Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Toruniu

UZASADNIENIE

W 2001 roku od firmy (...) działki (...) w D., gmina O. wraz z zabudowaniami fermy drobiu zakupiła K. O., która powierzyła prowadzenie fermy swojemu bratu R. B. (1). R. B. (1) zamieszkał w D., a od 2007 roku na w/w nieruchomości zamieszkała również jego żona L. B..

R. B. (1) działalność gospodarczą (...) w D. prowadzi na działce (...). W 2013r. do rejestru sądowego została wpisana (...) w D., w której R. B. (1) i L. B. są udziałowcami. Inwestycje budowlane czynione na działce (...) przeprowadzane były po uzyskaniu decyzji o warunkach zabudowy. W 2014r. R. B. (1) wystąpił o zgodę na użytkowanie zespołu przejęciowo-magazynującego ziarno.

Z kolei na działce nr (...) R. B. (1) w roku 2003 rozpoczął realizację budowy stawu. W pierwszym okresie R. B. (1) próbował sam pogłębić istniejące dzikie wyrobisko, po czym w 2003 roku zalecił zrobienie wykopu firmie (...), który wówczas wykonał znaczną część prac zimnych.

W kolejnych latach prace zostały wstrzymane, a dotychczasowe ściany wykopu uległy częściowej erozji.

W okresie 2013 -2014 R. B. (1) i L. B. wrócili do ostatecznej budowy stawu. Zlecili wywiezienie hałdy piachu pochodzącej z prac ziemnych wykonanych we wcześniejszych latach, a także zatrudnili firmy, których pracownicy dokonywali pogłębienia, wyregulowania i wyrównania ścian przyszłego stawu, przy czym zmiany wszystkich parametrów, w tym głębokości oraz wysokości nasypów były rzędu kilku metrów. Została również od strony działki (...), a także działek (...) usypana regularna grobla ziemna o łącznej długości 177,3 m i kubaturze 4336,31 m ³. Wykop ziemny uzyskał ostatecznie kubaturę 11 559,82 m ³ i wymiary w rzucie poziomym 42,5 m x 24,5-18,8 m. Piasek z wykopu wywożony był w sposób ciągły przez kilka samochód codziennie na przestrzeni kilku dni w czerwcu 2014r.

W dniu 23 listopada 2014r. inspektorzy (...)w T. dokonali oględzin nieruchomości, w trakcie których ujawnili wykop, którego dno ma kształt trapezu i wymiary jego podstaw to 18,80 metra i 24,50 metra, natomiast długość wykopu na 43,50 metra, a długość skosu skarpy wynosi 14 metrów. Na obrzeżach wykopu biegło utwardzenie betonowe.

Dowód: wyjaśnienia oskarżonej – k.253v-254, 189

wyjaśnienia oskarżonego – k.254v-255v, 195

zeznania świadka A. G. – k.267-268,k.13v-14 zał.C

zeznania świadka R. K. (1) – k.278v, 380-381

zeznania świadka A. W. (1) – k.263-264, 121-122

zeznania świadka E. B. (1) – k.264-264v

zeznania świadka K. B. – k.264v-265v

zeznania świadka A. Ć. – k.265v-266

zeznania świadka E. R. – k.266-266v

zeznania świadka T. F. (1) – k.266v-267

zeznania świadka R. K. (2) – k.268-269

zeznania świadka B. J. – k.269, k.4v zał.C

zeznania świadka K. W. – k.276-276v

zeznania świadka R. M. – k.276v-277, 369-370

zeznania świadka A. R. – k.277-277v, 372-373

zeznania świadka P. O. – k.277v, 376-377

zeznania świadka M. O. – k.277v-278

zeznania świadka Z. L. – k.278

zeznania świadka I. M. – k.278, 382-383

zeznania świadka M. L. – k.290-290v

zeznania świadka M. Z. – k.290v

protokoły oględzin nr 14/11/2014 i 03/03/2015 ze mapą inwentaryzacyjną – k.157-162

mapa geodezyjna działki (...) w gminie O.

odpis KRS – k.47-49

pismo Urzędu Gminy w O. z dnia 15.12.2014r.

decyzja z 04.08.2014r. – k.135

decyzja z 27.06.2014r. – k.1360137

decyzja z 30.03.2015r. – k.128

dokumentacja fotograficzna – k.251

dokumentacja fotograficzna – k.273

dokumentacja fotograficzna – k.274

kserokopie z akt (...) – k.300-308, 315-393

L. B. nie była karana. R. B. (1) nie był karany. Małżonkowie prowadzą gospodarstwo rolne i działalność gospodarczą (...) w D., mają na utrzymaniu troje dzieci.

Dowód: wyjaśnienia oskarżonej – k.253v-254, 189

wyjaśnienia oskarżonego – k.254v-255v, 195

dane o karalności – k.

Wobec inwestycji prowadzonych na nieruchomościach 359/1 i 359/2 wydanych były szereg decyzji administracyjnych, w tym dotyczących pozwoleń na budowę i decyzji o warunkach zabudowy przy czym dotyczyły przede wszystkim rozbudowy i rozwoju (...) na działce (...). Do 26 listopada 2014 roku żadne postępowanie w przedmiocie pozwolenia na budowę na działce (...) w postaci wykopu lub nasypu się nie toczyło.

Obecnie trwa procedura legalizacyjna przed Powiatowym Inspektorem Nadzoru Budowlanego w T. w sprawie (...).(...)odnośnie budowli ziemnych wzniesionych na działce (...).

Postanowieniem z dnia 20 listopada 2015r. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w T. wstrzymał prowadzenie robót budowlanych polegających na wykonaniu w miejscowości (...) gmina O. na działce o nr geodezyjnej (...)budowli ziemnej składającej z grobli ziemnej, wykopu ziemnego i utwardzenia betonowego.

Dowód: pismo z 03.08.2015r. – k.127

decyzja z 30.03.2015r. – k.128-129

kserokopie z akt (...)– k.300-308, 315-393

postanowienie z dnia 20.11.2015r. – k.19-24 zał.C

Sąd ustalił stan faktyczny w sprawie w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy tj. wyjaśnienia oskarżonych, zeznania szeregu świadków, a także o oparciu dokumenty, przede wszystkim z akt postępowania PINB.(...) protokołów oględzin, dokumentacji fotograficznej, danych o karalności oskarżonych.

Sąd przyznał walor wiarygodności pierwszym, szczerym i spontanicznym wyjaśnieniom złożonym w postępowaniu przygotowawczym przez oskarżonych.

Oskarżona L. B. przyznając się wówczas do popełnienia zarzucanego jej czynu wyjaśniła, iż z tego co dowiedziała się od męża to zaczął on w 2003 roku pogłębiać istniejący wykop. Następnie w lipcu 2013r. rozpoczęli kolejny etap przygotowania budowy stawu w miejscu gdzie był wykop m.in. poprzez wywiezienie ziemi i usypaniu grobli. L. B. zaznaczyła, że fakt nie uzyskania pozwolenia na budowę przedmiotowego stawu spowodowany był tylko i wyłącznie ich niewiedzą związaną z prawem budowalnym.

Podobnie wyjaśniał na pierwszym etapie postępowania R. B. (1) przyznając się do popełnienia zarzucanego mu czynu wskazując tak samo jak jego żona, iż nie uzyskali pozwolenia na budowę przedmiotowego stawu w związku z niewiedzą o uregulowaniach prawa budowalnego. R. B. (1) dodał, że w 2003 roku powstał wykop obejmujący 80% stanu bieżącego, a w 2012r. wykop uzyskał stan dzisiejszy. Oskarżony wyjaśnił, że według jego wiedzy w 2003 roku wystarczyło zgłosić fakt budowy stawu do gminy, jednak nie zrobił tego, gdyż chciał dowiedzieć się wpierw na jakim poziomie jest lustro wody, po czym nie dokonał tego zgłoszenia, ponieważ budowa stawu była w trakcie realizacji.

Na rozprawie oskarżeni zmienili stanowisko, które w ocenie Sądu, okazało się jedynie nieskutecznie przyjętą linią obrony.

L. B. przed Sądem nie przyznała się do zarzucanego jej czynu i wyjaśniła, że wykop został wykonany w 2003 roku, natomiast w 2013 roku były tylko poprawiane nasypy. Na potwierdzenie swoich słów oskarżeni przedłożyli zdjęcia m.in. z 2005 roku. Oskarżona zaprzeczyła, że została na stale utwardzona droga, gdyż płyty położone zostały tymczasowo, żeby można było przejechać, zejść. L. B. nie podtrzymała swoich pierwszych wyjaśnień wskazując, że wówczas korzystali z pomocy prawnej innego pełnomocnika, do którego straciła zaufanie, a wówczas to pełnomocnik sugerowała, jakie zdania powinny się znaleźć w protokole przesłuchania. Oskarżona wyjaśniła, że obszar wykopu nie zmieniał się – był taki sam od 2003 roku do chwili obecnej. L. B. podkreślała, że w 2013 – 2014 roku prace polegały na wyrównaniu skarp, nadania im równego kształtu. Oskarżona podała, że właścicielem nieruchomości – (...) jest od 2012 roku, a wcześniej właścicielem była siostra męża K. O.. Według wyjaśnień oskarżonej wykop w 2003 roku powstał kiedy siostra męża była właścicielem nieruchomości.

Podobną postawę przed Sądem zaprezentował oskarżony nie przyznając się do zarzucanego mu czynu. R. B. (1) uzupełnił, że w 2001 roku jego siostra nabyła fermę i upoważniła jego do reprezentowania i oskarżony tam zamieszkał prowadząc fermę. Oskarżony wskazał, że od początku pojawił się pomysł na zagospodarowanie dawnego wyrobiska, z którego okoliczni rolnicy czerpali żwir. W 2003 roku skorzystał z usługi firmy pana K. i wykop nabrał formy takiej, która funkcjonuje do dnia dzisiejszego. Oskarżony zaznaczył, że w 2013 roku postanowił ostatecznie uformować skarpę, która przez 10 lat uległa erozji.

Oskarżony również nie podtrzymał swoich pierwszych wyjaśnień i wskazał, że został wówczas źle pokierowany przez poprzedniego pełnomocnika. W szczególności R. B. (1) nie podtrzymał stwierdzenia, że tam było wykonane 80 % prac. Oskarżony twierdził na rozprawie, iż w 2013 roku ten wykop ma taki sam kształt i rozmiary, przy czym przez 10 lat skarpy uległy erozji i się obsypały.

Oskarżony R. B. (1) opisał poszczególne zdjęcia z k.251 wskazując, iż:

Zdjęcie z 26.02.2005r. - z tyłu to teren na którym jest wykopany staw. Koparka uwidoczniona, którą kupiłem w 2004 roku. W oddali po prawej stronie są widoczne drzewka, które rosną do dnia dzisiejszego.

Zdjęcie: 01.05.2005 ro. Z tyłu są drzewa posesji A. W. (1). Na koparce uwidoczniony jest mój kuzyn – Z. M.. Koparka stoi na brzegu wykopu.

Zdjęcie: 23.09.2005 r. – po prawej stronie jest ogrodzenie A. W., w tle jest widoczny nasyp który ciągnie się

Zdjęcie: 21.12.2005r. – G. zdjęcia po lewej stronie – widoczny jest nasyp z boku. Nieruchomość u góry zdjęcia to nieruchomość pustostan, a w tle jest dopiero nieruchomość sąsiada A. W..

Zdjęcie: 01.01.2006r. – na zdjęciu jest A. W., syn T. W., konkubina T. W., K. W. i wnuczka A. W.. Z tyłu widoczny jest wykop i nasyp.

Zdjęcie: 17.04.2006r. – Na zdjęciu widoczny jest mój tata na wykopie.

Zdjęcie: 19.04.2006r. 23.09.2005r., to jest wykop, mój pies, kolejne zdjęcia pokazują wykop.

Zdjęcie: 28.09.2006r. jestem uwidoczniony na zdjęciu na tle skarpy i widać na nim koparkę.

Oskarżeni przedkładając szereg fotografii na rozprawie (k.251, 273) usiłowali wykazać, że wykop powstał już w 2003 roku i przez lata jego ściany się obsypywały i były rozjeżdżane przez quady, co spowodowało, że gdy ostatecznie oskarżeni przystąpili do zakończenia wstępnego zamiaru tj. budowy stawu należało jedynie wywieźć wybraną wcześniej ziemie i ściany wykopu wyrównać. W tym zakresie przedłożona dokumentacja fotograficzna potwierdza twierdzenia oskarżonych, w tym pierwsze wyjaśnienia R. B. (1), iż w okresie od 2003 roku do 2006 powstało 80% wykopu. Wyraźnie widać na dokumentacji z lat 2005 i 2006, że budowa stawu wówczas już była bardzo zaawansowana, jednak wykop ten wówczas miał zupełnie nieregularne kształty i mniejszą głębokość, a także nie była wówczas usypana grobla od strony działki (...)należącej do A. W. (1).

Nie wymaga wiedzy fachowej by już z pobieżnej obserwacji m.in. na zdjęciu z daty 19.04.2006r. (k.251) dojść do przekonania, iż ściany wykopu nie miały w 2006r.wysokości 14 metrów i na zdjęciu tym wyraźnie też widać, że grobli od strony działki (...) wówczas nie ma. Zdjęcie to jest absolutnie zgodne z pierwszymi wyjaśnieniami oskarżonych, które w ocenie Sądu, były zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy. Ponadto na zdjęciach z dat: 26.02.2005r., 29.09.2006r., 23.09.2005r. widoczna jest hałda piachu, która miała zostać wywieziona dopiero w 2013 roku.

Szczególnie istotne dla dokonania ustaleń w sprawie były zeznania świadka R. K. (1) , który uczestniczył w pracach wykonywanych na działce (...) w D. w 2014 roku.

Świadek podtrzymał swoje zeznania z k.380-381 zeznając wówczas, że jako pracownik firmy (...) w lipcu 2014 roku na działce (...) w D. wykonywał roboty, w ramach których wywoził ziemie z działki na inne miejsce. Według R. K. (1) były wówczas wykonywane wykopy pomiędzy istniejącymi nasypami, a nie było jeszcze wówczas żadnych utwardzeń. R. K. (1) zeznał, że kopane było wtedy 4-5 metrów poniżej terenu otaczającego, a same nasypy miały 3-4 metry. Świadek wskazał, że z uwagi na znaczną ilość kopanej ziemi była ona również dosypywana do istniejących wcześniej nasypów od strony działki (...).

Świadek kategorycznie zeznał, że między rozpoczęciem ich prac a zakończeniem wykop się powiększył, przy czym zmieniła się zarówno szerokość, jak i głębokość. R. K. (1) zaznaczył, że różnice były w metrach. R. K. (1) doprecyzował, że z jego firmy 4 samochody pracowały przez 4-5 dni. Świadek zaznaczył, że duża ilość ziemi była wywożona przez te 4 dni, kilkanaście kursów w dniu jednego auta, przy ładowność co najmniej 12 ton każdy pojazd.

Wiarygodne były zeznania świadka A. G. , która jako inspektor nadzoru w Powiatowym Inspektoracie Nadzoru Budowlanego w T. dokonała oględzin nieruchomości o numerze działki (...) w D., gmina O. w listopadzie 2014r.

Świadek posiadający w tym zakresie wiedzę fachową wyraźnie określiła, że w trakcie przeprowadzanych przez siebie czynności ustaliła, że wykonano budowlę ziemną składającą się z 3 elementów: grobli ziemnej, wykopu i utwardzenia betonowego. Według wiedzy świadka tego rodzaju obiekt budowlany wymagał pozwolenia na budowę.

Posiadając wiedzę z prowadzonego postępowania przez (...) w T. świadek zaznaczyła, że inwestor nie posiadał zezwoleń i dlatego przystąpiono do procedury legalizacyjnej, która polega na dostarczeniu dokumentów, po czym miała być wydana decyzja w celu zalegalizowania budowli. Z ustaleń dokonanych przez świadka wynikało, że inwestorem byli państwo B. i zasadnicze prace wykopu, nasypu (grobla ziemna) i utwardzenie, który jest w obecnym kształcie wykonano na przestrzeni 2013 i 2014 roku.

Świadek wypowiedziała się odnośnie dokumentacji fotograficznej oskarżonych i zaznaczyła, że m.in. na zdjęciu z 23.09.2005 roku, według niej to jest dziura a nie wykop o obecnym kształcie.

A. G. zeznała, że prowadzone na nieruchomości nr 359/2 prace nie znalazły odzwierciedlenia na dotychczasowych tzn. do 2014 roku mapach geodezyjnych. Według relacji świadka dopiero w trakcie postępowania kontrolnego państwo B. dostarczyli inwentaryzację geodezyjną, na postawie której dopiero na mapach zostały naniesione zmiany.

Istotne i wiarygodne były zeznania świadka I. M. , który podtrzymał swoje zeznania z k.382-383 wskazując wówczas, że jego firma na terenie działki (...) w 2013 roku wykonała usługę kopania, przy czym koparka pracowała tam przez kilka dni.

Zeznania świadka A. W. (1) Sąd oceniał z dużą ostrożnością biorąc pod uwagę twierdzenia oskarżonych, że z niezrozumiałych dla nich powodów sąsiad, do niedawno blisko zaprzyjaźniony, chce im zaszkodzić nasyłając na nich liczne kontrole i składając do wielu instytucji różnego rodzaju donosy.

A. W. (1) zeznał, że według jego obserwacji wykop był systematycznie kopany, ale podstawowy wykop powstał między 25 a 30 czerwca 2014 roku. Świadek wskazał, że ziemię wywoziła wówczas firma (...) z T. i było to kilkanaście wywrotek codziennie. Ponadto ziemię wywoziła również firma (...).

Świadek częściowo potwierdził wyjaśniania oskarżonych, iż przed 25 czerwca 2014r. ten wykop był systematycznie co parę lat powiększany i zaczęło się to w 2006 roku.

A. W. (1) wytłumaczył, że jego relacje z sąsiadami popsuły się w chwili, kiedy wrócił z wakacji w 2014r. i zobaczył powstały wykop i groblę, a obawiał się wówczas, że powstanie tam zbiornik na biogaz.

Świadek podkreślił, że całkowity wykop został wykonany w dacie 25 – 30 czerwca 2014 roku. A. W. (1) zeznał, że samochody między 25 a 30 czerwca jeździły pod jego oknami i ustalił od kierowców kto jest właścicielem firmy, która wywozi. A. W. (1) stwierdził ponadto, że wówczas w wykopie pracowała potężna koparka z firmy (...). Według świadka po powstaniu wykopu na nieruchomości (...) w 2014r. u niego zaczęło brakować wody.

Sąd dokonał również ustaleń na podstawie zeznań K. W. , która zeznała, że u sąsiadów była minimalna dziura, która była torem do jeżdżenia quadami.

Według świadka prawdziwa dziura powstała 2 lata temu, gdy kopane było dzień i noc, a ciężarówki wywoziły ziemię. K. W. zeznała, że wówczas zanikła im woda.

K. W. przedłożyła zdjęcia (k.274), na których pokazała tło za ogrodzeniem gdzie wówczas, w dacie zrobienia nie było nasypów, które aktualnie w odległości 80 cm od ogrodzenia zostały usypane.

Część ustaleń faktycznych Sąd poczynił na podstawie zeznań świadków E. B. (2) i K. B., aczkolwiek świadkowie ci nie mieli szczegółowej wiedzy jakiego rodzaju prace zostały wykonane na działce (...) w okresie 2013 -2014.

Świadek E. B. (2) zeznała, że wykop na posesji powstał przed kwietniem 2003 roku.

Podobnie zeznała świadek K. B. , że wykop powstał w 2003 roku. Świadek zeznał, że wydaje mu się , że prace związane z tym wykopem zakończyły się. K. B. przyznał jednak, że nic mu nie wiadomo o pracach wykonywanych w 2014r. na posesji syna.

Jako wiarygodne Sąd uznał zeznania świadka A. Ć., która zeznała, że pracowała zarówno w w G., jak i u pana B., który przejął fermę drobiu.

A. Ć. zeznała, że doły były jeszcze za czasów spółdzielni, bo stamtąd był brany żwir.

Według świadka R. B. (1) robił wykopy, krótko po tym jak się pojawił na fermie, w 2003 – 2004 roku. Świadek nie potrafiła jednak określić jaką głębokość miał wówczas wykop. Wiedza świadka dotyczyła okresu do 2007 roku, gdy przeszła na emeryturę, a następnie bywała u państwa B. sporadycznie.

Podobnie zeznała E. R., również pracownik fermy prowadzonej przez pana B. od 2001. Według tego świadka R. B. (1) zaczął kopać już w 2002 roku do 2003 roku a na przełomie 2013 – 2014 r. zostało to zagospodarowane.

Świadek T. F. (1) , kolejny pracownik fermy zeznał, że od 2002 roku pan B. zaczął kopać ciągnikiem, a w 2003 roku wynajął kwadronę do robienia wykopu. Z kolei w 2013 roku według świadka odbyły się prace naprawcze odnośnie tego, co się obsypało przez te 10 lat. Świadek zeznał, że pierwsze prace były w 2003 roku, a całkowite w 2013 roku, przy czym w między czasie nie było prac. T. F. (2) doprecyzował, że prace naprawcze w 2013r. polegały na pogłębianiu i naprawie nasypów, przy czym prace trwały parę dni.

Jako wiarygodne Sąd uznał zeznania świadka R. K. (2) , który wskazał, że pierwszy raz wykonywał usługi dla pana B. 14 lat temu wynajmując wówczas spycharkę. R. K. (2) zeznał, że R. B. (1) wynajął koparkę z jego pracownikiem, który miał pogłębić zbiornik, wyrównać teren. Z wiedzy świadka wynikało, że wcześniej pracowała tam firma pana M.. R. K. (2) zeznał, że jego pracownik, który te prace wykonywał już nie żyje około 10 lat. R. K. (2) zeznał, że po wykonaniu prac nie zobaczył efektu prac wykonanych sprzętem, który wypożyczył.

Jako wiarygodne Sąd uznał zeznania świadka B. J. , która zeznała, że mieszka w D.. Świadek zeznała, że z prac wykonywanych na posesji pana B. widziała gdy teren był równany i spychano ziemię. Świadek podtrzymała swoje zeznania, w których zeznała, że około 2014 roku na fermie zauważyła duży nasyp i w tym samym roku zaczęły się u niej problemy z wodą w studni, których wcześniej nie było.

Jako wiarygodne Sąd uznał zeznania świadka R. M. , który zeznał, że nie wie kiedy powstała pierwsza część wykopu, ale następnie w 2013 roku były prowadzone prace, w trakcie których wykop został oczyszczany i zrobiono nasypy przy płocie. Świadek podtrzymał swoje zeznania z k.369-370 złożone w 2015r., w których wskazał, iż około 2 lat temu powstał nasyp na działce (...) od strony działki (...) i wówczas pracowała tam koparka. R. M. zeznał, że wcześniej wykop był nieforemny, a następnie został poszerzony i uformowany. Według świadka w 2013 roku zostały podwyższone nasypy, a jeden nasyp został zlikwidowany.

Sąd przyznał walor wiarygodności zeznaniom A. R. , która zeznała, że w czasie kiedy były wykonywane wykopy to obok jej domu przejeżdżały ciężarówki. Świadek zeznała, że samochody wywoziły stamtąd piasek i trwało to kilka dni. A. R. rozmawiając z jednym z kierowców dowiedziała się, że kopią na fermie i stamtąd wożą piasek. Świadek podtrzymała swoje zeznania z k.372-373 złożone w 2015r., w których relacjonowała, iż w okresie maj – czerwiec 2014r. z fermy w D. jeździły samochody ciężarowe z piachem w godzinach od 7:00 do 20:00 przez kilka dni. A. R. zeznała, że ruch wywrotek zaczynał się od rana i trwał do wieczora, samochody jeździły cały czas i trwało to przez kilka dni.

Jako wiarygodne Sąd uznał zeznania świadka P. O. , który podtrzymał zeznania z k.376-377 opisując wówczas, jak dowiedział się od znajomego tj. R. K. (1), że pod koniec czerwca 2014 roku pracuje na fermie w D., gdzie odbywa się kopanie i wywózka ziemi. Świadek przyznał, że również widział wywrotki z ziemią wyjeżdżające z fermy.

Podobnie zeznała M. O. , która stwierdziła wiarygodnie, że nie wie kiedy dokładnie powstał wykop, ale orientuje się, że to pogłębianie tego wykopu miało miejsce około 2 lata temu. M. O. również rozmawiała z R. K. (1), który pracował przy tym wykopie.

Jako częściowo tylko wiarygodne Sąd uznał zeznania świadka Z. L. , który zeznał, że nasypy były równane bo zostały wcześniej porozjeżdżane prze quady. Wbrew twierdzeniem innych świadków, a nawet samych oskarżonych Z. L. zeznał, że w 2014 roku nie było żadnych prac związanych z wykopem.

Jako częściowo przydatne okazały się zeznania świadka M. L. , w 2005 roku widział że wykop był formowany, natomiast nie widział w roku 2013-2014 jeżdżących samochodów z ziemią.

Podobnie świadek M. Z. kojarzył wykop z 2004 roku do 2008 roku, gdy był w tych latach 2004-2008 kierownikiem na fermie. Świadek nie miał natomiast wiedzy co się działo w latach 2013 -2014.

Na podstawie zebranego materiału dowodowego Sąd uznał, że oskarżeni dopuścili się tego, że od bliżej nieustalonego czasu, jednak nie wcześniej niż 2003r. do dnia 26 listopada 2014r. w miejscowości (...)na działce o nr geodezyjnej (...), działając wspólnie i w porozumieniu samowolnie, bez wymaganego pozwolenia na budowę, wykonali budowle ziemne składające się z: grobli ziemnej o łącznej długości 177,3 m i kubaturze 4336,31 m ^{( 3)} od strony działek nr (...), wykopu ziemnego o kubaturze 11 559,82 m ^{( 3)} i wymiarach w rzucie poziomym 42,5 m x 24,5-18,8 m to jest czynu wyczerpującego znamiona art.90 w zw. z art.48 ust.1 ustawy z dnia 07 lipca 1994r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2013r. poz.1409).

Zgodnie z przepisem art. 90 ustawy z dnia 07 lipca 1994r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2013r. poz.1409) ten, kto w przypadkach określonych w art. 48, art. 49b, art. 50 ust. 1 pkt 1 lub art. 50 ust. 1 pkt 2, wykonuje roboty budowlane, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Z kolei według przepisu art. 28 ust.1. cytowanej ustawy roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem art. 29-31.

W przepisach art.28-31 cytowanej ustawy nie ma żadnego wyłączenia, które mogłoby dotyczyć rodzaju prac prowadzonych przez R. B. (1) i L. B. na działce (...) w D..

W myśl art. 48 ust.1 ustawy - prawa budowlanego - Organ nadzoru budowlanego nakazuje, z zastrzeżeniem ust. 2, w drodze decyzji, rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części, będącego w budowie albo wybudowanego:

1) bez wymaganego pozwolenia na budowę albo

2) bez wymaganego zgłoszenia dotyczącego budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1a, 2b i 19a, albo pomimo wniesienia sprzeciwu do tego zgłoszenia.

Zgodnie z poglądami wyrażonymi w doktrynie (vide: komentarz do Prawo budowlane pod red. Niewiadomski 2016, wyd. 7) budowlami, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b) oraz pkt 3 PrBud, są budowle ziemne. Ustawa nie wyjaśnia, co należy rozumieć przez budowle ziemne, jednak można przyjąć, że są to wytwory ludzkiej działalności niebędące budynkiem lub obiektem małej architektury, wykonane z ziemi lub podobnego materiału (vide: wyrok NSA w Gdańsku z 20.11.2003 r., II SA/GD 1828/00, Legalis).

Budowa budowli ziemnej wymaga, zgodnie z art. 28 ust. 1 pr. bud., uzyskania pozwolenia na budowę, w drodze decyzji.

Zgodnie z poglądami wyrażanymi w orzecznictwie „budowlą jest wał ochronny usypany z ziemi i roślin określany jako kompostownik lub składowisko odpadów” (vide: wyrok NSA z 9.12.1998 r., IV SA 2131/97, niepublikowany)

Ponadto w orzecznictwie NSA do budowli zaliczono także: silosy, sztuczny staw, obwałowanie stawu, "zabudowę otwartego rowu betonowymi rurami", "zewnętrzne kręte schody stalowe trwale związane z chodnikiem, usytuowane przy budynku handlowo-mieszkalnym, wiodące do mieszkania na piętrze", mur oporowy, kabinę telefoniczną, zatokę parkingową, wagę samochodową (vide: Z. Kostka, Prawo budowlane. Komentarz, Gdańsk 2002, s. 12–13).bl.).

Z kolei Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w wyroku z 16 stycznia 2008 r. (sygn. II SA/Rz 731/07, LEX nr 487256): „Budowla ziemna oznacza budowlę, której podstawowym tworzywem jest ziemia. Budowla taka jest wykonana w gruncie lub z gruntu. Przykładem budowli ziemnej może być wykonany z ziemi wał czy wykonany z ziemi kopiec. Budowla ziemna musi mieć charakter kubaturowy, być widoczna i istnieć w kategoriach obiektywnych. Niemożliwym jest uznanie za »budowlę ziemną« każdego przesunięcia i rozplantowania warstwy ziemi, zwłaszcza przesunięcia niepowodującego powstania widocznej budowli i niemającego na celu w bliższej lub dalsze przyszłości wykonanie jakiegokolwiek obiektu budowlanego”.

Nieco innej kwalifikacji takich robót ziemnych dokonał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z 22 sierpnia 2008 r. (sygn. II SA/Gl 152/08, LEX nr 509803): „Dla zakwalifikowania skutków robót ziemnych jako budowli ziemnej wystarczające jest, aby stanowiły one pewną całość techniczno-użytkową o określonej konstrukcji i funkcji. Za taką całość można uznać także skutek wykonanych robót niwelacyjnych, jeśli doszło do celowego nawiezienia czy przemieszczenia wielkich mas ziemi skutkującego powiększeniem płaskiej części terenu.

W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego - Ośrodek zamiejscowy w Białymstoku z dnia 8 kwietnia 2003 r. SA/Bk 1530/02 czytamy, iż „wszelkiego rodzaju zbiorniki wodne są budowlami, jeżeli są efektem robót budowlanych. Utworzony przez człowieka zbiornik wodny niezależnie od tego czy będzie służył celom hodowlanym, a tym samym będzie ziemnym stawem rybnym tj. urządzeniem melioracji wodnych szczegółowych, czy też będzie służył wyłącznie celom rekreacyjno-wypoczynkowym, to jako powstały w sztucznie pogłębionym przez człowieka obniżeniu terenu będzie budowlą, na wykonanie której z zasady wymagane jest pozwolenie na budowę, a w drodze wyjątku jedynie zgłoszenie. Zbiornik wodny jest bowiem budowlą o charakterze hydrotechnicznym”.

Mając na uwadze zacytowany wyżej dorobek doktryny i orzecznictwa przekładając go na brzmienie przepisów prawa budowlanego Sąd nie miał najmniejszych wątpliwości, podobnie zresztą jak (...) prowadzący postępowanie legalizacyjne odnośnie samowoli budowlanej, iż na działce (...) postawała budowla ziemna i jej utworzenie wymagało pozwolenia budowlanego, a takiego pozwolenia bezspornie R. B. (1) w 2003 roku, gdy rozpoczął pracę nie uzyskał, ani też w 2013-2014 gdy prace przy budowli były kontynuowane R. B. (1) i L. B. takiego pozwolenia na prace budowalne nie uzyskali.

Sąd stając na powyższym stanowisku, iż przepisy prawa budowlanego dają dostateczną jasność czy prace podjęte przez R. B. (1) i L. B. stanowią roboty budowlane, a wytwory ich działalności to budowle ziemne, w tym powstał wykop i grobla ziemna oddalił wniosek dowodowy o opinię biegłego z dziedziny budownictwa uznając, że przeprowadzenie tego dowodu nie jest konieczne, a zmierzało do przedłużenia postępowania.

Na marginesie warto przypomnieć, iż równolegle toczy się postępowanie przed (...) w trybie art.49 prawa budowlanego tzn. legalizacji samowoli budowlanej. Należy podkreślić, iż mimo, że zarówno w postępowaniu przed tutejszym Sądem, jak i przed organem nadzoru budowlanego ustalane są w części tożsame okoliczności tj. czy powstała budowla to postępowania te są od siebie niezależne. Wypowiedział się na ten temat Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 marca 2013r. stwierdzając, iż „Decyzja o zatwierdzeniu projektu budowlanego, wydana na podstawie art.49 ust. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane - t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm. (decyzja legalizacyjna) nie znosi odpowiedzialności karnej za występek określony w art.90 Prawa budowlanego” (vide: IV KK 390/12).

Sąd wyeliminował z opisu przypisanego czynu oskarżonym wybudowanie utwardzenia dając wiarę R. B. (1) i L. B., że płyty te zostały ułożone tymczasowo.

Reasumując na podstawie zeznań świadków m.in. R. K. (1), A. W. (1), A. R., Z. L., T. F. (1), K. W., częściowo E. R., I. M. i R. M. Sąd nie miał również wątpliwości, iż znaczna część prac przy wykopie prowadząca do zmiany jego gabarytów i kubatury została przeprowadzona w okresie 2013 – 2014 roku. Prace te nie polegały jedynie na wyrównaniu tego co się od 2003 roku obsypało, lecz wykop był pogłębiany, nasypy podwyższone, a grobla od strony działki (...) wręcz na nowa usypana. Tym samym linia obrony oskarżonych sprowadzająca się do twierdzenia, że czyn miał miejsce w 2003 roku okazała się nieskuteczna, a wyjaśnienia oskarżonych złożone w tym zakresie na rozprawie Sąd uznał za niewiarygodne.

Przesądzając sprawstwo i winę oskarżonych Sąd nie dopatrzył się żadnych okoliczności wyłączających bezprawność lub winę.

W tym miejscu warto jedynie podkreślić, że tego rodzaju okolicznością wyłączającą winę nie mogła być rzekoma nieznajomość prawa budowlanego przez oskarżonych.

W doktrynie jasno w przedmiocie tego zagadnienia wypowiedziano się, iż: Kwestia strony podmiotowej przestępstwa z art. 90 PrBud wydaje się oczywista. Przestępstwo to może być popełnione tylko umyślnie z zamiarem bezpośrednim lub ewentualnym. Komplikacje mogą się natomiast pojawić przy ocenie błędu. Jeżeli inwestor błędnie ocenia, że zamierzone przez niego roboty budowlane nie wymagają ani pozwolenia na budowę, ani zgłoszenia, to jest zasadnicza różnica, czy taki błąd uznamy za błąd co do okoliczności stanowiącej znamię czynu zabronionego (art.28 §1 kk) czy za nieświadomość bezprawności (art. 30 kk). Przyjęcie pierwszego rozwiązania wykluczyłoby od razu odpowiedzialność z art. 90 PrBud, który nie przewiduje wariantu nieumyślnego. Mając jednak na uwadze, że istnienie bądź nieistnienie obowiązku uzyskania pozwolenia lub dokonania zgłoszenia jest kwestią prawną, a nie faktyczną, bardziej uzasadnione jest przyjęcie drugiego rozwiązania, czyli jeżeli nieświadomość bezprawności nie była usprawiedliwiona, sprawca samowoli budowlanej odpowiada za przestępstwo z art. 90 PrBud. (vide: Prawo budowlane, Art. 90 SPK T. 11 red. Bojarski 2018, wyd. 2).

W przedmiotowej sprawie po przesądzeniu sprawstwa R. B. (1) i L. B. Sąd uznał jednak, iż zachodzą przesłanki pozwalające na warunkowe umorzenie postępowania wobec oskarżonych.

Podstawą zastosowania warunkowego umorzenia jest najpierw ustalanie przesłanek odpowiedzialności karnej. Następnie Sąd bada czy zachodzą poszczególne przesłanki z art.66 kk, a mianowicie: stopień społecznej szkodliwości i wina muszą nie być znaczne a zarzucany czyn zagrożony jest karą pozbawienia wolności nie przekraczającą 5 lat. O stopniu społecznej szkodliwości czynu decydują okoliczności określone w art.115 §2 kk. Są to okoliczności zarówno natury przedmiotowej (rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, waga naruszonych przez sprawcę obowiązków, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia), jak i podmiotowej (postać zamiaru albo brak zamiaru dokonania czynu zabronionego, motywacja sprawcy).

Biorąc pod uwagę wskazane wyżej okoliczności należy podkreślić, iż stopień społecznej szkodliwości czynu, którego dopuścili się R. B. (2) i L. nie jest znaczny.

Aby zasadne było warunkowe umorzenie postępowania wraz z brakiem znacznego stopnia społecznej szkodliwości czynu musi wystąpić kumulatywnie warunek braku znacznego stopnia winy. Jednocześnie by ocenić, iż stopień winy nie jest znaczny należy wcześniej uznać, iż w ogóle takie zawinienie wystąpiło. Sąd jak wskazano wyżej dysponował dostatecznym materiałem do ustalenia stopnia zawinienia oskarżonych , a jednocześnie uznał, iż stopień tej winy nie jest znaczny. Jednym z warunków zastosowania środka probacyjnego jakim jest warunkowe umorzenie postępowania jest brak wątpliwości co do popełnionego czynu i taki brak wątpliwości wynika z reguły ze złożonych przez sprawcę wiarygodnych wyjaśnień. Formalne przyznanie się do winy nie jest jednak warunkiem sine qua non orzekania o warunkowym umorzeniu postępowania.

Postawa oskarżonych składających wyczerpujące wyjaśnienia, mimo zmiany stanowiska co do przyznania się do popełniania zarzucanego im czynu wskazuje, iż wyciągną prawidłowe wnioski z toczącego się wobec nich postępowania, a tym samym cele tego postępowania zostaną osiągnięte mimo warunkowego umorzenia.

Oskarżeni nie byli dotychczas karani, co wskazuje, iż przedmiotowy czyn mógł być jedynie incydentalnym zdarzeniem w życiu oskarżonych. Warto w tym miejscu zauważyć, że inwestycje prowadzone przez małżonków na działce (...) są prowadzone po spełnieniu warunków formalno prawnych i uzyskaniu wszelkich pozwoleń. Zatem sytuacja związana z brakiem pozwolenia odnośnie działki (...) jawi się jako incydentalna i marginalna. Zatem pozytywna prognoza kryminologiczna wobec oskarżonych, w tym ich warunki osobiste, a w szczególności dotychczasowy sposób życia, który był podstawowym czynnikiem pozwalającym na określenie postawy sprawcy przemawiają za warunkowym umorzeniem postępowania.

Zdaniem Sądu orzeczony okres próby pozwoli zweryfikować postawę oskarżonych. Postawa jest pewną skłonnością do postępowania wobec danej wartości lub danego dobra w określony sposób. Sąd uznał, że przestępstwo, które popełnili R. B. (1) i L. B. było zdarzeniem epizodycznym, na co wskazuje ich dotychczasowa niekaralność.

Co do ostatniej z przesłanek warunkowego umorzenia postępowania trzeba zaznaczyć, iż również została zrealizowana, gdyż czyn z art.90 zagrożony jest karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, iż zachodzą wszystkie przesłanki dla zastosowania warunkowego umorzenia postępowania.

Sąd orzekając o warunkowym umorzeniu postępowania nałożył na oskarżonych w punktach II i IV wyroku środek karny w myśl art.67 §3 kk w zw. z art.39 pkt 7 kk w postaci świadczenia pieniężnego w wysokości po 1000 złotych. Przy określaniu wymiaru tego środka karnego Sąd miał na względzie warunki osobiste i majątkowe oskarżonych, którzy uzyskuje dochody z prowadzonej działalności gospodarczej, a zatem uiszczenie świadczenia nie powinno stanowić zbytniej dolegliwości, ale jednocześnie będzie stanowiło dostateczną reakcje. Przy warunkowym umorzeniu postępowania będzie to odczuwalna konsekwencja czynu, którego oskarżeni się dopuścili.

Na podstawie art.626 §1 kpk i art.627 kpk w zw. z ustawą o kosztach sądowych w sprawach karnych Sąd zasądził od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa kwotę po 100 złotych tytułem opłat sądowych oraz obciążył ich wydatkami postępowania poniesionymi w sprawie w wysokości po 80 złotych bowiem brak było podstaw do zwolnienia oskarżonego od uiszczenia powyższych kosztów.