Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Toruniu

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 lipca 2020 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Magdalena Glinkiewicz
Protokolant:	sekretarz sądowy Paulina Dziadura

po rozpoznaniu w dniu 8 lipca 2020 r. w Toruniu

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. w G.

przeciwko S. U.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  kosztami procesu obciąża powoda.

Sygn. akt I C 2419/19

UZASADNIENIE

Powód (...) Sp. z o.o.. w G. wniosła przeciwko S. U. pozew zapłatę kwoty 1.192,73 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwoty 1.118,66 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 74,07 zł od dnia wniesienia pozwu oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, że w dniu 5 lipca 2017 r. zawarł z pozwaną umowę pożyczki zgodnie z umową pozwana miała zapłacić na rzecz powoda kwotę 3.936,48 zł. Z uwagi na brak regularnych spłat umowa została wypowiedziana. Dodał, iż pozwana dokonała wpłat w łącznej wysokości 2.788,34 zł. Podał, iż na dochodzone roszczenie składa się kwota 681,16 zł tytułem należności głównej, kwota 74,07 zł tytułem skapitalizowanych odsetek umownych, kwota 437,50 zł tytułem prowizji naliczonych w czasie trwania umowy pożyczki.

Pozwana nie złożyła odpowiedzi na pozew, ani nie stawiła się na termin rozprawy

Sąd ustalił, co następuje:

S. U. w dniu 5 lipca 2017 r. zawarła z (...) Sp. z o.o. umowę pożyczki. Całkowita kwota pożyczki wynosiła 2.000 zł. Całkowity koszt pożyczki wynosił 1.838,48 w tym opłata przygotowawcza 200 zł, prowizja 1.500 zł, odsetki 236,48 zł. Pożyczka miała zostać spłacona w 24 miesięcznych ratach.

Dowód: umowa pożyczki k 18-21

S. U. z tytułu zwartej umowy pożyczki spłaciła powodowi łącznie 2.788,34 zł

Niezaprzeczone (k.5v)

Z uwagi na zadłużenie pismem z dnia 8 lipca 2019 r. wezwano S. U. do zapłaty.

Dowód: wezwanie k. 22

Sąd zważył, co następuje:

Przed przystąpieniem do zasadniczych rozważań należy podkreślić, że zgodnie z art. 339 § 2 k.p.c., jeżeli pozwany nie wdaje się w spór Sąd przyjmuje za prawdziwe twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych chyba, że budzą wątpliwości albo zostały powołane w celu obejścia prawa.

Stan faktyczny sprawy ustalony został na podstawie dokumentów załączonych do akt przez stronę powodową. Sąd w pełni dał wiarę dowodom w postaci dokumentów zgromadzonych w toku procesu, albowiem ich prawdziwość nie budziła w ocenie Sądu jakichkolwiek wątpliwości.

Zgodnie z treścią art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Umowa pożyczki w zależności od woli stron, może być umową odpłatną, bądź nieodpłatną.

Wobec przedłożonych przez stronę powoda dokumentów nie ulega wątpliwości, iż na skutek zawarcia umowy pozwana otrzymała kwotę 2.000 zł Z treści umowy wynika, iż całkowity koszt pożyczki wyniósł 1.936,48 zł w tym 1.500 zł tytułem prowizji, 200 zł opłaty przygotowawczej oraz 236,48 zł odsetek należnych za okres obowiązywania umowy. S. U. z tytułu zwartej umowy pożyczki spłaciła powodowi łącznie kwotę 2.788,34 zł

W myśl art. 58 § 1 k.c. czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Zgodnie z § 3 Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.

Stosownie do art. 385 ¹ § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny

Badania czy doszło do zawarcia umowy zawierającej klauzule abuzywne Sąd dokonuje z urzędu. Stanowisko to znajduje uzasadnienie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, gdzie stwierdza się, iż zważywszy na charakter i znaczenie interesu publicznego, jaki stanowi ochrona konsumentów znajdujących się w słabszej pozycji względem przedsiębiorców, dyrektywa 93/13 WE (nieuczciwe warunki w umowach konsumenckich), zobowiązuje państwa członkowskie, co wynika z jej art. 7 ust. 1 w zw. z jej motywem dwudziestym czwartym, do zapewnienia stosownych i skutecznych środków mających na celu zapobieganie stałemu stosowaniu nieuczciwych warunków w umowach zawieranych przez sprzedawców i dostawców z konsumentami (wyrok z dnia 21 grudnia 2016 r., G. N. i in., C-154/15, C-307/15 i C-308/15, EU:C:2016:980, pkt 56 i przytoczone tam orzecznictwo). W tym celu do sądu krajowego należy wyłącznie i jedynie wykluczenie stosowania nieuczciwego warunku umownego, tak aby nie mógł on wywoływać wiążącego skutku wobec konsumenta, przy czym sąd ów nie jest uprawniony do zmiany treści tego warunku (wyrok z dnia 21 grudnia 2016 r., G. N. i in., C-154/15, C-307/15 i C-308/15, EU:C:2016:980, pkt 57 i przytoczone tam orzecznictwo). W tym kontekście należy w pierwszej kolejności przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości sąd krajowy jest zobowiązany do zbadania z urzędu, czy dane warunki umowy wchodzące w zakres stosowania dyrektywy 93/13 mają nieuczciwy charakter, a także do tego, by dokonawszy takiego badania, zniwelować brak równowagi między konsumentem a przedsiębiorcą, o ile sąd ów posiada niezbędne ku temu informacje dotyczące stanu prawnego i faktycznego (zob. podobnie wyroki: z dnia 21 kwietnia 2016 r., R. i R., C-377/14, EU:C:2016:283, pkt 52 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 21 grudnia 2016 r., G. N. i in., C-154/15). Przy bowiem braku skutecznej kontroli potencjalnie nieuczciwego charakteru warunków danej umowy nie może zostać zagwarantowane przestrzeganie praw przyznanych w drodze dyrektywy 93/13 (wyrok z dnia 7 grudnia 2017 r., B. S., C-598/15, EU:C:2017:945, pkt 46 i przytoczone tam orzecznictwo).

Z przedłożonej umowy wynika, że na całkowity koszt każdej pożyczki składa się oprócz kapitału i odsetek, opłata przygotowawcza, wynagrodzenie umowne w łącznej kwocie 1.700 zł, co stanowi 85% wartości udzielonej pożyczki (wartości kapitału).

Z treści umowy wynika, że jej przedmiotem była pożyczka w wysokości 2.000 zł – kwota faktycznie wypłacona. Z kolei całkowita kwota do zapłaty wynosiła 3.936,48 zł. Obejmowała oprócz całkowitej kwoty pożyczki i odsetek, opłatę przygotowawczą w wysokości 200 zł oraz wynagrodzenie prowizyjne w wysokości 1.700 zł. Pożyczka została udzielona na 24 miesiące. Nie budzi wątpliwości, że postanowienie umowne dotyczące prowizji nie dotyczyło głównych świadczeń stron. Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 czerwca 2004 roku (I CK 635/03) pojęcie „głównych świadczeń stron” należy interpretować raczej wąsko, w nawiązaniu do elementów przedmiotowo istotnych umowy. Opłata z tytułu prowizji z całą pewnością nie należy do istoty umowy pożyczki. W końcu nie może podlegać również dyskusji, iż postanowienia umowne dotyczące tychże kosztów nie zostały indywidualnie uzgodnione ze stroną pozwaną. Są one częścią standardowej umowy, którą strona powodowa stosuje do wszystkich klientów. Nie podlegają one negocjacji z uwagi choćby na sposób zawierania umowy. Powód w umowie nie wskazał w jaki sposób została wyliczona opłata, jest ona podana kwotowo, bez wskazania składników i wyliczenia co składa się na całkowity koszt tej opłaty. Zastrzeżenie w umowie na niekorzyść klienta opłat w łącznej wysokości w wysokości 1.700 zł i bez jakiekolwiek związku z rzeczywistymi kosztami umowy pożyczki rażąco narusza interes konsumenta i dobre obyczaje.

Dodatkowe opłaty są oderwane od rzeczywistych kosztów czynności i mają w ocenie Sądu stanowić jedynie dodatkowe źródło dochodu pożyczkodawcy (wskazuje na to wysokość opłat). Zostały ustalone w wysokości rażąco wysokiej, stanowią 85 % udostępnionego kapitału pożyczki. Sąd uznaje te postanowienia umowne za regulujące obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszające jego interesy. W ocenie Sądu ustanowienie opłaty w sposób jak to zrobiono w niniejszej sprawie służy obejściu przepisów o odsetkach maksymalnych. Stanowi w istocie rzeczy próbę ukrycia rzeczywistego oprocentowania pożyczki. Gdyby więc nawet przyjąć, że zastrzeżenia umowne dotyczą opłat nie stanowią klauzul niedozwolonych, to i tak należy uznać je za nieważne w oparciu o art. 58 §1 i 3 k.c.

Sąd uznał, iż w związku z udzieloną pożyczką powodowi należała się co do zasady opłata przygotowawcza oraz wynagrodzenie umowne. Powód poniósł bowiem koszty związane z przygotowaniem umowy w tym gromadzeniem dokumentów, dokonania weryfikacji zdolności kredytowej, uruchomienia środków nadto koszt obsługi, dostarczenia i podpisania umowy, koszty osobowe, administracyjne i marketingowe. Wynagrodzenie umowne stanowi natomiast wynagrodzenie za możliwość skorzystania przez pozwanego ze środków finansowych powoda przez okres w jakim pozwany ma prawo dysponować środkami pieniężnymi. Sąd uznał, iż powodowi należy się 25% faktycznie wypłaconej pożyczki tj. kwota 500 zł tytułem pokrycia kosztów związanych z obsługą pożyczki i wynagrodzenia powoda. Powód z pewnością poniósł koszty związane z przygotowaniem umowy w tym gromadzeniem dokumentów, dokonania weryfikacji zdolności kredytowej, uruchomienia środków nadto koszt obsługi, dostarczenia i podpisania umowy, koszty osobowe, administracyjne i marketingowe. W przekonaniu Sądu ustalona kwota w całości pokrywa powyższe koszty.

Sąd w toku postępowania ustalił, iż w rzeczywistości pozwana otrzymała pożyczkę w wysokości 2.000 zł. Pozwana zobowiązana była do pokrycia kosztów w wysokości 500 zł. Winna była również uiścić na rzecz powoda odsetki umowne 236,48 zł. Łącznie zobowiązanie pozwanej wynosiło 2.736,48 zł. Pozwana spłaciła na rzecz powoda kwotę 2.788,34 zł. W przekonaniu Sądu spłata ta pokryła nie tylko koszty należności głównej, odsetek ale również koszty prowizji i opłaty przygotowawczej .

W konsekwencji Sąd wyrokiem zaocznym w pkt I wyroku oddalił powództwo

O kosztach orzeczono w punkcie II wyroku, na podstawie art. 98 k.p.c. Skoro powód był stroną przegrywającą i zarazem jedyną stroną ponosząca koszty w niniejszym postępowaniu, Sąd obciążył powoda tymi kosztami.