Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

IV P 201/21 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Toruniu z 2021-12-14

IV P 201/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 grudnia 2021 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Maria Szymańska

Protokolant : sekretarz sądowy Barbara Borkowska

po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2021 r. w T. na rozprawie

sprawy z powództwa J. J.

przeciwko Polskiemu Związkowi Łowieckiemu Zarządowi Głównemu w W.

o ustalenie istnienia stosunku pracy

I.  zasądza od pozwanego Polskiego Związku Łowieckiego Zarządu Głównego w W. na rzecz powódki J. J. kwoty :

- 4 230 zł (cztery tysiące dwieście trzydzieści złotych) tytułem premii bilansowej za rok 2020 r.

- 2 284,20 zł (dwa tysiące dwieście osiemdziesiąt cztery złote dwadzieścia groszy) tytułem premii z funduszu premii 4%;

II.  oddala powództwo w części dotyczącej żądania kwoty 1 713,15 zł tytułem wyrównania wynagrodzenia brutto 3% z tytułu inflacji;

III.  umarza postępowanie w pozostałym zakresie;

IV.  zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

V.  nakazuje pobrać pod pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Toruniu kwotę 1 000 zł (tysiąc złotych) tytułem opłaty sądowej od pozwu, od uiszczenia której powódka była zwolniona z mocy ustawy.

Sygn. akt IV P 201/21

UZASADNIENIE

Powódka J. J. w pozwie wniesionym w dniu 15 czerwca 2021 r. przeciwko pozwanemu Polskiemu Związkowi Łowieckiemu Zarząd Główny w W. domagała się ustalenia istnienia stosunku pracy – bezskuteczności wypowiedzenia oraz zasądzenia kwoty 17 438,25 zł brutto wraz z odsetkami ustawowymi od kwoty 4 230 zł od dnia 1 stycznia 2021 r. do dnia zapłaty, a nadto obciążenia pozwanego kosztami postępowania.

W uzasadnieniu wskazała, że w dniu 25 czerwca 2021 r. została poinformowana przez Łowczego Okręgowego o wypowiedzeniu umowy o pracę. Podstawa rozwiązania umowy o pracę została oparta na działaniach restrukturyzacyjnych, które w ocenie powódki zostały przeprowadzone w sposób niezgodny z przepisami statutu Polskiego Związku Łowieckiego ( dalej PZŁ). Powódka wskazała, że do 2019 r. stosunki z pracodawcą układały się poprawnie, w tym też roku została wypłacona premia bilansowa zgodnie z przyjętą praktyką, tj. po wstępnym przyjęciu sprawozdania finansowego za 2018 r. Natomiast po tym okresie łamane są wszystkie zasady i tradycje wypracowane przez poprzednie lata, co doprowadziło do nieotrzymania przez powódkę szeregu należnych składników wynagrodzenia. Na dochodzoną kwotę składają się : premia bilansowa za 2019 r. w kwocie 4230 zł (ujęta w bilansie za 2020 r. i obciążająca koszty uzyskania przychodu za 2020 r.), premia bilansowa za 2020 r. w kwocie 4 357 zł, wyrównanie wynagrodzenia brutto – coroczny wzrost płac do 3% z tytułu inflacji za przepracowany okres od 1 stycznia do 30 września 2021 r. w kwocie 1 713,15 zł (6 345 zł x 3% = 190,35 zł x 9 m-cy) oraz składniki, których wypłata winna nastąpić w ostatnim dniu zatrudnia : premia z funduszu premii 4% w kwocie 2 284,20 zł (6 345 zł x 9 m-cy x 4%) oraz premia z funduszu premii 8,5%, tzn. trzynastka w kwocie 4 853,90 zł (6 345 zł x 9 m-cy = 57 105 zł x 8,5%).

Pozwany Polski Związek Łowiecki Zarząd Główny w W. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz obciążenie powódki kosztami procesu.

Pozwany przyznał, że zatrudniał powódkę od 2002 r. na stanowisku głównej księgowej na czas nieokreślony do 5 lutego 2018 r. i od 7 lutego 2018 r. w Zarządzie Okręgowym PZŁ w T.. W związku z uchwałą nr (...) Zarządu Głównego PZŁ z 17 czerwca 2021 r. doszło do reorganizacji w terenowych jednostkach organizacyjnych PZŁ, w tym postanowiono zlikwidować z dniem 1 października 2021 r. stanowisko zajmowane przez powódkę. W konsekwencji powódka otrzymała wypowiedzenie umowy o pracę z zachowaniem 3 miesięcznego okresu wypowiedzenia. Sposób oraz podstawa wypowiedzenia były zgodnie z art. 30 § 4 k.p. oraz statutem PZŁ. Natomiast roszczenia finansowe powódki pozwany ocenił jako przedwczesne bądź bezpodstawne. Wskazał, że premie bilansowe zgodnie z (...) regulaminu wynagrodzenia mają charakter nagrody uznaniowej i są wypłacane po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego za dany rok i po podjęciu stosownej uchwały przez Naczelną Radę Łowiecką ( dalej NRŁ). Premia bilansowa za 2019 r. w kwocie 4 107 zł została wypłacona powódce w dniu 24 sierpnia 2021 r., po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego w dniu 27 lipca 2021 r.; opóźnienie było spowodowane zaburzeniem działalności organów w związku z epidemią. W pozostałym zakresie dochodzona kwota jest nienależna jako błędnie podwyższona o 3% tytułem wyrównania inflacyjnego, tożsamo jak roszczenie odsetkowe od dnia 1 stycznia 2021 r., w której to dacie nie zaistniał jeszcze obowiązek wypłaty świadczenia. Z kolei sprawozdanie za rok 2020 nie zostało jeszcze zatwierdzone, aktualnie trwa posiedzenie NRŁ, kolejny termin wyznaczono na 14 września 2021 r. Nadto dochodzona kwota jest również zawyżona z tytułu 3% wyrównania inflacyjnego; prawidłowa wysokość premii bilansowej za 2020 r. wynosi 4 230 zł. W zakresie wzrostu płac o 3% z tytułu inflacji pozwany przyznał, iż był on dotychczas wypłacany i znajduje się w planie zatrudnienia i płac za 2021 r., jednakże do jego uruchomienia wymagane jest zatwierdzenie planu finansowego na dany rok stosowną uchwałą podjęta przez NRŁ; w tym roku brak jest takiej zgody. Odnosząc się z kolei do premii z funduszu premii 4% oraz tzw. trzynastki pozwany potwierdził prawidłowość ich wysokości ustalone przez powódkę. Zwrócił jednak uwagę, że żądanie ich zapłaty jest przedwczesne; wypłata nastąpi w ostatnim dniu trwania umowy, tj. 30 września 2021 r.

W piśmie przygotowawczym z 4 listopada 2021 r. pozwany wskazał, że wobec zakończenia stosunku pracy, w ostatnim dniu zatrudnienia wypłacono powódce tzw. trzynastkę. Natomiast nagroda z funduszu nagród 4% nie ma charakteru roszczeniowego, a nadto brak jest zapisów o wysokości tej nagrody. Dotychczasowa praktyka wypłaty nagród wszystkim pracownikom co roku nie stanowi podstawy do wprowadzenia roszczenia o jej wypłatę w kolejnych latach. Pozwany zaprzeczył aby powódka otrzymała informację o braku prawa do premii bilansowych, podtrzymując stanowisko, iż ich wypłata jest możliwa po zatwierdzeniu sprawdzań finansowych za dany rok; sprawozdanie za rok 2020 nie zostało jeszcze zatwierdzone.

Powódka w pismach przygotowawczych z 11 października 2021 r. i 24 listopada 2021 r. cofnęła powództwo w zakresie żądania ustalenia istnienia stosunku pracy – bezskuteczności wypowiedzenia. Potwierdziła również, że otrzymała od pozwanego w dniu 24 sierpnia 2021 r. kwotę 4 107 zł tytułem premii bilansowej za rok 2019 i w dniu ostatnim dniu trwania umowy tzw. trzynastkę w pełnej wysokości. W pozostałym zakresie podtrzymała dochodzone roszczenia. Powódka nie zgodziła się z zarzutami pozwanego, że roszczenia finansowe były przedwczesne i bezpodstawne powołując się na otrzymaną z Działu Kadr informację, że nie przysługuje jej prawo do premii bilansowych, a z drugie strony była ograniczona terminem wniesienia pozwu. Zaprzeczyła również aby wypłata premii bilansowych była uzależniona od terminu podjęcia uchwały przez NRŁ, gdyż o tym stanowi regulamin wynagrodzenia. Zwróciła nadto uwagę, że pozwany w odpowiedzi na pozew przytoczył okoliczności, z których wynikałoby że podstawa zarzutów z kwestii premii bilansowych i funduszu nagród 4% nie istnieje ani nie kwestionował okoliczności faktycznych przyznania ostatniej z tych premii, czym przyznał racje powódce. Natomiast w piśmie z dnia 4 listopada 2021 r. zmienił zdanie odnośnie premii z funduszu 4%, co pozostawia pod znakiem zapytania wiarygodność pozwanego. Powódka podkreśliła, że wysokość przedmiotowego składnika, wbrew wątpliwościom pozwanego, została w regulaminie ściśle określona, a nadto brak jest zapisów, że nie ma on charakteru roszczeniowego. Należało spełnić określone przesłanki, które powódka zawsze spełniała będąc wysoko ocenianym pracownikiem. Zawsze otrzymywała wszystkie żądane dodatkowe składniki wynagrodzenia.

Na rozprawie w dniu 30 listopada 2021 r. powódka złożyła oświadczenie o cofnięciu pozwu w zakresie otrzymanych dotychczas w toku procesu dochodzonych świadczeń finansowych, a nadto w zakresie pozostałej kwoty 123 zł tytułem premii bilansowej za rok 2019 oraz odsetek, w zakresie premii bilansowej za rok 2020 dochodzi kwoty 4 230 zł, a co do pozostałej kwoty w tym zakresie cofa powództwo (127 zł). Pełnomocnik pozwanego wyraził zgodę na cofnięcie powództwa w tym zakresie, w pozostałym zakresie wniósł o oddalenie powództwa.

Sąd ustalił, co następuje :

Z dniem 1 sierpnia 2002 r. powódka J. J. (uprzednio T.) zawarła umowę o pracę z Polskim Związkiem Łowieckim Zarządem Głównym w W. na czas określony do 31 października 2002 r., w pełnymi wymiarze czasu pracy, z powierzeniem stanowiska głównej księgowej w Zarządzie Okręgowym PZŁ w T.. W dniu 1 listopada 2002 r. strony zawarły kolejną umowę o pracę, od dnia 1 listopada 2002 r. na czas nieokreślony, przy zachowaniu tożsamych warunków pracy. Stosunek pracy trwał do 5 lutego 2018 r. kiedy to został rozwiązany na mocy porozumienia stron zainicjowanego przez powódkę w związku z przejściem na emeryturę.

W dniu 6 lutego 2018 r. strony nawiązały kolejną umowę o pracę na czas nieokreślony od dnia 7 lutego 2018 r., na mocy której ponownie powierzono powódce stanowisko głównej księgowej w Zarządzenie Okręgowym PZŁ w T. w pełnym wymiarze czasu pracy.

/okoliczności bezsporne, a nadto dowód: umowy o prace k. 6A, 10A, 79B, świadectwa pracy k. 2C, 6C, pismo powódki z 29.12.2017 r. k. 3C, pismo pozwanego z 18.01.2018 r. k. 5C akt osobowych powódki/

Zarząd Główny Polskiego Związku Łowieckiego podjął w dniu 17 czerwca 2021 r. uchwałę nr (...) w której postanowiono, w celu optymalizacji obsługi księgowej w terenowych jednostkach organizacyjnych PZŁ oraz w związku z wprowadzeniem nowego systemu płacowo-kadrowego, zlikwidować z dniem 1 października 2021 r. wyszczególnione stanowiska pracy, w tym głównej księgowej w Zarządzenie Okręgowym PZŁ w T..

W konsekwencji Łowczy Krajowy, powołując się na w/wym. postanowienia, złożył powódce oświadczenie datowane na 25 czerwca 2021 r. o wypowiedzeniu umowy o pracę z zachowaniem 3-miesiecznego terminu wypowiedzenia, który upłynie w dniu 30 września 2021 r. Jednocześnie wskazano, że powódka otrzyma odprawę pieniężną w wysokości 3-miesiecznego wynagrodzenia zgodnie z ustawą z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn nie dotyczących pracowników.

/ okoliczności bezsporne, a nadto dowód: uchwała nr (...) po k. 9C, oświadczenie z 25.06.2021 r. k. 9C akt osobowych powódki/

Zgodnie ze Statutem Polskiego Związku Łowieckiego ( zwanego w dokumencie Zrzeszeniem - (...) ), w kształcie stanowiącym załącznik do uchwały (...) Polskiego Związku Łowieckiego z dnia 16 lutego 2019 r., Naczelna Rada Łowiecka jest organem wyznaczonym do sprawowania stałego nadzoru nad działalnością Zarządu Głównego we wszystkich dziedzinach jego działalności w oparciu o kryteria legalności, gospodarności, rzetelności, celowości, transparentności i jawności ((...)). Do zadań NRŁ – wymienionych w (...) – należy m. in. uchwalanie rocznego planu działalności i budżetu Zrzeszenia (pkt (...)), zatwierdzanie rocznego sprawozdania Zarządu Głównego Zrzeszenia z wykonania rocznego planu działalności i budżetu Zrzeszenia (pkt (...)). Z kolei do zakresu działania Zarządu Głównego Zrzeszenia należy m. in. przedstawianie NRŁ projektu rocznego planu działalności i budżetu Zrzeszenia oraz sprawozdań z wykonania rocznego planu działalności i budżetu Zrzeszenia ((...)). Statut nie określa terminów wykonania powyższych czynności przez organy Zrzeszenia ani ich wpływu na gospodarkę finansową w zakresie wypłaty pracownikom wynagrodzeń i innych świadczeń.

/ dowód: statut – k. 6, załącznik nr (...) /

Zgodnie z wypracowaną praktyką jednostki organizacyjne Zrzeszenia, w tym Zarządy Okręgowe, sporządzają sprawozdania finansowe za zamknięty rok, które są w pierwszej kolejności przekazywane Łowczemu Okręgowemu do akceptacji, a następnie do Zarządu Głównego. Sprawozdania są weryfikowane przez biegłego rewidenta, akceptowane przez Zarząd Główny i końcowo kierowane do NRŁ celem zatwierdzenia. Każdy z organów może składać zastrzeżenia, co wymaga uzupełnienia dokumentacji. Od 2019 r. premie bilansowe są wypłacane po zatwierdzeniu sprawozdania finasowego przez NRŁ. W poprzednich latach do wypłaty dochodziło wcześniej, po wstępnym przyjęciu sprawozdania finansowego na poziomie zarządów okręgowych.

/ dowód : protokół nr (...)– k. 6, załącznik nr (...), zeznania K. S. na rozprawie w dniu 30.11.2021 r., k. 88v-89, zeznania powódki na rozprawie w dniu 30.11.2021 r., k. 89-89v/

Regulamin Wynagradzania w Polskim Związku Łowieckim, w kształcie wprowadzonym zarządzeniem nr (...) r. Łowczego Krajowego z dnia 21 maja 2018 r. i obowiązującym od 1 czerwca 2018 r., stanowił w (...), że na wynagrodzenie za pracę składają się :

a)  wynagrodzenie zasadnicze,

b)  premia stała regulaminowa,

c)  dodatek za wysługę lat,

d)  ryczałty stale,

e)  nagrody,

f)  roczna nagroda uznaniowa, w tym premia bilansowa.

Zgodnie z (...) regulaminu w ramach planowanego funduszu płac tworzy się :

1)  fundusz nagród w wysokości 4% przewidywanego wykonania funduszu płac,

2)  zakładowy fundusz nagród, tzw. „trzynastkę” w wysokości 8,5% wykonanego funduszu płac.

Nagrody przyznaje Łowczy Krajowy, w tym, w stosunku do pracowników Zarządów Okręgowych PZŁ na wniosek urzędujących członków lub przewodniczących zarządów ((...) regulaminu). Przy podejmowaniu decyzji o wysokości nagrody z funduszu nagród w wysokości 4% należy uwzględnić: zakres obowiązków, zaangażowanie w pracę i dyscyplinę pracy ((...) regulaminu). Z kolei zasady naliczania i wypłacania nagród z zakładowego funduszu nagród, tzw. „trzynastki” określa (...) regulaminu, przy czym pracownik, z którym została rozwiązana umowa o pracę ma prawo do nagrody proporcjonalnie do okresu przepracowanego w roku, za który przyznawana jest nagroda ((...).

Wysokość nagród może ulec zmniejszeniu lub pracownik może utracić prawo do nagród w związku z : naruszeniem regulaminu pracy, wymierzeniem pracownikowi kary upomnienia lub nagany ((...) regulaminu).

Postanowieniom regulaminu podlegają pracownicy zatrudnieni zarówno w Zarządzie Głównym jak i m. in. w zarządach okręgowych ((...)).

/ okoliczności bezsporne, a nadto: regulamin wynagradzania k. 28-34, zeznania K. S. na rozprawie w dniu 30.11.2021 r., k. 88v-89/

Poza postanowieniami regulaminu pozwany przyznawał pracownikom dodatek w postaci wyrównania wynagrodzenia brutto 3% z tytułu inflacji. Dodatek był uwzględniany w planach budżetowych, a do jego wypłaty potrzeba była pozytywna decyzja Zarządu Głównego i NRŁ. Dodatek był przyznawany w ciągu roku, z wyrównaniem od początku roku.

/dowód:plany zatrudnienia i płac – k. 6, załącznik 8 i 10, roczna karta wynagrodzeń z załącznikiem – k. 6, załącznik nr 15, zeznania K. S. na rozprawie w dniu 30.11.2021 r., k. 88v-89, zeznania powódki na rozprawie w dniu 30.11.2021 r., k. 89-89v/

Powódka w toku zatrudnienia była dobrze ocenianym pracownikiem. W latach 2019-2021 nie otrzymała kary upomnienia ani nagany, nie stwierdzono również naruszenia regulaminu pracy. Powódka dotychczas rokrocznie otrzymywała premie bilansowe i premie z funduszu 4% na podstawie (...) regulaminu. Premie te zostały w 2018 r. przyznane wszystkim pracownikom, o czym w piśmie z dnia 17 grudnia 2019 r. poinformowała główna księgowa PZŁ.

/ okoliczności bezsporne, a nadto : pismo z 17.12.2019 r. – k. 6, załącznik nr 4, lista płac – k. 6, załącznik nr 7, roczna karta wynagrodzeń z załącznikiem – k. 6, załącznik nr 15, akta osobowe powódki, zeznania K. S. na rozprawie w dniu 30.11.2021 r., k. 88v-89, zeznania powódki na rozprawie w dniu 30.11.2021 r., k. 89-89v/

Wysokość wynagrodzenia powódki, ustalana zgodnie z § 11 regulaminu wynagradzania, wynosiła odpowiednio :

- od 1 stycznia 2019 r. miesięcznie wynagrodzenie zasadnicze brutto 4 107 zł + pochodne,

- od 1 stycznia 2020 r. miesięczne wynagrodzenie zasadnicze brutto 4 230 zł + pochodne

/ dowód: pisma k. 89B, 91B akt osobowych powódki/

W planie zatrudnienia i płac Zarządu Okręgowego PZŁ w T. na rok 2020 przyjęto premię bilansową w kwocie 4 230 zł, przy uwzględnieniu m. in. wzrostu wynagrodzenia brutto o 3% z tytułu informacji.

W planie zatrudnienia i płac Zarządu Okręgowego PZŁ w T. na rok 2021 przyjęto premię bilansową w kwocie 4 357 zł, przy uwzględnieniu m. in. wzrostu wynagrodzenia brutto o 3% z tytułu informacji.

/ dowód : plany zatrudnienia i płac – k. 6, załącznik (...) /

W związku z otrzymanym wypowiedzeniem, powódka w korespondencji e-mailowej z dnia 5 lipca 2021 r. zwróciła się z prośbą o wypłacanie należnej premii bilansowej za lata 2019 i 2020 do 12 lipca 2021 r. W mailowej korespondencji zwrotnej główna księgowa PZŁ K. S. (2) poinformowała, że „premia bilansowa zostanie wszystkim wypłacona niezwłocznie po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego przez NRŁ. Nawet jak Pani nie będzie pracownikiem zostanie wypłacona należność.”

/ dowód : korespondencja e-mailowa – k. 6, załącznik nr (...) /

W dniu 24 sierpnia 2021 r. pozwany wypłacił powódce kwotę 4 107 zł tytułem premii bilansowej za rok 2019.

W ostatnim dniu stosunku pracy pozwany wypłacił powódce kwotę 4 853,90 zł tytułem tzw. trzynastki.

/ okoliczności bezsporne/

Wysokość nagrody z fundusz nagród w wysokości 4% przewidywanego wykonania funduszu płac z ustalonej z uwzględnieniem wysokości wynagrodzenia powódki i okresu zatrudnienia od 1 stycznia 2021 r. do 30 września 2021 r. wynosi 2 284,20 zł.

/ okoliczność bezsporna/

W 2021 r. z uwagi na sytuację gospodarczą PZŁ nie podjęto decyzji o przyznaniu pracownikom 3% wyrównania inflacyjnego do wynagrodzeń.

/ dowód : zeznania K. S. na rozprawie w dniu 30.11.2021 r., k. 88v-89/

Sąd zważył co następuje :

Przedstawiony powyżej stan faktyczny został w części oparty na podstawie okoliczności bezspornych, a w pozostałym zakresie na podstawie dokumentów przedłożonych przez strony, w tym zawartych w aktach osobowych powódki oraz zeznaniach świadka K. S. (2) i dowodu z przesłuchania powódki.

Sąd za wiarygodne uznał dokumenty przedłożone przez strony, bowiem nie budziły one wątpliwości, a strony nie kwestionowały ich autentyczności i prawdziwości zawartych w treści, co dotyczyło również dokumentów prywatnych, w tym wydruków korespondencji e-milowej.

Za wiarygodne uznano zeznania K. S. (2) i powódki w zakresie, w jakim pozostawały spójne i zgodne z ustalonym w sprawie stanem faktycznym. Zeznające w spójny sposób odniosły się do oceny pracy powódki w zakresie braku kar porządkowych i zastrzeżeń, co potwierdza również dokumentacja zawarta w aktach osobowych, jak i ogólnych mechanizmów sporządzania planów finansowych i sprawozdań finansowych oraz procedury ich akceptacji, zaś różnice pojawiały się w momencie wpływu procedury na wypłatę świadczeń, o czym będzie szerzej mowa w dalszych rozważaniach, tożsamo jak podstawy i praktyka przyznawania poszczególnie żądanych przez powódkę świadczeń, przy czym zaznaczyć należy, iż ich katalog nie był sporny i został zgodnie przedstawiony przez zeznające. Oceniając zeznania K. S. (2) Sąd miał względzie, iż stanowisko Głównej Księgowej sprawuje od października 2019 r., zaś u pozwanego pracuje od 2018 r., czego konsekwencją była ograniczona wiedza co do zasad ustalania i wypłaty wynagrodzeń w szerzej perspektywie czasu, którą to z kolei dysponowała powódka, legitymująca się prawie 20-letnim stażem pracy u pozwanego.

Przed przystąpieniem do rozważań prawnych wskazać należało, że powódka w toku postępowania cofnęła powództwo w zakresie części roszczeń, przy czym część była efektem ich spełnienia przez pozwanego w toku postępowania – premia bilansowa za 2019 r. w kwocie 4 107 zł, tzw. trzynastka w pełnej kwocie 4 853,90 zł, zaś z części roszczeń powódka dobrowolnie zrezygnowała - ustalenia istnienia stosunku pracy, pozostałej kwoty 123 zł tytułem premii bilansowej za rok 2019 oraz odsetek, co do pozostałej kwoty 127 zł tytułem premii bilansowej za rok 2020. Pozwany wyraził zgodę na cofnięcie powództwa w części, w jakiej powódka uczyniła to po otwarciu rozprawy, zaś w pozostałym zakresie zgodna nie była wymagana. Sąd, oceniając dopuszczalność złożonego oświadczenia zarówno w kontekście przesłanek negatywnych wynikających z art. 203 § 4 k.p.c. jak i art. 469 k.p.c. uznał cofnięcie za dopuszczalne, a w konsekwencji umorzył postępowanie w tym zakresie, o czym orzeczono na podstawie art. 355 k.p.c. w III punkcie sentencji wyroku.

Tym samym do oceny Sądu pozostały roszczenia finansowe powódki w zakresie :

1.  premii bilansowej za 2020 r. w kwocie 4230 zł,

2.  premii z funduszu premii 4% w kwocie 2 284,20 zł,

3.  wyrównania wynagrodzenia brutto 3% z tytułu inflacji w kwocie 1 713,15 zł.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, że wysokość tych roszczeń, pod względem matematycznym, ostatecznie była bezsporna, spornym było jedynie prawo powódki do ich otrzymania.

Podstaw do oceny prawa powódki do świadczeń wskazanych w pkt 1 i 2 należało poszukiwać w obowiązującym u pozwanego Regulaminie Wynagradzania w Polskim Związku Łowieckim, w kształcie wprowadzonym zarządzeniem nr (...) regulaminu wymieniał katalog składników wynagrodzenia, w którym uwzględniono m. in. nagrody ((...) i roczną nagrodę uznaniową, w tym premię bilansową ((...). Z kolei (...)przewidywał, że w ramach planowanego funduszu płac tworzy się m. in. fundusz nagród w wysokości 4% przewidywanego wykonania funduszu płac (premia 4%).

Przed przejściem do dalszych rozważań należy poczynić uwagi natury ogólnej. Mianowicie podstawową cechą premii uznaniowej jest jej uzależnienie od swobodnego uznania pracodawcy. To on decyduje komu w jakiej wysokości i w jakim czasie przyzna dodatkowe świadczenie. Warunki jej przyznania nie są określane regulaminowo. Odmiennym statusem charakteryzuje się premia regulaminowa, której przyznanie nie należy do swobodnego uznania pracodawcy, a od spełnienia przez pracownika ściśle określonych kryteriów, co oznacza konieczność ich sprecyzowania, zazwyczaj w regulaminie wynagradzania. Premia regulaminowa, w przeciwieństwie do premii uznaniowej, ma charakter roszczeniowy. Tym samym premia uznaniowa, jako należąca do swobodnego uznania pracodawcy, nie może być co do zasady skutecznie dochodzona przez pracownika, a co oznaczałoby – na gruncie niniejszej sprawy – automatyczną bezpodstawność roszczeń powódki w tym zakresie, co podkreślał pozwany, na końcowym etapie postępowania, w przeciwieństwie do stanowiska zajmowanego w odpowiedzi na pozew, jak i etapie przesądowym, o czym będzie mowa w dalszych rozważaniach.

W ocenie Sądu powyższy automatyzm doznaje w niniejszej sprawie ograniczeniom. Po pierwsze, jak słusznie dostrzegała powódka, wysokość i zasady wpłaty premii 4% (nagrody) były ściśle określone regulaminowo ((...)). Zarzut pozwanego, iż „brak jest również wskazówek w jakiej wysokości ta nagroda przysługuje” jest niezrozumiały w świetle jednoznacznego brzmienia postanowień regulaminu, a jednocześnie wewnętrznie sprzeczny, mając na uwadze, że pozwany nie kwestionuje matematycznej wysokości tego świadczenia i sposobu jego ustalenia przez powódkę. Bezspornym było natomiast, iż powódka była dobrze ocenianym pracownikiem i nie spełniła przesłanek negatywnych skutkujących zmniejszeniem lub utratą prawa do nagrody wymienionych w (...) regulaminu. Również sposób ustalenia wysokości premii bilansowej za dany rok, mimo braku regulacji w regulaminie wynagradzania, nie budził większych wątpliwości co do podstawy; kwestią sporna było jedynie ustalenie daty wypłaty (co wypływało na podstawę – wynagrodzenie z danego miesiąca) oraz powiększenie o dodatek inflacyjny 3%. Powódka jednak ostatecznie ograniczyła roszczenia do wysokości kwot premii bilansowych wskazywanych przez pozwanego, a zatem należało uznać tą kwestię za również bezsporną.

Po drugie, jak wskazywała powódka, a czemu pozwany skutecznie nie zaprzeczył ani tym bardziej nie przedłożył materiału dowodowego nakazującego dokonać odmiennych ustaleń, do 2019 r. każdorazowo otrzymywała premie bilansowe i premie 4% (nagrody). Co więcej, powódka na częściowe potwierdzenie tej okoliczności jak i potwierdzenie wskazywanego mechanizmu przyznawania tych świadczeń przedłożyła pismo podpisane przez K. S. (2) z dnia 17 grudnia 2019 r. w którym powołując się na (...) regulaminu wynagrodzenia wyraziła ona zgodę na wypłatę dla wszystkich pracowników nagród za 2019 r. w wysokości 4% od rocznego wynagrodzenia brutto każdego pracownika oraz w oparciu o (...) przyznała premię „pracownikom finansowo-księgowym za sporządzenie bilansu za 2018 r. premię bilansową w wysokości 1-miesięcznego zasadniczego wynagrodzenia brutto.” Premie 4% (nagrody) zostały przyznane wszystkim, zaś premie bilansowe wszystkim pracownikom finansowo-księgowym, czyli również powódce. Również pozwany w piśmie przygotowawczym z dnia 4 listopada 2021 r. niejako potwierdził funkcjonowanie takiego mechanizmu oceniając, że „dotychczasowa praktyka wypłacania nagród wszystkim pracownikom każdego roku nie stanowi podstawy do wprowadzenia przez nich roszczeń o takie samo postępowanie pracodawcy w kolejnych latach (k. 74). Z taką oceną nie można się jednak zgodzić. Przyznawanie świadczeń formalnie określonych jako „premie uznaniowe” lub „nagrody” systematycznie, wszystkich pracownikom i na ściśle określonych zasadach nakazuje postawić pytanie o faktycznych charakter tych świadczeń. O charakterze danego świadczenia nie świadczy bowiem jego formalna kwalifikacja przez pracodawcę a faktyczne zasady przyznawania. Wypłacanie premii uznaniowych czy nagród systematycznie i w oparciu o uregulowane kryteria podważa jej charakter uznaniowy, powodując, że staje się zwykłym składnikiem wynagrodzenia, co przekłada się na prawo pracownika do żądania jego wypłaty (charakter roszczeniowy).

Po trzecie i w ocenie Sądu najistotniejsze na tle niniejszej sprawy, ocenia oświadczeń pozwanego na przestrzeni czasu, zarówno na etapie przesądowym jak i początkowo sądowym, przemawia za tym, że właśnie tak traktował omawiane roszczenia (premia bilansowa i nagroda – premia 4%) i chciał je powódce wypłacić. Z przedłożonej przez powódkę korespondencji mailowej prowadzonej z K. S. (3), której prawdziwość nie została podważona, jasno wynika, że powódka otrzyma premię bilansową za 2019 r. i 2020 r., po przejściu procedury akceptacji sprawozdań finansowych; „nawet jak Pani nie będzie pracownikiem, zostanie uregulowana należność”. Co więcej, premię bilansową za 2019 r. powódka faktycznie w toku procesu otrzymała, w dniu 24 sierpnia 2021 r. Również w odpowiedzi na pozew, mimo pierwszoplanowego podkreślenia uznaniowego charakteru tego składnika, w dalszej kolejności, odnosząc się do procedury jego wypłaty, roszczenie z tytułu premii bilansowej za 2020 r. zostało uznane za przedwczesne, zaktualizuje się dopiero po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego. Z kolei w zakresie roszczenia o nagrodę z (...)regulaminu (premia 4%) pozwany nie tylko potwierdził prawidłowość ustalenia jego wysokości ale wprost oświadczył, że „wypłata wskazanych kwot nastąpi w ostatnim dniu trwania umowy o pracę”. W żadnym miejscu świadczenie to nie zostało uznane za uznaniowe. Za słusznie należało tym samym uznać zaskoczenie powódki i podniesione wątpliwości co do wiarygodności pozwanego, który w dalszym toku postępowania zmienił zdanie uznając oba świadczenia za uznaniowe i odmawiając jego wypłaty. K. S. (2) wprost przyznała, że mimo zbliżającej się do końca procedury zatwierdzającej sprawozdanie finansowe, nakazała wstrzymanie wypłaty świadczeń dla powódki do czasu zakończenia niniejszej postępowania sadowego. Zachowanie pozwanego należało uznać jednoznacznie za nielojalne i naruszające art. 8 k.p. Z ewolucji stanowiska pozwanego wynikało bowiem, iż pierwotny zamiar wypłaty powódce obu świadczeń uległ zmianie po wystąpieniu przez powódkę na drogę postępowania sadowego i w toku tego postępowania, w którym pozwany ostatecznie powołał się na formalne zapisy regulaminu wynagrodzenia mające świadczyć o uznaniowości dochodzonych świadczeń i próbując do końca uwolnić się z ich zapłaty, pierwotnie planowanej, o czym poinformował zresztą powódkę. Zgoda na taką praktykę i przyjęcie literalnych zapisów regulaminu prowadziłaby w konsekwencji to tego, że powódka występując do drogę sądową i korzystając ze swoich obywatelskich praw poniosłaby stratę w stosunku do sytuacji, w której poczekałaby na poszczególne wypłaty świadczeń przez pozwanego, bez wystąpienia na drogę sądową, licząc, że spełnił swoje zapowiedzi. Z taką sytuacją Sąd nie mógł się zgodzić albowiem nie może ponosić negatywnych konsekwencji strona występująca na drogę sądową celem dochodzenia słusznie należnych jej praw.

W konsekwencji Sąd nie miał wątpliwości, iż powódka spełniała wszystkie przesłanki do nabycia prawa do premii bilansowej za rok 2020 oraz nagrody z funduszu nagród w wysokości 4% (premii 4%). Ich wysokość, jak wyżej wskazano, nie była sporna.

Odnieść się jedynie należało, od zarzutu przedwczesności roszczeń. W zakresie nagrody z funduszu premii 4% zarzut ten tracił na aktualności w toku postępowania albowiem pozwany wskazywała jako datę właściwą datę zakończenia stosunku pracy, do czego doszło w dniu 30 września 2021 r., zaś w świetle art. 316 § 1 k.p.c. sąd bierze pod uwagę stan sprawy w momencie zamknięcia rozprawy,; w szczególności zasądzeniu roszczenia nie stoi na przeszkodzie okoliczność, że stało się wymagalne w toku sprawy.

Natomiast w zakresie premii bilansowej za rok 2020 na dzień zamknięcia rozprawy, zgodnie z informacją przekazaną przez pozwanego, sprawozdanie finansowe nie zostało zatwierdzone, posiedzenie NRŁ zostało wyznaczone na dzień 14 grudnia 2021 r. W ocenie Sądu brak uchwały zatwierdzającej sprawozdanie finansowe za 2020 r. nie sprzeciwiał się przyznaniu powódce premii bilansowej za 2020. Zauważyć bowiem należało, iż pozwany poza powoływaniem się na zmianę w zakresie dotychczasowej praktyki wypłaty przedmiotowego świadczenia, nie wykazał uzależnienia podjęcia uchwały od możliwości wypłaty. Statut PZŁ nie określa terminów wykonania powyższych czynności przez organy Zrzeszenia ani ich wpływu na gospodarkę finansową w zakresie wypłaty wynagrodzeń dla pracowników. Również ustawa z dnia 13 października 1995 r. prawo łowieckie (Dz. U. z 2020 r., poz. 1683) nie zawiera szczegółowych rozwiązań w tej kwestii. Odsyła natomiast, w zakresie gospodarki finansowej, do ustawy o stowarzyszeniach (art. 35 ust. 3). Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2020 r., poz. 2261) nie zawiera regulacji w tym zakresie.

W konsekwencji brak było podstaw do przyjęcia, że prawo do premii regulaminowej za 2020 r. nie przysługuje powódce jako przedwczesne. Z drugiej strony, pozwany nie podnosi aby powódka jako główna księgowa Zarządu Okręgowego nie wykonała swoich obowiązków w zakresie przygotowania sprawozdania finansowego okręgu, bądź wykonała je w sposób nieprawidłowy. Skoro zatem powódka jako pracownik finansowo-księgowy wykonała swoje obowiązki przy sporządzeniu sprawozdania finansowego okręgu, a jednocześnie pozwany nie wykazał aby wypłata premii bilansowej była uzależniona do podjęcia uchwały NRŁ w przedmiocie zatwierdzenia sprawozdania finansowego Zrzeszenia zgłoszonego przez powódkę roszczenia w tym zakresie nie można było uznać za przedwczesne.

W konsekwencji, Sąd uznając roszczenia powódki w zakresie premii bilansowej za 2020 r. w kwocie 4 230 zł i premii z funduszu premii 4% w kwocie 2 284,20 zł za należne, zobowiązał pozwanego do ich zapłaty, o czym orzeczono na podstawie (...)Regulamin Wynagradzania w Polskim Związku Łowieckim, w kształcie wprowadzonym zarządzeniem nr (...) r. Łowczego Krajowego z dnia 21 maja 2018 r., w pierwszym punkcie sentencji wyroku.

Przechodząc z kolei do wyrównania wynagrodzenia brutto 3% z tytułu inflacji w kwocie 1 713,15 zł, przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe, nie wykazało zasadności roszczenia powódki w tym zakresie. Samo istnienie tego składnika i sposób jego ustalenia był pomiędzy stronami bezsporny. Bezspornym również było, iż składnik ten nie jest regulowany żadnymi postanowieniami umowy, statutu bądź regulaminu, lecz z drugiej strony jest on planowany w założeniach budżetowych na dany rok i znajduje odzwierciedlenie w planach zatrudnienia i płac, na co powódka przedłożyła stosowne dowody. Pozwany nie zaprzeczył również twierdzeniom powódki, iż dotychczas takie wyrównanie było wypłacane. Wskazał natomiast, iż każdorazowa decyzja – co istotne – o charakterze pozytywnym, jest podejmowana przez organy Zarząd Główny i NRŁ i uzależniona od aktualnej sytuacji finansowej. K. S. (4), legitymująca się stosowną wiedzą w tym zakresie jako główna księgowa PZŁ, zeznała, że w tym roku pozytywna decyzja nie została podjęta, na co wpłynęła sytuacji finansowa związana z długotrwałą pandemią. Zeznania w tym zakresie należało uznać za wiarygodne, znajdujące odzwierciedlenie w powszechnie znanych okolicznościach faktycznych, a co najistotniejsze, nie zostały skutecznie podważone przez powódkę. Powód nie przedstawiła żadnego dowodu na okoliczności, iż zapadła decyzja pozytywna bądź doszło już do wypłaty wyrównania wynagrodzenia innym pracownikom (np. poprzez dokumenty bądź zeznania świadków). Jednocześnie, co istotne w niniejszej sprawie, stanowisko pozwanego w tym zakresie było niezmienne w całym toku postępowania.

W konsekwencji roszczenie w tym zakresie podlegało oddaleniu, o czym orzeczono na podstawie art. 22 § 1 k.p. w zw. z art. 80 k.p. a contrario w II punkcie sentencji wyroku.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z art. 98 k.p.c. i art. 100 k.p.c. oraz ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2020 r., poz. 755 ze zm.).

Wyjaśnić należy, że zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Za stronę przegrywającą sprawę uważa się natomiast nie tylko stronę, której żądania zostały oddalone ale również stronę, która cofnęła dochodzone żądanie w całości bądź w części, o ile przyczyną cofnięcia nie było spełnieniem świadczenia przez pozwanego po wytoczeniu powództwa.

W niniejszej sprawie powódka cofnęła powództwo w zakresie części roszczeń, przy czym część była efektem ich spełnienia przez pozwanego w toku postępowania – premia bilansowa za 2019 r. w kwocie 4 107 zł, tzw. trzynastka w pełnej kwocie 4 853,90 zł, zaś z części roszczeń powódka dobrowolnie zrezygnowała - ustalenia istnienia stosunku pracy, pozostałej kwoty 123 zł tytułem premii bilansowej za rok 2019 oraz odsetek, co do pozostałej kwoty 127 zł tytułem premii bilansowej za rok 2020.

Pozwany poniósł koszty postępowania związane z zastępstwem przez fachowego pełnomocnika, do których należało zaliczyć wynagrodzenie ustalone na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 265) - § 9 ust. 1 pkt 1 w zakresie uznania wypowiedzenia za bezskuteczne, tj. 180 zł oraz pkt 2 w zakresie pozostałych roszczeń finansowych w wysokości 75% stawki ustalonej zgodnie z § 2 pkt 5 rozporządzenia. Wartość przedmiotu sporu została określona przez powódkę na kwotę 17 438,25 zł, co odpowiada stawce 2 700 zł. Nie ulegało wątpliwości, że stawki za poszczególne roszczenia podlegają zsumowaniu.

Powódka w całości i z własnej inicjatywy cofnęła powództwo w zakresie roszczenia o ustalenia bezskuteczności wypowiedzenia, a zatem w tym zakresie należało uznać ją za stronę przegrywająca sprawę, co rodziło obowiązek obciążenia powódki zwrotem kosztów zastępstwa procesowego w tej części. Natomiast w zakresie roszczeń finansowych należało ocenić, iż powódka jedynie nieznacznie uległa dochodzonym roszczeniom poprzez rezygnację z dochodzonych roszczeń (123 zł, 127 zł) bądź ich oddalenie (1 713,15 zł), w pozostałym zakresie powództwo zostało uwzględnione bądź cofnięte z uwagi na spełnienie poszczególnych roszczeń przez pozwanego w toku postępowania. W ocenie Sądu powyższe wypełniały przesłanki art. 100 k.p.c. poprzez nieobciążenie powódki kosztami procesu poniesionymi przez stronę pozwaną (kosztami zastępstwa procesowego).

Konsekwencją powyższego było również obciążenie pozwanego opłatą sądową od pozwu, od uiszczenia której powódka była zwolniona z mocy ustawy, a która należało ustalić na kwotę 1 000 zł zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 7 cyt. ustawy. Orzeczono jak w punkcie IV sentencji wyroku na podstawi z art. 113 ust. 1 cyt. ustawy.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Jolanta Dembowska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Toruniu
Osoba, która wytworzyła informację:  Sędzia Maria Szymańska
Data wytworzenia informacji: