Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 września 2024 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu X Wydział Cywilny, w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Maria Żuchowska

po rozpoznaniu w dniu 5 września 2024 r. w Toruniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł.

przeciwko Gminie M. T.

o zapłatę

I.  oddala powództwo w całości;

II.  zasądza od powódki (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. na rzecz pozwanej Gminy M. T. kwotę 90 zł (dziewięćdziesiąt złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu.

sygn. akt X C 372/24 upr

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 26 lutego 2024 roku powódka (...) sp. z o.o. w Ł. wniosła o zasądzenie od pozwanej Gminy M. T. kwoty 500 zł tytułem częściowej zapłaty z powodu utraconych korzyści oraz szkody wywołanej a trybie art. 417 ¹ § 3 k.c., tj. zaniechaniu wydania orzeczenia administracyjnego w przedmiocie odmowy sporządzenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego według wniosku inwestora złożonego w dniu 22 czerwca 2022 r. w sprawie prowadzonej pod znakiem (...).2023. Wniesiono także o zasądzenie od pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że wnioskiem z dnia 22 czerwca 2022 r. powódka wnosiła o sporządzenie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów lotniska w T. wraz z częścią terenów przyległych. Wnioskowana zmiana miałaby umożliwić lokalizację instalacji farmy fotowoltaicznej o pow. 60,6 ha wraz z infrastrukturą. Miejska (...) w T. pismem z dnia 30 sierpnia 2022 r. poinformowała, iż wniosek z dnia 22 czerwca 2022 r. o sporządzenie zmiany miejscowego planu dla terenów lotniska w T. wraz z częścią terenów przyległych został zarejestrowany pod nr 963 oraz iż zgodnie z przyjętą procedurą, wnioski zgłoszone w 2022 r. będą rozpatrywane przez Prezydenta Miasta T. w I kwartale 2023 r. Prezydent dnia 17 marca 2023 r. wydał pismo, w którym stwierdził, że wniosek został rozpatrzony negatywnie. Podkreślono, że pismo zostało wydane z rażącym naruszeniem prawa i procedur przewidzianych prawem administracyjnym. Organ bowiem obowiązany był do wydania postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania na podstawie art. 61a § 1 k.p.a, czego zaniechał, co prowadzi do przekonania, że organ znajdował się w przewlekłości. W dniu 29 września 2023 r. powódka wystosowała ponaglenie na przewlekłość Prezydenta Miasta T. w sprawie rozpatrzenia wniosku z dnia 22 czerwca 2022 r., w którym wnoszono o wydanie zgodnie z przepisami prawa oraz utrwaloną praktyką i stanowiskiem judykatury postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania. W piśmie wystosowanym do SKO w T., w którym to przekazano w załączeniu pismo z dnia 29 września 2023 r., Prezydent wskazał, że wniosek został rzetelnie rozpatrzony, a stanowisko organu zostało uzasadnione, dlatego zarzuty są bezprzedmiotowe. Zdaniem Prezydenta organ wykonawczy nie jest właściwy do rozpatrzenia przedmiotowego pisma, w związku z czym przekazał pismo do SKO w T. z jednoczesnym wnioskiem o oddalenie żądania wnioskodawcy. W ocenie powódki działanie gminy doprowadziło do sytuacji prawnej, o której mowa w art. 417 ¹ § 3 k.c. Prezydent Miasta T. zablokował inwestycję, albowiem zaniechał wydania aktu normatywnego, natomiast szkoda jaką poniósł inwestor, to wartość czynszu dzierżawnego, który płaci dzierżawcy, koszty związane z wszczęciem postępowania administracyjnego, wartość samej inwestycji, którą szacuje się na kwotę 50.000.000 mln euro, tj. 230.500.000 zł, zaś utracone korzyści, przyjmując, iż pracująca elektrownia przy cenach obecnie obowiązujących za 1 MW, który kosztuje obecnie 500.000 zł, przy założeniu, że moc elektrowni wynosiłaby 5 MW daje roczny dochód 25.000.000 zł. Zakładając, że umowa dzierżawy została zawarta na 29 lat, to utracone korzyści kształtują się na poziomie 725.000.000 zł. Powódka wzywała pozwaną do zapłaty kwoty 955.500.000 zł. Prezydent Miasta T. odmówił zapłaty i nie uznał roszczenia.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazano, że zakres szkody obejmuje utracone korzyści oraz szkodę rzeczywistą, czego nie wyodrębniono odpowiednią kwotą ani nie uprawdopodobniono środkami dowodowymi. Podniesiono, że miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego ustalany jest uchwałą, a strona nie może uzyskać jego zmiany na podstawie decyzji administracyjnej. Procedura wnioskowania o zmianę planu i podjęcia inicjatywy uchwałodawczej ma charakter niesformalizowany i prowadzona jest na podstawie art. 31 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, o czym Prezydent corocznie ogłasza w lokalnej prasie.

Ponadto wskazano na brak bezprawności oraz brak prejudykatu stwierdzającego we właściwym postępowaniu niezgodności z prawem niewydania orzeczenia lub decyzji, co stanowi przesłankę odpowiedzialności odszkodowawczej na podstawie art. 417 ¹ § 3 k.c.

Sąd ustalił, co następuje:

Wnioskiem z dnia 22 czerwca 2022 r. (...) sp. z o.o. wniósł o zmianę miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w zakresie działek nr (...) i zmianę ich przeznaczenia z terenów lotniska na instalację PV.

Dowód: wniosek z dnia 22 czerwca 2022 r. – k. 36-42

Dnia 23 lutego 2023 r. (...) sp. z o.o. zawarła z (...) sp. z o.o. w R. ramową umowę o współpracy w zakresie rozwijania projektów elektrowni fotowoltaicznych.

Dowód: umowa ramowa z dnia 23 lutego 2023 r. – k. 55-64

Pismem z dnia 17 marca 2023 r. Prezydent Miasta T. poinformował (...) sp. z o.o., że wniosek z dnia 22 czerwca 2022 r. został rozpatrzony negatywnie.

Dowód: pismo z dnia 1 marca 2023 r. o sygn. (...) – k. 79

Pismem z dnia 29 września 2023 r. (...) sp. z o.o. w Ł. wniósł ponaglenie na przewlekłość Prezydenta Miasta T. w sprawie rozpatrzenia wniosku z dnia 22 czerwca 2022 r. ( (...)), w sprawie prowadzonej pod znakiem (...).

Dowód: pismo z dnia 29 września 2023 r. – k. 17-24

Pismem z dnia 2 października 2023 r. (...) sp. z o.o. w Ł. wezwała Gminę M. T. do zapłaty kwoty 955.500.000 zł tytułem szkody wywołanej w trybie art. 417 ¹ § 3 k.c., tj. zaniechaniu wydania orzeczenia administracyjnego w przedmiocie odmowy sporządzenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Dowód: wezwanie z dnia 2 października 2023 r. – k. 27-30

Pismem z dnia 10 października 2023 r. Prezydent Miasta T. przekazał pismo (...) sp. z o.o. do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w T., wnosząc o oddalenie żądania wnioskodawcy.

Dowód: pismo Prezydenta Miasta T. z dnia 10 października 2023 r. – k. 31-33

Pismem z dnia 17 października 2023 r. Prezydent Miasta T., odpowiadając na wezwanie do zapłaty, odmówił realizacji tego żądania i nie uznał roszczenia.

Dowód: pismo Prezydenta Miasta T. z dnia 17 października 2023 r. – k. 34-35

Pismem z dnia 26 października 2023 r. SKO w T. poinformowało, że (...) sp. z o.o. nie przysługiwało ponaglenie, bowiem nie ma w tym przypadku sprawy administracyjnej w rozumieniu art. 1 pkt 1 k.p.a. Wskazało dalej, że skoro sprawa uchwalenia (zmiany) miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie jest rozstrzygana decyzją administracyjną ani też sprawą administracyjną w rozumieniu przepisów k.p.a. nie jest możliwe wnoszenie przez podmioty zainteresowane środków prawnych, jakie k.p.a. przewiduje dla postępowań zakończonych wydaniem decyzji administracyjnej, w związku z czym po stronie organów administracji publicznej brak jest podstaw do wydawania indywidualnych aktów administracyjnych dotyczących poszczególnych kwestii procesowych, jak i rozstrzygających sprawę, co do istoty – w związku z powyższym nie jest możliwe zobowiązanie Prezydenta Miasta T. do dokonania określonej czynności szczególnie w sytuacji, gdy ustawa przyznaje kompetencje w zakresie władztwa planistycznego radzie gminy.

Dowód: pismo SKO w T. z dnia 26 października 2023 r. o sygn. SKO-72-249/23

Sąd zważył, co następuje :

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów urzędowych i prywatnych, których prawdziwość oraz treść nie były kwestionowane przez strony, bowiem nie podważono domniemań wynikających z art. 245 i 246 k.p.c. Sąd także nie znalazł podstaw, by odmówić im mocy dowodowej.

Powództwo okazało się całkowicie niezasadne.

Zgodnie z art. 417 § 1 k.c. jednostka samorządu terytorialnego ponosi odpowiedzialność za niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej. Jak natomiast wskazuje art. 417 ¹ § 2 i 3 k.c., jeśli podstawą odpowiedzialności ma być wydanie ostatecznej decyzji administracyjnej, względnie jej niewydanie, naprawienia szkody można dochodzić po stwierdzeniu w odrębnym postępowaniu, że zachowanie organu było niezgodne z prawem. Sytuacja taka nie ziściła się w realiach niniejszej sprawy.

Powódka wywodziła skutki prawne, o jakich mowa w art. 417 ¹ § 3 k.c. z faktu, że Prezydent Miasta T. dnia 17 marca 2023 r. wydał pismo, w którym stwierdził, że wniosek został rozpatrzony negatywnie. Podkreślono, że pismo zostało wydane z rażącym naruszeniem prawa i procedur przewidzianych prawem administracyjnym. Organ bowiem obowiązany był do wydania postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania na podstawie art. 61a § 1 k.p.a, czego zaniechał, co prowadzi do przekonania, że organ znajdował się w przewlekłości. Zarzut niewydania orzeczenia oraz przewlekłości organu, do którego powódka wniosła wniosek został szczegółowo omówiony w piśmie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w T., którego treść została przytoczona wyżej i nie ma potrzeby powtarzać jej w tym miejscu. Dla porządku wywodu wskazać należy, że wniosek powódki został skierowany do organu, który nie posiada kompetencji do jego rozpatrzenia. Władztwo planistyczne należy do kompetencji rady gminy, a miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego ustanawiany (zmieniany) jest w drodze uchwały, a nie decyzji administracyjnej organu wykonawczego gminy. Toteż nie było także potrzeby wydania decyzji procesowej o odmowie wszczęcia postępowania.

Warunkiem przyznania odszkodowania za szkodę spowodowaną niewydaniem orzeczenia na podstawie art. 417 ¹ § 3 k.c. jest stwierdzenie „we właściwym postępowaniu”, że niewydanie orzeczenia było niezgodne z prawem. Według art. 37 k.p.a., na niezałatwienie sprawy w terminie stronie służy zażalenie do organu wyższego stopnia. Organ wyższego stopnia, uznając zażalenie za uzasadnione, wyznacza dodatkowy termin załatwienia sprawy oraz zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych niezałatwienia sprawy w terminie, a w razie potrzeby także podjęcie środków zapobiegających naruszaniu terminów załatwiania spraw w przyszłości. Z perspektywy ewentualnego postępowania cywilnego prejudykatem jest decyzja organu wyższego stopnia uznająca zażalenie za uzasadnione. W postępowaniu podatkowym podobne rozwiązanie zawarte jest w art. 141 Ordynacji podatkowej. Według wskazanego przepisu, jeśli sprawa nie została załatwiona we właściwym terminie stronie służy ponaglenie do organu podatkowego wyższego stopnia. Uznając ponaglenie za uzasadnione, organ podatkowy, podobnie jak organ administracji, wyznacza dodatkowy termin załatwienia sprawy oraz zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych niezałatwienia sprawy w terminie, a w razie potrzeby podejmuje środki zapobiegające naruszaniu terminów załatwiania spraw w przyszłości. Uznanie ponaglenia za uzasadnione jest prejudykatem spełniającym warunek stwierdzenia we właściwym postępowaniu niezgodności z prawem niewydania decyzji. Jak już wyżej wskazano, w przedmiotowej sprawie ponaglenie powódce w ogóle nie przysługiwało.

Tylko na marginesie rozważań wskazać można, że także nie sposób doszukać się związku przyczynowego pomiędzy niewydaniem postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania (formalnego rozstrzygnięcia) a szkodą powstałą w majątku powódki, skoro z treści pozwu i pism do niego załączonych wynika jednoznacznie, że powódka miała świadomość braku kompetencji Prezydenta Miasta T. do zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego

Z podanych wyżej przyczyn powództwo podlegało oddaleniu w całości.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 k.p.c. oraz § 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1935), zasądzając na rzecz pozwanego zwrot kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 90 zł.