Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 lutego 2020 roku

Sąd Rejonowy w Toruniu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Janusz Kotas

Protokolant: Patrycja Kubiak

po rozpoznaniu w dniu 18 lutego 2020 roku

sprawy z odwołania J. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w T.

o zasiłek chorobowy

w związku z odwołaniem od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w T. z dnia 20.05.2019 r.

orzekł:

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawczyni J. D. prawo do zasiłku chorobowego za okres od 11 kwietnia 2019 roku do 24 kwietnia 2019 roku.

IV U 284/19

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 maja 2019 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. działając na podstawie art. 13 ust 1 pkt 2 ustawy z dnia 25.06.1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa /Dz.U. z 2019 r. poz. 645/odmówił wnioskodawczyni J. D. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 11.04.2019 r. do 24.04.2019 r roku.

W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazał, że zasiłek chorobowy zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy kontynuuje pracę zarobkową stanowiącą tytułu do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym, albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby.

W dniu 12.04.2019 r. wnioskodawczyni złożyła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek o zasiłek chorobowy od 11.04.2019 r. do 24.04.2019 r.

Ponieważ wnioskowany okres o zasiłek chorobowy przypadał po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego , wnioskodawczyni została wezwana do uzupełnienia dokumentacji, tj. złożenia oświadczenia na druku ZUS Z-10. Wymagany dokument dostarczyła w dniu 06.05.2019 r.

W oświadczeniu ZUS Z-10 nie podała jednak, że do 30.04.2019 r. była zatrudniona na podstawie umowę o pracę w (...) SA.

Z analizy jej konta wynika, że:

- od 07.06.2017 r. do 31.03.2019 r. podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności,

- od 15.12.2017 r. do 30.04.2019 r. była Pani zatrudniona u płatnika - (...).

Dlatego, że:

- jej tytuł ubezpieczenia chorobowego z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności ustał w dniu 31.03.2019 r.,

- po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego kontynuowała wcześniej podjętą w dniu 15.12.2017 r. pracę zarobkową, nie ma prawa do zasiłku chorobowego od 11.04.2019 r. do 24.04.2019 r.

Odwołanie od tej decyzji złożyła wnioskodawczyni, wskazując, że prowadząc działalność gospodarczą współpracowała m.in z firmą (...), ul. (...), (...)-(...) G. sprzedając za ich pośrednictwem produkty bankowe oraz pozabankowe. Aby móc sprzedawać produkty R. (...) firma (...) podpisała z nią umowę o pracę na 1/128 etatu. Z minimalnym wynagrodzeniem obowiązującym w danym roku. W ten sposób mogła podczas logowania się w jej firmie do ich systemu wprowadzać produkty powyższego banku do swojej oferty.

Od momentu zaświadczenia chorobowego nie była w pracy, nie logowała się do systemów, co za tym idzie nie miała fizycznej możliwości współpracowania z (...).

W dniu 13.03.2019r. złożyła wypowiedzenie umowy z (...) na 1/128 etatu i fizycznie zostały jej odebrane loginy do współpracy z bankiem. Z uwagi na powyższe nie miała możliwości wykonywania pracy.

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o jego oddalenie wskazując, jako uzasadnienie prawne i faktyczne wszystkie dane wskazane poprzednio w decyzji.

Sąd ustalił co następuje:

Wnioskodawczyni w dniu 15 czerwca 2016 roku zaczęła prowadzić własną działalność gospodarczą , polegającą na pośrednictwie w sprzedaży produktów finansowych dla (...) S.A. , F. i (...) . Wnioskodawczyni prowadziła działalność wspólnie z A. R. w formie spółki cywilnej pod nazwą Usługi (...) .

W dniu 16 grudnia 2016 r. wnioskodawczyni ze wspólniczką zawarły umowę o współpracy z (...) S.A. , którego przedmiotem było pośrednictwo ubezpieczeniowe , gdzie wnioskodawczyni otrzymały upoważnienie do zawierania umów w imieniu (...) S.A. jako agenta na rzecz zakładów ubezpieczeń wymienionych w umowie . Otrzymały one od (...) upoważnienie do zawierania umów w jego imieniu , do wykonywania wszystkich czynności wynikających z tych umów .

Wcześniej w dniu 2 listopada 2016 r. wnioskodawczyni razem z A. R. jako wspólnicy spółki cywilnej zawarły umowę o współpracy z zakresie sprzedaży produktów finansowych z (...) S.A.

Przedmiotem tej umowy było określenie zasad pośrednictwa w sprzedaży produktów finansowych współpracujących z (...) instytucji finansowych . Na podstawie tej umowy wnioskodawczyni zobowiązała się m.in. do przedstawiania ofert produktów finansowych , wyjaśnień , przygotowywania ofert dla tych klientów , pomocy w wypełnianiu dokumentów , przyjmowaniu dokumentów , przygotowywaniu umów , wydawanie czeków dla klientów którzy zawarli umowy . Ta umowa dotyczyła sprzedaży produktów takich firm jak : (...) SA , (...) sp.z o.o. , (...) SA , (...) sp. z o.o., (...) sp. Z o.o. , (...) Finanse sp. Z o.o. , (...) sp. Z o.o. (...) sp. O.o. (...) Polska sp. z o.o (...), (...) Finanse SA , .

W dalszym okresie (...) miał w ofercie także produkty R. (...). Bank ten jednak wymagał by dostęp do jego systemu informatycznego mieli (...) . To spowodowało , że wnioskodawczyni zawarła w dniu 14 grudnia 2017 r. z (...) umowę o prace na 1/128 etatu na stanowisku doradcy finansowego z wynagrodzeniem minimalnym obowiązującym w danym roku . Umowa ta wiązała strony do 14 czerwca 2018 r. W dniu 8 czerwca 2018 r. strony zawarły kolejna umowę o pracę na okres do 16 czerwca 2019 r. nie różniła się ona od poprzedniej . Tak samo została zawarta tylko dlatego by mogła wnioskodawczyni sprzedawać produkty banku (...) .

/dowód: -przesłuchanie wnioskodawczyni -nagranie z 20.08.2019 00:05:56-00:23:43, i z dnia 8.01.2020 r. 00:02:55-00:21:03 ,

-zeznania świadka J. G. -nagrania z 19.11.2019 00:03:29-00:10:24 ,

-umowa o pracę k. 23,24 ,

-umowy o współpracy k. 110-147 , /

Wnioskodawczyni nie wykonywała żadnych czynności wynikających z zawartej umowy o pracę , wszystkie czynności jakie wykonywała , wykonywała w ramach własnej działalności gospodarczej . Działalność ta przynosiła jej różne dochody w zależności od miesiąca , minimalnie 2 tysiące złotych ale był też miesiąc , gdzie zarobiła 20.000 zł . Ta umowa o pracę była jej potrzebna tylko i wyłącznie by móc sprawdzać i sprzedać produkty P. Banku. Nikt nie nadzorował jej w ramach tej umowy o pracę ze strony (...) , nikt nie wydawał jej poleceń pracowniczych , nie musiała składać wniosków urlopowych jak nie wykonywała prac w ramach działalności . Nie było osoby, która imiennie by nadzorowała jej pracę z ramienia tego (...). Tylko ten jeden bank miał taki wymóg by łączyła agenta umowa o prace z (...) .Nie było jej celem świadczenie pracy na rzecz (...). Wynagrodzenie w ostatnim roku umowy z tej umowy to 17,58 zł brutto , nie miało żadnej realnej ekonomicznej wartości .

/dowód: -przesłuchanie wnioskodawczyni -nagranie z 20.08.2019 00:05:56-00:23:43, i z dnia 8.01.2020 r. 00:02:55-00:21:03 ,

-zeznania świadka J. G. -nagrania z 19.11.2019 00:03:29-00:10:24 ,

-umowa o pracę k. 23,

-umowy o współpracy k. 110-147 ,

-lista płac k.28 /

Na początku marca 2019 r. wnioskodawczyni dowiedziała się , że jej wspólniczka rezygnuje z działalności i odchodzi do firmy konkurencyjnej . Ich wspólna działalność rozpadła się . Wnioskodawczyni zakończył działalność gospodarczą z końcem marca . Już wcześniej w dniu 13 marca 2019 r. wypowiedziała z miesięcznym okresem wypowiedzenia umowę o pracę , tak doradziła jej księgowa , że musi pozamykać swoje sprawy jak kończy działalność . Z dniem 13 marca 2019 r. a więc w dniu wypowiedzenia umowy , wnioskodawczyni utraciła też hasła by wchodzić na strony Raiffeisen P. .

Odejście wspólniczki , jej przejście do konkurencji spowodowało , że wnioskodawczyni wpadła w depresję , trafiła do lekarza i od 26 marca 2019 r. była nieprzerwanie niezdolna do pracy do 31 lipca 2019 r. .Od 1 kwietnia 2019 r. wnioskodawczyni nie prowadzi działalności gospodarczej , zakończyła ją , nie łączy jej także umowa o współpracy z (...).

/dowód: -przesłuchanie wnioskodawczyni -nagranie z 20.08.2019 00:05:56-00:23:43, i z dnia 8.01.2020 r. 00:02:55-00:21:03 ,

-zeznania świadka J. G. -nagrania z 19.11.2019 00:03:29-00:10:24 ,

-wypowiedzenie k.8 ,

-zestawienie zaświadczeń k.68 ,

-historia choroby k. 43-54, 56-58 /

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w przedmiotowej sprawie Sąd ustalił na podstawie przesłuchania wnioskodawczyni oraz przesłuchania świadka J. G. oraz na podstawie dokumentów przedstawionych w aktach rentowych i złożonych do akt sprawy na żądanie Sądu .

Sąd dał wiarę przesłuchanej w sprawie wnioskodawczyni oraz świadkowi, zeznania ich są logiczne spójne, znajdują pełne potwierdzenie w zgromadzonej w sprawie dokumentacji, a nade wszystko w dokumentach przedstawionych Sądowi . Zeznania wnioskodawczyni znajdują także potwierdzenie w zasadach doświadczenia życiowego .

Zeznania świadka C.- M. nie wniosły nic do sprawy .

Nie ulega wątpliwości, że wnioskodawczyni na podstawie zawartej umowy z (...) S.A. nie świadczyła pracy wynikającej z tej umowy , nie świadczyła żadnej pracy a jedynie umowa ta miała pozwolić jej na logowanie się do systemu Banku (...) , by sprzedawać produkty finansowe tego banku , a ściślej by móc przygotować korzystając z oferty banku , ofertę dla konkretnego klienta .

Nie jest prawdą , co wskazał na zapytanie sądu (...) S.A. , że wnioskodawczyni wykonywała czynności wynikające z umowy o pracę , że podpisywała wnioski kredytowe wprowadzane do systemu .

Po pierwsze wnioskodawczyni według tejże umowy miała wykonywać czynności „doradcy finansowego „., nie były wskazane żadne czynności ,które precyzowały by jej prace na tym stanowisku . Po wtóre wnioskodawczyni za podpisywanie , wprowadzanie wniosków do systemu otrzymywała wynagrodzenie w ramach umowy ramowej :Umowy o współpracy w zakresie pośrednictwa w sprzedaży produktów finansowych . W umowie tej bardzo szczegółowo wskazano obowiązki wnioskodawczyni i nie było potrzeby zawierania osobnej umowy o pracę na podpisywanie czy wprowadzanie umów do systemu . Tym bardziej że umowa była zawarta na 1/128 etatu z minimalnym wynagrodzeniem obowiązującym w danym roku .Wynagrodzenie wnioskodawczyni w 2019 r. z tytułu tej umowy wynosiło miesięcznie 17,58 zł brutto .Nie miało ono żadnego wymiaru ekonomicznego . Wnioskodawczyni nie miała żadnego przełożonego , nie podpisywała list obecności , jak wyjeżdżał czy to na wakacje , czy w inny sposób nie wykonywała działalności gospodarczej, nie występował o urlop wypoczynkowy z tytułu umowy o pracę , nie zgłaszał nikomu , że nie świadczy pracy z umowy o pracę .

To że wnioskodawczyni wypowiedziała tę umowę , nie oznacza , że traktowała ja jako umowę ważną , nie jest prawnikiem , kiedy wiedziała , że taka umowę miała podpisaną a kończyła współpracę z w ramach ramowej umowy o współpracy , chciała mieć wszystko pozałatwiane i za rada księgowej , wypowiedziała tę umowę .

Zdaniem Sądu nie ulega najmniejszej wątpliwości, że umowa o pracę zawarta z z (...) S.A. jest umową fikcyjną mającą na celu nie faktyczne wykonywanie czynności wynikających ze stosunku zobowiązującego łączącego strony, ale mająca na celu tylko i wyłącznie uzyskanie możliwości logowania się do systemu Raiffeisen P. , którego produkty miała sprzedawać za pośrednictwem (...) , ale bank pozwalał logować się do swojego sytemu tylko pracownikomD. (...).

Przechodząc do rozważań natury prawnej , należy wskazać , że zgodnie z art. 13 ust.1 , pkt 2 ustawy z dnia 25.06.1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa /Dz.U. z 2017 r. poz. 1368 z póź.zm./ , zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, jak i z tytułu niezdolności do pracy powstałej po ustaniu tytułu ubezpieczenia nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby;

Trzeba mieć na uwadze, że przepisy art. 13 ust 2 ustawy zasiłkowej mają zastosowanie wówczas, kiedy umowa taka może być podstawą do objęcia występującego o świadczenie z ubezpieczenia chorobowego do obejścia takim ubezpieczeniem musi być prawdziwa i realna.

W podobnej sytuacji dotyczącej pozbawienia prawa do zasiłku chorobowego dla wnioskodawcy, który zakończył umowę o pracę i nadal jest chory a jednocześnie jest wpisany do rejestru działalności gospodarczej, jednakże tej działalności nie prowadził nie może być pozbawiony prawa do zasiłku po ustaniu ubezpieczenia z tytułu zatrudnienia. Takie jest ugruntowane stanowisko judykatury . I tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4 czerwca 2012 r. w sprawie I UK 13/12 , wskazał , że pozbawienie prawa do zasiłku chorobowego miałoby uzasadnienie wówczas, gdyby wnioskodawca uzyskał tytuł ubezpieczenia w postaci prowadzenia działalności gospodarczej (kontynuując działalność, która nie podlegała obowiązkowi opłacania składek wobec prowadzenia jej równolegle z pracowniczym zatrudnieniem), czyli gdyby podlegał obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, a w konsekwencji nabył tytuł do objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. W tym kontekście nabiera znaczenia okoliczność faktycznego prowadzenia (kontynuowania) działalności gospodarczej po ustaniu ubezpieczenia pracowniczego. (Legalis, Numer 537179) .

Dalej w wyroku z dnia 5 grudnia 2017 r. w sprawie II UK 573/16 Sąd Najwyższy wskazał, ze prowadzenie działalności gospodarczej o tyle stanowi tytuł podlegania ubezpieczeniom, o ile faktycznie ubezpieczony działalność tę wykonuje, choć stopień natężenia jego aktywności może być różny. (Legalis, Numer 1715627 ) .

Błędne jest stanowisko ZUS zawarte w decyzji a tym bardziej w piśmie z dnia 14 lutego 2010 r. /k.154-155/, bowiem wnioskodawczyni nie wykonywała żadnych czynności dla pracodawcy z tytułu łączącej ją umowy o pracę (...) S.A. , zarówno do 30 marca 2019 r. , jak i po tej dacie . Tym bardziej po dacie 30 marca 2019 umowa nie mogła być w żadnym razie realizowana , bowiem wraz z ustaniem umowy o współpracy , nie miała żadnych możliwości sprzedaży produktów (...) , a tym samym nie mogła korzystać z loginów do systemu Banku.

Organ rentowy twierdził , że te czynności które wykonywała wnioskodawczyni to : czynności w systemie informatyczny związane z pozyskiwaniem klientów na produkty finansowe oferowane przez banki m.in. R. P.. Jak mogłaby takie czynności wykonywać po 31 marca 2019 r. , skoro z tym dniem zakończyła się jej umowa o współpracy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej z (...) i nie mogła już sprzedawać produktów tego podmiotu . Skoro nie mogła pozyskiwać klientów nie było potrzeby wykonywania czynności w systemie informatycznym .

Wnioskodawczyni owszem wykonywała takie czynności związane z pozyskaniem klientów na produkty oferowane przez ten bank ale nie dla pracodawcy (...) S.A. , ale dla siebie w ramach własnej działalności gospodarczej , za pozyskanie klienta na produkt finansowy tego banku otrzymywała wynagrodzenie w ramach umowy ramowej o świadczenie usług zawartej z tym podmiotem .

Słusznie zauważył Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 23 listopada 2017 r. w sprawie III AUa 21/17, że brak jest skutków prawnych w sferze ubezpieczeń społecznych w przypadku umowy o pracę zawartej dla pozoru ( Legalis Numer 1712592 ) .

W wyroku z dnia 13 listopada 2019 r. w spraie III AUa 526/19 Sąd Apelacyjny w Lublinie wskazał , że zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ubezpieczeniom w pełnym zakresie i obowiązkowo podlega pracownik. Pracownikiem jest zaś osoba, która wykonuje swoją pracę w warunkach wynikających z treści art. 22 KP. Samo zachowanie wymogów formalno-prawnych w postaci podpisania umowy o pracę czy zgłoszenia do ubezpieczeń nie może przesądzać o nawiązaniu stosunku pracy w rozumieniu art. 22 § 1 KP. Zamiar nawiązania stosunku ubezpieczenia społecznego, bez rzeczywistego wykonywania umowy o pracę, świadczy o fikcyjności zgłoszenia do pracowniczego ubezpieczenia społecznego. (Legalis Numer 2257687)

W tym samym tonie wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 15 października 2019 r. w sprawie III AUa 116/19 , wskazując , że strony mogą dowolnie ustalać wzajemne stosunki prawne i układać relacje, jednak zasada swobody zawieranych umów doznaje ograniczenia, w sytuacji, w której zawarcie postanowień umownych prowadzi do obejścia obowiązujących przepisów prawa, do nadużycia prawa, jego naruszenia, czy wreszcie naruszenia zasad sprawiedliwości społecznej. O tym, czy strony prawidłowo układają i realizują stosunek pracy, stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych, nie decyduje formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczna realizacja umowy, zgodnie z jej treścią i w warunkach charakterystycznych dla tego stosunku prawnego. Treścią stosunku pracy jest obowiązek osobistego wykonywania pracy określonego rodzaju przez pracownika pod kierownictwem, na rzecz i na ryzyko pracodawcy oraz obowiązek pracodawcy zatrudniania pracownika przy umówionej pracy i wypłacania mu wynagrodzenia za pracę. W przypadku każdej umowy o pracę, podstawą jej zawarcia może być jedynie uzasadniona potrzeba o charakterze ekonomicznym, znajdująca oparcie w charakterze prowadzonej działalności. To potrzeba gospodarcza pracodawcy determinuje zatrudnienie. Przy ocenie pozorności umowy o pracę, racjonalność zatrudnienia, potrzeba zatrudnienia pracownika są przesłankami istotnymi dla oceny ważności umowy. (Legalis Numer 2257620) .

Sąd ten podkreślił , że zadania realizowane w reżimie pracowniczym muszą być wykonywane pod kierownictwem w ściśle określonym miejscu i czasie ( art. 22 KP). Tymczasem miejsce pracy ubezpieczonej, regulaminowy czas pracy, jak też podporządkowanie pracownicze nie zostały przez strony postępowania wykazane.

To stanowisko jest ugruntowane w orzecznictwie :identycznie SA w Ł. w wyroku z dnia 17 września 2019 r. w sprawie III AUa 39/19 , podnosząc , że nie podlega pracowniczemu ubezpieczeniu społecznemu osoba, która zawarła umowę o pracę dla pozoru. Pozorność umowy wzajemnej w rozumieniu art. 83 § 1 KC występuje wówczas, gdy strony umowy składając oświadczenia woli, nie zamierzają osiągnąć skutków, jakie prawo wiąże z wykonywaniem tej umowy. O tym, czy strony istotnie nawiązały umowę o pracę nie decyduje formalne zawarcie (podpisanie) umowy nazwanej umową o pracę, lecz faktyczne i rzeczywiste realizowanie na jej podstawie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy - przede wszystkim świadczenie pracy przez pracownika z zamiarem wykonywania obowiązków pracowniczych, czyli świadczenie pracy podporządkowanej, w charakterze pracownika, w czasie i miejscu oznaczonym przez pracodawcę za umówionym wynagrodzeniem. Tym samym w odniesieniu do umowy o pracę pozorność polega na tym, że strony nie zamierzają osiągnąć skutków wynikających z tej umowy, a określonych w art. 22 KP.

Słusznie zauważył ten Sąd , że pozorność umowy o pracę zachodzi także wówczas, gdy praca jest faktycznie świadczona, lecz na innej podstawie niż umowa o pracę. Ocena, czy praca jest wykonywana na podstawie łączącego strony stosunku pracy, zależy przy tym od okoliczności konkretnej sprawy dotyczących celu, do jakiego zmierzały strony, oraz zachowania elementów konstrukcyjnych stosunku pracy, w tym w szczególności cechy podporządkowania pracownika w procesie świadczenia pracy. (patrz również wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 20 marca 2019 r. III AUa 873/18).

Sąd orzekający w niniejszej sprawie całkowicie to stanowisko podziela . Wnioskodawczyni nie świadczyła pracy w ramach umowy o pracę , cała jej praca była wykonywana w ramach umowy o współpracy . Umowa o pracę na 1/128 etetu nie miał uzasadnienia ani ekonomicznego ani racjonalnego , a jedynie służyła do uzyskania możliwości logowania w systemu wymienionego wyżej banku .

Wynagrodzenie miesięczne brutto poniżej 20 zł nie ma żadnego waloru ekonomicznego , a taki cel przyświeca pracownikowi gdy zawiera umowę .

Na koniec tych rozważań wartym zacytowania jest stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w postanowieniu z dnia 23 stycznia 2019 r. w sprawie III UK 110/18 , gdzie sąd ten wskazał, że dla objęcia ubezpieczeniem społecznym z tytułu wykonywania pracy zasadnicze znaczenie ma nie to, czy umowa o pracę została zawarta i czy jest ważna (jako nienaruszająca art. 58 § 1 KC lub art. 83 KC), lecz tylko to, czy strony umowy pozostawały w stosunku pracy. O tym zaś, czy strony istotnie w takim stosunku pozostawały i stosunek ten stanowi tytuł ubezpieczeń społecznych, nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z art. 22 § 1 KP. Treść oświadczeń woli złożonych przez strony przy zawieraniu umowy o pracę nie ma więc rozstrzygającego znaczenia dla kwalifikacji danego stosunku prawnego służącego pozyskiwaniu „pracy”, jako stosunku pracy. O tym, czy rzeczywiście doszło do zatrudnienia, nie przesądzają też domniemanie faktyczne z art. 26 KP. Choć według art. 11 KP dla nawiązania stosunku pracy niezbędnymi, a według art. 26 KP wystarczającymi, są zgodne oświadczenia woli pracodawcy i pracownika, to nie jest możliwe w wyniku tej tylko czynności prawnej nabycie prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Domniemanie powstania stosunku pracy, obala stwierdzenie, że pomimo zawarcia umowy nie nastąpiło zatrudnienie pracownika i że zgłoszenie do ubezpieczenia ma z tej przyczyny charakter fikcyjny. Zamiar nawiązania stosunku ubezpieczenia społecznego, bez rzeczywistego wykonywania umowy o pracę, świadczy o fikcyjności zgłoszenia do pracowniczego ubezpieczenia społecznego.(Legalis, Numer 1865754)

Z uwagi na fakt, że spór dotyczy prawa do zasiłku chorobowego za okres przypadający po ustaniu tytułu ubezpieczenia, w dalszej części uzasadnienia poddany analizie zostanie przepis art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy (jako adekwatny do taki ustalonego stanu faktycznego).

Moment utraty zdolności do pracy i nabycia prawa do zasiłku chorobowego (tj. w okresie ubezpieczenia, czy też po jego zakończeniu) posiada ściśle określone znaczenie prawne, którego nie można pomijać przy wykładni przepisu art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy, zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Z brzmienia tego przepisu wynika, że istotny z punktu widzenia nabycia prawa do zasiłku chorobowego jest moment powstania niezdolności do pracy, a w szczególności to czy w tym dniu dana osoba podlegała ubezpieczeniu chorobowemu (np. z tytułu pozostawania w stosunku pracy), nie zaś to czy w trakcie trwania niezdolności do pracy (a więc już po nabyciu prawa do zasiłku chorobowego) osoba ta utraciła powyższy status. Przepis ten wskazuje zarazem na to, że w momencie spełnienia wspomnianej przesłanki (utraty zdolności do pracy w okresie ubezpieczenia chorobowego) dana osoba nabywa prawo do całego zasiłku chorobowego, a nie tylko do jego części.

Za taką wykładnią przemawia użycie w omawianym przepisie sformułowania „zasiłek chorobowy przysługuje”, jak również sam charakter tego świadczenia. Zasiłek chorobowy stanowi bowiem jednolite świadczenie przysługujące przez cały okres trwania niezdolności do pracy (nie dłuższy jednak niż 182 dni, albo w wyjątkowych przypadkach 270 dni) (art. 8 ustawy). Z tego względu już w momencie powstania niezdolności do pracy osoba uprawniona nabywając prawo do zasiłku chorobowego, faktycznie uzyskuje to uprawnienie za cały czas niezdolności do pracy, a nie wyłącznie za określoną jego część (np. tą część, która odpowiada okresowi podlegania ubezpieczeniu chorobowemu). Dlatego też, późniejsza utrata statusu osoby ubezpieczonej nie może skutkować odmówieniem osobie uprawnionej prawa do części zasiłku chorobowego, skoro osoba ta już wcześniej nabyła prawo do całego tego świadczenia (zob. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 października 1998 r., II UKN 269/98, OSNAP 1999/22/732).

Taka sytuacja miała miejsce w przedmiotowej sprawie , gdzie wnioskodawczyni utraciła zdolność do pracy podczas podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu /podczas prowadzenia działalności gospodarczej /.

Trzeba mieć także na uwadze cel przepisu zawartego w art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej. Celem tym jest wyeliminowanie sytuacji , gdzie ubezpieczony po ustaniu podstawowego tytułu ubezpieczenia , może otrzymać świadczenie z ubezpieczenia bo ma podstawę do objęcia go np. dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym , ale nie czyni tego z oszczędności , co musi być odczytywane na jego niekorzyść , ale ma potencjalnie możliwość nabycia prawa do takiego świadczenia z innego tytułu ubezpieczenia . Ale tak nabyte świadczenie musi mieć wartość realną . Gdyby przyjąć , że w przedmiotowej sprawie umowa o pracę była ważna , doszło by do krzywdzącej sytuacji , bowiem podstawą do zasiłku chorobowego byłoby miesięczne wynagrodzenie w kwocie 17,58 zł pomniejszone o składkę 13,71 % (15,71 zł) , a wysokość zasiłku wynosiłaby 80 % z tak obliczonej podstawy czyli nie przekroczyłaby 12-13 zł miesięcznie .

Z powyższych względów, zdaniem Sądu, pozbawienie wnioskodawczyni prawa do zasiłku chorobowego za okres wskazany w decyzji było niezgodne z przepisami .

Wobec powyższego, Sąd na mocy 477 ¹⁴ §2 k.p.c. w zw. z art. 13 ust.1 pkt 2 /a contrario/ , ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa zmienił zaskarżoną decyzję jak w wyroku .