Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Toruniu

POSTANOWIENIE

Dnia 21 grudnia 2023 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym

PrzewodniczącySędzia Natalia Bonowicz

P. E. R.

po rozpoznaniu w dniu 21 grudnia 2023 r. w Toruniu

na rozprawie sprawy

z urzędu

z udziałem M. P. i D. C.

o wydanie zarządzeń z art. 109 kro odnośnie małoletnich J. C. i W. C.

postanawia

1.  na podstawie art. 109 § 1 i § 2 pkt 3 kro poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej M. P. nad jej małoletnimi dziećmi: J. C., ur. (...) w I. i W. C., ur. (...) w T., zam. w C. przy ul. (...) stałemu nadzorowi kuratora sądowego, ustalając terminy składania sprawozdań kuratorskich na jeden raz co 3 miesiące;

2.  Zasądzić od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Toruniu na rzecz r. pr. L. M. kwotę 240,00 zł (dwieście czterdzieści złotych) plus należna stawka VAT tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej uczestniczce postępowania z urzędu oraz kwotę 575,48 zł (pięćset siedemdziesiąt pięć złotych czterdzieści osiem groszy) tytułem zwrotu wydatków;

3.  kosztami sądowymi obciążyć Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Toruniu.

Sędzia Natalia Bonowicz

Sygn. akt III Nsm 423/21

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 18 marca 2021r. wszczęto z urzędu postępowanie o wydanie zarządzeń opiekuńczych w trybie art. 109 kro odnośnie małoletniej J. C. ur. (...) oraz małoletniego W. C. ur. (...), przy udziale M. P. i D. C..

Podstawę wszczęcia postępowania stanowiło zarządzenie sędziego z dnia 16 czerwca 2021r., którym na podstawie akt (...) tutejszego Sądu skierowano do dekretacji sprawę z urzędu o wydanie zarządzeń z art. 109 kro odnośnie małoletnich J. C. i W. C..

Sąd ustalił, co następuje

Małoletnia J. C. ur. (...) w I. i małoletni W. C. ur. (...) w T. są dziećmi pochodzącymi z nieformalnego związku (...).

D. C. mieszkał wraz z dziećmi i matką małoletnich do października 2015 r.

Początkowo po rozstaniu z matką dzieci, ojciec utrzymywał kontakt z małoletnimi dziećmi, odwiedzał je w miejscu zamieszkania co tydzień w weekendy lub w ciągu tygodnia. Małoletni odbywali również wizyty w miejscu zamieszkania ojca. Po pewnym czasie kontakty ojca z dziećmi zostały urwane. Obecnie D. C. nie ma żadnego kontaktu z małoletnimi.

/dowód: odpisy zupełne aktu urodzenia k. 13-14

przesłuchanie M. P. – k. 263-264v,

przesłuchanie D. C. – k. 264v-265v /

Przed tutejszym Sądem pod sygnaturą III Nsm (...)toczyła się sprawa z wniosku M. P. o wydanie rozstrzygnięcia w trybie art. 97 § 2 kro odnośnie małoletnich J. C. i W. C., sprawa z wniosku D. C. o ustalenie kontaktów z małoletnimi J. C. i W. C. oraz sprawa z wniosku M. P. o pozbawienie D. C. władzy rodzicielskiej nad małoletnimi J. C. i W. C..

Postanowieniem z dnia 16 lutego 2021r. wydanym sprawie o sygn. akt III Nsm (...)Sąd Rejonowy w Toruniu oddalił wnioski matki małoletnich o zezwolenie na zmianę nazwiska małoletnich na nazwisko matki oraz o pozbawienie D. C. władzy rodzicielskiej nad małoletnimi J. C. i W. C..

Nadto w/w postanowieniem Sąd ustalił, że D. C. ma prawo do osobistych kontaktów z małoletnimi J. C. i W. C. w każdą I (pierwszą) i III (trzecią) sobotę miesiąca w godzinach od 11.00 do 14.00 w Zespole (...) w T. przy ul. (...), z udziałem psychologa lub pedagoga, bez obecności matki małoletnich, zaś w pozostałym zakresie wniosek oddalił. Dodatkowo Sąd w/w postanowieniem zobowiązał matkę małoletnich M. P. do przygotowania dzieci do kontaktów z ojcem i umożliwienia ich realizacji na zasadach określonych w niniejszym postanowieniu, w szczególności do każdorazowo przywożenia małoletnich na miejsce kontaktu i odbierania ich po kontakcie.

/dowód: akta III Nsm (...) Sądu Rejonowego w Toruniu/

Obecnie kontakty małoletnich z ojcem nie są realizowane. Ojciec nie uczestniczy w życiu dzieci i ich nie wychowuje. M. P. twierdzi, że nie realizuje ona orzeczonych postanowieniem kontaktów dzieci z ojcem gdyż pracuje ona w soboty, opiekuje się chorą matką oraz z uwagi na brak chęci ze strony dzieci na kontakty z ojcem. Od początku ustalenia przez Sąd kontaktów ojca z dziećmi (najpierw z udziałem kuratora, potem już bez) M. P. nie chce ich realizować. Matka małoletnich twierdzi, że to dzieci nie chcą w nich uczestniczyć. W trakcie toczącego się postępowania w niniejszej sprawie, matka dzieci nie zmieniała swojej postawy co do umożliwienia dzieciom kontaktów z ich ojcem.

Małoletnia J. C. w zeszłym roku chodziła do psychiatry i przyjmowała leki przeciwlękowe. Obecnie dziewczynka nie przyjmuje leków i nie chodzi na psychoterapię. W ocenie matki J. C. obecnie nie potrzebuje pomocy psychiatrycznej. Od 2022 r. do czerwca 2023 r. małoletnia J. C. uczęszczała do (...)Szkoły Podstawowej (...) w T.. W w/w szkole małoletnia funkcjonowała prawidłowo, uczęszczała do szkoły regularnie, dobrze się uczyła się, nie miała problemów z nauką (za wyjątkiem języka angielskiego, z którym odstawała od reszty klasy). Zachowanie dziewczynki budziło niepokój pedagoga szkolnego w/w szkoły, którego zdaniem, małoletnia, mimo akceptacji grupy rówieśniczej, była raczej wycofana, nie zabiegała o akceptację kolegów ani koleżanek pomimo zachęty ze strony rówieśników i wychowawcy. Niepokojące dla pedagoga szkolnego było również to, że małoletnia J. była bardzo przywiązana do swoich prywatnych rzeczy np. nie chciała zostawiać kurtki w szatni szkolnej, tylko trzymała ją przy sobie. Małoletnia J. cierpi na (...), ma zdiagnozowaną (...) i (...). Dziewczynka jest pod kontrolą specjalistów.

Aktualnie małoletnia J. C. realizuje obowiązek szkolny pierwszej klasie (...) Liceum S. (...) w T.. Dziewczynka systematycznie uczęszcza do szkoły – od pierwszego dnia zajęć jej frekwencja wynosi 84,8% oraz ma 4 spóźnienia zaś nieobecności i spóźnienia są usprawiedliwiane zgodnie z zapisami statusowymi.

Małoletnia J. jest zadbana, czysta i schludna, w szkole zawsze ma posiłek, często są to pełnowartościowe dania przygotowywane w domu. Jej zachowanie nie budzi żadnych zastrzeżeń wychowawcy klasy. Dziewczynka uczestniczy w zajęciach lekcyjnych, wykonuje powierzone zadania, jest życzliwa w stosunku do koleżanek i kolegów, akceptowana przez grupę. Matka małoletniej była obecna na pierwszym zebraniu i kontaktowała się z wychowawcą klasy za pomocą e-dziennika.

Małoletni W. C. ma zdiagnozowaną (...) oraz (...). Chłopiec posiada orzeczenie o niepełnosprawności z uwagi na (...).

Małoletni W. C. aktualnie realizuje swój obowiązek szkolny w Szkole Podstawowej (...) A.. Chłopiec jest zazwyczaj przygotowany do zajęć, sumiennie i starannie wykonuje powierzone mu zadania. Chętniej podejmuje się zadań pisemnych, jest bardziej wycofany jeśli chodzi o wypowiedzi ustne. Ze względu na swoją nieśmiałość nie jest aktywny i nauczyciele muszą wyznaczać go do odpowiedzi. Małoletni pamięta o wyznaczonych sprawdzianach i przygotowuje się do nich uważnie.

Małoletni W. jest bardzo lubiany w swojej klasie, ma bardzo dobry kontakt z jednym z kolegów z klasy, który jest jego najlepszym przyjacielem, ale pozostali uczniowie również z chęcią rozmawiają z nim i bawią się razem. W. chętnie pracuje z rówieśnikami, jest pogodny i otwarty na nowe doświadczenia.

Małoletni raczej nie spóźnia się na zajęcia. Jest dowożony do szkoły przez mamę samochodem i jeśli następuje jakiś problem (np. korki na trasie), mama zawsze kontaktuje się z wychowawcą klasy lub sekretariatem szkoły, żeby powiadomić i przeprosić za spóźnienie. Zwykle W. jest w szkole na krótko przed rozpoczęciem lekcji. Oprócz wydarzeń losowych (tj. choroba) małoletni ma bardzo wysoką frekwencję. Po zakończeniu lekcji chłopiec często idzie do świetlicy, skąd dość prędko jest odbierany, najczęściej przez starszą siostrę (uczeń ma pozwolenie na samodzielne opuszczanie szkoły po lekcjach). Chłopiec codziennie zamawia obiad w szkole, a mama terminowo opłaca posiłki. Zaległość w opłatach czesnego za naukę W. wynosi aktualnie dwa miesiące. W. chętnie integruje się z innymi uczniami poza lekcjami. Jest zapisany na dwie wycieczki szkolne, które są zaplanowane na ten rok szkolny, chętnie uczestniczy w kółku zainteresowań, organizowanym przez kolegów z klasy.

Mama W. interesuje się jego edukacją, zawsze odpowiada na wiadomości i przychodzi do szkoły, jeśli zajdzie taka potrzeba. Pedagog szkolna nie zdiagnozowała potrzeby objęcia ucznia pomocą psychologiczno - pedagogiczną.

Małoletnia J. C. podczas wysłuchania kategorycznie odmawiała nawiązywania kontaktów z ojcem. Dziewczyna twierdziła, że ma poczucie, iż tata specjalnie udaje, że chce się z nią spotykać żeby wyglądać lepiej w oczach innych ludzi. Swoje stanowisko na temat braku chęci utrzymywania kontaktów z ojcem uzasadniała tym, że gdy miała (...) lat, ojciec rzucał jej miską gdy nie chciała jeść. Ponadto dziewczynka wskazała, iż ojciec pił. Na pytanie sędziego „co tata pił oraz jak to wyglądało” opowiedziała „po prostu pił”.

M. P. ma (...)lat oraz posiada wykształcenie wyższe. Matka małoletnich ukończyła m.in. projektowanie na Wyższej Szkole Ochrony (...) w B. oraz zarządzanie na Uniwersytecie M. K. w T.. Obecnie pracuje w firmie (...) na umowę o pracę na czas nieokreślony i osiąga dochód w wysokości ok. 5.000 zł netto miesięcznie.

M. P. posiada czworo dzieci. Oprócz małoletnich J. C. i W. C. posiada również dwójkę pełnoletnich dzieci – I. P., która ma (...) lat oraz A. P., który ma (...) lat. Wszyscy zamieszkują wspólnie w domu jednorodzinnym, którego właścicielem jest M. P..

D. C. ma (...) lat, posiada wykształcenie wyższe oraz zawód technika telekomunikacji. Aktualnie pracuje w oparciu o umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony w salonie (...) w Centrum Handlowym (...) w T. na stanowisku(...). Pracę wykonuje w systemie 12 godzinnym, a jego miesięczne wynagrodzenie waha się w zależności od wyników sprzedaży pomiędzy 1.200 zł a 4.200 zł miesięcznie. Na pensji ma zajecie komornicze na poczet alimentów w kwocie ok. 60% wynagrodzenia.

D. C. nie był karany, nie toczy się względem niego żadne postępowanie karne. Nie leczył się odwykowo ani psychiatrycznie. Leczy się specjalistycznie z powodu urazów barku i kręgosłupa, a także na nadciśnienia i wysokiego poziomu cholesterolu.

D. C. samodzielnie wynajmuje mieszkanie o powierzchni 35m ². Zamieszkuje sam, a koszt wynajmu oscyluje w granicach ok. 1.000 zł miesięcznie. W chwili obecnej nie pozostaje w żadnym związku partnerskim.

Uczestnik posiada czwórkę dzieci. Oprócz małoletnich J. C. i W. C. jest ojcem (...) M. ze związku z A. C., z którym nie utrzymuje żadnego kontaktu, został pozbawiony władzy rodzicielskiej nad synem. Ponadto uczestnik ma jeszcze jednego małoletniego syna ze związku z M. C. (1) – (...) M. C. (2), z którym również nie utrzymuje kontaktu. (...) zamieszkują wraz z matkami, a D. C. w żaden sposób nie uczestniczy w ich wychowaniu.

/dowód: pismo (...) w T. – k. 15-17,

informacja o rodzinie – k. 18-19,

sprawozdanie z wywiadu środowiskowego – k. 21-23, 68-70, 72-77, 94-95, 280-281, 283-285,

opinia – k. 31-36, 206, 221, 287, 308-309, 311-312,

notatka z wysłuchania małoletniej J. C. – k. 44,

notatka urzędowa – k. 66, 88, 187, 191, 304,

informacja – k. 87,

pismo prokuratury w T. – k. 124,

świadectwo szkolne – k. 146-147,

dyplom – k. 148-150,

potwierdzenia płatności – k. 151-161,

świadectwo – k. 162-164,

wydruki – k. 165-169,

pismo komisariatu policji – k. 186,

dokumentacja z (...) w T. – k. 202-203,

pismo, k. 206,

zeznania świadka K. R. – k. 210v-211,

zeznania świadka A. M. – k. 211v-212,

zeznania świadka H. S. – k. 236-242,

zeznania świadka A. L. – k. 247v-248v,

zaświadczenie lekarskie – k. 258,

przesłuchanie M. P. – k. 263-264v,

przesłuchanie D. C. – k. 264v-265v/

M. P. wraz z małoletnimi J. C. i W. C. nie stawiła się na termin badania do Opiniodawczego Zespołu (...) Sądu (...) w dniu 13 grudnia 2021r. Uczestniczka nie odebrała wezwania w placówce poczty, nie usprawiedliwiła również swojej nieobecności. Na termin badania stawił się uczestnik postępowania – D. C..

Uczestnik D. C. stawił nadto do Opiniodawczego Zespołu (...) (...) (...) na ponownie wyznaczony w dniu 4 maja 2023r. termin badania. M. P. wraz z małoletnimi dziećmi pojawiła się również na w/w terminie badania. Uczestniczka przybyła na badanie wraz z dziećmi, spóźniona 40 minut, gdy D. C. opuścił już (...). Po kontakcie telefonicznym jednak D. C. wrócił do (...). Po zaprezentowaniu procedury badań obydwoje rodzice wyrazili zgodę na ich przeprowadzenie. Uczestnika postępowania zaznaczyła jednak, iż jest w (...) tygodniu ciąży, nie może podlegać bodźcom stresogennym. Podczas rozmowy ze specjalistami wielokrotnie odmawiała udzielenia odpowiedzi oraz konkretyzowania swoich wypowiedzi. Powtarzała, że nie chce powracać do wspomnień związanych z osobą ojca dzieci. Powoływała się na swój stan i troskę o przebieg ciąży. Z wypowiedzi uczestniczki wynikało, iż nie dostrzega potrzeby udziału D. C. w życiu dzieci, nie podejmuje działań w kierunku odnowy relacji małoletnich z ojcem. M. P. poinformowała także, iż rozważa zmianę miejsca zamieszkania i wyprowadzenie się do S.. Matka małoletnich stwierdziła, iż nie miała wiedzy na temat czasu trwania badania w (...) i z tego powodu nie zabezpieczyła dzieci w jedzenie ani picie. W związku z tym, iż małoletni zgłosili psychologowi, że są głodni, rozmowa z M. P. została przerwana. Zgodnie z ustaleniami z członkami zespołu (...), matka miała sama pójść do sklepu oraz przedłużyć parking. Wbrew dokonanym uzgodnieniom M. P. wyszła z (...) wraz z dziećmi. Po powrocie małoletnia J. odmówiła wejścia do pokoju dla dzieci. Przytuliła się do matki i nie chciała jej puścić. M. P. nie podejmowała starań do przekonania dziewczynki do pozostania w pokoju dla dzieci, powtarzała jedynie „nie chcesz zostać sama” czym utwierdzała małoletnią w swoich reakcjach. Małoletni W. stał obok matki i siostry, nie wykazywał symptomów lęku, czy obaw przed dalszym pobytem w (...). Ze specjalistami nawiązywał krótkotrwały kontakt wzrokowy, uśmiechał się, jednak nie odpowiadał na pytania, spoglądał na reakcję matki. Ostatecznie uczestniczka postępowania odmówiła udziału w dalszej części badania, na okoliczność czego złożyła pisemne oświadczenie.

D. C. poddał się wszystkim etapom prowadzonego badania, dostosował się do poleceń specjalistów, do zakończenia procedury był współpracujący.

M. P. wraz z małoletnimi dziećmi nie przybyła na ponownie ustalony termin badania (...) w T. w dniu 4 października 2023 r. Na wyznaczony termin stawił się ojciec dzieci – D. C.. M. P. o terminie badania została poinformowana przez Sąd oraz (...), nie usprawiedliwiła swojej nieobecności.

/dowód: pismo (...) w T. – k. 252, 268-269, 194

oświadczenie – k. 270-271/

Matka małoletnich jest ogromnym autorytetem dzieci, ma wpływ na ich zachowanie oraz postępowanie, jednakże swoim zachowaniem potęguje negatywne nastawienie małoletnich do ojca.

M. P. jest osobą bardzo trudną do współpracy, konfliktową oraz prezentuje postawę roszczeniową. Nie nawiązuje i odmawia jakiekolwiek współpracy z kuratorem. Kurator wielokrotnie podejmował bezskuteczne próby przeprowadzenia wywiadu w miejscu zamieszkania małoletnich, matka małoletnich wielokrotnie nie wpuszczała kuratora do domu, wchodziła z nim w konflikty, kłóciła się. Uczestniczka nie wpuszczała nadto do domu dzielnicowego ani pracownika socjalnego. M. P. tłumaczy swoje zachowanie i swoje postawy rzekomym stanowiskiem dzieci, nie dając bezstronnym służbom takim jak kurator, dzielnicowy, (...), sąd możliwości na poznanie rzeczywistego stanowiska małoletnich w wielu kwestiach.

/dowód:

Notatka urzędowa, k. 191 -192,

zeznania świadka A. L. – k. 247v-248v,

sprawozdanie z wywiadu środowiskowego – k. 283-284/

Sąd zważył, co następuje

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zgromadzone w niniejszej sprawie, w tym sprawozdania z wywiadów środowiskowych sporządzonych w niniejszej sprawie, a także w aktach III (...) Sądu Rejonowego w (...), ponadto na podstawie przesłuchania uczestników postępowania i zeznań świadków w części, w której znalazły one potwierdzenie w stosownych dokumentach zgromadzonych w sprawie.

Sąd dał wiarę zgromadzonym w sprawie dokumentom, gdyż żadna ze stron nie kwestionowała ich wiarygodności oraz autentyczności. Również sąd nie znalazł podstaw do podważania ich prawdziwości w jakimkolwiek stopniu.

Należy zauważyć, że sprawozdania z wywiadów środowiskowych sporządzone zostały przez osoby kompetentne i żadna ze stron nie kwestionowała prawdziwości treści w nim zawartych.

Zgodnie z art. 92 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dziecko aż do osiągnięcia pełnoletniości pozostaje pod władzą rodzicielską, przez którą stosownie do treści art. 95 § 1 kro rozumieć należy obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka, a także do wychowywania dziecka, obejmującego zarówno duchowy jak i fizyczny rozwój dziecka.

W myśl art. 95 § 3 kro władza rodzicielska powinna być wykonywana tak, jak wymaga tego dobro dziecka i interes społeczny.

Oznacza to, iż rodzice zobowiązani są zmierzać w swoich działaniach wychowawczych do takiego ukształtowania osobowości dziecka, aby wyrosło ono na prawego człowieka i dobrego obywatela, przy czym szczególnie ważny jest osobisty przykład rodziców i wpływ ich osobowości na rozwój dziecka – rodzice powinni okazywać dziecku zainteresowanie, oddanie i poświęcenie, udzielać rad i wskazówek, wykonywać w sposób odpowiedni nadzór nad zachowaniem dziecka w domu i środowisku rówieśniczym, oraz zapewnić dziecku należytą egzystencję poprzez dostarczanie odpowiedniego wyżywienia, odzieży, pomocy lekarskiej i zapewnienie właściwych warunków mieszkaniowych. Ponadto rodzice powinni sprawować swoje obowiązki rodzicielskie w taki sposób, aby wszystkie ich poczynania były zgodne z interesem dziecka.

Pojęcie dobra dziecka obejmuje przy tym nie tylko zaspokojenie jego potrzeb życiowych - wyżywienia, mieszkania, pomocy w nauce itp., ale także jego stan i potrzeby emocjonalne, psychiczne (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia 28 października 2010 r. (...)

Z jednoznacznego brzmienia art. 109 § 1 kro wynika, że przesłanką zastosowania przez sąd opiekuńczy ograniczenia władzy rodzicielskiej jest zagrożenie dobra dziecka. Interwencja sądu opiekuńczego nie jest zatem ograniczona do sytuacji, w których nastąpi naruszenie dobra dziecka. Wystarczający jest sam stan zagrożenia tego dobra. Wynika z tego, że zarządzenia sądu opiekuńczego mogą mieć charakter prewencyjny, i powinny prowadzić do usunięcia stanu zagrożenia. Tej funkcji omawianego unormowania odpowiada jego otwarta i elastyczna formuła umożliwiająca wydawanie dostosowanych do konkretnej sytuacji dziecka zarządzeń. W taki też sposób funkcję ograniczenia władzy rodzicielskiej na podstawie art. 109 kro określił SN w orzeczeniu z dnia 13.09.2000 r. (II CKN 1141/00, L.), w którym wskazano, że "wynikająca z art. 109 § 1 kro dyrektywa profilaktycznego działania sądu nakazuje podjęcie ingerencji w sferę władzy rodzicielskiej już w razie zagrożenia dobra dziecka, by zapobiec ujemnym skutkom niewłaściwego lub nieudolnego jej sprawowania".

Okoliczności uzasadniające interwencję sądu opiekuńczego mogą pojawić się niezależnie od staranności dokładanej przez rodziców przy wykonywaniu swoich obowiązków. Uzależnienie interwencji sądu opiekuńczego od ustalenia zaniedbań rodziców obniżałoby standard ochrony dobra dziecka i ograniczało możliwość udzielenia rodzinie pomocy w przypadkach, w których rodzicom nie można postawić zarzutu naruszenia obowiązków wynikających z przepisów kro dotyczących władzy rodzicielskiej.

Zarządzenia dopuszczalne na podstawie art. 109 kro nie mają charakteru penalnego. Ograniczenie władzy rodzicielskiej na podstawie powołanego przepisu nie jest środkiem represji w stosunku do rodziców, lecz środkiem ochrony zagrożonego dobra dziecka. Sąd stosuje przy tym ten przepis niezależnie, czy nieprawidłowe wykonywanie władzy rodzicielskiej jest wynikiem przyczyn zawinionych, czy nie zawinionych przez rodziców. (por.: (...) Władza rodzicielska. Komentarz, Toruń 1995, s. 143-147).

Jeżeli w wyniku nienależytego wykonywania władzy rodzicielskiej dobro dziecka jest zagrożone sąd opiekuńczy na podstawie art. 109 § 1 kro ma obowiązek wydać odpowiednie zarządzenia, w szczególności na mocy § 2 pkt 3 tego artykułu może poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego.

Tego rodzaju rozstrzygnięcie należy stosować wówczas, gdy konieczna jest stała kontrola działań wychowawczych rodziców wobec dziecka, natomiast nie jest niezbędne zastosowanie dalej idącej formy ingerencji we władzę rodzicielską w postaci umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej bądź w placówce opiekuńczo-wychowawczej (tj. w domu dziecka).

Przez nienależyte wykonywanie władzy rodzicielskiej należy rozumieć zarówno zawinione, jak i niezawinione niewłaściwe postępowanie rodziców. Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale pełnego składu Izby Cywilnej z 9 czerwca 1976 r. (III CZP (...), LexPolonica nr 309029, OSNCP 1976, nr 9, poz. 184), w wypadku nieprawidłowego wykonywania władzy rodzicielskiej (zarówno z przyczyn zawinionych, jak i niezawinionych) sąd opiekuńczy może skorzystać z szerokiego wachlarza środków zaradczych. Zasadą jest, że sąd ten może wydać każde zarządzenie, jakie w danych okolicznościach jest konieczne lub celowe ze względu na dobro dziecka. W szczególności - poza środkami najbardziej drastycznymi w postaci pozbawienia władzy rodzicielskiej i jej zawieszenia oraz pozbawienia rodziców osobistej styczności z dzieckiem - sąd opiekuńczy może wydać różnorodne zarządzenia należące do kategorii ograniczeń władzy rodzicielskiej w rozumieniu art. 109 (por. też (...), Kodeks..., s. 348; (...) Ogólna problematyka ograniczenia władzy rodzicielskiej według art. 109 k.r.o. , Pal. 1974, nr 3, s. 21).

Z materiału procesowego zgromadzonego w niniejszej sprawie wynika, że na obecnym etapie życia małoletnich J. C. i W. C. należy ustanowić nadzór kuratora sądowego nad wykonywaniem przez ich matkę M. P. władzy rodzicielskiej nad małoletnimi.

Sytuacja małoletnich J. C. i W. C. jest niezwykle skomplikowana, głównie z uwagi na zachowanie i postępowanie matki dzieci. M. P. bowiem od początku niniejszego postępowania, a także w trakcie poprzednich postępowań sądowych z jej udziałem utrudnia ich prowadzenie. M. P. nie realizuje postanowień Sądu i je lekceważy, nie stawiała się na terminy badania do (...) w T. oraz nie realizuje kontaktów ojca z dziećmi. Uczestniczka lekceważy również kuratora, który przeprowadza wywiady środowiskowe w jej miejscu zamieszkania.

Kurator podczas wywiadów środowiskowych w miejscu zamieszkania M. P. usiłował wytłumaczyć jej, że im szybciej odbędą się badania w (...) i będzie opinia tym większe szanse na zakończenie postępowania i udzielenie odpowiedzi na liczne pytania, rozwianie ewentualnych wątpliwości. Jednakże z jakiś powodów M. P. robi wszystko, by badania się nie odbyły. Matka twierdzi, iż to dzieci nie chcą brać w nich udziału. Jednakże w tym zakresie matka ma ogromne pole działania - mogłaby przekonać dzieci do udziału w nich.

W ocenie Sądu takie postępowanie matki małoletnich nie jest zgodne z dobrem dzieci, dzieci bowiem w ten sposób realizują oczekiwania matki i nie mają nawet szansy, by mieć inne stanowisko w tym zakresie. Jednocześnie M. P. nastawia w ten sposób dzieci do innych osób, w szczególności do ojca dzieci, który został praktycznie zupełnie wyłączony z udziału w życiu J. i W. (pomimo, że wielokrotnie podejmował próby uczestniczenia w wychowaniu dzieci i w ich opiece).

M. P. ma ogromny wpływ na dzieci. Na przestrzeni ostatnich kilku lat widać, że matka w sposób nadmierny ogranicza samodzielność dzieci i izoluje je od wielu osób. Postępowanie matki powoduje, że dzieci są bardzo nieufne w stosunku do innych osób – boją się ich, unikają konfrontacji i rozmów. Matka małoletnich w trakcie postępowania przed Sądem podkreślała, że kieruje się zdaniem dzieci. W ocenie Sądu, dotyczy to jednak głównie sytuacji, w których takie stanowisko dzieci jest zgodne ze stanowiskiem matki, jak np. w przypadku udziału w badaniach (...). Matka małoletnich jest niewątpliwie ogromnym autorytetem dzieci, ma wpływ na ich zachowanie oraz postępowanie, jednakże swoim zachowaniem potęguje negatywne nastawienie dzieci do ojca.

M. P. jest osobą bardzo trudną do współpracy, konfliktową oraz prezentuje postawę roszczeniową. Nie nawiązuje ona i odmawia jakiekolwiek współpracy z kuratorem, dzielnicowym, pracownikami socjalnymi, uniemożliwia przeprowadzenie badania (...). Takie postępowanie uczestniczki Sąd ocenia jako próbę ukrycia rzeczywistego stanu rzeczy, tego jak wygląda codzienność małoletnich, tego czy potrzeby małoletnich są zaspokojone a ich dobro nie jest zagrożone.

Nadto, jak wynika z analizy akt I. N. i akt niniejszego postępowania, ojciec dzieci – D. C., pomimo jego starań i wsparcia kuratora sądowego, od jesieni 2018 r. nie ma kontaktu z małoletnią J. i W. zaś matka małoletnich uniemożliwia mu te kontakty. Taki stan rzeczy jest głęboko nieprawidłowy, niewątpliwie niekorzystnie wpływa na emocjonalny rozwój małoletnich i również wymaga ingerencji sądu opiekuńczego.

Obecność kuratora sądowego, w ocenie Sądu, zapewni stały wgląd w proces wychowania małoletnich, ułatwi ocenę, czy każdorazowe działania podejmowane przez ich matkę wobec trudności wychowawczych są adekwatne i celowe, a to z kolei pozwoli na wyeliminowanie w przyszłości sytuacji, w efekcie których ucierpi dobro małoletnich. Obecność kuratora, w ocenie Sądu, ma szansę również zmobilizować matkę małoletnich do umożliwienia ojcu dzieci regularnych kontaktów z dziećmi i do podjęcia starań do umożliwienia odbudowy relacji dzieci z ojcem.

W toku niniejszej sprawy nie stwierdzono natomiast istnienia podstaw do zastosowania dalej idącej formy ograniczenia władzy rodzicielskiej M. P. jak np. umieszczenia małoletnich w placówce opiekuńczo – wychowawczej czy w rodzinie zastępczej.

Mając powyższe okoliczności na uwadze, na mocy art. 109 § 1 i § 2 pkt 3 kro, orzeczono jak w punkcie 1 sentencji.

W punkcie 2 sentencji postanowienia Sąd zasądził od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Toruniu na rzecz r. pr. L. M. kwotę 240,00 zł plus należna stawka VAT tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej uczestniczce postępowania z urzędu oraz kwotę 575,48 zł tytułem zwrotu wydatków.

O kosztach sądowych rozstrzygnięto na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w związku z art. 520 § 2 kpc , art. 102kpc i art. 13 § 2 kpc orzekając jak w punkcie 3 sentencji.

Sędzia Natalia Bonowicz