Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 stycznia 2021 roku

Sąd Rejonowy IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Toruniu

w składzie: Przewodniczący: Sędzia Alina Kordus -Krajewska

Ławnicy: Kamila Cudnik, Maria Warjan

Protokolant: sekr.sąd. Michał Ziółkowski

po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2021 roku

sprawy z powództwa R. K.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w T.

o odszkodowanie

I  Zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę (...) tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia,

II  W pozostałym zakresie powództwo oddala,

III  Wyrokowi w punkcie I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności,

IV  Nie obciąża powoda kosztami zastępstwa procesowego pozwanej,

V  Nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Toruniu kwotę 44,10 zł (czterdzieści cztery złote dziesięć groszy) tytułem części opłaty od pozwu,

VI  W pozostałym zakresie opłatą od pozwu obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt IV P 188/20

UZASADNIENIE

Powód R. K. złożył pozew przeciwko (...) Sp.z o.o. w T. , w którym nie zgodził się z wypowiedzeniem umowy o pracę. Precyzując pozew wniósł o odszkodowanie w wysokości (...) jako minimalną kwotę utraconych zarobków. Wskazał ,że wnosi także o zmianę trybu rozwiązania umowy i umorzenie pozostałej do spłaty kwoty w wysokości (...).( k.37) Powód wyjaśnił ,że brak możliwości świadczenia pracy, a co za tym idzie uzyskania dochodu, uniemożliwiał mu również regulowanie rat z tytułu poniesionych kosztów kursu prawa jazdy kat. D, które to zgodnie z Aneksem do Umowy miały być automatycznie potrącane z comiesięcznego wynagrodzenia. Wykazując dobrą wolę oraz chęć dalszej współpracy z firmą (...), pomimo ograniczonych możliwości finansowych oraz braku wynagrodzenia (jedynym dochodem oprócz wspomnianej pracy jest renta w wysokości około (...) zł.), starał się regulować wspomniane należności.

W związku z powyższym, przede wszystkim z powodu uniemożliwienia wykonywania pracy poprzez wystawianie grafików z zerową liczbą godzin a także bezpodstawne rozwiązanie ze mną umowy o pracę przy zastosowaniu art.52 kp, wnosił również o umorzenie pozostałej do spłaty kwoty (...) zł (z tytułu kursu prawa jazdy kat. D).

Na rozprawie powód wyjaśnił ,że w ramach ugody wnosi o zmianę trybu rozwiązania umowy a wniosek o umorzenie nie jest osobnym roszczeniem ( k.79v-80)

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na rzecz pozwanej kosztów zastępstwa procesowego. Wskazano ,że powództwo jest nieuzasadnione. Rozwiązanie z powodem umowy o pracę było uzasadnione i nastąpiło zgodnie z przepisami prawa o rozwiązywaniu umów o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia z winy pracownika.

Pozwana podała ,że miesiąc wrzesień był jedynym miesiącem, w którym w całym okresie zatrudnienia powód pojawił się w pracy. Zgodnie z obowiązującymi u pozwanej zasadami, kierowcy zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy zgłaszają swoją dostępność do pracy w danym miesiącu na dedykowanych do tego celu formularzach. Zgłoszenia są składane dyspozytorowi/planiście do 20 dnia danego miesiąca na miesiąc kolejny. Dodatkowo, jeśli kierowca nie złożył wniosku grafikowego, a nie wypracował nominału dla danego m-ca planista kontaktuje się telefonicznie z kierowcą i ustala jego dostępność, a następnie planuje go w grafiku zadań.

Powód nie dostarczył „prośby grafikowej" na miesiąc październik, analogicznie nie dostarczył takiego dokumentu na kolejne miesiące. Próby telefonicznego kontaktu z pozwanym i ustalenia jego dostępności były nieskuteczne. Powód nie odbierał połączenia, ani też ani razu nie skontaktował się z pozwaną. W tych okolicznościach zarzut „uniemożliwiania wykonywania pracy" jest całkowicie chybiony.

Powód zainteresował się pracą u pozwanej dopiero wówczas, gdy zostało mu doręczone oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę i to prawdopodobnie jedynie z tej przyczyny, że pozwana wystąpiła do powoda o zwrot kosztów szkolenia na prawo jazdy kat. D.

Odnośnie roszczenia o „umorzenie pozostałej do spłaty kwoty (...) zł (z tytułu kursu prawa jazdy kat. D)", pozwanej trudno jest się ustosunkować do tak sformułowanego roszczenia.

Powód istotnie zalega w stosunku do pozwanej z zapłatą kwoty 5.843,15 zł tytułem zwrotu kosztów kursu prawa jazdy kat. D. Roszczenie to ma swoją podstawę w umowie zawartej z powodem przed nawiązaniem stosunku pracy to jest umowie z dnia (...), nie jest wiec roszczeniem ze stosunku pracy. Pozwana nie widzi żadnych podstaw dla których miałaby ww. dług umorzyć.

Sąd ustalił co następuje :

Powód został zatrudniony u pozwanej w dniu (...) na podstawie umowy na czas określony w okresie od (...) do dnia (...) w pełnym wymiarze czasu pracy. W umowie pracodawca zawarł przyczynę zawarcia umowy na czas określony przekraczający (...) miesiące jako zawarcie umowy z (...) W. na świadczenie usług przewozowych.

W dniu (...) strony zawarły umowę w której potwierdziły ,że wiąże je umowa zawarta w dniu (...). w sprawie ponoszenia przez PRACODAWCĘ kosztów badań lekarskich i psychologicznych (*), szkolenia dla ubiegających się o prawo jazdy kat. D (*), szkolenia celem uzyskania uprawnień [świadectwa kwalifikacji zawodowej] w ramach kwalifikacji wstępnej przyspieszonej (*), egzaminu państwowego na prawo jazdy kategorii D (*) w związku z podniesieniem kwalifikacji przez PRACOWNIKA, zwana dalej umową szkoleniową.

W par. 2 i 3 umowy wskazano:

§2

W związku z zawarciem w dniu (...) umowy o pracę na czas określony, strony zgodnie oświadczają, że podtrzymuje wszelkie swoje zobowiązania wynikające z umowy powołanej w §1, a w szczególności PRACOWNIK podtrzymuje swoje zobowiązanie do pozostawania w stosunku pracy z PRACODAWCĄ w okresie 24 (dwudziestu czterech) miesięcy od daty zawarcia umowy o pracę

§3

1.  PRACOWNIK oświadcza, iż wyraża zgodę na potrącenie kwoty po (...) miesięcznie przez okres 24 (słownie: dwadzieścia cztery) miesięcy, począwszy od wynagrodzenia za miesiąc (...), ogółem (...)ze świadczeń przysługujących mu ze stosunku pracy łączącego go z PRACODAWCĄ i stanowiącej równowartość połowy (1/2) całości kosztów poniesionych przez PRACODAWCĘ, określonych w umowie wskazanej w § 1 .

2.  PRACOWNIK oświadcza, iż wyraża zgodę na potrącenie kwoty do wartości (...) w przypadku zaistnienia okoliczności uprawniających PRACODAWCĘ do żądania zwrotu całości kosztów poniesionych przez PRACODAWCĘ określonych w umowie wskazanej w §1. Żądana kwota wskazana w zdaniu poprzednim jest pomniejszana o kwotę uprzednio uregulowaną przez PRACOWNIKA zgodnie z § 3 ust 1 umowy.

W umowie z (...) w par. 7 pkt 4 wskazano ,że pozwany może domagać się zwrotu wszystkich kosztów wskazanych w par. 2 pkt. 2 lit. a-d umowy ,jeżeli rozwiąże z kierowcą umowę o pracę z jego winy.

Dowód: umowa z dnia (...). załączona do pozwu k.14-16( k.15) , umowa z dnia (...) w aktach osobowych powoda

W miesiącu sierpniu powód realizował obowiązkowe szkolenia (szkolenie BHP, szkolenia ze znajomości systemów w pojeździe) oraz zapoznawał się z liniami (tzw. szkolenia z patronem).

W okresie od (...) do (...) powód przebywał na urlopie bezpłatnym. W dniu (...)powód złożył wniosek o obniżenie wymiaru etatu do 1/4 co skutkowało zawarciem z powodem aneksu do umowy o pracę i zmniejszeniem wymiaru czasu pracy do 1/4 etatu począwszy od (...)W miesiącu wrześniu powód kontynuował jazdy na linii z patronem.

Kierowcy zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy zgłaszają swoją dostępność do pracy w danym miesiącu na formularzach. Dodatkowo, jeśli kierowca nie złożył wniosku grafikowego, a nie wypracował nominału dla danego m-ca planista kontaktuje się telefonicznie z kierowcą i ustala jego dostępność, a następnie planuje go w grafiku zadań.

Powód wskazał P. K. ,że może dostosować się do godzin wskazanych przez pracodawcę. Powodowi nie były ustalane grafiki , powód jeździł po grafiki do końca 2019r. Dzwonił i pisał maile do pracodawcy z wnioskiem o wyjaśnienie. Wobec braku ustalania dla powoda grafików i braku odpowiedzi przestał od początku 2020r. przyjeżdżać do zajezdni. Do pracy miał 30 km. Na decyzję powoda wpłynął także w 2020r. początek epidemii.

Dowód :, grafiki k.27-30, zeznania świadka P. K. –protokół elektroniczny z dnia12listopada2020r.od 00:19:36, przesłuchanie powoda –protokół elektroniczny z dnia12listopada 2020r.od 00:58:42, prośba grafikowa k.62 wiadomość e mali z dnia 13.11.2019r. k.55, listy płac k.86-87,

Pracodawca w dniu (...) sporządził meldunek o zdarzeniu w którym podano ,że Pan R. K. zatrudniony w (...).z.o.o od (...) r na stanowisku kierowcy autobusu w wymiarze 0,250 etatu, od (...) r nie stawia się do pracy w Oddziale K., nie odbiera telefonów od Planisty P. K. , brak kontaktu .Brak stawiennictwa kierowcy zgodnie z wyznaczonym grafikiem wyczerpują znamiona porzucenia pracy przez pracownika.

Dowód: meldunek o zdarzeniu w aktach osobowych powoda

Pozwany pismem z dnia (...)zawiadomił (...) Związek Zawodowy (...) o zamiarze rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, do czego Związek Zawodowy w tego samego dnia zapoznał się i wskazał ,że nie zgłasza uwag.

Dowód: zawiadomienie z dnia 29 kwietnia 2020r. w aktach osobowych powoda

Pismem z dnia 30 kwietnia 2020r. pozwany rozwiązał z powodem umowę o pracę na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy, bez zachowania okresu wypowiedzenia, z powodu ciężkiego naruszenia przez podstawowych obowiązków pracowniczych, polegającego na nieusprawiedliwieniu nieobecności w pracy w okresie od (...). do dnia sporządzenia niniejszego pisma. Wskazano ,że we wskazanym okresie nie stawił się powód do pracy i nie przedstawił żadnego dokumentu usprawiedliwiającego tę nieobecność. Pracodawca traktuje to niestawiennictwo jako porzucenie pracy i nieusprawiedliwioną nieobecność, co daje podstawę do dyscyplinarnego zwolnienia na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy.

Dowód: rozwiązanie umowy o pracę w aktach sprawy k.12 i aktach osobowych powoda

Orzeczeniem lekarza Orzecznika ZUS z dnia(...) powód został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy do dnia (...)

Dowód: orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS w aktach osobowych powoda

Wynagrodzenie powoda liczone według zasad jak do ekwiwalentu za urlop wyniosło 882,07zł.

Dowód: zaświadczenie o wynagrodzeniu k.61

Sąd zważył co następuje:

Przedstawiony powyżej stan faktyczny ustalono na podstawie zgromadzonych w toku sprawy dowodów w postaci dokumentów, zeznań świadka i z przesłuchania powoda . Sąd dał wiarę zeznaniom w zakresie w jakim były zbieżne i spójne z pozostałym materiałem dowodowym. Powyższe zostanie omówione szerzej w dalszej części uzasadnienia.

Trzeba wyjaśnić ,że wprawdzie ustawodawca nie sprecyzował w kodeksie pracy pojęcia zawinionego naruszenia obowiązków pracowniczych, to jednak przy ustaleniu ciężkości ich naruszenia winien być brany pod uwagę stopień winy pracownika, intensywność i jej nasilenie (umyślność lub rażące niedbalstwo – wyrok Sądu Najwyższego z 21 lipca 1999 r. I PKN 169/99, OSNAPiUS 2000/20/746, intencje pracownika, pobudki jego działania – to elementy podmiotowe.

W użytym w art. 52 § 1 pkt 1 k.p. pojęciu "ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych" mieszczą się trzy elementy. Są to: 1) bezprawność zachowania pracownika (naruszenie podstawowego obowiązku pracowniczego), 2) naruszenie albo zagrożenie interesów pracodawcy; 3) zawinienie obejmujące zarówno winę umyślną, jak i rażące niedbalstwo, które muszą wystąpić łącznie.

Samo zagrożenie lub naruszenie interesów pracodawcy, nie może więc uzasadniać rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia w trybie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. Podobnie, nie uzasadnia rozwiązania umowy o pracę w tym trybie sama tylko bezprawność zachowania pracownika ( por.wyrok SN z dnia 22.03.2016r. I PK 94/15)

Sąd Najwyższy przyjął, że czyn pracownika uznaje się za bezprawny, gdy jest sprzeczny z jego obowiązkami wynikającymi ze stosunku pracy, natomiast winę można przypisać pracownikowi wówczas, gdy jego stosunek psychiczny co do czynu (stanowiącego działanie lub zaniechanie) jest świadomy, jak również gdy pracownik, mając świadomość szkodliwości skutku swojego postępowania, celowo do niego zmierza lub co najmniej na ów skutek się godzi. W konsekwencji o zakwalifikowaniu działania lub zaniechania pracownika jako odpowiadającego art. 52 §1 pkt 1 k.p. nie decyduje wysokość szkody majątkowej (chociaż w pewnych sytuacjach nie jest ona bez znaczenia), lecz okoliczność, że postępowanie pracownika przedmiotowo bezprawne i podmiotowo zawinione – stanowi zagrożenie interesów pracodawcy (uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 20 maja 1998 r. I PKN 135/98 , OSNAPiUS 1999/11/361; por. wyrok Sądu Najwyższego z 15 kwietnia 1999 r. I PKN 12/99, OSNAPiUS 2000/12/467, wcześniej wyrok z 23 września 1997 r. I PKN 274/97, OSNAPiUS 1998/13/396). Nie bez znaczenia przy ocenie ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych jest cel, do którego zmierza pracownik swoim działaniem (por. wyrok Sądu Najwyższego z 1 grudnia 1998 r. I PKN 329/98 OSNAPiUS 2000/2/49), towarzyszące temu inne okoliczności, zwłaszcza stan świadomości i woli pracownika (wyrok Sądu Najwyższego z 1 października 1997 r. I PKN 3000/97, OSNAPiUS 1998/14/424). Tylko naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych uzasadnia stosowanie art. 52 §1 pkt 1 k.p. Ustawodawca zwrotem „podstawowy obowiązek pracowniczy” posługuje się jedynie w art. 211 k.p. Nie oznacza to jednak by wskazany obowiązek – jako jedyny – wyczerpywał znamiona podstawowości. Za podstawowe również należy uznać obowiązki wymienione w art. 100 §2 k.p., wynikające z układów zbiorowych pracy, jak również i tego które zgodnie z art. 104 k.p. art. 104 ¹ §1 k.p. określone są w regulaminie pracy. Ustalenie zakresu podstawowych obowiązków pracownika jest warunkiem prawidłowej oceny, czy naruszenie tych obowiązków było przyczyną uzasadniającą rozwiązanie przez pracodawcę stosunku pracy bez wypowiedzenia na podstawie art. 52 §1 pkt. 1 k.p. (wyrok Sądu Najwyższego z 28 października 1998 r. I PKN 400/98 OSNAPiUS 1999/23/752).

Zgodnie z zawartą w art. 6 k.c. regułą rozkładu ciężaru dowodu, w razie sporu co do istnienia przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę i jej zasadności obowiązek wykazania owej przyczyny spoczywa na pracodawcy, który podając pracownikowi określony powód rozwiązania stosunku zatrudnienia w tym trybie, z przytoczonych w pisemnym oświadczeniu woli faktów wywodzi skutki prawne. ( por. wyrok SN z dnia 13.03.2018r. I PK 16/17)

Natomiast pracownika obciąża dowód, iż przyczyna ta jest nieprawdziwa albo nie stanowi dostatecznego usprawiedliwienia dla decyzji o zwolnieniu z pracy bądź też wypowiedzenie umowy narusza zasady współżycia społecznego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 września 1977 r. I PRN 17/77, PiZS 1978 nr 5, s. 70).

Sąd ocenił ,że rozwiązanie umowy o pracę nie było uzasadnione . Powód przez 3 miesiące przyjeżdżał 30 km do pracy po odbiór grafików i w okresie od października do grudnia dostawał puste grafiki ( k.27-30) Pozwany wskazał ,że jeśli kierowca nie złożył wniosku grafikowego, a nie wypracował nominału dla danego m-ca planista kontaktuje się telefonicznie z kierowcą i ustala jego dostępność, a następnie planuje go w grafiku zadań. Brak w sprawie dowodów na takie kontakty z powodem. W meldunku wskazano ,że powód nie odbiera telefonów od Planisty P. K. , brak kontaktu. Tymczasem świadek K. zeznał ,że jeżeli ktoś miałby kontaktować się z powodem to byłby nie on, lecz D. O.. Jednocześnie wskazał ,że nie rozmawiał z D. czy ten kontaktował się z powodem ( k.81). Pozwana wyjaśnił ,że z numerów dyspozytorów nie było połączeń wychodzących do powoda( k.90) zatem nie wiadomo w oparciu o co podano w meldunku ,że powód nie odbiera telefonów.

Świadek zeznał także ,że ma 300 kierowców i nie pamięta z kim rozmawiał (k.81) Nie można było także zarzucić powodowi jak podano w meldunku ,że brak stawiennictwa kierowcy zgodnie z wyznaczonym grafikiem skoro grafiki nie zostały ustalone. Sąd zobowiązywał do złożenia grafików przez pozwaną , lecz nie zostały złożone ( k.83)

Powód poza swoimi zeznaniami dołączył wiadomość mailową z listopada 2019r. z której wynika ,że faktycznie starał się wyjaśnić swoją sytuację ( k.85) i prosił o kontakt co dalej. Pozwana podała ,że nie ma podstaw kwestionować ,że taki mail został wysłany ( k.102)

Zatem Sąd ocenił ,że niestawiennictwo powoda do pracy nie można ocenić jako zawinione ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, gdyż powód przez wiele miesięcy próbował wyjaśnić swoją sytuację i nie otrzymał informacji co do dalszej pracy. Nie można też nie uwzględnić ,że marzec to początek epidemii, a powód jako rencista i z uwagi na wiek był w grupie zwiększonego ryzyka.

W myśl art. 56. § 1. kp pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy. § 2. Przepisy art. 45 § 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z art. 58 kp odszkodowanie, o którym mowa w art. 56, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia.

Sąd w oparciu o treść art. 56 § 1 k.p. i art. 58 k.p. zasądził od pozwanej spółki na rzecz powoda kwotę 882,07zł tytułem miesięcznego odszkodowania zgodnie ze służącym powodowi okresem wypowiedzenia.

W pozostałym zakresie Sąd powództwo oddalił. Sąd nie zasądził wyższego odszkodowania za utracone zarobki , gdyż w ocenie sądu nie ma podstaw do wyższego odszkodowania na podstawie art. 471 par. 1 kpc w związku z art. 300 kp.

Rygor natychmiastowej wykonalności został nadany na podstawie art. 477 (2) § 1 k.p.c.

Sąd orzekał o kosztach zastępstwa procesowego pozwanej w oparciu o art. 102 kpc . Zgodnie z art. 102 k.p.c w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

Sąd miał na uwadze ,że przepis art. 102 k.p.c. realizuje zasadę słuszności, ale nie konkretyzuje pojęcia „przypadku szczególnie uzasadnionego”. Przepis ten ustanawia wyjątek od zasady ponoszenia kosztów za wynik sprawy, a więc nie może być rozszerzająco wykładany (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 1981 r., IV PZ 11/81, LEX nr 8307). Oznacza to, że zakwalifikowanie przypadku jako „szczególnie uzasadnionego” wymaga rozważenia przez sąd całokształtu okoliczności faktycznych danej sprawy. Sąd zobligowany jest wziąć pod uwagę nie tylko fakty związane z przebiegiem samego procesu, ale także czynniki o charakterze „zewnętrznym”, np. dotyczące sytuacji majątkowej i życiowej stron postępowania.

Sąd miał na uwadze ,że powód wygrał spór o brak zasadności zwolnienia dyscyplinarnego , jego przegrana była związana ze zbyt wysoką kwotą odszkodowania. Sąd ocenił ,że okoliczności związane z kontaktami stron wskazywały ,że powód starał się wyjaśnić swoją sytuację pracowniczą. Brak pracy wpłynął na sytuacje materialną powoda. Powód regulował mimo braku ustalonych grafików zobowiązanie o zwrot kosztów szkolenia , ponosił koszty 30 km dojazdu. Zdaniem sądu możliwym było zakwalifikowanie przypadku jako „szczególnie uzasadnionego”.

Nadto stosownie do treści art. 13 ust. 1 i art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) Sąd obciążył pozwanego kosztami częścią opłaty sądowej ,której powód nie miał obowiązku uiścić. Opłata 500zł razy 8,82%( przegrana pozwanej ) =44,1 zł

W pozostałym zakresie opłatą od pozwu Sąd obciążył Skarb Państwa.