Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 czerwca 2021r.

Sąd Rejonowy w Toruniu – V Wydział Gospodarczy

w składzie:

przewodniczący: SSR Maciej J. Naworski

protokolant: sekretarz sądowy Irena Serafin

po rozpoznaniu dnia 17 czerwca 2021r.,

w T.

na rozprawie

sprawy

z powództwa (...) sp. z o.o. w T. ( KRS (...) )

przeciwko (...) sp. z o.o. sp.k. w L. ( KRS (...) )

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) sp. z o.o. sp.k. w L. na rzecz powoda (...) sp. z o.o. w T. kwotę 1.361,09zł ( tysiąc trzysta sześćdziesiąt jeden złotych i dziewięć groszy ) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 19 lutego 2021r. do dnia zapłaty,

2.  umarza postępowanie w pozostałej części,

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 387zł ( trzysta osiemdziesiąt siedem złotych ) tytułem zwrotu kosztów postępowania w tym 270zł ( dwieście siedemdziesiąt złotych ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VGC 449/21

UZASADNIENIE

(...) sp. z o.o. w T. żądała od (...) sp. z o.o. sp. k. w L. 10,93zł skapitalizowanych odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych i 1.361,09zł ryczałtu za odzyskiwanie należności podnosząc, że pozwany zapłacił po terminie należności z ośmiu faktur wystawionych (...) sp. z o.o. w T. z tytułu sprzedaży towarów a powód nabył roszczenie od pierwszego wierzyciela ( k. 3 – 5v. ).

Pozwany wnosił o oddalenie powództwa. Zapłacił bowiem odsetki a roszczenie o rekompensatę nie podlega cesji. Ponadto, jego opóźnienia były znikome wobec czego powód dochodząc ich nadużywa prawa podmiotowego ( k. 57 – 59 ).

W odpowiedzi powód cofnął pozew w zakresie odsetek ( k. 74 ).

Sąd ustalił, co następuje.

(...) sp. z o.o. sp. k. w L. w 2018r. ośmiokrotnie kupiła towary od (...) sp. z o.o. w T..

Bezsporne.

(...) sp. z o.o. sp. k. każdorazowo płaciła (...) sp. z o.o. od 6 do 8 dni po umówionym terminie.

Bezsporne.

(...) sp. z o.o. ogłosiła upadłość a jej syndyk w 2021r., za zgodą sędziego – komisarza, przelał na (...) sp. z o.o. roszczenie o odsetki i rekompensaty za koszty odzyskiwania należności.

Bezsporne.

26 kwietnia 2021r. (...) sp. z o.o. sp. k. zapłaciła (...) sp. z o.o. 11,04zł tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych z odsetkami.

Bezsporne.

Sąd zważył, co następuje:

I.

1. Stan faktyczny był bezsporny wobec czego Sąd ustalił go w oparciu o zgodne oświadczenia stron.

2. Sąd umorzył postępowanie w zakresie skapitalizowanych odsetek, ponieważ powód cofnął pozew w tej części ( art. 355 § 1 k.p.c. ).

II.

1. Spór dotyczył rekompensaty za koszty odzyskiwania należności.

Pozwany bronił się dwoma zarzutami, co uzasadnia ich osobą analizę.

Po pierwsze twierdził, że roszczenie o rekompensatę nie może być przedmiotem obrotu, wobec czego umowa przelewu, na podstawie której powód nabył wierzytelności przeciwko pozwanemu, jest nieważna a w rezultacie, strona powodowa nie ma legitymacji czynnej.

Istotnie, de lege lata przepis art. 10 ust. 4 ustawy z dnia 8 marca 2013r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych ( tekst j. Dz. U. z 2021r., poz. 424, powoływana dalej jako ustawa z dnia 8 marca 2013r. ) stanowi, że roszczenie o rekompensatę za koszty odzyskiwania należności nie może być zbyte.

Nie można jednak abstrahować od tego, że przytoczone unormowanie zostało wprowadzone do systemu prawa ustawą z dnia 19 lipca 2019r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych ( Dz. U. poz. 1649, powoływaną dalej jako ustawa z dnia 19 lipca 2019r. albo ustawa nowelizująca ), zgodnie z którą do transakcji handlowych zawartych przed dniem 1 stycznia 2020r. stosuje się przepisy dotychczasowe ( art. 20 ust. 1 ustawy nowelizującej ). Poprzednio nie obowiązywał natomiast zakaz przelewu wierzytelności o rekompensatę, o której mowa.

Przede wszystkim jednak, ustawa z dnia 19 lipca 2019r. stanowi, że do rekompensaty, która stała się wymagalna po dniu 1 stycznia 2020r., stosuje się przepisy w nowym brzmieniu ( art. 20 ust. 4 ustawy nowelizującej ).

W konsekwencji uzasadniona jest teza, że przelew wierzytelności o rekompensatę na powoda był dopuszczalny.

W grę wchodzi bowiem ustanowienie zakazu na gruncie prawa cywilnego, wobec czego powinien on być wyraźnie wyartykułowany. Przepisy ustawy nowelizującej nie zabraniają natomiast dokonywania przelewu wierzytelności o rekompensatę, która powstała i stała się wymagalna przed dniem 1 stycznia 2020r. Przeciwnie, lektura tej ustawy, w tym zwłaszcza art. 20 ust. 4 prowadzi do odmiennego wniosku. Jak była już mowa przepisy w nowym brzmieniu stosuje się tylko do rekompensaty, która stała się wymagalna po wejściu w życie ustawy z dnia 19 lipca 2019r. Wynika stąd, że do rekompensaty, która powstała i stała się wymagalna przed tym terminem mają zastosowanie przepisy dotychczasowe. Podobny wniosek płynie z ogólnego stwierdzenia, że co do zasady do transakcji handlowych zawartych przed dniem 1 stycznia 2020r. stosuje się przepisy dotychczasowe.

Dochodzone rekompensaty były natomiast wymagalne w 2018r. ( art. 7 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013r. w brzmieniu sprzed wejścia w życie ustawy nowelizującej ).

Stanowisko pozwanego nie było zatem usprawiedliwione.

2. Po drugie, pozwany podnosił zarzut nadużycia prawa; opóźnienia w zapłacie były bowiem kilkudniowe, a rekompensaty znacznie przewyższają wysokość należnych powodowi odsetek za opóźnienie.

Zgodnie z art. 5 k.c. nikt nie może czynić ze swojego prawa użytku sprzecznego z zasadami współżycia społecznego.

Nie wdając się w teoretyczne rozważania na temat wykładni powołanego uregulowania wystarczające jest stwierdzenie, że klauzula generalna zasad współżycia społecznego pozwala na łagodzenie rygoryzmu prawnego polegające na odmowie przyznania ochrony słusznym roszczeniom powoda w sytuacji, w której nie byłoby to sprawiedliwe w świetle akceptowanych powszechnie norm społecznych.

Zarzut pozwanego był nieuzasadniony.

Na zasady współżycia społecznego skuteczne powoływać się może bowiem wyłącznie strona, która sama ich przestrzega a frustra legis auxilium quaerit, qui in legem committit. Pozwany permanentnie zaś nie płacił w terminie pierwszemu wierzycielowi.

Ponadto, strona pozwana ma status przedsiębiorcy wobec czego zarzut nadużycia prawa podmiotowego w procesie o niespełna 1.500zł jest oczywiście chybiony.

Wreszcie, nie można abstrahować od ratio legis wprowadzenia rekompensaty za koszty odzyskiwania należności, która stanowi narzędzie wymuszenia terminowego spełnienia świadczeń pieniężnych w profesjonalnym obrocie. Opóźnienia pozwanego nie były zaś jednodniowe i, jak trzeba przyjąć, stanowiły jego modus operandi, skoro dotyczyły wszystkich transakcji z poprzednikiem powoda.

Także stwierdzenie, że w grę wchodzi kumulacja roszczeń oraz, że wysokość rekompensaty przekracza należne odsetki, nic nie zmienia. Ustawodawca wprowadził bowiem ryczałtową opłatę za opóźnienie od każdej należności; dura lex, sed lex.

Cum grano salis wypada też zauważyć, że pozwany nie musiałby płacić ośmiu zryczałtowanych opłat, gdyby zachował się rzetelnie i w terminie regulował swoje zobowiązania.

W rezultacie, chociaż każde roszczenie podlega ocenie z punktu widzenia zasad współżycia społecznego, zarzut pozwanego, w kontekście okoliczności sprawy, nie był uzasadniony.

III.

1. Sąd uwzględnił więc powództwo w całości na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych w brzmieniu sprzed nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 19 lipca 2019r.

2. Sąd zasądził od pozwanego odsetki ustawowe za opóźnienie zgodnie z art. 481 § 1 k.c., ponieważ rekompensata ma charakter pieniężny a pozwany nie zapłacił jej powodowi w terminie, który zresztą upłynął ponad dwa lata temu.

3. O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 w związku z art. 99 k.p.c.