Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 września 2017 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu V Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący:	SSR Barbara Stępień-Grabowska
Protokolant:	st. sekr. sądowy Karolina Marcinkowska

po rozpoznaniu w dniu 1 września 2017 r. w Toruniu

na rozprawie

sprawy z powództwa M. S.

przeciwko Towarzystwu (...) w W.

o zapłatę

I.  Oddala powództwo.

II.  Zasądza od powoda M. S. na rzecz pozwanego Towarzystwa (...) w W. kwotę 2.417 zł (dwa tysiące czterysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt V GC 1680/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 18 grudnia 2015 r. powód M. S. wniósł o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda kwoty 30 800 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 28 stycznia 2013 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że łączyła go z pozwanym umowa ubezpieczenia „Bezpieczna Firma w TUWie” z okresem ubezpieczenia od dnia 21 grudnia 2012 r. do 20 grudnia 2013r. Zgodnie z umową jej przedmiotem było m.in. ubezpieczenie mienia od kradzieży z włamaniem i rabunku, ubezpieczenie sprzętu elektronicznego oraz ubezpieczenie mienia w transporcie z sumą ubezpieczenia ustaloną na kwotę 45 000 zł. Powód wskazał, że na skutek kradzieży sprzętu elektronicznego z samochodu F. (...) nr rej. (...) dokonanej w dniu 22 grudnia 2012 r. poniósł szkodę w łącznej wysokości 30 800 zł, za którą odpowiedzialność ponosi pozwany na podstawie łączącej strony umowy. Powód podniósł, że samochód zaparkowany był na zamkniętym, ogrodzonym siatką terenie w odległości 10 m od jego domu oraz że był zamknięty i posiadał alarm, a posesja była dobrze oświetlona. Nadto podniósł, że obiekt był monitorowany przy użyciu kamery przemysłowej, która również w trakcie przedmiotowego zdarzenia została skradziona (pozew k. 1-10).

W odpowiedzi na pozew pozwane Towarzystwo (...) z siedzibą w W. wniosło o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, że łącząca strony umowa oparta była na Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia „Bezpieczna Firma w (...)ie”, które to warunki zostały doręczone powodowi przed zawarciem umowy. Pozwany wskazał, że odmówił zapłaty odszkodowania z uwagi na niespełnienie przez powoda podstawowych przesłanek umownych, ponieważ powód pozostawił niezabezpieczony sprzęt na noc w miejscu niestrzeżonym, w samochodzie okrytym zaledwie plandeką, która została rozpruta przez złodziei. Pozwany podniósł, że nie ponosi odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia sprzętu elektronicznego, ponieważ skradziony sprzęt nie był zainstalowany na stanowiskach pracy w miejscu ubezpieczenia wskazanym w polisie zgodnie z §59 ust. 3 OWU (O. 149-149a), ale został pozostawiony przez powoda w bagażniku auta zaparkowanego na niestrzeżonej posesji. Ponadto pozwany podniósł, że w przypadku umowy ubezpieczenia mienia w transporcie nie odpowiada za szkody powstałe wskutek kradzieży w czasie postoju w miejscach niestrzeżonych na podstawie §71 ust. 1 pkt 6 OWU, ponieważ miejsce, gdzie powód pozostawił samochód F. (...), nie było miejscem strzeżonym w myśli definicji zawartej w treści łączącej strony umowy – nie było pod stałym nadzorem pracowników ochrony (firmy ochroniarskiej), a także nie były podejmowane żadne działania mające na celu niedopuszczenie do wstępu osób trzecich. Zdaniem pozwanego ogrodzenie było łatwe do sforsowania i nie stanowiło żadnej solidnej przeszkody, nie było zainstalowanego żadnego alarmu. Pozwany zakwestionował, jakoby plac był objęty rejestracją wizyjną z kamery. Jeżeli natomiast kamera była zainstalowana, to fakt jej kradzieży świadczy w ocenie pozwanego o braku zabezpieczenia terenu. Pozwany zakwestionował również twierdzenia, że powód samodzielnie dokonywał dozoru F. (...), ponieważ nie wykonywał on czynności typowych dla strzeżenia mienia, nie przeprowadzał regularnego obchodu placu ani nie obserwował bieżąco obrazu z kamery (odpowiedź na pozew k. 132-135).

W piśmie z dnia 1 czerwca 2016 r. powód potrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie. Podniósł, że OWU nie zawierają definicji pojęcia miejsca niestrzeżonego (definiują jedynie miejsce strzeżone w §2 pkt 20), wobec czego w wykładni pojęcia miejsca niestrzeżonego należy odwołać się do reguł wykładni językowej, zgodnie z którymi monitorowany teren, znajdujący się tuż obok domu powoda i przez niego dozorowany, nie może być uznany za miejsce niestrzeżone (pismo powoda k. 147-150).

Sąd ustalił co następuje

W dniu 20 grudnia 2012 r. powód M. S. zawarł z pozwanym Towarzystwem (...) z siedzibą w W. umowę ubezpieczenia na podstawie ogólnych warunków ubezpieczenia „Bezpieczna Firma w TUWie” z okresem ubezpieczenia od dnia 21 grudnia 2012 r. do 20 grudnia 2013r. Zgodnie z umową jej przedmiotem było m.in. ubezpieczenie mienia od kradzieży z włamaniem i rabunku, ubezpieczenie sprzętu elektronicznego oraz ubezpieczenie mienia w transporcie CARGO z sumą ubezpieczenia ustaloną na kwotę 45 000 zł. Jako miejsce ubezpieczenia wskazano w polisie adres: (...)-(...) O. 149-149a.

( dowód : polisa nr (...) k. 14 wniosek o zawarcie umowy ubezpieczenia k. 8.1-8.6 akt szkody, okoliczności bezsporne)

W dniu 22 grudnia 2012 r. ok. godziny 0:00 powód zaparkował samochód marki F. (...) nr rej. (...) na terenie posesji w O. 149 (gmina O.). Część bagażowa pojazdu została uprzednio załadowana przez powoda należącym do niego sprzętem elektronicznym, który powód w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej miał zamiar następnego dnia przewieźć i wykorzystać do elektronicznej obsługi meczu koszykówki w Z.. Powód nie zamierzał rozładowywać sprzętu na noc.

Samochód stał zaparkowany na zamkniętym, ogrodzonym siatką ogrodzeniową terenie koło magazynu z zakładem kosmetycznym, w odległości 10 m od domu, w którym mieszka. Metalowa siatka ma ok. 1,7 metra wysokości. Na terenie są dwie bramy wjazdowe. Jedna jest nieczynna, cały czas zamknięta, a druga - otwierana na pilota. Jest też furtka zamykana elektrycznym zamkiem. Są tam dwa budynki – dom, w którym mieszka powód i drugi dom w budowie. Naprzeciwko budynku, gdzie mieszka powód, mieści się salon kosmetyczny jego żony. Na słupie przy bramie wjazdowej zamontowana była kamera. Obejmowała ona swoim zasięgiem zarówno wejście do budynku mieszkalnego, jak i miejsce gdzie stał pojazd F. (...) i część budynku magazynu. Kamera nie była podłączona do żadnej zewnętrznej sieci ani firmy ochrony. Na strychu salonu znajduje się rejestrator kamery, do którego można podłączyć monitor i obejrzeć zapis. Do tego samego rejestratora podłączona jest druga kamera, która skierowana jest na wejście do zakładu kosmetycznego i nie obejmowała samochodu. Do rejestratora podłączone są również dwie kamery monitorujące wnętrze budynku.

W nocy nieznani sprawcy dokonali kradzieży sprzętu elektronicznego, który znajdował się na skrzyni ładunkowej pod plandeką pojazdu marki F. (...) nr rej. (...). Włamanie do pojazdu nastąpiło poprzez przecięcie tylnej części plandeki. Przedmiotem kradzieży był sprzęt elektroniczny w postaci: video procesora (...)601, dwóch sztuk urządzenia konwertującego (...) B., komputera sterującego M. wraz z monitorem oraz notebook-a A.. Sprzęt znajdował się w skrzyni, która ważyła 15 kg. Sprawcy kradzieży przecięli kable kamery (obejmującej zaparkowany samochód). Ukradli również samą kamerę. Powód wspólnie z A. G., który nocował u niego tej nocy, podłączyli monitor do rejestratora i obejrzeli zapis z kamery. Nagranie z kamery „urywa się”. W związku ze zdarzeniem powód poniósł szkodę w wysokości 30 800 zł, odpowiadającej wartości skradzionego sprzętu elektronicznego.

( dowód : protokół likwidacji szkody k. 10-10.1 akt szkody, zaświadczenie Komisariatu Policji w L. z dnia 02.01.2013 r. k. 112, faktura VAT nr (...) k. 116, dokumentacja fotograficzna k. 120-125, zeznania świadka A. G. k. 208-210, zeznania powoda k. 229-230, okoliczność bezsporna odnośnie wysokości szkody)

W dniu 06.01.2013 r. pracownicy spółki (...) przybyli do domu powoda do O. 149 w celu zgrania na nośnik zewnętrzny danych z monitoringu obiektu. Po podłączeniu się do rejestratora stwierdzili, że dane z kamery nad bramą wjazdową zostały już nadpisane przez dane z pozostałych kamer zainstalowanych na posesji.

( dowód : pismo (...) sp. z o.o. k. 117)

Powód w dniu 28 grudnia 2012 r. zgłosił do pozwanego szkodę. Pismem z dnia 9 stycznia 2013 r. pozwane Towarzystwo nie uznało swojej odpowiedzialności za szkodę i odmówiło wypłaty odszkodowania, powołując się na §70 ust. 2 pkt 4 w zw. z §71 ust. 1 pkt 6 ogólnych warunków ubezpieczenia (...) Firma.

Od ww. decyzji powód odwołał się pismem z dnia 19 stycznia 2013 r. W odpowiedzi pozwany podtrzymał dotychczasowe stanowisko.

( dowód : zgłoszenie szkody k. 4.0 akt szkody, pismo pozwanego z dnia 09.01.2013 r. k. 16.0 akt szkody, k. 118 akt, pismo powoda z dnia 19.01.2013 r. k. 119, pismo pozwanego z dnia 13.09.2013 r. k. 114-115, okoliczności bezsporne)

Zgodnie z §59 ust. 1, 2 i 3 Ogólnych Warunków Ubezpieczenia „Bezpieczna Firma w (...)ie” (Rozdział VII Ubezpieczenie sprzętu elektronicznego) przedmiotem ubezpieczenia jest sprzęt elektroniczny, stanowiący własność Ubezpieczającego, bądź będący w jego posiadaniu na podstawie odpowiedniego tytułu prawnego. Ubezpieczeniem objęte są tylko te przedmioty, które wskazano we wniosku o ubezpieczenie i wymieniono w polisie z określeniem sumy oraz miejsca ubezpieczenia. Warunkiem zawarcia umowy ubezpieczenia jest, aby sprzęt elektroniczny był używany w celach zawodowych, zdolny do pracy po okresie próbnym (wdrożeniowym) i zainstalowany na stanowiskach pracy w miejscu ubezpieczenia wskazanym w polisie. §60 ust. 4 pkt 1 lit a-b stanowił, że ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność za szkody powstałe w sprzęcie przenośnym wskutek kradzieży z włamaniem i rabunku poza miejscem ubezpieczenia pod warunkiem, że – w przypadku utraty sprzętu z pojazdu – pojazd ten posiadał twardy dach (jednolita sztywna konstrukcja), w chwili kradzieży pojazd ten był prawidłowo zamknięty na klucz i zostało włączone aktywne urządzenie antywłamaniowe (co najmniej wywołujące alarm).

Zgodnie z §70 ust. 1, ust. 2 pkt 4 oraz ust. 3 Ogólnych Warunków Ubezpieczenia „Bezpieczna Firma w (...)ie” (Rozdział IX Ubezpieczenie mienia w transporcie CARGO) ochrona ubezpieczeniowa rozpoczyna się z chwilą podjęcia czynności załadunku bezpośrednio przed przewozem mienia, a kończy się z chwilą zakończenia czynności rozładunku, który winien być dokonany bezpośrednio po zakończeniu przewozu. Zakres ubezpieczenia obejmuje szkody będące bezpośrednim następstwem kradzieży mienia ze środka transportu po pokonaniu jego zabezpieczeń. Czas pomiędzy zakończeniem czynności załadunku ubezpieczonego mienia a rozpoczęciem przewozu, a także pomiędzy zakończeniem przewozu a rozpoczęciem rozładunku ubezpieczonego mienia nie może być dłuższy niż 2 godziny. §71 ust. 1 pkt 6 OWU stanowi, że poza ogólnymi wyłączeniami określonymi w §4 z wyłączeniem ust. 1 pkt 1, w zakresie ubezpieczenia mienia w transporcie CARGO Towarzystwo nie odpowiada także za szkody powstałe wskutek kradzieży w czasie postoju w miejscach niestrzeżonych. Zgodnie z §2 pkt 20 OWU określenie miejsce strzeżone oznacza miejsce (obszary, obiekty, urządzenia) chronione przez pracowników ochrony poprzez działania mające na celu niedopuszczenie do wstępu osób nieuprawnionych oraz działania zapobiegające przestępstwom i wykroczeniom przeciwko mieniu w tym miejscu.

( dowód : Ogólne Warunki Ubezpieczenia „Bezpieczna Firma w (...)ie” k. 151-191)

Sąd zważył co następuje

Powyższy stan faktyczny, w przeważającej części bezsporny, ustalony został na podstawie dowodów z dokumentów oraz zeznań świadka i powoda.

Sąd dał wiarę dowodom z dokumentów w całości, gdyż nie budziły one wątpliwości co do swojej prawdziwości, a żadna ze stron nie zakwestionowała ich skutecznie.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka A. G. na okoliczność kradzieży sprzętu elektronicznego oraz kamery przemysłowej, treści zapisu obrazu z kamer, jego odczytu przez powoda oraz warunków i miejsca przetrzymywania przez powoda pojazdu (k. 208-210), ponieważ były jasne, spójne i korespondowały z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. Świadek potwierdził, że miejsce, na którym zaparkowany był pojazd F. (...) było objęte monitoringiem kamer. Jednocześnie z jego zeznań wynika, że kamery podłączone były do rejestratora, do którego nie był podłączony na stałe żaden monitor oraz że żadna osoba nie monitorowała na bieżąco obrazu z kamery. Z tych samych względów Sąd dał wiarę zeznaniom powoda M. S. na okoliczności związane z kradzieżą sprzętu, w tym zabezpieczenia terenu, na którym znajdował się samochód ze sprzętem (k. 229-230).

W zakresie ustalenia stanu faktycznego sporne było, czy teren, na którym zaparkowany był pojazd F. (...) w momencie kradzieży był objęty monitoringiem z kamer. Powód podnosił, że teren było monitorowany, natomiast pozwany kwestionował fakt objęcia spornego terenu rejestracją z kamery oraz podnosił, że powód nie zabezpieczył monitoringu na potrzeby postępowania karnego od razu po kradzieży.

Zeznania świadka oraz powoda w sposób jednoznaczny potwierdzają, że teren, na którym zaparkowany był pojazd F. (...) w momencie kradzieży objęty był rejestracją dwóch kamer, z których tylko jedna obejmowała swoim zasięgiem miejsce postoju. Jednocześnie z zeznań tych wynika, że nie był to monitoring w klasycznym rozumieniu tego słowa, ponieważ żadna osoba nie oglądała na bieżąco rejestrowanego obrazu (do rejestratora nie był podłączony na stałe żaden monitor). Fakt niezabezpieczenia zapisu obrazu z kamery przez powoda nie miał znaczenia w sprawie.

Podstawowym przedmiotem sporu były zagadnienia prawne związane z interpretacją ogólnych warunków umowy ubezpieczenia – strony pozostawały w sporze co do tego, czy na podstawie zawartej umowy ubezpieczenia mienia pozwane Towarzystwo ponosi odpowiedzialność za szkodę, którą poniósł powód wskutek kradzieży z włamaniem do pojazdu F. (...) w dniu 22 grudnia 2012 r. i zaboru należącego do niego sprzętu elektronicznego. Pozwany kwestionował tę odpowiedzialność, powołując się na postanowienia ogólnych warunków umowy.

W ocenie Sądu odpowiedzialność pozwanego Towarzystwa jest wyłączona, ponieważ nie zostały spełnione jej przesłanki określone w ogólnych warunkach umowy. Powód ubezpieczył mienie (sprzęt elektroniczny) w trzech wariantach – ubezpieczenie od kradzieży z włamaniem i rabunku, ubezpieczenie sprzętu elektronicznego oraz ubezpieczenie mienia w transporcie CARGO. Zdaniem Sądu w żadnym z tych trzech wariantów ubezpieczenia nie zostały spełnione przesłanki odpowiedzialność pozwanego za szkodę poniesioną przez powoda.

Bezsporne było, że sprzęt w chwili kradzieży znajdował się w środku transportu. §60 ust. 4 pkt 1 (Rozdział VII – Ubezpieczenie sprzętu elektronicznego) stanowił, że ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność za szkody powstałe w sprzęcie przenośnym wskutek kradzieży z włamaniem i rabunku poza miejscem ubezpieczenia w przypadku utraty sprzętu z pojazdu i pod warunkiem, że pojazd ten posiada twardy dach (jednolitą sztywną konstrukcję), jest prawidłowo zamknięty na klucz i zostało włączone aktywne urządzenie antywłamaniowe (co najmniej wywołujące alarm). W niniejszej sprawie bezsporne jest, że sprzęt pozostawał pod plandeką, nie odpowiadającą wskazanym wymaganiom. Jak się okazało, dostanie się do sprzętu nie było trudne, skoro wystarczyło przecięcie plandeki.

W grę nie wchodziła również odpowiedzialność z tytułu umowy ubezpieczenia w wariancie ubezpieczenia od kradzieży z włamaniem i rabunku (Rozdział II OWU), skoro wariant ten dotyczył wyłącznie należycie zabezpieczonych pomieszczeń (vide §33 OWU).

Powód powoływał się na spełnienie przesłanek odpowiedzialności pozwanego za szkodę na podstawie umowy ubezpieczenia w wariancie ubezpieczenia mienia w transporcie CARGO (Rozdział IX OWU).

Gdyby przyjąć, że szkoda miała miejsce w transporcie, co w niniejszej sprawie wydaje się wątpliwe, skoro powód pozostawił sprzęt w pojeździe bez zamiaru jego rozładunku w ciągu dwóch godzin od zakończenia przewozu, to uwolnienie się pozwanego od odpowiedzialności za powstałą szkodę uzależnione byłoby od ustalenia, że kradzieży dokonano w czasie postoju w miejscu niestrzeżonym. OWU Bezpieczna Firma zawierają definicję miejsca strzeżonego w §2 pkt 20. Mowa jest w niej o miejscach chronionych przez pracowników ochrony poprzez działania mające na celu niedopuszczenie do wstępu osób nieuprawnionych oraz działania zapobiegające przestępstwom i wykroczeniom przeciwko mieniu w tym miejscu.

Powód podnosił, że OWU nie zawierają definicji pojęcia „miejsca niestrzeżonego”, którym to pojęciem posługuje się §71 ust. 1 pkt 6 OWU, definiują one jedynie pojęcie „miejsca strzeżonego” w §2 pkt 20, wobec czego za miejsce strzeżone w rozumieniu §71 ust. 1 pkt 6 OWU uznać należy nie tylko miejsce strzeżone w rozumieniu §2 pkt 20 OWU (chronione przez pracowników ochrony), lecz również chronione w innym sposób. W ocenie Sądu argumentacja ta jest chybiona. Pojęcie miejsca niestrzeżonego w rozumieniu §71 ust. 1 pkt 6 OWU należy bowiem wykładać przy posłużeniu się a contrario definicją z §2 pkt 20 OWU. Taka konstrukcja OWU jest czytelna i nie wymaga żadnych szczególnych zabiegów interpretacyjnych.

Należało zatem ocenić, czy miejsce, na którym pozostawiony został pojazd ze sprzętem, można było uznać za miejsce strzeżone w rozumieniu §2 pkt 20 OWU. Powód, starając się dowieść, iż pojazd stał w miejscu chronionym wskazywał, że miejsce postoju objęte było monitoringiem kamery umieszczonej na słupie, której obraz obejmował przedmiotowy pojazd. Zauważyć jednak należy, że samo rejestrowanie obrazu – przy założeniu, że urządzenie rejestrujące było sprawne tego dnia – nie było w stanie zapobiec popełnieniu przestępstwa kradzieży. Ani powód, ani żadna inna osoba nie oglądała na bieżąco rejestrowanego obrazu. A zatem fakt zapisu obrazu mógł ewentualnie okazać się pomocny przy poszukiwaniu sprawców przestępstwa, ale zapobiec samemu przestępstwu nie mógł.

Za uznaniem miejsca postoju pojazdu za miejsce strzeżone nie przemawia również fakt, iż pojazd znajdował się na ogrodzonej posesji. Zważywszy, iż ogrodzenie nie było wysokie, w każdym razie nie na tyle, by sprawca przestępstwa nie mógł go pokonać bez dużych trudności, okoliczność ta nie dawała podstaw do stwierdzenia, że był to teren chroniony. Należy mieć również na uwadze, że przedmiotem ochrony były przedmioty, które dość łatwo można było przerzucić przez ogrodzenie. A zatem fakt, że bramy tego ogrodzenia były zamknięte nie mógł mieć znaczenia z punktu widzenia ochrony takiego mienia.

Poza wszystkim należy zauważyć, że powód, zdając sobie sprawę z niedostatków ochrony, winien był zabrać sprzęt elektroniczny do domu, a nie zostawiać go w pojeździe niedostatecznie chroniącym sprzęt przed kradzieżą. Powód sam zeznał, że sprzęt ten waży około 15 kg, a zatem jego zładowanie nie powinno nastręczać większych trudności. Powodowi znane były obowiązki, jakie winien spełnić w celu należytej ochrony mienia, zatem lekceważenie ich bez ważnego powodu, co w konsekwencji doprowadziło pośrednio o utraty mienia, należało uznać za przejaw rażącego niedbalstwa. Zgodnie zaś z art. 827 §1 kc ubezpieczyciel jest wolny od odpowiedzialności, jeżeli ubezpieczający wyrządził szkodę umyślnie; w razie rażącego niedbalstwa odszkodowanie nie należy się, chyba że umowa lub ogólne warunki ubezpieczenia stanowią inaczej lub zapłata odszkodowania odpowiada w danych okolicznościach względom słuszności.

Z powyższych powodów pozwany mógł w ocenie Sądu skutecznie uwolnić się od odpowiedzialności, wskazując na niedochowanie przez powoda warunków ubezpieczenia.

Mając na uwadze powyższe, Sąd w punkcie I. sentencji oddalił powództwo na podstawie art. 805§1 kc a contrario w zw. z art. 827§1 kc.

O kosztach postępowania orzeczono w punkcie II. sentencji na podstawie art. 98§1 kpc w myśl zasady odpowiedzialności stron za wynik procesu. Na koszty procesu poniesione przez pozwanego składają się: wynagrodzenie adwokata 2400 zł (§6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu - t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 461) oraz opłata skarbowa 17 zł.