X C 699/25 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Toruniu z 2025-09-18
Sygn. akt X C 699/25 upr
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 18 września 2025 r.
Sąd Rejonowy w Toruniu X Wydział Cywilny w składzie:
Przewodnicząca: Asesor sądowy Anna Bindas-Smoderek
Protokolant: sekretarz sądowy Aneta Bober
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 września 2025 r. w Toruniu sprawy
z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.
przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w S.
o zapłatę
I. zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w S. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwotę 1296,19 zł (tysiąc dwieście dziewięćdziesiąt sześć złotych dziewiętnaście groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 24 lutego 2024 r. do dnia zapłaty;
II. zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w S. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwotę 370 zł (trzysta siedemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.
Sygn. akt X C 699/25 upr
UZASADNIENIE
sporządzone w trybie art. 505 8 § 4 k.p.c. tj. ograniczone do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku albowiem wartość przedmiotu sporu w sprawie nie przekraczała 4.000 złotych .
Powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od (...) Spółki akcyjnej z siedzibą w S. kwoty 1.296,19 zł wraz z odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 24 lutego 2024 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu.
W uzasadnieniu pozwu wskazano, że roszczenie dochodzone w sprawie stanowi odszkodowanie za naprawę pojazdu w związku ze szkodą komunikacyjną zarejestrowaną pod numerem (...), w wyniku której uszkodzeniu uległ samochód poszkodowanego A. H., ubezpieczony w dacie zdarzenia u strony pozwanej. Szkoda została zgłoszona pozwanemu. Koszty naprawy pojazdu zgodnie z fakturą wyniosły 2.442,78 zł brutto, a do zapłaty pozostała kwota 1.296,19 zł. Powód wskazał, że nabył wierzytelność przysługującą poszkodowanemu na podstawie umowy cesji wierzytelności.
W sprzeciwie od wydanego w sprawie nakazu zapłaty z dnia 30 maja 2025 r. sygn. akt X Nc 1440/25 pozwany (...) Spółka akcyjna z siedzibą w S. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu.
W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany przyznał, że jako ubezpieczyciel przeprowadził postępowanie likwidacyjne w ramach ubezpieczenia AC, zakwestionował jednak wysokość dochodzonego odszkodowania. Pozwany wskazał, że poszkodowany zgodnie z treścią Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (OWU) zobowiązany był do uzgodnienia kosztów i sposobu naprawy z pozwanym. Po przesłaniu pozwanemu kosztorysu naprawy przez warsztat naprawczy, pozwany dokonał weryfikacji kosztów naprawy, obniżając wysokość stawki za roboczogodzinę prac blacharsko-lakierniczych do 140 zł netto/RGB, co było średnią stawką za 1 RBG ustaloną na podstawie cen usług stosowanych przez warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu dokonującego naprawy, działające na terenie województwa naprawy pojazdu. Pozwany podniósł, że po przesłaniu weryfikacji kosztów naprawy, powód przesłał pozwanemu fakturę za naprawę auta, nieuwzględniającą dokonanej weryfikacji kosztów. W związku z tym pozwany, powołując się na OWU, zweryfikował stawkę na fakturze do kwoty 110 zł brutto (89,43 zł netto), jako że powód dokonał naprawy pojazdu bez uprzedniego uzgodnienia z ubezpieczycielem kosztów i sposobu naprawy. Pozwany ostatecznie wypłacił powodowi odszkodowanie w kwocie 1.146,59 zł brutto, obniżając stawkę robocizny i uwzględniając, zgodnie z powołanym zapisem OWU, 50% zużycia eksploatacyjnego części zamiennych.
Jednym z dowodów powołanych przez stronę pozwaną była wiadomość e-mail z 19 stycznia 2024 r. zawierająca weryfikacje kosztorysu warsztatu naprawczego.
W piśmie datowanym na dzień 6 sierpnia 2025 r. powód podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie, wskazując, że nie zgadza się na weryfikowanie przez ubezpieczyciela kosztów naprawy, pomimo udokumentowania tych kosztów, do średnich arytmetycznych cen usług naprawczych. Powód podniósł, iż w jego ocenie jedynym miarodajnym dla określenia wysokości odszkodowania dokumentem w analizowanej sytuacji jest kalkulacja kosztów naprawy i wystawiona na jej podstawie faktura.
Postanowieniem na rozprawie w dniu 18 września 2025 r. Sąd na podstawie art. 235 2 § 1 pkt 2 i 5 k.p.c. w zw. z art. 505 7 k.p.c. pominął wniosek dowodowy zawarty w pozwie oraz piśmie powoda z dnia 6 sierpnia 2025 r. o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia wysokości szkody, albowiem był to dowód na fakty nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Ponadto koszty przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego przekraczałyby wartość przedmiotu sporu i przyczyniłyby się jedynie do przedłużenia postępowania.
W ocenie Sądu powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.
Legitymacja procesowa strony powodowej wynika z treści art. 509 § 1 i 2 k.c., jako że wierzytelność przysługująca poszkodowanemu została przelana na rzecz powoda na skutek umów cesji wierzytelności, które nie były kwestionowane co do zasady.
Nie była w sprawie sporna odpowiedzialność pozwanego zakładu ubezpieczeń za skutki zdarzenia z dnia 2 stycznia 2024 r.
Zgodnie z art. 805 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Przy ubezpieczeniu majątkowym świadczenie zakładu ubezpieczeń polega w szczególności na zapłacie określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku (art. 805 § 2 k.c.).
W przypadku umowy Autocasco świadczenie zakładu ubezpieczeń polega na zapłacie – przy ubezpieczeniu majątkowym – określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku. Zakres odszkodowania precyzuje umowa stron, w tym postanowienia ogólnych warunków umowy, a w tym przypadku ogólne warunki ubezpieczeń, które należy traktować jako część umowy (por. Sąd Najwyższy w wyroku z 21 czerwca 2001 r. IV CKN 382/00).
W sprawie nie były sporne fakty takie jak zaistnienie zdarzenia komunikacyjnego z dnia 2 stycznia 2024 r., jak również okoliczność, że w jego dacie poszkodowany był stroną umowy ubezpieczenia Autocasco obejmującą pojazd marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) w pozwanym zakładzie ubezpieczeń, w metodzie serwisowej, w wariancie ASO.
Przedmiotem sporu nie była zatem zasada odpowiedzialności pozwanego za przedmiotową szkodę. Osią sporu w sprawie była wysokość dochodzonego roszczenia z tytułu odszkodowania, zależna od ustalenia, czy koszty i sposób naprawy zostały między stronami uzgodnione.
Podkreślić w tym miejscu należy, że powód opiera swoje żądanie na łączącej poszkodowanego z pozwanym umowie ubezpieczenia AC, które jest dobrowolnym ubezpieczeniem komunikacyjnym. Zasady i zakres odszkodowania z ubezpieczenia mienia określa umowa ubezpieczenia, bliżej ogólne warunki ubezpieczenia (OWU) konkretnego zakładu ubezpieczeń, który ubezpieczający wybiera.
Przy ubezpieczeniu Autocasco to strony w umowie określają zasady ustalenia odszkodowania w sytuacji zajścia wypadku ubezpieczeniowego. Umowa ubezpieczenia może zawierać także postanowienia określające sposób liczenia szkody, ustalania wartości uszkodzonego lub zniszczonego mienia, podstawy do przyjęcia szkody całkowitej lub częściowej. Umowa ta jest dla stron wiążąca i znajduje zastosowanie w sytuacji odpowiedzialności ubezpieczyciela.
Zaznaczyć trzeba, że zasada pełnego odszkodowania realizowana jest jedynie w obowiązkowym ubezpieczeniu komunikacyjnym odpowiedzialności cywilnej. W pozostałych ubezpieczeniach kompensacja szkody jest dokonywana w granicach określonych warunkami ubezpieczeń.
W sprawie miały zatem zastosowanie Ogólne Warunki Ubezpieczeń komunikacyjnych E. (...) (...), co potwierdza zawarta umowa ubezpieczenia – polisa (...) (...).
Zgodnie z § 29 ust. 1 pkt 2 OWU jeśli szkoda jest częściowa, E. (...)wylicza odszkodowanie według metody serwisowej – na podstawie faktury dokumentującej naprawy pojazdu wystawionej przez zakład dokonujący tej naprawy.
Stosownie do treści § 31 pkt 1 OWU w metodzie serwisowej, w przypadku szkody częściowej, wysokość odszkodowania ustala się na podstawie faktur za naprawę pojazdu, według uprzednio uzgodnionych z E. (...)kosztów i sposobu naprawy, z zastosowaniem w wariancie ASO: a) naprawczych norm czasowych określonych przez producenta pojazdu, b) średniej stawki za roboczogodzinę ustalonej na podstawie cen usług stosowanych przez warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu dokonującego naprawy, działające na terenie województwa naprawy pojazdu oraz c) cen części i materiałów określonych przez producenta pojazdu.
Natomiast zgodnie z § 32 ust. 3 OWU w razie udokumentowania fakturami naprawy pojazdu dokonanej bez uprzedniego uzgodnienia z E. (...)kosztów i sposobu naprawy, E. (...)zwraca te koszty, jednak w kwocie nie wyższej niż 110 zł brutto za 1 roboczogodzinę prac blacharskich, lakierniczych i mechanicznych. Natomiast koszty części zamiennych i materiałów (w tym lakierniczych) E. (...)zwraca maksymalnie do wartości brutto cen określonych przez producenta pojazdu, pomniejszonych o wysokość zużycia eksploatacyjnego, o którym mowa w § 30 ust. 2.
W ocenie Sądu, wiążące obie strony powyższe zapisy umowy są jasne i logiczne, nadto stanowią standardowe klauzule stosowane w umowach ubezpieczenia dobrowolnego. Niewątpliwie ubezpieczyciel ma bowiem prawo do uprzedniego uzgodnienia proponowanego kosztu i sposobu naprawy tak, by uniknąć potencjalnych nadużyć ze strony ubezpieczonych. Jego istnienie znajduje wręcz uzasadnienie w dyspozycji art. 354 § 2 k.c. To, że odszkodowanie wyliczone z uwzględnieniem zapisów OWU jest niższe niż wynikające z kosztorysu sporządzonego przez zakład naprawczy, nie przesądza o zasadności żądania odszkodowania według faktury VAT. Strony dobrowolnej umowy ubezpieczenia mienia mogą skutecznie zastrzec w jej treści określone obowiązki, których wykonanie przez ubezpieczającego służyć ma ochronie uprawnionego interesu ubezpieczyciela zagrożonego zdarzeniem objętym ryzykiem ubezpieczeniowym.
Przepisu art. 805 k.c., określającego istotę umowy ubezpieczenia, nie można interpretować w ten sposób, że umowa ubezpieczenia nie może zawierać żadnych zastrzeżeń ograniczających odpowiedzialność ubezpieczyciela. Przepisy kodeksu cywilnego dotyczące umowy ubezpieczenia nie przewidują w oderwaniu od ogólnych warunków ubezpieczenia żadnych konkretnych przesłanek odpowiedzialności ubezpieczeniowej odnoszących się do poszczególnych rodzajów ubezpieczeń. Niemniej, podkreślić należy, że pojęcie szkody w ubezpieczeniach jest takie samo jak w innych działach prawa odszkodowawczego, ale ich specyfika powoduje modyfikację zasad odpowiedzialności odszkodowawczej, w tym niekiedy jej wyłączenie.
To, jaki rodzaj szkody jest pokrywany przez danego ubezpieczyciela oraz w jakich granicach podlega ona wyrównaniu przez odszkodowanie ubezpieczeniowe zależy tylko od postanowień i warunków danego ubezpieczenia. Z reguły warunki ubezpieczenia przewidują szereg ograniczeń w wysokości odszkodowania, które powodują, że odszkodowanie ubezpieczeniowe jest przeważnie niższe od odszkodowania pozaubezpieczeniowego. Oznacza to więc, że świadczenie z tytułu takiej umowy powinno być ustalane według zasad przyjętych w ramach stosunku ubezpieczeniowego nawiązanego przez strony tej umowy. Stąd też dla oceny zasadności żądania pozwu kluczowe znaczenie ma nie tyle brzmienie art. 805 § 1 k.c., co postanowienia umowy i ogólnych warunków umowy (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 1994 r., III CZP 25/94 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi, I ACa 470/13).
W przedmiotowej sprawie, zdaniem Sądu, naprawy dokonano jednak z uprzednim uzgodnieniem z pozwanym zakładem ubezpieczeń kosztów i sposobu naprawy. W istocie nie trzeba tłumaczyć, że „uzgodnienie” oznacza osiągnięcie porozumienia, zgodę lub zatwierdzenie czegoś przez jedną lub więcej stron. W tym miejscu należy podkreślić, że wbrew twierdzeniom sprzeciwu, powołany w nim dowód z wiadomości e-mail z dnia 19 stycznia 2024 r. oraz pismo z dnia 31 stycznia 2024 r. (k. 74-75 -wydruki z akt szkody, k. 41a) wskazują na akceptację kosztorysu powoda przez zakład ubezpieczeń i uzgodnienie kosztów naprawy. Wynika z nich bowiem, że po nadesłaniu przez powoda kalkulacji naprawy, pozwany w kalkulacji z dnia 19 stycznia 2024 r. zaakceptował koszty do kwoty 2.250,16 zł brutto, dokonując weryfikacji stawki za roboczogodzinę prac blacharskich i lakierniczych do 140 zł netto. Kolejno. pozwany pismem z dnia 31 stycznia 2024 r. poinformował, że przyjął odpowiedzialność za zgłoszoną szkodę i deklaruje gotowość do niezwłocznej wypłaty odszkodowania po przedłożeniu faktury za naprawę przedmiotowego pojazdu. Tym samym należało przyjąć, że pozwany zaakceptował przedstawione mu przez powoda koszty. Powód wysłał kosztorys uzyskując jego weryfikację jasne stanowisko, że pozwany oczekuje na fakturę za naprawę.
Wypada przy tym odnotować, że nie ulega wątpliwości, że powyżej powołane postanowienia OWU upoważniały pozwanego do ustalenia odszkodowania w wysokości średniej stawki za roboczogodzinę. W niniejszej sprawie nie było jednak podstaw do weryfikowania stawek według dalszych postanowień OWU. Przedmiotowy pojazd został naprawiony w ASO, a powód przedłożył fakturę. Należy zaznaczyć, że stawka RGB zastosowana przez pozwanego w jego kosztorysie, tj. 140 zł netto była znacząco zaniżona, natomiast powód, dokonując naprawy pojazdu zastosował stawkę średniorynkową, zatem koszty były zasadne w całości.
Sądowi z urzędu oraz z doświadczenia znane są stawki średniorynkowe, oraz fakt, że pozwany zakład ubezpieczeń stanowczo zaniża średnie rynkowe kosztów naprawy. Na tę okoliczność powód powołał natomiast w piśmie z dnia 6 sierpnia 2025 r. dowody w postaci dokumentów – opinii wydawanych w innych sprawach sądowych, które potwierdzały, że stawka 140 zł/RBG nie jest stawką średnią, a co najwyżej najniższą stawką na rynku. Tym samym dokonane w kalkulacji pozwanego zakładu ubezpieczeń obniżenie stawki było nie tylko arbitralne ale i w żaden sposób nie było usprawiedliwione lokalnymi warunkami rynkowymi. Podkreślić należy, że takie postępowanie pozwanego zakładu ubezpieczeń stanowi nielojalne zachowanie rynkowe w szczególności gdy warsztatem naprawy jest autoryzowany serwis naprawy, współpracujący z ubezpieczycielem, w którym zgodnie z umową Autocaso ubezpieczony ma prawo dokonać naprawy i uzyskać zwrot kosztów, szczególnie po ich uzgodnieniu, co miało miejsce w niniejszej sprawie.
W tym stanie rzeczy, skoro jako wskazano powyżej, pozwany wpierw dokonał weryfikacji kosztorysu w dniu 19 stycznia 2024 r., które akceptowały koszty naprawy według wyceny powoda, oraz następnie potwierdził powodowi, że naprawa zostanie rozliczona na podstawie faktur w piśmie z dnia 31 stycznia 2024 r., to powodowy warsztat był uprawniony do dochodzenia kosztów naprawy w całości.
Sumując, skoro powodowy zakład naprawy w pierwszej kolejności dokonał uzgodnienia kosztów naprawy, nie ma zatem żadnego znaczenia dla oceny zasadności roszczenia kolejna weryfikacja dokonana przez pozwany zakład naprawy poprzez kolejną weryfikację kosztorysu po przesłaniu przez powoda faktury za naprawę. Ta kolejna weryfikacja w żaden sposób nie była usprawiedliwiona, w tym wobec wcześniejszego zaakceptowania przez pozwany zakład ubezpieczeń kosztów naprawy nie pozwalała aby obniżać koszty naprawy na podstawie § 32 pkt 3 OWU. Podkreślenia wymaga, że koszty wynikające wpierw z kosztorysu, kolejno z faktury zostały rzeczywiście poniesione, a dokonana weryfikacja przez pozwany zakład ubezpieczeń przeczy ogólnej zasadzie dotrzymywania zawartych zobowiązań.
Biorąc powyższe pod uwagę, odszkodowanie należne poszkodowanemu (nabywcy wierzytelności) z tytułu naprawienia szkody na podstawie umowy Autocasco wynosiło 2.442,78 zł. Jako że pozwany wypłacił bezsporną część odszkodowania w wysokości 1.146,59 zł, do zapłaty pozostała kwota 1.296,19 zł, którą Sąd zasądził w punkcie I wyroku.
O odsetkach orzeczono stosownie do treści art. 481 § 1 k.c. w związku z art. 817 § 1 k.c. Przepis art. 481 § 1 k.c. stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z kolei art. 817 § 1 k.c. wskazuje, że ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Treść powyższych przepisów wskazuje więc, że kluczowe jest ustalenie momentu, w którym dłużnik opóźnił się ze spełnieniem świadczenia.
W dniu 8 stycznia 2024 r. pozwany wystosował do powoda wiadomość e-mail z informacją o potwierdzeniu przyjęcia zawiadomienia o wypadku. Odsetki zostały zasądzone od dnia 24 lutego 2024 r. zgodnie z żądaniem pozwu.
O kosztach procesu orzeczono w pkt II wyroku na podstawie art. 98 § 1, 1 1 i 3 k.p.c. zgodnie z odpowiedzialnością za wynik sprawy. Powód wygrał proces w całości, wobec czego pozwany, jako strona przegrywająca, powinien zwrócić przeciwnikowi poniesione koszty. Strona powodowa poniosła koszty procesu w łącznej wysokości 370 zł, na które złożyły się kwoty: 100 zł tytułem opłaty od pozwu oraz 270 zł tytułem kosztów wynagrodzenia pełnomocnika (§ 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie; Dz. U. z 2023 r., poz. 1964).
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Toruniu
Osoba, która wytworzyła informację: Asesor sądowy Anna Bindas-Smoderek
Data wytworzenia informacji: