Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 sierpnia 2025 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu X Wydział Cywilny w składzie:

Przewodnicząca: Asesor sądowy Anna Bindas-Smoderek

Protokolant: sekretarz sądowy Paulina Pietrzyńska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 sierpnia 2025 r. w Toruniu sprawy

z powództwa (...) (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T.

przeciwko Towarzystwu (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. kwotę 3.542,40 zł (trzy tysiące pięćset czterdzieści dwa złote czterdzieści groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od 8 marca 2025 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. kwotę 1.117 zł (tysiąc sto siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Asesor sądowy Anna Bindas-Smoderek

Sygn. akt X C 545/25 upr

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 4 kwietnia 2025 r. (...) (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. wniosła o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) z siedzibą w W. kwoty 3.542,40 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 8 marca 2025 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że strona powodowa wywodzi legitymację do dochodzenia roszczenia objętego pozwem z umowy przelewu wierzytelności z dnia 5 lutego 2025 r. zawartej z poszkodowanym M. J.. Poszkodowany był właścicielem pojazdu marki M. (...) o numerze rejestracyjnym (...), który został uszkodzony w zdarzeniu komunikacyjnym z dnia 16 stycznia 2025 r., a sprawcą tegoż zdarzenia był kierowca ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym zakładzie ubezpieczeń.

Roszczenie obejmuje nieuznane przez pozwanego koszty wynajmu pojazdu zastępczego. Pozwany zakład ubezpieczeń co do zasady uznał swoją odpowiedzialność i wypłacił kwotę 800 zł tytułem odszkodowania za szkodę całkowitą. Powód domagał się natomiast zapłaty kwoty 3.542,40 zł z tytułu poniesionych przez poszkodowanego kosztów najmu pojazdu zastępczego. Zdaniem strony powodowej pojazd ten był niezbędny poszkodowanemu przez cały okres związany z likwidacją szkody tj. przez 20 dni, a stawka dobowa najmu wynosiła 150 zł netto za pierwszych 14 dób i 130 zł netto za każdą kolejną dobę.

W ocenie powoda posiadanie przez poszkodowane w chwili zdarzenia innych pojazdów, nie było podstawą do odmowy wypłacenia odszkodowania z tytułu kosztów wynajmu auta zastępczego albowiem poszkodowany nie miał możliwości korzystania z innych pojazdów, których był właścicielem.

Nakazem zapłaty z dnia 18 kwietnia 2025 r. wydanym w postępowaniu upominawczym referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Toruniu orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W sprzeciwie od wydanego w sprawie nakazu zapłaty pozwany Towarzystwo (...) z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów procesu.

Pozwany zakład ubezpieczeń potwierdził swoją odpowiedzialność za szkodę w ww. pojeździe w związku ze zdarzeniem z dnia 16 stycznia 2025r., lecz zakwestionował zasadność wynajmu pojazdu zastępczego. Zdaniem pozwanego, poszkodowany posiadając dwa pojazdy, nie wykazał celowości i ekonomicznego uzasadnienia dla najmu pojazdu zastępczego. Pozwany zarzucał poszkodowanemu gołosłowność.

Z ostrożności procesowej pozwany kwestionował również czas najmu samochodu zastępczego. Pozwany zarzucił, że przyjęty przez powoda okres jest nieuzasadniony. Podnosił, że ewentualny uzasadniony okres w niniejszej sprawie to 14 dni, bowiem 23 stycznia 2025 r. ubezpieczyciel poinformował poszkodowanego o metodzie rozliczenia szkody. Od tego terminu należy liczyć 7 dni, przyjęte w orzecznictwie jako czas konieczny na zakup kolejnego auta. Zgodnie z tym rozważaniem, uzasadnionym jest okres wynajmu samochodu w terminie od 16 stycznia do 30 stycznia 2025 r.

Pozwany podkreślił również fakt, że już 17 stycznia 2025 r., czyli w dniu następującym po dniu szkody, poszkodowany został poinformowany, że szkoda zostawała zakwalifikowana jako szkoda całkowita. Poszkodowany, po wypłacie odszkodowania, sprzedał wrak uszkodzonego pojazdu, ale nie zakupił w jego miejsce kolejnego. Pozwany podnosi, że data wypłaty odszkodowania nie miała wpływu na ewentualną transakcję zakupu pojazdu, dlatego nie powinna być punktem odniesienia w obliczaniu terminu końcowego najmu auta zastępczego.

Pozwany zakwestionował również zasadność zastosowania stawki w wysokości 150/130 zł brutto za dobę, za najem pojazdu. Pozwany wskazał, że pojazd poszkodowanego należy do segmentu C i pozwany refunduje koszty do 83 zł netto za dobę. Pozwany zaznaczył, że poszkodowany został poinformowany o stawkach najmu pojazdu zastępczego oraz o możliwości współpracy z wypożyczalniami partnerskimi. Wynajęcie pojazdu zastępczego nie wymagało od poszkodowanego podjęcia jakichkolwiek czynności ponad telefoniczne lub mailowe skontaktowanie się z wypożyczalnią lub ubezpieczycielem, ani nie wiązało się z dodatkowymi kosztami. Niedochowanie przez poszkodowanego minimum staranności w zakresie poznania ceny najmu, w sytuacji gdy miał złożoną przez ubezpieczyciela propozycję najmu wraz ze wskazaniem konkretnych wypożyczalni, należy oceniać w kategorii przyczynienia się do zwiększania rozmiaru szkody.

W tym stanie rzeczy pozwany stwierdził, że ewentualnie zaakceptowaniu podlega 14 dni najmu pojazdu zastępczego według cen pozwanego tj. 83 zł netto/102,09 zł brutto.

W piśmie z dnia 17 czerwca 2025 r. powód odniósł się do zarzutów strony pozwanej, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie. Powód podniósł przy tym, że uszkodzony pojazd należał do segmentu D na co złożył wnioski dowodowe. Nadto podkreślił, że w okolicznościach sprawy najem pojazdu w całym okresie był uzasadniony i konieczny. Powód zauważył, że poszkodowany informował stronę pozwaną, że nie ma możliwości zastąpienia uszkodzonego pojazdu innym pojazdem. Pomimo wielokrotnych oświadczeń, pozwany zakład nie uznał uprawnienia poszkodowanego i nie zapewnił pojazdu zastępczego, a dotychczas nie wypłacił żadnej części należnego odszkodowania. Powód podkreślił, że nie kwestionuje, że pismo zawierające informację o szkodzie całkowitej zostało wysłane w 7 dni po zdarzeniu, niemniej nie było ono decyzją o przyjęciu odpowiedzialności w szkodzie i nie przesądzało o wypłacie odszkodowania.

Sąd ustalił, co następuje.

W dniu 16 stycznia 2025 r. doszło do zdarzenia komunikacyjnego, w którym uszkodzeniu uległ pojazd marki M. (...) o numerze rejestracyjnym (...), należący do M. J.. Sprawca zdarzenia był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w Towarzystwie (...) z siedzibą w W..

Pojazd marki M. (...) o numerze rejestracyjnym (...) na skutek zdarzenia nie nadawał się do dalszej jazdy. Z uwagi na zakres uszkodzeń Policja zatrzymała dowód rejestracyjny pojazdu.

Niesporne, a nadto dowód:

- pokwitowanie zatrzymania dokumentu, k. 16.

Pojazd marki M. (...) o numerze rejestracyjnym (...) należy do segmentu D.

Informacje powszechnie znane, a nadto dowód:

- informacja o M. (...) z wikipedia.pl, k. 60.

Tego samego dnia M. J. wynajął od (...) (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. samochód zastępczy marki T. (...). Z umowy wynika, że koszty najmu były następujące: 150 zł netto za pierwszych 14 dób oraz 130 zł netto za każdą kolejną dobę.

Wynajem pojazdu zastępczego był dla poszkodowanego konieczny. Poszkodowany jest z zawodu policjantem i potrzebuje samochodu na co dzień do dojazdów do pracy. W okresie szkody korzystał na co dzień z pojazdu marki M. (...).

W dacie zdarzenia poszkodowany był właścicielem jeszcze dwóch innych pojazdów jednak nie mógł z nich korzystać. Pojazd F. (...) był użytkowany wyłącznie przez żonę poszkodowanego, która z zawodu jest pielęgniarką i ma nienormowany czas pracy, również potrzebuje na co dzień pojazdu. Pojazd marki S. (...) będący własnością poszkodowanego z uwagi na uszkodzenia silnika i przeprowadzaną naprawę było w warsztacie mechanika. Usterka była na tyle poważna, że naprawa trwała przez kilka miesięcy. Poszkodowany zakupił pojazd marki S. (...) aby móc nim zastąpić pojazd marki M. (...), niemniej zanim zakończyła się naprawa samochodu, pojazd M. (...) również uległ uszkodzeniu. Poszkodowany wielokrotnie upominał się u mechanika o szybszą naprawę pojazdu S. (...). Na naprawę potrzebował również dodatkowe środki pieniężne.

Rodzina M. J. potrzebowała dwóch sprawnych samochodów, ze względu na nienormowany czas pracy małżonków oraz konieczność sprawowania opieki nad dziećmi w tym dowożenie do szkoły oraz inne codzienne obowiązki.

M. J. zdecydował się na wynajem pojazdu z (...) (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. albowiem znał tę firmę, kiedyś korzystał z jej usług i był zadowolony z poziomu oferowanych usług.

Dowód:

- zeznania świadka M. J., k. 70,

- zeznania świadka I. S., k. 69,

- umowa najmu pojazdu zastępczego z 16 stycznia 2025 r., k. 12,

- oświadczenie M. J. z 5 lutego 2025r., k. 14.

Pismem z dnia 17 stycznia 2025r. M. J. oraz jego pełnomocnik w toku likwidacji szkody M. S. ((...)) został poinformowany przez Towarzystwo (...) z siedzibą w W. o możliwości wynajmu samochodu zastępczego z partnerskich wypożyczalni ubezpieczyciela.

Pismo zawierało również informacje o refundowanych stawkach dobowych za wynajem aut zastępczych. Dla pojazdów segmentu D pozwane towarzystwo, przewidziało stawkę w wysokości 118 zł netto za dobę.

Dowód:

- pismo z dnia 17 stycznia 2025r, k: 33-35

W dniu 17 stycznia 2025 r. wykonano oględziny uszkodzonego pojazdu. Na podstawie wyceny rzeczoznawcy ustalono wartość pojazdu przed szkodą na kwotę 1.200 zł. Z uwagi na zakres uszkodzeń w sprawie stwierdzono szkodę całkowitą albowiem koszt naprawy przekraczał wartość pojazdu przed szkodą.

Następnie, w celu rozliczenia szkody całkowitej, zakład ubezpieczeń wystawił wrak pojazdu marki M. (...) na aukcję. Pismem z 23 stycznia 2025 r. pozwany zakład poinformował o najwyższej ofercie za wrak opiewającej na 400 zł. Jednocześnie została zaproponowana pomoc w sprzedaży pozostałości z pojazdu uszkodzonego. Poszkodowany sprzedał pozostałości pojazdu we własnym zakresie.

Kolejno 28 stycznia 2025 r. zakład ubezpieczeń wydał decyzję, w której zlecił wypłatę odszkodowania w wysokości 800 zł.

W dniu 29 stycznia 2025 r. odszkodowanie wpłynęło na konto M. J..

M. J. korzystał z pojazdu do dnia 5 lutego 2025 r. albowiem środki z odszkodowania i sprzedaży wraku zostały przeznaczone przez niego na naprawę pojazdu S. (...), który nadal znajdował się w naprawie. Pojazd ten docelowo miał zastąpić samochód M. (...), niemniej do zakończenia jego naprawy rodzina J. potrzebowała do realizacji codziennych obowiązków dwóch samochodów.

Dowód:

- wiadomość e-mail z 22 stycznia 2025r., płyta CD k. 25, k. 88 PDF,

- decyzja z 28 stycznia 2025r. r. k. 10,

- pismo z 23 stycznia 2025rł, płyta CD k. 25 ,k. 115-116 PDF,

- wycenia nr (...) z 20 stycznia 2025r.,płyta CD k. 25, k.206-208 PDF,

- zeznania świadka M. J., k. 70,

- oświadczenie M. J. z 5 lutego 2025r., k. 14.

Samochód marki M. (...) o numerze rejestracyjnym (...) poszkodowany oddał do demontażu. Wskutek kasacji, auto zostało 12 lutego 2025 r. wyrejestrowane. M. J. ze sprzedaży ww. samochodu otrzymał 800 zł.

Dowód:

- raport z usługi Historia pojazdu z dnia 05.03.2025r., płyta CD k:25, k:21-26 PDF

- zeznania świadka M. J., k:70

Po zakończeniu najmu pojazdu zastępczego (...) (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T. wystawiła fakturę (...) z dnia 5 lutego 2025 r. na kwotę 3.542,40 zł. Za najem pojazdu zastępczego pojazdu segmentu D policzono: 14 dób po stawce 150 zł netto tj. 184,50 zł brutto, oraz przez 6 dób po stawce 130zł netto tj.159,90 zł brutto.

Dowód:

- faktura (...), k. 13.

W dniu 5 lutego 2025 r. M. J. zawarł z (...) (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T. umowę przelewu wierzytelności na podstawie której przelał na (...) (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T. wierzytelność wobec zakładu ubezpieczeń o odszkodowanie za najem pojazdu zastępczego jako zapłatę za wykonaną usługę najmu pojazdu zastępczego.

Wezwaniem z dnia 5 lutego 2025 r. (...) (...) Sp. z o. o z siedzibą w T. wezwało Towarzystwo (...) do zapłaty kwoty 3.020,88 zł w terminie 14 dni. W wiadomości Spółka poinformowała o rabacie udzielonym od 4 doby wynajmu do stawek zakładu ubezpieczeń. Zgodnie z cennikiem pozwanego towarzystwa, kwotę zmniejszono do 118 zł netto za dobę, z wyłączeniem trzech pierwszych dni. Strona powoda zastrzegła jednak, że ta kwota ulegnie zmianie, rabat zostanie cofnięty, jeżeli płatność nie zostanie uregulowana.

Zakład ubezpieczeń odmówił wypłaty odszkodowania wskazując, że poszkodowany w chwili zdarzenia szkodowego był właścicielem innych pojazdów.

Kolejno w wiadomości z dnia 5 marca 2025 r. (...) (...) Sp. z o. o z siedzibą w T. wezwało Towarzystwo (...) do zapłaty 3.542,40 zł.

Pismem z dnia 5 marca 2025 r. Towarzystwo (...) poinformowało, że nie widzi podstaw do zmiany uprzedniego stanowiska.

Niesporne, a nadto dowód:

- umowa przelewu wierzytelności z 5 lutego 2025 r., k. 11,

- pismo (...) z 5 marca 2025 r., k. 15

- wezwanie z dnia 5 lutego 2025r., k. 17

- wezwanie z dnia 5 marca 2025r., k. 18

Ustalając stan faktyczny sprawy, Sąd uwzględnił zgromadzone w sprawie dokumenty, w tym znajdujące się w aktach szkody. Autentyczność i wiarygodność żadnego z dokumentów złożonych do akt sprawy nie była przez strony kwestionowana, a również Sąd nie znalazł podstaw do podważenia ich wiarygodności i mocy dowodowej.

Sąd miał na względzie również zeznania świadków M. J. – poszkodowanego oraz I. S. – prokurenta strony powodowej. Sąd uznał zeznania za wiarygodne. M. J. na rozprawie w dniu 5 sierpnia 2025 r. zaznaczał przede wszystkim fakt, że pojazd zastępczy był potrzebny. Świadek zeznawał wiarygodnie i obszernie również na fakt, że w istocie wynajem tego pojazdu zastępczego był dla niego konieczny albowiem jedno z posiadanych aut użytkowała żona, a drugi pojazd czekał na naprawę. Zeznania I. S. potwierdziły okoliczności przedmiotowej wynajmu. Wobec tego nie było podstaw do ich zakwestionowania.

Ocena zasadności okresu najmu pojazdu w przypadku szkody całkowitej, co do zasady należy do oceny prawnej stanu faktycznego ustalonego w sprawie tj. oceny jaki okres procesu likwidacji szkody był uzasadnionym okresem najmu pojazdu zastępczego i czy działania stron miały wpływ na jego długość.

Sąd zważył co następuje.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Legitymacja procesowa strony powodowej do dochodzenia roszczenia w sprawie wynika z treści art. 509 § 1 i 2 k.c., jako że wierzytelność przysługująca poszkodowanemu została przelana na rzecz powoda na skutek umowy cesji. Niewątpliwie każdorazowy wierzyciel jest uprawniony – bez zgody pozwanego – do przeniesienia wierzytelność na rzecz innego podmiotu. Zgodnie bowiem z art. 509 § 1 i 2 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania, a wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w tym roszczenia o zaległe odsetki.

Legitymacja do dochodzenia roszczenia w sprawie co do zasady nie była kwestionowana w toku postępowania. Z umowy cesji oraz zeznań poszkodowanego wynika, że przyczyną zawarcia umów cesji wierzytelności było zwolnienie się przez poszkodowanego z obowiązku zapłaty na rzecz powoda ww. kosztów najmu, ujętych ostatecznie w fakturze z 5 lutego 2025 r.

W sprawie niesporna jest zasada odpowiedzialności pozwanego zakładu ubezpieczeń za skutki wypadku komunikacyjnego, w którym uszkodzony został samochód marki M. (...) nr rejestracyjny (...) będący własnością poszkodowanego M. J..

Odpowiedzialność bezpośredniego sprawcy szkody wynika z art. 436 § 2 k.c., natomiast odpowiedzialność pozwanej spółki ma charakter akcesoryjny na podstawie zawartej ze sprawcą zdarzenia umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych (art. 822 § 1 i 4 k.c.). Odpowiedzialność swoją strona pozwana uznała już w postępowaniu likwidacyjnym, w którym wypłaciła poszkodowanemu kwotę odszkodowania m.in. tytułem odszkodowania z tytułu szkody całkowitej.

Zgodnie z art. 34 ust. 1 i art. 36 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenia mienia, a odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej (OC) może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Zakres odpowiedzialności pozwanej spółki jako ubezpieczyciela określa art. 36 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych zgodnie z którym odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Przy czym stosownie do treści art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W pierwszej kolejności sporna w sprawie była zasadność najmu pojazdu zastępczego.

Odnośnie do roszczenia odszkodowawczego w zakresie wydatków na najem pojazdu zastępczego, w orzecznictwie nie jest sporne, że wydatki z tego tytułu, jako koszty niwelujące niemożność korzystania z pojazdu uszkodzonego lub zniszczonego w wypadku, stanowią część szkody podlegającą naprawieniu. Warunkiem jest, aby poniesione w tym celu wydatki były celowe i ekonomicznie uzasadnione, pozwalając na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się usunąć w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika (por. uchwały Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11; z 22 listopada 2013 r., III CZP 76/13, z 24 sierpnia 2017 r., III CZP 20/17).

Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń nie jest uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej. Nie wszystkie jednak wydatki, pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym, mogą być refundowane, istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i art. 826 § 1 k.c.). Nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji – gwarancyjnej ubezpieczyciela, co mogłoby prowadzić do wzrostu składek ubezpieczeniowych. Za celowe i ekonomicznie uzasadnione mogą być – co do zasady – uznane wydatki poniesione na najęcie pojazdu zastępczego tego samego typu co uszkodzony i na czas niezbędny do naprawy albo zakupu nowego pojazdu (por. uchwały Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11; z 22 listopada 2013 r., III CZP 76/13, z 24 sierpnia 2017 r., III CZP 20/17).

Kryteria celowych i ekonomicznie uzasadnionych wydatków na najem pojazdu zastępczego muszą być spełnione łącznie, a zatem należy wykazać, że wybrany przez poszkodowanego sposób zastąpienia uszkodzonego pojazdu byłby rozwiązaniem, na które zdecydowałby się także gdyby koszty te miał pokryć ze środków własnych. Poszkodowany zgodnie z obowiązkiem minimalizacji szkody oraz współpracy wierzyciela z dłużnikiem powinien dopełnić wszelkich kwestii by koszt ten ograniczyć. Nie jest sporne w orzecznictwie, że koszty je przewyższające nie pozostają w związku z daną szkodą. Warunkiem jest, więc aby poniesione w tym celu wydatki nie dawały się usunąć w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika (por. uchwały Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11; z 22 listopada 2013 r., III CZP 76/13, z 24 sierpnia 2017 r., III CZP 20/17).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy natomiast podkreślić, że w okolicznościach sprawy nie było podstaw do uznania, że najem pojazdu zastępczego był niecelowy i ekonomicznie nieuzasadniony. Z niezakwestionowanych zeznań świadka M. J. wynika bowiem, że wynajem samochodu zastępczego było krokiem koniecznym. Poszkodowany od początku, albowiem już w toku postępowania likwidacyjnego przyznawał, że co prawda posiada dwa inne pojazdy, ale w okresie likwidacji szkody nie ma możliwości korzystania z nich, tak jak to czynił na co dzień, użytkując pojazd M. (...). Pojazd marki F. na co dzień użytkowała bowiem żona poszkodowanego, a drugi posiadany pojazd tj. S. (...) był wówczas w naprawie. Poszkodowany wskazał przy tym również, że wielokrotnie ponaglał mechanika w zakresie naprawy, a chcąc mieć pewność, że naprawa jest realizowana oczekiwał zdjęć. Strona pozwana w żaden sposób nie zaprzeczyła oraz nie zakwestionowała wiarygodnym zeznaniom świadka, że ze względu na nienormowany czas pracy poszkodowanego i jego małżonki oraz codzienne obowiązki, w tym związane z opieką nad dziećmi, jego rodzina na co dzień wykorzystywała dwa samochody. Zeznania świadka były wiarygodne i zgodne z doświadczeniem życiowym. Istotny był przy tym fakt, że świadek nosił się z zamiarem sprzedaży pojazdu M. (...), albowiem w jego miejsce zakupił będący wówczas w naprawie pojazd S. (...). Zdarzenie komunikacyjne i uszkodzenie pojazdu M. spowodowało przy tym dodatkowe uciążliwości albowiem po okresie likwidacji szkody, a w oczekiwaniu na zakończenie naprawy pojazdu S. (...), zmuszony był pożyczać samochód, prosić o pomoc znajomych i rodzinę, a także zmieniać grafik w pracy. Poszkodowany podkreślał, że był to bardzo uciążliwe. Jednocześnie poszkodowany zeznał, że pieniądze z ubezpieczenia oraz sprzedaży wraku przeznaczył na pokrycie kosztów naprawy pojazdu marki S. (...).

W sprawie od początku konieczność wynajęcia pojazdu zastępczego była okolicznością sporną, wobec tego niezbędne było podjęcie przez powoda inicjatywy w usunięciu powyższych rozbieżności w oświadczeniach poszkodowanego poprzez wykazanie, że w istocie poszkodowany zasadnie wynajął pojazd zastępczy, bo nie dysponował innym pojazdem albo dysponując innym pojazdem – nie miał możliwości jego użytkowania. W ocenie Sądu powód obowiązkowi w tym zakresie sprostał, w toku postępowania została bowiem przez niego wykazana ponad wszelką wątpliwość konieczność i celowość wynajęcia przez poszkodowanego M. J. pojazdu zastępczego.

W świetle powyższego mając na uwadze, że strona pozwana zarówno na etapie postępowania likwidacyjnego oraz w toku procesu kwestionowała zasadność celowości najmu pojazdu zastępczego, wobec niewykazania zasadności tegoż stanowiska w sprawie, powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości. W ocenie Sądu strona pozwana nie wykazała aby koszty najmu pojazdu zastępczego potwierdzone fakturą VAT nie były uzasadnione. Przeciwnie zarówno cały okres najmu pojazdu zastępczego oraz zastosowana stawka dobowa znajdują uzasadnienie w stanie faktycznym sprawy, szczególnie że strona pozwana w żaden sposób nie wykazała by w sprawie w której kwestionowała celowość najmu wynajęłaby poszkodowanemu pojazd zastępczy.

Dla porządku należy wskazać, że w zakresie spornego okresu najmu pojazdu zastępczego, zasadnym jest uznanie 20 dni wynajmu. Strona pozwana zarzucała, że okres uwzględniający czas konieczny na poszukiwanie pojazdu tj. 7 dni, powinien zacząć swój bieg od 23 stycznia 2025 r., kiedy to poszkodowany został poinformowany o metodzie rozliczenia szkody. Miała to być metoda dyferencyjna polegająca na wypłaceniu różnicy pomiędzy wartości auta przed szkodą oraz po szkodzie. Nie sposób się z tym zgodzić.

W sprawie po pierwsze należało zatem odnotować, że pismo z dnia 23 stycznia 2025 r. nie stanowiło decyzji o przyznaniu odszkodowania, według informacji zawartych w samym piśmie nie stanowiło jeszcze uznania odpowiedzialności za szkodę, ani tym bardziej nie zostało połączone z wypłatą niespornej części odszkodowania. Na ten dzień była znana jedynie kwalifikacja szkody, a poszkodowany nie otrzymał żadnej części odszkodowania.

Pozwany zakład ubezpieczeń uznał swoją odpowiedzialność za skutki zdarzenia drogowe dopiero pismem 28 stycznia 2025 r. i wobec tego 29 stycznia 2025 r. poszkodowany otrzymał część odszkodowania.

Za ugruntowane w orzecznictwie należy uznać stanowisko, że poszukiwanie innego możliwego do zakupienia pojazdu, sprzedaż wraku, a także przeprowadzenie stosownych negocjacji dotyczących ustalenia możliwie najkorzystniejszych warunków obydwu tych transakcji, jak również zgromadzenie dodatkowych (brakujących) środków pieniężnych, wymagają bowiem pewnego czasu, którego długość zależy od okoliczności występujących w danym przypadku. Z doświadczenia życiowego wynika, że z reguły okres ten nie jest krótszy niż tydzień i nie powinien znacząco przekraczać okresu 2 tygodni liczonego od wypłaty odszkodowania. Racjonalizacja działań podejmowanych w tym zakresie przez poszkodowanego jest niezbędnym kryterium właściwej oceny długości trwania najmu pojazdu zastępczego czy też parkowania uszkodzonego pojazdu w razie wystąpienia szkody całkowitej (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2013 r. III CZP 76/13)

W świetle powyższego, ograniczając okres uprawnienia do korzystania z pojazdu zastępczego do dnia 30 stycznia 2025 r., jak uważa zakład ubezpieczeń byłoby arbitralne i sprzeczne z powszechnie znanym i stosowanym przez ubezpieczycieli orzecznictwem w zakresie szkód komunikacyjnych. Na dzień 23 stycznia 2025 r. była bowiem znana jedynie kwalifikacja szkody, a poszkodowany nie otrzymał żadnej części odszkodowania, odszkodowanie natomiast zostało wypłacone w dniu 29 stycznia 2025 r. W tym stanie rzeczy zwrot pojazdu w dniu 5 lutego 2025 r. był usprawiedliwiony w świetle powyższego orzecznictwa albowiem nastąpił po okresie tygodnia od dnia otrzymania odszkodowania, a dwóch tygodni od ww. decyzji o kwalifikacji szkody. Był to okres w pełni usprawiedliwiony okolicznościami sprawy albowiem poszkodowany w tym czasie naprawiał pojazd marki S. (...), którym miał zastąpić uszkodzony pojazd marki M. (...). Na naprawę potrzebował również dodatkowych środków pieniężnych, wobec czego oczekiwanie na otrzymanie odszkodowania w sprawie było również usprawiedliwione. Pozwany nie wykazał aby przed zakończeniem rzeczywistego najmu tj. 5 lutego 2025 r. poszkodowany miał możliwość korzystania z innego samochodu. Przeciwnie docelowy pojazd którym poszkodowany miał zastąpić uszkodzony pojazd był nadal w naprawie. Poszkodowany mimo to musiał oddać pojazd zastępczy. Okazało się to uciążliwe albowiem wobec braku samochodu musiał zmieniać grafik w pracy, prosić o pomoc.

Jednocześnie odnośnie do zarzutów strony pozwanej należy podkreślić, że nie można oczekiwać od poszkodowanych, w każdym przypadku po wypłacie odszkodowania za szkodę całkowitą, dokonają zakupu nowego pojazdu w miejsce uszkodzonego. Mając na względzie kwotę odszkodowania i wartość pojazdu uszkodzonego, zgodne z doświadczeniem życiowym było przeznaczenie tej kwoty jedynie na naprawę innego pojazdu w miejsce uszkodzonego, albowiem niewątpliwie kwota odzwierciedlenie wartości uszkodzonego pojazdu (ok. 1.200 zł) nie mogła wystarczyć na zakup nowego sprawnego i bezpiecznego pojazdu. Z drugiej natomiast strony nie można oczekiwać od poszkodowanego, że naprawę pojazdu będzie finansował jedynie ze swoich środków, skoro zdarzenie szkodowe przyspieszyło zakończenie eksploatacji pojazdu M. (...) i spowodowało konieczność zintensyfikowania naprawy nowego pojazdu. Tym samym, nie jest słuszny zarzut zakładu ubezpieczeń, że poszkodowany nie potrzebował pojazdu zastępczego dłużej niż do dnia wypłaty odszkodowania. Przeciwnie, na skutek zdarzenia szkodowego poszkodowany został pozbawiony możliwości korzystania pojazdu, w tym możliwości zastąpienia posiadanego przez siebie pojazdu na zasadzie 1:1, tj. sprzedaży pojazdu M. (...), dopiero po zakończeniu naprawy pojazdu S. (...).

W świetle powyższego Sądu uznał, że skoro wypłata odszkodowania nastąpiła w dniu 29 stycznia 2025 r. to zasadnie strona powodowa wskazała, ze od tego dnia należy liczyć okres na zagospodarowanie pojazdu i zwrot pojazdu w 5 lutego 2025 r. w żaden sposób nie godził w zasady minimalizacji szkody. Przeciwnie w pełni związany był z uzasadnionym celowo i ekonomicznie najmem w ramach ubezpieczenia OC sprawcy zdarzenia komunikacyjnego.

Odnosząc się do spornej stawki za najem pojazdu zastępczego należało uznać, że zarzuty strony pozwanej nie są uzasadnione. Strona pozwana zakwalifikowała uszkodzony pojazd, jako samochód segmentu C, ograniczając tym samym dobową stawkę do 83 zł netto tj. 102,09 zł brutto za dobę. Pojazd marki M. (...) o numerze rejestracyjnym (...) niewątpliwie natomiast należy do segmentu D. Stawka refundowana przez pozwane towarzystwo, dla tej klasy aut, wynosi 118zł netto, tj. 145,14 zł za dobę. Powyższe zostało wykazane przez stronę powodową poprzez złożenie stosownych danych o pojeździe, a nadto -na co Sąd zwrócił uwagę na rozprawie w dniu 5 sierpnia 2025 r. – według informacji powszechnie znanych pojazd ten należy do segmentu D. Strona pozwana oprócz twierdzeń w sprzeciwie, że należy zastosować do najmu pojazdu zastępczego stawkę jak dla segmentu C, w żaden sposób nie uzasadniała swojego stanowiska, nie złożyła w tym zakresie dowodów. W tym stanie rzeczy nie można było uznać, by skutecznie zaprzeczyła i zakwestionowała stanowisko powoda, który kwalifikację tę stosownie udowodnił.

Odnośnie do stawki za wynajem pojazdu zastępczego, Sąd odnotował, że w pierwszej kolejności zakład ubezpieczeń nie może co do zasady kwestionować ekonomicznego uzasadnienia najmu jeśli warunki wynajmu pojazdu zastępczego w powodowej spółce nie przekraczały kosztów zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017 r. III CZP 20/17).

Sąd podziela stanowisko, że zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela wyznacza wskazana przez zakład ubezpieczeń stawka dobowa dla klasy uszkodzonego pojazdu poszkodowanego, a poszkodowany nie ma co do zasady obowiązku korzystania z pojazdu zastępczego dokładnie tej samej klasy co pojazd uszkodzony – nie ma co do zasady przeszkód, by korzystał z auta klasy niższej lub wyższej. Istotne jest przy tym aby koszty wynajmu pojazdu zastępczego nie przekraczały kosztów zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu. Ponownie bowiem należy przypomnieć, że za celowe i ekonomicznie uzasadnione mogą być – co do zasady – uznane wydatki poniesione na najęcie pojazdu zastępczego tego samego typu co uszkodzony i na czas niezbędny do naprawy albo zakupu nowego pojazdu (por. uchwały Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11; z 22 listopada 2013 r., III CZP 76/13, z 24 sierpnia 2017 r., III CZP 20/17.

W świetle uchwały Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017 r. III CZP 20/17 koniecznym warunkiem rozważenia zasadności kosztów poniesionych ponad te, które wskazał ubezpieczyciel jest złożenie propozycji najmu pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela. Aby możliwe było uznanie oferty pozwanego za prawidłowo złożoną propozycje najmu pojazdu zastępczego oświadczenie ubezpieczyciela musi zawierać pewne elementy, które pozwolą jego adresatowi podjąć działania w celu minimalizacji szkody. Zakład ubezpieczeń powinien wskazywać konkretne warunki najmu pojazdu zastępczego tak aby umożliwić poszkodowanemu ocenę, czy zawarcie umowy w ramach oferty ubezpieczyciela byłoby korzystniejsze, a także czy warunki najmu odpowiadają jego oczekiwaniom.

W sprawie nie było kwestionowane, że zakład ubezpieczeń poinformował poszkodowanego o stawkach najmu pojazdu zastępczego. Niemniej w ocenie Sądu sam fakt informacji, że ubezpieczyciel współpracuje z firmami trudniącymi się wynajmem pojazdów i że zweryfikuje stawkę do kwoty jaką wskaże w informacji, w okolicznościach niniejszej sprawy, nie jest ofertą wystarczającą do przyjęcia, że ubezpieczyciel w części zwolnił się z obowiązku naprawienia szkody. Oferta przedstawiona przez ubezpieczyciela musi być rzeczywista, realna, nie zaś abstrakcyjna i obliczona tylko na wywołanie skutku w postaci zwolnienia się z odpowiedzialności. Pozwany takiego dowodu w niniejszej sprawie nie przedstawił. Podkreślić natomiast należy, że poszkodowany od początku w sprawie kwestionował zasadność celowości najmu pojazdu zastępczego, podkreślając że w jego ocenie poszkodowany miał możliwość zaspokajania swoich potrzeb innymi pojazdami, których jest właścicielem. W toku procesu ww. stanowisko zostało uznane za nieuzasadnione, niemniej wobec tego nie można za wiarygodne uznać, że pozwany zakład ubezpieczeń wynająłby poszkodowanemu pojazd zastępczy w toku procesu likwidacji szkody, skoro sam ubezpieczyciel temu w istocie przeczy. Powyższe zostało potwierdzone przez stanowisko strony powodowej w sprawie. Z okoliczności sprawy wynika bowiem, że strona powodowa była chciała rozliczyć najem po stawkach zakładu ubezpieczeń i na taką też kwotę sporządziła pierwsze wezwanie do zapłaty z 5 lutego 2025 r., dopiero na skutek zakwestionowania uprawnienia do odszkodowania co do zasady, strona powodowa rozliczyła najem według własnych stawek rynkowych.

Podkreślić przy tym należy, że stawki najmu zastosowane przez stronę powodową do rozliczenia najmu miały charakter rynkowy tj. 150 zł netto za pierwsze 14 dni, a następnie 130 zł netto za każdy kolejny dzień. Mając na względzie, że zakład ubezpieczeń stosował stawkę 118 zł, która nie jest stawką rynkową, jako że ze stawki rynkowej może skorzystać każdy zainteresowany, nie tylko ubezpieczyciel, to stawki o ok. 12 zł czy 32 zł wyższe należy uznać za w pełni rynkowe, a także usprawiedliwione w okolicznościach niniejszej sprawy.

Podsumowując, należne odszkodowanie z tytułu kosztów wynajmu auta zastępczego wyniosły wskazaną w fakturze kwotę 3.542,40 zł. Pozwany dotychczas nie wypłacił tytułem odszkodowania żadnej kwoty, wobec tego ww. kwotę Sąd zasądził w pkt I wyroku.

O odsetkach od powyższej kwoty Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.p.c. oraz art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Z akt sprawy wynika, że strona powodowa zgłosiła roszczenie z tytułu wynajmu pojazdu zastępczego w dniu 5 lutego 2025 r., wierzytelność stała się wymagalna 5 marca 2025 r. Wobec tego, ustawowe odsetki za opóźnienie od kwoty zgodnie z żądaniem pozwu zasądzono od 8 marca 2025 r.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie wyroku na podstawie art. 98 § 1, § 1 ¹ k.p.c. oraz 99 k.p.c. w pkt II wyroku. Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.

Powód poniósł koszty postępowania w łącznej wysokości 1.117 zł, na które złożyły się kwoty: 200 zł tytułem opłaty od pozwu, 900 zł tytułem kosztów wynagrodzenia pełnomocnika (§ 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych; Dz.U. z 2023 r., poz. 1935) oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Asesor sądowy Anna Bindas-Smoderek