tym, że uszkodzony pojazd winien zostać zakwalifikowany do segmentu D premium.

Jednocześnie opinia biegłego sądowego wykazała, że wobec tego zaniżona i nierynkowa jest stawka za wynajem pojazdu zastępczego, którą proponował pozwany według własnej segmentacji i klasyfikacji do segmentu D.

Co istotne opinia biegłego sądowego w sprawie potwierdziła również, że strona pozwana wskazując w swoim cenniku dla segmentu E wskazywała w rzeczywistości segment D premium albowiem wskazane w nim przykładowe pojazdy takie jak (...) czy (...) nie należą do segmentu E lecz do segmentu D premium. Biegły sądowy wskazał przy tym w swojej opinii, że z uwagi na niedoskonałości podziału na klasy (segmenty) mogą być to przyczyny nadinterpretacji rynkowych w zależności od potrzeb i celu. Dlatego też w niektórych przypadkach – tak jak w niniejszej sprawie – konieczne jest z jednej strony podejście zgodne z doświadczeniem życiowym a także wiedzą specjalistyczną. Niemniej biegły sądowy z całą stanowczością zaprzeczył i wykazał, że na segment pojazdu nie ma wpływu jego wiek, wobec tego w tym zakresie zarzuty strony pozwanej pozostają nieuzasadnione. Również pozostałe zarzuty strony pozwanej co do głośności pojazdu nie maja wpływu na segment pojazdu.

Tym samym, w okolicznościach sprawy zastosowanie przez powodową spółkę stawek dla wynajmu pojazdu zastępczego w granicach dla segmentu E było zasadne.

Biegły sądowy w swojej opinii potwierdził przy tym rynkowość i zasadność stawek w kwotach 180 zł netto za pierwsze siedem dni oraz 160 zł za każdy kolejny dzień jako występujące na rynku lokalnym i mieszczące się w średniej dla stawek dla segmentu D premium w 2021 i 2022 r., która wynosiła około 195 zł. Co istotne biegły sądowy wskazał, że stawki te mają charakter degresywny a zatem uzasadnione było, że pierwsze 7 dni najmu miało wyższą stawkę dobową niż kolejne dni najmu.

Nadto Sąd odnotował, że stawki powoda w kwotach 180 zł netto za pierwsze siedem dni oraz 160 zł za każdy kolejny dzień, są idealnie wypośrodkowanie co do stawek stosowanych przez pozwany zakład ubezpieczeń dla segmentu D tj. 130 zł netto – 1-7 dni /110 zł netto – od 7 dni i dla segmentu E tj. 220 zł netto – 1-7 dni /190 zł netto – od 7 dni, co w istocie również oddaje ich realny charakter.

Nie jest sporne, że (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo-akcyjna z siedzibą w T. prowadzi działalność gospodarczą w ramach warunków rynkowych, w tym uwarunkowanych lokalnie tj. w T. i okolicach. Podkreślić należy, że działalność na wolnym rynku powoduje, że stawka stosowana przez konkretny podmiot gospodarczy za daną usługę może odbiegać od stawek innych podmiotów, proponujących podobne usługi i być determinowana różnymi czynnikami. Stawka taka jest stawką rynkową dopóki rażąco nie odbiega od stawek stosowanych przez innych przedsiębiorców. W sprawie strona pozwana w żaden sposób nie wykazała, że stawka powoda jest stawką rażąco za wysoką.

W tym stanie sprawy uzasadnione koszty najmu pojazdu zastępczego odpowiadają kwocie 8.437,80 zł zgodnie z fakturą VAT wystawioną przez powodową spółkę. Skoro zakład ubezpieczeń dotychczas wypłacił kwotę 4.735,50 zł, do zapłaty pozostała dochodzona pozwem kwota 3,702,30 zł.

W sprawie niesporne jest, że orzeczenie w zakresie roszczeń odsetkowych znajduje swoje uzasadnienie w art. 481 § 1 k.p.c. w związku z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Z akt sprawy wynika, że strona powodowa zgłosiła szkodę z tytułu najmu pojazdu zastępczego poprzez przedstawienie ww. faktury VAT w dniu 5 stycznia 2022 r., tym samym zakład ubezpieczeń powinien wypłacić stosowne odszkodowanie do dnia 4 lutego 2022 r. Wobec tego zgodnie z żądaniem pozwu orzeczono o odsetkach za opóźnienie od dnia 8 lutego 2022 r.

W tym stanie rzeczy Sąd w pkt I wyroku orzekł o uwzględnieniu roszczenia w całości.

O kosztach procesu orzeczono w punkcie II wyroku na podstawie art. 98 § 1, 1 ¹ oraz 3 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Strona powodowa wygrała proces w całości, ponosząc koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony w wysokości 1.117 złotych. Na koszty te składają się: opłata od pozwu w kwocie 200 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa procesowego w kwocie 17 zł, oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 900 zł (§ 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radcowskie, Dz. U. z 2023 r., poz. 1965 ze zm.).

Asesor sądowy Anna Bindas-Smoderek