Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 marca 2022 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący Sędzia Ewa Zawacka

Protokolant st. sekr. sądowy Alina Pokorska

po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2022 r. w Toruniu

sprawy z powództwa:

małoletniej I. Ł. działającej przez matkę E. S.

przeciwko:

M. Ł.

o:

podwyższenie alimentów

I.  oddala powództwo;

II.  kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt III RC 645/21

UZASADNIENIE

E. S. działając w imieniu swojej małoletniej córki I. Ł. złożyła w dniu 23 września 2021 r. w tut. Sądzie pozew domagając się podwyższenia alimentów od ojca małoletniej, M. Ł., z dotychczas ustalonej kwoty po 800 zł miesięcznie do kwoty po 2000 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu wskazano, że małoletnia ma obecnie (...) lat i chodzi do przedszkola. Ma dodatkowe zajęcia w postaci baletu, basenu, angielskiego, sal zabaw i koni. Małoletnia szybko rośnie i konieczne jest kupowanie jej większych ubrań i butów, które są coraz droższe. Miesięcznie wydatki na małoletnią obejmują: balet 130 zł, angielski 149 zł, konie 150 zł, bawialnia 250 zł, odzież i obuwie 350 zł, artykuły przedszkolne 100 zł, jedzenie 400 zł, przedszkole 250 zł. Podano, że pozwany pracuje, mieszka sam i ma nowy samochód. Posiada wiele różnych możliwości zawodowych, był np. informatykiem, pracował w ogrodnictwie u ojca, był przedstawicielem handlowym, a obecnie szkoli się jako optyk.

W odpowiedzi na pozew z dnia 8 listopada 2021 r. M. Ł. wniósł o oddalenie powództwa w całości wskazując m.in., że aktualnie nie ma możliwości płacenia wyższych alimentów, które zostały niedawno podwyższone z kwoty po 600 zł miesięcznie do kwoty po 800 zł miesięcznie. Podczas pandemii pozwany stracił pracę i nie mógł znaleźć żadnego zatrudnienia, wobec czego otworzył własną działalność gospodarczą. Pozwany podał, że jest w związku partnerskim, z którego 6 listopada 2021 r. urodziła mu się córką, która jest (...). M. Ł. opłaca wynajem mieszkania i czynsz, spłaca raty wcześniejszych kredytów, opłaca ZUS, księgową oraz ponosi koszty utrzymania samochodu. Jego działalność gospodarcza polega na oferowaniu sesji zdjęciowych.

Na rozprawie w dniu 15 marca 2022 r. matka małoletniej powódki zmodyfikowała żądanie pozwu i wniosła o podwyższenie alimentów do kwoty po 1.500-1.700 zł miesięcznie. Pozwany wniósł o całkowite oddalenie powództwa.

Sąd ustalił co następuje:

Małoletnia I. Ł. ur. (...) jest dzieckiem pochodzącym ze związku małżeńskiego M. Ł. i E. S..

/okoliczność bezsporna/

Wyrokiem z dnia 7 grudnia 2020 r. wydanym w sprawie (...) Sąd Rejonowy w(...) podwyższył alimenty od M. Ł. na rzecz małoletniej I. Ł. z kwoty po 600 zł miesięcznie do kwoty po 800 zł miesięcznie poczynając od dnia 7 grudnia 2020 r.

/dowód: wyrok z dn. 7.12.2020 r. – k. 103 akt (...) SR w (...)/

Małoletnia I. miała wówczas (...) roku. Uczęszczała do przedszkola, za które opłata wynosiła ok. 250 zł miesięcznie. Dodatkowo chodziła na zajęcia z plastyki, za które opłata wynosiła 50 zł miesięcznie. Małoletnia była zdrowa, nie przyjmowała leków na stałe. Korzystała z wizyt (...) 3-4 razy w tygodniu. Koszt jednej wizyty wynosił 150 zł. Małoletnia uczęszczała na lekcje baletu, których koszt wynosił 120 zł miesięcznie. Chodziła również 2-3 razy w miesiącu do bawialni, na warsztaty edukacyjne. Koszt wynosił 35 zł za jedno wejście. Matka małoletniej wożąc córkę do przedszkola wydawała miesięcznie ok. 150 zł na paliwo. Na żywność matka małoletniej przeznaczała 600 zł miesięcznie na dwie osoby. Koszt odzieży, zabawek wynosił ok. 400 zł.

Matka małoletniej powódki, E. S., miała wówczas (...) lat. Nie pracowała. Była całkowicie niezdolna do pracy i otrzymywała dożywotnią rentę z uwagi na (...) (...) z powodu (...). Wysokość renty wynosiła (...) zł miesięcznie. Mieszkała w mieszkaniu dwupokojowym stanowiącym własność jej matki. Opłaty za mieszkanie wynosiły: 500 zł czynsz, 99 zł media, 170 zł prąd. Była współwłaścicielką samochodu T. (...) rocznik (...).Otrzymywała na małoletnią (...).

Pozwany M. Ł. miał wówczas (...) lat. Przyjmował leki na (...), których koszt wynosił ok. 40 zł miesięcznie. Pracował jako opiekun klienta i przedstawiciel w firmie (...). Jego wynagrodzenie wynosiło (...) zł miesięcznie. Mieszkał z rodzicami, którym przekazywał ok. 600-700 zł na opłaty i wyżywienie. Posiadał zobowiązania pieniężne w wysokości 700 zł i 300 zł. Jego miesięczne koszty utrzymania obejmowały: zakup żywności ok. 600 zł, zakup odzieży ok. 200 zł, zakup artykułów higienicznych i kosmetycznych ok. 150 zł, opłata za energię elektryczną 100 zł, opłata za telefon 99 zł, opłata za paliwo 300 zł.

/dowód: akta (...) SR w (...)/

Małoletnia I. ma obecnie prawie (...) lat i uczęszcza do przedszkola, za które opłata nie uległa zmianie. Małoletnia uczęszcza do (...) w przedszkolu.

Małoletnia I. nadal chodzi na zajęcia baletu – koszt wynosi 100 zł miesięcznie. Dodatkowo bierze udział w zajęciach angielskiego – za które opłata wynosi 149 zł miesięcznie i akrobatyki – za którą opłata wynosi 120-130 zł miesięcznie. Małoletnia I. uczęszcza również na zajęcia z matematyki i sylabizowania do (...) (...), gdzie koszt jednorazowego wejścia to 35 zł, przy czym na zajęcia matematyki matka małoletniej kupuje jej karnet za 100 zł. Małoletnia chodzi również do bawialni, gdzie karnet na 5 wejść jednogodzinnych kosztuje 40 zł. Łącznie na zajęcia dodatkowe i przedszkole dla małoletniej E. S. przeznacza ok. 700-750 zł miesięcznie.

W 2021 r. małoletnia chodziła na kurs pływania, za który opłata wyniosła 200 zł. Lekcje pływania będą kontynuowane w najbliższe lato.

Matka małoletniej zapisując córkę na dodatkowe zajęcia nie konsultowała tego z pozwanym.

E. S. ma obecnie (...) lat. Nie pracuje. Jest całkowicie niezdolna do pracy. Otrzymuje rentę dożywotnią z uwagi na (...) (...). Aktualna wysokość renty wynosi (...) zł. Jej dochód za 2020 r. wyniósł (...) zł.

Nadal mieszka z małoletnią w mieszkaniu należącym do jej matki. Miesięczne opłaty za mieszkanie wynoszą ok. 1.000 zł i są w całości opłacane przez babcię małoletniej powódki – I. S.. E. S. nadal jest współwłaścicielską samochodu marki T. (...), rocznik (...). Na paliwo wydaje ok. 150 zł co 2 tygodnie. Nie posiada majątku.

Na żywność matka małoletniej przeznacza 500 zł miesięcznie na dwie osoby.

Otrzymuje na małoletnią (...).

/dowód: faktury i rachunki – k. 6-15, 18,73-74, 78-80, 82, 84, 86-88, 95-96

dowody wpłaty – k. 16-17, 75-77, 81, 83, 85, 89, 94

orzeczenie lekarza orzecznika ZUS – k. 38

decyzja ZUS – k. 39

orzeczenie o stopniu niepełnosprawności – k. 40-41

zaświadczenie ZUS – k. 72

PIT-37 za rok 2020 – k. 90-93

wyciąg z konta – k. 97

zeznania świadka I. S. – k. 104-104v.

przesłuchanie E. S. – k. 105/

Pozwany M. Ł. ma obecnie (...) lat. Założył własną działalność gospodarczą w ramach której zajmuje się robieniem sesji fotograficznych. Jego miesięczne dochody nie są stałe, bowiem czasem zanotuje on stratę, a czasem jego dochód jest duży. Za okres czerwiec-listopad 2021 r. jego łączny dochód wyniósł (...) zł. Jego średni miesięczny dochód wynosi obecnie ok. (...) zł. Od kwietnia 2022 r. straci on 3 klientów i jego dochody będą niższe o 2.000 zł.

M. Ł. ponosi wysokie koszty utrzymania samochodu, bowiem na paliwo wydaje ok. 2.500 zł miesięcznie.

Pozostaje w związku nieformalnym z K. K.. Z tego związku (...) r. urodziła mu się córka L..

Wraz z córką i partnerką mieszka w wynajmowanym mieszkaniu, za które opłata wynosi 1.450 zł miesięcznie. Pozwany opłaca dodatkowo rachunki za gaz – ok. 450 zł co 2 miesiące, prąd – ok. 150 zł co miesiąc i wodę.

Partnerka pozwanego przebywa na zasiłku macierzyńskim, nie ma pracy.

Pozwany nadal spłaca kredyt zaciągnięty w banku (...), którego rata wynosi 750 zł miesięcznie. Dodatkowo spłaca kredyt zaciągnięty w banku (...), którego rata wynosi 320 zł miesięcznie, a który będzie spłacał przez okres 2 lat.

Pozwany nie posiada żadnego majątku

/dowód: umowa najmu – k. 45-46

zaświadczenie o dochodach – k. 47-48

zaświadczenie o obsłudze kredytu – k. 61

odpis skrócony aktu urodzenia mał. L. Ł. – k. 62

rozliczenie wody – k. 63-64

faktury – k. 65-68

przesłuchanie M. Ł. – k. 105/

Sąd zważył co następuje:

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie zeznań świadka i stron procesu, które uznano za wiarygodne, gdyż były spójne, logiczne i znalazły potwierdzenie, w odpowiednim zakresie, w dokumentach znajdujących się w aktach sprawy (...) Sądu Rejonowego w (...), w stosownych dokumentach urzędowych i prywatnych, których domniemanie autentyczności wynikające z art. 245 kodeksu postępowania cywilnego – a w odniesieniu do dokumentów urzędowych również zgodności z prawdą tego co zostało w nich zaświadczone, wynikające z art. 244 kpc – nie zostały podważone.

Zgodnie z art. 230 kpc uznano za bezsporne okoliczności faktyczne zawarte w pozwie, pismach procesowych złożonych w sprawie oraz przytoczone w ramach informacyjnego wysłuchania stron, którym strona przeciwna nie zaprzeczyła, gdyż nie budziły wątpliwości co do zgodności z prawdziwym stanem rzeczy i znalazły, w odpowiednim zakresie, potwierdzenie w pozostałym materiale procesowym.

Zgodnie z art. 133 § 1 kro rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Przepis art. 135 § 1 kro wskazuje przy tym, że zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Zgodnie natomiast z art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Przez zmianę stosunków rozumie się zmianę usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego albo zmianę w zakresie możliwości zarobkowych zobowiązanego do alimentacji, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zwiększenie albo zmniejszenie wysokości świadczeń alimentacyjnych.

Potrzeby uprawnionego oraz możliwości zobowiązanego ulegają zmianie, tym samym może ulegać zmianie wysokość alimentów. Dlatego w razie zmiany stosunków zarówno uprawniony, jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiana stosunków może prowadzić do uchylenia obowiązku alimentacyjnego bądź do podwyższenia lub obniżenia alimentów. Dla stwierdzenia, czy nastąpiła zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 kro, należy brać pod uwagę, czy istniejące warunki i okoliczności - na tle sytuacji ogólnej - mają charakter trwały, dotyczą okoliczności zasadniczych, ilościowo znacznych i wyczerpują te przesłanki, które w istotny sposób wpływają na istnienie czy zakres obowiązku alimentacyjnego. Zmiana orzeczenia dopuszczalna jest tylko w razie zmiany stosunków powstałych po jego wydaniu (por.: uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 23 października 1954 r., I CO 41/54).

Rodzice, w zależności od swych możliwości, są obowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby), jak i duchowych (kulturalnych), także środki wychowania (kształcenia ogólnego, zawodowego) według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku. Przy ocenie, które z potrzeb uprawnionego powinny być uznane za potrzeby usprawiedliwione, należy z jednej strony brać pod uwagę możliwości zobowiązanego, z drugiej zaś zakres i rodzaj potrzeb. Będzie to mieć wpływ na rozstrzygnięcie, w jakiej mierze możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego będą wzięte pod uwagę przy oznaczaniu zakresu obowiązku alimentacyjnego. Zawsze jednak każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia, kształcenie podstawowe i zawodowe oraz na ochronę jego osoby i majątku. Wyjście poza wymienione potrzeby zależy już tylko od osobistych cech dziecka oraz od zamożności i przyjętego przez zobowiązanego modelu konsumpcji. Usprawiedliwione potrzeby dziecka winny być ocenione nie tylko na podstawie wieku, lecz również miejsca pobytu dziecka, jego środowiska, możliwości zarobkowych osób zobowiązanych do jego utrzymania oraz całego szeregu okoliczności każdego konkretnego wypadku. W szczególności pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można odrywać od pojęcia zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Pojęcia te w praktyce pozostają we wzajemnej zależności i obie przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, zwłaszcza przy ustalaniu przez sąd wysokości alimentów (por. wyrok SN- Izba Cywilna z 21 maja 1975r., III CRN 72/75).

Analiza materiału procesowego zgromadzonego w sprawie wskazuje, że aktualnie brak jest podstaw do podwyższenia alimentów na rzecz małoletniej I. Ł..

Zasadniczym powodem na jaki w toku procesu powoływała się strona powodowa, a mającym uzasadniać żądanie podwyższenia alimentów, był wzrost kosztów utrzymania dziecka spowodowany intensyfikacją zajęć dodatkowych.

Należy w tym miejscu podkreślić, że alimenty nie są środkami mającymi zapewnić realizację wszelkich potrzeb dziecka, a jedynie tych usprawiedliwionych, tj. racjonalnych i celowych.

Oczywistym jest, że dziecko ma prawo do równej stopy życiowej z rodzicami, do rozwijania swoich zainteresowań i pasji czy uczestniczenia w zajęciach dodatkowych. Prawo to jest jednak limitowane możliwościami zarobkowymi i sytuacją jego rodziców. Niedopuszczalny jest taki stan rzeczy, w którym jedno z rodziców w sposób wyłączny decyduje o zapisywaniu dziecka na liczne zajęcia dodatkowe bez konsultowania tego z drugim rodzicem w sytuacji, kiedy pociąga to za sobą istotny wzrost kosztów utrzymania dziecka.

W przedmiotowej sprawie matka małoletniej powódki wskazywała, że obecnie na zajęcia dodatkowe dziecka i przedszkole wydaje 700-750 zł miesięcznie. Jest to koszt znacząco przewyższający chociażby koszt wyżywienia małoletniej czy zakupu odzieży.

Należy raz jeszcze podkreślić, że alimenty nie mają służyć zaspokojeniu wszelkich aktywności dziecka, które matka małoletniej, jako rodzic wiodący, zaproponuje i uzna za stosowne. Realizacja takich wydatków powinna następować w porozumieniu z drugim rodzicem, który te wydatki ma współfinansować.

Oceniając zasadność roszczenia Sąd miał dodatkowo na uwadze, że od momentu ostatniego ustalenia wysokości alimentów minęło raptem 15 miesięcy. Sytuacja małoletniej I. nie zmieniła się w tym czasie w sposób istotny – nadal chodzi ona do przedszkola a struktura wydatków jest podobna.

W zakresie sytuacji pozwanego również Sąd nie dopatrzył się okoliczności uzasadniających podwyższenie alimentów. Faktem jest, że pozwany zmienił pracę i zmieniły się jego dochody, jednak doszła też konieczność utrzymania drugiego dziecka.

Z tych też względów Sąd uznał żądanie podwyższenia alimentów za przedwczesne i nieuzasadnione i dlatego na mocy art. 138 kro a contrario orzekł jak w punkcie I sentencji.

O kosztach sądowych orzeczono na podstawie art. 113 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (jt. Dz.U. z 2021r., poz. 2257), obciążając nimi Skarb Państwa.