Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 lutego 2024 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	asesor sądowy Paweł Kamiński

po rozpoznaniu w dniu 8 lutego 2024 r. w Toruniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa M. P.

przeciwko (...) Towarzystwu (...) Spółka Akcyjna w W.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda M. P. na rzecz pozwanego (...) Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna w W. kwotę 917 zł (dziewięćset siedemnaście złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 1253/23 upr T., dnia 11.03.2024 roku

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 24 kwietnia 2023 roku (data nadania) powód M. P. wniósł o zasądzenie od (...) Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna w W. kwoty 4 083,60 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 lipca 2020 roku do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 23 maja 2020 roku doszło do kolizji drogowej, wskutek której uszkodzeniu uległ samochód osobowy marki S. nr rej. (...) stanowiący własność S. I.. Sprawca szkody kierował pojazdem, który był ubezpieczony polisą obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wykupioną u pozwanego towarzystwa ubezpieczeń. Pozwany odmówił wypłaty odszkodowania w zakresie kosztu najmu pojazdu zastępczego wskazując, że poszkodowany posiadał inne samochody, co w ocenie pozwanego powodowało, że najem pojazdu zastępczego nie był zasadny. Zdaniem powoda jednak poszkodowany nie miał możności skorzystania z innego pojazdu. Powód wskazał, że domaga się zapłaty kwoty 3 653,10 zł z tytułu poniesionych przez poszkodowanego kosztów najmu pojazdu zastępczego w okresie 27 dni, tj. w okresie likwidacji szkody. Stawka za dobę najmu wynosiła 135,30 zł brutto. Powód domagał się także zasądzenia kwoty 430,50 zł z tytułu poniesionych przez poszkodowanego kosztów holowania uszkodzonego pojazdu z miejsca zdarzenia.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym dnia 24 maja 2023 roku, w sprawie X Nc 923/23, Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym w Toruniu orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty w ustawowym terminie wywiódł pozwany, zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko pozwany podniósł zarzut braku legitymacji czynnej strony powodowej. Oprócz tego pozwany wskazał, że pismem z dnia 28 maja 2020 roku poinformował poszkodowanego o możliwości skorzystania z najmu pojazdu zastępczego z wypożyczalni współpracującej i przekazała dane kontaktowe tych wypożyczalni. Z ostrożności procesowej pozwana zakwestionowała także roszczenie w zakresie kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Na dalszym etapie postępowania strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.

Zarządzeniem z dnia 11 grudnia 2023 roku przewodniczący przyznał świadkowi D. T. kwotę 48,30 zł tytułem zwrotu kosztów stawiennictwa w Sądzie Rejonowym w Toruniu na rozprawie w dniu 4 grudnia 2023 roku.

Sąd dochodząc do przekonania, że wyznaczanie kolejnych posiedzeń jest zbędne postanowieniem z dnia 8 lutego 2024 roku zamknął rozprawę na posiedzeniu niejawnym uprzednio uprzedzając o takiej możliwości pełnomocników stron i wyznaczając im termin 14 dni na zabranie głosu końcowego w piśmie procesowym zgodnie z wymogiem wynikającym z art. 224 § 3 k.p.c., z której to możliwości obie strony skorzystały.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 23 maja 2020 roku doszło do kolizji drogowej, wskutek której uszkodzeniu uległ samochód marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) stanowiący własność S. I.. Właściciel pojazdu posiadał polisą ubezpieczeniową obejmującą ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego towarzystwa ubezpieczeniowego.

Bezsporne, a nadto dowód: częściowo decyzja o odmowie wypłaty świadczenia – k. 27

Uszkodzonym pojazdem w dniu wypadku kierowała córka poszkodowanego S. I.. Bezpośrednio po wypadku uszkodzony pojazd został odholowany, gdyż został uszkodzony za dnia na bardzo ruchliwej trasie.

dowód: zeznania świadka D. T. na rozprawie w dniu 4 grudnia 2023 roku – k. 88, znacznik czasowy 00:40:59 do 00:49:20

Również 23 maja 2020 roku zawarta została umowa najmu pojazdu zastępczego pomiędzy M. P. (wynajmującym) a D. T. (najemcą). Wynajętym samochodem zastępczym był pojazd marki V. (...). Pojazd ten był autem tożsamej klasy co pojazd uszkodzony, tj. był pojazdem klasy D. S. I. oświadczeniem z dnia 23 maja 2020 roku udzielił D. T. pełnomocnictwa i upoważnił go do wynajmu pojazdu zastępczego, którego użytkownikiem będzie D. T.. Tego samego dnia S. I. udzielił także D. T. pełnomocnictwa do reprezentowania go w procesie likwidacji szkody powstałej w dniu 23 maja 2020 roku na pojeździe marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...). S. I. upoważnił w ramach tego pełnomocnictwa do składania wniosków i oświadczeń niezbędnych do realizacji pełnomocnictwa, jak również udzielania substytucji.

Bezsporne, a nadto dowód: umowa najmu pojazdu zastępczego z dnia 23 maja 2020 r. – k. 15-19, oświadczenie z dnia 23 maja 2020 r. – k. 14, pełnomocnictwo z dnia 23 maja 2020 r. – k. 13, częściowo zeznania świadka D. T. na rozprawie w dniu 4 grudnia 2023 r. – k. 87v-88, znacznik czasowy 00:49:20 do 00:54:32, częściowo zeznania świadka S. I. – k. 87v, znacznik czasowy 00:10:34 do 00:28:48

27 maja 2020 roku nastąpiło zgłoszenie szkody. W dniu 28 maja 2020 roku pozwany wysłał poszkodowanemu informację z instrukcją dotyczącą możliwości wynajmu pojazdu zastępczego w firmie współpracującej z nim. W instrukcji wskazano m.in., że w przypadku szkody całkowitej koszt wynajmu zostanie zwrócony za okres od powstania szkody do wizyty rzeczoznawcy i otrzymania informacji o kwalifikacji szkody jako całkowitej. Dodatkowo uwzględniony miał zostać okres potrzebny na zakup innego samochodu – 7 dni, który w szczególnych przypadkach może zostać wydłużony maksymalnie do dnia wypłaty odszkodowania. Oprócz tego wskazano, że (...) pokrywa koszty wynajmu pojazdu zastępczego z klasy D w wysokości 110 zł netto za dobę wynajmu pojazdu zastępczego przy wynajmie powyżej 7 dni oraz 130 zł netto za dobę wynajmu pojazdu zastępczego przy wynajmie od 1 do 7 dni.

Bezsporne, a nadto dowód: pismo z dnia 28 maja 2020 roku – k. 102-106

W dniu 10 czerwca 2020 roku pozwane towarzystwo ubezpieczeniowe poinformowało o szkodzie całkowitej uszkodzonego pojazdu. Z kolei w dniu 16 czerwca 2020 roku wydana została decyzja o wypłacie odszkodowania z tytułu szkody całkowitej. Wypłata odszkodowania z tytułu rozliczenia szkody całkowitej nastąpiła w dniu 18 czerwca 2020 roku. Informacja o przyjęciu odpowiedzialności za szkodę została natomiast wysłana przez pozwaną w dniu 23 czerwca 2020 roku.

Bezsporne, a nadto dowód: potwierdzenie przyznania odszkodowania z dnia 16 czerwca 2020 r. – k. 71-72, informacja o przyjęciu odpowiedzialności z dnia 23 czerwca 2020 r. – k. 73

W dniu 19 czerwca 2020 roku D. T. zwrócił wynajęty pojazd zastępczy w wyniku czego najem pojazdu zastępczego dobiegł końca. W dniu 19 czerwca 2020 roku powód wystawił także na D. T. fakturę VAT (...) opiewającą na kwotę łączną 4 083,60 zł, z czego 3 653,10 zł brutto za 27 dni wynajmu pojazdu zastępczego klasy D oraz 430,50 zł brutto za holowanie pojazdu.

Bezsporne, a nadto dowód: protokół zdawczo-odbiorczy – k. 19, faktura – k. 20

W dniu 3 lipca 2020 roku D. T. zawarł (jako cedent) z powodem (jako cesjonariuszem) umowę przelewu wierzytelności, w której § 1 wskazano, iż cedent oświadcza, iż przysługuje mu wierzytelność o odszkodowanie za najem pojazdu zastępczego oraz holowania z tytułu szkody powstałej w dniu 23 maja 2020 w pojeździe marki S. (...) o nr rejestracyjnym (...), stanowiącego własność/współwłasność/przedmiot użytkowania Cedenta.

Bezsporne, a nadto dowód: umowa cesji wierzytelności z dnia 3 lipca 2020 roku – k. 11

Pozwany odmówił wypłaty odszkodowania z tytułu holowania, jak i najmu pojazdu zastępczego wskazując, że świadczenie nie przysługuje. Uzasadniając swoje stanowisko wskazał, że S. I. i D. T. łącznie posiadali w użytkowaniu 3 pojazdy. Jedno auto miało być użytkowane przez żonę D. T., a S. I. z uwagi na stan zdrowia nie mógł poruszać się samodzielnie pojazdem. W gospodarstwie domowym poszkodowanego pozostał w użytkowaniu jeszcze pojazd marki S. (...). Tym samym zdaniem ubezpieczyciela nie było potrzeby, by pojazd zastępczy został wynajęty. Po wezwaniu do zapłaty wystosowanym przez powoda pozwany podtrzymał swoją odmowę wypłaty świadczenia, a nadto wskazał, że faktura i cesja praw spisana była na Pana T., który nie był stroną w roszczeniu oraz nie miał pełnomocnictwa do cedowania roszczeń.

Bezsporne, a nadto dowód: decyzja z dnia 13 sierpnia 2020 r.– k. 27, wezwanie do zapłaty z dnia 8 sierpnia 2022 r. wraz z potwierdzeniem nadania – k. 23-24, informacja z dnia 5 września 2022 r. – k. 26

Uszkodzonym pojazdem jeździła na co dzień córka poszkodowanego S. I.. Sam poszkodowany nie jeździ samochodem jako kierowca. D. T. natomiast dysponuje własnym pojazdem – S. A.. Z kolei drugi z pojazdów zarejestrowanych na S. I., S. (...) stanowił auto syna poszkodowanego, który korzystał z niego jako środka lokomocji w celu dojeżdżania do pracy. W dacie wypadku poszkodowany S. I. dysponował tylko uszkodzonym pojazdem i nie posiadał żadnych innych samochodów. Wynajęty pojazd zastępczy był wykorzystywany przez D. T. i jego małżonkę, którzy wozili teściów (poszkodowanego i jego małżonkę) do lekarza i kościoła.

Dowód: zeznania świadka D. T. na rozprawie w dniu 4 grudnia 2023 r. – k. 87v-88, znacznik czasowy 00:34:46 do 00:40:59, częściowo zeznania świadka S. I. – k. 87v, znacznik czasowy 00:10:34 do 00:28:48

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny ustalono w oparciu o przedłożone przez strony dokumenty. Strony nie podważały wiarygodności przedłożonych do sprawy dokumentów, a również Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania ich autentyczności. Sąd oparł w części swoje ustalenia faktyczne również na zeznaniach świadków S. I. i D. T.. Obaj świadkowie są osobami całkowicie obcymi dla stron postępowania, nie było zatem powodów, by uznać ich zeznania za pozbawione waloru wiarygodności. W przypadku świadka S. I. należy zauważyć, że nie dysponował dużą wiedzą na temat zdarzenia, bowiem sam na co dzień i tak nie był kierowcą samochodu, a do czynności związanych z wynajmem pojazdu zastępczego upoważnił D. T.. D. T. natomiast w sposób precyzyjny zeznawał na temat okoliczności związanych ze zdarzeniem podając jego szczegóły, a także w sposób ogólny odpowiadając na pytania dotyczące likwidacji szkody. Okoliczności te również świadczą o wiarygodności jego zeznań biorąc pod uwagę, że okoliczności związane z wypadkiem samochodowym żony, w wyniku którego zabrała ją karetka pogotowia mogły pozostawać silnie w jego pamięci, natomiast proces likwidacji szkody pojazdu, którego właścicielem nie był, w obliczu użytkowania pojazdu zastępczego nie musiał być procesem, do którego świadek przywiązywał dużą wagę.

Sąd pominął wniosek dowodowy o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego w oparciu o art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c. Wobec braku przedłożenia dowodu wykazującego legitymację czynną powoda, wniosek ten stał się zbędny jako nieistotny dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Sąd pominął dowód z opinii biegłego z zakresu techniki motoryzacyjnej wnioskowany w punkcie 6 pozwu z uwagi na to, że fakty na które miał być przeprowadzony dowód nie były istotne i niezbędne do rozstrzygnięcia sprawy. Poza tym w postępowaniu uproszczonym dowód z opinii biegłego jest przeprowadzany jedynie wyjątkowo.

Mimo braku dostarczenia akt szkodowych sąd doszedł do przekonania, że stan faktyczny związany z procesem likwidacji szkody i jego czasem nie jest sporny pomiędzy stronami, zaś spór dotyczy wyłączenie zasadności wynajmu pojazdu zastępczego.

W ocenie Sądu powództwo w niniejszej sprawie podlegało oddaleniu w całości.

W przedmiotowej sprawie powód dochodził od pozwanego ubezpieczyciela odszkodowania z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego oraz kosztów holowania pojazdu.

Poza sporem w niniejszej sprawie pozostawało, że sprawcę szkody i pozwaną łączyła umowa ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej (OC). Poza sporem było także to, że pozwana przyjęła odpowiedzialność za to zdarzenie oraz że uszkodzony pojazd uległ szkodzie całkowitej.

Przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony (art. 822 § 1 k.c.). Odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych regulują przepisy ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 2500 ze zm., dalej jako ustawa). Zgodnie z art. 34 ust. 1 i 36 ust. 1 ustawy z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia, a odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Ustalenie odszkodowania z ubezpieczenia OC następuje według ogólnych zasad, określonych w art. 361-363 k.c., z tym jedynie zastrzeżeniem, że zakład ubezpieczeń zobowiązany jest tylko do świadczenia pieniężnego, ograniczonego do wysokości, ustalonej w umowie, sumy gwarancyjnej (art. 822 § 1 k.c. i art. 36 ust. 1 ustawy).

W uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 17 listopada 2011 r. (III CZP 5/11 OSNC 2012, Nr 3, poz. 28) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego, niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej, obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego; nie jest ona uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej. W uzasadnieniu uchwały wskazano, że nie wszystkie wydatki, pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym, mogą być refundowane, istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i 826 § 1 k.c.). Na dłużniku ciąży w związku z tym obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Sąd Najwyższy zauważył, iż nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji - gwarancyjnej ubezpieczyciela, co mogłoby prowadzić do wzrostu składek ubezpieczeniowych. Za celowe i ekonomicznie uzasadnione mogą być - co do zasady - uznane wydatki poniesione na najęcie pojazdu zastępczego tego samego typu co uszkodzony i na czas niezbędny do naprawy albo zakupu nowego pojazdu. Pogląd ten Sąd Rejonowy w całości podziela.

Przed merytorycznym rozstrzygnięciem zasadności zgłoszonego powództwa należało w pierwszej kolejności rozstrzygnąć kwestię posiadania przez powoda legitymacji czynnej, albowiem ma to dla sprawy istotne znaczenie, warunkujące jej dalszą analizę.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wskazał, iż powód nie posiada legitymacji czynnej, gdyż D. T. nie nabył wierzytelności w drodze cesji, zaś przedstawione przez powoda pełnomocnictwo nie upoważnia do dokonania dalszych przelewów wierzytelności, wobec czego D. T. nie mógł skutecznie przenieść na M. P. wierzytelności wynikających z ubezpieczenia OC, gdyż sam tej wierzytelności nie posiadał. Właścicielem uszkodzonego pojazdu był S. I., który wystawił pełnomocnictwo na D. T. do wynajmu pojazdu zastępczego, ale nie upoważnił go do zawarcia cesji.

Na wstępie wskazać należy, iż legitymacja materialna, a więc posiadanie prawa podmiotowego lub interesu prawnego do wytoczenia powództwa stanowi przesłankę materialną powództwa, a jej brak stoi na przeszkodzie udzieleniu ochrony prawnej. Brak legitymacji materialnej (czynnej lub biernej) skutkuje co do zasady oddaleniem powództwa. Legitymacja procesowa zaś jest właściwością podmiotu, w stosunku do którego Sąd może rozstrzygnąć o istnieniu albo nieistnieniu indywidualnie konkretnej normy prawnej, przytoczonej w powództwie. Legitymacja procesowa jest więc zawsze powiązana z normami prawa materialnego. Sąd dokonuje oceny istnienia legitymacji procesowej strony w chwili orzekania co do istoty sprawy, a stwierdziwszy brak legitymacji procesowej (zarówno czynnej, jak i biernej), zamyka rozprawę i wydaje wyrok oddalający powództwo.

Umowa przelewu, regulowana treścią art. 509 i nast. k.c. jest z kolei umową, na podstawie której dotychczasowy wierzyciel(cedent) przenosi wierzytelność ze swojego majątku do majątku osoby trzeciej (cesjonariusza). Przedmiotem przelewu może być co do zasady wierzytelność istniejąca, którą cedent może swobodnie rozporządzać. Wierzytelność, która ma stanowić przedmiot rozporządzenia, powinna być w dostateczny sposób oznaczona (zindywidualizowana). Dotyczy to przede wszystkim wyraźnego określenia stosunku zobowiązaniowego, którego elementem jest zbywana wierzytelność (tak SN w wyroku z dnia 11 maja 1999 r., III CKN 423/98, OSNC 2000, nr 5, poz. 92), a zatem oznaczania stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia. Strony stosunku, świadczenie oraz przedmiot świadczenia muszą być oznaczone bądź przynajmniej możliwe do oznaczenia (oznaczalne) w momencie zawierania umowy przenoszącej wierzytelność.

Przelew wierzytelności z art. 509 k.c. w relacji dłużnik cedowanej wierzytelności, a jej cesjonariusz, powoduje zmianę podmiotu, któremu dłużnik powinien spełnić świadczenie. Z chwilą dokonania cesji nabywca wierzytelności uzyskuje status wierzyciela. Przy czym nie można pomijać, że cesjonariusz nabywa w drodze przelewu tylko tyle praw, ile przysługiwało jego poprzednikowi prawnemu - cedentowi. Z powyższego wynika, że cesjonariusz nie może żądać od dłużnika świadczenia w większym rozmiarze, aniżeli mógł to uczynić cedent.

W ocenie sądu strona powodowa nie wykazała, aby nabyła wierzytelność będącą przedmiotem niniejszego postępowania.

W pełnomocnictwie udzielonym D. T. przez S. I. w dniu 23 maja 2020 roku wskazano, że poszkodowany upoważnia D. T. do reprezentowani go w procesie likwidacji szkody powstałej dnia 23 maja 2020 roku, a także do składania wniosków oraz oświadczeń niezbędnych do realizacji tego pełnomocnictwa, jak również udzielania substytucji. W żaden sposób jednak nie można z treści tak skonstruowanego pełnomocnictwa wyprowadzić wniosku, że upoważnia ono również do zawarcia umowy cesji wierzytelności przysługujących od ubezpieczyciela sprawcy szkody. Z kolei w umowie cesji wierzytelności wskazano, iż cedentowi przysługuje wierzytelność o odszkodowanie za najem pojazdu zastępczego oraz holowania z tytułu szkody powstałej w dniu 23 maja 2020 roku w pojeździe marki S. (...), zaś jako cedent wskazany został D. T.. Nie wskazano natomiast w umowie przelewu wierzytelności, by D. T. działał w imieniu S. I.. W § 1 umowy wskazano, że pojazd S. (...) stanowi własność/współwłasność/przedmiot użytkowania cedenta. W rzeczywistości jednak samochód ten nie był przedmiotem własności, współwłasności, ani nawet użytkowania D. T.. W dacie zdarzenia miał on bowiem własny samochód – S. (...), który zresztą użytkuje do dziś. Pojazd S. (...) użytkowała żona D. T., nie on sam. Skoro tak, to D. T. nie miał potrzeby, by wynajmować pojazd zastępczy, bowiem dysponował swoim samochodem, a nadto wbrew twierdzeniom umowy cesji nie był on właścicielem, współwłaścicielem ani użytkownikiem uszkodzonego pojazdu. Biorąc pod uwagę treść umowy cesji wierzytelności nie sposób domniemywać, że umowa ta została zawarta w imieniu S. I., a poza tym D. T. nie miał upoważnienia do zawarcia takiej umowy w imieniu poszkodowanego. Zgodnie z treścią art. 98 k.c., pełnomocnictwo ogólne obejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu. Do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu potrzebne jest pełnomocnictwo określające ich rodzaj, chyba że ustawa wymaga pełnomocnictwa do poszczególnej czynności. Z kolei zgodnie z treścią art. 103 § 1 k.c., jeżeli zawierający umowę jako pełnomocnik nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, ważność umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę, w której imieniu umowa została zawarta. Po pierwsze jednak, jak już wskazano wcześniej, w związku z treścią zawartej umowy przelewu wierzytelności, jak i z treścią udzielonego przez poszkodowanego D. T. pełnomocnictwem, w przedmiotowej sprawie nie ma żadnych podstaw ku temu by uznać, że ta umowa została zawarta w imieniu S. I.. Po drugie natomiast należy zauważyć, że nawet gdyby tak przyjąć, to S. I. nie potwierdził umowy przelewu wierzytelności.

Oczywiście Sąd miał w polu widzenia fakt, że ani S. I., ani D. T. nie są prawnikami i mogą nie rozumieć różnicy pomiędzy zawarciem umowy w swoim imieniu a zawarciem jej w imieniu i na rzecz innej osoby, tym niemniej jednak pozwany konsekwentnie kwestionował legitymację procesową czynną powoda, a powód nie wnosił o przesłuchanie świadków na okoliczności związane z zawarciem umowy cesji wierzytelności lub udzielenia pełnomocnictwa do reprezentowania S. I. w procesie likwidacji szkody, ani na to jak świadkowie rozumieli te dokumenty.

Zgodnie z zasadą rozkładu ciężaru dowodu (art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c.), powód winien wykazać swoje uprawnienie do sądowego dochodzenia zgłoszonego roszczenia, tym bardziej w przypadku gdy uprawnienie to jest kwestionowane przez stronę przeciwną. Po zakwestionowaniu przez pozwanego legitymacji czynnej powód winien był wykazać swoje uprawnienie jakimkolwiek przekonującym dowodem, czego jednak nie uczynił. Pozwany konsekwentnie wskazywał, że S. I. udzielając pełnomocnictwa 23 maja 2020 roku D. T. upoważnił go również do podpisania umowy przelewu wierzytelności. Sąd Rejonowy w Toruniu nie zgadza się z tym poglądem, bowiem w jego ocenie nie można domniemywać uprawnienia do scedowania uprawnień z tytułu szkody na podstawie pełnomocnictwa upoważniającego jedynie do reprezentowania w procesie likwidacji szkody, składania wniosków i oświadczeń. W ocenie Sądu wyzbycie się wierzytelności nie mieści się w zakresie ani reprezentowania poszkodowanego w procesie likwidacji szkody, ani w uprawnieniu do składania wniosków i oświadczeń dotyczących likwidacji szkody.

Tym samym żądanie wypłaty odszkodowania z tytułu kosztów wynajmu samochodu zastępczego, jak i kosztów holowania uszkodzonego pojazdu podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w punkcie pierwszym sentencji wyroku na podstawie art. 509 § 1 k.c. w zw. z art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. a contrario jako niezasadne z uwagi na fakt, iż powód nie wykazał, by nabył skutecznie wierzytelność wobec (...) Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. z tytułu szkody powstałej w wyniku zdarzenia z dnia 23 maja 2020 roku w majątku poszkodowanego S. I..

W przypadku gdyby nie brak legitymacji procesowej czynnej po stronie powodowej powództwo podlegałoby uwzględnieniu w całości. Na powództwo składały się bowiem kwoty 3 653,10 zł z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego oraz 430,50 zł z tytułu holowania uszkodzonego pojazdu. Zakres obowiązku naprawienia szkody normuje art. 361 k.c. Nakłada on – co do zasady – na zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedzialność ograniczaną normalnymi następstwami działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła oraz stratami, które poszkodowany poniósł bądź (także) korzyściami, których w wyniku wyrządzenia szkody nie uzyskano. Przenosząc powyższe uwagi na grunt niniejszej sprawy Sąd nie miał wątpliwości, że do następstw szkody, która miała miejsce dnia 23 maja 2020 roku należało zaliczyć także koszty holowania uszkodzonego pojazdu S. (...) nr rej. (...). Pozwany zresztą nie kwestionował konieczności holowania w sprzeciwie, a tę konieczność wykazało także przesłuchanie świadków. Stawka wskazana na fakturze także nie była zakwestionowana przez pozwanego, wobec czego należało przyjąć, że jest ona prawidłowa i stanowi adekwatny koszt związany z następstwem szkody. Jeśli natomiast chodzi o koszt wynajmu pojazdu zastępczego należy podkreślić, że pojazd był wynajmowany przez okres 27 dni – od dnia zdarzenia szkodowego w dniu 23 maja 2020 roku do dnia 19 czerwca 2020 roku. Oceniając w pierwszej kolejności stawkę najmu pojazdu zastępczego należy zauważyć, że była to stawka mieszcząca się w granicach stawek akceptowanych przez pozwanego ubezpieczyciela, bowiem wynosiła 110 zł netto za dobę, czyli dokładnie tyle ile wynosiła stawka, którą pokrywa (...) w przypadku najmu pojazdu zastępczego klasy D. Taki pojazd zastępczy został wynajęty – V. (...) i do takiej klasy należał uszkodzony pojazd – S. (...). Pojazd zastępczy został zdany w dniu 19 czerwca 2020 roku. Nastąpiło to 3 dni po wydaniu decyzji o odszkodowaniu z tytułu szkody całkowitej. Zaznaczyć należy, że w wypadku rozliczenia szkody w wariancie szkody całkowitej odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego w okresie niezbędnym do nabycia innego pojazdu mechanicznego (por. uchwały Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2013 r., III CZP 76/13, Lex nr 1392609). Czasem refundowanego najmu pojazdu zastępczego w przypadku szkody całkowitej jest okres od dnia wynajęcia pojazdu zastępczego w związku ze zniszczeniem posiadanego przez poszkodowanego pojazdu do dnia, w którym poszkodowany mógł nabyć faktycznie i obiektywnie odtworzyć możliwość korzystania ze zniszczonej rzeczy poprzez zakup innego pojazdu mechanicznego o podobnej wartości rynkowej. Zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela wiąże się z obiektywnym okresem potrzebnym do odtworzenia możliwości korzystania z rzeczy poprzez zakup innego pojazdu mechanicznego (wyeliminowania negatywnych następstw zniszczenia samochodu), który choć nie zawsze, to z reguły kończy się w dniu spełnienia świadczenia z tytułu szkody całkowitej lub kilka dni po wypłacie. Ponadto wskazać należy, że zwyczajowo w praktyce ubezpieczeniowej, wspartej poglądami orzecznictwa, przyjmuje się, że uzasadniony czas na zagospodarowanie wraku zawiera się w przedziale 7-14 dni począwszy od dnia wypłaty pełnego odszkodowania. Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy należy zauważyć, że pojazd zastępczy został zdany w terminie trzech dni po wydaniu przez pozwaną decyzji o wypłacie odszkodowania z tytułu szkody całkowitej i zaledwie jeden dzień po wypłaceniu poszkodowanemu odszkodowania z tytułu szkody całkowitej. Biorąc pod uwagę powyższe nie sposób uznać, że okres najmu pojazdu zastępczego był nadmierny, skoro pojazd został zwrócony już następnego dnia po wypłaceniu odszkodowania. Mając na uwadze powyższe, zarzuty pozwanej dotyczące nadmiernej długości okresu najmu pojazdu zastępczego oraz wygórowanej wysokości stawki dziennej za najem pojazdu zastępczego nie były zasadne. Nie było także podstaw, by odmówić wypłaty odszkodowania w związku z posiadaniem przez poszkodowanego S. I. innego pojazdu. Po pierwsze dlatego, że w dacie zdarzenia poszkodowany miał wyłącznie jeden pojazd, ten który uległ wypadkowi. Po drugie natomiast S. (...), na który wskazywał ubezpieczyciel, choć zarejestrowany na poszkodowanego tak naprawdę stanowił własność jego syna, który korzystał z niego do dojeżdżania do pracy. Nie było zatem podstaw, by uznać, że poszkodowany S. I. mógł użytkować inny samochód. Bez wątpienia również pojazd był potrzebny chociażby do tego, by wozić S. I. do lekarza, pod którego opieką medyczną znajduje się w związku ze stanem swojego zdrowia.

Tym niemniej jednak w związku z ustalonym przez Sąd brakiem legitymacji procesowej czynnej i podniesionym w tym zakresie przez pozwanego zarzutem, powództwo podlegało oddaleniu.

Konsekwencją rozstrzygnięcia o żądaniu pozwu było orzeczenie o kosztach procesu. Sąd orzekł w oparciu o art. 98 § 1, 1 ¹ i 3 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, obciążając nimi w całości powoda jako stroną przegrywającą sprawę w całości. Do niezbędnych kosztów postępowania w niniejszej sprawie należało zaliczyć koszty zastępstwa procesowego pozwanego w kwocie 900 zł ustalone zgodnie z § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1964 ze zm.) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, którą zasądzono w punkcie II sentencji wyroku.