Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

13 czerwca 2019 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu VIII Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący:	Sędzia SR Joanna Becińska
Protokolant:	st. sekr. sądowy Joanna Rybińska

przy udziale oskarżyciela (...) J. P.

po rozpoznaniu w 18.01.2018r., 12.06.2018r. 4.09.2018r., 4.12.2018r., 30.05.2019r.

sprawy:

P. Ć. urodz. (...) w O.

syna J. i M. zd., J.

oskarżonego o to, że:

pełniąc funkcje Prezesa zarządu (...) z siedzibą w K., w okresie od dnia 22 listopada 2016 roku do dnia 24 listopada 2016 roku, na automatach: bez nazwy (...), nr (...) i bez nazwy (...), nr (...), urządzał w lokalu o nazwie i adresie: (...) G., ul. (...), (...)-(...) D., gry wbrew przepisom art. 6 ust. 1, art. 14 ust 1 i art. 23 a ust 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych (tekst jednolity: Dz.U z 2015 roku, poz. 612 ze zm.)

- tj. o czyn z art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks

orzeka:

I.  Uniewinnia oskarżonego P. C. od popełnienia zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu;

II.  na podstawie art. 231 § 1 kpk w zw. z art. 113 § 1 kks składa do depozytu sądowego dowody rzeczowe w postaci: automat bez nazwy (...)nr (...), automat bez nazwy (...) nr (...) oraz pieniądze w kwocie 15 złotych, przechowywane w Magazynie (...) w T. ul. (...) poz. D (...), (...), zaś pieniądze na koncie sum depozytowych (...) w B.;

III.  zasądza od Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Toruniu) na rzecz oskarżonego P. C. kwotę 1680 (jeden tysiąc sześćset osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

IV.  kosztami procesu obciąża Skarb Państwa.

Na oryginale właściwe podpisy

Za zgodność i prawomocność

08.11.2019 r. II inst.

T., dnia

Sygn. akt VIII K 1288/18

UZASADNIENIE

P. Č. był prezesem zarządu (...) z/s w K.. Przedsiębiorstwo zarządzane przez P. Č. zajmowało się przeprowadzaniem konkursów wiedzy na automatach do gier. Przed rozpoczęciem działalności spółka (...) przebadała urządzenia, które zamierzała wprowadzić na rynek. Badania odbywały się w jednostkach posiadających akredytację Ministra Finansów do badań technicznych automatów i urządzeń do gier – w Instytucie (...) z/s w W. oraz przez Laboratorium (...) w Ł.. Oba podmioty w momencie wydawania opinii posiadały upoważnienie do przeprowadzania badań i wydawania opinii technicznych. Po przeprowadzeniu badań urządzeń przez uprawnione przez Ministerstwo Finansów podmioty stwierdzono, że zapewniały one bezpieczeństwo użytkowania zgodnie z krajowymi regulacjami prawnymi w tym zakresie. Wyniki analizy otrzymanych w wyniku próbnych losowań zbiorów danych przeprowadzone metodami statystycznymi nie potwierdziły losowego charakteru oprogramowania. Wynik z uzyskiwanych odpowiedzi na zadane pytania nie zależały od przypadku, lecz od wiedzy uczestnika konkursu i udzielenia poprawnej odpowiedzi. Wyniki te nie miały żadnego związku z nieznanej wcześniej okoliczności określonej przez operatora. Prawidłowy wynik odpowiedzi był natychmiastowy, ustalony przez uczestnika i nie wymagał oczekiwania na wystąpienie zdarzenia określonego przez operatora. Nie zostały zatem spełnione warunki określone w § 1 pkt 2 ustawy o grach hazardowych. Wygrana z konkursu, będąca sumą punktów za poprawne odpowiedzi, zależała wyłącznie od wiedzy uczestnika konkursu. Przy udzieleniu prawidłowych odpowiedzi jej wartość była dla uczestnika konkursu całkowicie przewidywalna, gdyż wielkość wygranej była uczestnikowi znana jeszcze przed udzieleniem odpowiedzi. Za prawidłową odpowiedź uczestnik otrzymywał znaną wcześniej wartość punktową. Uzyskana wygrana zależała zatem wyłącznie od uczestnika konkursu, co tym samym wykluczało ustalenia zawarte w § 1 pkt 3 ustawy o grach hazardowych.

DOWODY: wyjaśnienia P. Č. k/ 37-38, 204 v.;

- zeznania A. E. (1) k. 172 v.-173;

- zeznania R. F. k. 174;

- opinia techniczna Instytutu (...) k. 74-75.

W dniu 22 listopada 2016 roku przedstawiciel (...)z zawarł z M. R. umowę dzierżawy lokalu mieszczącego się w (...) mieszczącego się w G. przy ul. (...) pod instalację i eksploatację wolno stojących terminali konkursowych.

DOWÓD: umowa dzierżawy k. 30-31.

Na podstawie ww. umowy do lokalu (...) mieszczącego się w G. przy ul. (...) wstawiono 2 automaty: bez nazwy (...), nr (...), bez nazwy(...), nr (...). W dniu 24 listopada 2016 roku funkcjonariusze Urzędu Celnego w T. dokonali kontroli z zakresu urządzeń i prowadzenia gier hazardowych w lokalu (...) mieszczącym się w G. przy ul. (...). W toku kontroli ujawniono, że w lokalu znajdują się 2 automaty do gier bez nazwy (...), nr (...), bez nazwy (...), nr (...). Były one włączone do zasilania energią elektryczną i znajdowały się w gotowości do gry. Funkcjonariusze Urzędu Celnego podczas kontroli przeprowadzili oględziny automatów oraz wykonali eksperyment pozwalający na ustalenie przebiegu gry na powyższych automatach. Przeprowadzony przez nich eksperyment wykazał, że w każdej z przeprowadzonych gier wynik rozegrania miał charakter losowy. W/w urządzenia do gry zostały zatrzymane.

DOWODY: zeznania M. L. k. 152 v.;

- zeznania K. N. k. 152 v.-153;

- zeznania H. J. k. 153;

- protokół kontroli k. 2-4;

- protokół zatrzymania rzeczy k. 7-8;

- protokół oględzin k. 9.

Zatrzymane automaty realizowały wygrane rzeczowe (punkty) oraz pozwalały na prowadzenie gier losowych. Zdolności psycho-motoryczne/manualne gracza nie miały wpływu na ewentualną wygraną. Na urządzeniach istniała również możliwość rozpoczęcia/kontynuowania nowej gry (zmiana gry) poprzez wykorzystanie wygranej rzeczowej uzyskanej w poprzedniej grze. Czas gry również nie był uzależniony od zręczności gracza. Na zatrzymanych urządzeniach prowadzone były gry, które w rozumieniu przepisów ustawy o grach hazardowych z dnia 19 listopada 2009 roku są grami na urządzeniu elektromechanicznym lub elektronicznym. Gry rozgrywane na zatrzymanych urządzeniach spełniały kryteria gier na automatach w rozumieniu ustawy o grach hazardowych z dnia 19 listopada 2009 roku.

DOWÓD: opinia techniczna k. 208-215.

P. Č. nie był dotychczas karany sądownie.

DOWÓD: dane o karalności k. 273.

P. Č. został oskarżony o to, że pełniąc funkcje Prezesa zarządu (...) z siedzibą w K., w okresie od dnia 22 listopada 2016 roku do dnia 24 listopada 2016 roku, na automatach: bez nazwy(...) nr (...) i bez nazwy (...), nr (...), urządzał w lokalu o nazwie i adresie: (...) G., ul. (...), (...)-(...) D., gry wbrew przepisom art. 6 ust. 1, art. 14 ust 1 i art. 23 a ust 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych (tekst jednolity: Dz.U z 2015 roku, poz. 612 ze zm.), tj. o czyn z art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks.

Oskarżony nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu (k. 37-38, 204 v.). Zaprzeczył by zarządzana przez niego spółka zajmowała się organizacją gier hazardowych. Podsądny wyjaśnił, że przed rozpoczęciem działalności gospodarczej spółka wielokrotnie przebadała zarówno oprogramowania jak i same urządzenia w jednostkach badawczych w W. i Ł., które były akredytowanych przez Ministra Finansów. P. Č. podał również, że od momentu udzielenia prokury A. E. (1), umowy podpisuje wyłącznie prokurent.

Sąd przyznał wyjaśnieniom oskarżonego przymiot prawdziwości. W toku postępowania zgromadzono dokumenty, a także przesłuchano w charakterze świadka pracownika jednostki zajmującej się badaniem urządzeń – Instytutu (...) w W., które posiadało akredytację Ministerstwa Finansów – R. F., który potwierdził zaprezentowaną przez podsądnego relację. Biorąc pod uwagę powyższe prawdziwość wyjaśnień oskarżonego w zakresie braku wiedzy nielegalności prowadzonej działalności gospodarczej w ocenie Sądu nie budzi najmniejszej wątpliwości. Za wiarygodne Sąd uznał również wyjaśnienia P. Č. w zakresie w jakim wskazywał, iż to A. E. (2) podpisywał umowy w imieniu spółki (...) Udzielając prokury przedsiębiorca upoważnia prokurenta do działania w zakresie wszelkich spraw sądowych i pozasądowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Prokurent może więc reprezentować przedsiębiorcę przed sądami, organami państwowymi i samorządowymi, a także w kontaktach z innymi instytucjami, np. bankami. Może zatem wytoczyć powództwo, uczestniczyć w rozprawie, zawrzeć ugodę, a nawet cofnąć powództwo. Prokurent może także podejmować czynności pozasądowe: zawrzeć umowę kredytu lub pożyczki, umowę najmu, dzierżawy, sprzedaży, umowy z zakresu prawa pracy, podpisywać weksle i czeki. Posiada zatem szeroki zakres uprawnień. A. E. (3) był prokurentem (...) od 5 kwietnia 2013 roku, tym samym nie budzi wątpliwości, iż był upoważniony do zawierania umów w imieniu spółki zarządzanej przez oskarżonego.

Świadek A. E. (2) potwierdził, iż wszystkie używane przez spółkę (...) urządzenia były badane przez upoważnione do tego podmioty. W Polsce przeprowadzono badania zarówno w Ł. jak i w W. w ośrodkach akredytowanych przez Ministerstwo Finansów. Obie sporządzone przez te ośrodki opinie potwierdziły, że oprogramowanie stosowane w quizach wiedzy nie podlegają ustawie hazardowej. Świadek wskazał również, że spółka stosowała się do wszystkich zaleceń Urzędów Skarbowych, w tym wprowadzono procedurę nadzoru w stosunku do urządzeń, jak również stosowano zabezpieczenia uniemożliwiające zmianę dysku w urządzeniu (k. 172 v.-173).

Sąd uznał zeznania ww. świadka za wiarygodne. Relacja A. E. (1) znalazła potwierdzenie w przeprowadzonych dowodach, a nadto korespondowała z wyjaśnieniami oskarżonego. Nie budzi wątpliwości, iż urządzenia będące w dyspozycji spółki (...) podlegały badaniom przez podmioty posiadające akredytację Ministerstwa Finansów, które nie stwierdziły losowego charakteru badanych urządzeń. Mając powyższe na uwadze Sąd nie miał podstaw by zakwestionować prawdziwość zaprezentowanej przez świadka relacji.

R. F. jest pracownikiem Instytutu (...) w W. (k. 174). Świadek potwierdził, że w Instytucie przeprowadzono zarówno badanie urządzenia dostarczonego przez (...) jak również dysków twardych. Świadek w swych zeznaniach opisał sposób przeprowadzania badań urządzeń. R. F. zeznał również, że na okres ok. 9 miesięcy Ministerstwo Finansów cofnęło akredytację z uwagi na wydanie opinii o braku charakteru losowego badanych urządzeń (również w urządzeniach dostarczonych przez (...)). W tym czasie Instytut nie wydawał żądnych opinii. Świadek potwierdził, że w jego ocenie urządzenia dostarczone przez spółkę oskarżonego nie były automatami do gier w rozumieniu ustawy o grach hazardowych.

Sąd uznał zeznania świadka za wiarygodne. W ocenie Sądu brak jest jakichkolwiek podstaw by uznać, że sporządzona przez świadka opinia techniczna czy też złożone przez niego zeznania nie odpowiadają rzeczywistemu charakterowi urządzeń dostarczonych do badań przez spółkę (...). Nadmienić należy, iż z uwagi na wydanie kilku opinii nie uznających losowego charakteru urządzeń Instytut w którym pracuje świadek utraciło akredytację Ministra Finansów, tym samym przez okres 9 miesięcy, do czasu ponownego przyznania wspomnianej akredytacji Instytut pozbawiony był możliwości zarobkowych. W ocenie Sądu potwierdza to, iż Instytut przeprowadzał badania zgodnie z posiadanymi wytycznymi, w celu ustalenia rzeczywistego charakteru badanych urządzeń.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania funkcjonariuszy celnych M. L. (k. 152 v.), K. N. (k. 152 v.-153) i H. J. (k. 153) którzy przeprowadzali kontrolę w lokali (...) w G.. Zeznania tych świadków były jasne i spójne, a ponadto były skorelowane z wnioskami opinii biegłego z zakresu informatyki i telekomunikacji i automatów do gier.

Sąd podzielił opinie wydaną przez biegłego D. R. z zakresu ochrony znaków towarowych, informatyki, przestępczości internetowej, prowadzenia gier na automatach, w tym na automatach hazardowych, wyceny rzeczy (k. 208-215), albowiem została sporządzona w sposób fachowy i rzetelny przez specjalistę dysponującego odpowiednimi kwalifikacjami, wszelkie wnioski w niej zawarte zostały należycie umotywowane. Biegły poczynił ustalenia, które oparł na analizie dokumentów, jak również wynikach osobiście przeprowadzonych badań, oględzin i eksperymentu automatów w niniejszej sprawie. Biegły stwierdził kategorycznie, że urządzenie użytkowane w lokalu (...) w G. umożliwiało rozgrywanie gier, które w rozumieniu przepisów ustawy o grach hazardowych z dnia 19 listopada 2009 Powyższe konstatacje były skorelowane z wynikami eksperymentu przeprowadzonego przez funkcjonariuszy Urzędu Celnego w T. w lokalu (...) w G.. Z przytoczonych wyżej względów przedmiotowa opinia stanowiła podstawę do dokonania ustaleń z zakresie stanu faktycznego.

Sąd dał wiarę wszelkim innym przeprowadzonym w sprawie dowodom z dokumentów w szczególności w postaci protokołów oględzin, zatrzymań, pism przedłożonych przez oskarżonego i jego obrońcę, a także danych o karalności. Dokumenty te zostały pozyskane, sporządzone i przeprowadzone zgodnie z wymogami procedury karnej, a żadna ze stron nie zakwestionowała ich rzetelności ani prawdziwości. Również sąd nie miał podstaw, aby podważyć ich wiarygodność.

W tym miejscu podkreślić należy czynność penalizowana sprawcza została w art. 107 § 1 kks określona jako "urządzanie" lub "prowadzenie" określonych w tym przepisie gier lub zakładów wzajemnych wbrew przepisom ustawy lub warunkom koncesji lub zezwolenia. Niektórzy autorzy twierdzą, że "urządzanie" gry lub zakładu wzajemnego jest pojęciem węższym od ich "prowadzenia", gdyż to ostatnie obejmuje także takie działania, jak ustalanie zasad oraz systemu danej gry czy też wysokości wygranej ( zob. Prusak, Kodeks, t. II, s. 773–774). Zdaniem innych autorów, z którymi wypada się zgodzić jest odwrotnie, tzn. zakres pojęcia "urządza" jest szerszy od "prowadzi", albowiem pod pojęciem "urządzania" należy rozumieć układanie systemu gry czy określanie wysokości wygranych, podobnie jak wynajęcie i przystosowanie lokalu, zatrudnienie i przeszkolenie pracowników, organizowanie gry itp. Natomiast "prowadzenie" gry jest pojęciem węższym, ograniczonym zazwyczaj do wykonywania bezpośrednich czynności przy grze ( zob. Kotowski, Kurzępa, Komentarz, 2007, s. 450). Za reprezentowanym tu poglądem wydaje się przemawiać treść przepisów aktualnej ustawy o grach hazardowych, która rozróżnia "prowadzenie działalności w zakresie gier i zakładów" (np. art. 1, 3, 6) oraz "bezpośrednie prowadzenie gry hazardowej" (art. 24 ust. 1 pkt 2). Jak się wydaje określenie "prowadzi" zawarte w treści art. 107 § 1 kks oznacza właśnie bezpośrednie prowadzenie gry hazardowej. "Urządzanie gry lub zakładu" obejmuje czynności niezbędne do rozpoczęcia określonej działalności (zob. V. Konarska-Wrzosek, T. Oczkowski, J. Skorupka, Prawo i postępowanie karne skarbowe, s. 323). Chodzi zasadniczo o zaprowadzenie czy uruchomienie działalności hazardowej w określonym miejscu, stąd też można zgodzić się z poglądem, że urządzanie gier i zakładów poprzedza czasowo ich "prowadzenie", to ostatnie bowiem dotyczy działalności już "urządzonej" (zob. P. Kardas, G. Łobuda, T. Razowski, Kodeks karny skarbowy, s. 827). W tym ujęciu "urządzić" grę oznacza mniej więcej tyle, co ją zorganizować, czyli doprowadzić do tego, aby mogła się odbyć. Strona podmiotowa czynu zabronionego z art. 107 § 1 kks obejmuje umyślność w obu postaciach zamiaru.

Do wykazania takiego zamiaru koniecznym jest możliwość przypisania chociażby świadomości możliwości popełnienia czynu, a zatem wykazania sprawcy, że miał świadomość tego, iż jego działanie może być sprzeczne z prawem i pomimo, iż przewidywał taką możliwość, godził się na nią.

W toku procesu nie przedstawiono żadnego dowodu na to, iż P. Č. działał z zamiarem – chociażby ewentualnym – popełnienia czynu zabronionego. Fakt zaś formalnego potwierdzenia, iż w rzeczywistości na automatach będących w dyspozycji jego przedsiębiorstwa rozgrywano gry mające charakter losowy nie może być tożsame ze świadomością popełnienia zarzucanego mu czynu.

Zgodnie z art. 10 § 4 kks nie popełnia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego ten, kto dopuszcza się czynu zabronionego w usprawiedliwionej nieświadomości jego karalności. Z treści tego przepisy wynika niezbicie, że odpowiedzialność wyłącza jedynie błąd usprawiedliwiony

Powstaje zatem zasadnicze pytanie, czy w istocie oskarżony mógł działać w nieświadomości karalności zarzucanego mu przestępstwa skarbowego i to w nieświadomości usprawiedliwionej, o której mowa w art. 10 § 4 kks. Oceniając kwestię usprawiedliwienia należy odwoływać się do wzorca osobowego, lecz o podwyższonym w tym wypadku standardzie albowiem oskarżony zarobkowo zajmował się prowadzeniem firmy, zajmującej się urządzaniem gier na automatach. Ponadto wzorzec należy konkretyzować na płaszczyźnie rozpoznawanej sprawy, gdyż ewentualną usprawiedliwiony błąd co do prawa musi istnieć w czasie, gdy doszło do wypełnienia znamion czynu zabronionego.

W tych okolicznościach – w ocenie Sądu P. Č. działając w sposób określony w zarzucie, nie miał zamiaru popełnienia czynu zabronionego, dopuścił się go, będąc nieświadomym jego karalności, a zważywszy na okoliczności nieświadomość tę należy uznać za usprawiedliwioną. Przeprowadzał on bowiem badania urządzeń oraz dysków twardych wprowadzanych na rynek polski w akredytowanych przez Ministerstwo Finansów jednostkach. Dołożył zatem w ocenie Sądu należytej staranności przed wprowadzeniem urządzeń na rynek polski. Mógł zatem w sposób usprawiedliwiony być przeświadczony, że działa w zgodzie z obowiązującym w Polsce prawem. Nie można także pominąć, iż jest on narodowości czeskiej, stąd też do kogo jak nie do polskiego wymiaru sprawiedliwości miałby się zwracać o ocenę legalności prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.

Wobec stwierdzenia, iż oskarżyciel nie udowodnił winy P. Č. koniecznym było zatem wydanie wyroku uniewinniającego.

Na podstawie art. 231 § 1 kpk w zw. z art. 113 § 1 kks Sąd złożył do depozytu sądowego dowody rzeczowe w postaci: automat bez nazwy (...)nr (...), automat bez nazwy (...) nr (...) oraz pieniądze w kwocie 15 złotych, przechowywane w Magazynie (...) w T. ul. (...) poz. (...) (...), zaś pieniądze na koncie sum depozytowych (...)w B.. W aktualnym stanie prawnym posiadanie automatów do gier jest zakazane. Od zasady tej są przewidziane wyjątki (art. 15j ust. 1 pkt 1-7 ustawy o grach hazardowych, które w niniejszej sprawie nie występują. Brak jest zatem możliwości wydania automatów oskarżonemu. Wobec powyższego koniecznym było złożenie dowodów rzeczowych należało złożyć do depozytu sądowego.

W pkt III wyroku Sąd orzekł zgodnie z dyspozycją at. 616 § 1 pkt 2 kpk. Wysokość kosztów procesu zasądzanych w sprawie karnej od Skarbu Państwa lub przeciwnika procesowego na rzecz strony, której racje zostały w procesie uwzględnione, jest limitowana wysokością rzeczywiście poniesionych kosztów, przy czym zgodnie z § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800) nie może przekroczyć sześciokrotnej stawki minimalnej (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 grudnia 2011 roku, III KO 111/11, Legalis numer 499481). Stawka minimalna wynagrodzenia obrońcy sprawie objętej dochodzeniem wynosi 360 zł, w postępowaniu karnym, toczącym się przed sądem rejonowym w trybie zwyczajnym lub przed wojskowym sądem garnizonowym wynosi 840 złotych. Natomiast w § 17 ust. 1 owego rozporządzenia wskazano, że w sprawach w których rozprawa trwa dłużej niż jeden dzień, stawka minimalna ulega podwyższeniu za każdy następny dzień o 20%. W niniejszej sprawie należało zwiększyć powyżej wskazaną stawkę minimalną o 40 %.

Zgodnie z normą wyrażoną w art. 632 pkt 2 kpk, w wypadku uniewinnienia oskarżonego koszty procesu ponosi Skarb Państwa, o czym orzeczono w punkcie IV sentencji wyroku.

Na oryginale właściwe podpisy

Za zgodność

T., dnia