Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 lutego 2024 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu X Wydział Cywilny w składzie:

Przewodnicząca: Asesor sądowy Anna Bindas-Smoderek

Protokolant: sekretarz sądowy Paulina Pietrzyńska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 stycznia 2024 r. w Toruniu sprawy

w postępowaniu nakazowym z weksla

sprawy z powództwa A. K. (1)

przeciwko I. D.

o zapłatę

I.  utrzymuje w całości w mocy nakaz zapłaty z dnia 28 sierpnia 2023 r. wydany w postępowaniu nakazowym z weksla w sprawie o sygn. akt X C 1236/23;

II.  zasądza od pozwanej I. D. na rzecz powoda A. K. (1) kwotę 1.800 złotych (tysiąc osiemset złotych) tytułem dalszych kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Asesor sądowy Anna Bindas-Smoderek

Sygn. akt X C 1236/23

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 21 lipca 2023 r. o zapłatę wniesionym w postępowaniu nakazowym z weksla powód A. K. (1) wniósł o nakazanie pozwanej I. D. (poprzednio K.) aby zapłaciła na jego rzecz kwotę 82.549,39 złotych wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 20 czerwca 2023 r. do dnia zapłaty oraz o koszty procesu.

Powód wskazał, że jest wierzycielem z weksla wystawionego przez pozwaną. Weksel został wystawiony w T. w dniu 16 maja 2023 r. i uzupełniony o sumę wekslową 82.549,39 złotych oraz terminem zapłaty oznaczonym na dzień 26 maja 2023 r. Pozwana została wezwana do wykupu weksla w terminie 7 dni od dnia doręczenia pisma z dnia 5 czerwca 2023 r. Wezwanie zostało doręczone w dniu 12 czerwca 2023 r. na adres pozwanej. Do dnia wniesienia pozwu pozwana nie sprostała żądaniu i nie zapłaciła sumy wekslowej zarówno w całości jak i w części. Powód oświadczył przy tym, że nie jest przedsiębiorcą, a pozwana nie działała jako konsument przy zawieraniu umowy zabezpieczonej wekslem z którego powód dochodzi zapłaty.

Uwzględniając roszczenie pozwu nakazem zapłaty z dnia 28 sierpnia 2023 r. wydanym w postępowaniu nakazowym z weksla, Sąd Rejonowy w Toruniu nakazał pozwanej I. D. aby zapłaciła na rzecz powoda A. K. (1) na podstawie weksla kwotę 82.549,39 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 20 czerwca 2023 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 4.649 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

W ustawowym terminie, pismem z dnia 29 września 2023 r. I. D. wniosła zarzuty od ww. nakazu zapłaty wnosząc o jego uchylenie oraz oddalenie powództwa w całości. Nadto pozwana wniosła o uchylenie na podstawie art. 742 § 1 k.p.c. w związku z art. 491 § 1 i 2 k.p.c. tytułu zabezpieczenia wynikającego z treści nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym z weksla z dnia 28 sierpnia 2023 r. oraz wstrzymanie na podstawie art. 491 § 3 k.p.c. wykonalności nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym z weksla z dnia 28 sierpnia 2023 r.

Zaskarżonemu nakazowi zapłaty pozwana zarzuciła wygaśnięcie zobowiązania pozwanej w dniu 31 grudnia 2019 r. na skutek upływu umownego terminu zawitego zawartego w umowie poręczenia spłaty pożyczki z 10 listopada 2014 r. udzielonej przez powoda pożyczkobiorcy tj. (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w M. (obecnie (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa) na kwotę 180.000 złotych.

Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie pozwana podniosła, że udzieliła poręczenia tzw. terminowego co wynika z treści § 4 ust. 4 w zw. z ust. 1 umowy poręczenia pożyczki oraz zgodnie z § 3 ust. 7 samej umowy pożyczki tj. sformułowanie, że „poręczyciele zobowiązani byli spłacić poręczoną pożyczkę […] najpóźniej do dnia 31 grudnia 2019 r.”.

Ewentualnie pozwana podniosła brak istnienia po stronie powoda roszczenia względem pozwanej z uwagi na nieudowodnienie przekazania kwoty pożyczki na rachunek bankowy pożyczkobiorcy, które to zobowiązanie wynikało z umowy pożyczki zawartej dnia 10 listopada 2014 r. pomiędzy powodem, a ww. spółką jako pożyczkobiorcą. Pozwana zarzuciła także brak istnienia po stronie powoda roszczenia względem pozwanej z uwagi na wygaśnięcie zobowiązania głównego wynikającego z umowy pożyczki zawartej dnia 10 listopada 2014 r. poprzez spłatę pożyczki dokonaną przez pożyczkobiorcę i wobec powyższego wygaśnięcie zobowiązania akcesoryjnego w postaci poręczenia udzielonego przez pozwaną. Pozwana zarzuciła też ograniczenie poręczenia do kwoty 60.000 zł tytułem pożyczki.

Według pozwanej roszczenie powoda stanowi również nadużycie prawa podmiotowego.

Uzasadniając wnioski o wstrzymanie wykonalności nakazu zapłaty oraz uchylenie tytułu zabezpieczenia pozwana wskazała, że przedstawione w uzasadnieniu zarzutów okoliczności uzasadniają zgłoszone wnioski.

Postanowieniem z dnia 16 października 2023 r. Sąd Rejonowy w Toruniu oddalił wniosek o wstrzymanie wykonalności nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym z weksla. Postanowienie nie zostało zaskarżone.

Pismem z dnia 8 grudnia 2023 r. (wpływ: 11.12.2023 r.) powód złożył odpowiedź na zarzuty pozwanej, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie. Odnosząc się do zarzut strony pozwanej, powód przyznał, że zawarł z powódką umowę poręczenia spłaty pożyczki i pełnił funkcję prezesa spółki (...) niemniej nie do 18 stycznia 2021 r., a do 16 grudnia 2020 r. Powód zakwestionował wygaśnięcie zobowiązania pozwanej w dniu 31 grudnia 2019 r. oraz że nie przekazał kwoty pożyczki, na rachunek bankowy pożyczkobiorcy, przedkładając dowody na fakt przekazania pożyczki. Ponadto zaprzeczył aby poręczenie spłaty pożyczki zostało ograniczone do kwoty 60.000 zł. Powód zauważył, że zgodnie z umową poręczyciele zobowiązali się spłacić poręczoną pożyczkę w kwocie wynikającej z § 1 umowy poręczenia oraz wszelkimi faktycznie poniesionymi kosztami zaciągniętego kredytu w Banku (...) przez pożyczkodawcę. Powód zaznaczył, że pożyczka została spłacona jedynie w niewielkiej części, przy czym była również spłacana w okresie gdy pełnił funkcje prezesa zarządu. Nadto, wskazał na aneksy do umów zgodnie z którymi spłatę pożyczki zawieszono do dnia 31 maja 2021 r. oraz wydłużono jej termin spłaty do tego dnia.

Postanowieniem z dnia 15 grudnia 2023 r. Sąd oddalił wniosek pozwanej o uchylenie lub ograniczenie tytułu zabezpieczenia w postaci nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym z weksla. Postanowienie nie zostało zaskarżone.

Na rozprawie strony podtrzymały dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Sąd ustalił co następuje.

Wspólnikami - komandytariuszami (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki komandytowej od daty powstania spółki tj. 28 października 2014 r. byli A. K. (1) do dnia 22 lutego 2021 r., S. P. do dnia 22 listopada 2017 r., I. D. (poprzednio K.) do dnia 26 sierpnia 2022 r. W czerwcu 2022 r. w miejsce I. D. jako komandytariusza Spółki z o.o. sp.k. wstąpił A. K. (2).

Komplementariuszem Spółki od daty powstania pozostaje (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (po zmianie nazwy od 23 marca 2022 r. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, a obecnie od 17 sierpnia 2023 r. - (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.), która nadal jest wspólnikiem spółki.

(...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością Spółkę komandytową reprezentuje komplementariusz (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (obecnie (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.).

(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w M. od daty powstania tj. 24 lipca 2014 r. byli I. D. do dnia 29 marca 2022 r. oraz A. K. (1) do dnia 18 stycznia 2021 r. Prezesem zarządu Spółki do grudnia 2020 r. był A. K. (1). Od 29 marca 2022 r. prezesem zarządu Spółki jest A. K. (2).

W czerwcu 2022 r. I. D. zbyła swoje udziały w spółce na rzecz swojego byłego męża A. K. (2).

( Uwaga - podane daty dzienne stanowią daty wpisu w KRS).

Dowód:

Dane KRS nr (...), k. 56-62,

Dane KRS nr (...), k. 63-68,

Zeznania A. K. (1) w charakterze strony powodowej, k. 168verte-170verte,

Zeznania I. D. w charakterze strony pozwanej, k. 169verte-170.

W dniu 10 listopada 2014 r. A. K. (1) jako pożyczkodawca zawarł z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością Spółką komandytowa z siedzibą w M. – reprezentowaną przez pełnomocnika wyznaczonego uchwałą walnego zgromadzenia wspólników I. K. – jako pożyczkobiorcą umowę pożyczki.

Na podstawie § 1 ust. 1 i 2 umowy pożyczkodawca udzielił pożyczkobiorcy pożyczki w wysokości 180.000 złotych, którą pożyczkobiorca przeznaczył na prowadzenie działalności gospodarczej w ramach działalności spółki komandytowej działającej pod firmą (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa.

W § 1 ust. 3 umowy wskazano, że na udzielenie przedmiotowej pożyczki pożyczkodawca przeznaczył środki własne w kwocie 85.000 zł oraz zaciągnął kredyt w Banku (...) S.A. na podstawie umowy nr (...) na łączną kwotę 95.000 zł, przy czym całkowity koszt kredytu zaciągniętego przez pożyczkodawcę w Banku (...) S.A. na dzień podpisania niniejszej umowy to kwota ok. 218.993,95 złotych.

W § 3 ust. 1 umowy strony postanowiły, że pożyczkobiorca zobowiązany jest do zwrotu pożyczki o której mowa w § 1 ust. 1 umowy oraz wszelkich kosztów kredytu zaciągniętego przez pożyczkodawcę, z tym zastrzeżeniem, że ostateczna kwota zwrotu kosztów zostanie ustalona po spłacie przez pożyczkodawcę zobowiązań wynikających z umowy kredytu, o której mowa w § 1 ust. 1 umowy, z zastrzeżeniem ust. 2.

W ust. 2 strony wskazały, że ostateczna kwota spłaty pożyczki oraz zwrotu kosztów przez pożyczkobiorcę pożyczkodawcy nie może być wyższa niż łączna kwota kapitału pożyczki wraz z faktycznie poniesionymi kosztami wynikającymi z umowy, o której mowa w § 1 ust. 3 umowy oraz kwoty odsetek, o których mowa w § 4.

W ust. 3 pożyczkobiorca zgodnie z ust. 1 § 3 umowy zobowiązał się do zwrotu poniesionych przez pożyczkodawcę faktycznie poniesionych kosztów kredytu, o których mowa w umowie wskazanej w § 1 ust. 3 niniejszej umowy.

W ust. 4 pożyczkobiorca zobowiązał się do spłaty pożyczki w miesięcznych ratach wraz z odsetkami oraz wszelkimi innymi kosztami faktycznie poniesionymi przez pożyczkodawcę najpóźniej do 31.12.2016 roku. Kwota raty pożyczki ustalana będzie w każdym miesiącu zgodnie przez strony umowy.

W ust. 5 wskazano, że w sytuacji gdy pożyczkobiorca nie będzie spłacał rat pożyczki w terminach wynikających z niniejszej umowy bądź z innych ustaleń poczynionych przez strony i/lub będzie w opóźnieniu w spłacie rat co najmniej 3 miesiące, Pożyczkodawca będzie miał prawo żądać zapłaty raty pożyczki (w kwocie wynikającej z umowy, o której mowa w § 1 ust. 3) przez poręczycieli w 2/3 części wysokości raty wynikającej z umowy, o której mowa w § 1 ust. 3 umowy.

W ust. 6 ustalono, że spłaty od poręczycieli w ratach większych niż raty wynikające z umowy, o której mowa w § 1 ust. 3 niniejszej umowy, pożyczkodawca może żądać dopiero po upływie terminu, o którym mowa w § 3 ust. 4 niniejszej umowy.

W ust. 7 wskazano, że poręczyciele, zgodnie z zawartą umową poręczenia przedmiotowej pożyczki zobowiązują się spłacić poręczoną pożyczkę w kwocie wynikającej z niniejszej umowy oraz wszelkimi faktycznie poniesionymi kosztami wynikającymi z umowy, o której mowa w § 1 ust. 3 niniejszej umowy najpóźniej do 31.12.2019 roku, w części 2/3 kwoty pozostałej do spłaty (w wysokości 1/3 każdy z poręczycieli).

W ust. 8 i 9 wskazano, ze pożyczkobiorca zobowiązuje się spłacać pożyczkę w miesięcznych ratach płatnych do 18. dnia każdego miesiąca począwszy od 18.11.2014 r., nie mniejszych niż rata wynikająca z umowy, o której mowa w § 1 ust. 3 umowy. Miesięczna rata wskazana w § 3 ust. 4 i 8 niniejszej umowy obejmować będzie spłatę kapitału pożyczki, a nadto pożyczkobiorca zobowiązuje się pokrywać bieżące koszty kredytu wynikające z umowy, o której mowa w § 1 ust. 3 niniejszej umowy oraz odsetki zgodnie z § 4 niniejszej umowy.

W § 4 ust. 1 i 2 pożyczka została oprocentowana w wysokości 6% w skali roku. Jednocześnie strony ustaliły, że odsetki zostaną naliczone i uiszczone przez pożyczkobiorcę w ostatniej racie spłaty pożyczki.

W § 5 umowy strony ustaliły, że w celu zabezpieczenia pełnej i terminowej spłaty na warunkach objętych niniejszą umową, wspólnicy (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. odrębną umową udzielą poręczenia oraz wystawią weksle własne in blanco, które to weksle w przypadku niewykonania przez pożyczkobiorcę któregokolwiek z postanowień umowy pożyczkodawca będzie miał prawo uzupełnić na kwotę odpowiadającą stanowi aktualnego zadłużenia pożyczkobiorcy względem pożyczkodawcy wraz z odsetkami oraz kosztami uzupełnienia weksla, opatrzyć klauzulą bez protestu”, miejscem i terminem płatności według własnego uznania i wezwać pożyczkobiorców w terminie 7 dni do jego wykupienia za kwotę wskazaną na wekslu.

W § 6 umowy strony ustaliły, że za opóźnienie w zwrocie pożyczki pożyczkobiorca zostanie obciążony odsetkami ustawowymi za każdy dzień pozostawania w zwłoce.

W § 7 umowy ustalono, że za zgodą obydwu stron można przesunąć spłatę pożyczki. Zgoda taka musi być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności.

Dowód:

Umowa pożyczki z dnia 10 listopada 2014 r., k. 43-44.

Jednocześnie z umową pożyczki została zawarta umowa poręczenia spłaty pożyczki, pomiędzy S. P. i I. K. jako poręczycielami oraz A. K. (1) jako wierzycielem.

Zgodnie z § 1 umowy poręczyciele udzielili poręczenia Wierzycielowi za zobowiązania pożyczkobiorcy tj. (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. z siedzibą w M. z tytułu umowy pożyczki z dnia 10 listopada 2014 r. w wysokości 180.000 złotych w ten sposób, że zobowiązali się wobec Wierzyciela do zwrotu pożyczki udzielonej pożyczkobiorcy, gdyby (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. nie dokonała jej zwrotu w terminie przewidzianym w umowie bądź nie dokonywała spłat pożyczki w terminach określonych w umowie z wierzycielem.

W § 2 umowy wskazano, że poręczenie obejmuje zobowiązania pożyczkobiorcy z tytułu niedokonania spłaty pożyczki w terminie i na warunkach wynikających z zawartej w dniu 10 listopada 2014 roku umowy pożyczki.

W § 3 umowy wskazano, że poręczyciele odpowiadają za dług solidarnie z pożyczkobiorcą. Każdy z poręczycieli odpowiada do kwoty 1/3 zobowiązania.

W § 4 ust. 1 umowy wskazano, że poręczyciele zobowiązują się do spełnienia zobowiązania ciążącego na pożyczkobiorcy, zgodnie z warunkami umowy pożyczki z dnia 10 listopada 2014 roku w terminie 7 dni po zawiadomieniu przez Wierzyciela o zwłoce w spłacie pożyczki przez pożyczkobiorcę.

W ust. 2 wskazano, że w sytuacji gdy pożyczkobiorca nie będzie spłacał rat pożyczki w terminach wynikających z umowy pożyczki bądź z innych ustaleń poczynionych przez strony umowy pożyczki i/lub będzie w opóźnieniu w spłacie rat co najmniej 3 miesiące, Wierzyciel będzie miał prawo żądać zapłaty raty pożyczki (w kwocie wynikającej z umowy, o której mowa w § 1 ust. 3 umowy pożyczki) przez poręczycieli w 2/3 części wysokości raty wynikającej z umowy, o której mowa w § 1 ust. 3 umowy pożyczki.

W ust. 3 ustalono, że spłaty pożyczki od poręczycieli w ratach większych niż raty wynikające z umowy, o której mowa w § 1 ust. 3 umowy pożyczki, Wierzyciel może żądać dopiero po upływie terminu, o którym mowa w § 3 ust. 4 umowy pożyczki tj. dzień 31.12.2016 r.

W ust. 4 poręczyciele zobowiązali się spłacić poręczoną pożyczkę w kwocie wynikającej z § 1 niniejszej umowy oraz wszelkimi faktycznie poniesionymi kosztami wynikającymi z umowy, o której mowa w § 1 ust. 3 umowy pożyczki najpóźniej do 31.12.2019 roku, w części 2/3 kwoty pozostałej do spłaty (w wysokości 1/3 każdy z poręczycieli).

W § 5 umowy wskazano, że poręczenie zostaje udzielone za wiedzą pożyczkobiorcy.

W § 6 umowy strony postanowiły, że w celu zabezpieczenia pełnej i terminowej spłaty na warunkach objętych niniejsza umową, Poręczyciele wystawią weksle własne in blanco, które to weksle w przypadku niewykonania przez pożyczkobiorcę i/lub poręczycieli któregokolwiek z postanowień umowy, o której mowa w § 2 niniejszej umowy Wierzyciel będzie miał prawo uzupełnić na kwotę odpowiadającą stanowi aktualnego zadłużenia pożyczkobiorcę i/lub poręczycieli względem wierzyciela wraz z odsetkami oraz kosztami uzupełnienia weksla, opatrzyć klauzulą bez protestu”, miejscem i terminem płatności według własnego uznania i wezwać pożyczkobiorców w terminie 7 dni do jego wykupienia za kwotę wskazaną na wekslu.

Dowód:

Umowa poręczenia spłaty pożyczki z 2014 r., k. 45.

A. K. (1) w celu udzielenia pożyczki Spółce zawarł umowę kredytu hipotecznego na kwotę 95.000 zł. Zabezpieczeniem kredytu jest nieruchomość będąca własnością A. K. (1) położona w T. przy ulicy (...) (KW nr (...)).

Z tytułu zawartej umowy A. K. (1) ponosi koszty związane z ubezpieczeniem nieruchomości oraz ubezpieczeniem na życie, co obok hipoteki umownej do kwoty 190.000 zł, stanowi zabezpieczenie kredytu (§ 9 umowy).

A. K. (1) udzielił pożyczki (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością Spółce komandytowej z siedzibą w M. aby umożliwić nowo założonej spółce rozpoczęcie działalności gospodarczej oraz rozwój. Umowa poręczenia miała służyć zabezpieczeniu spłaty pożyczki przez cały okres trwania umowy pożyczki. Według A. K. (1) umowa poręczenia dotyczyła całego zobowiązania związanego z umową pożyczki, szczególnie, że zawarł on umowę pożyczki hipotecznej w celu jej udzielenia Spółce. Daty określone na umowie według A. K. (1) oznaczały termin spłaty pożyczki przez spółkę bądź poręczycieli, od których mógł dochodzić swoich roszczeń wobec spółki i poręczycieli, nie był to termin ważności poręczenia.

I. D. była komandytariuszem (...) Sp. z o.o. Sp. k. oraz wspólnikiem (...) Sp. z o.o. na prośbę swojego byłego męża R. K.. Nie podejmowała decyzji w Spółce. Podpisanie umowy poręczenia było jej przedstawiane w ten sposób, że jest to zobowiązanie solidarne, w pierwszej kolejności odpowiada Spółka.

Przy zawarciu umowy nie omawiano terminów w kontekście ważności poręczenia. Założeniem stron było, że proęczenie dotyczy spłaty pożyczki po niewykonaniu tego obowiązku przez spółkę.

Dowód:

Umowa o pożyczkę hipoteczną nr (...)/ (...) wraz załącznikami , k. 112-119,

Zeznania A. K. (1) w charakterze strony powodowej, k. 168verte-170verte,

Zeznania I. D. w charakterze strony pozwanej, k. 169verte-170.

W dniach 17-20 listopada 2014 r. A. K. (1) przelał na konto (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółką komandytowa z siedzibą w M. łącznie kwotę 180.000 zł.

Dowód

Wyciąg łączony, k. 125-126

W okresie od grudnia 2014 r. do listopada 2019 r. Spółka zrealizowana na rzecz A. K. (1) przelewy tytułem spłaty pożyczki na łączna kwotę 40.180,82 złotych (w datach i kwotach jak w tabeli poniżej). O kwotach spłaty raty decydował A. K. (1), kierował się przy tym wolą by Spółka miała środki na rozwój oraz uwzględniając aktualne przychody Spółki.

TYTUŁ - OKRES	DATA PRZELEWU	KWOTA
marzec-grudzień 2018 r.	26.11.2019	6 551,30
od stycznia do grudnia 2019 r.	26.11.2019	7 860,34
luty 2018 r.	26.02.2018	656,11
styczeń 2018 r.	18.01.2018	656,51
za grudzień 2017 r.	20.12.2017	656,51
listopad 2017 r.	24.11.2017	656,51
października 2017 r.	16.10.2017	656,51
wrzesień 2017 r.	14.10.2017	656,51
sierpień 2017 r.	22.08.2017	656,51
czerwiec i lipiec 2017	17.07.2017	1 313,02
maj 2017 r.	25.05.2017	656,51
kwiecień 2017 r.	14.04.2017	656,51
marzec 2017 r.	23.03.2017	656,51
styczeń i luty 2017 r.	21.02.2017	1 313,39
grudzień 2016 r.	20.12.2016	656,88
listopad 2016 r.	28.11.2016	655,82
październik 2016 r.	25.10.2016	655,82
wrzesień 2016 r.	22.09.2016	655,82
sierpień 2016 r.	16.08.2016	653,95
lipiec 2016 r.	22.07.2016	653,95
czerwiec 2016 r,	24.06.2016	653,95
maj 2016 r.	11.06.2016	653,95
marzec i kwiecień 2016 r.	12.04.2016	938,74
marzec 2016 część	19.03.2016	400,00
luty 2016 r.	24.02.2016	684,84
styczeń 2016 r.	26.01.2016	685,19
grudzień 2015 r.	15.12.2015	685,19
listopad 2015 r.	23.11.2015	656,53
październik 2015 r.	19.10.2015	656,53
sierpień i wrzesień 2015 r.	15.09.2015	1 310,77
lipiec 2015 r.	29.07.2015	654,24
maj 2015 r.	19.06.2015	654,24
maj 2015 r.	25.05.2015	661,47
kwiecień 2015 r.	04.05.2015	661,47
marzec 2015 r.	14.04.2015	661,47
luty 2015 r.	23.02.2015	675,55
styczeń 2015 r.	21.01.2015	675,65
grudzień 2014 r.	22.12.2014	675,55
ŁĄCZNIE		40 180,32

Dowód:

Dowody przelewów, k. 93-111,

Zaświadczenie o realizacji wybranych transakcji na rachunku, k. 127-129,

Zeznania świadka A. K. (1), k. 168-169verte.

W dniu 1 stycznia 2020 r. strony umowy pożyczki podpisały aneks nr (...), w tym za pożyczkobiorcę dokument podpisała w imieniu komplementariusza Spółki - (...) (wówczas K.), będąca wówczas wspólnikiem komplementariusza i komandytariuszem (...) Sp. z o.o. Sp. k. Strony w § 1 aneksu postanowiły, że § 4 ust. 1 umowy otrzymuje brzmienie „1. Pożyczka udzielana przez Pożyczkodawcę jest oprocentowana w wysokości 1%.”, a w § 2 strony zgodnie postanowiły o zawieszeniu spłaty rat, o których mowa w § 3 umowy pożyczki do końca maja 2021 roku.

I. D. podpisała powyższy dokument na prośbę byłego męża. Dokument podpisała w domu, przy okazji, nie rozmawiała na jego temat z A. K. (1).

A. K. (1) zgodził się na przedłużenie spłaty pożyczki, uważając że umowa pożyczki jak i umowa poręczenia nadal trwa.

W dniu 31 grudnia 2020 r. strony umowy pożyczki podpisały aneks nr (...), w tym za pożyczkobiorcę dokument podpisała w imieniu komplementariusza Spółki – (...) (ówczesny prezes zarządu (...) Sp. z o.o.). Strony w § 1 aneksu postanowiły, że § 3 ust. 4 umowy otrzymuje brzmienie „ 4. Pożyczkobiorca zobowiązuje się do spłaty pożyczki w miesięcznych ratach wraz z odsetkami oraz wszelkimi innymi kosztami faktycznie poniesionymi przez Pożyczkodawcę najpóźniej do 31 maja 2021 roku. Wysokość kwoty miesięcznej raty pożyczki strony będą każdorazowo zgodnie ustalały.”. Wówczas A. K. (1) nie był już członkiem organów i wspólnikiem ww. spółek.

Dowód:

Aneks nr (...), k. 91,

Aneks nr (...), k. 92,

Zeznania A. K. (1) w charakterze strony powodowej, k. 168verte-170verte,

Zeznania I. D. w charakterze strony pozwanej, k. 169verte-170.

Na dzień 31 grudnia 2019 r. do spłaty z tytułu zawartej umowy pożyczki z dnia 10 listopada 2014 r. pozostała kwota kapitału własnego pożyczkodawcy w wysokości 85.000 złotych, a także 84.720,66 zł z kwoty 95.000 złotych kredytu hipotecznego zaciągniętego przez A. K. (1) w celu udzielenia pożyczki Spółce. Łącznie kapitał do spłaty 169.720,66 złotych.

Koszty kredytu w okresie od 1 stycznia 2020 r. do 31 marca 2023 r. wyniosły 19.353,28 złotych.

Odsetki umowne z tytułu umowy pożyczki z dnia 10 listopada 2014 r. wyniosły 57.867,06 złotych.

Łącznie zadłużenie z tytułu umowy pożyczki na dzień 26 kwietnia 2023 r. wynosiło 247.648,17 złotych.

Dowód:

Zaświadczenie o poniesionych kosztach od kredytu hipotecznego, k. 118

Zaświadczenie o odsetkach, k. 120-122

Tablica transz, k. 123

Wyliczenie, k. 124

Zawiadomienie o zwłoce dłużnika, k. 133

Pismem z dnia 24 sierpnia 2022 r. A. K. (1) wzywał (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością Spółkę komandytową do zapłaty. Spółka nie spełniła wezwania w wyznaczonym terminie.

Pismem z dnia 26 kwietnia 2023 r. A. K. (1) zawiadomił I. D. o zwłoce dłużnika i wezwał do zapłaty kwoty 82.549,39 złotych stanowiącej 1/3 ww. kwoty zadłużenia. Pismem z dnia 10 maja 2023 r. I. D. odmówiła zapłaty kwoty.

Dowód:

Wezwanie do zapłaty z dnia 24 sierpnia 2022 r. z dowodem nadania , k. 130-132

Zawiadomienie o zwłoce dłużnika/Wezwanie do zapłaty z dowodem nadania, k. 133-135

Pismo z dnia 10 maja 2023 r. wraz z dowodem nadania, k. 46-48

A. K. (1) wypełnił weksel własny niezupełny w chwili wystawienia (in blanco) stanowiący zabezpieczenie umowy pożyczki i poręczenia. Weksel został wystawiony w T. dnia 16 maja 2023 r. na kwotę 82.549,39 złotych (osiemdziesiąt dwa tysiące pięćset czterdzieści dziewięć złotych i trzydzieści dziewięć groszy) z terminem płatności do 26 maja 2023 r. z klauzulą bez protestu za weksel in blanko na rzecz A. K. (1) z płatnością w T..

Dowód:

Weksel własny, k. 8

Pismem z dnia 5 czerwca 2023 r. A. K. (1) wezwał I. D. do wykupu weksla na kwotę 82.549,39 zł w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania. Wezwanie zostało odebrane w dniu 12 czerwca 2023 r.

Pismem z dnia 14 czerwca 2023 r. I. D. odmówiła zapłaty kwoty weksla.

Dowód

Wezwanie do wykupu weksla wraz z dowodem nadania i odbioru k. 11-14

Pismo z dnia 14 czerwca 2023 r., k. 49-50

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie wyżej przedstawionych dowodów. Dokumenty przedstawione przez strony nie budziły wątpliwości co do ich autentyczności i wiarygodności. Żadna ze stron nie przedstawiła zarzutów w tym zakresie.

Sąd dał wiarę zarówno zeznaniom powoda jak i pozwanej, którzy zostali przesłuchani w sprawie w charakterze strony. Zarówno powód i pozwana zbieżnie zeznawali co do okoliczność zawarcia umowy. Ich zeznania korespondowały z pozostałym materiałem zgromadzonym w sprawie. Pozwana w trakcie swojego przesłuchania nie potwierdziła zarzutów stawianych nakazowi zapłaty. Jej zeznania były szczere i wiarygodne ale ukazywały, że pozwana co do interesów spółki pozostawała z boku, nie interesowała się jej działalnością, pomimo że była jej komandytariuszem oraz wspólnikiem komplementariusza.

Sąd zważył co następuje.

1.  Podstawa roszczenia – weksel niezupełny w chwili wystawienia

Podstawę wydania w sprawie nakazu zapłaty z weksla z dnia 28 sierpnia 2023 r. stanowił weksel własny niezupełny w chwili wystawienia (in blanco), który został podpisany przez wystawcę - pozwaną I. D. (wówczas: K.), a został wystawiony w dniu 16 maja 2023 r. w T. na kwotę 82.549,39 złotych z datą płatności 26 maja 2023 r. na rzecz A. K. (1) w T..

Zobowiązanie wynikające z weksla własnego, niezupełnego, wystawionego i wręczonego remitentowi w związku z zawarciem określonego stosunku prawnego powstaje, w zakresie wyznaczonym treścią nadaną mu wskutek jego uzupełnienia. Ma ono charakter samodzielny i abstrakcyjny, niezwiązany z podstawą prawną przyjęcia zobowiązania. Posiadaczowi takiego weksla przysługuje, w odniesieniu do wystawcy, zarówno roszczenie ze stosunku podstawowego, jak i z weksla. Wybór roszczenia należy do wierzyciela. Oznacza to, że wierzyciel dochodząc wydania nakazu zapłaty na podstawie weksla, może powołać się tylko na treść weksla i nie jest zobowiązany do przytaczania już w pozwie wszystkich okoliczności faktycznych i dowodów uzasadniających roszczenie ze stosunku podstawowego.

Przedmiotowy weksel zawierał wszelkie elementy wskazane w art. 101 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. ustawy Prawo wekslowe, a jednocześnie spełniał warunki z art. 485 § 2 k.p.c. i stanowił podstawę wydania nakazu zapłaty z weksla. Z treści pozwu wynikało przy tym wprost, że pozwana zawierając umowę w związku z którą wystawiła weksla nie działała jako konsument. Skoro powód wywodzi swoje roszczenie z ważnie wystawionego weksla, to nie miał on obowiązku dodatkowego udawadniania istnienia stosunku podstawowego oraz wierzytelności, która z tego stosunku miała wynikać. To rzeczą pozwanej było przedstawienie takiego materiału dowodowego, który podważyłby należność stwierdzoną wekslem.

W zarzutach od nakazu zapłaty pozwana nie zakwestionowała samego faktu wystawienia weksla na rzecz powoda, a w treści zarzutów nie podniosła żadnych zarzutów w zakresie jego ważności i skuteczności. Pozwana podniosła zarzuty w zakresie stosunku podstawowego tj. umowy pożyczki z dnia 10 listopada 2014 r. zawartej pomiędzy powodem a (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością spółką komandytową z siedzibą w M. na kwotę 180.000 złotych, a także zabezpieczającej jej umowy poręczenia, którą pozwana jako poręczyciel zawarła z powodem.

W przypadku zakwestionowania przez dłużnika wekslowego istnienia lub rozmiaru zobowiązania wekslowego w drodze zarzutów opartych na stosunku podstawowym, spór przenosi się na płaszczyznę stosunku prawa cywilnego, przy czym art. 10 prawa wekslowego, dopuszczający w drodze wyjątku możliwość odwołania się przez dłużnika wekslowego do stosunku osobistego przez zgłoszenie zarzutu uzupełnienia weksla niezgodnie z porozumieniem wekslowym, przenosi ciężar udowodnienia tej okoliczności na dłużnika wekslowego.

Zarzuty podniesione przez stronę pozwaną okazały się jednak niezasadne.

2.  Niezasadność zarzutu niewykazania przez powoda spełnienia świadczenia z umowy pożyczki

W zarzutach od nakazu zapłaty pozwana podniosła, że powód nie wykazał przekazania kwoty pożyczki na rzecz Spółki. Powód na zobowiązanie Sądu przedstawił dokumenty dotyczące przekazania kwoty pożyczki na rachunek (...) Sp. z o.o. Sp. k. (k. 125-126) łącznie kwoty 180.000 złotych w dniach 17-20 listopada 2014 r. Powód wykazał zatem, że swoje zobowiązanie spełnił.

Tylko na marginesie należy zauważyć, że powyższy daleko idący zarzut w żaden sposób nie mógł dotyczyć przedmiotowego stanu faktycznego. Mając na względzie doświadczenie życiowe i złożone w sprawie zeznania stron wynika, że bez udzielonej pożyczki spółka nie mogłaby funkcjonować i rozpocząć działalności.

3.  Niezasadność zarzut wygaśnięcia zobowiązania z uwagi na upływ terminu zawitego

Poręczenie jest umową akcesoryjną w stosunku do umowy pomiędzy wierzycielem i dłużnikiem. Może obejmować także inne czynności prawne, ale w sprawie wystarczające jest skupienie się na relacji umownej związanej z umową pożyczki. Poręczyciel zobowiązuje się do spełnienia świadczenie na rzecz wierzyciela w razie nie wykonania zobowiązania przez dłużnika. Zgodnie z art. 879 § 1 k.p.c. o zakresie zobowiązania poręczyciela rozstrzyga każdoczesny zakres zobowiązania dłużnika.

Na uwzględnienie nie zasługiwał najdalej idący zarzut dotyczący wygaśnięcia zobowiązania pozwanej z uwagi na upływ terminu zawitego zawartego w umowie poręczenia.

Wskazać należy za uchwałą z dnia 31 stycznia 1986 r., III CZP 69/85, że poręczenie może być terminowe albo bezterminowe, bez względu na to, czy dotyczy długu już istniejącego czy przyszłego.

W uchwale z dnia 22 czerwca 2016 r. III CZP 19/16 Sąd Najwyższy uznał, że upływ oznaczonego w umowie czasu trwania poręczenia nie wyłącza obowiązku poręczyciela zaspokojenia roszczenia, którego wierzyciel dochodzi przed sądem, jeżeli powództwo zostało wytoczone przed upływem tego terminu. Powołując się na tę uchwałę strona pozwana wywodzi, że udzielone przez nią poręczenie było poręczeniem terminowym – a termin wskazany w § 4 ust. 4 umowy poręczenia – 31 grudnia 2019 r. terminem zawitym. Wobec upływu którego zobowiązanie poręczyciela wygasło.

W odniesieniu do powyższych zarzutów należy wskazać, po pierwsze, że to jakie znaczenie przepisać danemu postanowieniu umownemu powinna decydować wykładnia umowy dokonana zgodnie z dyrektywami ujętymi w art. 65 k.c., a więc uwzględniająca nie tylko jej brzmienie, ale i okoliczności faktyczne sprawy, na podstawie których można wnioskować o zamiarze stron i celu umowy. W świetle powyższego zarzutu należy również podkreślić, że instytucja wygaśnięcia roszczenia ma charakter wyjątkowy i jeżeli taka klauzula została wprowadzona przez strony do umowy, powinna być ona przedmiotem wnikliwej oceny sądu rozpoznającego sprawę.

Zdaniem Sądu treść postanowień umowy tj. § 3 ust. 7 umowy pożyczki i § 4 ust. 4 umowy poręczenia spłaty pożyczki zgodnie z którymi „poręczyciele, zgodnie z zawartą umową poręczenia przedmiotowej pożyczki zobowiązują się spłacić poręczoną pożyczkę w kwocie wynikającej z niniejszej umowy oraz wszelkimi faktycznie poniesionymi kosztami wynikającymi z umowy, o której mowa w § 1 ust. 3 niniejszej umowy najpóźniej do 31.12.2019 roku, w części 2/3 kwoty pozostałej do spłaty (w wysokości 1/3 każdy z poręczycieli)” w świetle pozostałych postanowień umownych, nie uprawnia do stwierdzenia, że w sprawie zachodzi sytuacja, która stanowiła podstawę wydania uchwały Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 2016 r. sygn. akt III CZP 19/16.

Udzielając poręczenia w sprawie poręczyciele nie wskazali literalnie, że ich poręczenie jest „ważne” do określonego dnia, to jest uprawnia do wypełnienia weksla i dochodzenia spłaty z tytułu umowy pożyczki do danego dnia (jak było w sprawie stanowiącej podstawę wydania uchwały III CZP 19/16), lecz że spłacą zobowiązanie najpóźniej do 31.12.2019 r. Zdaniem Sądu przedmiotowy zapis w świetle wszystkich postanowień umowy pożyczki i zabezpieczającej ją umowy poręczenia, stanowił termin płatności zobowiązania (wymagalności), a nie termin ważności poręczenia wekslowego. Potwierdzają to chociażby postanowienia umowy poręczenia tj. § 4 ust. 3 oraz § 6. Podkreślić przy tym należy, że ze wskazanych postanowień ostatnie z nich stanowi istotę porozumienia wekslowego zawartego pomiędzy stronami, a w nim nie wskazano jakiegokolwiek terminu do którego wierzyciel jest uprawniony do wystawienia weksla. W § 6 umowy poręczenia (podobnie jak w § 5 umowy pożyczki – którą w imieniu Spółki podpisała pozwana) strony uzgodniły jedynie tyle, że w celu zabezpieczenia pełnej i terminowej spłaty na warunkach objętych niniejsza umową, Poręczyciele wystawią weksle własne in blanco, które to weksle w przypadku niewykonania przez pożyczkobiorcę i/lub poręczycieli któregokolwiek z postanowień umowy, o której mowa w § 2 niniejszej umowy Wierzyciel będzie miał prawo uzupełnić na kwotę odpowiadającą stanowi aktualnego zadłużenia pożyczkobiorcę i/lub poręczycieli względem wierzyciela wraz z odsetkami oraz kosztami uzupełnienia weksla, opatrzyć klauzulą bez protestu”, miejscem i terminem płatności według własnego uznania i wezwać pożyczkobiorców w terminie 7 dni do jego wykupienia za kwotę wskazaną na wekslu.

Fakt, że termin 31 grudnia 2019 r. nie stanowił końcowego (zawitego) terminu do kiedy poręczenie miało trwać wynika również z tego, że strony wiązały konieczność spłaty pożyczki przez poręczycieli z faktem niewywiązania się z zobowiązania przez Spółkę. Na to wskazuje chociażby § 4 ust. 3 umowy poręczenia (jak i § 3 ust. 6 umowy pożyczki) w którym ustalono, że spłaty pożyczki od poręczycieli w ratach większych niż raty wynikające z umowy, o której mowa w § 1 ust. 3 umowy pożyczki, Wierzyciel może żądać dopiero po upływie terminu, o którym mowa w § 3 ust. 4 umowy pożyczki tj. dzień 31.12.2016 r. Tu należy natomiast odnotować i podkreślić, że ww. postanowienie umowne § 3 ust. 4 umowy pożyczki zostało zmienione i zgodnie z nowym brzmieniem termin spłaty pożyczki wraz z odsetkami oraz wszelkimi innymi kosztami faktycznie poniesionymi przez Pożyczkodawcę został ustalony na dzień 31 maja 2021 r. (aneks nr (...) z dnia 31.12.2020 r.), przy czym wcześniej to jest 1 stycznia 2020 r. to pozwana jeszcze w imieniu pożyczkobiorcy podpisała zgodę na zawieszenie spłaty rat wobec powoda do końca maja 2021 r. Oznacza to, że wbrew twierdzeniom sprzeciwu w 2020 r. musiała zdawać sobie sprawę, iż pomimo upływu terminów umowy pożyczka nadal nie jest spłacona.

Przy wykładni powyższych postanowień umowy nie można było również pominąć okoliczności samego zawarcia umowy. Z przesłuchania stron wynika, że umowa poręczenia i związany z nią weksel in blanco miały służyć zabezpieczeniu spłaty pożyczki, a strony nie uzgadniały terminu wygaśnięcia poręczenia. Terminy 31.12.2016 r. i 31.12.2019 r. miały wyznaczać końcowe terminy zapłaty, jako terminy wymagalności, kiedy powód mógł rozpocząć dochodzenie swoich roszczeń przeciwko spółce lub poręczycielom. Co istotne również powód wskazywał, że zgodził się na przedłużenie terminu spłaty pożyczki dla Spółki albowiem uważał, że umowa poręczenia nadal obowiązuje.

W sprawie nie sposób nie zauważyć, że stawiając powyższy zarzut dotyczący ważności umowy poręczenia, pozwana pominęła fakt, że podobnie jak w przypadku zawarcia umowy pożyczki z dnia 10 listopada 2014 r., to również ona jako pełnomocnik pożyczkobiorcy w dniu 1 stycznia 2020 r. zawarła z powodem umowę, którą strony zgodnie postanowiły o zawieszeniu spłaty rat o których mowa w § 3 umowy pożyczki do końca maja 2021 r. Sąd odnotował, że pozwana w trakcie swojego przesłuchania wskazała, iż podpisała dokumenty na prośbę byłego męża, nie prowadziła w tym zakresie rozmów z powodem. Jednocześnie jednak w istocie nie interesował jej los zawartej umowy. W trakcie swojego przesłuchania pozwana na żadnym etapie nie stwierdziła przy tym, że uzgodnieniem stron umowy poręczenia było to, że poręczenie wygaśnie z dniem 31 grudnia 2019 r. Pozwana wskazywała tyle – co jest zgodne z zasadami Kodeksu cywilnego – że wobec zobowiązania solidarnego ze spółką za spłatę pożyczki w pierwszej kolejności odpowiada spółka, następnie dopiero poręczyciele. Z treści zeznań pozwanej wynika, że w istocie nie rozumiała ona wagi pełnionej przez siebie funkcji w spółce, a dokumenty podpisywała bezwiednie, nie do końca zdając sobie sprawę z wagi ewentualnej odpowiedzialności za zobowiązania spółki.

W świetle powyższego, za uchwałą III CZP 19/16 należy uznać, że zastrzeżenie w umowie terminu, w ciągu którego wierzyciel może dochodzić od poręczyciela wykonania zaciągniętego przez niego zobowiązania, może być kwalifikowane jako umowny termin zawity. Wprowadzenie do umowy takiego terminu jest dopuszczalne na podstawie art. 353 ¹ k.c., statuującego swobodę umów, dla której ograniczeniem są tylko bezwzględnie obowiązujące przepisy ustawy, właściwość stosunku prawnego i zasady współżycia społecznego. Niemniej jednak nie taki charakter miał termin zastosowany w umowie zawartej między stronami. Z żadnego postanowienia umowy nie wynika bowiem, że termin 31 grudnia 2019 r. był ostatecznym terminem na dochodzenie przez powoda roszczeń z tytułu umowy. Co więcej z żadnego postanowienia umowy w tym w szczególności z § 6 umowy poręczenia w którym wskazano zasady wypełnienia weksla, nie wskazano terminu uprawniającego wierzyciela do wypełnienia weksla.

4.  Zakres odpowiedzialności pozwanej jako poręczyciela w świetle zapisów przedmiotowej umowy

Przechodząc do kolejnych zarzutów należy wskazać, że zdaniem Sądu odpowiedzialność pozwanej za 1/3 zobowiązania Spółki dotyczyła całego zobowiązania spółki obejmującego również odsetki oraz koszty faktycznie poniesione przez powoda w związku z zawarciem umowy kredytu hipotecznego, a nie tylko kwota 60.000 złotych kapitału (tj. 1/3 z kapitału pożyczki w kwocie 180.000 złotych). Podkreślić należy, postanowienia umowy poręczenia należy odczytywał łącznie, w tym łącznie z postanowieniami umowy pożyczki. I tak, w § 1 umowy wskazano, że poręczyciele udzielają poręczenia Wierzycielowi za zobowiązania pożyczkobiorcy tj. (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. z siedzibą w M. z tytułu umowy pożyczki z dnia 10 listopada 2014 r. w wysokości 180.000 złotych w ten sposób, iż zobowiązują się wobec Wierzyciela do zwrotu pożyczki udzielonej pożyczkobiorcy, gdyby (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. nie dokonała jej zwrotu w terminie przewidzianym w umowie bądź nie dokonywała spłat pożyczki w terminach określonych w umowie z wierzycielem. Wskazanie w tym § umowy kwoty 180.000 zł nie stanowiło granicy zobowiązania lecz w istocie „przedłużenie” tytułu umowy pożyczki. Granica zobowiązania poręczycieli w przedmiotowej umowie wynika z § 3 umowy poręczenia w której wskazano, że poręczyciele odpowiadają za dług solidarnie z pożyczkobiorcą. Każdy z poręczycieli odpowiada do kwoty 1/3 zobowiązania. Przy czym to w § 2 umowy wskazano, że poręczenie obejmuje zobowiązania pożyczkobiorcy z tytułu niedokonania spłaty pożyczki w terminie i na warunkach wynikających z zawartej w dniu 10 listopada 2014 roku umowy pożyczki. Warunki wynikające z zawartej w dniu 10 listopada 2014 roku umowy pożyczki należy natomiast odczytywać przez pryzmat § 3 ust. 1 umowy pożyczki w którym strony postanowiły, że pożyczkobiorca zobowiązany jest do zwrotu pożyczki o której mowa w § 1 ust. 1 umowy oraz wszelkich kosztów kredytu zaciągniętego przez pożyczkodawcę, z tym zastrzeżeniem, że ostateczna kwota zwrotu kosztów zostanie ustalona po spłacie przez pożyczkodawcę zobowiązań wynikających z umowy kredytu, o której mowa w § 1 ust. 1 umowy, z zastrzeżeniem ust. 2.

Tym samym niewątpliwe zakresem odpowiedzialności pozwanej jako poręczyciela jest kwota wynikająca z § 3 ust. 1 umowy pożyczki która obejmuje nie tylko kapitał ale również odsetki od kapitału (§ 4 umowy pożyczki) oraz wszelkie koszty kredytu zaciągniętego przez pożyczkodawcę.

5.  Niezasadność zarzutu z art. 878 k.c.

Odnośnie do umowy poręczenia nie zasługiwały również podnoszone przez stronę pozwaną – szczególnie w mowach końcowych – zarzuty dotyczące nieważności poręczenia ponad kwotę 60.000 zł z uwagi na to, że w umowie nie wskazano górnej granicy odpowiedzialności za dług przyszły.

Zgodnie z art. 878 § 1 k.c. można poręczyć za dług przyszły do wysokości z góry oznaczonej. Podkreślić jednak należy, że dopuszczalne jest określanie zakresu zobowiązania poręczycieli w sposób inny niż przez wskazanie oznaczonej kwoty pieniężnej, choćby przez odesłanie do innej umowy niż ta, z której wynika dług objęty poręczeniem. Należy bowiem odnotować, że wielokrotnie określenie górnej granicy odpowiedzialności poręczyciela nie jest możliwe np. ze względu na niemożliwą do ustalenia wysokość zadłużenia albo tzw. dynamikę zadłużenia (kredyt odnawialny w rachunku bankowym). Z tego względu za dopuszczalne uznaje się określenie górnej granicy odpowiedzialności poręczyciela poprzez wskazanie umowy, z której dług wynika (por. Komentarz do art. 878 k.c., G. Sikorski [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. J. Ciszewski, P. Nazaruk, LEX/el. 2023 oraz Komentarz do art. 878 k.c., W. Kurowski [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom V. Zobowiązania. Część szczególna (art. 765–921(16)), red. M. Fras, M. Habdas, Warszawa 2018).

W tym zakresie należało odnotować dwie kwestie. Po pierwsze z uwagi na to, że umowa poręczenia zabezpieczała umowę pożyczki niewątpliwie ograniczeniem związanym z poręczeniem za dług przyszły nie mogły być objęte odsetki naliczane od kwoty pożyczki a uregulowane w § 4 ust. 1 i 2 umowy pożyczki (zmienionym aneksem z dnia 1 stycznia 2020 r.). Poręczenie za dług z umowy pożyczki w zakresie pożyczki kapitału i odsetek umownych nie podlega bowiem ograniczeniu z art. 878 paragraf 1 k.c. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2004 r. V CK 124/04). Nadto w tym miejscu należy odnotować, że na skutek zawarcia aneksu z dnia 1 stycznia 2020 r. nie doszło do rozszerzenia odpowiedzialności poręczyciela. Przeciwnie wysokość odsetek umownych od pożyczki zmniejszono z 6% do 1 %.

Po drugie nie jest zasadny zarzut strony pozwanej, że wobec odpowiedzialności za koszty kredytu zaciągniętego przez powoda jako pożyczkodawcę w celu udzielenia pożyczki spółki, kwota ta jest nieoznaczona. Wskazać bowiem należy, że w § 1 ust. 3 umowy pożyczki określono, że całkowity koszt kredytu zaciągniętego przez pożyczkodawcę w Banku (...) S.A. na dzień podpisania niniejszej umowy to kwota ok. 218.993,95 złotych. Tym samym w umowie określono zakres odpowiedzialności dłużnika. Co więcej jak wynika z wyliczeń i dokumentów przedstawionych przez stronę powodową kwota zadłużenia Spółki i uwzględniona przy wyliczeniu kwoty wekslowej nie przekroczyła ww. kwoty. Kapitał pozostały do spłaty w związku z umową kredytu zaciągniętego przez powoda celem udzielenia pożyczki Spółce wynosi bowiem kwotę 84.720,66 złotych z 95.000 złotych pożyczki, a dochodzone przez powoda koszty kredytu w okresie od 1 stycznia 2020 r. do 31 marca 2023 r. wyniosły 19.160,28 złotych. Przy czym do 31 grudnia 2019 r. powód poniósł koszty ww. kredytu hipotecznego na poziomie 29.901,48 zł [40.180,32 zł - (95.000 zł - 84.720,66 zł)].

6.  Zasadność roszczenia co do wysokości

W zakresie nieudowodnienia roszczenia co do wysokości strona pozwana podniosła jedynie ogólne zarzuty, które nie mogły się ostać.

Wobec zarzutów strony pozwanej powód przedłożył dokumentację dotyczącą historii spłaty pożyczki. Strona pozwana nie zakwestionowała ww. historii spłat, nadto na rozprawie pełnomocnik pozwanej nie kwestionował, że jest ona zgodna ze stanem faktycznym.

Mając za podstawę przedłożone zestawienia oraz potwierdzenia przelewów Sąd postanowił o pominięciu tożsamego wniosku dowodowego skierowanego o zobowiązanie pożyczkobiorcy o przedłożenie przedmiotowej dokumentacji związanej ze spłatą kredytu. Sąd podjął przy tym jedną próbę doręczenia wezwania do złożenia przedmiotowej dokumentacji Spółce lecz okazała się ona nieskuteczna. Wobec złożenia ww. dokumentacji przez powoda nie było jednak konieczne dalsze kontynowanie postępowania dowodowego w tym zakresie.

Zarzuty pełnomocnika powoda stawiane na podstawie 162 k.p.c. – podobnie jak podtrzymywanie przedmiotowego wniosku – należało uznać za służące jedynie przedłużeniu postępowania z uwagi na to, że strona pozwana nie dała żadnych podstaw do zakwestionowania wiarygodności i pełności dokumentacji złożonej przez powoda. W tym kontekście nie można zapominać, że pozwana podobnie jak powód była członkiem zarówno organów Spółki z.o.o. sp. k., jak i jej komplementariusza i to w okresie dłuższym niż powód. Pozwana jako były członek organów Spółki, a także mając powiązania rodzinne z aktualnymi osobami zarządzającymi Spółką mogła również podjąć starania aby dokumenty te przedłożyć do sprawy we własnym zakresie.

Podobnie nie było potrzeby na te właśnie okoliczności przeprowadzać dowodu z zeznań świadka S. P.. Fakty które miały podlegać udowodnieniu według tezy dowodowej z zarzutów strony pozwanej dotyczyły bowiem jedynie kwestii spłaty umowy pożyczki z dnia 10 listopada 2014 r. jej wysokości i ilości. Fakty te zostały dostatecznie wykazane dokumentami. Nadto, wezwanie świadka na rozprawę na dwa różne adresy okazało się nieskuteczne, a sam świadek nieuchwytny. Tu należało odnotować, że Sądowi wiadome jest z urzędu iż świadek również został pozwany przez powoda jako drugi z poręczycieli o zapłatę z weksla w związku z będącą przedmiotem oceny w sprawie umową poręczenia (sprawa o sygn. akt I C 1224/23). W sprawie tej próba doręczenia nakazu zapłaty z weksla na adres z pozwu okazała się nieskuteczna (adres wskazywany również we wniosku dowodowym w niniejszej sprawie), a obecnie postępowanie to pozostaje zawieszone z uwagi na niemożność doręczenia nakazu zapłaty. Nadto, druga próba doręczenia na inny adres świadka – ustalony przez Sąd z urzędu – okazała się nieskuteczna zarówno w dacie rozprawy, jak i po upływie terminu na odbiór korespondencji – pozostała nieodebrana. Wobec tego dalsze próba przeprowadzenia ww. dowodu w świetle faktów na które został on powołany służyłaby jedynie przedłużeniu postępowania.

W świetle materiału zgromadzonego w sprawie i omówionego w części ustalającej stan faktyczny sprawy, potwierdza, że kwota zadłużenia Spółki wynosi kwotę 247.648,17 złotych. Pozwana zgodnie z treścią umowy pożyczki jak i poręczenia odpowiada do 1/3 tej kwoty tj. do wysokości dochodzonego pozwem roszczenia w wysokości 82.549,39 złotych.

7.  Niezasadność zarzutu z art. 5 k.c.

Zdaniem Sądu w żadnej mierze nie zasługiwał na uwzględnienie zarzut naruszenia przez powoda art. 5 k.c. polegający na tym, że powód nadużył prawa podmiotowego. Zarzut ten sprowadzał się do tego, że powód w chwili zawierania umowy pożyczki oraz następnie nieprzerwanie do dnia 18 stycznia 2021 r. (przy czym rzeczywiście był nim do 16 grudnia 2020 r.), pełnił jednocześnie funkcję prezesa zarządu spółki będącej komplementariuszem pożyczkobiorcy, uprawnionym do samodzielnej reprezentacji i wobec powyższego w sposób świadomy jako przedstawiciel pożyczkobiorcy nie spłacał pożyczki wobec siebie samego jako pożyczkodawcy przez okres ponad 6 lat, a następnie po ustąpieniu z funkcji prezesa zarządu spółki będącej komplementariuszem pożyczkobiorcy swoje roszczenia skierował bezpośrednio do pozwanej, jako poręczyciela przedmiotowej umowy pożyczki.

Zasady współżycia społecznego w rozumieniu art. 5 k.c. są pojęciem pozostającym w nierozłącznym związku z całokształtem okoliczności danej sprawy i w takim całościowym ujęciu wyznaczają podstawy, granice i kierunki jej rozstrzygnięcia w wyjątkowych sytuacjach, które przepis ten ma na względzie.

W trakcie przesłuchania powoda w charakterze strony wskazał on na racjonalnie i ekonomicznie uzasadnione powody dokonywania spłat pożyczki w minimalnych kwotach. Spółka założona przez strony była bowiem nowym podmiotem, który potrzebował środków na rozwój i bieżącą działalność. Powód pełniąc funkcję prezesa zarządu ważył zatem bieżące interesy spółki z własnymi – nie domagając się spłaty pożyczki. Umożliwiając jej rozwój i inwestycję. W takim też celu umowa była aneksowana.

Nadto wbrew zarzutom pozwanej, powód w pierwszej kolejności swoje roszczenia kierował do spółki (wezwanie do zapłaty z 24 sierpnia 2022 r., k. 130-132). Dopiero po niespełnieniu zobowiązania przez spółkę, skierował swoje roszczenia wobec pozwanej. Należy przy tym zauważyć, że w świetle zapisów umowy inne postępowanie nie byłoby uzasadnione ekonomicznie, skoro pozwana odpowiada jedynie do wysokości 1/3 zadłużenia. Spełnienie przez nią świadczenia z weksla nie będzie stanowiło pełnego wyczerpania roszczeń powoda z tytułu przedmiotowej umowy.

Na tym etapie wypada również odnieść się do zarzutów strony pozwanej o niezawiadomieniu pozwanej o zwłoce dłużnika. Zgodnie z art. 880 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia, wierzyciel powinien zawiadomić o tym niezwłocznie poręczyciela. Podkreślić jednak należy, że zawiadomienie o którym mowa w powyższym przepisie ma wyłącznie charakter informacyjny i w żadnym wypadku nie stanowi dodatkowej przesłanki wymagalności zobowiązania poręczyciela. Obowiązek spełnienia świadczenia przez poręczyciela aktualizuje się przez sam fakt wymagalności wierzytelności zabezpieczonej, niezależnie od wywiązania się przez wierzyciela z obowiązku zawiadomienia o opóźnieniu w świadczeniu przez dłużnika głównego. W konsekwencji zaniechanie zawiadomienia nie skutkuje modyfikacją zakresu odpowiedzialności poręczyciela, ani tym bardziej nie może prowadzić do automatycznego zwolnienia poręczyciela z obowiązku świadczenia na rzecz wierzyciela.

W świetle podniesionych przez stronę pozwaną zarzutów ponownie należy odnotować, że stawiając je pozwana pomijaj całkowicie fakt, że nie tylko była poręczycielem umowy pożyczki, ale jednocześnie była komandytariuszem pożyczkobiorcy, a także wspólnikiem (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością tj. komplementariusza (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki komandytowej. Wobec tego, pozwana do czasu ustąpienia z ww. funkcji tj. do czerwca 2022 r. miała prawo uzyskiwania informacji o stanie firmy, wglądu do dokumentacji, ksiąg rachunkowych i spraw spółki. Fakt, że pozwana sama pozbawiła się przedmiotowych uprawnień i w istocie nie interesowała się sprawami spółki, a jak sama wskazała w trakcie przesłuchania w charakterze strony jedynie „figurowała” w dokumentach, nie uprawnia do stwierdzenia, że to powód nadużywa przysługujących mu praw podmiotowych.

8.  Odsetki

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 48 pkt 2 ustawy Prawo wekslowe, z którego wynika że posiadacz wekslu może żądać od zobowiązanego zwrotnie odsetek od wysokości sześć od sta, a przy wekslach, wystawionych i płatnych w Polsce, odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia płatności. Powyższe uprawniało powoda do żądania odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 20 czerwca 2023 r. (art. 36 ustawy Prawo wekslowe) tj. po upływie 7 dni od dnia doręczenia wezwania do wykupu weksla co miało miejsce w dniu 12 czerwca 2023 r.

Mając powyższe na uwadze Sąd w pkt I wyroku utrzymał w mocy w całości nakaz zapłaty z weksla wydany 28 sierpnia 2023 r. w sprawie o sygn. akt X C 1236/23.

9.  Koszty procesu

O kosztach procesu orzeczono w pkt II wyroku na podstawie art. 98 § 1, 1 ¹ i 3 k.p.c. Powód wygrał proces w całości, a zatem zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu na jego rzecz należało zasądzić koszty procesu. Łącznie pozwany poniósł koszty w wysokości 6.449 złotych, na które składa się kwota 1.032 zł tytułem opłaty od pozwu, 5.400 zł tytułem kosztów wynagrodzenia pełnomocnika (§ 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, Dz. U. z 2023 r., poz. 1935) oraz 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Koszty te w części to jest w kwocie 4.649 złotych zostały zasądzone, utrzymanym w mocy nakazem zapłaty. Z tych powodów w wyroku tytułem dalszych kosztów procesu zasądzono od pozwanej na rzecz powoda pozostałą kwotę 1.800 złotych.

Asesor sądowy Anna Bindas-Smoderek