Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 maja 2025 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu X Wydział Cywilny w składzie:

Przewodnicząca: Asesor sądowy Anna Bindas-Smoderek

Protokolant: sekretarz sądowy Paulina Pietrzyńska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 maja 2025 r. w Toruniu sprawy

z powództwa M. P.

przeciwko Towarzystwu (...) w W.

o zapłatę

I.  oddala powództwo w całości;

II.  zasądza od powoda M. P. na rzecz pozwanego Towarzystwa (...) w W. kwotę 1.817 zł (tysiąc osiemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty;

III.  nakazuje pobrać od powoda M. P. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Toruniu kwotę 680 zł (sześćset osiemdziesiąt złotych) tytułem nieuiszczonych dotychczas kosztów sądowych w sprawie.

Asesor sądowy Anna Bindas-Smoderek

Sygn. akt X C 1165/23 upr

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 21 czerwca 2023 r. (nadanym 5 lipca 2023 r.) M. P. wniósł o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) z siedzibą w W. kwoty 5.209,80 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 14 sierpnia 2021 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że strona powodowa wywodzi legitymację do dochodzenia roszczenia objętego pozwem z umowy przelewu wierzytelności z dnia 19 lipca 2021 r. zawartej z poszkodowanym był R. F., kierującym pojazdem marki D. (...) o numerze rejestracyjnym (...), który był poszkodowanym w zdarzeniu komunikacyjnym w z dnia 26 kwietnia 2021 r., a sprawcą tegoż zdarzenia był kierowca ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym zakładzie ubezpieczeń.

Roszczenie obejmuje nieuznane przez pozwanego koszty wynajmu pojazdu zastępczego. Pozwany zakład ubezpieczeń co do zasady uznał swoją odpowiedzialność i wypłacił kwotę 1.895,43 zł tytułem najmu samochodu zastępczego. Powód domagał się natomiast zapłaty dalszej kwoty 5.209,80 zł z tytułu poniesionych przez poszkodowanego kosztów najmu pojazdu zastępczego. Zdaniem strony powodowej pojazd ten był niezbędny poszkodowanemu przez cały okres związany z likwidacją szkody tj. przez 49 dni, a stawka dobowa najmu wynosiła 145 zł brutto.

W ocenie powoda weryfikacja okresu najmu przez zakład ubezpieczeń do 23 dni nie miała dostatecznych podstaw albowiem samo przekazanie poszkodowanemu decyzji o szkodzie całkowitej nie stanowi zakończenia procesu likwidacji szkody, a jest wyłącznie informacją o sposobie rozliczenia szkody, która nie zmian stanu posiadania poszkodowanego, czy też możliwości nabycia analogicznego pojazdu do uszkodzonego. Poszkodowany natomiast odszkodowanie otrzymał w dniu 7 czerwca 2021 r. i wobec tego był uprawniony do jego zdania w dniu 14 czerwca 2021 r.

W ocenie powoda również zweryfikowanie stawki dobowej najmu pojazdu zastępczego z kwoty 145 zł brutto do kwoty 82,41 zł brutto nie było uzasadnione. Poszkodowany wynajął samochód zastępczy bezpośrednio po powstaniu szkody, jeszcze przed zgłoszeniem szkody do ubezpieczyciela. Pozwany natomiast zweryfikował fakturę w sposób nie dający się sprawdzić, natomiast z analizy rynku wynika, że stawka zastosowana na fakturze VAT była stawką rynkową.

W odpowiedzi na pozew pozwany Towarzystwo (...) z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów procesu.

Pozwana spółka potwierdziła swoją odpowiedzialność za szkodę w ww. pojeździe w związku ze zdarzeniem z dnia 26 kwietnia 2021 r., lecz zakwestionowała wysokość uzasadnionych wydatków w związku z wynajmem pojazdu zastępczego ponad wypłacone dotychczas odszkodowanie.

Pozwany zarzucił, że to działanie powoda cechowało się nielojalnością i całkowitym brakiem współpracy. Po pierwsze pomimo, że szkoda miała miejsce 26 kwietnia 2021 r., to powód zgłosił szkodę dopiero dnia następnego i to po godzinie 17, co sprawiło, iż to z winy powoda niemożliwe było przesłanie przez zakład ubezpieczeń informacji o najmie pojazdu zastępczego niezwłocznie po szkodzie. Nadto od 12 maja 2021 r. pełnomocnik poszkodowanego dysponował już informacją od zakładu ubezpieczeń o tym, że szkoda zostanie rozliczona metodą dyferencyjną i od tego czasu miał możliwość podjęcia czynności związanych ze sprzedażą wraku i zakupem nowego pojazdu. Zdaniem pozwanego okres 23 dni uznanego okresu najmu tj. od 26 kwietnia do 19 maja 2021 r. był wystarczający.

Kolejno pozwany zarzucił, że z danych posiadanych przez zakład ubezpieczeń wynikało, że poszkodowany w dniu 28 maja 2021 r. zakupił nowy samochód (F. (...). nr rej. (...)). Wobec tego poszkodowany od tego dnia miał możliwość zaspokajania swoich potrzeb komunikacyjnych przy użyciu nowego pojazdu. W tych okolicznościach nie było uzasadnione kontynuowanie najmu do dnia 14 czerwca 2021 r. Jednocześnie w tych okolicznościach data wypłaty odszkodowania nie miała wpływu na ewentualną transakcję zakupu pojazdu, skoro poszkodowany posiadał własne środki na zakup nowego pojazdu z którego mógł korzystać.

Pozwany zakwestionował również rynkowość stawki w wysokości 145 zł brutto za najem pojazdu w segmencie B. Pozwany wskazał przy tym, że poszkodowanemu był wynajmowany pojazd zastępczy z segmentu C (F. (...)), a pojazd poszkodowanego należy do segmentu B (D. (...)). Pozwany zaznaczył, że wynajęcie pojazdu zastępczego nie wymagało od poszkodowanego podjęcia jakichkolwiek czynności ponad telefoniczne lub mailowe skontaktowanie się z wypożyczalnią lub ubezpieczycielem, ani nie wiązało się z dodatkowymi kosztami. Niedochowanie przez poszkodowanego minimum staranności w zakresie poznania ceny najmu, w sytuacji gdy miał dwukrotnie złożoną przez ubezpieczyciela propozycję najmu wraz ze wskazaniem konkretnych wypożyczalni, należy oceniać w kategorii przyczynienia się do zwiększania rozmiaru szkody.

W piśmie z dnia 26 stycznia 2024 r. powód odniósł się do zarzutów strony pozwanej, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Po przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłego sądowego, strony w pismach procesowych podtrzymały swoje stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił, co następuje.

W dniu 26 kwietnia 2021 r. doszło do zdarzenia komunikacyjnego w którym uszkodzeniu uległ pojazd marki D. (...) o numerze rejestracyjnym (...) (segment B), należący do R. F.. Sprawca zdarzenia był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w Towarzystwie (...) z siedzibą w W..

Niesporne

Niedługo po samym zdarzeniu na jego miejsce podjechała kobieta, która zaproponowała R. F. wynajem pojazdu zastępczego. Osoba ta przyjechała samochodem, który od razu zaproponowała R. F. jako wynajęcie pojazdu zastępczego z ubezpieczenia sprawcy zdarzenia. Osoba proponująca R. F. wynajem pojazdu zastępczego reprezentowała firmęF..

Osoby wynajmującej pojazd R. F. w imieniu M. P. nie interesował fakt, czy poszkodowany ma możliwość realizowania swoich potrzeb komunikacyjnych za pomocą innego pojazdu. Poszkodowany był przekonywany, że wynajęcie pojazdu nastąpi na koszt ubezpieczyciela sprawcy i tylko to było mu przekazywane podczas rozmowy. R. F. nie był początkowo zainteresowany wynajęciem pojazdu albowiem obawiał się kosztów najmu, a miał możliwość pożyczenia pojazdu od rodziny.

R. F. wykonywał wówczas zawód listonosza i samochód był mu potrzebny do wykonywania pracy.

Na miejsce zdarzenia niezwłocznie po zdarzeniu przyjechała bratanica R. F. z samochodem, który mógł on użytkować w ramach użyczenia od rodziny.

Z uwagi na słowa reprezentanta firmy w F., że koszty najmu zostaną pokryte z ubezpieczenia sprawcy, R. F. wynajął pojazd zastępczy w F.. Osoba wynajmująca poszkodowanemu pojazd zastępczy nie zainteresowała się czy R. F. faktycznie potrzebuje wynająć pojazd zastępczy w firmie zewnętrznej.

Rodzina R. F. ma wystarczającą liczbę pojazdów i mógł on swobodnie skorzystać z pomocy rodziny w czasie procesu likwidacji szkody.

Dowód:

- zeznania świadka R. F., k. 90 i 144,

- umowa najmu pojazdu zastępczego z 26 kwietnia 2021 r. , k. 13-16

- protokół zdawczo-odbiorczy pojazdu z 26 kwietnia 2021 r., k. 17

W dniu 26 kwietnia 2021 r. R. F. zawarł z F. umowę najmu pojazdu zastępczego – pojazd wynajęty F. (...) o nr rejestracyjnym (...) (segment C).

Dowód:

- zeznania świadka R. F., k. 90 i 144,

- umowa najmu pojazdu zastępczego z 26 kwietnia 2021 r. , k. 13-16.

Pojazd marki D. (...) o numerze rejestracyjnym (...) na skutek zdarzenia nie nadawał się do dalszej jazdy. Z uwagi na zakres uszkodzeń w sprawie stwierdzono szkodę całkowitą oraz koszty naprawy.

Niesporne, a nadto:

- decyzja z 12 maja 2021 r. k. 65,

- odwołanie R. F., k. 62v-63,

- decyzja z 25 maja 2021 r., k. 63v-64.

W dniu 27 kwietnia 2021 r. zgłoszono szkodę w imieniu poszkodowanego wraz z informacją, że poszkodowany ma już wynajęty pojazd zastępczy. Dane kontaktowe wskazane w zgłoszeniu umożliwiały kontakt mailowy z firmą (...) ((...)) oraz korespondencyjny z poszkodowanym R. F..

W dniu 28 kwietnia 2021 r. zakład ubezpieczeń poinformował mailowo M. P. jako reprezentującego poszkodowanego oraz korespondencyjnie R. F. o stawkach najmu pojazdu zastępczego.

Niesporne, a nadto dowód:

- informacja dotycząca najmu pojazdu zastępczego wraz z dowodami nadania, k. 44-45

W dniu 4 maja 2021 r. wykonano oględziny pojazdu uszkodzonego. Następnie 12 maja 2021 r. zakład ubezpieczeń zakwalifikował szkodę jako całkowitą i wyliczył odszkodowanie na kwotę 3.000 zł.

Kolejno w dniu 25 maja 2021 r. zakład ubezpieczeń wydał decyzję o przyjęciu odpowiedzialności za zdarzenie i o przyznaniu bezspornej kwoty odszkodowania w wysokości 3.000 zł.

Wypłata niespornej części odszkodowania nastąpiła w dniu 7 czerwca 2021 r. albowiem R. F. odebrał wówczas kwotę w placówce.

Na skutek złożonego odwołania zakład ubezpieczeń przyznał dalszą część odszkodowania w kwocie 1.300 zł brutto i jej wypłata nastąpiła w dniu 22 czerwca 2021 r.

Niesporne, a nadto:

- decyzja z 12 maja 2021 r. k. 65,

- odwołanie R. F., k. 62v-63,

- decyzja z 25 maja 2021 r., k. 63v-64.

W dniu 20 maja 2021 r., tj. w trakcie trwania najmu pojazdu zastępczego, R. F. kupił nowy samochód tj. F. (...) rocznik 2020. Było to nabycie pojazdu bezpośrednio od dealera nowego samochodu z salonu.

R. F. zarejestrował pojazd w Urzędzie Miasta T. w dniu 25 czerwca 2021 r. R. F. z uwagi na ubezpieczenie samochodu i jego rejestrację nowy samochód mógł zacząć użytkować dopiero w lipcu 2021 r.

Dowód:

- zeznania świadka R. F., k. 144,

- faktura z 20 maja 2021 r., k. 142.

W dniu 14 czerwca 2021 r. R. F. zwrócił pojazd zastępczy i zakończył najem pojazdu zastępczego. Wówczas R. F. nie korzystał jeszcze z nowo zakupionego samochodu.

Po zakończeniu najmu pojazdu zastępczego F. wystawił fakturę (...) z dnia 14 czerwca 2021 r. na kwotę 7.535,73 zł za najem pojazdu zastępczego pojazdu klasy C przez 49 dób po stawce 117,89 zł netto tj. 145 zł brutto, a także ryczałt miejski w kwocie 350 zł.

W dniu 19 lipca 2021 r. R. F. zawarł z F. umowę przelewu wierzytelności na podstawie której przelał na F. wierzytelności wobec sprawcy oraz zakładu ubezpieczeń o odszkodowanie za najem pojazdu zastępczego oraz z tytułu szkody powstałej w dniu 26 kwietnia 2021 r.

Decyzją z dnia 13 sierpnia 2021 r. zakład ubezpieczeń poinformował o przyznaniu odszkodowania w wysokości 1.895,43 zł brutto ustalonego na podstawie zweryfikowanej faktury. Według decyzji stawka najmu pojazdu powinna wynosić 67 zł netto, albowiem Towarzystwo zaoferowało poszkodowanemu możliwość bezgotówkowego najmu pojazdu zastępczego. Zakład ubezpieczeń uznał za zasadny okres 23 dni najmu pojazdu zastępczego tj. od dnia szkody do dnia przesłania informacji o szkodzie całkowitej (12.05.2021 r.) oraz 7 dni na zakup nowego pojazdu.

W piśmie z dnia 7 września 2021 r. zakład ubezpieczeń podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Wezwaniem z dnia 31 marca 2022 r. (nadanym w dniu 19 lipca 2022 r.) A. wezwało Towarzystwo (...) do zapłaty kwoty 5.209,80 zł w terminie 7 dni.

W piśmie z dnia 11 sierpnia 2022 r. zakład ubezpieczeń podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Dowód:

- umowa przelewu wierzytelności, k.11-12,

- protokół zdawczo-odbiorczy pojazdu z 26 kwietnia 2021 r., k. 17,

- faktura (...), k. 18,

- wezwanie z 31 marca 2022 r. z dowodem nadania 19.07.2022 r., k. 19-21,

- decyzja z 13 sierpnia 2021 r., k. 22,

- pismo z 7 września 2021 r., k. 23-24,

- pismo z 11 sierpnia 2022 r., k. 25-26.

Stawka w wysokości ok. 120 netto, w tym stawka powoda w wysokości 117,89 zł netto za najem pojazdu segmentu B były stawkami występującymi na rynku lokalnym w 2021 r.

Dowód:

opinia biegłego sądowego Ł. W., k. 108-110.

R. F. nie sprzedał dotychczas uszkodzonego samochodu (wraku), pozostaje on nienaprawiony.

Dowód:

- zeznania świadka R. F., k. 144.

Ustalając stan faktyczny sprawy, Sąd uwzględnił zgromadzone w sprawie dokumenty, w tym znajdujące się w aktach szkody. Autentyczność i wiarygodność żadnego z dokumentów złożonych do akt sprawy nie była przez strony kwestionowana, a również Sąd nie znalazł podstaw do podważenia ich wiarygodności i mocy dowodowej.

Nadto na wniosek strony pozwanej Sąd przeprowadził dowód z dokumentu nabycia przez poszkodowanego nowego pojazdu złożonego przez Urząd Miasta T..

Ustalając stan faktyczny Sąd miał na względzie również zeznania świadka R. F. - poszkodowanego, który co do zasady potwierdził wynikające z dokumentów okoliczności likwidacji szkody. Sąd uznał zeznania za wiarygodne. Świadek na rozprawie w dniu 22 maja 2025 r. zeznawał bardzo żywo, wyrażając swoje przejęcie sprawy. Świadek zaznaczał przede wszystkim fakt, że pojazd zastępczy był mu usilnie proponowany przez osobę, która pojawiała się na miejscu zdarzenia. Świadek zeznawał wiarygodnie i obszernie również na fakt, że w istocie wynajem tego pojazdu zastępczego nie był dla niego konieczny albowiem mógł pożyczyć samochód od brata, na co wskazał okoliczność, że jego bratanica przyjechała na miejsce zdarzenia z samochodem, który mógł być mu użyczony. Zeznania te były spójne z zeznaniami składanymi również na poprzedniej rozprawie przed poprzednim referentem sprawy. Wobec tego nie było podstaw do ich zakwestionowania.

W ocenie Sądu rozstrzygającego sprawę, dowód z opinii biegłego sądowego w sprawie nie miał przesądzającego znaczenia. Ocena zasadności okresu najmu pojazdu w przypadku szkody całkowitej, co do zasady należy do oceny prawnej stanu faktycznego ustalonego w sprawie tj. oceny jaki okres procesu likwidacji szkody był uzasadnionym okresem najmu pojazdu zastępczego i czy działania stron miały wpływ na jego długość. Wobec tego ocena ta nie należy nie do zakresu ustaleń faktycznych, w których są konieczne wiadomości specjalne.

Nadto w sprawie z uwagi na to, że na podstawie zeznań świadka ustalono, iż najem pojazdu zastępczego z powodu możliwości pożyczenia pojazdu od rodziny nie był w sprawie celowy i uzasadniony, opinia ta w całości pozostawała bez wpływu na wynik sprawy. Również z tego powodu, a także faktu, że zakład ubezpieczeń skutecznie informował poszkodowanego oraz reprezentującego go w toku postępowania likwidacyjnego, a wynajmującego pojazd zastępczy, powoda o stawkach najmu w sprawie nie mają przesądzającego znaczenia wnioski opinii w zakresie rynkowości stawki powoda za najem pojazdu zastępczego.

Sąd zważył co następuje.

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie w żadnej części.

Legitymacja procesowa strony powodowej do dochodzenia roszczenia w sprawie wynika z treści art. 509 § 1 i 2 k.c., jako że wierzytelność przysługująca poszkodowanemu została przelana na rzecz powoda na skutek umowy cesji. Niewątpliwie każdorazowy wierzyciel jest uprawniony – bez zgody pozwanego – do przeniesienia wierzytelność na rzecz innego podmiotu. Zgodnie bowiem z art. 509 § 1 i 2 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania, a wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w tym roszczenia o zaległe odsetki.

Legitymacja do dochodzenia roszczenia w sprawie co do zasady nie była kwestionowana w toku postępowania. Z umowy cesji oraz zeznań poszkodowanego wynika, że przyczyną zawarcia umów cesji wierzytelności było zwolnienie się przez poszkodowanego z obowiązku zapłaty na rzecz powoda ww. kosztów najmu, ujętych ostatecznie w fakturze z 14 czerwca 2021 r.

Podstawę prawną roszczeń powoda stanowił art. 822 § 1 i 4 k.c. oraz art. 34 i 36 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2022 r., poz. 2277 ze zm.) – dalej: „ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych”.

Na podstawie powyższych przepisów pozwany zakład ubezpieczeń w związku z zawartą umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych jest zobowiązany do naprawienia szkody wyrządzonej przez ubezpieczonego sprawcę szkody w związku z ruchem tego pojazdu. Naprawienie szkody następuje według ogólnych zasad przewidzianych w art. 361-363 k.c. Zakres odpowiedzialności pozwanej spółki jako ubezpieczyciela określa art. 36 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych zgodnie z którym odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Przy czym stosownie do treści art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Odnośnie do roszczenia odszkodowawczego w zakresie wydatków na najem pojazdu zastępczego, w orzecznictwie nie jest sporne, że wydatki z tego tytułu, jako koszty niwelujące niemożność korzystania z pojazdu uszkodzonego lub zniszczonego w wypadku, stanowią część szkody podlegającą naprawieniu. Warunkiem jest, aby poniesione w tym celu wydatki były celowe i ekonomicznie uzasadnione, pozwalając na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się usunąć w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń nie jest uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej. Nie wszystkie jednak wydatki, pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym, mogą być refundowane, istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i art. 826 § 1 k.c.). Nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji – gwarancyjnej ubezpieczyciela, co mogłoby prowadzić do wzrostu składek ubezpieczeniowych. Za celowe i ekonomicznie uzasadnione mogą być – co do zasady – uznane wydatki poniesione na najęcie pojazdu zastępczego tego samego typu co uszkodzony i na czas niezbędny do naprawy albo zakupu nowego pojazdu (por. uchwały Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11; z 22 listopada 2013 r., III CZP 76/13, z 24 sierpnia 2017 r., III CZP 20/17).

Kryteria celowych i ekonomicznie uzasadnionych wydatków na najem pojazdu zastępczego muszą być spełnione łącznie, a zatem należy wykazać, że wybrany przez poszkodowanego sposób zastąpienia uszkodzonego pojazdu byłby rozwiązaniem, na które zdecydowałby się także gdyby koszty te miał pokryć ze środków własnych. Poszkodowany zgodnie z obowiązkiem minimalizacji szkody oraz współpracy wierzyciela z dłużnikiem powinien dopełnić wszelkich kwestii by koszt ten ograniczyć. Nie jest sporne w orzecznictwie, że koszty je przewyższające nie pozostają w związku z daną szkodą. Warunkiem jest, więc aby poniesione w tym celu wydatki nie dawały się usunąć w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika (por. uchwały Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11; z 22 listopada 2013 r., III CZP 76/13, z 24 sierpnia 2017 r., III CZP 20/17).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy natomiast podkreślić, że w okolicznościach sprawy nie było podstaw do uznania, że najem pojazdu zastępczego był celowy i ekonomicznie uzasadniony. Z niezakwestionowanych zeznań świadka R. F. wynika bowiem, że miał on niczym nieograniczoną możliwość pożyczenia samochodu od swojego brata. R. F. podkreślał, że nie stanowiłoby to żadnego problemu, albowiem jego rodzina dysponuje wystarczającą liczbą samochodów. Co istotne R. F. wskazał przy tym, że już na miejsce zdarzenia przyjechała jego bratanica z samochodem, który mógłby użytkować. Świadek, sam wskazywał wielokrotnie, że obawiał się najmu pojazdu zastępczego właśnie z uwagi na koszty, których nie byłby w stanie ponieść i wówczas właśnie mógłby pożyczyć samochód od swojego brata. Jedynie zapewnienia strony powodowej o braku odpłatności najmu spowodowały, że wynajął pojazd zastępczy.

W sprawie od początku konieczność wynajęcia pojazdu zastępczego była okolicznością sporną, a wobec tego niezbędne było podjęcie przez powoda inicjatywy w usunięciu powyższych rozbieżności w oświadczeniach poszkodowanego poprzez wykazanie, że w istocie poszkodowany zasadnie wynajął pojazd zastępczy, bo nie dysponował innym pojazdem albo dysponując innym pojazdem – nie miał możliwości jego użytkowania. W ocenie Sądu powód obowiązkowi w tym zakresie nie sprostał, w toku postępowania nie została bowiem przez niego wykazana ponad wszelką wątpliwość konieczność i celowość wynajęcia przez poszkodowanego R. F. pojazdu zastępczego. Poszkodowany takiej celowości sam zaprzeczył, a jedyną przyczyną wynajęcia przez niego samochodu zastępczego była oferta i przekonywanie świadka przez wynajmującego, że nie poniesie on żadnych kosztów najmu.

W tym stanie rzeczy powództwo podlegało oddaleniu w całości wobec niewykazania roszczenia co do zasady.

Tym samym wobec niewykazania celowości i ekonomicznego uzasadnienia zawarcia umowy najmu pojazdu zastępczego w sprawie nie ma podstaw do prowadzenia dalszych rozważań w zakresie uzasadnionego okresu najmu pojazdu zastępczego oraz zastosowanej stawki.

Jedynie na marginesie należy wskazać, że strona powodowa swoim postępowaniem w toku postępowania likwidacyjnego w żaden sposób nie uzasadniła zastosowania stawki za najem pojazdu zastępczego w wysokości 145 zł brutto.

W sprawie nie było przedmiotem sporu, że strona pozwana po zgłoszeniu szkody w dniu 27 kwietni 2021 r., niezwłocznie to jest 28 kwietnia 2021 r. zaproponowała poszkodowanemu zorganizowanie bezpłatnego pojazdu zastępczego, zastrzegając zredukowanie stawki dobowej najmu dla pojazdu klasy B do kwoty 67 zł netto w przypadku skorzystania z oferty spoza wypożyczalni współpracującej z pozwanym towarzystwem ubezpieczeń. Informacja w tym zakresie została przekazana powodowi – pełnomocnikowi poszkodowanego w wiadomości e-mail, a także korespondencyjnie poszkodowanemu.

Mimo to powód, będący jednocześnie pełnomocnikiem poszkodowanego w postępowaniu likwidacyjnym, dnia 26 kwietnia 2021 r. wynajął poszkodowanemu swój pojazd po wyższej stawce dobowej tj. 145 zł, o czym poinformował ubezpieczyciela. W ocenie Sądu zważywszy na trwający już najem pojazdu powoda, prowadzona korespondencja e-mail w celu ustalenia ewentualnych warunków najmu pojazdu zastępczego z wypożyczalni samochodów współpracującej z pozwanym stanowiła czynności pozorowane pełnomocnika poszkodowanego, tj. mające na celu wykazanie pozornego tylko zainteresowania pojazdem zastępczym. Jednocześnie powód nie wykazał nawet aby o ofercie pozwanego poinformował poszkodowanego i przedstawił mu możliwość wynajęcia pojazdu zastępczego, przeciwnie z materiału zgromadzonego w sprawie wynika, że powód dążył do utrzymania swojej umowy najmu. Podkreślić przy tym należy, że najem pojazdu u powoda nie był również bezwarunkowy, a warunki jego używania, w tym obowiązki oraz ewentualne kary umowne ciążące na najemcy wymieniono w § 4-6 umowy. Umowa zawarta z powodem przewidywała, że pojazd ma być zwrócony w stanie niepogorszonym, z pełnym zbiornikiem paliwa, sprawny i posprzątany. Jednocześnie w toku postępowania nie wykazano by poszkodowany miał jakiekolwiek szczególne oczekiwania wobec użytkowania samochodu oraz zakresu odpowiedzialności za najem.

Powyższe postępowanie powoda w okresie likwidacji szkody i brak przedstawienia oferty zakładu ubezpieczeń poszkodowanemu, do czego jako pełnomocnik był obowiązany, stanowi dodatkowy argument za tym, że zawarcie przedmiotowej umowy najmu pojazdu zastępczego było jedynie w interesie powoda i w celu wygenerowania dodatkowych kosztów najmu pojazdu zastępczego, wykorzystując przy tym stres i oszołomienie poszkodowanego zaraz po zdarzeniu komunikacyjnym i zaproponowanie najmu pojazdu zastępczego, bez zainteresowania się czy ten najem w sytuacji poszkodowanego jest celowy i ekonomicznie uzasadniony.

W tym stanie rzeczy Sąd w pkt I wyroku orzekł o oddaleniu powództwa w całości.

O kosztach procesu orzeczono w punkcie II wyroku na podstawie art. 98 § 1, 1 ¹ oraz 3 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Strona pozwana wygrała proces w całości, ponosząc koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony w wysokości 1.817 złotych. Na koszty te składają się: opłata skarbowa od pełnomocnictwa procesowego w kwocie 17 zł oraz koszty zastępstwa procesowego pozwanego w osobie radcy prawnego w kwocie 1.800 zł (§ 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radcowskie, Dz. U. z 2023 r., poz. 1965 ze zm.).

Na zasadzie z art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w pkt III wyroku Sąd nakazał pobrać od stron nieuiszczone dotychczas koszty sądowe związane z wynagrodzeniem biegłego sądowego w sprawie. Do uiszczenia przez strony pozostała kwota tytułem wynagrodzenia za sporządzenie opinii w kwocie 680 złotych (wynagrodzenie przyznane prawomocnym postanowieniem z dnia 28 lutego 2025 r. w wysokości 1.680 zł minus uiszczona przez stronę powodową zaliczka w kwocie 1.000 zł). Wobec tego, że strona powodowa przegrała proces w całości to od niej nakazano pobrać przedmiotową kwotę w całości.

Asesor sądowy Anna Bindas-Smoderek