III RC 602/21 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Toruniu z 2023-11-17
Sygn. akt III RC 602/21
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 17 listopada 2023 r.
Sąd Rejonowy w Toruniu III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:
Przewodniczący sędzia Piotr Kawecki
Protokolant st.sekr.sąd. Alina Pokorska
po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2023 r. w Toruniu,
na rozprawie
sprawę z powództwa małoletniego T. M. działającego przez matkę M. W.
przeciwko A. M.
o podwyższenie alimentów
I. zasądza od pozwanego A. M. alimenty na rzecz małoletniego T. M., w miejsce ustalonych w kwocie 400 zł miesięcznie na mocy ugody z dnia 4.10.2012r. w sprawie (...)Sądu Rejonowego (...), w kwocie obecnie po 900 zł (dziewięćset złotych) miesięcznie, poczynając od dnia 7.09.2021r., płatne z góry do dnia 15-tego każdego miesiąca, do rąk matki małoletniego M. W., z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w płatności którejkolwiek z rat,
II. oddala powództwo w pozostałej części,
III. zasądza od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Toruniu na rzecz adwokat J. K. kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) plus stawka podatku VAT, tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej A. M. z urzędu,
IV. kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Toruniu;
V. wyrokowi w punkcie I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.
Sygn. akt III RC 602/21
UZASADNIENIE
M. W. działając w imieniu małoletniego powoda T. M. w dniu 7 września 2021r. wniosła pozew przeciwko A. M. domagając się podwyższenia alimentów ustalonych dotąd w kwocie 400 zł miesięcznie na mocy ugody sądowej zawartej przed Sądem Rejonowym (...) w dniu 4 października 2012r. w sprawie (...) do kwoty po 900 zł miesięcznie, do dnia 15-ego każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia wniesienia pozwu (k.3-47 akt).
W uzasadnieniu pozwu M. W. wskazała, że od dnia uregulowania alimentów na rzecz małoletniego powoda upłynęło (...) lat, nastąpiła więc taka trwała zmiana stosunków, że żądanie pozwu jest jak najbardziej usprawiedliwione – małoletni powód ma zwiększone usprawiedliwione potrzeby: zmieniły się jego zainteresowania i pasje; znacząco wzrosły koszty zaspokajania jego usprawiedliwionych potrzeb – małoletni powód jest w fazie aktywnego wzrostu – wzrosły wydatki związane z jego wyżywieniem, ubiorem, potrzebą relaksu i wypoczynku; małoletni jest aktywny sportowo, rozwija swe pasje – w tym kosztowne - informatyczne, jest aktywny towarzysko, wymaga wsparcia w nauce – potrzebne jest zapewnienie mu korepetycji. M. W. wskazała także, że części usprawiedliwionych potrzeb małoletniego nie jest w stanie zaspokajać – nie stać jej na leczenie ortodontyczne, wyjazdy wakacyjne czy w okresie ferii zimowych.
Matka małoletniego powoda wskazała, że uzyskuje dochody rzędu 2.300 zł netto miesięcznie; ma do spłaty pożyczki w łącznej kwocie ok. 620-640 zł , w tym zaciągniętą na adaptację lokalu mieszkalnego, stałymi jej miesięcznymi wydatkami są: 560 zł opłat czynszowych, wydatki na energię elektryczną ok. 150 – 200 zł miesięcznie, opłaty za telefon komórkowy – 50 – 100 zł, opłaty za tv kablową – 85 zł, opłaty za internet – 50 zł, zakup paliwa do auta – 250 zł. M. W. wskazała, że w utrzymaniu jej i małoletniego powoda pomagają jej finansowo i rzeczowo jej rodzice, pozwany zaś poza ugodzoną kwota alimentów nie przekazuje na rzecz syna prawie żadnych dodatkowych środków, a co więcej – jego kontakty z synem i zainteresowanie nim są znikome.
Pozwany wniósł o oddalenie powództwa wskazując, że jego możliwości majątkowe i zarobkowe nie pozwalają mu na alimentację syna na wyższym poziomie. Pozwany wskazał, że zarabia najniższą krajową, że alimentuje syna, a wydatki na własne utrzymanie pochłaniają całe osiągane zarobki. Pozwany wskazał, że utrzymuje systematyczny kontakt z małoletnim powodem, a w czasie odbywanych kontaktów małoletni pozostaje na jego utrzymaniu. (k.86-88 akt)
Postanowieniem z dnia 3 sierpnia 2023r. Sąd ustanowił dla pozwanego pełnomocnika z urzędu. (k.98 akt)
Na rozprawie w dniu 13 listopada 2023r. M. W. działając w imieniu małoletniego T. M. rozszerzyła powództwo domagając się zasądzenia na rzecz małoletniego kwoty 900 zł alimentów miesięcznie od dnia wniesienia pozwu do dnia 14 grudnia 2023r., zaś od 15 grudnia 2023r. kwoty (...) alimentów miesięcznie (k. 128v akt); pozwany uznał zaś żądanie pozwu do kwoty (...) zł miesięcznie (k.128v akt).
Sąd ustalił co następuje:
Małoletni T. M. ur. (...) jest dzieckiem M. W. i A. M..
Na mocy ugody zawartej w dniu 4 października 2012r. przed Sądem Rejonowym w Toruniu w sprawie o sygn. akt (...), pozwany A. M. zobowiązał się do uiszczania alimentów na rzecz małoletniego T. M. w kwocie po 400 zł miesięcznie, poczynając od dnia 1 października 2012r., z góry do dnia 15-go każdego miesiąca, do rąk matki małoletniego M. W., z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności każdej z rat, niezależnie od zasiłku rodzinnego do którego pobierania uprawniona jest matka małoletniego powoda.
W dacie zawarcia przez strony ugody, małoletni miał (...) lat, mieszkał razem z M. W., uczęszczał do przedszkola za które opłata wynosiła 440 zł. Małoletni zapisany był na zajęcia karate, które kosztowały 30 zł miesięcznie. Małoletni zapraszany był na urodziny i imieniny do swoich przyjaciół, wydatki na prezenty dla nich potrafiły wynosić nawet ok. 210 zł miesięcznie. Na zabawki, gazetki, książeczki dla małoletniego, wyjścia do kina M. W. przeznaczała łącznie ok. 135 zł miesięcznie. Wyżywienie małoletniego zamykało się kwotą ok. 350 zł miesięcznie, zakup odzieży kwotą ok. 20 zł miesięcznie, środki higieny, czystości był to wydatek rzędu 70 zł miesięcznie.
W dacie zawarcia ugody przed sądem M. W. miała (...) lat, zatrudniona była na umowę zlecenia w (...) za wynagrodzeniem 800 zł miesięcznie, dodatkowo wykonywała masaże za które otrzymywała od 300 do 500 zł miesięcznie. M. W. otrzymywała zasiłek rodzinny w kwocie 91 zł miesięcznie. M. W. mieszkała wraz z synem w wynajmowanym mieszkaniu, jej stałe wydatki związane głównie z utrzymaniem mieszkania wynosiły:
- czynsz najmu – ok. 610 zł miesięcznie,
- opłaty za prąd – ok. 70-80 zł za półtora miesiąca,
- opłaty za tv – 55 zł miesięcznie,
- opłaty za internet – 60 zł miesięcznie,
- opłaty za telefon komórkowy – 40 zł miesięcznie,
- spłaty kart kredytowych – 350 zł miesięcznie,
- spłata ubezpieczenia OC pojazdu – 50 zł miesięcznie,
- opłata za bilet miesięczny – 86 zł miesięcznie.
Pozwany A. M. w dacie zawarcia ugody miał (...) lata, formalnie był osobą bezrobotną, bez prawa do zasiłku. Pozwany z zawodu jest stolarzem budowlanym, w dacie zawierania ugody utrzymywał się z prac dorywczych w budownictwie, zarabiał niespełna 1000 zł netto miesięcznie. Pozwany mieszkał u swojego kolegi w domku gospodarczym, regulował tam jedynie opłaty za zużycie energii elektrycznej w kwotach po 200 zł co 3 miesiące, spłacał dług za mieszkanie w którym był wcześniej zameldowany w kwocie po 100 zł miesięcznie. A. M. był przewlekle chory na łuszczycę, wydawał ok. 100 zł miesięcznie na maści leczące ją.
Dowody: akta (...) Sądu Rejonowego (...):
- odpis zupełny aktu urodzenia małoletniego k. 6,
- ugoda alimentacyjna – k. 40,
- zaświadczenia z banków w przedmiocie spłaty kredytu – k. 7, 8,
- faktura dot. opłat za abonament RTV – k. 11, 27
- przypomnienie dot. opłat za prąd – k. 12,
- umowa najmu lokalu mieszkalnego – k. 13,
- umowa z przedszkolem – k.14, 26
- umowa zlecenia – k. 15,
- dowód wpłaty opłat za przedszkole – k. 16, 31,
- decyzja w sprawie ustalenia prawa do zasiłku rodzinnego – k. 28,
- paragony – k. 29-30, 32-33,
- zaświadczenia od pracodawcy – k. 34-37,
- informacyjne wysłuchanie M. W. – k. 38-39,
- informacyjne wysłuchanie A. M. -k. 39
Obecnie małoletni T. M. ma (...) lat i rozpoczął naukę w drugiej klasie technikum samochodowego w T.. Ubezpieczenie małoletniego w szkole to wydatek 40 zł rocznie, składka na komitet rodzicielski wynosi 40 zł na rok, składka klasowa wynosi 10 zł miesięcznie. Kończąc 8 klasę szkoły podstawowej małoletni uczęszczał na korepetycje z języka polskiego i matematyki – godzina tych korepetycji kosztowała 40 zł. W pierwszej klasie technikum małoletni korzystał z korepetycji – ich koszt wynosił 200 zł miesięcznie, obecnie w drugiej klasie technikum małoletni nie potrzebuje już żadnych płatnych zajęć dodatkowych. T. M. dojeżdża do szkoły środkami komunikacji miejskiej – miesięczny bilet kosztuje 49 zł. Na początku roku szkolnego M. W. otrzymała świadczenie – tzw. na dobry start w jednorazowej kwocie 300 zł. T. M. w okresie wakacji letnich wyjeżdża na obóz harcerski, albowiem na inne formy zorganizowanego wypoczynku dla niego M. W. nie stać. Ostatni koszt obozu harcerskiego wynosił 1300 zł, dodatkowo trzeba było wyposażyć małoletniego powoda na ten obóz – zakupić mu specjalistyczną odzież, kupić dodatkowe wyżywienie. Wyjazd T. na obóz harcerski współfinansowała jego babcia – T. W.. W okresie ostatnich pięciu lat małoletni wyjechał na wakacje z pozwanym jedynie raz – nad morze.
T. M. jest dzieckiem zasadniczo zdrowym, choruje jedynie sezonowo. Małoletni ma jednak (...) ma problemy z cerą – trądzik, ma również (...) – wymaga okreslonej diety. W sierpniu 2023r. konsultowany był prywatnie – został ugryziony przez jakiegoś owada, zachodziło podejrzenie (...). Diagnoza w tym ostatnim przypadku nie jest ostateczna, zachodzi konieczność dalszych badań, niemniej koszt dotychczasowej diagnostyki i leczenia wyniósł ponad 1000 zł. M. W. prosiła pozwanego o współfinansowanie tych badań, pozwany odmówił uzasadniając to swą ciężką sytuacją finansową. W związku z problemami z trądzikiem na środki czystości i artykuły drogeryjne dla małoletniego M. W. wydatkuje ok. 150 zł miesięcznie. Małoletni winien był także pod opieką ortodonty, nosić aparat ortodontyczny (jednorazowy koszt to ok. 1000 zł plus wizyty u ortodonty min. 50 zł miesięcznie) – jednakże M. W. na tę formę leczenia syna nie stać.
Do niedawna małoletni powód uczęszczał na zajęcia z (...), których koszt wynosił 120 zł miesięcznie, obecnie uprawia (...) – opłata za te zajęcia wynosi również 120 zł. miesięcznie. Z uwagi na problemy z kręgosłupem T. M. chodzi na basen – koszt miesięczny tych wyjść wynosi ok. 50 zł. Na basen małoletni chodzi czasami z M. W., która za korzystanie z basenu nie płaci, albowiem korzysta z wykupionej przez jej pracodawcę karty uprawniającej jedynie ją do darmowych zajęć sportowych. Małoletni powód ma również zainteresowania informatyczne, których z powodu braku środków nie bardzo może rozwijać. Małoletni dysponuje komputerem nabytym za pieniądze uzbierane jeszcze z okazji uroczystości pierwszej komunii świętej, nagrywa muzykę, tworzy (...) – jednakże sprzęt ten jest już tak przestarzały, że koniecznym byłoby zakupienie nowego komputera lub modernizacja obecnego – koszt powyższego to wydatek rzędu 3.500 zł, na który M. W. nie stać. Matka małoletniego kupuje jednak synowi mikrofony, od pozwanego małoletni T. M. otrzymał głośniki.
Średni koszt wyżywienia małoletniego to ok. 700 - 800 zł miesięcznie, koszt zakupu odzieży i obuwia to średnio ok. 230 zł miesięcznie (2.800 zł rocznie). T. M. otrzymuje od matki raz na jakiś czas – gdy spotyka się z przyjaciółmi – kieszonkowe w kwotach po 20 – 30 zł. Miesięczny koszt usług fryzjerskich małoletniego to ok. 50 zł. Małoletni powód nie ma majątku mogącego przynosić mu jakikolwiek dochód; dotychczasowy miesięczny koszt zaspokajania części jego uzasadnionych potrzeb (tych zaspokajanych) wynosi ok. 1600 – 1800 zł.
Matka małoletniego powoda M. W. ma obecnie (...) lat i razem z małoletnim mieszka w mieszkaniu komunalnym w T.. Opłaty czynszowe za to mieszkanie wynoszą ok. 560 zł miesięcznie, niemniej z uwagi na powstałe zadłużenia czynszowe M. W. reguluje te opłaty obecnie na bieżąco, spłaca też powstałe zadłużenie – łącznie uiszczając 900 zł miesięcznie. Ok. (...) lat temu M. W. zaciągnęła kredyt na remont tego mieszkania w kwocie 22.000 zł, obecnie do spłaty pozostało ponad 13.000 zł z miesięczna ratą w kwocie 630 zł. Opłaty za energię elektryczną wynoszą ok. 150 – 200 zł miesięcznie, opłaty za tv kablową wynoszą 85 zł miesięcznie, internet to koszt 70 zł miesięcznie – opłaty zań uiszcza matka M. W., opłata za trzy abonamenty telefoniczne i splatę rat za nabyty telefon komórkowy to obecnie 300 zł miesięcznie.
M. W. od 2015r. zatrudniona jest w ramach umowy o pracę, na cały etat w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T., w charakterze (...), za wynagrodzeniem wynoszącym ok. 3.300 – 3.450 zł netto miesięcznie. Pracodawca częściowo finansuje jej karty na zajęcia sportowe, opłaca prywatne ubezpieczenie medyczne. M. W. jest właścicielką samochodu, który nabyli dla niej jej rodzice. Ojciec M. W. jest chory, leczy się (...) w B., dojazdy do lekarzy zapewnia mu M. W.. Samochód użytkowany jest także na potrzeby M. W. jak i małoletniego powoda – wożony jest on na zajęcia sportowe, do lekarzy itp. Paliwo do tego auta kosztuje średnio 300 zł miesięcznie, składka roczna OC wynosi 500 zł, koszt wymiany opon 200 zł rocznie, przegląd techniczny 100 zł.
Na wyżywienie własne M. W. przeznacza ok. 400 – 500 zł miesięcznie, odzież kupuje głównie używaną, na fryzjera wydaje ok. 200 zł rocznie. Matka małoletniego powoda spłaca zadłużenie w kwocie 3.500 zł na karcie kredytowej – rata miesięczna spłaty tego zadłużenia to ok. 130 zł. M. W. otrzymuje świadczenie wychowawcze na małoletniego syna w kwoce 500 zł miesięcznie, w ubiegłym roku rozliczyła też ulgę podatkową na małoletniego – otrzymała 1900 zł zwrotu podatku.
Na małoletniego syna M. W. otrzymuje od pozwanego alimenty w wysokości 400 zł miesięcznie. Wpłaty tych alimentów czasami były nieterminowe, nieregularne, w niższych niż ugodzona kwotach; okresowo, do 2021r. były egzekwowane przez komornika. (...) pomagają M. W. jej rodzice, którzy dokładają jej ok. 200 zł miesięcznie, a czasami zasilają niewielkimi kwotami również małoletniego powoda.
/dowody:
- zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu -k. 19, 20, 121-122 akt
- zestawienie opłat czynszowych -k. 21 akt,
- potwierdzenia przelewów -k. 22,24 akt,
- faktura za energię elektryczną – k. 23 akt,
- harmonogram spłat kredytu – k. 25, 27
- umowa pożyczki -k. 26, 28 akt,
- faktura za usługi (...) – k. 29 akt,
- zeznania świadka T. W. -k. 125v-126v,
- zeznania M. W. -k. 126v-127v
Pozwany A. M. ma obecnie (...) lata i od sierpnia 2023r. pracuje w ramach umowy o pracę – zawartej obecnie na okres(...) miesięcy, (...), jako pracownik fizyczny – magazynier w firmie (...), z wynagrodzeniem w kwocie (...) netto miesięcznie (kurs 1 euro w dniu 13.11.2023r. – ok. 4,43 zł ), czyli ok. 5316 zł netto miesięcznie. Do pracy w (...) pozwany wyjechał po okresie zatrudnienia w charakterze kierowcy w firmie (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T., gdzie otrzymywał wynagrodzenie w kwocie średnio 3.406,91 zł brutto miesięcznie. Jego wynagrodzenie było obciążone egzekucją komorniczą alimentów w sprawie (...) w kwocie 449,60 zł miesięcznie. Fakt wszczęcia egzekucji komorniczej był powodem wielkiego niezadowolenia pozwanego, przedmiotem obraźliwej korespondencji elektronicznej kierowanej do M. W.. Do pracy (...) pozwany A. M. wyjechał w celach zarobkowych – podjęcia lepiej płatnego niż dotychczasowe – zatrudnienia; w organizacji i finansowaniu tego wyjazdu pomógł pozwanemu jego dotychczasowy pracodawca – pożyczył mu na wyjazd (...) kwotę 1600 zł, a wcześniej jeszcze ok. 4000 zł. A. M. jako zastaw za długi wobec pracodawcy pozostawił mu swoje (...), rocznik 2003. Samochód ten wymaga naprawy, zachodzi konieczność opłacenia składki OC w kwocie 1500 zł. A. M. spłaca swe zadłużenie wobec pracodawcy kwotami po 600 zł miesięcznie. Dodatkowo pozwany ma zadłużenie w Banku (...) w kwocie 54.000 zł, którego nie spłaca oraz wobec swojej mamy, która niegdyś zaciągnęła dla niego pożyczkę w kwocie ok. 8.000 zł. Zadłużenia u swojej mamy pozostało pozwanemu jeszcze ok. 4 – 5 tysięcy złotych, spłaca je w kwotach po 600 zł miesięcznie.
Pozwany A. M. na utrzymaniu ma jedynie małoletniego powoda. Obecnie A. M. pozostaje w związku partnerskim z inna kobietą, która wraz z trójką swoich dzieci mieszka w Polsce. Pozwany pomaga swej partnerce i jej dzieciom, przelewa jej kwotę ok. 1.000 zł miesięcznie. Pozwany na utrzymanie własne – wyżywienie- przeznacza ok. 200 euro miesięcznie (50 euro tygodniowo) (zapis nagrania rozprawy1:28:35), dodatkowo na środki higieny, czystości 60-70 euro miesięcznie. Pozwany zakupuje także maski potrzebne mu w pracy – kupuje je w Polsce za kwotę ok. 200 zł miesięcznie, dochodzą do tego koszty przesyłki (...) w kwocie ok. 100 zł miesięcznie.
A. M. w przeszłości starał się utrzymywać kontakt z małoletnim synem. Wcześniej, gdy M. W. pozostawała w związku partnerskim z innym mężczyzną kontakt ten był ograniczony, obecnie nie ma pozwany żadnych przeszkód, by ten kontakt utrzymywać. Obecnie bezpośrednie kontakty pozwanego z małoletnim synem odbywają się dość rzadko, na przestrzeni ostatnich (...) lat małoletni wyjechał wraz z ojcem na kilkudniowe wakacje jedynie raz. Obecnie pozwany utrzymuje głównie telefoniczny kontakt z synem, na przestrzeni ostatnich lat kupił mu dwukrotnie jakiś prezent, czasami wspiera go finansowo, na ostatnie urodziny małoletni powód otrzymał od ojca kwotę 150 zł. W okresie trwania związku partnerskiego matki małoletniego z innym mężczyzną pozwany kupił synowi telefon komórkowy, by mieć z nim kontakt telefoniczny. Raty, w kwocie 400 zł miesięcznie, za ten telefon zakupiony dla syna, są już przez pozwanego w całości spłacone.
Dowody: zaświadczenie o zarobkach pozwanego – k. 119-120 akt,
- zeznania pozwanego A. M. – k. 127v-128v
- zeznania świadka T. W. – k. 125-126v akt,
- zeznania M. W. – k. 126v-127v akt,
- wydruk korespondencji pomiędzy pozwanym a M. W. – k. 34-51 akt.
Sąd zważył, co następuje:
Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie zeznań stron procesu, które uznano za wiarygodne, gdyż były spójne, logiczne i znalazły potwierdzenie, w odpowiednim zakresie, w stosownych dokumentach urzędowych i prywatnych, których domniemanie autentyczności wynikające z art. 245 kodeksu postępowania cywilnego – a w odniesieniu do dokumentów urzędowych również zgodności z prawdą tego co zostało w nich zaświadczone, wynikające z art. 244 kpc – nie zostały podważone.
Zgodnie z art. 230 kpc uznano za bezsporne okoliczności faktyczne zawarte pozwie, pismach procesowych złożonych w sprawie, którym strona przeciwna nie zaprzeczyła, gdyż nie budziły wątpliwości co do zgodności z prawdziwym stanem rzeczy i znalazły, w odpowiednim zakresie, potwierdzenie w pozostałym materiale procesowym.
Sąd dał wiarę zeznaniom świadka T. W. w całości – potwierdzają je zeznania M. W. oraz przedłożone przez nią dokumenty. Świadek T. W. nie była zorientowana co do szczegółowych kosztów zaspokajania poszczególnych usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powoda, jej zeznania potwierdziły natomiast strukturę, rodzaj tych potrzeb, potwierdziły także zakres możliwości majątkowych i zarobkowych M. W., a częściowo nawet zeznania pozwanego – w zakresie częstotliwości i rodzaju kontaktów małoletniego powoda z pozwanym. W tym ostatnim zakresie zeznania pozwanego potwierdziły także zeznania M. W..
Mając na uwadze ustalony stan faktyczny na podstawie zebranego i powyżej ocenionego materiału dowodowego Sąd uznał, że powództwo małoletniego T. M. zasługuje na uwzględnienie w części – w zakresie pierwotnie sformułowanego powództwa.
Zgodnie z art. 133 § 1 k.r.o rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Przepis art. 135 § 1 k.r.o. wskazuje przy tym, że zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Zgodnie natomiast z art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.
Małoletni powód winien mieć zaspokojone usprawiedliwione potrzeby, czyli takie, których zaspokojenie pozwala uprawnionemu żyć w warunkach odpowiadających jego wiekowi, stanowi zdrowia, wykształceniu, itp. Katalog owych potrzeb jest sprawą indywidualną. W przypadku obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dzieci zakres wzajemnych uprawnień i obowiązków alimentacyjnych wyznacza przede wszystkim dyrektywa zaspokajania przez te osoby potrzeb ekonomicznych, zgodnie z zasadą równej stopy życiowej. Usprawiedliwione potrzeby ich dzieci nie mogą być określane na poziomie elementarnym, lecz takim, jaki odpowiada stopie życiowej rodziców. Usprawiedliwione potrzeby dotyczą środków utrzymania i wychowania. Potrzeby utrzymania mają charakter konsumpcyjny. Ich zaspokojenie bowiem polega na zapewnieniu uprawnionemu mieszkania, wyżywienia, odzieży, leczenia, pielęgnacji w chorobie, itp. Zaspokojenie potrzeb dziecka w zakresie wychowania następuje przez zapewnienie mu nie tylko środków materialnych, lecz także troski o jego rozwój fizyczny i umysłowy oraz przygotowanie go do samodzielnego życia w społeczeństwie. Z art. 128 k.r.o. płynie dyrektywa, by realizować zaspokajanie potrzeb w zakresie wychowania adekwatnie do wieku dziecka, zdrowia, jego uzdolnień, rodzaju szkoły i profilu klasy, do której uczęszcza, itp., a zatem dostarczyć mu tego wszystkiego, co jest potrzebne do jego fizycznego i umysłowego rozwoju, a więc zapewnienie pielęgnacji i pieczy, odpowiedniego wykształcenia, przygotowania do życia w społeczeństwie, rozwijania zainteresowań kulturalnych i uzdolnień. Przez zmianę stosunków rozumie się zmianę usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego albo zmianę w zakresie możliwości zarobkowych zobowiązanego do alimentacji, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zwiększenie albo zmniejszenie wysokości świadczeń alimentacyjnych. Potrzeby uprawnionego oraz możliwości zobowiązanego ulegają zmianie, tym samym może ulegać zmianie wysokość alimentów. Dlatego w razie zmiany stosunków zarówno uprawniony, jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiana stosunków może prowadzić do uchylenia obowiązku alimentacyjnego bądź do podwyższenia lub obniżenia alimentów. Dla stwierdzenia, czy nastąpiła zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 kro, należy brać pod uwagę, czy istniejące warunki i okoliczności - na tle sytuacji ogólnej - mają charakter trwały, dotyczą okoliczności zasadniczych, ilościowo znacznych i wyczerpują te przesłanki, które w istotny sposób wpływają na istnienie czy zakres obowiązku alimentacyjnego. Zmiana orzeczenia dopuszczalna jest tylko w razie zmiany stosunków powstałych po jego wydaniu (por.: uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 23 października 1954 r., I CO 41/54). Podwyższenie alimentów następuje wówczas, gdy zwiększeniu uległy potrzeby uprawnionego albo wzrosły możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego.
W sprawie nie ulegało wątpliwości, że małoletni powód nie ma majątku, który przynosiłby dochód przeznaczony na jego utrzymanie. A zatem obowiązek utrzymania małoletniego T. M. spoczywa na jego rodzicach, z uwzględnieniem ich możliwości zarobkowych. Oznacza to, że również pozwany powinien ponosić odpowiednią część wszystkich wydatków związanych z utrzymaniem małoletniego syna w postaci: zakupu wyżywienia, ubioru, części opłat mieszkaniowych za mieszkanie, w którym przebywa oraz innych wydatków niezbędnych do jego prawidłowego rozwoju i wychowania.
Ponadto, jak wyjaśnił to Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 1 czerwca 1965r. (I CZ 135/64, niepublikowanym, zawartym w bazie orzeczeń (...) pod numerem (...)) dłuższy upływ czasu, a przez to i wzrost potrzeb dziecka wynikający z jego starszego wieku, stwarza podstawę do podwyższenia alimentów. Małoletni powód ma obecnie już (...) lat, uczęszcza do szkoły ponadpodstawowej, ma większe niż dotychczas potrzeby żywnościowe, powinien dbać o stan swego zdrowia, rozwój pasji i zainteresowań, co powoduje zwiększenie kosztów jego utrzymania.
Potrzeby małoletniego powoda nie są obecnie zaspokajane bieżącymi alimentami ze strony pozwanego A. M., gdyż nie płacił on alimentów regularnie; a także usprawiedliwione potrzeby małoletniego uległy znacznemu podwyższeniu, od czasu ostatniego ustalenia renty alimentacyjnej mającego miejsce ponad (...) lat temu.
Biorąc pod uwagę usprawiedliwione potrzeby małoletniego oraz zakres możliwości zarobkowych i majątkowych jego matki i pozwanego, Sąd uznał, iż kwota po 900 zł miesięcznie tytułem alimentów na rzecz małoletniego będzie adekwatna do jego usprawiedliwionych (zaspokajanych jak i niezaspokojonych dotąd) potrzeb oraz możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanego.
A. M. jest mężczyzną w sile wieku, jego obecnie uzyskiwane zarobki są zdecydowanie – ponad 5 krotnie wyższe niż w dacie podpisywania ugody alimentacyjnej. Pozwany prócz małoletniego powoda nie ma innych osób na swym utrzymaniu, fakt iż pomaga finansowo swej partnerce nie ma znaczenia dla ustalania alimentów dla małoletniego jego syna, jego dobroć i hojność okazywana partnerce nie może wyprzedzać obowiązku prawnego - odpowiedniego łożenia na utrzymanie swego małoletniego syna. Także zadłużenia pozwanego wobec banku czy innych osób fizycznych nie mogą wpłynąć na możliwości alimentacyjne A. M., gdyż powstały one w skutek zobowiązań pozwanego – z ich uregulowaniem winien się pozwany liczyć. Małoletni powód nie ma wygórowanych, rozbudowanych potrzeb – plasują się one raczej na podstawowym poziomie, dotyczą głównie potrzeb egzystencjalnych – wyżywienia, ubioru, edukacji, zdrowia, rozwoju nielicznych zainteresowań.
Należało także mieć na względzie, iż obecnie A. M. nie bierze czynnego udziału w życiu małoletniego powoda, opieka i osobiste starania o utrzymanie małoletniego i jego wychowanie spoczywają głównie na matce małoletniego - M. W..
Możliwości majątkowe i zarobkowe pozwanego A. M. – w ocenie Sądu zapewniają mu możliwość alimentacji małoletniego powoda w większym zakresie niż czynił to obecnie. Zdaniem Sądu kwota podwyższonych alimentów na rzecz małoletniego syna w zakresie obecnie zasądzonych alimentów w kwocie 900 zł miesięcznie - leży jak najbardziej w zakresie jego możliwości zarobkowych, pozwoli pozwanemu również na utrzymanie własne. Fakt dobrowolnego, okresowego przekazywania przez pozwanego pewnych sum pieniężnych bezpośrednio małoletniemu nie zwalnia go z obowiązku regularnej alimentacji i przekazywania odpowiednich kwot jego matce, nie może być to uzależnione jedynie od dobrej woli i ewentualnej hojności/lub nie, pozwanego. W pozostałym zakresie alimentacja małoletniego spoczywać powinna na matce małoletniego M. W., której zarobki od daty zawarcia ugody w zakresie alimentów również wzrosły – choć nie w takim zakresie, jak zarobki pozwanego. M. W. ma również możliwość zaspokajania potrzeb małoletniego ponad te usprawiedliwione z otrzymywanego świadczenia wychowawczego, tzw. 500+, może finansować z nich przynajmniej część potrzeb małoletniego syna, np. związanych z jego zorganizowanym wypoczynkiem czy rozwojem pasji i zainteresowań.
Mając powyższe na uwadze na podstawie art. 138 kro orzeczono jak w punkcie I sentencji. W pozostałej części powództwo jako bezzasadne zostało oddalone, o czym orzeczono w punkcie II wyroku.
W punkcie III sentencji wyroku Sąd zasądził od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Toruniu na rzecz adwokat J. K. kwotę 180 zł plus stawka podatku VAT tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu na podstawie § 10 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3.10.2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.
Sąd podzielił argumentację Trybunału Konstytucyjnego wyrażoną w wyroku z dnia 23 kwietnia 2020r. wydanego w sprawie SK 66/19, ze niezgodne z art. 31 ust. 3, 32 ust. 1 i 64 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej jest różnicowanie minimalnych stawek wynagrodzenia dla pełnomocników stron w postępowaniu sądowym w wyboru i z urzędu i dlatego za podstawę zasądzonego wynagrodzenia przyjął stawkę minimalną określoną w § 4 ust 1 pkt. 9 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie. Stawki minimalne wynoszą w sprawach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego o alimenty, nakazanie wypłacenia wynagrodzenia za pracę do rąk drugiego małżonka 120 zł.
Mając na względzie zaangażowanie w sprawę wyznaczonego adwokata i nakład jego pracy, sąd podwyższył zasądzone wynagrodzenie o 50%, zasądzając je w stawce 150%. W związku z tym przyznany pełnomocnikowi pozwanego zwrot kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu wynosił kwotę 180 zł (120 zł + 60 zł).
W punkcie IV sentencji wyroku Sąd kosztami sądowymi obciążył Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Toruniu.
Rygor natychmiastowej wykonalności nadano wyrokowi z urzędu w trybie art. 333 § 1 pkt 1 kpc, o czym orzeczono w punkcie V sentencji wyroku.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Toruniu
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Piotr Kawecki
Data wytworzenia informacji: