Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 grudnia 2024 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący sędzia Piotr Kawecki

Protokolant sekr. sądowy Anna Sosnowska

po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2024 r. w Toruniu

sprawy z powództwa Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w T. działającego na rzecz małoletniej L. O. reprezentowanej przez A. i M. małżonków G. pełniących funkcję rodziny zastępczej dla małoletniej

przeciwko S. M., P. O.

o alimenty

I.  zasądza od pozwanej S. M. alimenty na rzecz małoletniej L. O. w kwocie 200 zł (dwieście złotych) miesięcznie poczynając od dnia 01.12.2024r., płatne z góry do dnia 15-go każdego miesiąca, do rąk A. i M. małżonków G. pełniących funkcję rodziny zastępczej dla małoletniej, z odsetkami ustawowymi w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat;

II.  w pozostałej części powództwo przeciwko S. M. oddala;

III.  zasądza od pozwanego P. O. alimenty na rzecz małoletniej L. O. w kwocie 300 zł (trzysta złotych) miesięcznie poczynając od dnia 01.12.2024r., płatne z góry do dnia 15-go każdego miesiąca, do rąk A. i M. małżonków G. pełniących funkcję rodziny zastępczej dla małoletniej, z odsetkami ustawowymi w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat;

IV.  w pozostałej części powództwo przeciwko P. O. oddala;

V.  zasądza od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w. T.na rzecz adwokata T. D. kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) plus należna stawka podatku VAT tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu P. O. z urzędu,

VI.  kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa – Sąd Rejonowyw. T.;

VII.  wyrokowi w punkcie I i III nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt (...)

UZASADNIENIE

Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w T. działając na rzecz małoletniej L. M. (obecnie O.) reprezentowanej przez A. i M. małżonków G. pełniących funkcję rodziny zastępczej dla małoletniej wniósł w dniu 25.01.2023r. do Sądu Rejonowegow. T.(omyłkowo złożony w Sądzie Rejonowym w. T.) pozew przeciwko rodzicom małoletniej:

- S. M. - o zasądzenie na rzecz małoletniej powódki alimentów w kwocie 300 zł miesięcznie płatnych do rąk rodziny zastępczej A. i M. małżonków G. począwszy od daty wniesienia pozwu do dnia 15 każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w zapłacie którejkolwiek z rat;

- P. O. - o zasądzenie na rzecz małoletniej powódki alimentów w kwocie 300 zł miesięcznie płatnych do rąk rodziny zastępczej A. i M. małżonków G. począwszy od daty wniesienia pozwu do dnia 15 każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w zapłacie którejkolwiek z rat;

oraz o zasądzenie od pozwanych kosztów postępowania według norm przepisanych i o nadanie wyrokowi klauzuli natychmiastowej wykonalności.

W uzasadnieniu pozwu dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w T. wskazał, że: małoletnia L. M. jest dzieckiem pozwanych, a przebywa od października 2022r. w rodzinie zastępczej u A. i M. małżeństwa G.;

- pozwani, rodzice małoletniej, są pozbawieni wolności w związku z toczącym się przeciwko nim postępowaniem karnym,

- pozwani nie partycypują w żadnym zakresie w kosztach utrzymanie małoletniej ich córki: utrzymują jedynie z nią kontakt w formie przesyłanych listów i rysunków.

W odpowiedzi na pozew S. M. wniosła o oddalenie powództwa wskazując, iż przebywa w zakładzie karnym, nie ma zatrudnienia, nie ma możliwości majątkowych ani zarobkowych, by płacić alimenty na rzecz małoletniej córki.

W odpowiedzi na pozew P. O. wniósł o oddalenie powództwa wskazując, iż jest obecnie tymczasowo aresztowany i nie ma możliwości podjęcia jakiejkolwiek pracy. Pozwany wskazał, że bardzo kocha swoją córkę, niemniej łożyć na jej rzecz alimenty będzie mógł dopiero po opuszczeniu aresztu śledczego lub zakładu karnego.

Postanowieniem z dnia 18 października 2024r. Sąd zwolnił pozwanego P. O. od kosztów sądowych i ustanowił dla niego adwokata z urzędu.

Okręgowa Rada Adwokacka w T. w dniu 25.10.2024r. wyznaczyła adw. T. D. jako adwokata z urzędu dla pozwanego P. O. w niniejszej sprawie.

Pełnomocnik pozwanego P. O. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu.

Sąd ustalił, co następuje:

Małoletnia L. O. ur. (...) jest dzieckiem pochodzącym ze związku nieformalnego S. M. i P. O.

/dowód: odpis zupełny aktu urodzenia k. 8 akt/

Postanowieniem z dnia 26 października 2022 r. wydanym w sprawie I. N. (...) Sąd Rejonowy w. T. zarządził umieszczenie małoletniej L. O. (wcześniej noszącej nazwisko M.) w niezawodowej rodzinie zastępczej u A. G. i M. G.. Postanowieniem Sądu Rejonowego w. T. z dnia 24.07.2023r. w sprawie I. N. (...) ustalono, że miejscem zamieszkania małoletniej L. O., która na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w. T. z dnia 26.10.2022r. wydanego w sprawie I. N. (...) została umieszczona w rodzinie zastępczej u A. i M. małżonków G., będzie każdorazowo miejsce zamieszkania rodziny zastępczej.

/dowód: odpis postanowienia SR w. T.z dnia 26.10.2022r. w sprawie I. N. (...) – k. 6 akt

odpis postanowienia SR w. T. z dnia 24.07.2023r. w sprawie I. N. (...) – k. 23 akt /

Obowiązek alimentacyjny S. M. wobec jej małoletniej córki L. O. nie został dotąd ustalony sądownie. S. M. jest także matką małoletnich dzieci: K. O. umieszczonego w rodzinie zastępczej, wobec którego jest zobowiązana alimentacyjnie w kwocie 100 zł miesięcznie i małoletniego J. T. umieszczonego w rodzinie zastępczej, wobec którego również jest zobowiązana alimentacyjnie w kwocie 100 zł miesięcznie. Pozwana S. M. ma obecnie (...), z zawodu jest cukiernikiem, w przeszłości pracowała jako sprzątaczka, salowa, pracownik obsługi maszyn. Pozwana leczy się (...), choruje na (...), jest w trakcie przedłużania orzeczenia o niepełnosprawności w stopniu znacznym i starań o rentę. Pozwana nie ma majątku, nie ma oszczędności, jest zadłużona na kwotę 3470 zł. Pozwana pisze listy do małoletniej powódki, wysyła jej sporządzane przez siebie rysunki. Pozwana S. M. od maja 2021 r. jest tymczasowo aresztowana, przebywa obecnie w Zakładzie Karnym(...) w G. w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa z art. 156 kk i art. 207 kk popełnionego na szkodę małoletniej L. O.. Nieprawomocnym wyrokiem orzeczono wobec pozwanej karę (...) pozbawienia wolności.

Dowód: zeznania pozwanej S. M. – k. 11v akt

Obowiązek alimentacyjny P. O. wobec jego małoletniej córki L. O. nie został dotąd ustalony sądownie.

/okoliczność bezsporna, a nadto zeznania P. O. – k. 111v-112 akt/

P. O. ma obecnie (...). Z zawodu jest kucharzem. Pozwany jest ojcem małoletniego K. O. umieszczonego w rodzinie zastępczej, wobec którego nie jest zobowiązany alimentacyjnie oraz małoletniej L. O. umieszczonej w rodzinie zastępczej u A. i M. małżonków G., wobec której również nie był dotąd zobowiązany alimentacyjnie.

Od 29 maja 2021 r. pozwany jest tymczasowo aresztowany, przebywa obecnie w Zakładzie Karnym (...) w G. w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa z art. 207 kk popełnionego na szkodę małoletniej L. O.. Nieprawomocnym wyrokiem orzeczono wobec pozwanego karę (...) pozbawienia wolności.

Do tej pory pozwany nie partycypował w żaden sposób w kosztach utrzymania małoletniej.

Przed tymczasowym aresztowaniem pozwany pracował w charakterze pracownika fizycznego i zarabiał ok. 5.000 zł netto miesięcznie. Pozwany P. O. ma długi w kwocie ok. 11.000 zł wynikające z zaciągania pożyczek na cele konsumpcyjne.

P. O. jest osobą zdrową psychicznie i fizycznie.

Dowód: zeznania P. O. – k. 11v-112 akt

Małoletnia L. O. ma obecnie ponad (...). Po umieszczeniu małoletniej w rodzinie zastępczej, żaden z rodziców w żadnym zakresie nie partycypował w ponoszeniu kosztów jej utrzymania.

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o okoliczności bezsporne, dowody z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy oraz zeznania pozwanej S. M. i pozwanego P. O..

Sąd uznał za wiarygodne dokumenty zgromadzone w toku postępowania. Prawdziwość dokumentów nie budziła bowiem wątpliwości i nie była kwestionowana przez strony.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania pozwanej S. M., albowiem znalazły one potwierdzenie w zebranym materiale dowodowym.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania pozwanego P. O., albowiem znalazły one potwierdzenie w zebranym materiale dowodowym.

Zgodnie z przepisami art. 128, 129, 133 § 1 oraz art. 135 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego kwota alimentów należnych dziecku, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie a nie posiada majątku przynoszącego dochód, zależy od usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości każdego z jego rodziców, albowiem obowiązek alimentacyjny spoczywa w odpowiednich częściach na obojgu rodzicach, stosownie do ich aktualnych możliwości finansowych.

Oznacza to, że pozwana S. M. i pozwany P. O. powinni ponosić odpowiednią część wszystkich wydatków związanych z utrzymaniem małoletniej powódki w postaci: zakupu wyżywienia, ubioru, leków, środków higieny i pielęgnacji, części opłat eksploatacyjnych za mieszkanie w którym przebywa, oraz innych wydatków niezbędnych do jej prawidłowego rozwoju i wychowania.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, że niewątpliwie na pozwanej S. M. i na pozwanym P. O. spoczywa obowiązek alimentacyjny względem małoletniej powódki L. O., która nie ma majątku mogącego przynosić jej dochód i która nie jest w stanie utrzymywać się samodzielnie.

Analiza materiału procesowego zgromadzonego w niniejszej sprawie wskazuje, że w zakresie możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanej S. M. znajduje się płacenie alimentów na rzecz małoletniej L. O. w kwocie po 200 zł miesięcznie. Pozwana zobowiązana jest już alimentacyjnie wobec dwojga swoich małoletnich dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych. Z doświadczenia życiowego wynika, że podstawowe koszty utrzymania małoletniej L. O.: jej wyżywienia, ubioru, środków czystości i higieny, leczenia, edukacji, rozwoju zainteresowań są znaczne i oscylują wokół łącznej kwoty ok. 2.000 zł miesięcznie. Aktualnie małoletnia powódka ma usprawiedliwione potrzeby, które nie są zaspokajane. Jednocześnie w ocenie Sądu pozwana ma możliwości zarobkowe, by łożyć na małoletnią alimenty w kwocie po 200 zł miesięcznie i choć w niewielkim stopniu przyczyniać się do ponoszenia części kosztów związanych z zaspokajaniem jej usprawiedliwionych potrzeb.

Pozwana S. M. została nieprawomocnie skazana za przestępstwo umyślne, obecnie jest tymczasowo aresztowana.

Analiza materiału procesowego zgromadzonego w niniejszej sprawie wskazuje, że w zakresie możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego znajduje się płacenie alimentów na rzecz małoletniej L. O. w kwocie po 300 zł miesięcznie.

Kwota ta bez wątpienia nie jest kwotą wysoką. Z doświadczenia życiowego wynika, że podstawowe koszty utrzymania małoletniej: jej wyżywienia, ubioru, środków czystości i higieny, leczenia, edukacji, rozwoju zainteresowań są znaczne i oscylują wokół łącznej kwoty ok. 2.000 zł miesięcznie. Aktualnie małoletnia powódka ma usprawiedliwione potrzeby, które nie są zaspokajane. Jednocześnie w ocenie Sądu pozwany ma możliwości zarobkowe, by łożyć na małoletnią alimenty w kwocie po 300 zł miesięcznie i choć w niewielkim stopniu przyczyniać się do ponoszenia części kosztów związanych z zaspokajaniem jej usprawiedliwionych potrzeb.

Pozwany P. O. został nieprawomocnie skazany za przestępstwo umyślne, obecnie jest tymczasowo aresztowany.

W uchwale z dnia 23 sierpnia 1995r. w sprawie III CZP 94/95 ( Lex nr 9225) Sąd Najwyższy stwierdził, że „z uwagi na okoliczności sprawy, sąd może nie uwzględnić zmiany niekorzystnej dla możliwości zarobkowych zobowiązanego, jaką spowodowało umieszczenie go w zakładzie karnym (art. 136 k.r.o.)”. W orzecznictwie wskazuje się ponadto, że tylko odbywanie kary pozbawienia wolności przez sprawców przestępstw nieumyślnych nie uzasadnia przyjęcia fikcji, że możliwości zarobkowe zobowiązanego, wyznacza abstrakcyjny poziom dochodów, jakie pozbawiony wolności mógłby uzyskać, gdyby nie został umieszczony w zakładzie karnym, w szczególności w odniesieniu do sprawców nieumyślnych przestępstw komunikacyjnych, którzy swoim dotychczasowym postępowaniem nie dawali powodów do przypisywania im zachowań utrudniających realizację obowiązku alimentacyjnego.

Sąd wziął pod uwagę, iż obecne pozbawienie każdego z pozwanych możliwości osiągania jakichkolwiek dochodów nastąpiło w wyniku osadzenia każdego z nich w areszcie za podejrzenie popełnienia przestępstwa umyślnego, a następnie nieprawomocnego skazania na karę wielu lat pozbawienia wolności.

Zaznaczyć należy, że ustalenie możliwości zarobkowych (majątkowych) zobowiązanego do alimentacji ma często charakter hipotetyczny, gdyż kryterium takich możliwości nie zawsze są zarobki osiągane aktualnie przez zobowiązanego, lecz sama zdolność do uzyskania wyższego wynagrodzenia. Jeżeli zatem - najczęściej - wysokość alimentów sąd ustala na podstawie zarobków otrzymywanych przez pozwanego, to nie dlatego, że pomija dyspozycję art. 135 § 1 KRO, lecz z tej racji, że zarobki te odpowiadają możliwościom zobowiązanego. Prowadzi to do konkluzji, że poza całokształtem okoliczności faktycznych, które w sprawie o alimenty sąd obowiązany jest wziąć pod uwagę, istnieje pewna sfera ocen, które odnoszą się do przypuszczenia, domysłu, a nie do faktów jako okoliczności rzeczywistych. Dlatego też sąd wcale nie musi odwoływać się do art. 136 kro, aby móc nie uwzględniać niekorzystnego dla osoby uprawnionej stanu zarobkowego zobowiązanego, w jakim pozostaje on przez wykonywanie pracy mniej wynagradzanej lub nawet brak zatrudnienia. Wystarczy wykazać mu, że ma możliwość podjęcia zatrudnienia na dotychczasowych nawet warunkach płacowych, a zatem, że nie wykorzystuje swoich możliwości zarobkowych. Obojętne są tu przy tym motywy postępowania zobowiązanego, a w szczególności, czy chodzi o działanie z zamiarem uchylenia się w całości lub w części od obowiązku alimentacyjnego, czy też zwykłe niedołęstwo życiowe. Rozstrzyga unormowanie, że o zakresie świadczeń alimentacyjnych decydują możliwości zarobkowe (majątkowe), nie zaś osiągane faktycznie przez pozwanego wynagrodzenie za pracę (dochody z majątku).

Artykuł 136 KRO nie uchybia art. 135 § 1 KRO co do samej zasady, że zakres świadczeń alimentacyjnych zależy - m.in. - od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego, jednakże przy zastosowaniu art. 136 KRO możliwości takie ustala się z pominięciem wymienionych w przepisie zdarzeń, które je faktycznie ograniczają lub nawet usuwają. Skoro art. 136 KRO zezwala na nieuwzględnienie pewnych faktów "przy ustalaniu zakresu świadczeń alimentacyjnych", a taki właśnie zakres wyznacza art. 135 KRO, to nie powinno ulegać wątpliwości, że unormowanie przyjęte w art. 136 KRO nie może naruszać ogólnych zasad artykułu poprzedzającego.

Sankcja art. 136 KRO skierowana jest przeciwko tylko tym osobom zobowiązanym do alimentacji, które z własnej woli, bez żadnych powodów, pomniejszają swoje możliwości zarobkowe (majątkowe) ze skutkiem utrudnienia lub uniemożliwienia realizacji obowiązku alimentacyjnego. Zdarzenia wymienione w art. 136 KRO muszą być wynikiem działalności zobowiązanego, podejmowanej in fraudem osoby uprawnionej. Ten motyw ustawodawczy jest wyraźnie dostrzegalny w unormowaniu, które stanowi o braku ważnych powodów zrzeczenia się prawa lub zatrudnienia albo podjęcia pracy mniej zyskownej. Wymienione zdarzenia są przeto aktami dobrowolnymi. Nie chodzi tu przy tym jedynie o złą wolę zobowiązanego, o świadome szkodzenie interesowi rodziny, lecz ogólnie o podstawę nieliczenia się z potrzebami członków rodziny uprawnionych do otrzymania środków utrzymania. Czasowe ograniczenia możliwości nieuwzględnienia zmian, o których mowa w art. 136 KRO, należy tłumaczyć - między innymi - tym, że roszczenia alimentacyjne dochodzone są w zasadzie od teraz i na przyszłość, gdyż służą potrzebom, które nie są zaspokojone. Dlatego też okoliczności, które pogarszały stan majątkowy zobowiązanego lub jego zdolności płatnicze, nie wpływają znacząco na aktualne jego położenie, właściwe przy ocenie zakresu świadczeń alimentacyjnych.

Art. 136 KRO ukierunkowany jest ku ochronie usprawiedliwionego interesu osoby uprawnionej do otrzymania alimentów, ale nie w takim stopniu, który w ogóle nie liczy się z położeniem zobowiązanego. Zobowiązanego omija sankcja z art. 136 KRO, gdy z ważnych w świetle zasad doświadczenia życiowego i zasad moralnych powodów dochodzi do pomniejszenia majątku i źródeł dochodów, obiektywnie niekorzystnego z punktu widzenia potrzeb rodziny.

Przedstawiona argumentacja prowadzi do wniosku, że art. 136 KRO, nie wprowadza w przyjętym unormowaniu odstępstwa od ogólnej zasady ustalania zakresu świadczeń alimentacyjnych odpowiednio do zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego, lecz stanowi o zastosowaniu tej zasady w szczególnej sytuacji, gdy ochrona interesu osoby uprawnionej do otrzymywania alimentów wymaga wyobrażenia nie istniejącego stanu majątkowego zobowiązanego przy określaniu jego możliwości płatniczych. W każdym wypadku potrzeby ustalenia zakresu świadczeń alimentacyjnych nie można ominąć omawianej zasady. W sprawie, w której ma zastosowanie art. 136 KRO, różnica dotyczy w istocie sposobu czy metody ustalania możliwości zobowiązanego. Stosowanie tego przepisu nie oznacza bowiem, że w zakresie objętym jego dyspozycją wysokość alimentów nie jest uzależniona od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Natomiast należy przyjąć, że pojęcie takich możliwości w znaczeniu prawnym, tj. jako ustawowej przesłanki wysokości należnych alimentów, odbiega nieco od jego faktycznego rozumienia. To ostatnie akcentuje realność zdolności zarobkowania lub pozyskiwania środków utrzymania z majątku, podczas gdy w pewnych sytuacjach kodeks rodziny i opiekuńczy zezwala na przyjęcie takiego stanu poprzez fikcję. Znaczenie art. 136 KRO w jego relacji do art. 135 § 1 KRO sprowadza się w gruncie rzeczy do "testowania" zasady możliwości w stosunku do wskazanych w przepisie stanów faktycznych.

Artykuł 136 kro ma charakter wyjątkowy. Dlatego nie można poddawać go wykładni nadmiernie rozszerzającej. Skoro jednak służy on ochronie usprawiedliwionego interesu rodziny, wykładnię należy przeprowadzić w sposób prowadzący do rozwiązań sprzyjających realizacji jego celu w zmienionych warunkach społeczno-gospodarczych. Warunki te powodują potrzebę zaradzenia pogarszającej się sytuacji materialnej rodziny w sytuacji, gdy osoba zobowiązana do alimentacji została skierowana do odbycia kary pozbawienia wolności i nie została zatrudniona odpłatnie w zakładzie karnym; podobnie, gdy wprawdzie została zatrudniona, ale na warunkach znacznie gorszych. Nie można zatem wykluczyć dopuszczalności zastosowania art. 136 KRO także w sytuacji, gdy osoba, która była już zobowiązana do świadczeń alimentacyjnych dopuściła do utraty zatrudnienia albo możliwości jego uzyskania przez to, że w konsekwencji popełnienia przestępstwa (czy choćby podejrzenia popełnienia przestępstwa) została pozbawiona wolności. Chodzić tu będzie o takie wypadki, które ze względu na okoliczności sprawy - w świetle zasad doświadczenia życiowego i współżycia społecznego - uzasadniają potraktowanie osoby pozbawionej wolności na równi z zobowiązanym, który dobrowolnie, bez żadnych powodów, uszczupla swój majątek lub zdolności zarobkowe w sposób wskazany przez art. 136 KRO, lekceważąc obowiązek alimentacyjny. Z tego punktu widzenia uzasadnione jest różnicowanie spraw stosownie do okoliczności, które obrazują określony stan faktyczny dotyczący sytuacji powstałej w związku z pozbawieniem wolności zobowiązanego do alimentacji w odniesieniu do jego zachowań istotnych dla zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb rodziny. Nie może chodzić tu przy tym o "wznowienie" represyjności wobec osoby obciążonej obowiązkiem alimentacyjnym i ponowną ocenę przez sąd rodzinny stopnia zawinienia czynu karalnego, lecz o wnikliwe rozpatrzenie, w szczególności ze względu na charakter przestępstwa, okoliczności istotnych dla oceny stosunku osoby pozbawionej wolności do obowiązku alimentacyjnego. Przy ocenie możliwości zarobkowych (majątkowych) w omawianych okolicznościach istota rzeczy nie sprowadza się zatem do faktu, że osoba zobowiązana do alimentacji popełniła czyn karalny, lecz do konsekwencji praktycznych związanych z tym faktem, polegających na utracie zdolności zarobkowej w wyniku pozbawienia wolności. Ta ostatnia okoliczność nie zależy bezpośrednio od woli osoby dopuszczającej się czynu karalnego. Jest urzeczywistnieniem norm prawa karnego. Natomiast w zasięgu woli tej osoby pozostają zachowania, które ostatecznie doprowadzają do umieszczenia jej w zakładzie karnym (areszcie tymczasowym). W tym znaczeniu można mówić o zależności zdarzenia, które doprowadza do utraty przez osobę obciążoną obowiązkiem alimentacyjnym źródła zarobkowania od tej osoby. Ocena takich właśnie zachowań na gruncie art. 136 KRO, przy uwzględnieniu celu i funkcji tego przepisu, jego ograniczeń podmiotowych i przedmiotowych, jest niezbędna dla dopuszczenia możliwości nieuwzględnienia przy ustalaniu zakresu świadczeń alimentacyjnych faktu, że osoba takim obowiązkiem obciążona utraciła całkowicie (częściowo) możliwość zarobkowania na skutek umieszczenia jej w zakładzie karnym i pozostawania odtąd bez pracy (podejmowania tam pracy znacznie mniej płatnej). Obowiązek alimentacyjny ma charakter obiektywny i jego powstanie opiera się na stosunku rodzinnym. Przepisom kodeksu rodzinnego i opiekuńczego obca jest penalizacja. Nie mniej jednak nie może też ujść uwadze, że "ostrze" przepisu art. 136 KRO wymierzone zostało przeciwko osobom, które naruszają obowiązki rodzinne przez podjęcie zobowiązań służących utrudnieniu realizacji powinności dostarczania rodzinie środków utrzymania, co dostatecznie uzasadnia różnicowanie spraw o uchylenie alimentów dochodzone przez osoby izolowane pozbawione zatrudnienia.

Pozwana S. M. wskazała, że przed aresztowaniem podejmowała się różnych, raczej niskopłatnych prac – była sprzątaczką, salową, pracownikiem obsługi maszyn. Pozwany P. O. przyznał, iż wysokość jego zarobków przed aresztowaniem wynosiła ok. 5.000 netto miesięcznie. Aresztowanie i następczo nieprawomocne skazanie każdego z pozwanych nastąpiło wobec podejrzenia z dużym prawdopodobieństwem popełnienia przez niego przestępstwa umyślnego, nie świadczy to więc o braku jego możliwości majątkowych i zarobkowych w partycypowaniu w kosztach utrzymania małoletniej córki. Każdy z pozwanych nie będąc skazanym prawomocnym wyrokiem karnym korzysta oczywiście z domniemania niewinności, niemniej zdaniem Sądu pozbawienie wolności w wyniku tymczasowego aresztowania i nieprawomocnego wyroku skazującego na karę pozbawienia wolności stosować należy odpowiednio do sytuacji prawomocnego skazania na karę pozbawienia wolności.

Sąd miał również na uwadze, że na zaspokojenie potrzeb małoletniej powódki rodzina zastępcza otrzymuje świadczenia pomocowe, które powinny być przeznaczane na częściowe pokrywanie jej potrzeb. Nie zwalnia to jednak każdego z pozwanych z obowiązku partycypowania w kosztach zaspokajania usprawiedliwionych, podstawowych potrzeb małoletniej powódki.

Zgodnie bowiem z art. 4 ust. 1 ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci celem świadczenia wychowawczego jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych.

W świetle przepisu art. 135 § 3 pkt. 3 k.r.o. świadczenie wychowawcze nie ma wpływu na zakres świadczeń alimentacyjnych.

W ocenie Sądu przebywając na wolności pozwana S. M. mogłaby osiągać przynajmniej najniższe krajowe wynagrodzenie, tj. kwotę ( od dnia 1.07.2024r.) – 4.300 zł brutto, a więc 3.261 netto miesięcznie. Mając na względzie powyższe, zdaniem Sądu pozwana pomimo obowiązku alimentacyjnego również na dwoje swoich małoletnich dzieci K. O. i J. T., ma możliwości zarobkowe na poziomie pozwalającym na łożenie alimentów na rzecz małoletniej L. O. w kwocie 200 zł miesięcznie.

W ocenie Sądu przebywając na wolności pozwany P. O. mógłby osiągać zarobki dotychczas osiągane (ok. 5000 zł netto miesięcznie), ale nawet w przypadku utraty dotychczasowego zatrudnienia - co najmniej osiągać najniższe krajowe wynagrodzenie, tj. kwotę ( od dnia 1.07.2024r.) – 4.300 zł brutto, a więc 3.261 netto miesięcznie. Mając na względzie powyższe, zdaniem Sądu pozwany ma możliwości zarobkowe na poziomie pozwalającym na łożenie alimentów na rzecz małoletniej córki w kwocie 300 zł miesięcznie.

Żądanie pozwu obejmowało zasądzenie alimentów od pozwanej S. M. i od pozwanego P. O. od daty wytoczenia powództwa. Biorąc pod uwagę moment wydawania orzeczenia, pozwani mieliby obowiązek spłaty zaległych alimentów za okres niemal dwóch lat. Sąd uznał, że w obecnej sytuacji każdego z pozwanych, pozbawienia wolności, zasadnym będzie zasądzenie alimentów od każdego z nich - od dnia 1.12. 2024 r.

Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził od pozwanej S. M. na rzecz małoletniej powódki alimenty w kwocie po 200 zł miesięcznie poczynając od dnia 1.12. 2024 r., orzekając jak w punkcie I. sentencji, oddalając powództwo w pozostałej części przeciwko S. M. jako niezasadne, o czym orzeczono w punkcie II. wyroku.

Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził od pozwanego P. O. na rzecz małoletniej powódki alimenty w kwocie po 300 zł miesięcznie poczynając od dnia 1.12.2024 r., orzekając jak w punkcie III. sentencji, oddalając powództwo w pozostałej części przeciwko P. O. jako niezasadne, o czym orzeczono w punkcie IV. wyroku.

W punkcie V sentencji Sąd zasądził od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w. T. na rzecz adwokata T. D. kwotę 240 zł plus należną stawkę podatku VAT tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu P. O. z urzędu na mocy § 10 ust. 1 pkt 9, § 4 ust. 2 pkt 3 i 4, § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. poz. 763).

Sąd w punkcie VI. wyroku kosztami sądowymi obciążył Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w. T..

Rygor natychmiastowej wykonalności został nadany wyrokowi w części zasądzającej alimenty w punkcie I i III wyroku z urzędu, na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 kpc.