Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 czerwca 2025 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu X Wydział Cywilny w składzie:

Przewodnicząca: Asesor sądowy Anna Bindas-Smoderek

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 12 czerwca 2025 r. w Toruniu sprawy

z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) Spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. kwotę 5.728,29 zł (pięć tysięcy siedemset dwadzieścia osiem złotych dwadzieścia dziewięć groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 22 września 2023 r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałej części;

III.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. kwotę 2.117,82 zł (dwa tysiące sto siedemnaście złotych osiemdziesiąt dwa grosze) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Asesor sądowy Anna Bindas-Smoderek

Sygn. akt X C 698/24 upr

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym 28 lutego 2024 roku (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w T. wniosła o zasądzenie od (...) Spółki akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 6.611,36 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 15 września 2023 roku do dnia zapłaty, a także kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że kwota dochodzona pozwem wynika z faktury za naprawę pojazdu z 19 października 2023 r. na kwotę 26.814,24 zł. Przedmiotowa faktura została wystawiona przez powoda w związku z naprawą pojazdu marki R. o numerze rejestracyjnym (...), będący własnością poszkodowanego E. D., który został uszkodzony na skutek zdarzenia komunikacyjnego z 19 sierpnia 2023 r., którego sprawca był ubezpieczony w pozwanym zakładzie ubezpieczeń. Pozwany zakład ubezpieczeń wypłacił bezsporną kwotę odszkodowania z tytułu naprawy pojazdu uszkodzonego w wysokości 20.202,88 zł, przy czym pozwany uznał kwotę 20.502,88 zł, którą pomniejszył o kwotę 300 zł tytułem G. P.. Pozostała do zapłaty, a dochodzona pozwem, dotychczas nie została uiszczona przez pozwanego.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym z dnia 19 marca 2024 r. sygn. akt I Nc 582/24 referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Toruniu orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W sprzeciwie pozwany (...) Spółka akcyjna z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów procesu. Pozwany zakład ubezpieczeń potwierdził swoją odpowiedzialność za szkodę w ww. pojeździe w związku ze zdarzeniem z dnia z 19 sierpnia 2023 r., lecz zakwestionowała wysokość kosztów naprawy pojazdu marki R. o numerze rejestracyjnym (...) ponad wypłacone dotychczas odszkodowanie w kwocie 20.502,88 zł brutto, pomniejszone o kwotę 300 zł tytułem G. P..

Pozwany zakład ubezpieczeń zarzucił, że poszkodowany został poinformowany, że aby zminimalizować szkodę, gdy nie ma możliwości naprawy pojazdu w ustalonej przez stronę pozwaną kwocie, to pozwany zorganizuje i przeprowadzi naprawę w warsztacie należącym do Sieci Naprawczej (...). Pozwany zakwestionował również koszty mycia przed i po naprawie oraz koszty likwidacji szkody. Nadto wskazał, że stawka 300 zł netto nawet przy przyjęciu, że powód jest autoryzowanym serwisem obsługi jest bardzo wysoka.

W piśmie z dnia 26 czerwca 2024 r. strona powodowa podtrzymała dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Po przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłego sądowego w sprawie z 10 grudnia 2024 r. , biegły sądowy na skutek zastrzeżeń do opinii strony złożonych przez stronę pozwaną, zweryfikował swoje stanowisko w opinii uzupełniającej z dnia 2 kwietnia 2025 r. Do opinii uzupełniającej, żadna ze stron nie złożyła zastrzeżeń.

Sąd w postanowieniu z dnia 28 sierpnia 2024 r. na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c. pominąć wniosek strony pozwanej zawarty w pkt 8 lit. a sprzeciwu w zakresie ustalenia uzasadnionych kosztów naprawy z pominięciem warsztatów ASO oraz pominął wniosek strony pozwanej zawarty w pkt 4 sprzeciwu, a w postanowieniu z dnia 18 grudnia 2024 r. na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 i 4 k.p.c. pominął wniosek dowodowy zawarty w pkt 7 pisma powoda z dnia 26 czerwca 2024 r. Pełnomocnicy stron nie złożyli zastrzeżeń w trybie art. 162 k.p.c. w zakresie pominiętych dowodów.

Sąd ustalił co następuje.

E. D. jest właścicielem pojazdu marki R. (...) o numerze rejestracyjnym (...) (...), rocznik 2017. E. D. serwisuje pojazd od zakupu w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T..

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. prowadzi działalność gospodarcza w postaci sprzedaży samochodów marki R. i D., a także jako autoryzowany zakład napraw wykonuje naprawy blacharsko-lakiernicze pojazdów.

Okoliczności bezsporne, nadto dowody:

- dowód rejestracyjny, k. 15-16,

- historia napraw pojazdu, k. 127-129.

W dniu 19 sierpnia 2023 roku w T., przy ulicy (...) doszło do zdarzenia komunikacyjnego w którym uszkodzeniu uległ pojazd marki R. (...) o numerze rejestracyjnym (...) (...), rocznik 2017, należący do E. D.. Sprawca zdarzenia był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w (...) Spółce akcyjnej z siedzibą w W..

Okoliczności bezsporne, nadto dowody:

- dowód rejestracyjny, k. 15-16,

- zgłoszenie szkody, k. 60-61

W związku zaistniałą kolizją poszkodowany zgłosił szkodę w pojeździe w (...) Spółka akcyjna z siedzibą w W..

W dniu 29 sierpnia 2023 r. poszkodowany E. D. zleciła naprawę (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T., a także upoważnił warsztat do odbioru środków z naprawy pojazdu.

W dniu 29 sierpnia 2023 r. poszkodowany E. D. zbył na rzecz (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. wierzytelność wynikającą ze szkody w pojeździe marki R. (...) o numerze rejestracyjnym (...) (...)powstałej na skutek zdarzenia z dnia 19 sierpnia 2023 roku z tytułu m.in. kosztów naprawy wartości całkowitej.

(...) S.A. informował w piśmie poszkodowanego E. D. o możliwości naprawy pojazdu w Warsztacie Sieci Naprawczej (...). Powyższy zakład naprawy nie jest autoryzowanym serwisem obsługi.

W toku likwidacji szkody (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. prowadziła korespondencję z zakładem ubezpieczeń, w tym co do m.in. oględzin i kosztów naprawy.

Ubezpieczyciel przyjął odpowiedzialność za szkodę w ww. pojeździe mechanicznym i kwalifikując ją jako szkodę częściową wpierw wypłacił niesporną część odszkodowania w wysokości 8.926,49 zł.

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. przeprowadziła naprawę pojazdu i z tego tytułu wystawiła fakturę nr (...) na kwotę 26.814,24 zł. Pojazd został naprawiony częściami zamiennymi nowymi oryginalnymi sygnowanymi logo producenta.

(...) S.A. dokonał weryfikacji kosztów naprawy i zweryfikował te koszty do kwoty łącznie 20.502,88 zł. Przy czym zakład ubezpieczeń potrącił z tej kwoty 300 zł tytułem (...). Tym samym zakład ubezpieczeń wypłacił bezsporną kwotę odszkodowania z tytułu naprawy pojazdu uszkodzonego w wysokości 20.202,88 zł

Okoliczności bezsporne, nadto dowody:

- faktura nr (...) wraz z kalkulacją naprawy, k. 17-22,

- umowa przelewu wierzytelności z 29 sierpnia 2023 r., k. 12-13,

- pełnomocnictwo, k. 14,

- umowa zlecenia naprawy 29 sierpnia 2023 r., k. 33-34,

- zweryfikowany kosztorys naprawy, k. 35-38,

- decyzja z 14 września 2023 r., k. 22v, 71-72,

- decyzja z 16 stycznia 2024 r., k. 23, 79,

- pismo z 23 sierpnia 2023 r., k. 62-67,

- ustalenie wysokości szkody, k. 68-70,

- wydruk informacji o korespondencji wychodzącej od pozwanego, k. 80

- dowód zakupu części, k. 94-103.

Koszt naprawy uszkodzonego pojazdu marki R. (...) o numerze rejestracyjnym (...), zgodnej z technologią producenta pojazdu, dla naprawy w ASO przy użyciu tylko części oryginalnych, przy uwzględnieniu faktycznego zakresu naprawy pojazdu wynosił 25.931,17 zł brutto.

Dowody:

- opinia biegłego sądowego K. U. z dnia 10 grudnia 2024 r., k. 141-154, uzupełniona opinią z dnia 2 kwietnia 2025 r., k. 176-181

Stan faktyczny w sprawie w dużej mierze pozostawał między stronami niesporny, albowiem sporna jest w istocie jedynie kwota należnego odszkodowania. Ustalając stan faktyczny sprawy, Sąd uwzględnił zgromadzone w sprawie dokumenty, w tym znajdujące się w aktach szkody. Autentyczność i wiarygodność żadnego z dokumentów złożonych do akt sprawy nie była przez strony kwestionowana, a również Sąd nie znalazł podstaw do podważenia ich wiarygodności i mocy dowodowej.

Istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia kwestii spornych w sprawie miała opinia biegłego sądowego w zakresie techniki samochodowej K. U.. Opinia biegłego sądowego, po jej uzupełnieniu, została sporządzona wedle tezy dowodowej określonej w postanowieniu. Strony nie złożyły zarzutów do ostatecznej opinii biegłego sądowego. Sąd uznał, że opinia biegłego sądowego złożona w sprawie jest logiczna, zgodna z zasadami doświadczenia życiowego i wskazaniami wiedzy, dlatego też Sąd przyjął ją za podstawę ustaleń w sprawie. Za podstawę ustaleń co do wartości kosztów naprawy Sąd przyjął kwotę wynikająca z uzupełniającej opinii biegłego sądowego z dnia 2 kwietnia 2025 r. albowiem biegły mając na względzie rzeczywiste i udokumentowane fakturą koszty naprawy, uwzględniając treść pisma strony pozwanej i różnice w kosztorysach zawartych w aktach sprawy, sporządził w opinii uzupełniającej kosztorys obejmujący faktycznie niezbędne koszty naprawy pojazdu. Wobec tego kosztorys ten na kwotę 25.931,17 zł brutto winien być podstawą ustaleń faktycznych w sprawie, czego nie zakwestionowała żadna ze stron procesu.

Sąd zważył co następuje.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w zasadniczej części.

W sprawie niesporna jest zasada odpowiedzialność pozwanego zakładu ubezpieczeń za skutki wypadku komunikacyjnego, w którym uszkodzony został samochód marki R. (...) o numerze rejestracyjnym (...) (...)będący własnością poszkodowanego E. D..

Odpowiedzialność bezpośredniego sprawcy szkody wynika z art. 436 § 2 k.c., natomiast odpowiedzialność pozwanej spółki ma charakter akcesoryjny na podstawie zawartej ze sprawcą zdarzenia umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych (art. 822 § 1 i 4 k.c.). Odpowiedzialność swoją strona pozwana uznała już w postępowaniu likwidacyjnym, w którym wypłaciła poszkodowanej kwotę odszkodowania z tytułu szkody częściowej.

Legitymacja procesowa strony powodowej wynika z treści art. 509 § 1 i 2 k.c., jako że wierzytelność przysługująca poszkodowanej została przelana na rzecz powoda na skutek umowy cesji i nie była kwestionowana w toku procesu. Z umowy cesji wynika, że przyczyną ( causa) jej zawarcia było zwolnienie się przez poszkodowanego z obowiązku zapłaty na rzecz powoda kosztów naprawy pojazdu ( causa solvendi), która została rzeczywiście wykonana i stanowiła pełną naprawę pojazdu (z wykorzystaniem części oryginalnych w autoryzowanym serwisie naprawy).

Podstawę roszczenia w sprawie stanowił art. 822 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych regulują przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2023 r., poz. 2500) – dalej: „ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych”.

Zgodnie z art. 34 ust. 1 i art. 36 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenia mienia, a odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej (OC) może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Zakres odpowiedzialności pozwanej spółki jako ubezpieczyciela określa art. 36 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych zgodnie z którym odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Przy czym stosownie do treści art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Roszczenie odszkodowawcze powstaje z chwilą wystąpienia w majątku poszkodowanego pierwszych negatywnych konsekwencji zdarzenia będącego przyczyną szkody. Szkodą bezpośrednią jest uszkodzenie pojazdu. W momencie jej wystąpienia powstaje odpowiedzialność sprawcy i ubezpieczyciela. Za ugruntowane należy uznać stanowisko, że zakres odszkodowania nie zależy od tego czy poszkodowany dokonał restytucji i czy w ogóle miał taki zamiar. Granice odpowiedzialności odpowiadają niezbędnym i ekonomicznie uzasadnionym kosztom naprawy (wyrok Sądu Najwyższego z 8 marca 2018 r., II CNP 32/17). Podkreślić należy, że decyzja o naprawie pojazdu, sposobie naprawy, naprawie prowizorycznej, należy do poszkodowanego.

Sąd rozpoznający sprawę podziela stanowisko wyrażone przez Sąd Najwyższy w wyrokach z dnia 8 marca 2018 r. II CNP 32/17, z dnia 12 kwietnia 2018 r. II CNP 41/17, z dnia 12 kwietnia 2018 r. II CNP 43/17, a także postanowieniach z dnia 7 grudnia 2018 r. III CZP 51/18, III CZP 73/18, oraz III CZP 74/18, zgodnie z którym roszczenie odszkodowawcze powstaje z chwilą zaistnienia szkody, a poszkodowanemu niezależnie od tego, czy po powstaniu szkody faktycznie naprawił pojazd, dokonał sprzedaży pojazdu, przysługuje roszczenie o odszkodowanie ustalone metodą kosztorysową w oparciu o technologiczne i ekonomiczne uzasadnione koszty naprawy uszkodzonego pojazdu.

Tym samym, Sąd co do zasady podziela stanowisko, że zgodnie z zasadą pełnej kompensaty poniesionej szkody ‎(art. 361 § 2 k.c.), poszkodowany ma prawo domagać się od ubezpieczyciela odszkodowania obejmującego poniesione koszty wspomnianych prac naprawczych (por. ww. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 6 października 2022 r. III CZP 119/22). Poszkodowany nie może żądać zapłaty kosztów (hipotetycznej) restytucji jedynie w sytuacji, w której przywrócenie stanu poprzedniego byłoby niemożliwe albo też pociągało za sobą nadmierne trudności lub koszty. Koszty naprawy uszkodzonego w wypadku komunikacyjnym pojazdu, nieprzewyższające jego wartości sprzed wypadku, nie są przy tym nadmierne w rozumieniu art. 363 § 1 k.c.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone i utrwalone również w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 6 października 2022 r. III CZP 119/22 w której wskazano, że odszkodowanie przysługujące od zakładu ubezpieczeń na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów obejmuje wyłącznie niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy.

W sprawie z uwagi na to, że poszkodowany przelał swoje roszczenie o zwrot kosztów naprawy na warsztat naprawy celem dochodzenia kosztów naprawy wynikających z faktury VAT wobec dokonania naprawy pojazdu, istotne znaczenie ma uchwała Sądu Najwyższego z dnia 8 maja 2024 r. III CZP 142/22. Zgodnie z przedmiotową uchwałą jeżeli poszkodowany poniósł już koszty naprawy pojazdu lub zobowiązał się do ich poniesienia wysokość odszkodowania z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych powinna odpowiadać tym kosztom, chyba że w danych okolicznościach są one oczywiście nieuzasadnione; wysokość odszkodowania nie zależy od ulg i rabatów możliwych do uzyskania przez poszkodowanego od podmiotów współpracujących z ubezpieczycielem.

W uchwale tej Sąd Najwyższy wskazał, że jeżeli w toku postępowania likwidacyjnego, ewentualnie w toku postępowania przed sądem, uszkodzony pojazd został naprawiony, roszczenie odszkodowawcze ogranicza się do rekompensaty pieniężnej obliczanej metodą dyferencyjną. Naprawieniu przez ubezpieczyciela przez zapłatę podlega uszczerbek w postaci wydatkowania przez poszkodowanego własnych aktywów na naprawę pojazdu. W sprawie natomiast jeszcze raz należy podkreślić, że z umowy cesji wynika, że przyczyną ( causa) jej zawarcia było zwolnienie się przez poszkodowanego z obowiązku zapłaty na rzecz powoda kosztów naprawy pojazdu ( causa solvendi), która została rzeczywiście wykonana, a jej koszty zostały rzeczywiście poniesione. Jednocześnie przedmiotowa naprawa stanowiła pełną naprawę pojazdu tj. z wykorzystaniem części oryginalnych w autoryzowanym serwisie naprawy.

Sąd w pełni podziela ugruntowane w orzecznictwie stanowisko, że to poszkodowany ma prawo wyboru zarówno sposobu naprawy jak i warsztatu, w którym dokona naprawy. Pozwany zakład ubezpieczeń jako odpowiedzialny za szkodę powinna wyrównać uszczerbek majątkowy poszkodowanego (nabywcy wierzytelności), który powstał w chwili wypadku. Szkoda jest kategorią obiektywną i nie zależy od wyboru sposobu naprawy, uzyskanych rabatów i od tego czy w ogóle pojazd został naprawiony czy też nie. Ubezpieczyciel nie ma prawa narzucać poszkodowanemu konkretnego warsztatu, w którym ma zostać przeprowadzona naprawa. Poszkodowanemu przysługuje bowiem wybór odpowiedniego warsztatu naprawczego, któremu powierzy on dokonanie naprawy uszkodzonego pojazdu.

Skoro poszkodowany zobowiązał się do poniesienia kosztów naprawy, która została rzeczywiście wykonana, to w świetle ugruntowanego orzecznictwa należy uznać, że zakład ubezpieczeń jest obowiązany pokryć koszty tej naprawy w kwocie rzeczywiście poniesionej, chyba że w danych okolicznościach są one oczywiście nieuzasadnione.

Warto przy tym wskazać, że zarzuty pozwanego co do braku minimalizacji szkody przez poszkodowanego w świetle okoliczności sprawy są całkowicie chybione. W pierwszym rzędzie należy bowiem podkreślić, że pojazd poszkodowanego to rocznik 2017, a od pierwszej rejestracji tj. od 2018 r. jego pierwszym i jednym właścicielem był poszkodowany, który od początku serwisował pojazd u warsztacie strony powodowej, co wykazano poprzez złożenie książki serwisowej (k. 127-129). Wobec tego, zarzuty w zakresie ustalenia zasadności wyboru warsztatu powodowej spółki należało uznać za w całości chybione.

Podkreślić nadto należy, że propozycja pozwanego co do naprawy w zakładzie współpracującym z ubezpieczycielem sprowadzała się jedynie co wskazania nazwy warsztatu (...) J. C. w T. przy ulicy (...). Z informacji powszechnie znanych (dostępnych na stronach internetowych) wynika, że przeciwnie do zakładu powoda, ww. zakład nie ma statutu serwisu autoryzowanego marki R.. Nadto, oprócz podania ww. nazwy nie wskazano żadnych warunków naprawy. Zdaniem Sądu przedmiotową informację o proponowanym zakładzie naprawczym należy traktować podobnie jako stosowaną w praktyce ubezpieczeniowej standardowo opracowaną informację dotyczącą ustalenia wysokości kosztów i sposobu naprawy uszkodzonego pojazdu objętego ubezpieczeniem, z reguły po akceptacji zakresu i sposobu naprawy. Informacje te, niezależnie od stopnia ich szczegółowości, kategoryczności sformułowań ‎i czasu przekazania poszkodowanemu (zwykle po zgłoszeniu szkody), nie mają żadnego znaczenia w sferze określenia kryteriów wysokości należnego odszkodowania ubezpieczeniowego. Co najwyżej mogą tylko informować poszkodowanego o stosowanych na rynku lokalnym (obejmującym lokalne warsztaty naprawcze) możliwych cen naprawy pojazdów mechanicznych.

Za nieuzasadnione należało uznać podnoszone przez stronę pozwaną twierdzenie, jakoby wysokość odszkodowania limitowana miała być do kwoty nieprzekraczającej naprawy we wskazanych warsztatach należących do sieci naprawczej pozwanego. Samo w sobie nieskorzystanie przez poszkodowanych z propozycji naprawy pojazdu w warsztacie partnerskim ubezpieczyciela nie może stanowić o ich przyczynieniu się do powstania szkody czy też braku współdziałania przy jej minimalizacji. Dopiero wykazanie przez pozwanego, że koszt naprawy dokonany przez warsztat wybrany przez poszkodowanych nie przystaje do realiów rynkowych mógłby skutkować ograniczeniem odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego.

W tym stanie rzeczy uznając, że poszkodowany miał prawo do naprawy pojazdu w warsztacie innym niż zaproponowany przez ubezpieczyciela i według stawek rynkowych, do rozstrzygnięcia pozostała kwestia czy wszystkie koszty naprawy wskazane w kosztorysie powoda stanowiły celowe i ekonomiczne uzasadnione. Dostrzegając, że rozstrzygnięcie sprawy w tym zakresie wysokości szkody wymaga wiadomości specjalnych, Sąd – na wniosek strony powodowej – przeprowadził dowód z opinii biegłego sądowego i na tym dowodzie oparł swoje ustalenia w tym zakresie.

Na etapie likwidacji szkody pozwany wypłacił tytułem odszkodowania za przedmiotową szkodę kwotę 20.202,88 zł. Dopuszczony przez Sąd dowód z opinii biegłego na okoliczność ustalenia kosztów napraw tych uszkodzeń potwierdził stanowisko powoda, że pozwany przyznając odszkodowanie w ww. kwocie zaniżył jego wysokość. Biegły ustalił bowiem, że koszt naprawy uszkodzonego pojazdu marki R. (...) o numerze rejestracyjnym (...) (...), zgodnej z technologią producenta pojazdu, dla naprawy w ASO przy użyciu tylko części oryginalnych i przy uwzględnieniu faktycznego zakresu naprawy pojazdu powinien wynosić 25.931,17 zł brutto.

Zasadą powinno być ustalanie odszkodowania według części oryginalnych. Z założenia bowiem wykorzystanie właśnie takich części zapewnia przywrócenie pojazdowi stanu poprzedniego pod wszystkimi istotnymi względami. W konsekwencji, w sprawie o odszkodowanie za szkodę w pojeździe mechanicznym, gdy w następstwie kolizji uszkodzeniu uległy części oryginalne i zachodzi konieczność ich wymiany na nowe, poszkodowanemu co do zasady powinno przysługiwać prawo do odszkodowania ustalonego według cen części oryginalnych pochodzących bezpośrednio od producenta i opatrzonych jego logo. Jednocześnie, strona powodowa w sprawie wykazała że takimi to częściami pojazd został naprawiony (por. k. 94-103).

Zaznaczenia przy tym wypada, że w sprzeciwie strona powodowa nie podniosła konkretnych zarzutów zarówno co do zakresu naprawy czy wysokości stawki za roboczogodzinę, wskazywała jedynie na dokonaną przez siebie „weryfikację” kosztorysu naprawy i faktury wystawionej przez powoda na rzecz pozwanego. Jednocześnie z przedmiotowej „weryfikacji” nie wynikało jaką stawkę strona pozwana uznała za uzasadnioną i jak wyliczyła kwotę przyznanego odszkodowania.

Odnośnie do stawki przyjętej przez powoda – jako warsztat naprawy – należało uznać, że strona pozwana nie zakwestionowała skutecznie jej rynkowego poziomu. Powód jest autoryzowanym serwisem naprawczym. Z orzecznictwa wynika, że poszkodowany nie ma obowiązku wykazywania się ponadprzeciętną aktywnością w poszukiwaniu najtańszego warsztatu. Jedynie naprawa szkody według stawek rażąco wyższych od stawek średnich występujących na danym rynku może być traktowana jako przyczynie się do zwiększenia rozmiaru szkody, której wysokość ustalana jest w oparciu o koszty jej naprawienia. Biegły sądowy stwierdził natomiast, że stawka 300 netto za prace blacharsko-mechaniczne i lakiernicze w autoryzowanych serwisach naprawy pojazdu, odpowiada stawkom rynkowym i taką stawkę należało zaakceptować w kalkulacji naprawy.

Jednocześnie biegły sądowy nie uwzględnił takich operacji w kosztorysie i fakturze naprawy jak „mycie pojazdu po naprawie”, „mycie pojazdu przed naprawą”, „przyjęcie/likwidacja szkody”, „przygotowanie próbki lakieru”. Żadna ze stron nie kwestionowała w tym zakresie opinii biegłego sądowego.

Sąd również nie znalazł podstaw by w tym zakresie kwestionować opinię biegłego. Zdaniem Sądu uwzględnianie przez warsztaty naprawcze takich opłat jak „obsługa szkody” czy „mycie pojazdu przed lub po naprawie” stanowią nieuzasadnione i nadmiernie dochodzone koszty naprawy pojazdu na skutek zdarzenia komunikacyjnego, w których „płatnikiem” jest zakład ubezpieczeń społecznych. Jednocześnie koszty te mieszczą się w kosztach prowadzenia działalności powódki oraz standardowo są zawarte w stawce serwisowej za roboczogodzinę.

Z doświadczenia, a także z urzędu Sądowi wiadome jest, że z reguły zakłady naprawcze nie stosują w swoich kalkulacjach kosztów administracyjnych (obsługi szkody). Przyjęcie szkody, sporządzenie dokumentacji, kontakt z właścicielem pojazdu jak i wydanie samochodu po naprawie są czynnościami zawierającymi się zazwyczaj w całości kosztów naprawy (w tym stawki RBG) i które nie są ewidencjonowane w kosztorysach. Czynności te są niezbędne w celu rozpoczęcia i zakończenia procesu likwidacji szkody, a więc wykonania usługi na rzecz klienta, za które serwis otrzymuje wynagrodzenie. Szeroko rozumiana obsługa szkody nie jest uwzględniana w kalkulacjach A..

Podobnie w zakresie mycia pojazdu zarówno przez jak i po naprawie nie jest spotykane w praktyce aby serwisy doliczyły takowe koszty w przypadku napraw realizowanych dla klientów indywidualnych (w których płatnikiem nie jest towarzystwo ubezpieczeniowe). Oddanie czystego pojazdy świadczy m.in. o jakości wykonywanej usługi przez dany serwis. Ww. czynność również nie jest uwzględniana w kalkulacjach A..

Doświadczenie życiowe wskazuje, że dochodzone w niniejszym postępowaniu ogólnie rzecz ujmując koszty obsługi mieszczą się w ramach kosztów prowadzenia działalności gospodarczej stacji obsługi pojazdów, warsztatu mechanicznego i znajdują swoje pokrycie w stawkach robocizny stosowanych przez tego typu zakłady, a kalkulując jej wysokość warsztat uwzględnia szereg tzw. „około naprawczych” czynności. W sprawie natomiast ww. stawka wynosiła kwotę 300 złnetto tj. 369 zł brutto. Powód w żaden sposób nie wykazał, aby w świetle uszkodzeń pojazdu, szczególnej sytuacji poszkodowanego lub status warsztatu, uzasadnione było uwzględnienie odrębnej stawki za mycie, czy też obsługę szkody w fakturze VAT.

Odnosząc się z kolei do potrącenia przez zakład ubezpieczeń na etapie likwidacji szkody kwoty 300 zł brutto z tytułu zatrzymania tzw. G. P. należy wskazać, że Sąd nie odnalazł jakichkolwiek podstaw do pomniejszania z tego tytułu wysokości wypłacanego powodowi (jako następcy prawnemu poszkodowanego) odszkodowania. Opłata tzw. G. P. stanowi – co wiadomo z innych postępowań sądowych w podobnych sprawach - opłatę potrącaną przez pozwany zakład ubezpieczeń jeśli poszkodowany nie upoważni zakładu ubezpieczeń do odbioru zużytych (zniszczonych) części, pozostałych po naprawie.

Zdaniem Sądu, przyznane sobie przez ubezpieczyciela uprawnienie wynikające z (...) w istocie stanowi potrącenie własnego roszczenia, tudzież zaliczenie na jego poczet. Przesłanki takiego potrącenia określone w art. 498 k.c. i następne nie zostały natomiast spełnione. Dokonujący potrącenia ubezpieczyciel nie wykazał w najmniejszym stopniu w jaki sposób ustalona została odliczona kwota. Jawi się ona jako ustalona arbitralnie. Nie wiadomo, o jakich „pozostałościach” mowa, nie wiadomo też, w jaki sposób dokonano ich wyceny. Z doświadczenia życiowego oraz wiadomości posiadanych przez Sąd z urzędu z innych spraw wynika przy tym, że kwalifikacja części zamiennych jako niezdatnych do naprawy i wymagających wymiany oznacza, że ich dalsza eksploatacja jest niemożliwa. W ten sposób te elementy stają się częściami bezwartościowymi. Jednocześnie należy odnotować, że brakująca kwota odszkodowania ma rzekomo zostać dopłacona w sytuacji upoważnienia partnera (...) do ich utylizacji, przy czym mowa tu o kosztach, których nigdy nie ponosi zakład ubezpieczeń, a warsztat naprawczy – tj. w tym przypadku powód – w ramach prowadzonej działalności.

W ocenie Sądu oczekiwanie przez zakład ubezpieczeń zwrotu zniszczonych części stanowi nadużycie nałożonego na poszkodowanego obowiązku minimalizacji szkody, a nadto nie jest uzasadnione w świetle wypracowanych w orzecznictwie zasad restytucji szkody. Podkreślić bowiem jeszcze raz należy, że to poszkodowany ma prawo wyboru zarówno sposobu naprawy jak i warsztatu, w którym dokona naprawy. Pozwany jako odpowiedzialny za szkodę powinien natomiast wyrównać uszczerbek majątkowy poszkodowanego, który powstał w chwili zdarzenia. Szkoda jest kategorią obiektywną i nie zależy od wyboru sposobu naprawy, uzyskanych rabatów i od tego czy w ogóle pojazd został naprawiony czy też nie. Ubezpieczyciel nie ma prawa narzucać poszkodowanemu konkretnego warsztatu, w którym ma zostać przeprowadzona naprawa. Poszkodowanemu przysługuje bowiem wybór odpowiedniego warsztatu naprawczego, któremu powierzy on dokonanie naprawy uszkodzonego pojazdu. Podobne zasady należy odnieść do spornych zużytych części zamiennych, które poszkodowany ma prawo zagospodarować w wybrany przez siebie sposób.

Podkreślić przy tym należy, że w sprawie powodowa spółka jest warsztatem naprawczym i w ramach prowadzonej działalności gospodarczej sama dokonuje właściwej utylizacji zużytych części, albowiem jest to immanentna część jej działalności jako warsztatu naprawczego. Wobec tego potrącanie jakichkolwiek części odszkodowania z tego tytułu nie jest zasadne.

Podsumowując, należne odszkodowanie z tytułu kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu powinno wynosić 25.931,17 zł. Do tej pory pozwany wypłacił odszkodowanie w wysokości 20.202,88 zł, różnica wynosi 5.728,29 zł.

W tym stanie rzeczy przedmiotową kwotę Sąd zasądził na rzecz strony powodowej w pkt I wyroku, a w pozostałej części powództwo oddalił o czym orzeczono w pkt II wyroku.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie orzeczono na podstawie art. 481 k.c. w związku z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Zgodnie z tym ostatnim przepisem ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. W sprawie termin ten upłynął zatem 21 września 2023 r. (szkodę zgłoszono według akt szkody w dniu 22 sierpnia 2023 r.) Powód natomiast zażądał odsetek od daty wcześniejszej tj. 15 września 2023 r., dlatego też Sąd zweryfikował datę początkową naliczania odsetek.

Jednocześnie, Sąd uznał, ze na dzień 21 września 2023 r., w terminie ustawowym już na etapie likwidacji szkody, pozwany dysponował wszelkimi danymi istotnymi dla ustalenia prawidłowej wysokości odszkodowania, zatem nie było żadnych podstaw aby odsetki zasądzić od daty późniejszej.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i § 1 ¹ i art. 99 w związku z art. 100 k.p.c. Zgodnie z tym ostatnim przepisem w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone.

Powód poniósł koszty postępowania w łącznej wysokości 2.878,78 zł, na które złożyły się kwoty: 400 zł tytułem opłaty od pozwu, 1.800 zł tytułem kosztów wynagrodzenia pełnomocnika (§ 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie; Dz. U. z 2023 r., poz. 1964), 17 zł tytułem uiszczonej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz 661,78 zł tytułem zaliczki na wynagrodzenie biegłego sądowego w sprawie.

Pozwana poniosła koszty postępowania w łącznej wysokości 2.817 zł, na które złożyły się kwoty: 1.800 zł tytułem kosztów wynagrodzenia pełnomocnika (§ 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych; Dz. U. z 2023 r. poz. 1935 ze zm.), 17 zł tytułem uiszczonej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz 1.000 zł tytułem zaliczki na wynagrodzenie biegłego sądowego w sprawie.

Żądanie powoda zostało uwzględnione w 86,64% (5.728,29 zł/6.611,36 zł), tym samym powodowi należał się zwrot poniesionych kosztów w wysokości 2.494,17 zł (86,64% z 2878,78 zł), a pozwanemu w wysokości 376,35 zł (13,36% z 2.817 zł). Po rozliczeniu powyższych kwot otrzymaną różnicę w wysokości 2.117,82 zł należało zasądzić od pozwanej na rzecz powoda, o czym orzeczono jak w pkt III wyroku.

Asesor sądowy Anna Bindas-Smoderek