Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 lipca 2019 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu V Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący:	Asesor sądowy Dominik Nowicki
Protokolant:	Stażysta Adrianna Albert

po rozpoznaniu w dniu 5 lipca 2019 r. w Toruniu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko TUZ Towarzystwu (...) w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego TUZ Towarzystwa (...) w W. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 500 zł (pięćset złotych);

2.  zasądza od pozwanego TUZ Towarzystwa (...) w W. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 2.075 zł (dwa tysiące siedemdziesiąt pięć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

sygn. akt V GC 1270/19

Uzasadnienie wyroku z dnia 5 lipca 2019 roku

Powód (...) spółka akcyjna w W. wniósł pozew przeciwko TUZ Towarzystwu (...) z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 4.650,67 złotych z odsetkami ustawowymi od dnia 11 grudnia 2015 roku i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty oraz kwoty 500 złotych, a także kosztów procesu. Kwoty 4.650,67 złotych powód dochodził z tytułu odszkodowania za szkodę rzeczową powstałą w pojeździe marki S. o nr rej. (...) należącego do poszkodowanego M. C.. Poszkodowany przelał wierzytelność o zapłatę odszkodowania na spółkę (...) sp. z o.o., zaś spółka ta dokonała cesji na rzecz powoda. Pozwany do chwili wniesienia pozwu wypłacił poszkodowanemu tytułem odszkodowania kwotę 2.987,58 złotych. Ze sporządzonej na zlecenie powoda ekspertyzy wynikało jednak, że odszkodowanie to zostało zaniżone o dochodzoną pozwem kwotę. Ponadto powód domagał się także zasądzenia kwoty 500 złotych tytułem zwrotu kosztów niezbędnych do celowego dochodzenia swych praw, tj. kosztu sporządzenia prywatnej opinii. Powód wskazał, że bez wykonania tej opinii nie byłoby możliwe prawidłowe określenie wartości przedmiotu sporu.

W dniu 15 marca 2019 roku Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowy w Toruniu w sprawie o sygn. akt V GNc 4150/18 wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym uwzględniający powództwo w całości. Wcześniej pismem z dnia 12 marca 2019 roku powód cofnął pozew w części dotyczącej kwoty 3.064,23 złotych z uwagi na jej zapłatę po wytoczeniu powództwa, tj. w dniu 13 listopada 2018 roku. Wskutek tego pisma Referendarz Sądowy postanowieniem z dnia 21 marca 2019 roku uchylił wydany nakaz zapłaty w części ponad żądanie zapłaty kwoty 2.086,44 złotych wraz z dochodzonymi w pozwie odsetkami i kosztami procesu.

Pozwany zaskarżył nakaz zapłaty jedynie w części, tj. co do kwoty 500 złotych dotyczącej kosztów poniesionych za sporządzenie prywatnej opinii. Pozwany zarzucił, że umowa cesji nie obejmowała kosztu sporządzenia opinii prywatnej przez powoda, ponieważ koszt ten nie mieścił się w ramach szkody na pojeździe. Szkoda w tym zakresie powstała w majątku cesjonariusza i tym samym nie pozostaje ona w związku przyczynowym z kolizją. Ponadto pozwany zauważył, że koszt ten powstał po zawarciu umowy przelewu, a zatem jako wierzytelność przyszła mógł przejść na nabywcę dopiero z chwilą jego powstania, pod warunkiem, że umowa przelewu zawierała dane pozwalające ją zidentyfikować. W uzasadnieniu zarzucono także, że wykonanie kosztorysu nie było niezbędne dla prawidłowego wyliczenia szkody przez poszkodowanego, lecz dla wskazania wartości przedmiotu sporu przez powoda, który w ramach prowadzonego przez siebie przedsiębiorstwa trudni się dochodzeniem dopłat od ubezpieczycieli i obrotem wierzytelnościami.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 6 listopada 2015 roku doszło do zdarzenia, w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód marki S. o numerze rejestracyjnym (...) stanowiący własność M. C.. Sprawca szkody posiadał umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartą z TUZ Towarzystwem (...) w W. (dalej: TUZ). Na podstawie decyzji z dnia 27 listopada 2015 roku tytułem naprawienia powyższej szkody TUZ wypłacił poszkodowanemu odszkodowanie w kwocie 2.987,58 złotych.

okoliczności bezsporne

W dniu 8 sierpnia 2018 roku poszkodowany M. C. zawarł z (...) sp. z o.o. umowę przelewu wierzytelności wobec TUZ w związku ze szkodą z dnia 6 listopada 2015 roku. Następnie w dniu 15 sierpnia 2018 roku (...) sp. z o.o. zawarło umowę przelewu tej wierzytelności z (...) spółką akcyjną w W..

dowody: umowa przelewu wierzytelności z dnia 8 sierpnia 2018 roku, k. 14

umowa przelewu wierzytelności z dnia 15 sierpnia 2018 roku, k. 10

W dniu 10 października 2018 roku (...) sp. z o.o. sporządziła na zlecenie (...) SA kalkulację naprawy szkody z dnia 6 listopada 2015 roku, z której wynikało, że całkowite odszkodowanie powinno wynieść 7.638,25 złotych.

dowód: kalkulacja naprawy szkody, k. 21-30

Za sporządzenie kalkulacji szkody spółka (...) wystawiła spółce (...) SA fakturę VAT zobowiązującą do zapłaty kwoty 500 złotych w terminie do dnia 6 listopada 2018 roku.

dowód: faktura VAT, k. 32

Pismem z dnia 26 października 2018 roku (...) SA wezwał TUZ do zapłaty kwoty 4.650,67 złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 11 grudnia 2015 roku oraz kwoty 500 złotych za wykonanie prywatnej opinii przez zewnętrznego usługodawcę.

dowód: wezwanie do zapłaty, k. 33

Po otrzymaniu wezwania do zapłaty i wytoczeniu powództwa w sprawie, tj. w dniu 13 listopada 2018 roku TUZ przyznał spółce (...) SA kwotę 3.064,23 złotych tytułem odszkodowania za wskazaną wyżej szkodę.

dowód: pismo z dnia 13 listopada 2018 roku, k. 47

Sąd zważył, co następuje:

Sąd wiarygodnymi uznał przedłożone przez strony dowody w postaci dokumentów, bowiem nie budziły one wątpliwości Sądu, a strony nie kwestionowały ich prawdziwości.

Przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony (art. 822 § 1 k.c.). Odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych regulują przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2018.473 t.j.), w dalszej części uzasadnienia nazywanej ustawą. Zgodnie z art. 34 ust. 1 i 36 ust. 1 ustawy z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia, a odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Ustalenie odszkodowania z ubezpieczenia OC następuje według ogólnych zasad, określonych w art. 361-363 k.c., z tym jedynie zastrzeżeniem, że zakład ubezpieczeń zobowiązany jest tylko do świadczenia pieniężnego, ograniczonego do wysokości, ustalonej w umowie, sumy gwarancyjnej (art. 822 § 1 k.c. i art. 36 ust. 1 ustawy).

W niniejszej sprawie roszczenie o wypłatę dalszego odszkodowania zostało scedowane na rzecz podmiotu trzeciego, który następnie dokonał przelewu tej wierzytelności na powoda. W myśl art. 509 § 1 kc wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Przepis art. 509 § 2 kc stanowi, że wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

W orzecznictwie można odnotować rozbieżności co do oceny, czy koszty sporządzenia prywatnej opinii (ekspertyzy) mogą zostać uwzględnione w ramach odszkodowania. Wprawdzie co do zasady nie wyklucza się takiej możliwości, jednak w praktyce różnie oceniane są zbliżone stany faktyczne. Szczególnie duże rozbieżności pojawiają się w sprawach o zapłatę odszkodowania w ramach ubezpieczenia OC posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym. Wedle jednego stanowiska, odszkodowanie przysługujące z obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy samochodów mechanicznych, za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów może stosowanie do okoliczności sprawy obejmować koszty ekspertyzy wykonanej na zlecenie poszkodowanego. Dokonanie oceny, czy poniesione koszty na zlecenie poszkodowanego na etapie przedsądowym są objęte odszkodowaniem przysługującym od ubezpieczyciela ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, musi być poprzedzone uwzględnieniem całokształtu okoliczności sprawy, w szczególności ustaleniem, czy zachodzi normalny związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem tego wydatku a wypadkiem oraz czy poniesienie tego kosztu było obiektywne uzasadnione i konieczne, także w kontekście ułatwienia prawidłowego określenia konkretnego odszkodowania, jak i ułatwienia zakładowi ubezpieczeń ustalenia okoliczności wypadku i rozmiarów szkody (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 18 maja 2004 r., III CZP 24/04, L.). Zgodnie zaś z poglądem przeciwnym, działania prowadzące do oszacowania kosztów naprawy nie pozostają w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem, które spowodowało szkodę, bowiem to nie kolizja drogowa, lecz wola podmiotu zlecającego sporządzenie ekspertyzy, który zawarł z rzeczoznawcą określoną umowę, stanowiła właściwą przyczynę wydatkowania określonej kwoty. (por. wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z 30 czerwca 2017 r., XIII Ga 315/17, L.).

W najnowszym orzeczeniu dotyczącym tej materii Sąd Najwyższy wskazał, że nabywcy - w drodze przelewu - wierzytelności o odszkodowanie za szkodę komunikacyjną przysługuje od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej zwrot uzasadnionych kosztów ekspertyzy zleconej osobie trzeciej tylko wtedy, gdy jej sporządzenie było w okolicznościach sprawy niezbędne do efektywnego dochodzenia odszkodowania ( uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 2019 roku, sygn. akt III CZP 68/18). Sąd Najwyższy opowiedział się zatem za pierwszym stanowiskiem. Z uchwały tej należy wysnuć słuszny wniosek, iż to, że dany podmiot, tak jak powód w niniejszej sprawie, zajmuje się zawodowo dochodzeniem od ubezpieczycieli roszczeń odszkodowawczych nabytych w drodze cesji, nie wyklucza możliwości skutecznego dochodzenia od ubezpieczyciela zwrotu kosztu prywatnej opinii zleconej osobie trzeciej. Warto przy tym podkreślić, że to, iż powód zawodowo zajmuje się skupowaniem wierzytelności i ich dochodzeniem od ubezpieczycieli nie oznacza, że nie ponosi on kosztów związanych z obliczaniem wysokości szkody w danej sprawie, których nie ma prawa dochodzić od pozwanych ubezpieczycieli. W ocenie Sądu orzekającego w niniejszej sprawie, każdy taki przypadek powinien podlegać indywidualnej ocenie, gdyż, jak wskazał Sąd Najwyższy, zasądzenie zwrotu kosztu ekspertyzy sporządzonej przez cesjonariusza jest możliwe jedynie wówczas, gdy zlecenie jej wykonania było rzeczywiście konieczne dla uzyskania należnego odszkodowania.

Taka sytuacja miała miejsce w niniejszej sprawie. Należy bowiem wskazać, że dzięki zleceniu sporządzenia prywatnej kalkulacji i oparciu wartości przedmiotu sporu na wyliczeniach w niej zawartych, pozwany ubezpieczyciel całkowicie zrewidował swoje stanowisko. Wpierw po wydaniu nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym pozwany dobrowolnie uregulował część roszczenia, a następnie zrezygnował z zaskarżenia sprzeciwem od nakazu zapłaty pozostałej kwoty, której dochodził powód tytułem kosztów przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu sprzed zaistnienia szkody. Tym samym ubezpieczyciel uznał stanowisko powoda. Oznacza to, że w świetle przedstawionych okoliczności zlecenie wykonania opinii prywatnej było uzasadnione i konieczne do efektywnego dochodzenia odszkodowania. Gdyby powód zaniechał zlecenia wykonania ekspertyzy i samodzielnie wskazał dochodzoną w pozwie kwotę, nie popierając jej żadnymi dowodami, to z dużą dozą prawdopodobieństwa można by uznać, że pozwany nie miałby podstaw do zmiany pierwotnej decyzji. Ponadto powód zmuszony byłby wówczas do popierania wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego celem wyliczenia kosztów należnego odszkodowania, który to wydatek (być może w wyższej kwocie niż 500 złotych) w rozliczeniu kosztów procesu ostatecznie obciążyłby pozwanego. Skoro zaś cesjonariusz na podstawie art. 509 § 2 kc wstępuje w ogół praw cedenta, to uznać należy, że w ogóle tym mieści się również prawo do zlecenia oszacowania wysokości szkody osobie trzeciej, który to wydatek pod wskazanymi wyżej warunkami może pozostawać w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą. Jak wykazano wyżej, w niniejszej sprawie wydatek w kwocie 500 złotych w takim związku przyczynowym pozostawał, stąd roszczenie powoda w tym zakresie było słuszne.

Rekapitulując powyższe rozważania, dochodzone pozwem roszczenie powoda zasługiwało na uwzględnienie i dlatego Sąd, na mocy art. 34 ust. 1, art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w zw. z art. 822 § 1 kc i art. 361 i art. 362 kc w zw. z art. 509 § 1 i 2 kc zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 500 złotych

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. z art. 99 kpc, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sporu. Powód wygrał sprawę, ponieważ po pierwsze, cofnięcie pozwu co do kwoty 3.064,23 złotych było skutkiem jej zapłaty po wytoczeniu powództwa, po drugie, pozwany nie zaskarżył nakazu zapłaty co do kwoty 1.586,44, a po trzecie, Sąd uwzględnił powództwo w pozostałej dochodzonej pozwem kwocie, tj. 500 złotych. Na koszty procesu złożyły się: opłata stosunkowa od pozwu w kwocie 258 złotych ustalona na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 785), opłata od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych oraz koszty zastępstwa procesowego przez radcę prawnego w wysokości 1.800 złotych wynikające z § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 265).

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować

2.  Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron

3.  Akta przedłożyć z wpływem lub po 21 dniach od doręczenia

T., dnia 22 lipca 2019 roku