Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 września 2024 roku

Sąd Rejonowy IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Toruniu

w składzie: Przewodniczący: Sędzia Alina Kordus-Krajewska

po rozpoznaniu w dniu 30 września 2024 roku

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa J. F.

przeciwko Skarbowi Państwa-Komendantowi Wojewódzkiemu Policji w B.

o zapłatę

I.  Zasądza od pozwanego Skarbu Państwa-Komendanta Wojewódzkiego Policji w B. na rzecz powoda J. F. kwotę 2241,35 zł (dwa tysiące dwieście czterdzieści jeden złotych trzydzieści pięć groszy) tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie w wypłacie ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy i dodatkowy,

II.  Wyrokowi w punkcie I. nadaje rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 7754,50 zł (siedem tysięcy siedemset pięćdziesiąt cztery złote pięćdziesiąt groszy) .

Sędzia Alina Kordus-Krajewska

IVP 597/24

UZASADNIENIE

Powód J. F. wniósł o zasądzenie od pozwanego - Skarbu Państwa - Komendanta Wojewódzkiego Policji w B. na rzecz powoda zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie z tytułu nieterminowej wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i dodatkowy, w kwocie 2241,35 zł .

W uzasadnieniu pozwu podano, Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 21 marca 2024r. sygn. akt III OSK 1005/22 oddalił skargę kasacyjną pozwanego dotycząca wyrównania ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i dodatkowy po zwolnieniu ze służby.

W dniu 27 maja 2024r. Komendant Wojewódzki Policji w B. na podstawie wyżej wymienionego Wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego dokonał wyliczenia różnicy przysługującego powodowi ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop i przekazał na konto bankowe powoda kwotę 6268,92zł -brutto to 7089,92zł.

Ustawa o Policji nie posiada uregulowań prawnych dotyczących wypłaty odsetek z tytułu nieterminowego wypłacania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i dodatkowy.

Zdaniem powoda funkcjonariusz Policji ma prawo dochodzenia odsetek za nieterminową wypłatę świadczenia pieniężnego przed Sądem Powszechnym na podstawie art. 481 Kodeksu Cywilnego.

W odpowiedzi na pozew pozwany wnosił o :

1)  zwolnienie od udziału w przedmiotowej sprawie Skarbu Państwa - Komendanta Wojewódzkiego Policji w B. z uwagi na brak legitymacji biernej i wezwanie w trybie art. 194 §1 KPC Skarbu Państwa-Komendanta Miejskiego Policji w T.,

2)  ewentualnie o oddalenie powództwa ,

3)  zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c w zw. z 194 §2 k.p.c. lub art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

Pozwany ocenił i uzasadnił , że :

a)  w niniejszej sprawie zachodzi brak legitymacji biernej po stronie pozwanego, bowiem bezpośrednim przełożonym (pracodawcą) powoda był Komendant Miejski Policji w T., dlatego też zasadnym jest zwolnienie Skarbu Państwa -Komendanta Wojewódzkiego Policji w B. od udziału w przedmiotowej sprawie i wezwanie do udziału Skarbu Państwa - Komendanta Miejskiego Policji w T. jako bezpośredniego przełożonego (pracodawcy) powoda,

b)  Komendant Wojewódzki Policji w B. z punktu widzenia ustawy o finansach publicznych jest jedynie dysponentem środków finansowych tj. płatnikiem świadczeń , a nie przełożonym (pracodawcą) powoda,

c)  ustawa z dnia 6 kwietnia o Policji i wydane na jej podstawie akty wykonawcze, nie zawierają regulacji, która przyznaje organom Policji kompetencje do rozstrzygania w zakresie odsetek. Droga sądowa jest więc dopuszczalna,

d)  zgodnie z artykułem 455 K.c. jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, (a tak jest w przedmiotowej sprawie bowiem , ani ustawa z dnia 6 kwietnia o Policji, ani wydane na jej podstawie akty wykonawcze, nie określają terminu wypłaty odsetek), świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania,

e)  pozwany do dnia doręczenia pozwu nie otrzymał wezwania do zapłaty w myśl art. 455 k.c., dlatego to roszczenie jest jeszcze niewymagalne i dlatego pozwany kwestionuje zgłoszone przez powoda roszczenie co do zasady jak i wysokości,

W uzasadnieniu dodatkowo wskazano ,że kwestię właściwości organów w sprawach osobowych reguluje art. 32 ust. 1 ustawy o Policji. Do mianowania policjanta na stanowiska służbowe, przenoszenia oraz zwalniania z tych stanowisk właściwi są przełożeni: Komendant Główny Policji, Komendant (...), Komendant (...), komendanci wojewódzcy i powiatowi (miejscy) Policji oraz komendanci szkół policyjnych. Organ właściwy do mianowania funkcjonariusza pozostaje właściwy do ustalenia w formie decyzji administracyjnej jego uposażenia oraz podejmowania innych decyzji związanych z uposażeniem. Od decyzji, o których mowa w ust. 1, policjantowi służy odwołanie do wyższego przełożonego (art. 32 ust. 2 ustawy o Policji).

W rozstrzyganej sprawie nie budzi wątpliwości, że powód z dniem 30 września 2019 roku został zwolniony ze służby w Komendzie Miejskiej Policji w T. i to ten organ ustalał uprawnienia do uposażenia, bowiem był on bezpośrednim przełożonym zwolnionego policjanta. Komendant Miejski Policji w T. odmówił skarżącemu powodowi wypłaty wyrównania ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy . Powód więc prawidłowo zwrócił się do swojego bezpośredniego przełożonego o wypłatę należnych świadczeń i taki tryb obowiązuje przy dochodzeniu odsetek.

Komendant Wojewódzki Policji w B. w sprawie występował jedynie jako organ drugiego stopnia - czyli organ odwoławczy.

Podkreślenia i wyjaśnienia dodatkowego wymaga fakt , że Komendant Wojewódzki Policji w B. jest jedynie dysponentem środków finansowych w ramach województwa (...), co wynika z ustawy o finansach publicznych. Powyższa dyspozycja finansami nie oznacza bynajmniej , że jest bezpośrednim przełożonym dla funkcjonariuszy pełniących służbę w Komendach Miejskich i Komendach Powiatowych na terenie ww. województwa. Komendant Wojewódzki Policji w B. jedynie gospodaruje tymi środkami w oparciu o dyspozycje płatności wydawane przez właściwych rzeczowo i miejscowo Komendantów Miejskich czy Powiatowych.

Podkreślić należy , że Komendant Wojewódzki Policji jest bezpośrednim przełożonym, „ pracodawcą” jedynie w stosunku do funkcjonariuszy pełniących służbę w Komendzie Wojewódzkiej Policji w B.. Powyższe jednak nie dotyczy powoda.

Zgodnie z wyrokami Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 listopada 2019 r. II SA/Wa 1610/19 , Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 30 listopada 2020 r. IIISA/Łd 703/20,a przede wszystkim Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17.05.2017 r. I OSK2219/15 podkreślić należy, że „ Art. 32 ust. 1 ustawy jest wyłącznie przepisem kompetencyjnym wskazującym jakie organy i w jakiej formie są właściwe do załatwiania określonych kategorii spraw. Wobec braku innych uregulowań te same organy w tej samej formie właściwe są również do rozstrzygania w przedmiocie uposażenia (w tym zawieszania uposażenia) oraz innych świadczeń finansowych funkcjonariuszy Policji.

Tak więc organ właściwy do mianowania funkcjonariusza pozostaje właściwy do ustalenia w formie decyzji administracyjnej jego uposażenia oraz podejmowania innych decyzji związanych z uposażeniem.”

Pozwany wskazał nadto odnośnie zarzutu skierowania roszczenia przeciwko jednostce , z której działalnością nie wiąże się dochodzone roszczenie , że w sprawie, w której stroną jest Skarb Państwa, zachodzi konieczność ustalenia właściwej statio fisci.

W wypadkach wadliwego jej oznaczenia sąd powinien ustalić właściwą jednostkę organizacyjną uprawnioną do reprezentowania Skarbu Państwa w danej sprawie (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 21 maja 2015 roku, I ACa 924/14, Lex numer 1785325 oraz orzeczenia przytoczone w uzasadnieniu tego wyroku: SN: z 15 lipca 1983 r., sygn. akt IV OZ 24/83, OSPiKA 1984, Nr 11, poz. 237 oraz z 11 stycznia 1974 r., sygn. akt II CR 685/73, OSNCP 1975, Nr 1, poz. 10).

Skoro powód był funkcjonariuszem Komendy Miejskiej Policji w T. brak jest podstaw prawnych do pozywania Skarbu Państwa- Komendanta Głównego Policji, czy też Skarbu Państwa - Komendanta Wojewódzkiego Policji w B. tylko dlatego , że są to organy nadrzędne.

Wskazano dodatkowo na postanowienie Sądu Najwyższego z 29 grudnia 2022r. - Izba Cywilna sygn. akt I CSK 1668/22 , w którym Sąd Najwyższy potwierdził , iż „ stroną postępowania jest w każdym wypadku Skarb Państwa jako jednolity podmiot, a sąd powinien czuwać z urzędu nad tym, by Skarb Państwa w postępowaniu sądowym reprezentowany był w sposób prawidłowy (zob. wyrok SN z 22 lutego 2001 r„ III CKN 295/00). Nawet jednak prowadzenie postępowania z udziałem niewłaściwie oznaczonej jednostki organizacyjnej Skarbu Państwa, w tym pominięcie części jednostek organizacyjnych, z których działalnością wiąże się dochodzone roszczenie, nie prowadzi do nieważności postępowania z przyczyn wymienionych w art. 379 pkt 2 i 5 KPC, a stanowi uchybienie procesowe, które może mieć wpływ na wynik sprawy (zob. postanowienia SN z 6 czerwca 2019 r., II CSK 622/18, i z 21 maja 2020 r., I CZ 4/20). Uchybienie to nie będzie jednak miało wpływu na treść rozstrzygnięcia, gdy czynności zastępstwa procesowego za pozwany Skarb Państwa wykonywała Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej ( art. 67 § 2 KPC), której doręczono odpis pozwu jako ustawowemu zastępcy procesowego Skarbu Państwa.”

Zgodnie z kolejnym postanowieniem Sądu Najwyższego -Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 12 października 2022r. III PZ 6/22 „Przy czym sąd powinien z urzędu czuwać nad tym, aby Skarb Państwa był w postępowaniu sądowym reprezentowany w sposób prawidłowy. Natomiast, sąd nie jest władny oznaczyć Skarbu Państwa jako strony powodowej wówczas, gdy żądanie oparte zostało na twierdzeniu, że jednostka wskazana jako strona powodowa jest podmiotem odrębnym od Skarbu Państwa. Podmiot, który sobie przypisuje status strony powodowej, musi wykazać, iż ma zdolność sądową, pozwalającą na przeprowadzenie z jego udziałem jako strony procesowej ważnego procesu. Gdy nie jest w stanie wykazać tego przymiotu, powinien jako stronę powodową określić Skarb Państwa, a siebie oznaczyć tylko jako stationes fisci Skarbu Państwa. Jeśli tego nie uczyni, sąd powinien odrzucić pozew na podstawie art. 199 § 1 pkt 3 KPC.”

Mając na uwadze powyższe , wskazano, że skierowanie roszczenia o odsetki przeciwko Skarbowi Państwa -Komendantowi Wojewódzkiemu Policji w B., który nie jest i nigdy nie był przełożonym powoda jest całkowicie bezzasadne.

Pozwany wniósł więc o wezwanie do udziału w postępowaniu Komendanta Miejskiego Policji w T. jako przełożonego „pracodawcę powoda” i oddalenie powództwa w tym zakresie w stosunku do Komendanta Wojewódzkiego Policji w B. oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w przedmiotowej sprawie na podstawie art. 98 § 1 ¹ K.p.c w zw. z 194 §2 K.p.c.

Jedynie z ostrożności w przypadku nieuwzględnienia wniosku pozwanego podniesiono , że w ocenie pozwanego żądanie odsetek przez powoda jest całkowicie bezzasadne.

Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z 05.04.1991 r. III CZP 21/91 „Odsetki należą się za czas opóźnienia, poczynając od dnia wymagalności długu, czyli bieg wymagalności odsetek rozpoczyna się już z pierwszym dniem opóźnienia, a kończy się w dniu dokonania zapłaty. Roszczenie pieniężne staje się wymagalne z chwilą, gdy wierzyciel uzyskuje prawną możliwość żądania zaspokojenia przysługującej mu wierzytelności, a dłużnik zostaje obarczony obowiązkiem spełnienia świadczenia. Z reguły z chwilą nadejścia terminu wykonania zobowiązanie staje się wymagalne, a dłużnik dopiero wtedy może popaść w opóźnienie.”

W ocenie organu brak jest podstaw prawnych do wypłaty świadczenia w postaci odsetek bez wezwania właściwego podmiotu. Artykuł 359 § 1 Kodeksu cywilnego wyraźnie wskazuje, że odsetki należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej, ustawy, orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu. Powód skierował sprawę w tym przedmiocie na drogę sądową przeciwko Skarbowi Państwa-Komendantowi Wojewódzkiemu Policji w B., a nie wezwał go do zapłaty.

Skarb Państwa- Komendant Wojewódzki Policji w B. wyjaśnił , iż droga administracyjna w przedmiocie dochodzenia odsetek przysługuje tam, gdzie przepis określonej pragmatyki służbowej przewiduje prawo do odsetek, a jednocześnie nie ustanowiono dla ich dochodzenia drogi przed sądem powszechnym. Organy władzy publicznej działają bowiem na podstawie i w granicach prawa (art. 7 Konstytucji). Jeśli zatem istnieje regulacja określonej pragmatyki, która przewiduje prawo do odsetek, wówczas w sprawie właściwa pozostaje droga administracyjna.

Organ wskazywał, że prawo do dochodzenia odsetek ustawowych za opóźnienie przewidują przykładowo: art.434 ustawy z dnia 11.03.2022 r. o obronie Ojczyzny (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 248 ), art. 227 ustawy z dnia 19.04.2010 r. o Służbie Więziennej (t.j. z 2023 r. poz. 1683 ze zm.), art 111 ust.4 ustawy z dnia 12.10.1990 r. o Straży Granicznej (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1080 ze zm.), art 252 ust.4 ustawy z dnia 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 615 ze zm.).

W związku z powyższym należy ocenić, że ustawa z dnia 6 kwietnia o Policji i wydane na jej podstawie akty wykonawcze, nie zawierają regulacji, która przyznaje organom Policji kompetencje do rozstrzygania w zakresie odsetek. Stronie przysługuje więc roszczenie o zapłatę odsetek podnoszone jedynie na drodze postępowania sądowego .

Zgodnie jednak z artykułem 455 K.c. jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Wskazać należy także, że jeśli termin spełnienia świadczenia nie wynika z treści, ani z właściwości zobowiązania, to zobowiązanie ma charakter bezterminowy, a o jego przekształceniu w zobowiązanie terminowe decyduje wierzyciel, wzywając dłużnika do spełnienia świadczenia w określonym rozmiarze (Wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 19 lutego 2013r. 1C 1093/11 ’’Zobowiązanie do zapłaty wynagrodzenia za korzystanie z cudzej rzeczy bez podstawy prawnej stanowi zobowiązanie bezterminowe, a w przypadku takich zobowiązań dłużnik popada w opóźnienie, jeżeli nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela art.476 K.c.” )

Pozwany wskazał , że wbrew art. 455 k.c. nie został formalnie wezwany do zapłaty należnych odsetek.

Dalej podniesiono , iż odsetki które powód dochodzi, bynajmniej nie były wymagalne od dnia 30 września 2019r., czyli od dnia zwolnienia powoda ze służby.

Pozwany wskazał , że co najwyżej roszczenie o odsetki mogło powstać dopiero od dnia 1 lutego 2021r. to jest od daty doręczenia powodowi decyzji Komendanta Wojewódzkiego w B..

Sąd ustalił co następuje:

Powód J. F. pełnił służbę w Policji w latach 1991– 2019 i przed zwolnieniem wykonywał służbę w Komendzie Miejskiej Policji w T.. Ze służby w Policji powód został zwolniony 30 września 2019 roku.

Dowód: świadectwo służby k.151 akt osobowych powoda,

Powód w 2020 r. otrzymał ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany w 2017 i 2018 ( k.49) urlop wypoczynkowy i dodatkowy w ilości 64 dni w wysokości 16.542,72zł. Ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i dodatkowy ustalony został poprzez wyliczenie kwoty 1/30 części miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym, należnego powodowi na ostatnio zajmowanym stanowisku, pomnożonej przez ilość niewykorzystanych dni urlopu wypoczynkowego i dodatkowego. Wyliczenia należności i wypłaty ekwiwalentu pieniężnego dokonano na podstawie Ustawy z dnia 6 kwietnia 1990r. o Policji.

Taki sposób wyliczenia ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i dodatkowy zostały zakwestionowane przez Trybunał Konstytucyjny wyroku z dnia 30 października 2018 r. sygn. akt K7/15. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 115a ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2017 r. poz. 2067 oraz z 2018 r. poz. 106, 138, 416, 650, 730, 1039, 1544 i 1669) w zakresie, w jakim ustala wysokość ekwiwalentu pieniężnego za 1 dzień niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego lub dodatkowego w wymiarze 1/30 części miesięcznego uposażenia, jest niezgodny z art. 66 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 zdanie drugie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie sygn. akt K 7/15 , został opublikowany w Dzienniku Ustaw dnia 6 listopada 2018r.

W wyniku orzeczenia Trybunału ustawą zmieniającą dokonano nowelizacja art. 115a ustawy o Policji. Zgodnie z nowym brzmieniem wskazanego przepisu ekwiwalent pieniężny za 1 dzień niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego lub dodatkowego ustala się w wysokości 1/21 części miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym należnego policjantowi na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym. Nowelizacja weszła w życie z dniem 1 października 2020 r. Natomiast z godnie z art. 9 ust.1 ustawy z dnia 14 sierpnia 2020 r.o szczególnych rozwiązaniach dotyczących wsparcia służb mundurowych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustawPrzepis art. 115a ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą stosuje się do spraw dotyczących wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy wszczętych i niezakończonych przed dniem 6 listopada 2018 r. oraz do spraw dotyczących wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy policjantowi zwolnionemu ze służby od dnia 6 listopada 2018 r. Ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy za okres przed dniem 6 listopada 2018 r. ustala się na zasadach wynikających z przepisów ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu obowiązującym przed dniem 6 listopada 2018 r. Przy obliczaniu wysokości ekwiwalentu pieniężnego przysługującego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy za rok 2018 określa się proporcję liczby dni niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego lub dodatkowego przysługującego przed dniem 6 listopada 2018 r. oraz od dnia 6 listopada 2018 r.

Powód pismem z dnia 21 grudnia 2021r. wystąpił do Komendanta Miejskiego Policji w T. o wypłatę wyrównania ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i dodatkowy. W piśmie wniósł także o zapłatę odsetek ustawowych.( k.50)

Decyzją z dnia 31 grudnia 2020 r. Komendant Miejski Policji w T. odmówił wszczęcia postępowania co do wypłaty odsetek uzasadniając to oceną iż w tym zakresie nie jest to sprawa administracyjna.

Decyzja ta została utrzymana w mocy decyzją Komendanta Wojewódzkiego Policji w B. z dnia 1 lutego 2021 r.

Dowód: dokument elektroniczny , wniosek -k.48-50, postanowienia z dnia 31 grudnia 2020r. k.51-52, odwołanie k.54-55, postanowienie z dnia 1 lutego 2021 k.56-58, potwierdzenie doręczenia k.59

Wyrokiem z dnia 21 października 2021 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w B. uchylił decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji z dnia 12 marca 2021r. i poprzedzającą ją decyzję Komendanta Miejskiego Policji z dnia 9 lutego 2021r. w przedmiocie odmowy wyrównania ekwiwalentu za urlop.

Wywiedziona przez Komendanta Wojewódzkiego Policji w B. skarga kasacyjna od tego wyroku została oddalona wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 21 marca 2024 r., III OSK 1005/22. Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu wyroku stwierdził, że mając na uwadze wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 30 października 2018 r., nie można przyjąć aby w sprawie powoda art.9 ust.1 ustawy nowelizującej stanowił przeszkodę do stosowania art. 115a ustawy o Policji w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 października 2020r. do stanów faktycznych zaistniałych przed tym dniem.

W związku ze wskazanym wyrokiem pozwany ponownie przeliczył wypłacony powodowi ekwiwalent za urlop wypoczynkowy i dodatkowy stosując reguły wynikające z obecnej treści art. 115a ustawy o Policji. Ustalony według tych zasad ekwiwalent za urlop wypoczynkowy i dodatkowy wyniósł 7754,50zł(brutto), 6268,92( netto) .

Kwota odsetek ustawowych w wypłacie ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy liczona od kwoty 7089,92 po zwolnieniu ze służby do dnia zapłaty, tj. 27 maja 2024 r. wyniosła 2241,35 zł.

(bezsporne a także dowody: wyrok z uzasadnieniem w sprawie III OSK 1005/22 k.6-13, przelew wyrównanego ekwiwalentu za urlop k.15, kalkulator odsetek k.17-18 )

Sąd zważył co następuje:

Przedstawiony stan faktyczny nie był sporny między stronami. Sporna była natomiast ocena prawna związana z żądaniem odsetek ustawowych za opóźnienie.

Pozwany podnosił także zarzut nieprawidłowej legitymacji biernej.

Odnosząc się do nieprawidłowej legitymacji biernej to pozwany odwołał się do artykułu 32 ust. 1 ustawy o Policji i wskazał , że ten przepis jest wyłącznie przepisem kompetencyjnym, wskazującym jakie organy i w jakiej formie są właściwe do załatwiania określonych kategorii spraw. Wobec braku innych uregulowań te same organy w tej samej formie właściwe są również do rozstrzygania w przedmiocie uposażenia (w tym zawieszania uposażenia) oraz innych świadczeń finansowych funkcjonariuszy Policji. 2. Organ właściwy do mianowania funkcjonariusza pozostaje właściwy do ustalenia w formie decyzji administracyjnej jego uposażenia oraz podejmowania innych decyzji związanych z uposażeniem . Powołano się na wyrok NSA z dnia 17 maja 2017 r., I OSK 2219/15, LEX nr 2338713).

Pozwany reprezentowany przez pełnomocnika podnosił, że skoro powód pełnił służbę w Komendzie Miejskiej Policji to Komendant Miejski Policji powinien reprezentować pozwany Skarb Państwa.

Sąd ocenił, że po pierwsze powyższe stanowisko i orzeczenie dotyczyło drogi administracyjnej lub administracyjno- sądowej a obecny spór toczy się przed sądem powszechnym.

Sąd nie podważa , że powód wykonywał służbę w Komendzie Miejskiej Policji ale to Komenda Wojewódzka Policji wypłaciła powodowi wyrównanie ekwiwalentu za urlop.

Komendant Wojewódzki Policji był także jako organ nadrzędny stroną postępowania przed NSA w sprawie powoda o sygn. III OSK 1005/22.

Zdaniem sądu pozwany w niniejszej sprawie Skarb Państwa działający przez Komendanta Wojewódzkiego Policji posiadał stosowną legitymacją procesową (bierną).

Zgodnie z art. 67 § 2 kpc za Skarb Państwa podejmuje czynności procesowe organ państwowej jednostki organizacyjnej, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie, lub organ jednostki nadrzędnej.

Przedmiotem niniejszej sprawy jest prawo do odsetek z tytułu opóźnienia w wypłacie wyrównania ekwiwalentu za urlop.

Powstanie prawa do odsetek jest ściśle związane z istnieniem zobowiązania głównego, zatem istotne było także odniesienie się do prawa powoda o wyrównanie ekwiwalentu za urlop.

Sąd podziela wykładnię prawa, zgodnie z którą powodowi przysługuje prawo do wyrównania ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy i dodatkowy. Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu do wyroku z dnia 21 marca 2024 r., sygn. III OSK 1005/22 w sposób jasny i przekonujący uzasadnił stanowisko.

Sądowi jest wiadomo z urzędu z uwagi na sprawy wpływające do Wydziału, że takie wyroki sądów administracyjnych stanowią już utrwaloną linię orzeczniczą . Zostało kilka orzeczeń przywołanych także w uzasadnieniu sprawy III OSK 1005/22.

Wynika z niej, że liczbę dni urlopu przysługującego powodowi należy pomnożyć przez wysokość wynagrodzenia przysługującego za 1 dzień roboczy na dzień zwolnienia ze służby. Prawidłowym w tej sytuacji będzie posłużenie się współczynnikiem ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy wynoszącym 1/21, ponieważ przyjęta przez ustawodawcę wartość średnia, jako odwołująca się do zasad, o których mowa w art. 9 ust. 1 ustawy zmieniającej została uznana za ekwiwalentną względem 1 dnia urlopu wypoczynkowego i w pełni realizuje zasadę sprawiedliwości społecznej (art. 2 Konstytucji RP). Po ustaleniu wysokości ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop według podanych powyżej zasad należy określić różnicę pomiędzy kwotą wymaganą a już wypłaconą.

Pozwany po oddaleniu skargi kasacyjnej w sprawie powoda dostosował się do tej wykładni i w dniu 27 maja 2024 r. wypłacił powodowi żądane przez niego wyrównanie w kwocie 6268,92zł netto.

Przepis art. 114 ust. 1 pkt 2 ustawy o Policji stanowi, że policjant zwalniany ze służby otrzymuje ekwiwalent pieniężny za niewykorzystane urlopy wypoczynkowe lub dodatkowe. Zatem prawo do odsetek z tytułu opóźnienia w wypłacie ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy powstaje po ustaniu stosunku służby (podobnie na gruncie prawa pracy po ustaniu stosunku pracy).

Ogólnie można wyjaśnić, że dłużnik popada w opóźnienie, jeżeli nie spełnia świadczenia w terminie, w którym stało się ono wymagalne także wtedy, gdy kwestionuje istnienie lub wysokość świadczenia (wyrok SN z 17.06.2004 r., V CK 551/03, LEX nr 194099).

Należy wskazać, że ustawa o Policji nie zawiera przepisu, który upoważniałby funkcjonariusza Policji do domagania się odsetek z tytułu opóźnienia w wypłacie uposażenia lub ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy i dodatkowy. Nie oznacza to jednak, że funkcjonariusz Policji w przypadku opóźnienia w wypłacie świadczeń nie ma prawa do odsetek. Takie stanowisko sądu znajduje oparcie w utrwalonym orzecznictwie sądowym, tj. uchwale 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2006 r., III PZP 1/05, OSNP 2006/15-16/227, która nie straciła na aktualności, wyroku Sądu Najwyższego z 2 lipca 2008 r., II PK 10/08, Lex nr 442828, uchwale Sądu Najwyższego z 18 listopada 2009 r., II PZP 7/09, OSNP 2010/7-8/82, uchwale Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 kwietnia 2006 r., I OPS 3/06, ONSAiWSA 2006, nr 3, poz. 69, uchwale Sądu Najwyższego z 29 listopada 2007 r., III CZP 106/07, OSNC 2008, nr 12, poz. 134, wyroku Sądu Najwyższego z 25 listopada 2008 r., II PK 99/08, LEX nr 519974, wyroku Sądu Najwyższego z 4 czerwca 2013 r., II PK 294/12, LEX nr 1363451, a także orzecznictwo sądów administracyjnych.

W uchwale SN z dnia 26 stycznia 2006r. słusznie i przekonująco podano , że mimo że stosunek służbowy funkcjonariusza służb mundurowych ma charakter publicznoprawny (administracyjnoprawny), należy mieć na uwadze i to, że - jak trafnie stwierdził Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 10 lipca 2000 r., SK 12/99 - polski ustawodawca "nie ograniczył stosowania przepisów o odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania do zobowiązań wynikających z umów. Przyjmuje się powszechnie, że odpowiedzialność ta obejmuje zobowiązania wynikające z czynności jedno- i dwustronnych, aktów administracyjnych, z czynów niedozwolonych, z bezpodstawnego wzbogacenia, z negotiorum gestio oraz z innych zdarzeń, z którymi ustawa łączy powstanie zobowiązania. Niewykonanie lub nienależyte wykonanie istniejącego zobowiązania, niezależnie od jego źródła, pociąga za sobą skutki wskazane w Kodeksie cywilnym . W odniesieniu do zobowiązań pieniężnych może to być - obok sankcji ogólnych - obowiązek płacenia odsetek. (...) Najważniejszym przepisem ustawowym przewidującym obowiązek płacenia odsetek jest właśnie przepis wprowadzający sankcję nienależytego wykonania zobowiązania pieniężnego, a mianowicie art. 481 k.c., który stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W wyroku Sądu Najwyższego z 4 czerwca 2013 r., II PK 294/12, wprost odniesiono się do funkcjonariusza Policji wskazując ,że de lege lata funkcjonariusz policji ma prawo do dochodzenia przed sądem powszechnym odsetek z tytułu nieterminowego otrzymania uposażenia.

Zasadność roszczenia o odsetki wymaga szerszego omówienia, należało przy tym ocenić czy i jakie są możliwe podstawy prawne żądania odsetek.

Funkcjonariuszowi Policji przysługuje prawo do odsetek z tytułu opóźnienia w wypłacie ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy i dodatkowy w odniesieniu do sytuacji, w której funkcjonariusz odszedł ze służby po wydaniu przez Trybunał Konstytucyjny wyroku w sprawie K 7/15,

Od daty opublikowania wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie K 7/15 nie występowały przeszkody, które umożliwiałyby wypłatę ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy i dodatkowy w prawidłowej wysokości.

Komenda Wojewódzka Policji w B. i reprezentujący ją Komendant mieli możliwość wypłaty ekwiwalentu za urlop w prawidłowej wysokości przez przyjęcie wykładni ustalonej przez Trybunał w wyroku z dnia 30 października 2018 r., sygn. akt K 7/15.

Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu wyroku z 21 marca 2021 r., III OSK 1005/22, wyjaśnił, że sposób obliczania wysokości ekwiwalentu pieniężnego, który pozwoliłby policjantom za każdy dzień niewykorzystanego urlopu otrzymać ekwiwalent rekompensujący w pełni poniesioną stratę, jest przedstawiony w uzasadnieniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego”. Trybunał stwierdził, że świadczeniem ekwiwalentnym za przepracowany dzień urlopu jest wynagrodzenie za jeden dzień roboczy. Taki sposób obliczania wartości jednego dnia urlopu wynika z faktu, że urlop wypoczynkowy liczony jest wyłącznie w dniach roboczych. Ekwiwalent będący substytutem urlopu powinien więc odpowiadać wartości tego świadczenia w naturze. Obliczając wysokość należnego skarżącemu ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i dodatkowy należy ilość dni urlopu przemnożyć przez wysokość uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym należnego skarżącemu na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym przysługującego mu za 1 dzień roboczy na dzień zwolnienia ze służby.

W ocenie sądu roszczenie powoda podlegało uwzględnieniu w całości. Jako podstawę prawną w zakresie prawa do odsetek ustawowych sąd przyjął za powodem art. 481 § 1 k.c. Roszczenie powoda to odsetki ustawowe za opóźnienie. Sąd miał na uwadze , że powód złożył kalkulator odsetek ustawowych nie kalkulator odsetek ustawowych za opóźnienie , jednak wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie jest wyższa( 2901,32zł liczone od kwoty 7090zł-kalkulator odsetek ustawowych za opóźnienie infor ) zatem kwota żądania mogła zostać zasądzona w całości.

Z przepisów art. 99 i art. 100 ustawy o Policji (dotyczy to również art. 114 ust. 1 pkt 2) wynika, że uposażenie policjanta ma jednolity charakter . Nie wyodrębnia się w nim podlegającej bezpośrednio wypłacie na rzecz funkcjonariusza kwoty netto oraz kwoty należności publicznoprawnych w postaci zaliczki na podatek dochodowy i składki na ubezpieczenie zdrowotne. Wartości te łącznie tworzą uposażenie policjanta. Takie same stanowisko prezentowane jest w przypadku wynagrodzenia za pracę. W uchwale z 7 sierpnia 2001 r., III ZP 13/01, OSNP 2002/2, poz. 35 Sąd Najwyższy wskazał, że sąd pracy, zasądzając wynagrodzenie za pracę, nie odlicza od tego wynagrodzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składek na ubezpieczenie społeczne (zob. także np. wyrok Sądu Najwyższego z 9 lipca 2014 r., I PK 250/13, OSNP 2015/12, poz. 161).

W ocenie sądu analogiczne stanowisko należy przyjąć na gruncie ustawy o Policji. W konsekwencji podstawą obliczenie odsetek ustawowych za opóźnienie winna być, tak jak to uczynił powód, kwota brutto ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w punkcie I. wyroku.

W punkcie II wyroku Sąd na podstawie art. 477 ² § 1 k.p.c. nadał wyrokowi w punkcie I. rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 7754,50 zł, odpowiadającej kwocie jednomiesięcznego wynagrodzenia powoda (k. 47 akt).

Sąd wydał wyrok na posiedzeniu niejawnym zgodnie z art. 148 ¹ § 1 k.p.c., strony nie wnosiły o wysłuchanie ich na rozprawie w myśl art. 148 ¹ § 3 k.p.c.

Sędzia Alina Kordus-Krajewska