Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 marca 2025 roku

Sąd Rejonowy w Toruniu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący sędzia Andrzej Kurzych

Ławnicy Iwona Oleś, Jolanta Pudlewska

Protokolant sekretarz sądowy Karolina Grudzińska

po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2025 roku w T. na rozprawie

sprawy z powództwa I. C.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł.

o przywrócenie do pracy i wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy

I.  przywraca powódkę I. C. do pracy w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. na poprzednich warunkach,

II.  umarza postępowanie w pozostałym zakresie,

III.  nie obciąża powódki kosztami procesu poniesionymi przez pozwanego,

IV.  nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Toruniu kwotę 1.410,00 zł (jeden tysiąc czterysta dziesięć złotych) tytułem kosztów sądowych, od uiszczenia których powódka była zwolniona z mocy ustawy, a pozostałą częścią tych kosztów obciąża Skarb Państwa.

IV P 814/24

UZASADNIENIE

W pozwie z 11 października 2024 r. powódka I. C. wniosła o uznanie za bezskuteczne dokonanego wobec niej przez pozwanego (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. wypowiedzenia umowy o pracę z 23 września 2024 r. oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 4.700,00 zł tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że pracowała u pozwanego od 7 maja 2024 r. na podstawie umowy o pracę na czas określony od 7 maja 2024 r. do 31 stycznia 2027 r. na stanowisku Asystenta Klienta Drogerii w wymiarze ½ etatu. W dniu 23 września 2024 r. pracodawca wypowiedział powódce umowę o pracę wskazując jako przyczynę utratę zaufania z powodu wydarzeń, które miały miejsce w dniu 30 sierpnia i 2 września 2024 r. Powódka przyznała, że w dniu 30 sierpnia 2024 r. wykonywała pracę na terenie drogerii nr (...)Na co dzień wykonywała pracę w drogerii nr (...). W drogerii nr (...) wykonywała pracę na zasadzie polecenia służbowego. Powódka przyznała, że w dniu 30 sierpnia 2024 r. znalazła dwa banknoty o łącznej wartości 30,00 zł. Niezwłocznie poinformowała o tym fakcie zastępcę kierownika drogerii na (...), z uwagi na brak wiedzy o właściwej procedurze obowiązującej w takich przypadkach. Ten w rozmowie polecił jej zwrócenie się do kierownika drogerii, jednak z uwagi na nieobecność tego dnia kierownika nie było to możliwe. Niezwłocznie po stawieniu się do pracy w dniu 2 września 2024 r. powódka zgłosiła się do kierowniczki drogerii nr (...) i po opisaniu sytuacji, przekazania jej znalezione banknoty. Ta pouczyła powódkę o właściwej procedurze w takich przypadkach i zarejestrowała pieniądze w sejfie. Powódka zaprzeczyła, aby zamierzała przywłaszczyć znalezione pieniądze, o czym świadczy poinformowanie o ich znalezieniu przełożonego. Brak znajomości procedury kasjerskiej wynikał zarówno z faktu niewystarczającego przeszkolenia, jak i z zakresu powierzonych obowiązków.

Powódka podniosła także, że w sierpniu 2024 r. poinformowała przełożoną o zaplanowanym zabiegu leczniczym, w wyniku którego przewidywała konieczność hospitalizacji od 17 października. Zdaniem powódki, okoliczność ta stanowi prawdziwą przyczynę rozwiązania umowy o pracę. Do tego momentu powódka była uznawana za wzorową pracownicę.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazał, że decyzja o wypowiedzeniu umowy o pracę była podyktowana m.in. utratą zaufania pracodawcy do powódki, nienależytym wykonywaniem obowiązków oraz nieprzestrzeganiem ustalonego porządku i zasad obowiązujących w sklepach pozwanej. Powódka w dniu 30 sierpnia 2024 r. wykonywała pracę w drogerii na (...) w T.. Tego dnia dwie młode kobiety zgubiły dwa banknoty o łącznej wartości 30,00 zł. Powódka schowała znalezioną gotówkę do kieszeni swego fartucha, pomimo tego, że powinna ją złożyć w sejfie, zgodnie z obowiązującymi procedurami. O fakcie znalezienia gotówki powódka poinformowała kierownika drogerii nr (...) dopiero 2 września 2024 r.

Pozwany podniósł, że powódka miała obowiązek przestrzegać wszystkich zasad i procedur obowiązujących w drogerii. Została w tym zakresie właściwie przeszkolona, co sama potwierdziła w panelu pracownika. Ponadto pozwany już wcześniej wyrażał zastrzeżenia co do jakości pracy powódki.

Na rozprawie w dniu 25 lutego 2025 r. powódka cofnęła pozew w zakresie wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy. Pozwany wyraził zgodę na częściowe cofnięcie pozwu i wniósł o zasądzenie w tym zakresie kosztów procesu (k. 199 akt).

Sąd ustalił, co następuje:

Powódka I. C. został zatrudniona w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. na podstawie umowy o pracę na czas określony od 7 maja 2024 r. do 31 stycznia 2027 r. w ½ wymiarze czasu pracy na stanowisku Asystenta Klienta Drogerii za wynagrodzeniem za pracę w kwocie 2.350,00 zł.

Powódka została zatrudniona w drogerii nr (...), gdzie kierownikiem była M. K.. Z uwagi na nieobecność M. K. pierwsze przeszkolenie powódki przeprowadziła D. K. (od lipca 2024 r. kierownik drogerii nr (...) w (...). Część tego szkolenia odbyła się w drogerii nr (...)przy ul. (...), a część w drogerii nr (...). Szkolenie trwało 5 dni. W czasie tego szkolenia powódka poznała M. P., który był Asystentem w drogerii nr (...)(następnie w lipcu 2024 r. został przeniesiony do drogerii nr (...)).

W ramach szkolenia powódka miała obowiązek zapoznać się z obowiązującymi instrukcjami. Przeznaczonych na to było 8 godzin, lecz powódka szkoliła się przez 3 dni po 6 godzin. Najważniejsze instrukcje to Instrukcja kasjerska i Instrukcja bezpieczeństwa. Instrukcje są udostępniane pracownikom w wersji elektronicznej i papierowej (także podczas dalszego zatrudnienia). Powódka podczas szkolenia zapoznała się z Instrukcjami. W dniu 9 maja 2024 r. potwierdziła w systemie, że zapoznała się z Instrukcją Kasjerską. Nie zgłaszała następnie uwag co ich treści, ani nie sygnalizowała, że miała za mało czasu na ich przyswojenie.

(dowody:

⚫

umowa o pracę z 7.5.2024 r. – k. 10 akt,

⚫

potwierdzenie – k. 75 akt,

⚫

zeznania świadka M. K. – protokół elektroniczny z 6 lutego 2025 r., od 00:19:46 do 00:28:16, k. 184v.-185 akt

⚫

zeznania świadka D. K. – protokół elektroniczny z 6 lutego 2025 r., od 00:40:48 do 00:47:57, k. 186v.-187 akt,

⚫

zeznania świadka A. J. – protokół elektroniczny z 6 lutego 2025 r., od 01:11:18 do 01:32:31, k. 187-187v. akt,

⚫

zeznania świadka M. P. – protokół elektroniczny z 6 lutego 2025 r., od 01:32:31 do 02:01:42, k. 188v.-189 akt,

⚫

zeznania świadka J. F. – protokół elektroniczny z 25 lutego 2025 r., od 00:07:00 do 00:21:23, k. 199v.-200v. akt,

⚫

przesłuchanie powódki - protokół elektroniczny z 6 lutego 2025 r., od 02:10:15 do 02:45:22, k. 191v.-192v. akt)

Obowiązująca u pozwanego od 1 lutego 2024 r. Instrukcja Kasjerska liczy 41 stron. Strony od 2 do 10 dotyczą rejestru wprowadzonych do Instrukcji zmian. Strony od 11 do 31 określają zasady postępowania podczas wykonywania obowiązków wynikających przede wszystkim z pracy w kasie. Wybrane zapisy dotyczą także innych czynności, które obowiązują pracowników niepracujących w kasie (pkt (...)Instrukcji kasowej). Na stronach od 31 do 41 znajdują się załączniki.

W punkcie (...) Instrukcji określono funkcje pracowników w drogeriach sieci (...). Zgodnie z tym punktem lit. (...) osoby mogące prowadzić zmianę i upoważnione do otwierania oraz zamykania drogerii (osoby posiadające status manager w systemie) to:

- Kierownik Drogerii,

- Zastępca Kierownika Drogerii,

- Ekspert Drogeryjny,

- Asystent Kierownika Drogerii,

- Kasjer – każda osoba pracująca w kasie, w tym zleceniobiorcy zatrudnieni przez firmy zewnętrzne pracujący w kasie; zleceniobiorcy zatrudnieni przez firmy zewnętrzne nie są upoważnieni do prowadzenia zmiany, otwierania oraz zamykania drogerii.

W myśl punkt (...) Instrukcji napiwki i pieniądze znalezione na sali sprzedaży niezwłocznie powinny zostać wpłacone do sejfu dokumentem (...) przez osobę prowadzącą zmianę.

(dowody:

⚫

Instrukcja kasjerska – k. 53-74 akt)

Funkcję prowadzącego zmianę może zgodnie z Instrukcją kasjerską pełnić Kierownik, Zastępca Kierownika, Asystent Kierownika Drogerii, lecz w praktyce funkcję tę pełniła osoba, która posiadała klucz do sejfu. Jednym z zadań tej osoby było wydawania kasetek dla Asystentów. Asystent mógł być osobą prowadzącą zmianę nawet w sytuacji, w której w danym momencie w sklepie pracował Kierownik lub jego Zastępca. Pracownik, który prowadził zmianę nie posiadał oznaczenia z którego by to wynikało. Stosowanie do potrzeb i układu zmian w ciągu dnia mogło dojść do zmiany osoby prowadzącej zmianę. Sytuacja ta jest standardową procedurą. O zmianie osoby prowadzącej zmianę wiedziały w zasadzie tylko te osoby, którą w tę zmianę były zaangażowane, tj. zdający i przyjmujący zmianę. Inne osoby pracujące w tym momencie nie są o tym informowane.

(dowody:

⚫

zeznania świadka M. K. – protokół elektroniczny z 6 lutego 2025 r., od 00:24:09 do 00:35:58, k. 185v. akt,

⚫

zeznania świadka D. K. – protokół elektroniczny z 6 lutego 2025 r., od 00:53:37 do 01:01:07, k. 186v.-187 akt,

⚫

zeznania świadka M. P. – protokół elektroniczny z 6 lutego 2025 r., od 01:32:31 do 02:01:42, k. 188v.-189 akt,

⚫

zeznania świadka J. F. – protokół elektroniczny z 25 lutego 2025 r., od 00:07:00 do 00:21:23, k. 199v.-200v. akt)

W dniu 30 sierpnia 2024 r. powódka została skierowana do pracy w drogerii nr (...) Po raz pierwszy miała wykonywać pracę poza drogerią nr (...). Do jej zadań należała obsługa klienta i wykładanie towarów, z czym wiązało się, ze względu na planowaną dostawę towarów, szczególnie dużo obowiązków. Przygotowywała też zamówienia. Praca wtedy wykonywana jest w części biurowej. Ze względu na promocję gazetkową zajmowała się też zmianą wyglądu półek. Drogeria nr (...)(w (...)) jest dużym sklepem, o innym układzie niż macierzysta drogeria powódki. Sprzedawano też w niej szerszy asortyment towarów. Pracuje tam 8 pracowników, a na zmianie co do zasady 3 osoby. Miała ona znacznie większe obroty niż np. drogeria nr (...). Wynikało to z dużo większej liczby klientów. Zwiększony ruch odnotowywany jest m.in. w piątki. 30 sierpnia 2024 r. przypadał właśnie na piątek. Kierownikiem drogerii była D. K., zaś jej zastępcą A. J.. W dniu 30 sierpnia 2024 r. D. K. nie wykonywała pracy.

(dowody:

⚫

zeznania świadka D. K. – protokół elektroniczny z 6 lutego 2025 r., od 00:51:14 do 00:51:45, k. 186v. akt,

⚫

zeznania świadka A. J. – protokół elektroniczny z 6 lutego 2025 r., od 01:11:18 do 01:32:31, k. 187-187v. akt,

⚫

zeznania świadka J. F. – protokół elektroniczny z 25 lutego 2025 r., od 00:07:00 do 00:21:23, k. 199v.-200v. akt,

⚫

przesłuchanie powódki - protokół elektroniczny z 6 lutego 2025 r., od 02:10:15 do 02:45:22, k. 191v.-192v. akt)

W dniu 30 września 2024 r. A. J. pracowała od 8:00 do 18:00, M. P. od 17:00 do 24:00, J. F. od 13:00 do 21:30, a powódka od 14:00 do 21:30. W czasie porannej zmiany osobą prowadzącą zmianę była A. J., a następnie zmianę przejęła J. F.. Mogła ona przejąć zmianę bezpośrednio po rozpoczęciu pracy, a więc około 13:00, lub później, np. przed zakończeniem pracy przez A. J. (około 18:00). Nie było przeszkód, aby zmianę tego dnia prowadził także M. P. i nie jest wykluczona, że tak było. Powódka mogła wnioskować o tym kto prowadzi zmianę tylko na podstawie tego, kto wydał jej kasetkę, gdy rozpoczynała pracę. Nie była informowana o tym, czy doszło do zmiany osoby prowadzącej zmianę.

(dowody:

⚫

zeznania świadka M. P. – protokół elektroniczny z 6 lutego 2025 r., od 01:32:31 do 02:01:42, k. 188v.-189 akt,

⚫

zeznania świadka A. J. – protokół elektroniczny z 6 lutego 2025 r., od 01:11:18 do 01:32:31, k. 187-187v. akt,

⚫

zeznania świadka J. F. – protokół elektroniczny z 25 lutego 2025 r., od 00:07:00 do 00:21:23, k. 199v.-200v. akt,

⚫

przesłuchanie powódki - protokół elektroniczny z 6 lutego 2025 r., od 02:10:15 do 02:45:22, k. 191v.-192v. akt)

Spośród osób zatrudnionych w drogerii nr (...)powódka znała jedynie M. P.. Pozostałe osoby pracujące na zmianie razem z nią, tj. A. J. i J. F. poznała w dniu 30 sierpnia 2024 r.

(dowody:

⚫

przesłuchanie powódki - protokół elektroniczny z 6 lutego 2025 r., od 02:10:15 do 02:45:22, k. 191v.-192v. akt,

⚫

zeznania świadka J. F. – protokół elektroniczny z 25 lutego 2025 r., od 00:07:00 do 00:21:23, k. 199v.-200v. akt)

Około godziny 15:50 powódka podeszła do A. J., aby ta powiedziała jej gdzie znajduje się towar z zamówienia internetowego. A. J. poinformowała, że z uwagi na wysokość obrotu, w drogerii nr (...)nie realizuje się zamówień internetowych na życzenie klienta, ale mimo to wskazała jej gdzie znajduje się towar. Około godziny 15:52 powódka znalazła dwa banknoty o łącznej wartości 30 zł i schowała je do kieszeni fartucha. Wcześniej upuściła te pieniądze jedna z dwóch klientek. W tym czasie powódka szła za A. J., lecz nie poinformowała jej o tym, że znalazła pieniądze. Powódka przeszła do części magazynowej. Nie wiedziała jak w tej sytuacji postąpić. Nie pamiętała dotyczących jej zapisów Instrukcji kasjerskiej. Gdy wchodziła do biura wyjęła pieniądze i je pokazała. Poinformowała znajdującą się tam J. F. o znalezionych pieniądzach. J. F. powiedziała, żeby powódka poszła do pracownika ochrony, który sprawdzi na monitoringu kto zgubił pieniądze i czy ta osoba nadal znajduje się w sklepie. Powódka postąpiła zgodnie z tym zaleceniami. Ochroniarz stwierdził, że klientek, które zgubiły pieniądze w sklepie już nie ma.

Powódka wróciła do pracy. Po pewnym czasie ponownie w biurze powiedziała, że ma przy sobie pieniądze, które zgubiły klientki. Obecny przy tej wypowiedzi był pracownik ochrony i prawdopodobnie M. P.. Zaśmiali się i któryś z nich powiedział, że powódka ma je zabrać. M. P. mógł też powiedzieć, że w tej sprawie powinna udać się do kierownika.

Powódka dalej wykonywała pracę. Po jej zakończeniu spakowała fartuch, w którego kieszeni znajdowały się znalezione pieniądze. Podczas procedury okazania, która ma na celu sprawdzenie, czy pracownik nie posiada przy sobie towarów ze sklepu, powódka nie zadeklarowała, iż nadal posiada znalezione pieniądze.

(dowody:

⚫

zeznania świadka A. J. – protokół elektroniczny z 6 lutego 2025 r., od 01:11:18 do 01:32:31, k. 187-187v. akt,

⚫

zeznania świadka D. K. – protokół elektroniczny z 6 lutego 2025 r., od 00:52:52 do 00:58:06, k. 187 akt,

⚫

zeznania świadka J. F. – protokół elektroniczny z 25 lutego 2025 r., od 00:07:00 do 00:21:23, k. 199v.-200v. akt,

⚫

przesłuchanie powódki - protokół elektroniczny z 6 lutego 2025 r., od 02:10:15 do 02:45:22, k. 191v.-192v. akt,

⚫

nagrania – k. 173 akt)

W dniu 2 września 2024 r. powódka stawiła się do pracy w drogerii nr (...). Udała się do Kierownika M. K.. Poinformowała ją, że podczas pracy w drogerii nr (...)znalazła pieniądze. M. K. zapytała, czy wpłaciła je do kasy. Powódka odpowiedziała, że nie wiedziała, że jest taka procedura. M. K. wskazała, że powódka powinna jechać do drogerii w P. i tam wpłacić pieniądze. Powódka powiedziała, że jest to niemożliwe. M. K. uprzedziła powódkę, że zmuszona jest poinformować o zaistniałej sytuacji kierownika regionalnego, co powódka przyjęła ze zrozumieniem.

(dowody:

⚫

przesłuchanie powódki - protokół elektroniczny z 6 lutego 2025 r., od 02:10:15 do 02:45:22, k. 191v.-192v. akt,

⚫

zeznania świadka M. K. – protokół elektroniczny z 6 lutego 2025 r., od 00:28:16 do 00:31:47, k. 185- 185v. akt)

W dniu 4 września 2024 r. M. K. przeprowadziła z powódką „rozmowę dyscyplinującą”. Jej przedmiotem była sytuacja związana ze znalezieniem przez powódkę pieniędzy w dniu 30 sierpnia 2024 r. w drogerii nr (...)

(dowody:

⚫

notatka - k. 48 akt,

⚫

zeznania świadka M. K. – protokół elektroniczny z 6 lutego 2025 r., od 00:35:58 do 00:37:03, k. 185v. akt)

W dniu 23 września 2024 r. powódce zostało wręczone wypowiedzenie umowy o pracę. Jako przyczynę pracodawca wskazał utratę zaufania, co jest następstwem nienależycie wykonywanych przez powódkę obowiązków pracowniczych na zajmowanym stanowisku i nieprzestrzeganiem przez ustalonego porządku i zasad panujących w firmie w szczególności polegające na tym, że w dniu 30 sierpnia 2024 r. podczas wykonywania pracy w drogerii nr (...)o godzinie 15:52 w sytuacji, w której dwie klientki zgubiły dwa banknoty o łącznej wartości 30,00 zł (potwierdza to zapis z kamery nr (...), powódka nie zastosowała się do instrukcji kasjerskiej obowiązującej u pracodawcy i zamiast dokonać wpłaty znalezionej kwoty do sejfu przywłaszczyła znalezione pieniądze. Sytuacja ta została utrwalona przez kamerę monitoringu nr (...)Na nagraniu widać jak o 15:54 w drodze na zaplecze powódka schowała kwotę do kieszeni fartucha. Również raport z sejfu i raport różnic kasowych nie wykazał wpłaty o takiej wartości, co dodatkowo potwierdza brak wykonania przez powódkę wpłaty znalezionej gotówki. Dopiero 2 września 2024 r. powódka poinformowała Kierownika Drogerii nr (...) o tym zdarzeniu, zwróciła znalezioną kwotę, którą kierownik wpłaciła do sejfu. Było to zachowanie niezgodne ze standardami i dlatego kierownik w dniu 4 września 2024 r. przeprowadził z powódką rozmowę dyscyplinującą.

Mając na uwadze wagę i charakter naruszeń, których dopuściła się powódka, wymienione przyczyny uniemożliwiają dalsze powierzenie pracy na zajmowanym stanowisku i pełni uzasadniają wypowiedzenie umowy o pracę.

(dowody:

⚫

wypowiedzenie umowy o pracę – k. 8 akt)

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie został ustalony na podstawie zeznań świadków D. K., A. J., M. P., M. K. i J. F., a ponadto na podstawie przesłuchania powódki I. C.. Stwierdzony stan faktyczny wynikał także z dokumentów, których prawdziwości strony nie kwestionowały.

Zeznania świadka N. S. nie miały większego znaczenia dla sprawy, gdyż miały one odnosić się do okoliczności nie objętych przyczyną dokonanego wobec powódki wypowiedzenia umowy o pracę.

W przedmiotowej sprawie zasadnicze znacznie miał przebieg wydarzeń w dniu 30 sierpnia 2024 r. Jego rekonstrukcja była utrudniona przede wszystkim na upływ czasu od spornych wydarzeń. Problematyczne było przede wszystkim ustalenie kogo i w jakich okolicznościach powódka informowała o znalezionych pieniądzach. Pewne w tym zakresie było, że powódka o tym informowała J. F.. Jasno to wynikało z nagrań oraz z zeznań tego świadka, D. K., M. K. i powódki. Rozbieżności natomiast ujawniły się odnośnie tego, czy powódka rozmawiała na temat znalezionych pieniędzy M. P.. Świadek kategorycznie temu zaprzeczył. Powódka twierdziła, że taka rozmowa się odbyła. W czasie przesłuchania podała jej szczegóły cytując słowa, które skierował do niej M. P.. Także w pozwie podnosiła, że do takiej rozmowy doszło. Ostatecznie Sąd uznał zatem, że zeznania powódki w tej mierze zasługiwały na przypisanie im waloru wiarygodności, o czym przesądziła ich drobiazgowość i konsekwentność.

Okolicznością, która wywoływała wątpliwości w niniejszej sprawie było również to, który z pracowników drogerii nr (...)w dniu 30 sierpnia 2024 r. po godzinie 14:00 (a więc po przyjściu powódki do pracy) pełnił funkcję osoby prowadzącej zmianę. Powódka była przekonana początkowo, że tą osobą był M. P.. Ze zgromadzonego materiału dowodowego nie wynikało to jednak jednoznacznie. Łączna analiza zeznań świadków J. F., M. P. i A. J. wskazywała, że prowadzącym zmianę mogła być każda z tych osób. Obowiązująca Instrukcja kasowa nie wykluczała żadnej z nich. Ponadto system przekazywania zmiany nie był sformalizowany, gdyż polegał wyłącznie na przekazaniu klucza do sejfu nowemu przejmującemu zmianę, o czym wiedziały tylko osoby bezpośrednio w to zaangażowane. Nie obowiązywały w tym zakresie jakiekolwiek formalności. Brak było więc jednoznacznych danych, które pozwoliły na stanowcze przesądzenie tej kwestii.

W ocenie Sądu, zgłoszone przez powódkę powództwo było uzasadnione, jako że dokonane wobec niej wypowiedzenie umowy o pracę było nieuzasadnione w rozumieniu art. 45 § 1 k.p. W myśl tego przepisu w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony lub umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu – o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Ocenę merytoryczną podanej przyczyny wypowiedzenia trzeba zacząć od ogólnego stwierdzenia, że rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem jest zwykłym sposobem rozwiązania stosunku pracy. Oznacza to, że przyczyna wypowiedzenia nie musi mieć szczególnej wagi czy nadzwyczajnej doniosłości (por. wyrok Sądu Najwyższego z 4 grudnia 1997 r., I PKN 419/97, OSNAPiUS 1998/20/598). Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem nie jest zatem karą (sankcją), lecz zwykłym sposobem rozwiązania stosunku prawnego, gdyż pracodawca dysponuje prawem doboru pracowników realizujących jego wizję prowadzonej działalności (por. wyroki Sądu Najwyższego z 4 grudnia 1997 r., I PKN 419/97, OSNAPiUS1998/20/598; z 8 marca 1998 r., I PKN 555/97, OSNAPiUS 1999/4/125). Jednocześnie jednak, uznanie wypowiedzenia umowy za zwykły sposób rozwiązania stosunku pracy nie oznacza przyzwolenia na arbitralne, dowolne, nieuzasadnione lub sprzeczne z zasadami współżycia społecznego wypowiedzenie umowy o pracę (por. wyrok Sądu Najwyższego z 28 października 1998 r., I PKN 398/98, OSNAPiUS 1999/23/751).

Zasadność wypowiedzenia umowy o pracę powinna być rozważana z jednej strony z uwzględnieniem potrzeb pracodawcy, z drugiej zaś - z poszanowaniem interesów pracownika sumiennie i starannie wykonującego obowiązki pracownicze. Za ochroną pracownika mogą także przemawiać w konkretnych okolicznościach faktycznych zasady współżycia społecznego, kwalifikujące wypowiedzenie jako nadużycie prawa przez pracodawcę (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z 28 października 1998 r., I PKN 398/98, OSNAPiUS 1999/23/751).

Sąd badając czy w konkretnym stanie faktycznym wypowiedzenie było uzasadnione winien dokonać kompleksowej, wieloaspektowej oceny, której oczywiście punktem wyjścia zawsze będzie podana przyczyna wypowiedzenia (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 8 stycznia 2007 r., I PK 187/06, OSNP 2008/3-4/35 i wiele innych).

Zauważyć należy, że konstrukcja analizowanej w przedmiotowej sprawie przyczyny wypowiedzenia była typowa dla tych przyczyn, w których pracodawca zarzuca pracownikowi, iż jego postawa pracownicza skutkuje brakiem zaufania po stronie pracodawcy. Przyczyny te mają charakter dwustopniowy. Przyczyną pierwszego stopnia są okoliczności, które, w ocenie pracodawcy, stanowiły podstawę utraty zaufania, zaś przyczyną drugiego stopnia, jest sam fakt utraty zaufania. W orzecznictwie wskazuje się, że nie jest wystarczające ograniczenie przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę tylko do utraty zaufania do pracownika, skoro w istocie chodzi tu o stan niepoddający się badaniu fizykalnemu, mieszczący się przede wszystkim w sferze emocjonalnej (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 4 lutego 2011 r., II PK 199/10, OSNP 2012/7-8/90). Konieczne jest zatem wskazanie przyczyny pierwszego stopnia, a więc okoliczności, które uzasadniają brak możliwości dalszego obdarzenia pracownika zaufaniem (zob. np. wyrok Sądu Najwyższego z 31 marca 2009 r., II PK 251/08, LEX nr 707875 i postanowienie z 18 kwietnia 2018 r., II PK 159/17, LEX nr 2549218). W przypadku wskazania przez pracodawcę jako przyczyny wypowiedzenia utraty zaufania spowodowanej zaistnieniem określonych faktów w pierwszej kolejności należy bowiem ocenić, czy mogły one uzasadniać utratę zaufania do pracownika, a następnie – pod warunkiem pozytywnego rozstrzygnięcia tej kwestii – czy utrata zaufania w tych okolicznościach uzasadnia wypowiedzenie stosunku pracy (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 2 października 2012 r., II PK 60/12, LEX nr 1243025). Jeżeli przyczyny utraty zaufania do pracownika są prawdziwe, obiektywne i racjonalne, mogą uzasadniać wypowiedzenie (zob. np. postanowienie Sądu Najwyższego z 19 stycznia 2012 r., I PK 121/11, LEX nr 1215413).

Mając na względzie przedstawioną wykładnię, na gruncie niniejszej sprawy Sąd uznał, że dokonane przez pozwanego pracodawcę wypowiedzenie umowy o pracę cechowało się arbitralnością i dowolnością, zaś zdarzenie, które legło u jego podstaw nie mogło obiektywnie rzecz biorąc uzasadniać utraty zaufania do pracownika. Pozwany zarzucił powódce naruszenie Instrukcji kasjerskiej, co miało polegać na przywłaszczeniu znalezionych na Sali sprzedażowej pieniędzy, podczas gdy z Instrukcji wynika, że winny być one wpłacone do sejfu. W ten sposób powódka miała naruszyć niewymieniony w wypowiedzeniu umowy o pracę punkt (...) Instrukcji, w myśl którego napiwki i pieniądze znalezione na sali sprzedaży niezwłocznie powinny zostać wpłacone do sejfu dokumentem (...) przez osobę prowadzącą zmianę. Do przekazania pieniędzy kierownikowi doszło dopiero 2 września 2024 r. i wtedy właśnie zostały one wpłacone do sejfu.

Przedstawione w wypowiedzeniu umowy o pracę zdarzenie pomijało jednak wiele elementów, które w ujęciu holistycznym pozwalały uznać, że wypowiedzenie było nieuzasadnione. Wskazać zatem należy, iż:

Po pierwsze, powódka w dniu 30 sierpnia 2024 r. było pracownikiem o niewielkim doświadczeniu. Podjęła przecież pracę w dniu 7 maja 2024 r., a więc nie można od niej było wymagać drobiazgowej znajomości obowiązujących procedur i zasad. Nie można też od niej oczekiwać intuicji w rozwiązywaniu pojawiających się w bieżącej pracy problemów.

Po drugie, powódka nigdy wcześniej nie spotkała się z sytuacją, w której ona lub inny pracownika znalazł pieniądze zgubione w sklepie przez klienta. Było to zdarzenie ponadstandardowe, o charakterze nadzwyczajnym. Za takowe uważał je nawet tak doświadczony pracownik jak M. P., który zeznał, że w tej sytuacji poradziłby się kierownika drogerii.

Po trzecie, powódka zapoznała się z obowiązującymi u pozwanego procedurami, w tym Instrukcją kasjerską. Co do zasady winna zatem znać treść pkt (...) Instrukcji, co zresztą potwierdziła w systemie informatycznym. Twierdziła jednak w toku procesu, że tego postanowienia Instrukcji nie znała. Rzeczywiście może to być przedmiotem zarzutu wobec powódki. Jego rangę znacząco osłabia jednak to, że powódka zapoznała się z Instrukcją kasjerską około 4 miesiące wcześniej, gdy była początkującym pracownikiem. Musiała wówczas przyswoić sobie dość duży zasób wiedzy. Instrukcja kasjerska (zalega ona w aktach sprawy) jest dość obszernym dokumentem. Zawiera szereg drobiazgowych postanowień. W czasie nawet kilkudniowego szkolenia nie było możliwości szczegółowego zapamiętania jej treści zwłaszcza, że powódka obowiązana była także zapoznać się z Instrukcją bezpieczeństwa. Z zeznań świadków wynikało, że również ten dokumenty był dość obszerny. Ponadto szkolenie obejmowało praktyczne aspekty wykonywania pracy.

Po czwarte, powódka w dniu 30 sierpnia 2024 r. wykonywała pracę w nowym otoczeniu. W drogerii nr (...) pracowała po raz pierwszy. W zasadzie nie znała pracujących tam pracowników (poza M. P., a i jego dość powierzchownie). Sklep ten był znacznie większy niż jej macierzysty. Panował tam dość duży ruch (obrazują to nagrania z kamer monitoringu). Natężenie pracy było duże, co wynikało ze zwiększonej liczby klientów, a także przygotowywanej promocji gazetkowej. To wszystko sprawiało, że niedoświadczony jeszcze pracownik, a takim przecież wciąż była powódka, mógł odczuwać pewną dezorientację. To zaś z kolei skutkowało niewłaściwym odczytaniem priorytetów (nie zostały one zresztą powódce jasno zamanifestowane). Z uwagi na natłok obowiązków powódka skoncentrowała się przede wszystkim na bieżącej pracy. Kwestia znalezionych pieniędzy nie została przez nią pominięta, o czym dalej będzie mowa, lecz została potraktowana jako drugoplanowa. Ostatecznie, powódka opuszczając drogerię o znalezionych pieniądzach zapomniała. To spowodowało, iż nie ujawniła ich podczas końcowego przeglądu.

Po piąte, powódka nie ukrywała, że znalazła pieniądze. Powiedziała o tym bezpośrednio po ich znalezieniu J. F.. Nie można wykluczyć, że w ten sposób zastosowała się do punktu (...). Instrukcji kasjerskiej. Z tego punktu wynika, że powódka powinna przekazać pieniądze osobie prowadzącej zmianie, która winna je następnie wpłacić do sejfu. Powódka nie mogła sama wpłacić pieniędzy do sejfu, gdyż, choć zgodnie z postanowieniami Instrukcji potencjalnie mogła być osobą prowadzącą zmianę, to bezspornie w dniu 30 sierpnia 2024 r. tej funkcji nie pełniła, jako że nie posiadała klucza do sejfu. J. F. mogła być wówczas osobą prowadzącą zmianę, skoro ostatecznie nie zostało wykazane, kto nią był, a więc niewykluczone, że właśnie ona. W tej sytuacji poinformowanie jej przez powódkę o odnalezieniu pieniędzy skutkowało przesunięciem odpowiedzialności na sfinalizowanie całej procedury na J. F.. Jeżeli więc to ona prowadziła zmianę, a jest to przecież prawdopodobne, to właśnie ona powinna przejąć kontrolę nad dalszymi działaniami w tej sprawie, w szczególności doprowadzić do umieszczenia pieniędzy w sejfie (zgodnie z Instrukcją niezwłocznie). Tymczasem zaleciła wyłącznie powódce kontakt z pracownikiem ochrony w celu ewentualnego zlokalizowania klientek, które zgubiły pieniądze. Na tym zakończyła się jej aktywność w tej sprawie. Resumując, skoro pozwany nie wykazał, że J. F. nie była osobą prowadzącą zmianę, a to na pozwanym spoczywał w tej mierze ciężar dowodu zgodnie z art. 6 k.c. w zw. z art. 300 k.p., to jednocześnie należało przyjąć, iż nie zdołał udowodnić, że powódka naruszyła pkt (...) Instrukcji kasjerskiej.

Po szóste, powódka przekazała informację o znalezieniu pieniędzy również M. P.. M. P. także nie podjął żądnych działań w tym przedmiocie, a przecież także w jego przypadku niewykluczone było, że to właśnie on w tym czasie pełnił funkcję osoby prowadzącej zmianę. Prawdą jest, że powódka nie poinformował o zdarzeniu zastępcę kierownika A. J., jak miał jej, zgodnie z zeznaniami powódki, sugerować M. P.. Pamiętać jednak należy, iż A. J. prawdopodobnie wówczas nie była osobą prowadzącą zmianę. Sama przecież sugerowała, że osobą prowadzącą zmianę był M. P.. Ponadto ostatecznie nie wiadomo, czy w chwili gdy M. P. powiedział te słowa do powódki, A. J. była w pracy, skoro pracowała do 18:00.

Po siódme, dotychczasowe argumenty jasno wskazują, że w żadnym razie powódce nie można było przypisać zamiaru przywłaszczenia znalezionych w dniu 30 sierpnia 2024 r. pieniędzy, a taki właśnie zarzut został postawiony w wypowiedzeniu umowy o pracę. Powódka nie ukrywała, że znalazła pieniądze. Poinformowała o tym innych pracowników drogerii nr (...) Podejmowała działania w celu odnalezienia klientek, które zgubiły pieniądze. Sprawa tych pieniędzy nie została wprawdzie doprowadzona do końca w dniu 30 sierpnia 2024 r., lecz nie było to spowodowane celowym działaniem powódki. Było to wynikiem splotu szeregu okoliczności. Na pierwszy plan wysuwa się w tej mierze jednak nie zaniedbanie powódki, lecz pewna indolencja pracowników drogerii nr (...) którzy z racji doświadczenia i pełnionych funkcji (wszystkie te osoby posiadały doświadczenie w pełnieniu funkcji osoby prowadzącej zmianę) powinni sprawę potraktować poważnie, zgodnie z zaleceniami Instrukcji kasjerskiej. W końcu powódka w dniu 2 września 2024 r. z własnej woli, bez sugestii innych osób, oddała pieniądze kierownikowi drogerii nr (...).

Resumując, zachowanie powódki w dniu nie może być potraktowane jako zdarzenie, które mogło skutkować utratą zaufania do powódki. Mogło wprawdzie dojść do pewnych uchybień, lecz w istocie na tyle znikomych, że wypowiedzenie powódce umowy o pracę w ich świetle jawi się jako arbitralne. Nie jest też wykluczone, że powódka intuicyjnie postąpiła zgodnie z punktem (...) Instrukcji kasjerskiej, jako że możliwe jest, iż zgłosiła sprawę osobie prowadzącej zmianę. Niewątpliwie powódka nie ukrywała, że znalazła pieniądze. Chciała tą sprawę odpowiednio załatwić. Natłok pracy oraz pewne zlekceważenie sprawy przez pozostałych pracowników drogerii nr (...) spowodował, że doszło do tego w dniu 2 września 2024 r. Zupełnie bezpodstawny okazał się też zarzut przywłaszczenia pieniędzy.

Sąd uznał zatem powództwo za uzasadnione i orzekł, zgodnie z żądaniem pozwu, o przywróceniu powódki do pracy zgodnie z art. 45 § 1 k.p. W niniejszej sprawie brak było podstaw do zasądzenia na rzecz powódki odszkodowania w miejsce żądania przywrócenia do pracy (art. 45 § 2 k.p.). Po pierwsze, ustalony w umowie o pracę końcowy termin zatrudnienia - 31 stycznia 2027 r., był stosunkowo odległy, a zgodnie z art. 45 § 2 zd. 2 k.p. sąd obowiązany jest zasądzić na rzecz pracownika odszkodowanie, jeżeli przed wydaniem orzeczenia upłynął termin, do którego umowa o pracę zawarta na czas określony miała trwać, lub jeżeli przywrócenie do pracy byłoby niewskazane ze względu na krótki okres, jaki pozostał do upływu tego terminu. Po drugie, nic nie wskazuje na to, że uwzględnienie żądania przywrócenia do pracy jest niemożliwe lub niecelowe (niezależnie od tego, że pozwany nie domagał się zastosowania tego przepisu). Dotychczasowe zatrudnienie powódki przebiegało w zasadzie bezkolizyjnie, zaś uchybienia, które były jej wytykane (przywoływał je pozwany w odpowiedzi na pozew), bez przesądza czy rzeczywiście miały one miejsce, nie stanowiły przeszkody do kontynuacji zatrudnienia. Trudno więc twierdzić, iż obecnie mają przemawiać za zastosowaniem art. 45 § 2 zd. 1 k.p.

Na podstawie art. 355 k.p.c. w zw. z art. 469 k.p.c. Sąd umorzył postępowanie w zakresie roszczenia o wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, jako że powódka w tym zakresie cofnęła pozew. Sąd rozważał uznanie oświadczenia powódki za nieskuteczne z uwagi na treść art. 469 k.p.c., lecz ostatecznie uznał, że w przypadku pracownika reprezentowanego przez fachowego pełnomocnika zastosowanie tego przepisu winno być ograniczone do przypadków ekstraordynaryjnych, a takowy w sprawie nie występuje. Pozwany wyraził zgodę na częściowe cofnięcie pozwu, lecz wniósł o zasądzenie kosztów procesu.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie 102 k.p.c. Powódka wygrała sprawę o przywrócenie do pracy, co uzasadniałoby zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu w kwocie 360,00 zł (§ 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, Dz. U. z 2023 r., poz. 1935 ze zm.). Przegrała natomiast sprawę w zakresie wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, a więc pozwanemu należałyby się koszty w kwocie 675,00 zł (§ 9 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, Dz. U. z 2023 r., poz. 1964 ze zm.). Sąd uznał jednak, że w realiach sprawy nie jest uzasadnione obciążanie powódki kosztami procesu w zakresie, w którym wynikałyby one z rozliczenia wskazanych kosztów, albowiem powódka wygrała zasadnicze dla sprawy roszczenie o przywrócenie do pracy.

O poniesionych tymczasowo kosztach sądowych należnych Skarbowi Państwa orzeczono na podstawie art. 113 ust. 1 w związku z art. 96 ust. 1 pkt 4 i art. 13 ust. 2 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2024 r., poz. 959 ze zm.).

sędzia Andrzej Kurzych