IV U 179/24 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Toruniu z 2024-10-15

Sygn. akt IV U 179/24

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 października 2024 roku

Sąd Rejonowy IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Toruniu

w składzie: Przewodniczący: Sędzia Alina Kordus-Krajewska

Protokolant: sekr. sąd Michał Ziółkowski

po rozpoznaniu w dniu 15 października 2024 roku

sprawy z odwołania K. O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych

o zasiłek chorobowy

w związku z odwołaniem od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w Ł. z dnia 15 kwietnia 2024 roku w sprawie (...)

I.  Oddala odwołanie.

Sędzia Alina Kordus-Krajewska

Sygn. akt IV U 179/24

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 15 kwietnia 2024 roku w sprawie (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Ł. odmówił K. O. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 14 listopada 2023 roku do 18 lutego 2024 roku z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.

W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Z posiadanej przez organ dokumentacji wynika, że odwołująca się dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu podlegała od dnia 19 lutego 2024 roku, a niezdolność do pracy powstała w dniu 14 listopada 2023 roku, zatem przed objęciem dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł w dniu 3 czerwca 2024 roku pełnomocnik K. O., wskazując, iż ww. decyzję odebrała w dniu 4 maja 2024 roku. Zaskarżonej decyzji zarzucono naruszenie przepisów prawa, w szczególności zasad ogólnych dotyczących formułowania treści decyzji, która w jej ocenie jest lakoniczna i nie pozwala na zrozumienie jej treści. Uzasadnienie faktyczne powinno wskazywać na fakty, które organ administracyjny uznał za udowodnione, dowody, na których się oparł oraz przyczyn z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej. Tym samym organ naruszył zasadę praworządności oraz zasady budowania zaufania do organów administracji publicznej.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podtrzymał dotychczasowe stanowisko zawarte w decyzji i wnosił o odrzucenie odwołania, ewentualnie o jego oddalenie.

W piśmie pełnomocnika ubezpieczonej z dnia 19 sierpnia 2024r. podkreślono, że z uwagi na sytuację losową- chorobę ubezpieczona nie miała możliwości zgłosić się do ubezpieczenia we właściwym terminie.

W piśmie z dnia 6 września 2024 roku organ rentowy podtrzymał wniosek o oddalenie odwołania i cofnął wniosek o odrzucenie odwołania. Wyjaśniono, że przepis at. 14 ust.1 i 1a ustawy z dnia 13.10.1998r. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie pozwala na inne niż podane w przepisie przyjęcie terminu do zgłoszenia się do ubezpieczenia chorobowego.

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczona K. O. podlegała ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia w oparciu umowę o pracę w O. (...) w T. od dnia 6 listopada 2007r.

W dniu 23 sierpnia 2023 roku ubezpieczona podpisała ze swoim pracodawcą porozumienie zmieniające warunki pracy i płacy. Ze skutkiem od dnia 1 stycznia 2024 roku zmieniono wymiar czasu pracy 1/1 do 1/2 etatu, zmianie podlegało także wynagrodzenie obniżone do kwoty 1.850 zł.

Od dnia 14 listopada 2023 roku do dnia 31 maja 2024 roku odwołująca się była niezdolna do pracy z uwagi na chorobę potwierdzoną zwolnieniami lekarskimi za okresy:

- 14.11.2023-4.01.2024 r.,

- 5.01.2024 r.,

- 6.01.2024-22.02.2024 r.,

- 23.02.2024-21.03.2024 r.,

- 20.05.2024-24.05.2024 r.,

- 27.05.2024-31.05.2024 r.

dowody:

- porozumienie zmieniające warunki pracy i płacy – k. 43,

- zaświadczenia lekarskie – k. 50-51, 54, 65, 69,

-wniosek o poświadczenie ubezpieczenia chorobowego k. 7 akt ZUS

Od dnia 14 listopada 2023 roku do dnia 18 lutego 2024 roku K. O. nie podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Zgłoszenie przez K. O. do ubezpieczenia chorobowego dobrowolnego nastąpiło w dniu 19 lutego 2024 roku a do ubezpieczenia rentowego , emerytalnego i wypadkowego w dniu 12 lutego 2024r.

Dowód: zgłoszenie do ubezpieczenia – k. 53,

- druki ZUS ZUA k.93-94

-potwierdzenie wpływu do ZUS k.95

-pismo z dnia 18 czerwca 2024r. w aktach ZUS( akta ubezpieczonego)

Sąd zważył, co następuje:

Przedstawiony stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy oraz aktach organu rentowego, których autentyczności nie kwestionowała żadna ze stron.

W ocenie Sądu odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2780) zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.

Ubezpieczona w czasie zachorowania nie podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej a prawo do zasiłku chorobowego z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej jest przedmiotem spornej decyzji.

Powyższy wniosek wynika z analizy poniższych przepisów.

Przepis art. 11. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r.o systemie ubezpieczeń społecznych stanowi , że dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4-5a, 7b, 8 i 10 czyli także osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą.

Ubezpieczona nie mogła być od listopada 2023r. objęta dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej skoro nie podlegała w tym czasie z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalno -rentowym. Dobrowolne przystąpienie do ubezpieczenia chorobowego jest dopuszczalne jedynie wobec osób objętych obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tego samego tytułu, który miałby być podstawą wniosku o dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ( art. 11 ust. 2 u.s.u.s.; zob. wyrok SN z 5.09.2008 r., II UK 374/07, OSNP 2010/1–2, poz. 24).

U odwołującej się występował zbieg tytułów ubezpieczeń, który reguluje art. 9 ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Przedmiotem art. 9 u.s.u.s. jest przede wszystkim rozstrzyganie tzw. zbiegu tytułów ubezpieczenia w zakresie ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Uregulowano również wpływ, jaki na obowiązek lub dobrowolność tych ubezpieczeń wywierają dodatkowe okoliczności związane z zabezpieczeniem społecznym, takie jak ustalone prawo do świadczeń lub podleganie innemu systemowi ( art. 9 ust. 4–4c i 8 u.s.u.s.). Przepisy art. 9 wiążą wtedy przymus ubezpieczeń społecznych ze wskazanymi tytułami, w stosunku do niektórych pozostałych przewidują ubezpieczenie dobrowolne ponad wskazane ubezpieczenie obowiązkowe, a wobec jeszcze innych wyłączają ubezpieczenia społeczne. W ten sposób skorygowano reguły podlegania ubezpieczeniom wynikające z art. 6–8 u.s.u.s. Zwolnienie z obowiązku ubezpieczeń z innych tytułów niż wymienione w art. 9 ust. 1 u.s.u.s.: art. 9 ust. 1a i 1b u.s.u.s., dodane przez art. 1 pkt 5 lit. b ustawy z 23.12.1999 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 110, poz. 1256 ze zm.), zmieniającej ustawę o systemie ubezpieczeń społecznych z dniem 30.12.1999 r.; próg zwalniający to minimalne wynagrodzenie za pracę ( art. 18 ust. 4 pkt 5 u.s.u.s.); obowiązek ubezpieczeń z kolejnego tytułu powstaje, gdy „podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, służby, pobierania świadczenia socjalnego lub zasiłku socjalnego w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższa od określonej w art. 18 ust. 4 pkt 5”.

Ubezpieczona mogła zatem zgłosić się do ubezpieczenia chorobowego dobrowolnego dopiero od dnia 1 stycznia 2024r.

Okres podlegania ubezpieczeniom dobrowolnym reguluje art. 14 ust. 1 ustawy systemowej, który stanowi, że objęcie dobrowolnie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi albo chorobowym następuje od dnia wskazanego odpowiednio w zgłoszeniu, o którym mowa w art. 36 ust. 10 albo 14, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym zgłoszenie zostało złożone w Zakładzie, z zastrzeżeniem ust. 1a.

Termin wyznaczony w art. 14 ust. 1 u.s.u.s. ma charakter zawity i nie ma podstaw do jego "przywracania" czy oceny przyczyn uchybienia temu terminowi (zawinione przez ubezpieczonego czy niezależne od niego). W przypadku niezgłoszenia się do ubezpieczenia dobrowolnego, ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nie przewiduje, aby objęcie ubezpieczeniem w późniejszym terminie mogło mieć skutek wsteczny wobec daty złożenia wniosku (z wyjątkiem przewidzianym w art. 36 ust. 4 u.s.u.s.), choćby przyczyny opóźnienia wystąpienia z wnioskiem o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem społecznym były niezawinione po stronie wnioskodawcy. (vide postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2018 r., sygn. akt I UK 309/17, LEX nr 2508645).

K. O. wnosiła o objęcie ubezpieczenia społecznymi od dnia 1 stycznia 2024 roku jednak dokument zgłoszeniowy przekazała w dniu 12 lutego 2024 roku i dotyczył on tylko ubezpieczenia emerytalno -rentowego i wypadkowego. W dniu 19 lutego 2024 roku K. O. przekazała dokument zgłoszeniowy do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od dnia 1 stycznia 2024 roku. ( k.95) W związku ze złożeniem przez odwołującą się zgłoszenia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego w dniu 19 lutego 2024 roku, nie było możliwości, aby podleganie dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu wywołało skutek wcześniejszy.

Ponadto należy zwrócić uwagę ,że niezdolność do pracy u ubezpieczonej występowała już od 14 listopada 2023r. Zgodnie z podanym już na wstępie art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Ubezpieczona stała się niezdolna do pracy przed objęciem dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.

Z powyższych względów ubezpieczona nie ma prawa do zasiłku chorobowego z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej za okres od dnia 14 listopada 2023r. do dnia 18 lutego 2024r.

Mając powyższe na uwadze, na mocy art. 477 14 § 1 k.p.c. odwołanie oddalono.

Sędzia Alina Kordus-Krajewska

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Jolanta Dembowska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Toruniu
Osoba, która wytworzyła informację:  Sędzia Alina Kordus-Krajewska
Data wytworzenia informacji: