Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 lipca 2024 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący Sędzia Marek Tyciński

Protokolant st. sekr. sądowy Marcin Szymczak

w obecności oskarżyciela z Państwowej Inspekcji Pracy

M. P.

po rozpoznaniu w dniach: 18.06.2024r. i 23.07.2024r.

sprawy

D. K. (1) s. A. i T. z domu S., ur. (...) w M.

obwinionego o to, że:

1.  Jako prezes jednoosobowego zarządu spółki (...) Sp. z o.o. p. D. K. (1), będąc osobą odpowiedzialną, wypłacił p. D. K. (2) zatrudnionemu w T. na obiektach pętli tramwajowych (...) T. przy ul. (...) oraz przy M. w dniu 14.12.2022 r. wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia za okres 01.11.2022 r. - 01.12.2022 r. bez zachowania wysokości co najmniej minimalnej stawki godzinowej, obniżając należne wynagrodzenie o 216,70 PLN brutto tj. za 11 godzin.

tj. za wykroczenie z art. 8e ustawy z dnia 10 października 2002r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207 ze zm. z 2023r. poz. 1667) w związku z art. 8a w związku z art. 8e ustawy z dnia 10 października 2002r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207 ze zm. z 2023r. poz. 1667),

2.  Jako prezes jednoosobowego zarządu spółki (...) Sp. z o.o. p. D. K. (1), będąc osobą odpowiedzialną, wypłacił p. D. K. (2) zatrudnionemu w T. na obiektach pętli tramwajowych (...) T. przy ul. (...) oraz przy M. w dniu 14.02.2023 r. wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia za okres 02.01.2023 r. - 01.02.2023 r. bez zachowania wysokości co najmniej minimalnej stawki godzinowej, obniżając należne wynagrodzenie o 250,80 PLN brutto tj. za 11 godzin.

tj. za wykroczenie z art. 8e ustawy z dnia 10 października 2002r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207 ze zm. z 2023r. poz. 1667) w związku z art. 8a w związku z art. 8 e ustawy z dnia 10 października 2002r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207 ze zm. z 2023r. poz. 1667),

3.  Jako prezes jednoosobowego zarządu spółki (...) Sp. z o.o. p. D. K. (1), będąc osobą odpowiedzialną, wypłacił p. D. K. (2) zatrudnionemu w T. na obiektach pętli tramwajowych (...) T. przy ul. (...) oraz przy M. w dniu 13.04.2023 r. wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia za okres 02.03.2023 r. - 01.04.2023 r. bez zachowania wysokości co najmniej minimalnej stawki godzinowej, obniżając należne wynagrodzenie o 250,80 PLN brutto tj. za 11 godzin.

tj. za wykroczenie z art. 8e ustawy z dnia 10 października 2002r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207 ze zm. z 2023r. poz. 1667) w związku z art. 8a w związku z art 8e ustawy z dnia 10 października 2002r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207 ze zm. z 2023r. poz. 1667),

orzeka

I.  Uniewinnia obwinionego D. K. (1) od popełnienia zarzucanych mu czynów;

II.  kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt II W 105/24

UZASADNIENIE

D. K. (1) został obwiniony o to, że:

1.  Jako prezes jednoosobowego zarządu spółki (...) Sp. z o.o. p. D. K. (1), będąc osobą odpowiedzialną, wypłacił p. D. K. (2) zatrudnionemu w T. na obiektach pętli tramwajowych (...) T. przy ul. (...) oraz przy M. w dniu 14.12.2022 r. wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia za okres 01.11.2022 r. - 01.12.2022 r. bez zachowania wysokości co najmniej minimalnej stawki godzinowej, obniżając należne wynagrodzenie o 216,70 PLN brutto tj. za 11 godzin.

tj. za wykroczenie z art. 8e ustawy z dnia 10 października 2002r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207 ze zm. z 2023r. poz. 1667) w związku z art. 8a w związku z art. 8e ustawy z dnia 10 października 2002r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207 ze zm. z 2023r. poz. 1667),

2.  Jako prezes jednoosobowego zarządu spółki (...) Sp. z o.o. p. D. K. (1), będąc osobą odpowiedzialną, wypłacił p. D. K. (2) zatrudnionemu w T. na obiektach pętli tramwajowych (...) T. przy ul. (...) oraz przy M. w dniu 14.02.2023 r. wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia za okres 02.01.2023 r. - 01.02.2023 r. bez zachowania wysokości co najmniej minimalnej stawki godzinowej, obniżając należne wynagrodzenie o 250,80 PLN brutto tj. za 11 godzin.

tj. za wykroczenie z art. 8e ustawy z dnia 10 października 2002r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207 ze zm. z 2023r. poz. 1667) w związku z art. 8a w związku z art. 8 e ustawy z dnia 10 października 2002r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207 ze zm. z 2023r. poz. 1667),

3.  Jako prezes jednoosobowego zarządu spółki (...) Sp. z o.o. p. D. K. (1), będąc osobą odpowiedzialną, wypłacił p. D. K. (2) zatrudnionemu w T. na obiektach pętli tramwajowych (...) T. przy ul. (...) oraz przy M. w dniu 13.04.2023 r. wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia za okres 02.03.2023 r. - 01.04.2023 r. bez zachowania wysokości co najmniej minimalnej stawki godzinowej, obniżając należne wynagrodzenie o 250,80 PLN brutto tj. za 11 godzin.

tj. za wykroczenie z art. 8e ustawy z dnia 10 października 2002r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207 ze zm. z 2023r. poz. 1667) w związku z art. 8a w związku z art 8e ustawy z dnia 10 października 2002r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207 ze zm. z 2023r. poz. 1667).

Na podstawie całokształtu materiału dowodowego ujawnionego w toku rozprawy głównej Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

D. K. (1) był prezesem jednoosobowego zarządu (...) Sp. z o.o. Podmiot ten zatrudniał osoby w ramach umów cywilnoprawnych w postaci umów zlecenia (umów o świadczenie usług). Przedmiotem świadczenia usług, wynikających z tych umów było wykonywanie czynności porządkowo – czystościowych, polegających, np. na sprzątaniu i czyszczeniu wagonów tramwajów.

Z treści poszczególnych umów zlecenia wynikało, że zleceniodawca angażował zleceniobiorcę do wykonywania zleconych czynności przez 56 minut w ciągu każdej przepracowanej godziny. Pozostałe 4 minuty, zgodnie z tym, na co strony się umówiły, były przeznaczone na przerwę, którą zleceniobiorca mógł, a nawet musiał wykorzystać w dowolny dla siebie sposób.

Jak wynikało z akt postępowania, D. K. (2) zawarł ze Spółką (...) następujące umowy zlecenia: nr (...) z dn. 01.11.2022 r., (...) z dn. 02.01.2023 r., (...) z dn. 02.03.2023 r. Schemat każdej z umów był taki sam. Zgodnie z § 4 ust. 2 w/w umów „Zleceniobiorca wykorzystuje samodzielnie w każdej godzinie świadczenia usług nieodpłatną przerwę w wymiarze 4 minut z zastrzeżeniem, że przerwy te nie mogą być przez Zleceniobiorcę kumulowane i wykorzystywane łącznie”.

W dniu 30.10.2023 r. (...)przeprowadziła kontrolę w (...) Sp. z o.o., celem zweryfikowania czy doszło do popełnienia wykroczenia w trybie art. 8e w zw. z art. 8a ustawy z dnia 10 października 2002r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. W ocenie inspektora pracy, w którego kompetencji leżało badanie czy nie doszło do naruszenia przepisów o wysokości minimalnej stawki wynagrodzenia wystąpiły przesłanki zawarte w art. 58 § 1 kc. Inspektor pracy uznał, że wskazane postanowienia podpisanych umów cywilnoprawnych prowadziły do obejścia przepisów ustawy w taki sposób, że ich celem nie było realne odbycie przerwy przez zleceniobiorcę, a jedynie zmniejszenie kosztów, ponoszonych przez zleceniodawcę, w efekcie czego poszczególne postanowienia umowne miały okazać się nieważne w świetle przepisu art. 58 § 1 kc.

Dowody:

- wyjaśnienia obwinionego D. K. (1) – k. 1-2, 47-47v, 68v akt.

- notatka służbowa – k. 5-5v, 68v akt,

- protokół kontroli – k. 6-10, 68v akt,

- umowa zlecenie nr (...) – k. 11-12v, 68v akt,

- umowa zlecenie nr (...) – k. 13-14v, 68v akt,

- umowa zlecenie nr (...) – k. 15-16v, 68v akt,

- (...). – k. 17, 68v akt,

- (...). – k. 19, 68v akt,

- (...). – k. 17, 68v akt,

- potwierdzenie wykonania przelewu wynagrodzenia – k. 18, 20, 22, 68v akt,

- wyjaśnienia D. K. (1) jako (...) (...) Sp. z o.o. z dn. 06.10.2023 r.– k. 24-24v, 68v akt,

- częściowe zeznania świadka D. K. (2) – k. 68-68v akt.

Obwiniony D. K. (1) w toku prowadzonych czynności wyjaśniających nie przyznał się do winy i skorzystał z prawa do złożenia wyjaśnień.

W piśmie z dnia 06.10.2023 r. D. K. (1) wyjaśnił, że umowa zlecenia (umowa o świadczenie usług) jest uregulowana przepisami kodeksu cywilnego. Na tej postawie strony umowy mogą dowolnie kształtować treść tej czynności prawnej. Konstrukcja umowy zlecenia nie narzuca stronom konieczności zawarcia w niej postanowienia o przerwie dla zleceniobiorcy. Obwiniony wskazał, że w przypadku umowy cywilnoprawnej należność przysługuje za faktycznie zrealizowane czynności, ponieważ dla stron tego stosunku prawnego najważniejszy jest w istocie uzyskany rezultat oraz efektywność, a zatem przerwa nie jest równoznaczna z wypłaceniem wynagrodzenia.

Obwiniony w toku postępowania sądowego ponownie nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i niejako powtórzył swoje wcześniejsze stanowisko w sprawie. Wyjaśnił, że Spółka, mając na względzie potrzeby swoich zleceniobiorców, umożliwiła dokonywanie przez nich przerw w wymiarze 4 minut w każdej przepracowanej przez nich godzinie. Konkretny wymiar 4 minut obwiniony tłumaczył własnymi badaniami Spółki. Jego zdaniem taki czas był odpowiedni, by każdy zleceniobiorca mógł we wskazany przez siebie sposób wykorzystać czas wolny, w tym np. zjedzenie posiłku, skorzystanie z toalety, zapalenie papierosa lub jakiekolwiek inne prywatne czynności zleceniobiorcy.

Pokrzywdzony D. K. (2) na rozprawie przed Sądem zeznał, że wykonując czynności, wynikające z umowy zlecenie pracował przez 7h dziennie. Początkowo, przez okres 3-4 miesięcy współpracy nie wiedział o tym, że przysługują mu przerwy w wymiarze 4 minut w ciągu każdej godziny. Stwierdził, że przerw tych nie wykorzystywał, natomiast zauważył, że jego wynagrodzenie było mu wypłacane w kwocie pomniejszonej, co wynikało z odliczania czasu na niepłatną przerwę. Inaczej mówiąc, pokrzywdzony dostawał wynagrodzenie za faktycznie przepracowane 56 minut, a nie pełną godzinę.

Sąd zważył, co następuje:

Za prawdziwe uznano wyjaśnienia obwinionego, ponieważ korespondowały z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, w szczególności dokumentami. Były one klarowne, logiczne i konsekwentne, dlatego Sąd przyjął je jako wiarygodne.

Sąd uznał zeznania D. K. (2) za niewiarygodne w części, w jakiej zeznał, że podpisując umowę nie wiedział o jej treści, a co za tym idzie nie był świadomy istnienia nieodpłatnych przerw dla zleceniobiorcy. Pokrzywdzony zeznał, że o tej sytuacji dowiedział się dopiero po kilku miesiącach pracy, gdy stwierdził, że wysokość wynagrodzenia, które mu wypłacono nie zgadza się. Dodał, że nie wykorzystywał przysługujących mu przerw i pracował przez cały czas w ciągu 7h. W ocenie Sądu nie sposób zgodzić się z tak przedstawioną wersją zdarzeń. Jak już wspomniano, umowa zlecenie (umowa o świadczenie usług) jest umową o charakterze cywilnoprawnym i jest zawierana na podstawie przepisów, wynikających z kodeksu cywilnego. Strony mogą zatem dowolnie kształtować treść takiej umowy (oczywiście w sposób niesprzeczny z ustawą). Na przykładzie niniejszej sprawy strony zgodnie umówiły się, że D. K. (2) będzie świadczył usługi porządkowo – czystościowe z takim zastrzeżeniem, że w każdej godzinie pracy usługa będzie świadczona przez 56 minut, a pozostałe 4 minuty będą przeznaczone na przerwę od ich świadczenia, a zleceniobiorca będzie mógł wykorzystać ten czas dowolnie. W umowie (§ 4 ust. 2) umieszczono zwrot „wykorzystuje” – w odniesieniu do przerwy i do zleceniobiorcy. Wynikało z tego zatem, że zleceniobiorca nie tylko był uprawniony do przerwy, ale wręcz do niej zobowiązany. Zdaniem Sądu - z doświadczenia życiowego wiadomym jest, iż trudno jest pracować nieprzerwanie przez 7h. Konieczne jest robienie przerw na odpoczynek, spożycie posiłku czy chociażby skorzystanie z toalety. Zgodnie z umowami, Strony uzgodniły, że omawiane przerwy będą nieodpłatne, a sposób wykorzystania przerwy należał do gestii osoby ją wykorzystującej. Przepisy prawa dopuszczają taką sytuację, a pokrzywdzony zgodził się na to, co potwierdził swoim podpisem pod treścią każdej z umów, przedstawionych w postępowaniu.

Sąd dał wiarę pozostałym dowodom ujawnionym na rozprawie w postaci dokumentów, co do których żadna ze stron postępowania nie wnosiła zastrzeżeń.

Zgodnie z art. 8a ustawy z dnia 10 października 2002r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, w przypadku umów zlecenia, wykonywanych przez przyjmującego zlecenie lub świadczącego usługi, wysokość wynagrodzenia powinna być ustalona w umowie w taki sposób, aby wysokość wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług nie była niższa niż wysokość minimalnej stawki godzinowej ustalonej zgodnie z art. 2 ust. 3a, 3b i 5. Natomiast art. 8e tejże ustawy stanowi: „Kto, będąc przedsiębiorcą albo działając w imieniu przedsiębiorcy albo innej jednostki organizacyjnej, wypłaca przyjmującemu zlecenie lub świadczącemu usługi wynagrodzenie za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług w wysokości niższej niż obowiązująca wysokość minimalnej stawki godzinowej, podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.

Przenosząc powyższe na kanwę niniejszej sprawy, Sąd nie miał wątpliwości i uznał, że nie doszło do wypełnienia znamion zarzucanego obwinionemu wykroczenia. Wypłacone pokrzywdzonemu wynagrodzenie odpowiadało proporcjonalnej wartości stawki godzinowej, z uwzględnieniem nieodpłatnych przerw, na które obie strony umowy się zgodziły. D. K. (2), zgodnie z umową, świadczył swoje usługi przez 56 minut w ciągu jednej godziny i za ten czas dostał należne mu wynagrodzenie, które odpowiadało minimalnym stawkom, obowiązującym w czasie objętym wnioskiem o ukaranie D. K. (1).

Z tych względów Sąd uniewinnił D. K. (1) od stawianych mu zarzutów.

Sąd, na podstawie art. 119 § 2 pkt 1 kpw kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.