Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 marca 2019 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu V Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący:	SSR Stanisław Dziurlikowski
Protokolant:	sekr. sądowy Marta Maresz

po rozpoznaniu w dniu 26 marca 2019 r. w Toruniu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z o.o. w L.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

I zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda (...) Spółki z o.o. w L. kwotę 2066,40 zł (dwa tysiące sześćdziesiąt sześć złotych czterdzieści groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 kwietnia 2018 roku do dnia zapłaty;

II oddala powództwo w pozostałej części;

III znosi wzajemnie pomiędzy stronami koszty postępowania.

V GC 2676/18upr

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 26 marca 2019 r.

W dniu 21 czerwca 2016 r. (data stempla pocztowego) do tutejszego Sądu powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w L. wniósł pozew przeciwko (...) Spółka Akcyjna w T. wnosząc o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego kwoty 4.261,95 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 16 kwietnia 2018 r. do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu w tym kosztami zastępstwa procesowego.

Uzasadniając swoje stanowisko wskazał, że w dniu 14 lutego 2018 r. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki V. o numerze rejestracyjnym (...) stanowiący współwłasność N. Ł. (1) i B. Ł.. Pozwany jako ubezpieczyciel odpowiedzialności cywilnej pojazdu sprawcy tej kolizji uznał swoją odpowiedzialność i wypłacił bezsporną część odszkodowania za tytułu uszkodzenia pojazdu. Poszkodowana N. Ł. (1) była jednak zmuszona do wynajęcia pojazdu zastępczego, do którego korzystania upoważniła D. S.. Z pojazdu zastępczego poszkodowana korzystała od dnia 15 lutego 2018 r. do 8 marca 2018 r. Łączny koszt najmu wyniósł 4.261,95 zł brutto (stawka dobowa 202,95 zł brutto). W dniu 8 marca 2018 r. powód przejął od poszkodowanej zobowiązanie do zapłaty odszkodowania czynszu najmu w tej wysokości. Pozwany odmówił wypłaty odszkodowania z tytułu kosztów najmu, wskazując że powód w trakcie likwidacji szkody nie przedłożył dokumentu w postaci faktury VAT za najem pojazdu zastępczego. Powód nadmienił także, że pozwany zaproponował poszkodowanej najem pojazdu zastępczego jednak poszkodowana odmówiła skorzystania z propozycji ze względu na udział własny w ewentualnej szkodzie. Powód wskazał, że zgodnie z przepisami prawa faktura powinna zostać wystawiona z upływem terminu płatności za wykonaną usługę. Umowa najmu pojazdu z poszkodowaną zawierała szereg korzystnych dla Najemcy postanowień, który mogły uzasadniać wybór poszkodowanej. Uzasadniając okres najmu powód wskazał, że przedmiotowa szkoda została zakwalifikowana jako szkoda całkowita w związku z czym poszkodowana korzystała z pojazdu zastępczego jeszcze kilka dni po wypłacie odszkodowania przez powoda, ze względu na potrzebny jej czas do zagospodarowania pozostałości pojazdu. (k.3-9)

W dniu 20 sierpnia 2018 r. Sąd Rejonowy w Toruniu wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym uwzględniając powództwo w całości, który następnie utracił moc. (k. 43)

W terminie przewidziany przez obowiązujące przepisy prawa pozwany złożył sprzeciw od nakazu zapłaty wnosząc o oddalenie powództwa w całości, zasądzenia od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu pozwany wskazał, że kwestionuje powództwo co do zasady jak i co do wysokości. Przyznał, że w toku likwidacji szkody otrzymał roszczenie o odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu zastępczego w związku ze szkodą w pojeździe N. Ł. (1). Pozwany wezwał powoda do przedłożenia faktury dokumentującej wykonanie przez powoda takiej usługi jednak jej nie otrzymał. W ocenie pozwanego uzasadniony okres najmu wyniósł 20 dni a dobowa stawka najmu dla tej klasy pojazdu co wynajmowany (klasa B) to 80 zł netto. Co więcej, pozwany wskazał, że poinformował poszkodowaną o możliwości najmu pojazdu zastępczego za jego pośrednictwem z czego poszkodowana nie skorzystała, co można potraktować jako przyczynienie się poszkodowanej do zwiększenia rozmiarów szkody. (k. 48-51)

W dniu 21 listopada 2018 r. (data stempla pocztowego) powód złożył pismo procesowe, w którym podtrzymał żądania zawarte w pozwie oraz odniósł się do zarzutów pozwanego. Wskazał, że nieprawdą jest by powód nie przedłożył dokumentu potwierdzającego szkodę w majątku poszkodowanej, brak wystawienia faktury VAT nie oznacza braku roszczenia czy też braku wykazania tego roszczenia. Właściwym źródłem zobowiązania powstałym po stronie poszkodowanej jest zawarta umowa najmu, którą powód przedłożył. Dodatkowym potwierdzeniem zawarcia takiej umowy jest podpisany przez poszkodowaną raport z wynajmu pojazdu zastępczego. Odnosząc się do średniej stawki najmu pojazdu powód wskazał, że stawka oferowana przez EuCOcar (wypożyczalnię od której poszkodowana wynajęła pojazd zastępczy) jest firmą oferującą konkurencyjne stawki rynkowe i nie mogę one być uznane za rażąco wygórowane. Oferta zawierała szereg atrakcyjnych postanowień, które dodatkowo wzbogaciły jej treść. Stawka proponowana przez pozwanego jest stawką zaniżoną i w żadnej mierze nie odzwierciedla stawek rynkowych. Reagując na zarzuty pozwanego odnośnie okresu najmu pojazdu zastępczego powód wskazał, że przedstawiony przez pozwanego model postępowania przewiduje sztywny okres zwrotu wydatków na najem pojazdu mechanicznego, który oderwany jest od obiektywnego czasy potrzebnego do odtworzenia przez poszkodowanego możliwości korzystania z rzeczy poprzez zakup innego pojazdu. Okres korzystania z pojazdu zastępczego wynoszący 21 dni jest okresem racjonalnym i nie wykracza poza związek przyczynowy. (k. 66-71)

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 14 grudnia 2018 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki V. o numerze rejestracyjnym (...) stanowiącym własność poszkodowanej B. Ł. i N. Ł. (1). Pozwany (...) Spółka Akcyjna w W. miał zawartą umowę ubezpieczenie obowiązkowego OC posiadaczy pojazdów mechanicznych dotyczącą pojazdu którym poruszał się sprawca zdarzenia. Szkoda została zgłoszona w dniu 14 lutego 2018 r. Szkoda została zarejestrowana przez pozwanego pod numerem (...).

(dowód: akta szkody na płycie CD, druk zgłoszenia, kontakt wychodzący – k. 99)

W dniu 14 lutego 2018 r. poszkodowana N. Ł. (1) (użytkownik pojazdu uszkodzonego) upoważniła D. S. do kontaktu oraz podejmowania decyzji dotyczącej przedmiotowej szkody powstałej w wyniku kolizji drogowej w dniu 14 lutego 2018 r. z pozwanym towarzystwem ubezpieczeniowym.

(dowód: akta szkody na płycie CD, upoważnienie – k. 99, zeznania świadka N. Ł. (1) – k. 86-86v.)

W dniu 15 lutego 2018 r. – telefonicznie – D. S. został poinformowany przez pozwanego o możliwości bezgotówkowego wynajęcia pojazdu zastępczego, poinformował także iż w przypadku wynajmu pojazdu od podmiotu zewnętrznego pozwany ma prawo do weryfikacji stawki dobowej za najem pojazdu w klasie B do kwoty 104 zł. D. S. oświadczył, iż będzie wynajmował pojazd zastępczy, ale od innej firmy niż zaproponowana przez pozwanego.

(dowód: akta szkody na płycie CD, kontakt przychodzący1, - k. 99, nagranie na płycie CD, 14:14, - k . 124)

W dniu 15 lutego 2018 r. poszkodowana N. Ł. (1) zawarła z (...) Spółka Akcyjna w L. umowę wynajmu samochodu nr (...) marki T. (...) (kl. C) na okres od 15 lutego 2018 r. do 22 lutego 2018 r., cena brutto za dobę – 202,95 zł. Poszkodowana N. Ł. (2) upoważniła D. S. do korzystania z samochodu zastępczego. Telefonicznie strony przedłużyły najem od dnia 22 lutego 2018 r. do dnia 1 marca 2018 r. a następnie od 1 marca 2018 do 8 marca 2018 r. – aneksem podpisanym przez strony w dniu 8 marca 2018 r. strony potwierdziły zmianę warunków umowy najmu. W dniu 8 marca 2018 r. pojazd zastępczy został zwrócony.

(dowód: umowa wynajmu samochodu oraz ogólne warunku najmu – k. 31-33,potwierdzenie zawarcia aneksów przedłużających umowę najmu samochodu – k. 29, protokół odbioru pojazdu – k. 30, upoważnienie – k. 28)

W dniu 20 lutego 2018 r. poszkodowana N. Ł. (1) złożyła oświadczenie, w którym przyznała, że otrzymała od pozwanego propozycję pojazdu zastępczego, jednakże nie skorzystała z niej albowiem udział własny przy wynajmie samochodu z OC sprawcy z TUZ wynosi 1500 zł.

( dowód: oświadczenie – k. 27)

Pismem z dnia 26 lutego 2018 r. pozwany zakwalifikował przedmiotową szkodę za szkodę całkowitą, o czym poinformował poszkodowaną N. Ł. (1). Decyzją z dnia 28 lutego 2018 r. pozwany przyznał poszkodowanym odszkodowanie w wysokości 3300 zł

(dowód: akta szkody na płycie CD, pismo z dnia 26 lutego 2018 r., decyzja z dnia 28 lutego 2018 r. - k. 99)

W dniu 8 marca 2018 r. poszkodowane B. Ł. oraz N. Ł. (1) zawarły z powodem (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w L. umowę nr (...), której przedmiotem była wierzytelność należąca do poszkodowanych związana z prawem do odszkodowania za szkodę powstałą w dniu 14 lutego 2018 r. przysługującą im od pozwanego towarzystwa ubezpieczeń.

(dowód: umowa cesji wierzytelności – k. 20-22, 23-25)

W dniu 8 marca 2018 r. powód wystawił raport z wynajmu pojazdy zastępczego do umowy nr (...), z którego wynika zobowiązanie N. Ł. (1) do zapłaty kwoty 4.261,95 zł. W dniu 16 marca 2018 r. powód mailem wysłał pozwanemu swoje roszczenie z tytułu wynajmu auta zastępczego wraz z raportem z wynajmu pojazdu zastępczego.

(dowód: raport z wynajmu – k. 26, korespondencja mailowa – k. 34)

Pismem z dnia 23 marca 2018 r. pozwany poinformował powoda, iż celem wypłaty odszkodowania niezbędne jest złożenie faktury za wynajem, w związku z czym pozwany oczekuje na fakturę. Ponadto poinformował, iż pozwany uznaje za zasadny okres najmu wynoszący 20 dni (oczekiwanie na oględziny – 7 dni, oczekiwanie na informację o sposobie rozliczenia szkody – 6 dni, czas na zagospodarowanie pojazdu – 7 dni) oraz stawkę dobową za najem w wysokości 80 zł netto.

(dowód: pismo z dnia 23 marca – k. 35 oraz akta szkody na płycie CD – k. 99)

Pojazd zastępczy był niezbędny poszkodowanej N. Ł. (1) do dojazdów do pracy oraz dojazdów na rehabilitację.

( dowód: zeznania świadków N. Ł. (1) oraz D. S. – k.86-87)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów przedłożonych przez obie strony, dowód z zeznań świadków D. S. oraz N. Ł. (1). Sąd za wiarygodne uznał dowody w postaci dokumentów, bowiem nie budziły one wątpliwości zarówno Sądu, zaś strony również nie kwestionowały ich prawdziwości. Sąd przyznał w części walor wiarygodności zeznaniom świadków D. S. oraz N. Ł. (1), w której korespondowały z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Zeznania w tej mierze te były jasne, logiczne i spójne.

Świadek N. Ł. (1) oraz D. S. wskazali, że w rozmowie telefonicznej z pracownikiem pozwanego otrzymali propozycję od pozwanego o możliwości najmu pojazdu zastępczego za pośrednictwem ubezpieczyciela, jednakże będą musieli ponieść koszt nazwany „wkładem własnym” zależnym od ewentualnego uszkodzenia pojazdu zastępczego, w wysokości 1500 zł. Ta okoliczność, jak zeznali świadkowie, przeważyła na decyzji poszkodowanych. Z rozmowy telefonicznej, w której świadek D. S. zgłaszał szkodę wynika jednak, że podjął już wcześniej decyzję w zakresie podmiotu od którego wynajmie pojazd zastępczy. Ponadto w rozmowie tej pracownik pozwanego nie przedstawił żadnych szczegółów dotyczących najmu, prócz podania stawek do jakich akceptowany jest wynajem pojazdu zastępczego w wypożyczalni wybranej przez poszkodowanego. D. S. nie znając warunków najmu podjął decyzję o najmie auta w wypożyczalni zewnętrznej. W tym zakresie, więc zeznania świadków nie były wiarygodne. Na marginesie także należy wskazać, że pracownik pozwanego we wspomnianej rozmowie telefonicznej poinformował poszkodowanego, że najem pojazdu za pośrednictwem pozwanego ubezpieczyciela jest bezgotówkowy tj. iż poszkodowany nie musi pokrywać kosztów najmu.

Sąd oddalił dowód z opinii biegłego o przeprowadzenie którego wnioskował powód, albowiem po wysłuchaniu świadków D. S. oraz N. Ł. (1) ewentualny dowód w postaci opinii biegłego powołany na okoliczność określenia, czy stawka zastosowana przez powoda mieści się w granicach stawek stosowanych na rynku lokalnym stanowił fakt mający nieistotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, Sąd więc w oparciu o art. 227 k.p.c. a contrario dowód ten oddalił.

W niniejszej sprawie bezspornym pozostawał fakt zaistnienia zdarzenia z dnia 14 lutego 2018 roku, w skutek którego został uszkodzony pojazd marki V., zakwalifikowanie przez pozwanego tej szkody jako szkody całkowitej. Pozwany uznał swoją odpowiedzialność za powstałą szkodę wypłacając odszkodowanie za szkodę majątkową w wysokości 3300 zł. Nie był również kwestionowany fakt zawarcia pomiędzy poszkodowanymi a powodem umowy cesji wierzytelności z tytułu na rzecz powoda. Mając, więc na uwadze przedłożoną umowę cesji wierzytelności nie budziła wątpliwości w świetle art. 509 k.c. i n. legitymacja strony powodowej do występowania w niniejszym postępowaniu.

Kwestią sporną między stronami była sama zasadność roszczenia powoda. Pozwany kwestionował poniesienie szkody w tym zakresie przez poszkodowaną, albowiem powód nie wystawił faktury VAT, na podstawie której mógłby wypłacić ewentualne odszkodowanie z tytułu poniesionych kosztów najmu. Odnosząc się do tego zarzutu, należy od razu wskazać iż był on całkowicie niezasadny. Powód przedłożył umowę najmu samochodu zastępczego, która zawierała wszelkie niezbędne elementy, w tym okres na jaki została zawarta a także stawkę dobową za najem. Powód przedłożył także protokół zdawczy pojazdu, z którego jednoznacznie wynika, że pojazd został oddany przez poszkodowaną w dniu 8 marca 2018r. Stanowi to wystarczający dowód na to, że poszkodowana zaciągnęła zobowiązanie, w związku z czym doznała uszczerbku w swoim majątku. Uszczerbek ten nie był niedookreślony, umowa najmu jasno wskazywała koszt najmu pojazdu zastępczego, stawkę oraz okres. Faktura VAT w tym przypadku ma znaczenie jedynie w rozliczeniach wewnętrznych przedsiębiorstwa oraz względem organu podatkowego, nie jest niezbędna do tego by stwierdzić, iż po stronie poszkodowanej zostało zaciągnięte zobowiązanie. Ponadto zgodnie przy tym z communis opinio stratę rodzi zarówno zmniejszenie aktywów jak zwiększenie pasywów poszkodowanego scil. polegające na zaciągnięciu zobowiązania ( zob. zwłaszcza uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2008r., III CZP 62/08, OSN z 2009r, nr 7 – 8, poz. 106, w której Sąd ten uznał, że zaciągnięcie zobowiązania nawet jeżeli nie jest ono wymagalne stanowi stratę w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. ). Zarzut ten, więc okazał się niesłuszny.

Pozwany zakwestionował także wysokość dziennej stawki najmu pojazdu zastępczego jako zawyżona, szczególnie że proponował poszkodowanemu najem pojazdu zastępczego. Powód w drodze repliki wskazywał, że ustalona w umowie stawka w kwocie 202,95 zł brutto za dobę jest stawką rynkową. Pozwany wskazał, że byłby w stanie uznać stawkę dobową najmu do kwoty 80 zł netto. Ponadto zakwestionował okres najmu, za zasadny uznał okres najmu nieprzekraczający 20 dni.

W ocenie Sądu roszczenie powoda zasługuje w części na uwzględnienie.

Przechodząc do rozważań prawnych należy wskazać, że przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony (art. 822 § 1 k.c.). Odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych regulują przepisy ustawy z 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2060 z późn. zm.), w dalszej części uzasadnienia nazywanej ustawą. Zgodnie z art. 34 ust. 1 i 36 ust. 1 ustawy z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia, a odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Ustalenie odszkodowania z ubezpieczenia OC następuje według ogólnych zasad, określonych w art. 361-363 k.c., z tym jedynie zastrzeżeniem, że zakład ubezpieczeń zobowiązany jest tylko do świadczenia pieniężnego, ograniczonego do wysokości, ustalonej w umowie, sumy gwarancyjnej (art. 822 § 1 k.c. i art. 36 ust. 1 ustawy).

W uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 17 listopada 2011r. (III CZP 5/11 OSNC 2012, Nr 3, poz. 28) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego, niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej, obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego; nie jest ona uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej. W uzasadnieniu uchwały wskazano, że nie wszystkie wydatki, pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym, mogą być refundowane, istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i 826 § 1 k.c.). Na dłużniku ciąży w związku z tym obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Sąd Najwyższe zauważył, iż nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji - gwarancyjnej ubezpieczyciela, co mogłoby prowadzić do wzrostu składek ubezpieczeniowych. Za celowe i ekonomicznie uzasadnione mogą być – co do zasady – uznane wydatki poniesione na najęcie pojazdu zastępczego tego samego typu co uszkodzony i na czas niezbędny do naprawy albo zakupu nowego pojazdu. Pogląd ten Sąd Rejonowy w całości podziela.

Powyższa uchwała Sądu Najwyższego otworzyła w szerokim zakresie możliwość domagania się zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego, co spowodowało w ostatnich latach znaczny wzrost spraw w sądach, w których dochodzone są powyższe należności. Pojawiły się rozbieżności w orzecznictwie sądów powszechnych i praktyce likwidacyjnej zakładów ubezpieczeń dotyczące tego, czy ciążący na poszkodowanym obowiązek minimalizacji szkody oraz obowiązek współdziałania z dłużnikiem przy wykonaniu zobowiązania uzasadnia odmowę pokrycia przez ubezpieczyciela OC faktycznie poniesionych kosztów najmu pojazdu zastępczego w zakresie, w jakim wykraczają one poza koszty najmu proponowanego przez ubezpieczyciela.

Celem rozstrzygnięcia tychże rozbieżności wydana została uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017 r. (III CZP 20/17, LEX nr 2340475) zgodnie z którą: wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione.

W uzasadnieniu powyższej uchwały Sąd Najwyższy zmierzył się z problemem usystematyzowania dotychczasowej wykładni i praktyki orzekania w przedmiotowych sprawach. Sąd Najwyższy w przytoczonej uchwale stwierdził, że nie mogą być uznane za celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki, które nie są konieczne do wyeliminowania negatywnego następstwa majątkowego w postaci utraty możliwości korzystania z uszkodzonego (zniszczonego) pojazdu, gdyż następstwo to może być wyeliminowane - bez uszczerbku dla godnych ochrony interesów poszkodowanego - w inny, mniej uciążliwy dla dłużnika sposób. Jeżeli zatem ubezpieczyciel proponuje poszkodowanemu - we współpracy z przedsiębiorcą trudniącym się wynajmem pojazdów - skorzystanie z pojazdu zastępczego równorzędnego pod istotnymi względami pojazdowi uszkodzonemu albo zniszczonemu (zwłaszcza co do klasy i stanu pojazdu), zapewniając pełne pokrycie kosztów jego udostępnienia, a mimo to poszkodowany decyduje się na poniesienie wyższych kosztów najmu innego pojazdu, koszty te - w zakresie nadwyżki - będą podlegały indemnizacji tylko wtedy, gdy wykaże szczególne racje, przemawiające za uznaniem ich za "celowe i ekonomicznie uzasadnione". W tym kontekście istotne znaczenie ma nie tylko równorzędność samego pojazdu, ale także dodatkowych warunków umowy, takich jak np. czas i miejsce udostępnienia oraz zwrotu pojazdu zastępczego czy też obowiązek wpłaty kaucji. Jeżeli istotne warunki wynajmu proponowanego przez ubezpieczyciela (we współpracy z przedsiębiorcą wynajmującym pojazdy) czynią zadość potrzebie ochrony uzasadnionych potrzeb poszkodowanego, nie ma podstaw, by obciążać osoby zobowiązane do naprawienia szkody wyższymi kosztami związanymi ze skorzystaniem przez poszkodowanego z droższej oferty. Odstępstwa od tej reguły nie uzasadniają drobne niedogodności o charakterze niemajątkowym, które mogą wiązać się np. z koniecznością nieznacznie dłuższego oczekiwania na podstawienie pojazdu zastępczego proponowanego przez ubezpieczyciela. Z uwagi na ciążący na ubezpieczycielu obowiązek szczególnej, podwyższonej staranności nie można też przypisać decydującego znaczenia czynnikowi w postaci szczególnego zaufania, jakie poszkodowany ma do kontrahenta, z którego usług chciałby skorzystać. Poniesienia wyższych kosztów nie uzasadnia również sama przez się prostota skorzystania z oferty najmu złożonej przez przedsiębiorcę prowadzącego warsztat naprawczy, w którym uszkodzony pojazd ma być naprawiany. Konieczność dodatkowego kontaktu z ubezpieczycielem - w praktyce zwykle telefonicznego - nie może być uznana za niedogodność, która uzasadnia poniesienie wyższych kosztów najmu. Co więcej, należy uznać, że w ramach ciążącego na poszkodowanym obowiązku minimalizacji szkody i współdziałania z dłużnikiem (ubezpieczycielem) mieści się obowiązek niezwłocznego zasięgnięcia informacji co do tego, czy ubezpieczyciel może zaproponować poszkodowanemu pojazd zastępczy równorzędny uszkodzonemu (zniszczonemu). Nie ma to nic wspólnego z koniecznością poszukiwania przez poszkodowanego najtańszej oferty rynkowej najmu, nie jest bowiem istotne to, czy propozycja ubezpieczyciela jest najtańsza, lecz to, że jest przez niego akceptowana.

Zgodnie z uzasadnieniem uchwały za istotne przy najmie pojazdu zastępczego należy uznać: równorzędność pojazdu zastępczego (pod względem klasy i stanu pojazdu) oraz czas i miejsce udostępnienia oraz zwrotu pojazdu zastępczego, obowiązek wpłaty kaucji. Za nieistotne należy uznać zaś: koniecznością nieznacznie dłuższego oczekiwania na podstawienie pojazdu zastępczego proponowanego przez ubezpieczyciela, prostota skorzystania z oferty najmu złożonej przez przedsiębiorcę prowadzącego warsztat naprawczy, szczególne zaufanie jakie poszkodowany ma do kontrahenta, z którego usług chciałby skorzystać. Sąd Najwyższy wskazał nadto, iż w ramach ciążącego na poszkodowanym obowiązku minimalizacji szkody i współdziałania z dłużnikiem (ubezpieczycielem) mieści się obowiązek niezwłocznego zasięgnięcia informacji co do tego, czy ubezpieczyciel może zaproponować poszkodowanemu pojazd zastępczy równorzędny uszkodzonemu (zniszczonemu). Tym samym obowiązek ten ciąży na poszkodowanym nawet, gdyby ubezpieczyciel sam nie przejawiał inicjatywy w tym zakresie.

Przenosząc powyższe rozważania, które Sąd Rejonowy w pełni podziela, na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, iż poszkodowany nie wypełnił obowiązku wynikającego z art. 362 i art. 826 § 1 k.c. minimalizacji szkody i współdziałania z dłużnikiem (ubezpieczycielem). Okoliczności te zaś powodują, iż powód, który nabył przedmiotową wierzytelność poszkodowanego wobec pozwanego ubezpieczyciela nie może skutecznie domagać się od pozwanego zasądzenia wydatków na najem pojazdu zastępczego poniesionych przez poszkodowanego, przekraczających koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu. Poszkodowana N. Ł. (1) zeznając, sama przyznał, że dotarła do niej informacja o możliwości najmu pojazdu od wypożyczalni współpracującej z pozwanym. Również w rozmowie telefonicznej pracownik pozwanego wyraźnie wskazał D. S. (upoważnionemu przez N. Ł. (1) do uczestnictwa w postępowaniu likwidacyjnym) możliwość najmu pojazdu zastępczego za pośrednictwem pozwanego. Świadek D. S. w rozmowie telefonicznej nie wyraził jednak zainteresowania najmem pojazdu zastępczego za pośrednictwem pozwanego, bowiem w momencie zgłaszania szkody wiedział już że wynajmie pojazd zastępczy od innego podmiotu. Co prawda, zarówno świadek N. Ł. (1) jak i D. S. zeznali, iż ich wybór podyktowany był niekorzystnymi postanowieniami dotyczącymi najmu pojazdu zastępczego przez podmiot współpracujący z pozwanym, jednakże prócz tych twierdzeń w materiale dowodowym brak jest jakichkolwiek dowodów na ich poparcie. W świetle przeprowadzonej rozmowy telefonicznej stanowiącej dowód w sprawie, Sąd uznał zeznania te w tym zakresie za niewiarygodne. Na marginesie należy dodać, że świadek D. S., wyraźnie przyznał, że nie interesowała go stawka za jaką wynajmuje pojazd zastępczy. Poszkodowany powinien rozważyć wszystkie warunki najmu, w tym stawkę ze względu na obowiązek współdziałania z wierzycielem i obowiązek minimalizacji szkody. Poszkodowana (której działania odniosły skutek dla pozwanego jako nabywcy wierzytelności) przyczyniła się do zwiększenia odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego poprzez wybranie innego podmiotu (w konsekwencji podmiotu, który oferował droższe usługi niż podmiot współpracujący z pozwanym) bez wykazania jakiegokolwiek, racjonalnie uzasadnionego powodu. Wybór innego podmiotu świadczącego usługi najmu pojazdów mógłby być uwzględniony, gdyby strona powodowa wykazała, iż najem pojazdu zastępczego u tego właśnie podmiotu był niezbędny i konieczny a także uwzględniał ważne i uzasadnione potrzeby poszkodowanego. W przedmiotowej sprawie takowe okoliczności nie zostały wykazane przez stronę powodową zgodnie z ciężarem dowodu z art. 6 k.c. Pozwany wykazał, iż zaproponował poszkodowanej najem pojazdu, więc w zakresie istnienia szczególnych okoliczności ze względu na które poszkodowana dokonała wyboru innej wypożyczalni spoczywał na powodzie. Świadek D. S. zeznał, iż kontaktował się z podmiotem współpracującym z pozwanym, oferującym najem pojazdu zastępczego, jednakże jego oferta była niekorzystna dla poszkodowanego ze względu na wkład własny w wysokości 1500 zł. W zebranym materiale dowodowym nie ma jednak żadnych dowodów na potwierdzenie tej informacji, a powód nie złożył wniosków dowodowych w tym zakresie ew. zobowiązujących pozwanego do przedłożenia szczegółów ofert najmu proponowanych przez podmioty z nim współpracujące. Sąd więc uznał racje pozwanego w zakresie stawki dobowej najmu, ze względu na powyższe.

Odnosząc się z kolei do zasadnego okresu najmu pojazdu zastępczego należy zauważyć, że to na pozwanym spoczywał obowiązek wykazania przyczyn, dla których obniżył wymiar wypłaconego odszkodowania. Ciężar dowodu w postepowaniu cywilnym nie zawsze spoczywa na powodzie. Ten, kto odmawia zadość żądaniu powoda obowiązany jest udowodnić fakty wskazujące na to, że uprawnienie żądającemu nie przysługuje (zob. wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 28 lutego 2012 roku, XII GA 748/11). Nie ulega wątpliwości, że powód obowiązany jest do wykazania wysokości szkody, a pozwany do udowodnienia zasadności jej obniżenia. Poszkodowana najęła pojazd zastępczy na czas zakończenia postępowania likwidacyjnego oraz ewentualnego nabycia nowego pojazdu (szkoda całkowita). Pozwany podnosząc, iż okres najmu został niezasadnie wydłużony winien tą okoliczność udowodnić, bowiem to on wywodzi z niej skutki prawne. Jednak nie zaoferował on żadnego materiału dowodowego dla wykazania swoich twierdzeń i ograniczył się jedynie do negowania okresu najmu wskazując, iż w jego ocenie zasadny jest okres najmu na 20 dni. Ze stanowiska pozwanego nie sposób jednak wywnioskować dlaczego akurat okres 20 dni jest w jego ocenie adekwatny. Zeznania świadków w tym zakresie jednoznacznie potwierdziły, iż pojazd był niezbędny poszkodowanej celem dojazdów do pracy a także celem dojazdów na rehabilitację. Pojazd został zdany przez poszkodowaną w ósmym dniu od decyzji o przyznaniu odszkodowania (28 luty 2019 r.), przez cały okres najmu auto było niezbędne poszkodowanej.

Podsumowując powyższe rozważania, Sąd uznał za zasadny koszt najmu pojazdu zastępczego obejmujący okres 21 dni po dobowej stawce najmu zaproponowanej przez pozwanego 80 zł netto tj. 98,40 zł brutto. Sąd na podstawie art. 34 ust. 1, art. 36 ust. 1 ustawy w zw. z art. 822 § 1 k.c. i art. 362 k.c., zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2066,40 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 16 kwietnia 2018 roku do dnia zapłaty.

O odsetkach orzeczono zgodnie z art. 481 k.c., który stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Odnośnie umów ubezpieczenia zastosowanie ma art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z dnia 22 maja 2003 r. (Dz.U. Nr 124, poz. 1152) tj. z dnia 8 lutego 2013 r. (Dz.U. z 2013 r. poz. 392), który stanowi, że Zakład (...) wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. W niniejszej sprawie z akt szkodowych zapisanych na płycie CD, a także z dokumentów przedłożonych przez powoda wynika iż wezwanie do zapłaty zostało doręczone ubezpieczycielowi na pocztę e-mail w dniu 16 marca 2018 roku. W związku z powyższym Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie zgodnie z żądaniem powoda od dnia 16 kwietnia 2018 roku do dnia zapłaty.

W związku z tym, że każda ze stron wygrała w niemal 50% Sąd na podstawie art. 100 k.p.c. zniósł wzajemnie koszty poniesione przez strony, uwzględniając ogólną zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować w kontrolce uzasadnień,

2.  Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć: pełnomocnikowi pozwanego i pełnomocnikowi powoda,

3.  Przedłożyć z wpływem lub za 22 dni.

SSR Stanisław Dziurlikowski