Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 listopada 2024 roku

Sąd Rejonowy IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Toruniu

w składzie: Przewodniczący: Sędzia Alina Kordus-Krajewska

po rozpoznaniu w dniu 27 listopada 2024 roku

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa N. O.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w T.

o ustalenie i sprostowanie protokołu powypadkowego

I  Oddala powództwo,

II  Zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty,

III  Kosztami wynagrodzenia biegłych obciąża Skarb Państwa.

Sędzia Alina Kordus-Krajewska

Sygn. akt IV P 213/23

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 3 sierpnia 2023r. (data prezentaty) powódka N. O. wniosła o ustalenie, iż zasłabnięcie, krwotok mózgowy wewnątrzkomorowy i następująca po nim śmierć D. K. zatrudnionego w spółce (...) sp. z o.o. były wypadkiem przy pracy w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30.10.2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn. Dz. U. nr 2189 z 26.10.2022 r.), a co za tym idzie – sprostowanie protokołu powypadkowego Nr (...) sporządzonego i zatwierdzonego w dniu 4 maja 2023 r. ustalającego okoliczności i przyczyny zdarzenia zaistniałego podczas wykonywania przez D. K. pracy w dniu 26 kwietnia 2023r. przy ul. (...) w T.. Ponadto, powódka wniosła o zasądzenie zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu powódka wskazała, iż jest jedynym dzieckiem zmarłego D. K., i jako najbliższa krewna uprawniona jest jako jedyna do ewentualnych świadczeń z ubezpieczenia społecznego lub odszkodowawczych po ojcu. Wyjaśniała, że D. K. zatrudniony był od dnia 16.04.1998r. do chwili śmierci w dniu 26.04.2023r. w pozwanej spółce (...) sp. z o.o. na stanowisku montera-konserwatora sieci kanalizacyjnej.

W dalszej części uzasadnienia pozwu powódka podnosiła, że w dniu 26 kwietnia 2023r. brygada pod kierownictwem I. W. w składzie: I. W., D. K., D. J., M. K. około godziny 6:30 przy ul. (...) w T. rozpoczęła prace załadunkowe stalowych blach prasowanych niezbędnych do usunięcia awarii na pojazd dostawczy o nr rej. (...) Bezpośrednio po zakończeniu prac załadunkowych około godz. 7:19, cała brygada udała się i zajęła miejsca w pojeździe przeznaczonym do transportu pracowników o nr rej (...). Powódka wyjaśniała, że bezpośrednio po zajęciu miejsc w pojeździe D. K. nagle stracił przytomność. Na miejsce wezwany został ambulans Pogotowia Ratunkowego, podjęto czynności reanimacyjne, a następnie D. K. przewieziony został na oddział ratunkowy Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w T.. W szpitalu przeprowadzono niezwłocznie badania diagnostyczne, w wyniku których stwierdzono obecność krwi w komorach mózgu z obrzękiem i podejrzeniem wgłobienia. Powódka wskazała, że wedle diagnozy D. K. był w stanie skrajnie ciężkim o rokowaniu skrajnie niepomyślnym, podłączony do aparatury podtrzymującej życie. W dniu 26.04.2023r. o godzinie 18:25 nastąpił zgon w wyniku niewydolności krążeniowo-oddechowej. Strona powodowa w dalszej części uzasadnienia wyjaśniała, iż w dniu 4.05.2023r. zespół powypadkowy (...) Sp. z o.o. sporządził protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy o Nr (...), w którym stwierdzono, iż wypadek D. K. nie spełnia cech wypadku przy pracy. Powódka zakwestionowała wnioski końcowe sporządzonego protokołu powypadkowego, wskazując, iż nie odzwierciedlają stanu faktycznego związanego z rzeczywistymi przyczynami zasłabnięcia i śmierci D. K. i ich bezpośredniego związku z wykonywaną przezeń pracą. Podnosiła, że przyczynami tymi były czynniki zewnętrzne związane z warunkami wykonywanej pracy oraz niedociągnięciami w zakresie norm bezpieczeństwa i higieny pracy. Nadto, w jej ocenie protokół powypadkowy sporządzony został w sposób nieprawidłowy, albowiem dokument ten nie zawiera jakichkolwiek załączników, brakuje w nim spisanych zeznań świadków, a także informacji o tym, co było przedmiotem wykonywanych prac ładunkowych, oznaczenia i opisu miejsca w którym doszło do nagłego zasłabnięcia D. K.. Na podstawie treści protokołu powypadkowego nie sposób ustalić czy pozwany organizując pracę przestrzegał norm wynikających z Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14.03.2000r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych oraz innych pracach związanych z wysiłkiem fizycznym oraz Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Powódka podnosiła nadto, iż działający w sprawie zespół powypadkowy winien w pierwszej kolejności wystąpić do lekarza medycyny pracy lub innego o stosownej specjalności z zapytaniem, czy warunki pracy zmarłego pracownika, wykonywane przezeń obowiązki, a także wszystkie inne związane z zasłabnięciem okoliczności, mogły przyczynić się do tak nagłego pogorszenia jego stanu zdrowia.

Ostatecznie powódka wskazała, że D. K. ubezpieczony był w (...)Towarzystwie Ubezpieczeń (...) S.A. w zakresie ryzyka następstw nieszczęśliwych wypadków i śmierci, wynikających między innymi z wypadku przy pracy, na odrębną sumę 70 000 złotych. Jedynym uposażonym z tej umowy jest powódka, jednakże warunkiem wypłaty świadczenia osobie uposażonej jest potwierdzenie uznania zdarzenia za wypadek przy pracy w dokumentach sporządzanych w oparciu o stosowne normy prawa ubezpieczeń społecznych i prawa pracy (k. 3 – 14).

W odpowiedzi na pozew (...) Sp. z o.o. w T. wniosły o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki kosztów procesu, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych wraz z odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwana przyznała fakt zatrudniania D. K. od dnia 16.04.1998r. do chwili śmierci, w ostatnim czasie na stanowisku monter sieci kanalizacyjnej – kanalarz oraz fakt zasłabnięcia D. K. w dniu 26.04.2023r. w miejscu pracy. Pozwana zaprzeczyła jednak pozostałym faktom, podniesionym przez powódkę w celu ustalenia, że zasłabnięcie, krwotok mózgowy wewnątrzkomorowy i następująca po nim śmierć D. K. był wypadkiem przy pracy, a protokół powypadkowy Nr (...) wymaga sprostowania w zakresie pkt. 5, 7, 8.

W dalszej części uzasadnienia, pozwana podnosiła, iż zespół powypadkowy (...) Sp. z o.o. dokonał ustaleń okoliczności zasłabnięcia D. K. na podstawie zeznań świadków zdarzenia, a nadto w oparciu o dokumentację medyczną z Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w T.. Pozwana wyjaśniała, że praca wykonywania w dniu zdarzenia przez zmarłego odbywała się pod kierownictwem I. W. i prowadzona była zgodnie z instrukcją BHP przy ręcznych pracach transportowych. Ustalono, że masa przenoszonych materiałów nie przekraczała wartości dopuszczalnych przez instrukcję, zaś zmarły zarówno w dniu zdarzenia, jak i w okrsie znacznie poprzedzającym zasłabnięcie nie wykonywał dla pracodawcy prac ciężkich. Ponadto, prace prowadzone w dniu 26.04.2023 r. od godz. 6:30 były pracami zespołowymi, fizycznymi, nie wymagającymi nadmiernego wysiłku. D. K. nie miał przeciwskazań zdrowotnych i był zdolny do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku, ponadto pracownik cyklicznie odbywał szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Odnosząc się do wywodzonych przez powódkę hipotetycznych przyczyn śmierci D. K., pozwana wyjaśniała, że waga żadnego z przenoszonych materiałów nie przekraczała 20 kg, a zatem nie zostały przekroczone normy wynikające z Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 marca 2000r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych oraz innych pracach związanych z wysiłkiem fizycznym. Pozwana podnosiła, że zmarły po 2018r. nie korzystał z opieki medycznej także w celach kontrolnych i profilaktycznych, będąc obciążonym genetycznie, wobec czego należy przyjąć, że przyczyna śmierci miała charakter wewnętrzny. Ostatecznie pozwana wyjaśniała, że D. K. pracował w systemie 1 zmianowym, gwarantującym odpowiedni czas na odpoczynek pracownika, praca w godzinach nadliczbowych miała charakter incydentalny, zaś pracownikowi udzielany był urlop wypoczynkowy na wniosek (k. 119 – 121v.).

Pismem procesowym z dnia 6 października 2023r. (data prezentaty) powódka podtrzymała swoje stanowisko. W uzasadnieniu natomiast wskazała, że w treści protokołu powypadkowego nie nadmieniono, iż przenoszone elementy były przed rozpoczęciem pracy ważone oraz czy w ogóle kiedykolwiek sprawdzono ich masę, zatem twierdzenia pozwanej jakoby masa przenoszonych materiałów nie przekraczała 20 kg jest całkowicie gołosłowne. Ponadto, podkreślała, że u D. K. podczas wykonywanych badań okresowych nie stwierdzano żadnych przewlekłych schorzeń, które mogły stanowić wewnętrzną przyczynę śmierci. Ponadto, w ocenie powódki dokument prywatny przedłożony przez pozwanego pt. „Sprawozdanie z oceny wydatku energetycznego na stanowisku monter konserwator sieci kanalizacyjnej – kanalarz” nie jest dokumentem obiektywnym i miarodajnym (k. 171 – 174).

W toku procesu strony pozostawały przy swoich stanowiskach.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

5 czerwca 1991r. D. K. ukończył naukę w Technikum Mechanicznym (...) i uzyskał prawo używania tytułu technik mechanik o specjalności obróbki skrawaniem.

(dowód: świadectwo ukończenia technikum – k. 4 akt osobowych A D. K.)

W dniu 16 kwietnia 1998r. pomiędzy Miejskim Zakładem (...) w T. (obecnie: (...) Sp. z o.o. w T.) a D. K. zawarta została umowa o pracę na 3 miesięczny okres próbny w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku montera – konserwatora sieci kanalizacyjnej – kanalarza. 16 lipca 1998r. zawarta została kolejna umowa o pracę, na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy na tym samym stanowisku.

Szczegółowy zakres obowiązków określony został w dokumencie pt. „Karta obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności Pracownika”. Do zakresu obowiązków zaliczano m.in. wykonywanie wykopów ręcznie i przy pomocy sprzętu mechanicznego, roboty montażowe na sieciach, tj. remont lub wymiana przewodów kanalizacyjnych, naprawa uszkodzonej studni kanalizacyjnej, naprawa uszkodzonego wypustu ulicznego.

U pracodawcy wprowadzona została Instrukcja BHP przy ręcznych pracach transportowych, zgodnie z którą niedopuszczalne było ręczne przenoszenie przez mężczyzn przedmiotów o masie przekraczającej 30 kg na wysokość powyżej 4 m lub na odległość przekraczająca 25 m. Ponadto, Biuro Doradczo Konsultingowe (...)na zlecenie pozwanego, sporządziło sprawozdanie z oceny wydatku energetycznego na podstawie którego ustalono, iż dla pracownika zatrudnionego na stanowisku montera konserwatora sieci kanalizacyjnej – kanalarza wydatek energetyczny w kcal wynosił 1.441,3.

(dowód: umowa o pracę – k. 20, 21, karta obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności Pracownika – k. 22 – 24, instrukcja BHP (…) – k. 126 – 127, sprawozdanie z oceny (…) – k. 138 – 139, świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach – k. 8 akt osobowych C D. K., świadectwo pracy – k. 7 akt osobowych C D. K.)

W dniu 14 marca 2023r. oraz 18 kwietnia 2023r. D. K. ukończył szkolenie okresowe bph i p.poż. dla pracowników i osób kierujących.

(dowód: zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy – k. 116 – 115 akt osobowych B D. K.)

D. K. w latach 2022 – 2023 świadczył pracę w godzinach nadliczbowych. W roku 2022r. łączna liczba takich godzin wynosiła 21h 6 min., w 2023 natomiast – 25h. W okresie 5 lat przed dniem 26 kwietnia 2023r. D. K. przebywał także na zwolnieniach chorobowych (21.06-30.06.2018r.; 05.12-14.12.2018r.) oraz korzystał z urlopu wypoczynkowego (w roku 2020 w okresie od 1.04. do 14.04; w roku 2021 w okresie od 17.12 do 31.12; w roku 2022 w okresie od 22.08 do 02.09).

(dowód: informacja dot. pracy w godzinach nadliczbowych i absencji chorobowych – k. 130, informacja dot. czasu pracy – k. 131, ewidencja czasu pracy – k. 132 – 137)

W trakcie zatrudnienia D. K. przechodził badania profilaktyczne, tj. orzeczeniem lekarskim z dnia 13 maja 2015r. D. K., zatrudniony na stanowisku montera konserwatora sieci kanalizacyjnej – kanalarza nie stwierdzono przeciwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na określonym stanowisku. Podczas kolejnych badań lekarskich, wykonywanych 30 maja 2018r., 28 maja 2021r., 30 maja 2022r. również nie wskazywano przeciwwskazań zdrowotnych D. K. do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.

Z badań profilaktycznych z lat 2001 – 2008 wynika, że w tym okresie wartości ciśnienia tętniczego D. K. były w normie, natomiast w z dokumentacji lekarskiej z badań profilaktycznych z lat 2012, 2015, 2018, 2021, 2022 wynika, że w tych latach istniały znamiona nadciśnienia tętniczego.

(dowód: skierowanie na badania profilaktyczne z dnia 13 maja 2015r. – k. 36, orzeczenie lekarskie nr (...) – k. 37, skierowanie na badania lekarskie z dnia 2 maja 2018r. – 38, orzeczenie lekarskie nr (...) – k. 39, skierowanie na badania lekarskie z dnia 4 maja 2021 – k. 40, orzeczenie lekarskie nr (...) – k. 41, skierowanie na badania lekarskie z dnia 1 kwietnia 2022r. – k. 42, orzeczenie lekarskie nr (...) – k. 43, dokumentacja medyczna – koperta k. 218, opinia uzupełniająca biegłego sądowego neurologa – k. 248 – 249, opinia biegłego sądowego z dziedziny medycyny pracy – k. 290 - 294)

D. K. objęty był grupowym ubezpieczeniem na życie w ramach polisy grupowej o nr (...). Ubezpieczycielem było (...)Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie (...) S.A., zaś ubezpieczającym był Związek Zawodowy (...) w T.. Beneficjentem głównym ubezpieczenia była N. O.. Suma ubezpieczenia w przypadku zgonu ubezpieczonego w następstwie wypadku przy pracy ustalona została na kwotę 70.000 zł. W § 2 pkt. 15 OWU zdefiniowano, iż nieszczęśliwym wypadkiem jest nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, niezależną od woli i stanu zdrowia Ubezpieczonego lub współubezpieczonego, będące wyłączną oraz bezpośrednią przyczyną zdarzenia objętego odpowiedzialnością (...)i mające miejsce w okresie tej odpowiedzialności. Zgodnie z § 2 pkt. 45 OWU, wypadkiem przy pracy stanowił nieszczęśliwy wypadek, potwierdzony w karcie wypadku sporządzonej zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa dotyczącymi świadczeń z tytułu wypadków przy pracy, który miał miejsce:

a)  podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika (zgodnie z definicją pracownika w rozumieniu OWU) zwykłych czynności lub poleceń przełożonych, bądź

b)  w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy wyłącznie w ramach zatrudnienia ubezpieczonego na podstawie umowy o pracę u ubezpieczającego.

W myśl § 24 OWU, jeżeli umowa ubezpieczenia tak stanowi, (...) była zobowiązana do wypłaty beneficjentowi głównemu (…), świadczenia dodatkowego m.in. z tytułu zgonu ubezpieczonego w następstwie nieszczęśliwego wypadku lub w następstwie wypadku przy pracy. Pomiędzy nieszczęśliwym wypadkiem z zgonem zaistnieć musiał związek przyczynowy.

(dowód: certyfikat objęcia grupowym ubezpieczeniem na życie wraz z Ogólnymi Warunkami Grupowego Ubezpieczenia na Życie – k. 44 – 102)

W dniu 26 kwietnia 2023r. D. K. wraz z I. W., D. J., M. K. rozpoczęli pracę o godzinie 6:30, polegającą na załadunku stalowych blach prasowanych niezbędnych do usunięcia awarii na pojazd dostawczy o nr rej. (...). Praca polegać miała na szalowaniu wykopu szalunkami. Część blach ładowana była na pojazd wyłącznie przez jednego pracownika, samodzielnie. Do załadunku dłuższych blach konieczny był udział dwóch osób. W zależności od długości blachy, ich waga nieco się różniła, aczkolwiek oscylowała w granicach 20 kg. W dniu 26 kwietnia 2023r. podczas załadunku pracownicy brygady przenieśli łącznie ok. 30 wyprasek blaszanych o długości 2-3 metrów, szerokości 20 cm i masie ok. 20 kg, 4 stemple budowlane o średnicy 12 cm, długości 1,5 m i masie ok. 5 kg, dwie przekładki o masie 15 kg i długości ok. 2,5 m. Materiał podnoszony był z ziemi na wysokość ok. 1 – 1,5 metra, przenoszony przez odległość ok. 3-4 metra. Sam załadunek blach zajął około 20 - 30 minut. Po załadowaniu niezbędnych materiałów na wymieniony pojazd, D. K. wraz z pozostałymi członkami brygady udali się do pojazdu służącego do przewozu osób oraz podręcznego sprzętu technicznego o nr rej. (...). Zarówno w poprzednich dniach, jak i bezpośrednio po zakończeniu prac D. K. nie skarżył się pozostałym osobom z brygady na jakiekolwiek bóle, dolegliwości czy przemęczenie. D. K. nie skarżył się także na żadne dolegliwości swojej córce – N. O.. Zdarzało się, że mówił jej że jego praca jest ciężka pod względem fizycznym. Około godziny 7:19 I. W. usłyszał charczenie wydawane przez D. K.. Z uwagi na brak reakcji na bodźce, pozostali członkowie brygady ułożyli D. K. w pozycji bocznej/bezpiecznej, a następnie wezwali na miejsce załadunku pogotowie ratownicze. Po przyjeździe zespołu ratunkowego (po około 16 minutach) przeniesiono poszkodowanego do karetki gdzie został podłączony do aparatury medycznej/ratunkowej. Po upływie około 20 minut poszkodowany został przewieziony do Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w T..

(dowód: protokół Nr (...) r. ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy – k. 25 – 28, protokół rozprawy z dnia 30 października 2023r. – zeznania świadka I. W. – k. 186 – 187, zeznania świadka D. J. – k. 187 – 188, zeznania świadka M. K. – k. 189 – 190, zeznania świadka H. W. – k. 190 – 191, zeznania świadka A. D. – k. 192v. – 193v. zeznania powódki – k. 194)

Bezpośrednio po przeniesieniu do karetki doszło do nagłego zatrzymania krążenia, wobec czego niezwłocznie podjęto czynności resuscytacyjne. Na Szpitalny Oddział Ratunkowy Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w T. poszkodowany przywieziony został w trakcie reanimacji. D. K. poddany został badaniom, w tym wykonano TK głowy na podstawie którego stwierdzono u poszkodowanego krew w komorach mózgu z obrzękiem i podejrzeniem wgłobienia. W badaniu neurologicznym stwierdzono śpiączkę bez reakcji na bodźce, źrenice szerokie nie reagujące na światło, porażenie czterokończynowe, arefleksję niewydolną oddechowo. Poszkodowany był wentylowany mechanicznie w trybie CMV z FiO2 100 - > 80%. Stwierdzono skrajnie ciężki stan o rokowaniu skrajnie niepomyślnym. Poszkodowany konsultowany był także anestezjologicznie oraz neurochirurgicznie, na skutek czego przyjęty na Oddział neurologiczny i leczenia udarów mózgu. W badaniu TK ujawniono masywny krwotok do układu komorowego i do pnia mózgu. O godzinie 18:25 nastąpił zgon, jako przyczynę wyjściową zgonu wskazano krwotok mózgowy wewnątrzkomorowy; wtórną – zatrzymanie krążenia, nieokreślone; bezpośrednią – zatrzymanie oddechu.

(dowód: karta informacyjna – 29 – 31, karta zgonu – 33 – 34, odpis skrócony aktu zgonu – 35)

Przed zdarzeniem z dnia 26 kwietnia 2023r. D. K. pozostawał pod opieką poradni ogólnej w przychodni (...) w T.. Był kilkukrotnie u lekarza w latach 2017-2018 z powodu zapalenia oskrzeli, urazu tkanek miękkich .

(dowód: historia choroby – k. 111 – 111v., protokół rozprawy z dnia 30 października 2023r., zeznania powódki – k. 194v., opinia biegłego sądowego neurologa – k. 230 - )

Z uwagi na zdarzenie, Prezes (...) Sp. z o.o. powołał zespół powypadkowy w skład którego wchodzili: A. W. oraz H. W., celem zbadania wypadku zaistniałego w pozwanym przedsiębiorstwie w dniu 26 kwietnia 2023r. W toku postępowania wysłuchano świadków I. W., D. J. oraz M. K., którzy przedstawili tożsamy przebieg wydarzeń z dnia 26 kwietnia 2023r. W dniu 4 maja 2023r. sporządzony został protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy. Ustalono, że przyczyną pośrednią wypadku był krwotok mózgowy wewnątrzkomórkowy, zaś bezpośrednią – zatrzymanie krążenia, nieokreślone. Według protokołu, zdarzenie, któremu uległ D. K. nie było zdarzeniem nagłym, powodującym uraz w związku z pracą, zaś wypadek nie był wypadkiem przy pracy.

(dowód: oświadczenie dotyczące protokołu powypadkowego Nr (...) z dnia 4 maja 2023 r. – k. 199 – 203, protokół Nr (...) ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy – k. 25 – 28, protokół rozprawy z dnia 30 października 2023r., zeznania świadka H. W. – 190 – 191v., zeznania świadek A. W. – k. 192 - 192v.)

W dniu 26 kwietnia 2023r. u D. K. wystąpił pierwotny samoistny krwotok śródmózgowy z przebiciem do komór mózgu – zakończony zgonem w 11 godzinie trwania choroby. Bezpośrednią przyczyną krwotoku domózgowego było pęknięcie naczynia tętniczego i masywnego wylewu krwi do mózgu. Zmiany naczyniowe ponadto nasilone zostały nałogiem palenia tytoniu i otyłością. Praca fizyczna wykonana w dniu 26 kwietnia 2023r. nie miała wpływu na stan zdrowia i nie była przyczyną śmierci D. K.. Ponadto, praca fizyczna świadczona w dniach poprzedzających ww. datę była pracą rutynową, codzienną i proporcjonalną dla mężczyzny w wieku 53 lat zatrudnionego zgodnie z jego zawodem. Śmierć poszkodowanego nastąpiła z przyczyn wewnętrznych, ręczne prace transportowe wykonywane 26 kwietnia 2023r. nie stanowiły dla poszkodowanego nadmiernego obciążenia, zatem wykluczyć należy wystąpienie wypadku przy pracy.

(dowód: opinia biegłego sądowego neurologa – k. 230 -236, opinia biegłego sądowego z dziedziny medycyny pracy – k. 290 – 294, opinia biegłego sądowego internisty – k. 332 - 334)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o okoliczności bezsporne, dowody z dokumentów przedstawione przez strony postępowania, opinie biegłych, a także na podstawie zeznań świadków oraz przesłuchania powódki. Zeznaniom świadków Sąd dał wiarę, gdyż były spójne w zakresie przebiegu wypadku D. K..

Sąd uznał opinie sądowo-lekarskie dotyczące stanu zdrowia w związku z wypadkiem za przekonywujące. Biegli sporządzili opinię na podstawie analizy dokumentacji medycznej, a także dokumenty z akt sprawy . Udzielili kompletnych odpowiedzi na zadane przez Sąd pytania. Wnioski biegłych były spójne. Żaden z biegłych nie stwierdził przyczyny zewnętrznej zdarzenia.

Powództwo o ustalenie wypadku przy pracy (sprostowanie protokołu powypadkowego) oparte na normie przepisu art. 189 k.p.c. okazało się niezasadne.

Na podstawie ww. artykułu powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Jak słusznie wskazuje Sąd Najwyższy z powołanego przepisu nie wynika żadne ograniczenie w wytaczaniu powództwa o ustalenie stosunku prawnego, poza interesem prawnym powoda w żądaniu tego rodzaju. Art. 189 k.p.c. nie ma przy tym charakteru wyłącznie prewencyjnego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 marca 2001r., I PKN 333/00).

W uchwale z dnia 11 maja 1994r. Sąd Najwyższy wskazał, że pracownikowi, który nie dochodzi roszczeń odszkodowawczych bądź rentowych na podstawie ustawy z dnia 12 czerwca 1975r. o świadczeniach z tytuły wypadków przy pracy i chorób zawodowych ale ma interes prawny w ustaleniu, że określone zdarzenie było wypadkiem przy pracy lub zaistniało w okolicznościach nie pozbawiających go roszczeń z tejże ustawy – a ustalenia te decydują o jego prawach związanych z nimi ewentualnie w przyszłych roszczeniach – przysługuje prawo wystąpienia do sądu rejonowego – sądu pracy z powództwem o ustalenie i sprostowanie protokołu powypadkowego na podstawie art. 189 k.p.c. (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 1994r., II PZP 1/94).

Sąd uznając powyższe stanowisko za własne przyjął, iż powódka miała interes prawny w domaganiu się ustalenia, iż zasłabnięcie, krwotok mózgowy wewnątrzkomorowy i następująca po nim śmierć D. K. zatrudnionego w spółce (...) sp. z o.o. były wypadkiem przy pracy w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30.10.2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn. Dz. U. nr 2189 z 26.10.2022 r.), a co za tym idzie – sprostowanie protokołu powypadkowego Nr (...) sporządzonego i zatwierdzonego w dniu 4 maja 2023 r. ustalającego okoliczności i przyczyny zdarzenia zaistniałego podczas wykonywania przez D. K. pracy w dniu 26 kwietnia 2023r. przy ul. (...)w T..

Sąd, po stwierdzeniu istnienia interesu prawnego powódki, zbadał merytorycznie treść spornego protokołu i uznał, że zdarzenie z dnia 26 kwietnia 2023r. nie powinno być uznane za wypadek przy pracy.

O wypadku przy pracy można mówić wyłącznie w sytuacji zaistnienia przesłanek, które składają się na definicję wypadku przy pracy. Definicja ta została określona przez prawodawcę w przepisach ustawy z dnia 30 października 2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Zgodnie z art. 3 tejże ustawy, za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą. Spełnione zatem muszą być jednocześnie wszystkie wymienione wyżej przesłanki, tj. nagłe zdarzenie, przyczyna zewnętrzna oraz uraz lub śmierć. Uzupełniająco Sąd wskazuje, iż na podmiocie występującym z powództwem o ustalenie wypadku przy pracy spoczywa ciężar udowodnienia, iż określone zdarzenie spełnia przesłanki uznania je za wypadek przy pracy na gruncie wskazanej ustawy. Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach procesu (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która wywodzi z tych faktów skutki prawne (art. 6 k.c.).

Mając na uwadze wszystko powyższe, a nadto przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe, Sąd uznał, że nie sposób przyjąć, iż śmierć poszkodowanego spowodowana została przyczyną zewnętrzną. Strona powodowa wywodziła, iż hipotetyczną przyczynę zewnętrzną wypadku mogły stanowić niekorzystne warunki wykonywania ciężkiej pracy fizycznej stworzone przez pracodawcę, brak stosownych szkoleń, brak narzędzi pomocniczych, przemęczenie, silny stres, nadmierny wysiłek fizyczny lub psychicznych.

Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego przyczyną sprawczą – zewnętrzną zdarzenia może być każdy czynnik zewnętrzny (tzn. nie wynikający z wewnętrznych właściwości człowieka), zdolny wywołać w istniejących warunkach szkodliwe skutki. W tym znaczeniu przyczyną zewnętrzną może być nie tylko narzędzie pracy, maszyna, zwierzę, siły przyrody, lecz również czyn innego osobnika, a nawet praca i czynność samego poszkodowanego. Tak więc za przyczynę zewnętrzną należy uznać zarówno działanie maszyny uszkadzającej ciało, jak i uderzenie spadającego przedmiotu, podźwignięcie się pracownika, niezręczny ruch jego ręki powodujący uderzenie i jej uszkodzenie, jak wreszcie potknięcie się na gładkiej nawet powierzchni i złamanie nogi (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 1963r., III PO 15/62).

Przyczyną śmierci D. K. w dniu 26 kwietnia 2023r. było wystąpienie pierwotnego samoistnego krwotoku śródmózgowego z przebiciem do komór mózgu – zakończony zgonem w 11 godzinie trwania choroby. Bezpośrednią przyczyną krwotoku domózgowego było pęknięcie naczynia tętniczego i masywnego wylewu krwi do mózgu, zaś świadczenie pracy zarówno w dniu 26 kwietnia 2023r. jak i w dniach poprzedzających ww. datę, nie miało wpływu na stan zdrowia i nie było przyczyną śmierci. Śmierć poszkodowanego nastąpiła z przyczyn wewnętrznych. W tym miejscu wskazać należy, iż zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego śmierć pracownika w wyniku zmian w narządzie wewnętrznym dotkniętym schorzeniem samoistnym może zostać uznana za wypadek przy pracy tylko w przypadku wystąpienia szczególnych, nadzwyczajnych okoliczności towarzyszących świadczeniu pracy, które jako przyczyna zewnętrzna spowodowały zaostrzenie istniejącego już procesu chorobowego (wyrok Sądu Najwyższego z 16 stycznia 2019r., I PK 215/17). Waga żadnego z przenoszonych materiałów w dniu 26 kwietnia 2023r. nie przekraczała 20 kg, a zatem nie zostały przekroczone normy wynikające z Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 marca 2000r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych oraz innych pracach związanych z wysiłkiem fizycznym. Jak wskazano w wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 13 stycznia 2022r. wykonywanie zwykłych (typowych, normalnych), choćby wymagających dużego wysiłku fizycznego, czynności (obowiązków) przez pracownika, który doznał zawału serca w czasie i miejscu wykonywania zatrudnienia, nie może stanowić zewnętrznej przyczyny w rozumieniu definicji wypadku przy pracy, ale może nią być dopiero określona nadzwyczajna sytuacja związana z tą pracą, która staje się współdziałającą przyczyną zewnętrzną (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 13 stycznia 2022r., sygn. II Aua 2165/19).

W ocenie Sądu na gruncie przedmiotowej sprawy nie zaistniały szczególne, nadzwyczajne okoliczności pozwalające na przyjęcie, iż zdarzenie z dnia 26 kwietnia 2023r. było wywołane przyczyną zewnętrzną. Praca fizyczna świadczona w ww. dacie, a także w dniach poprzedzających była pracą rutynową, codzienną i proporcjonalną dla mężczyzny w wieku 53 lat zatrudnionego zgodnie z jego zawodem. Śmierć poszkodowanego nastąpiła z przyczyn wewnętrznych, ręczne prace transportowe wykonywane 26 kwietnia 2023r. nie stanowiły dla poszkodowanego nadmiernego obciążenia, zatem wykluczyć należy wystąpienie wypadku przy pracy.

Mając na uwadze, iż wskazywane na początku uzasadnienia elementy pojęcia wypadku przy pracy muszą być spełnione kumulatywnie, a Sąd nie ustalił przyczyny zewnętrznej w zdarzeniu z dnia 26 kwietnia 2023r. z udziałem D. K., powództwo o ustalenie podlegało oddaleniu. Powódka wnosiła o sprostowanie protokołu powypadkowego w związku z ustaleniem , że zdarzenie było wypadkiem przy pracy. Wobec braku takiego ustalenia Sąd nie prostował protokołu powypadkowego.

Orzeczenie o kosztach procesu wydano na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę jest zobowiązana zwrócić przeciwnikowi koszty niezbędne do celowego dochodzenia spraw i celowej obrony, w tym wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika. Zgodnie z § 9 ust. 1 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, stawki minimalne wynoszą w sprawach z zakresu prawa pracy o ustalenie wypadku przy pracy, jeżeli nie jest połączone z dochodzeniem odszkodowania lub renty – 240 zł. Wobec czego Sąd w punkcie II sentencji wyroku zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 240 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty.

Wobec braku podstaw do obciążenia stron kosztami opinii biegłych Sąd tymi kosztami obciążył Skarb Państwa.

Sędzia Alina Kordus-Krajewska