Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Toruniu

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 lutego 2024 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	asesor sądowy Paweł Kamiński

po rozpoznaniu w dniu 9 lutego 2024 r. w Toruniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

przeciwko E. B.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej E. B. na rzecz powoda (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. kwotę 1 614,41 zł (tysiąc sześćset czternaście złotych czterdzieści jeden groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 14 grudnia 2023 roku do dnia zapłaty;

II.  w pozostałej części oddala powództwo;

III.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 435,40 zł (czterysta trzydzieści pięć złotych czterdzieści groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

IV.  nadaje wyrokowi w punkcie I rygor natychmiastowej wykonalności.

I C 1788/23 upr. Dnia 4 marca 2024 r.

UZASADNIENIE

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. pozwem z dnia 14 grudnia 2023 r. (data nadania) wniosła o zasądzenie od E. B. kwoty 4 883,85 zł z umownymi odsetkami za opóźnienie w wysokości maksymalnych odsetek za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, iż pozwana zawarła z powodową spółką umowę pożyczki gotówkowej. Powódka wskazała, że całkowita kwota do zapłaty w wysokości 6 048,00 zł miała zostać spłacona w 36 ratach po 168 zł każda rata. Powód wskazał, że udostępniona pozwanej kwota z tytułu umowy pożyczki wynosiła 2 250 zł, zaś całkowity koszt pożyczki wyniósł 3 798,00 zł. Powód wskazał, że pozwana nie realizowała postanowień umowy w wyniku czego została wezwana do zapłaty. 9 sierpnia 2023 r. powód wypowiedział umowę pożyczki. Powód wskazał, że do dnia wypowiedzenia umowy pożyczki pozwana wpłaciła na rzecz powoda kwotę 1 176,00 zł.

Pozwana nie złożyła odpowiedzi na pozew.

Sąd ustalił, co następuje:

30 września 2022 roku E. B. zawarła z powodem umowę pożyczki. Pożyczkodawca udzielił pożyczki w kwocie 2 250,00 złotych. Pozwana zobowiązała się do zwrotu pożyczkodawcy kwoty 6 048,00 złotych w 36 miesięcznych ratach po 168 złotych każda, płatnych w okresie od 10 listopada 2022 roku do 10 października 2025 roku. Na powyższą kwotę poza kapitałem składały się także: 150 złotych tytułem opłaty przygotowawczej, 2 100 złotych prowizji oraz odsetki kapitałowe w łącznej kwocie 1548 złotych. Łączny koszt pożyczki wynosił 3 798 złotych.

Dowód : umowa pożyczki – k. 8-9, harmonogram spłat – k. 10, potwierdzeniem zawarcia umowy pożyczki – k. 15

Pozwana dokonała z tytułu przedmiotowej umowy pożyczki wpłat na łączną kwotę 1176 złotych.

Bezsporne, a nadto dowód : historia spłat - k. 21

Wobec opóźnienia w spłacie należności powód pismem z dnia 10 sierpnia 2023 roku wypowiedział E. B. umowę pożyczki z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia, jednocześnie wzywając ją do zapłaty kwoty 4 883,85 zł. Pozwana nie uregulowała zadłużenia.

Dowód : pismo z dnia 10 sierpnia 2023 roku – k. 20

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z dyspozycją art. 339 § 2 k.p.c. Sąd przyjął za prawdziwe twierdzenia powoda o faktach zawarte w pozwie. W pozostałym zakresie Sąd dokonał ustaleń faktycznych w oparciu o załączone do pozwu dowody z dokumentów, w szczególności –umowę pożyczki (k. 8-9) oraz historię spłat (k. 21). Sąd uznał złożone przez powoda do akt sprawy dokumenty za wiarygodne.

Podkreślić należy, że przewidziane w art. 339 § 2 k.p.c. domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda dotyczy jedynie ustaleń faktycznych, ale nie materialnoprawnej oceny zgłoszonego roszczenia. Wydanie wyroku zaocznego nie przesądza zatem o uwzględnieniu powództwa w całości.

Na tle poczynionych ustaleń nie było wątpliwości, iż strony łączyła umowa o kredyt konsumencki w rozumieniu art. 720 § 1 k.c. oraz art. 3 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (T.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 1028 ze zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 k.c., przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim w art. 3 ust. 1 stanowi, iż przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550,00 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Natomiast wedle przepisu art. 3 ust. 2 pkt 1 wskazanej ustawy, za umowę o kredyt konsumencki uważa się również umowę pożyczki.

Stosownie do art. 385 ¹ § 1 kc postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny

Przepis ten stanowi implementację dyrektywy 93/13/EWG (dalej jako: dyrektywa) i pozostaje w ścisłym związku z przepisami dyrektywy. Stosowanie przywołanego przepisu wymaga zastosowania wykładni prounijnej, zgodnej z celem i funkcją dyrektywy oraz z uwzględnieniem dorobku orzeczniczego (...). W preambule powyższej dyrektywy wyraźnie wskazano, że Państwa Członkowskie powinny zapewnić, aby nieuczciwe warunki nie były zamieszczane w umowach zawieranych przez sprzedawców lub dostawców z konsumentami oraz, jeżeli jednak takie warunki zostają w nich zawarte, aby nie były one wiążące dla konsumenta, oraz zagwarantować, żeby umowa obowiązywała strony zgodnie z zawartymi w niej postanowieniami, pod warunkiem że po wyłączeniu z umowy nieuczciwych warunków może ona nadal obowiązywać.

Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 i 2 dyrektywy:

1. Warunki umowy, które nie były indywidualnie negocjowane, mogą być uznane za nieuczciwe, jeśli stoją w sprzeczności z wymogami dobrej wiary, powodują znaczącą nierównowagę wynikających z umowy, praw i obowiązków stron ze szkodą dla konsumenta.

2. Warunki umowy zawsze zostaną uznane za niewynegocjowane indywidualnie, jeżeli zostały sporządzone wcześniej i konsument nie miał w związku z tym wpływu na ich treść, zwłaszcza jeśli zostały przedstawione konsumentowi w formie uprzednio sformułowanej umowy standardowej.

Fakt, że niektóre aspekty warunku lub jeden szczególny warunek były negocjowane indywidualnie, nie wyłącza stosowania niniejszego artykułu do pozostałej części umowy, jeżeli ogólna ocena umowy wskazuje na to, że została ona sporządzona w formie uprzednio sformułowanej umowy standardowej.

Jeśli sprzedawca lub dostawca twierdzi, że standardowe warunki umowne zostały wynegocjowane indywidualnie, ciężar dowodu w tym zakresie spoczywa na nim.

Natomiast art. 6 ust. 1 dyrektywy stanowi, że Państwa Członkowskie stanowią, że na mocy prawa krajowego nieuczciwe warunki w umowach zawieranych przez sprzedawców lub dostawców z konsumentami nie będą wiążące dla konsumenta, a umowa w pozostałej części będzie nadal obowiązywała strony, jeżeli jest to możliwe po wyłączeniu z niej nieuczciwych warunków.

Zgodnie z treścią art. 7 ust. 1 dyrektywy zarówno w interesie konsumentów, jak i konkurentów państwa członkowskie zapewnią stosowne i skuteczne środki mające na celu zapobieganie stałemu stosowaniu nieuczciwych warunków w umowach zawieranych przez sprzedawców lub dostawców z konsumentami.

Dokonując wykładni powyższego przepisu (...) w tezie 52 uzasadnienia wyroku dnia 4 czerwca 2020 r. w sprawie C-495/19 Kancelaria (...) S.A. z siedzibą w K. przeciwko RN wydanego na skutek pytania prejudycjalnego Sądu Okręgowego w Poznaniu, w podobnej sytuacji procesowej wskazał, że: „Artykuł 7 ust. 1 dyrektywy 93/13 w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że - w sytuacji gdy sąd orzeka w drodze wyroku zaocznego w związku z niestawiennictwem konsumenta na rozprawie, na którą został wezwany - stoi on na przeszkodzie takiej wykładni przepisu krajowego, która uniemożliwia sądowi rozpoznającemu powództwo wniesione przez przedsiębiorcę przeciwko temu konsumentowi wchodzące w zakres stosowania tej dyrektywy, przeprowadzenie środków dowodowych niezbędnych do dokonania z urzędu oceny nieuczciwego charakteru warunków umownych, na których przedsiębiorca oparł swe roszczenie, w wypadku gdy sąd ten poweźmie wątpliwości co do nieuczciwości tych warunków w rozumieniu omawianej dyrektywy” .

Podkreślenia wymaga, że przywołane orzeczenie (...) zapadło w podobnych okolicznościach, wszystkie wywody zawarte w uzasadnieniu wyżej wymienionego wyroku (a zwłaszcza tezy 30-32,36,37, 48-52), sąd orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela. Należy przypomnieć, że w przywołanym orzeczeniu (tezy 48-52) (...) wskazał, że jeżeli sąd odsyłający stwierdzi, że przepis krajowy, taki jak art. 339 § 2 kodeksu postępowania cywilnego, uniemożliwia sądowi orzekającemu zaocznie, na podstawie pozwu przedsiębiorcy, podjęcie środków dowodowych pozwalających mu na przeprowadzenie z urzędu kontroli warunków objętych zakresem tej dyrektywy i stanowiących przedmiot sporu, to do niego należy zbadanie, czy wykładnia zgodna z prawem Unii może być brana pod uwagę w drodze przewidzianych w tym art. 339 § 2 kodeksu postępowania cywilnego wyjątków takich jak 'uzasadnione wątpliwości' lub 'obejście prawa', jeżeli pozwalałaby ona sądowi na podjęcie niezbędnych środków dowodowych. W tym względzie należy przypomnieć, że do sądów krajowych należy, przy uwzględnieniu wszystkich norm prawa krajowego i w oparciu o uznane w krajowym porządku prawnym metody wykładni, rozstrzygnięcie, czy oraz w jakim zakresie wykładni przepisu prawa krajowego takiego jak art. 339 kodeksu postępowania cywilnego można dokonać w zgodzie z dyrektywą 93/13, nie dokonując wykładni tego przepisu krajowego contra legem (zob. analogicznie wyrok z dnia 17 kwietnia 2018 r. E., C-414/16, EU:C:2018:257, pkt 71 i przytoczone tam orzecznictwo). Trybunał orzekł ponadto, że wymóg dokonywania wykładni zgodnej obejmuje konieczność zmiany utrwalonego orzecznictwa przez sądy krajowe, jeżeli opiera się ono na interpretacji prawa krajowego, której nie da się pogodzić z celami dyrektywy (wyrok z dnia 17 kwietnia 2018 r., E., C-414/16, EU:C:2018:257, pkt 72 i przytoczone tam orzecznictwo). W braku możliwości dokonania wykładni i zastosowania przepisów krajowych zgodnie z wymogami dyrektywy 93/13 sądy krajowe mają obowiązek zbadania z urzędu, czy postanowienia uzgodnione między stronami mają abuzywny charakter i w tym celu podjęcia niezbędnych środków dowodowych, nie stosując w razie potrzeby jakichkolwiek przepisów krajowych lub orzecznictwa, które są sprzeczne z takim badaniem (zob. podobnie wyrok z dnia 7 listopada 2019 r., (...) Polska, C-419/18 i C-483/18, EU:C:2019:930, pkt 76 i przytoczone tam orzecznictwo).

Powód wskazał, że swe roszczenie wywodzi ze stosunku obligacyjnego wynikającego z zawartej z pozwaną umowy pożyczki.

Mając na uwadze powyższe, w świetle aktualnego orzecznictwa (...), obowiązkiem Sądu było zbadanie z urzędu warunków umowy, zawartej pomiędzy przedsiębiorcą, a konsumentem celem ustalenia, czy postanowienia uzgodnione między stronami mają abuzywny charakter. Ponadto Sąd z urzędu zobowiązany był zbadać czy zapisy umowne nie pozostają w sprzeczności z ustawą bądź nie mają na celu obejścia ustawy (art. 58 § 1 i 3 k.c.).

Oceniając zawartą przez strony umowy, a zwłaszcza zapisy traktujące o zobowiązaniu do zapłaty opłaty prowizyjnej, Sąd miał na uwadze przywołane wyżej przepisy art. 385 ¹ k.c., dyrektywy, orzecznictwo (...) oraz sądów powszechnych w tym Sądu Okręgowego w Toruniu, z którego wynika, że koszty pożyczki powinny znajdować swoje odzwierciedlenie w rzeczywiście ponoszonych przez pożyczkodawcę kosztach. Ciężar dowodu w tym zakresie spoczywał na pożyczkodawcy. W przypadku, gdy ekwiwalentność prowizji nie zostanie wykazana, uznać należy, że postanowienia jej dotyczące stanowią klauzulę niedozwoloną, jako nieuzgodnione indywidualnie i kształtujące prawa oraz obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interes (art. 385 ¹ k.c.). Zarazem mogą zostać uznane za zmierzające do obejścia prawa – przepisów regulujących wysokość odsetek maksymalnych.

Wypada zauważyć, że w wyroku (...) z dnia 3 września 2020 r. w sprawach połączonych C-84/19 i in. (...) S.A. przeciwko QJ i BW, Trybunał odniósł się do relacji między art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim a dyrektywą i postanowieniami kodeksu cywilnego. Trybunał podkreślił, że przepis krajowy, taki jak art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim, nie wydaje się sam w sobie określać praw i obowiązków stron umowy, lecz poprzestaje na ograniczeniu ich swobody ustalenia pozaodsetkowych kosztów kredytu powyżej pewnego poziomu i w żaden sposób nie stoi na przeszkodzie temu, aby sąd krajowy sprawdził, czy takie ustalenie ma ewentualnie nieuczciwy charakter poniżej określonego prawnie pułapu (tezy 58-63). Ponadto, Trybunał podkreślił, że zapłata prowizji nie stanowi jednego z głównych świadczeń stron umowy pożyczki, w rozumieniu art. 4 ust.2 dyrektywy. Wysokość tego świadczenia podlega zatem ocenie z perspektywy art. 385 ¹ k.c. i może zostać uznana za niewiążącą, nie wpływa jednak na ważność całej umowy pożyczki (tezy 64 -69). Oceniając podobne jak w sprawie niniejszej postanowienia umowne dot. prowizji i opłaty przygotowawczej, Trybunał podkreślił, że przedsiębiorca nie jest zobowiązany do wyszczególnienia charakteru każdej usługi świadczonej w zamian za koszty, które obciążają konsumenta na podstawie postanowień umowy, takie jak 'prowizja' czy 'opłata przygotowawcza'. Niemniej jednak, aby spełnić wymóg przejrzystości, musi zaistnieć sytuacja, w której charakter faktycznie świadczonych usług da się w sposób racjonalny zrozumieć lub wywieść z całej umowy. Ponadto konsument musi być w stanie sprawdzić, czy te różne koszty lub usługi, za które stanowią one zapłatę, nie nakładają się na siebie (wyrok z dnia 3 października 2019 r., K. i CIB Bank, C-621/17, EU:C:2019:820, pkt 43). Stwierdził, że, jeśli chodzi o koszty zatytułowane 'opłata przygotowawcza' i 'prowizja', pozwany konsument mógł zasadnie sobie zadać pytanie zarówno co do świadczeń, z tytułu których należały się te opłaty, jak i ewentualnego nakładania się ich na siebie. Po pierwsze bowiem, umowa zawierała dwie klauzule przewidujące koszty administracyjne, zatytułowane odpowiednio 'opłata przygotowawcza' i 'prowizja', które obie sugerują, że chodzi o kwoty podlegające zapłacie za udzielenie kredytu.

Dokonując analizy postanowień umowy Sąd miał na względzie, iż postanowienia umowne dotyczące prowizji nie dotyczą głównych świadczeń stron umowy pożyczki. Za postanowienia określające główne świadczenia stron każdej umowy uznać należy bowiem jedynie, takie elementy konstrukcyjne umowy, bez których uzgodnienia nie doszłoby do jej zawarcia - czyli tzw. essentialia negotii. W przypadku umowy pożyczki są to: zobowiązanie pożyczkodawcy do przeniesienia na własność pożyczkobiorcy pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku oraz zobowiązanie pożyczkobiorcy do zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo tej samej ilości rzeczy tego samego gatunku oraz jakości. Natomiast postanowienia określające wysokość kosztów dodatkowych związanych z udzieleniem pożyczki i jej obsługą, do poniesienia których zobowiązany jest pożyczkobiorca, nie mogą zostać uznane za postanowienia określające główne świadczenia stron, gdyż nie warunkują one bytu umowy pożyczki.

Przesądziwszy powyższe, Sąd doszedł do przekonania, że zastrzeżona w umowie, z której roszczenie swoje wywodził powód, prowizja pożyczkodawcy w sposób rażąco niekorzystny kształtuje sytuację pożyczkobiorcy.

Należy zwrócić uwagę, że choć łączna kwota kosztów pozaodsetkowych (2250 złotych), którymi została obciążona pozwana w umowie pożyczki, nie przekraczała limitu określonego w art. 36a ust. 2 u.k.k., to wynosiła ona 100% całkowitej kwoty pożyczki (a zatem stanowiła maksymalną kwotę, jaką mogą wynosić pozaodsetkowe koszty kredytu).

W szczególności zastrzeżona w umowie prowizja w kwocie 2100 złotych budziła poważne wątpliwości w świetle przepisów o zobowiązaniach umownych i ochronie konsumenta przed niedozwolonymi klauzulami umownymi. Zasadność obciążenia pożyczkobiorcy opłatą prowizyjną ukształtowaną na tak wysokim poziomie w relacji do kwoty pożyczki musi być każdorazowo podyktowana ściśle określonymi względami związanymi z procesem zawarcia konkretnej umowy pożyczki. To na stronie powodowej spoczywał obowiązek wykazania, że istniały uzasadnione podstawy do ustalenia prowizji za udzielenie pożyczki na takim poziomie. Powód nie przedstawił jednak żadnych przekonujących twierdzeń w tym zakresie.

Jak wynika z umowy pożyczki, koszty związane z przygotowaniem umowy wynosiły 150 złotych i stanowiły opłatę przygotowawczą. Jednocześnie powód nie wykazał zasadności naliczenia wynagrodzenia prowizyjnego w kwocie 2100 złotych, które stanowi równowartość ponad 93 % kwoty udzielonej pozwanej pożyczki (2250 złotych). Nie sposób uznać świadczenia pożyczkobiorcy za ekwiwalentne otrzymanej kwocie pożyczki. Prowizja pozostawała bez jakiegokolwiek związku z rzeczywistymi kosztami umowy pożyczki przez co rażąco naruszała interes konsumenta i dobre obyczaje. Tym samym postanowienie umowne kształtujące wysokość prowizji na takim poziomie stanowiło klauzulę niedozwoloną i nie mogło być wiążące dla pozwanego.

W przekonaniu sądu, powództwo w zakresie dotyczącym nałożonego na konsumenta obowiązku uiszczenia prowizji w kwocie 2100 zł nie zasługiwało na uwzględnienie. Postanowienie umowne przewidujące obowiązek zapłaty prowizji w takiej wysokości, w świetle pozostałych postanowień umownych dot. okołoodsetkowych kosztów udzielonej pożyczki, winno zostać z umowy wyeliminowane w całości.

Powód nie uzasadnił naliczenia prowizji w kwocie 2100 zł. W samej umowie wskazano jedynie, że kwota ta stanowi zestawienie kwot składających się na prowizję zostało przedstawione pożyczkobiorcy w postaci elektronicznej na etapie wnioskowania o pożyczkę, ale powód nie przedstawił takiego zestawienia sądowi.

Należało przyjąć, że postanowienie umowne przewidujące prowizję nie było również indywidualnie negocjowane i przyjęte na z góry przygotowanym przez przedsiębiorcę wzorze. Prowizja była jedną z opłat administracyjnych nałożonych na konsumenta (obok opłaty przygotowawczej), a w umowie zawieranej na z góry ustalonym wzorze, nie określono żadnych kryteriów ustalenia tak wygórowanej prowizji. Wzajemna relacja tych opłat dodatkowych, relacji miedzy nimi i ich charakteru mogły być dla konsumenta mylące co do skutków ekonomicznych, a zatem wynagrodzenie związane z korzystaniem z cudzego kapitału w żadnym stopniu nie uzasadniało tak wygórowanej prowizji. Z treści umowy nie wynikało, aby opłata prowizyjna w kwocie 2100 zł pozostawała w jakimkolwiek związku z konkretnymi czynnościami poniesionymi w związku z realizacją umowy. Tym samym, niezależnie od oceny zgodności tego postanowienia umownego z ustawą o kredycie konsumenckim, należało uznać, że prowizja była oderwana od faktycznych kosztów poniesionych przez pożyczkodawcę, stanowiąc dodatkowe, nieekwiwalentne wynagrodzenie za korzystanie przez pozwanego z pożyczonego kapitału. W przekonaniu sądu, obciążenie pożyczkobiorcy prowizją, której wartość stanowi ponad 93 % kwoty udzielonej pożyczki, prowadziła do obejścia przepisów regulujących instytucję odsetek maksymalnych, a tym samym było sprzeczne z prawem i dobrymi obyczajami. Powyższe postanowienie umowne należało zatem wyeliminować z umowy w całości, uznając, że nie jest ono wiążące dla konsumenta w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c.

Sąd ustalił, iż powodowi należały się odsetki umowne od kapitału liczone od kwoty 2250 zł, czyli od kwoty faktycznie udostępnionej pożyczkobiorcy, od dnia zawarcia umowy (30 września 2022 r.) do dnia wypowiedzenia umowy (10 sierpnia 2023 r.) w wysokości 390,41 zł. Eliminacji polegały więc odsetki umowne w zakresie, w jakim naliczane były od kwoty przekraczającej kapitał pożyczki.

Wyjaśnić trzeba, że odsetki kapitałowe (art. 359 § 1 k.c.) to takie, które stanowią wynagrodzenie za korzystanie z cudzego kapitału, w tym przypadku zgodnie z zawartą umową kredytu. O ile kredytobiorca spłaca kredyt zgodnie z umową, odsetki kapitałowe naliczane są przez cały okres kredytowania (właśnie jako wynagrodzenie za korzystanie z kapitału udostępnionego przez bank). O ile dojdzie do wypowiedzenia umowy kredytu, niespłacony na dzień wypowiedzenia umowy kapitał staje się wymagalny, zaś odsetki kapitałowe po upływie okresu wypowiedzenia nie są już naliczane. Tym samym po wypowiedzeniu umowy zadłużenie kredytobiorcy obejmuje niespłacony kapitał oraz niespłacone do końca okresu wypowiedzenia odsetki kapitałowe (naliczane są więc one do dnia wypowiedzenia umowy kredytu). Obowiązek strony pozwanej zapłaty wynagrodzenia dotyczy wyłącznie okresu korzystania z pożyczki, więc nie obejmuje okresu po wypowiedzeniu umowy.

Podsumowując, roszczenie powoda było zasadne w zakresie kapitału pożyczki – 2 250 zł, opłaty przygotowawczej – 150 zł oraz odsetek za korzystanie z kapitału w wysokości 390,41 zł, tj. łącznie 2790,41 zł. Mając na uwadze, że pozwana spłaciła kwotę 1176 zł, zaległość wynosiła 1614,41 zł.

Ze względu na powyższe, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda powyższą kwotę z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14 grudnia 2023 roku, czyli od dnia wytoczenia powództwa. Podstawą naliczenia odsetek był art. 481 § 1 k.c. W punkcie 3 umowy pożyczki zastrzeżono zasady naliczania odsetek umownych za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie. Należy jednak przypomnieć w tym kontekście, że powód wypowiedział pozwanej umowę pożyczki. Skorzystanie z prawa do wypowiedzenia umowy, wywołuje skutek w postaci rozwiązania umowy z upływem okresu wypowiedzenia, a przez to wygaśnięcia z tym dniem umownego stosunku zobowiązaniowego. Z chwilą wypowiedzenia umowy, jej postanowienia nie wiążą już stron, a postawiona w stan natychmiastowej wymagalności wierzytelność, podlega już – w zakresie odsetek reżimowi kodeksowemu. wierzyciel może domagać się odsetek umownych jeśli wynika to z obowiązującej strony umowy. Jeżeli natomiast wierzyciel decyduje się na wypowiedzenie umowy, to z chwilą upływu okresu wypowiedzenia umowa przestaje być wiążąca, a odsetki umowne zastąpione zostają odsetkami ustawowymi. Nie może być tak, że jednocześnie pożyczkodawca wypowiada umowę w całości, a mimo to nadal uznaje za wiążące niektóre jej regulacje – dotyczące odsetek umownych. Powód nie miał prawa naliczania odsetek umownych od dnia wytoczenia powództwa (14 grudnia 2023 roku), skoro w tej dacie umowa już nie obowiązywała, bo wcześniej została skutecznie wypowiedziana.

W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu (pkt II wyroku).

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie III wyroku na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Roszczenie powoda uwzględnione zostało w 33,06 % i w takim też zakresie należał się powodowi zwrot kosztów procesu. Na koszty te składały się: opłata od pozwu – 400 złotych, koszty zastępstwa procesowego – 900 złotych i opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł. Łącznie 1317 złotych. Zatem należało zasądzić od pozwanej na rzecz powoda zwrot kosztów procesu w wysokości 435,40 złotych (33,06 % * 1317 złotych).

W punkcie IV Sąd nadał wyrokowi zaocznemu w punkcie I rygor natychmiastowej wykonalności zgodnie z treścią art. 333 § 1 k.p.c.