I C 1217/23 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Toruniu z 2025-02-10
Sygn. akt: I C 1217/23 upr
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 10 lutego 2025 r.
Sąd Rejonowy w T. I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: |
asesor sądowy Paweł Kamiński |
Protokolant: |
starszy sekretarz sądowy Karolina Kotowska |
po rozpoznaniu w dniu 10 lutego 2025 r. w T.
na rozprawie
sprawy z powództwa E. s. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R.
przeciwko (...) Spółce Akcyjnej V. (...) w W.
o zapłatę
I. zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) w W. na rzecz powoda E. s. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R. kwotę 8 275,58 zł (osiem tysięcy dwieście siedemdziesiąt pięć złotych pięćdziesiąt osiem groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:
- od kwoty 1725,00 zł (tysiąc siedemset dwadzieścia pięć złotych) od dnia 11 października 2019 roku do dnia zapłaty,
- od kwoty 1565,27 zł (tysiąc pięćset sześćdziesiąt pięć złotych dwadzieścia siedem groszy) od dnia 7 października 2019 roku do dnia zapłaty,
- od kwoty 1543,59 zł (tysiąc pięćset czterdzieści trzy złote pięćdziesiąt dziewięć groszy) od dnia 20 stycznia 2020 roku do dnia zapłaty,
- od kwoty 1714,58 zł (tysiąc siedemset czternaście złotych pięćdziesiąt osiem groszy) od dnia 20 stycznia 2020 roku do dnia zapłaty,
- od kwoty 1727,14 zł (tysiąc siedemset dwadzieścia siedem złotych czternaście groszy) od dnia 15 stycznia 2020 roku do dnia zapłaty;
II. oddala powództwo w pozostałym zakresie;
III. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3 817 zł (trzy tysiące osiemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;
IV. nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w T. kwotę 4 181,98 zł (cztery tysiące sto osiemdziesiąt jeden złotych dziewięćdziesiąt osiem groszy) tytułem zwrotu wydatków tymczasowo poniesionych w toku postępowania przez Skarb Państwa.
Sygn. akt I C 1217/23 upr T., dnia 4 marca 2025 roku
UZASADNIENIE
Powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w R. pozwem z dnia 29 grudnia 2022 roku (data nadania pozwu w placówce pocztowej) wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. kwoty 8.289,90 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie:
a. od kwoty 1 725 zł od 11 października 2019 r. do dnia zapłaty,
b. od kwoty 1 565,27 zł od 7 października 2019 r. do dnia zapłaty,
c. od kwoty 1 557,91 zł od 20 stycznia 2020 r. do dnia zapłaty,
d. od kwoty 1 714,58 zł od 20 stycznia 2020 r. do dnia zapłaty,
e. od kwoty 1 727,14 zł od 15 stycznia 2020 r. do dnia zapłaty,
oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości podwójnej stawki minimalnej.
W uzasadnieniu pozwu powód wskazał że jest firmą profesjonalnie zajmującą się usuwaniem zanieczyszczeń z dróg i jezdni, powstałych w wyniku wypadków, kolizji i innych zdarzeń drogowych, mających miejsce w obrębie lokalnych zarządów dróg. W ramach prowadzonej działalności 2 stycznia 2018 r. zawarł z Gminą M. T. umowę o współpracę nr (...) w zakresie przywracania bezpieczeństwa drogowego oraz doprowadzenia stanu czystości dróg po zaistniałym zdarzeniu drogowym na terenie miasta T., natomiast w dniu 31 grudnia 2018 roku strony zawarły aneks nr (...) do tej umowy. Strony ustaliły, że powód nie będzie obciążać zarządcy drogi żadnymi kosztami związanymi z wykonaniem usługi, lecz będzie samodzielnie dochodzić zwrotu poniesionych kosztów od ubezpieczyciela sprawcy zdarzenia. Dodał, że wykonaniu umowy o współpracę powód zawarł z Gminą M. T. umowę przelewu wierzytelności z 20 kwietnia 2022 r., na podstawie której jest legitymowany do dochodzenia od pozwanego odszkodowania za koszty przywrócenia warunków bezpieczeństwa drogowego oraz doprowadzenia czystości dróg po wskazanych zdarzeniach spowodowanych przez kierujących objętych ubezpieczeniem OC u pozwanego.
Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 18 lipca 2023 roku w sprawie o sygn. akt I Nc 37/23 Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym w T. orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.
Sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty wywiódł pozwany zaskarżając nakaz zapłaty w całości, domagając się oddalenia powództwa w całości i zasądzenia od powoda na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. Strona pozwana kwestionowała zakres i wysokość szkód wskazanych przez powoda uznając je za nieadekwatne w stosunku do rozmiaru zaistniałych zdarzeń. Zdaniem pozwanego kosztorysy przedstawione przez stronę powodową stanowią jedynie hipotetyczne wyliczenia. Ubezpieczyciel w istocie nie zakwestionował zasady swojej odpowiedzialności.
W kolejnych pismach strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska. Do zamknięcia rozprawy stanowiska stron nie uległy zmianie.
Sąd ustalił, co następuje:
W dniu 2 stycznia 2018 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w R. zawarła z Gminą M. T. umowę o współpracę nr (...) na czas określony od dnia 2 stycznia 2018 roku do 31 grudnia 2018 roku. Na mocy w/w umowy powodowa spółka zobowiązana została do przywracania warunków bezpieczeństwa drogowego oraz doprowadzenia dróg do ich stanu poprzedniego po zaistniałym zdarzeniu drogowym na obszarze dróg położonych na terenie miasta T., znajdujących się w administrowaniu Miejskiego Zarządu Dróg w T. (§ 1 umowy). Realizacja tych zadań miała polegać w szczególności na odsysaniu niebezpiecznych płynów rozlanych na jezdni w wyniku wypadku, zamiataniu pozostałości stałych pochodzących z wyposażenia pojazdów, nie biodegradowalnych, rozrzuconych na obszarze pasa drogowego, myciu nawierzchni roztworem wody ekologicznej preparatu powierzchniowo czynnego lub biologicznego środka powodującego dekompozycję cząstek i podejmowaniu czynności w celu usunięcia rozsypanych lub rozlanych ładunków przewożonych przez uczestników ruchu drogowego (§ 1 ust. 2 lit. a-d umowy). Zgodnie z § 3 umowy Zarząd miał nie być obciążany żadnymi kosztami związanymi z wykonywaniem przedmiotu porozumienia, a Spółka miała dochodzić odszkodowania w wysokości odpowiadającej poniesionym kosztom wykonania usługi bezpośrednio od sprawcy zdarzenia lub towarzystwa ubezpieczeń, w którym sprawca posiada ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Zarząd zaś zobowiązał się do przeniesienia na powoda każdorazowej wierzytelności z tytułu odszkodowania za szkodę w postaci zabrudzenia jezdni, poniesioną w związku z wykonywaniem przez powoda czynności koniecznych do przywrócenia warunków bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz doprowadzenia stanu czystości dróg do ich pierwotnego stanu po zaistniałym zdarzeniu drogowym. Zarząd udzielił także powodowej spółce pełnomocnictwa do działania i podejmowania odpowiednich czynności wobec osób odpowiedzialnych za szkodę (zanieczyszczenie pasa drogowego), zgłaszania towarzystwom ubezpieczeniowym wspomnianych szkód, negocjowania ich rozliczenia, inkasowania i podpisywania rachunków na swoją rzecz (§ 3 ust. 4 umowy). Aneksem nr (...) z 31 grudnia 2018 roku strony przedłużyły czas trwania umowy o współpracę do 31 grudnia 2021 roku. Obywa dokumenty w imieniu powodowej spółki podpisała prezes jej zarządu J. S., zaś w imieniu Gminy M. T. R. D. Miejskiego Zarządu Dróg w T. i Główny Księgowy G. J..
Bezsporne, a nadto dowód : kopia umowy o współpracę nr (...) z 2 stycznia 2018 r. – k. 20-21, kopia pełnomocnictwa z dnia 2 stycznia 2018 r. – k. 22 kopia aneksu nr (...) z 31 grudnia 2018 r. – k. 22v, kopia pełnomocnictwa z 4 maja 2017 r. – k. 23
W dniu 17 czerwca 2019 roku przy ul. (...) przy posesji nr (...) w T. doszło do zdarzenia drogowego, którego sprawcą był kierowca pojazdu marki O., którego posiadacz zawarł umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC z pozwanym. Szkoda została oznaczona przez powoda numerem 113/6/19. Powód wykonał prace związane z usunięciem zanieczyszczeń i przywróceniem warunków bezpieczeństwa drogowego, a następnie wystawił fakturę o numerze (...) na kwotę 1 725 zł brutto. Powód zgłosił szkodę ubezpieczycielowi w dniu 28 czerwca 2019 roku. Pozwany odmówił wypłaty odszkodowania decyzją z 9 lipca 2019 roku. Uzasadniając swoją decyzję pozwany wskazał, że odpowiedzialność ubezpieczyciela w ramach ubezpieczenia OC posiadacza pojazdów mechanicznych nie obejmuje roszczeń o pokrycie kosztu uprzątnięcia drogi po wypadku lub kolizji. Pozwany wskazał w decyzji, że uprzątnięcie drogi po wypadku lub kolizji jest zwykłą, bieżącą czynnością zarządcy związaną z bezpiecznym utrzymaniem drogi. Pozwany zaznaczył też w decyzji, że zaśmiecenie lub zanieczyszczenie drogi nie stanowi utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.
Dowód : kopia notatki informacyjnej o zdarzeniu drogowym z dnia 21 czerwca 2019 r. – k. 25, kopia faktury VAT z dnia 28 czerwca 2019 r. – k. 25v, kopia kosztorysu powykonawczego – k. 26, decyzja o odmowie wypłaty świadczenia z dnia 9 lipca 2019 r. – k. 27, wydruk korespondencji mailowej z dnia 28 czerwca 2019 r. – k. 28, akta szkody na płycie CD – k. 403 pliki w folderze: (...)-003 oraz k. 407, pliki w folderze: (...)_003
W dniu 14 lipca 2019 roku na skrzyżowaniu ul. (...) z ul. (...) w T. doszło do zdarzenia drogowego, którego sprawcą był kierowca pojazdu marki S., którego posiadacz zawarł umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC z pozwanym. Szkoda została oznaczona przez powoda numerem 94/7/19. Powód wykonał prace związane z usunięciem zanieczyszczeń i przywróceniem warunków bezpieczeństwa drogowego, a następnie wystawił fakturę o numerze (...) na kwotę 1 565,27 zł brutto. Powód zgłosił szkodę ubezpieczycielowi w dniu 1 sierpnia 2019 roku. Pozwany odmówił wypłaty odszkodowania decyzją z 5 sierpnia 2019 roku. Uzasadniając swoją decyzję pozwany wskazał, że odpowiedzialność ubezpieczyciela w ramach ubezpieczenia OC posiadacza pojazdów mechanicznych nie obejmuje roszczeń o pokrycie kosztu uprzątnięcia drogi po wypadku lub kolizji. Pozwany wskazał w decyzji, że uprzątnięcie drogi po wypadku lub kolizji jest zwykłą, bieżącą czynnością zarządcy związaną z bezpiecznym utrzymaniem drogi. Pozwany zaznaczył też w decyzji, że zaśmiecenie lub zanieczyszczenie drogi nie stanowi utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.
Dowód : kopia notatki informacyjnej o zdarzeniu drogowym z dnia 18 lipca 2019 r. – k. 29, kopia faktury VAT z dnia 1 sierpnia 2019 r. – k. 29v, kopia kosztorysu powykonawczego – k. 30, decyzja o odmowie wypłaty świadczenia z dnia 5 sierpnia 2019 r. – k. 31, wydruk korespondencji mailowej z dnia 1 i 2 sierpnia 2019 r. – k. 32-33, akta szkody na płycie CD – k. 407, pliki w folderze: (...)_001
W dniu 25 lipca 2019 roku przy ul. (...) przy posesji nr (...) w T. doszło do zdarzenia drogowego, którego sprawcą był kierowca pojazdu marki F., którego posiadacz zawarł umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC z pozwanym. Szkoda została oznaczona przez powoda numerem 160/7/19. Powód wykonał prace związane z usunięciem zanieczyszczeń i przywróceniem warunków bezpieczeństwa drogowego, a następnie wystawił fakturę o numerze (...) na kwotę 1 557,91 zł brutto. Powód zgłosił szkodę ubezpieczycielowi w dniu 16 października 2019 roku. Pozwany odmówił wypłaty odszkodowania decyzją z 18 października 2019 roku. Uzasadniając swoją decyzję pozwany wskazał, że odpowiedzialność ubezpieczyciela w ramach ubezpieczenia OC posiadacza pojazdów mechanicznych nie obejmuje roszczeń o pokrycie kosztu uprzątnięcia drogi po wypadku lub kolizji. Pozwany wskazał w decyzji, że uprzątnięcie drogi po wypadku lub kolizji jest zwykłą, bieżącą czynnością zarządcy związaną z bezpiecznym utrzymaniem drogi. Pozwany zaznaczył też w decyzji, że zaśmiecenie lub zanieczyszczenie drogi nie stanowi utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.
Dowód : kopia notatki informacyjnej o zdarzeniu drogowym z dnia 29 lipca 2019 r. – k. 34, kopia faktury VAT z dnia 25 lipca 2019 r. – k. 34v, kopia kosztorysu powykonawczego – k. 35, decyzja o odmowie wypłaty świadczenia z dnia 18 października 2019 r. – k. 36, wydruk korespondencji mailowej z dnia 16 października 2019 r. – k. 37-38, akta szkody na płycie CD – k. 403 pliki w folderze: (...)-002 i k. 407, pliki w folderze: (...)_002, zdjęcia z miejsca wypadku – na płycie CD – k. 403 pliki w folderze: 25.07.19 r. nr 160-7-19
W dniu 6 października 2019 roku na skrzyżowaniu ul. (...) z ul. (...) w T. doszło do zdarzenia drogowego, którego sprawcą był kierowca pojazdu marki M., którego posiadacz zawarł umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC z pozwanym. Szkoda została oznaczona przez powoda numerem 51/10/19. Powód wykonał prace związane z usunięciem zanieczyszczeń i przywróceniem warunków bezpieczeństwa drogowego, a następnie wystawił fakturę o numerze (...) na kwotę 1 714,58 zł brutto. Powód zgłosił szkodę ubezpieczycielowi w dniu 16 października 2019 roku. Pozwany odmówił wypłaty odszkodowania decyzją z 18 października 2019 roku. Uzasadniając swoją decyzję pozwany wskazał, że odpowiedzialność ubezpieczyciela w ramach ubezpieczenia OC posiadacza pojazdów mechanicznych nie obejmuje roszczeń o pokrycie kosztu uprzątnięcia drogi po wypadku lub kolizji. Pozwany wskazał w decyzji, że uprzątnięcie drogi po wypadku lub kolizji jest zwykłą, bieżącą czynnością zarządcy związaną z bezpiecznym utrzymaniem drogi. Pozwany zaznaczył też w decyzji, że zaśmiecenie lub zanieczyszczenie drogi nie stanowi utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.
Dowód : kopia notatki informacyjnej o zdarzeniu drogowym z dnia 10 października 2019 r. – k. 39, kopia faktury VAT z dnia 6 października 2019 r. – k. 39v, kopia kosztorysu powykonawczego – k. 40, decyzja o odmowie wypłaty świadczenia z dnia 18 października 2019 r. – k. 41, wydruk korespondencji mailowej z dnia 16 października 2019 r. – k. 42-43, akta szkody na płycie CD – k. 403 pliki w folderze: (...)-002 i k. 407 pliki w folderze: (...)_002
W dniu 5 grudnia 2019 roku przy ul. (...) przy posesji nr (...) w T. doszło do zdarzenia drogowego, którego sprawcą był kierowca pojazdu marki O., którego posiadacz zawarł umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC z pozwanym. Szkoda została oznaczona przez powoda numerem 32/12/19. Powód wykonał prace związane z usunięciem zanieczyszczeń i przywróceniem warunków bezpieczeństwa drogowego, a następnie wystawił fakturę o numerze (...) na kwotę 1.727,14 zł brutto. Powód zgłosił szkodę ubezpieczycielowi w dniu 13 grudnia 2019 roku. Pozwany odmówił wypłaty odszkodowania decyzją z 31 grudnia 2019 roku. Uzasadniając swoją decyzję pozwany wskazał, że odpowiedzialność ubezpieczyciela w ramach ubezpieczenia OC posiadacza pojazdów mechanicznych nie obejmuje roszczeń o pokrycie kosztu uprzątnięcia drogi po wypadku lub kolizji. Pozwany wskazał w decyzji, że uprzątnięcie drogi po wypadku lub kolizji jest zwykłą, bieżącą czynnością zarządcy związaną z bezpiecznym utrzymaniem drogi. Pozwany zaznaczył też w decyzji, że zaśmiecenie lub zanieczyszczenie drogi nie stanowi utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.
Dowód : kopia notatki informacyjnej o zdarzeniu drogowym z dnia 6 grudnia 2019 r. – k. 45, kopia faktury VAT z dnia 5 grudnia 2019 r. – k. 45v, kopia kosztorysu powykonawczego – k. 46, decyzja o odmowie wypłaty świadczenia z dnia 31 grudnia 2019 r. – k. 47, wydruk korespondencji mailowej z dnia 13 grudnia 2019 r. – k. 48-49, akta szkody na płycie CD – k. 403, pliki w folderze: (...)-001 i k. 407, pliki w folderze: (...)_001, zdjęcia z miejsca wypadku – na płycie CD – k. 403 pliki w folderze: 5.12.19 r. nr 32-12-19
W wyniku zaistniałych kolizji doszło do zanieczyszczenia pasa drogowego poprzez rozrzucenie części stałych lub rozlanie płynów eksploatacyjnych pojazdów biorących udział w zdarzeniu. Wskazane w kosztorysach powykonawczych koszty wykonanych prac po zdarzeniach z 17 czerwca 2019 roku, 14 lipca 2019 roku, 6 października 2019 roku oraz 5 grudnia 2019 roku odpowiadały ekonomicznie uzasadnionym kosztom usuwania pozostałości powypadkowych związanych z uprzątnięciem drogi. Koszt przywracania warunków bezpieczeństwa drogowego i naprawy szkody z 25 lipca 2019 roku w zakresie wykorzystanego do usuwania zanieczyszczeń drogi materiału został zawyżony o 14,32 zł. Zasadny koszt usunięcia zanieczyszczeń po szkodzie z dnia 25 lipca 2019 roku wynosił 1 543,59 zł.
Ustalona przez powódkę stawka za roboczogodzinę prac związanych z usunięciem zanieczyszczeń i przywróceniem warunków bezpieczeństwa drogowego w wysokości 80 zł netto po zdarzeniach z 17 czerwca 2019 roku, 14 lipca 2019 roku, 25 lipca 2019 roku, 6 października 2019 roku oraz 5 grudnia 2019 roku mieściła się w granicach stawek rynkowych i nie była wygórowana.
Dowód : opinia biegłego M. Ś. z dnia 25 czerwca 2024 r. – k. 342-370, opinia uzupełniająca biegłego M. Ś. z dnia 26 listopada 2024 r. – k. 413-431
W dniach 9 grudnia 2019 roku oraz 20 kwietnia 2022 roku powód zawarł z Gminą M. T. – Miejskim Zarządem Dróg umowy przelewu wierzytelności, na podstawie których, w wykonaniu zobowiązania wynikającego z umowy o współpracę nr (...) z dnia 2 stycznia 2018 roku, Gmina przeniosła na powoda wierzytelności wobec pozwanego o naprawienie szkód powstałych w jej majątku w wyniku kolizji drogowych, w tym opisanych powyżej 5 szkód po zdarzeniach z 17 czerwca 2019 roku, 14 lipca 2019 roku, 25 lipca 2019 roku, 6 października 2019 roku oraz 5 grudnia 2019 roku.
Dowód : kopia umowy przelewu wierzytelności z 9 grudnia 2019 r. – k. 24, kopia umowy przelewu wierzytelności z 20 kwietnia 2022 r. – k. 44
Sąd zważył, co następuje:
Stan faktyczny w zakresie niezbędnym dla rozstrzygnięcia Sąd ustalił na podstawie okoliczności bezspornych oraz dokumentów przedłożonych przez powoda i pozwanego. Żadna ze stron nie podważyła wiarygodności zgromadzonych materiałów, a również Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania ich autentyczności. Pozwany kwestionował wartość dowodową kosztorysów przedstawionych przez stronę, lecz nie ich wiarygodność. W istocie rzeczy bezsporne były między stronami fakty zaistnienia, jak i okoliczności zdarzeń szkodowych z dnia 17 czerwca 2019 roku, 14 lipca 2019 roku, 25 lipca 2019 roku, 6 października 2019 roku oraz 5 grudnia 2019 roku. Obie strony dostarczyły także na płytach CD dokumenty z akt postępowania likwidacyjnego oraz fotografie z miejsc zdarzeń. Dokumenty te są identyczne – bezsporny był między stronami przebieg postępowania likwidacyjnego.
Sąd oparł się także na dowodzie z opinii biegłego sądowego z dziedziny budownictwa drogowego, która okazała się przesądzająca. Sąd ocenił ją jako rzetelną i obiektywną. Sporządzający opinię biegły jest specjalistą w swojej dziedzinie, posiada bogatą wiedzę techniczną oraz znaczne doświadczenie zawodowe. Zdaniem Sądu mgr inż. M. Ś. zarówno w opinii głównej, jak i uzupełniającej dokonał wnikliwej analizy znajdujących się w aktach sprawy dokumentów. W opinii biegły ustalił ekonomicznie uzasadnione koszty niezbędnych prac związanych z uprzątnięciem drogi po zdarzeniach drogowych wskazanych w pozwie, uznając, iż zakres i technologia prac oraz ilość koniecznych materiałów została ustalona przez powoda prawidłowo co do zdarzeń z 17 czerwca 2019 roku, 14 lipca 2019 roku oraz 6 października 2019 roku. Po uzupełnieniu materiału dowodowego w wyniku zastrzeżeń złożonych przez stronę powodową biegły w opinii uzupełniającej wskazał, iż także prace związane ze zdarzeniem z 5 grudnia 2019 roku zostały przez powódkę prawidłowo zakwalifikowane. Odnosząc się zaś do zdarzenia z 25 lipca 2019 roku biegły w sposób wyczerpujący wyjaśnił, że koszt materiału wykazanego przez powódkę został zawyżony o 14,32 zł brutto, zaś w pozostałym zakresie podtrzymał pierwotną opinię. Biegły logicznie i rzeczowo uzasadnił swoje stanowisko. Sąd przychylił się do wniosków płynących z opinii biegłego i przyjął je za własne.
Sąd na rozprawie w dniu 27 września 2024 roku oddalił natomiast wniosek powoda o zobowiązanie pozwanego do przedstawienia akt szkodowych dotyczących wierzytelności będących przedmiotem niniejszej sprawy, albowiem w ocenie Sądu brak było podstaw, by czynić takie zobowiązanie. Powód jako następca prawny poszkodowanego (cesjonariusz) ma prawo wglądu do akt szkody i może zapoznać się z ich treścią (por. art. 29 ust. 6 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej - T.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 838), a także może żądać sporządzenia na swój koszt kserokopii dokumentów i potwierdzenia ich zgodności z oryginałem przez zakład ubezpieczeń. Nie ma podstaw, by sąd miał wyręczać w tej kwestii powoda. Finalnie zresztą zarówno powód, jak i pozwany dostarczyli sądowi akta szkody na płytach CD (k. 403 i 407), wobec czego żądanie powoda wyrażone w punkcie V pozwu oraz punkcie 1 pisma procesowego z dnia 19 lipca 2024 roku stało się bezprzedmiotowe. Poza tym w istocie rzeczy strona powodowa domagała się w praktyce dostarczenia przez pozwanego materiałów, których sama mu dostarczyła - akta szkody w znacznej mierze zawierają dokumenty pochodzące od powodowej spółki. Na podstawie art. 235 2 § 1 pkt 2 i 3 k.p.c. Sąd pominął postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 10 lutego 2025 roku dowód z przesłuchania stron wnioskowany przez powoda jako nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy. Strona powodowa wskazywała, że dowód z przesłuchania stron miał zostać przeprowadzony celem wykazania faktu wykonania przez powoda usług sprzątania po wskazanych zdarzeniach drogowych oraz ich kosztu, miejsca i czasu wykonywania dokumentacji fotograficznej, sposobu przekazywania danych oraz dokumentów, w tym fotografii miejsc powypadkowych kosztorysantowi. Same okoliczności zdarzeń szkodowych były pomiędzy stronami bezsporne, zaś sam sposób przekazywania danych i dokumentów miejsc powypadkowych kosztorysantowi był bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Nie ulega wątpliwości, że ani członkowie zarządu pozwanego, ani członek zarządu powodowej spółki nie dysponują wiedzą na temat przebiegu i wykonania prac po zdarzeniach szkodowych z dnia 17 czerwca 2019 roku, 14 lipca 2019 roku, 25 lipca 2019 roku, 6 października 2019 roku oraz 5 grudnia 2019 roku. Członek zarządu strony powodowej mógł dysponować wiedzą co najwyżej o ogólnych zasadach wykonywania czynności przez powodową spółkę i zasadach jej funkcjonowania, zaś o konkretnych działaniach podjętych w zdarzeniach objętych pozwem, które miały miejsce w roku 2019 mógł czerpać wiedzę co najwyżej z dokumentów dostarczonych przez strony postępowania. Na to zresztą wskazał na rozprawie w dniu 10 lutego 2025 roku pełnomocnik strony powodowej. Tym samym dowód z przesłuchania stron był również nieprzydatny dla rozstrzygnięcia sprawy.
Treść umowy zawartej między powodem a Gminą M. T., treść umów cesji wierzytelności, zaistnienie zdarzeń drogowych spowodowanych przez kierujących pojazdami objętymi ubezpieczeniem OC u pozwanego oraz odmowa wypłaty żądanych świadczeń były bezsporne. Ubezpieczyciel nie kwestionował zasady swojej odpowiedzialności, a jedynie faktyczną wysokość szkody. Istota sporu sprowadzała się zatem do przesądzenia o wysokości roszczenia.
W ocenie Sądu roszczenie powoda zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej części.
Zgodnie z treścią 822 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający.
Sąd w całości podziela stanowisko Sądu Najwyższego zaprezentowane w uchwale z 20 stycznia 2022 r., III CZP 9/22 (LEX nr 3287920), wskazujące, iż sprawca wypadku komunikacyjnego i zakład ubezpieczeń, z którym sprawca wypadku jest związany umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody związane z ruchem tych pojazdów, odpowiadają wobec zarządcy drogi za szkodę spowodowaną zanieczyszczeniami drogi płynami silnikowymi. Analiza rozbieżności orzecznictwa w tym zakresie oraz argumentacja prowadząca do wyżej przedstawionej konkluzji jest szczegółowa i przekonywująca.
Nie budzi wątpliwości fakt, iż Gmina M. T. jako zarządca dróg gminnych na terenie T. zobowiązana jest do utrzymania nawierzchni drogi, chodników, drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą i ochrony drogi, przy czym utrzymanie drogi to wykonywanie robót konserwacyjnych, porządkowych i innych zmierzających do zwiększenia bezpieczeństwa i wygody ruchu, w tym także odśnieżanie i zwalczanie śliskości zimowej, natomiast ochrona drogi to działania mające na celu niedopuszczenie do przedwczesnego zniszczenia drogi, obniżenia klasy drogi, ograniczenia jej funkcji, niewłaściwego jej użytkowania oraz pogorszenia warunków bezpieczeństwa ruchu. Z treści przepisów ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 320), w tym art. 20 pkt 4 i 11 w związku z art. 4 pkt 20 i 21 wyprowadzić należy obowiązek zarządcy drogi podjęcia odpowiednich czynności zmierzających do usunięcia skutków wypadku komunikacyjnego, którego następstwem jest m.in. pozostawienie na powierzchni drogi materiałów stałych czy płynów silnikowych w celu przywrócenia nawierzchni drogi do stanu istniejącego przed wypadkiem w celu przywrócenia jej normalnej użyteczności. Są to czynności mieszczące się w pojęciach utrzymania drogi oraz jej ochrony.
Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2500; dalej jako u.u.o.) z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Z przepisu tego wynika, że w zakresie szkody na mieniu, o jaką w tym przepisie chodzi, jeżeli nie zachodzi jedno z wyłączeń odpowiedzialności ubezpieczyciela wskazanych w art. 38 w/w ustawy, ubezpieczyciel odpowiada, gdy posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę będącą następstwem zniszczenia lub uszkodzenia mienia. W sytuacji, w której uznano by, że sprawca wypadku ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą, to w tym zakresie także jest objęty ochroną ubezpieczeniową, a zatem poszkodowany może wystąpić z roszczeniem bezpośrednio względem ubezpieczyciela.
Należy zauważyć, iż droga zabrudzona płynami eksploatacyjnymi czy odłamkami elementów stałych pojazdu nie nadaje się do dalszego wykorzystywania zgodnie z jej przeznaczeniem, co oznacza, że została wyrządzona szkoda w majątku jej zarządcy wskutek deliktu prawa cywilnego. Restytucja będzie polegała więc na jej oczyszczeniu, co powoduje konieczność ponoszenia kosztów i prowadzi to do ubytku w majątku zarządcy drogi odpowiadającej wysokości kosztów, jakie muszą zostać poniesione na oczyszczenie drogi. Zauważyć przy tym trzeba, iż celem unormowania dotyczącego zakresu odpowiedzialności ubezpieczyciela przy obowiązkowych ubezpieczeniach komunikacyjnych jest objęcie ochroną ubezpieczeniową wszystkich szkód, wyrządzonych przez sprawcę wypadku komunikacyjnego, poza jedynie wyraźnie wyłączonymi w art. 38 w/w ustawy, co ma zapewnić należytą ochronę ubezpieczeniową zarówno sprawcy wypadku, jak i poszkodowanym.
Według art. 38 ust. 1 pkt 4 u.u.o, zakład ubezpieczeń nie odpowiada m.in. za szkody polegające na zanieczyszczeniu lub skażeniu środowiska, jednakże w przedmiotowej sprawie fakt zanieczyszczenia lub skażenia środowiska wskutek kolizji nie został stwierdzony.
Zakres odpowiedzialności sprawcy zdarzenia komunikacyjnego, a w konsekwencji także jego ubezpieczyciela, a zwłaszcza odpowiedzialność za uszkodzenia i zabrudzenia drogi publicznej powstałe w związku z wypadkiem wynika przede wszystkim z zasad prawa cywilnego. Zgodnie z art. 436 k.c. w zw. z art. 435 k.c., samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji odpowiada za szkodę wyrządzoną komukolwiek w związku z ruchem tego pojazdu. Zakres podmiotowy potencjalnie poszkodowanych nie jest w żaden sposób ograniczony. Jedynym ograniczeniem jest istnienie adekwatnego związku przyczynowego między zdarzeniem wyrządzającym szkodę a szkodą. Uszkodzenie drogi pozostaje w tego rodzaju związku z doprowadzeniem do wypadku komunikacyjnego, a zatem właściciel drogi mieści się w zakresie hipotezy normy wynikającej z powołanych przepisów.
Zdarzenie skutkujące koniecznością poniesienia kosztów uprzątnięcia drogi do stanu umożliwiającego korzystanie z niej w sposób do tego przewidziany – pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą.
Reasumując, w przedmiotowej sprawie spełnione zostały wszystkie przesłanki odpowiedzialności ubezpieczyciela.
Sąd Najwyższy w uzasadnieniu powołanej wyżej uchwały stwierdził, iż dochodzenie roszczeń odszkodowawczych przez zarządców dróg od sprawców wypadków komunikacyjnych jest postacią realizowania przez nich ciążących na nich obowiązków. Z art. 20 pkt 12 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 320) wynika bowiem, że jednym z ustawowo wyraźnie przewidzianych zadań zarządców dróg jest przeciwdziałanie niszczeniu dróg przez ich użytkowników. Domaganie się zapłaty odszkodowania spełnia zarówno funkcję prewencji generalnej (wobec ogółu - "zniechęca" do podejmowania działań, które mogą prowadzić do niszczenia dróg), jak i prewencji szczególnej (jest formą sankcji, która dotyka bezpośrednio sprawcę uszkodzenia drogi). Poza tym trudno uznać by zasadne było finansowanie ze środków publicznych przez zarządców dróg likwidacji uszkodzeń, które nie wynikają ze zwykłego i typowego użytkowania dróg, warunków pogodowych czy okoliczności od niego niezależnych jak klęski żywiołowe, a za które w myśl prawa cywilnego odpowiedzialność ponosi sprawca - kierowca objęty obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej.
Przedstawiona przez Sąd Najwyższy argumentacja, którą Sąd w całości podziela, pozostaje aktualna nie tylko w odniesieniu do przypadków zanieczyszczenia drogi płynami silnikowymi. Ograniczenie tezy uchwały do tego przypadku wynikało jedynie z zakresu zagadnienia, zawartego w przedstawionym Sądowi Najwyższemu pytaniu prawnym. Analogiczna sytuacji występuje w razie zanieczyszczenia drogi odłamkami szkła lub tworzyw sztucznych, pochodzącymi z uszkodzonych pojazdów. Również w takim przypadku droga nie nadaje się do dalszego wykorzystywania zgodnie z jej przeznaczeniem, co oznacza, że zostaje uszkodzona wskutek wypadku, a naprawienie tego uszkodzenia będzie polegało na jej sprzątnięciu, co powoduje konieczność ponoszenia kosztów niezbędnych dla przeprowadzenia tak rozumianego naprawienia. W razie uszkodzenia lub zniszczenia infrastruktury drogowej (znaków, barier, sygnalizatorów świetlnych) w wyniku uderzenia pojazdu samochodowego, zniszczenie lub uszkodzenie mienia (art. 34 ust. 1 u.u.o.) jest oczywiste.
Zarządca drogi może samodzielnie podejmować działania w celu powypadkowego uprzątnięcia drogi i naprawy uszkodzonej infrastruktury, względnie zlecać niezbędne czynności podmiotom zewnętrznym (przedsiębiorcom zajmującym się świadczeniem tego rodzaju usług). W tym drugim przypadku szkoda w majątku zarządcy drogi odpowiada kosztom zleconej usługi. Dla powstania szkody nie jest przy tym konieczne faktyczne uiszczenie wynagrodzenia zleceniobiorcy. Szkoda w majątku poszkodowanego, będąca następstwem podjęcia zleconych prac, powstaje już w dacie ich wykonania. Już w tym momencie pasywa majątku poszkodowanego ulegają bowiem zwiększeniu o dług wobec zleceniobiorcy. Zapłata należności powoduje umorzenie długu, przy jednoczesnym zmniejszeniu aktywów majątku poszkodowanego (o zapłaconą sumę). Tak więc zapłata nie skutkuje powstaniem szkody, a jedynie zmianą jej charakteru. Oba przypadki (zwiększenie pasywów i zmniejszenie aktywów) zawierają się w kodeksowym terminie strata (art. 361 § 2 k.c.).
Mając na względzie powyższe, a także fakt, iż ubezpieczyciel nie kwestionował zasady swojej odpowiedzialności, Sąd uznał, że pozwany co do zasady odpowiada za przedmiotową szkodę.
Niezasadne okazały się natomiast zarzuty strony pozwanej kwestionujące wysokość dochodzonego odszkodowania. Wbrew zarzutowi pozwanego, wysokość szkody nie została zawyżona. Przedłożone dokumenty oraz opinia biegłego w sposób nie budzący wątpliwości potwierdziły wysokość żądania niemalże w całości. Wskazany w kosztorysach powykonawczym koszt wykonanych prac w łącznej kwocie 8 289,90 zł mieścił się w granicach ekonomicznie uzasadnionych kosztów niezbędnych prac związanych z uprzątnięciem drogi w związku z przedmiotowymi zdarzeniami. Jedynie koszt materiału użytego przy pracach czystościowo-porządkowych po zdarzeniu drogowym z dnia 25 lipca 2019 roku został zawyżony o 14,32 zł. Czynności wykonane przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w R. były uzasadnione i adekwatne, a żądanie zapłaty zasadne w zakresie kwoty 8 275,58 zł, a jedynie co do kwoty 14,32 zł Sąd uznał roszczenie powoda za niezasadne.
Mając wszystko powyższe na uwadze i na podstawie powołanych przepisów prawa, oraz art. 509 § 1 k.c., Sąd orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku.
Rozstrzygnięcie w przedmiocie odsetek wydano w oparciu o art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 u.u.o. Termin do wypłaty odszkodowania liczy trzydzieści dni od dnia zawiadomienia ubezpieczyciela o szkodzie. Wobec tego termin, od którego powód mógł domagać się odsetek za opóźnienie wynikał z upływu trzydziestodniowego okresu po dacie zawiadomienia o każdym z poszczególnych zdarzeń szkodowych. Nie budzi wątpliwości, iż roszczenie powoda było wymagalne w dniach wskazanych pozwie w odniesieniu do poszczególnych szkód – odsetki za opóźnienie należało zatem zasądzić zgodnie z żądaniem pozwu.
W pozostałym zakresie, tj. w zakresie kwoty 14,32 zł powództwo podlegało oddaleniu jako niezasadne, o czym orzeczono w punkcie II sentencji wyroku.
W punkcie III orzeczono o kosztach procesu na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 w zw. z art. 100 k.p.c. Powód wygrał sprawę w 99,83%. Zgodnie z art. 100 k.p.c., w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. Cytowany powyżej przepis uzasadnia obciążenie jednej ze stron wszystkimi kosztami procesu, jeżeli jej przeciwnym uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania. Ustalenie czy przeciwnik uległ co do "nieznacznej części żądania" polega przede wszystkim na oparciu się o ułamek odpowiadający części żądania przeciwnika strony, któremu uległ. Przyjąć należy, że sytuacja taka zachodzi, jeżeli przeciwnik przegrał co do żądania w części odpowiadającej do 10% (por. P. Feliga (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Red. nacz. P. Rylski, red. cz. III A. Olaś, Legalis, uwagi do art. 100 k.p.c., teza 87). Powód uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania, co w ocenie Sądu uzasadniało nałożenie obowiązku zwrotu wszystkich poniesionych przez niego kosztów procesu na stronę pozwaną. Na koszty procesu należne powodowi składa się: 500 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu, 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, 1 800 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego oraz 1 500 zł tytułem uiszczonej i wykorzystanej zaliczki na poczet kosztów opinii biegłego – łącznie 3 817 zł. O odsetkach Sąd orzekł w oparciu o dyspozycję art. 98 § 1 1 k.p.c.
Sąd nie uwzględnił wniosku powoda o przyznanie kosztów zastępstwa procesowego w wysokości podwójnej stawki minimalnej nie znajdując podstaw uzasadniających przyznanie ich w rzeczonej wysokości. Kryteria ustalania wysokości kosztów procesu należnych stronie określono w art. 109 § 2 k.p.c. Z brzmienia tego przepisu wynika, że Sąd winien brać pod uwagę celowość poniesionych kosztów oraz niezbędność ich poniesienia z uwagi na charakter sprawy. Przy ustalaniu wysokości kosztów poniesionych przez stronę reprezentowaną przez pełnomocnika będącego adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, Sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika oraz czynności podjęte przez niego w sprawie, w tym czynności podjęte w celu polubownego rozwiązania sporu, również przed wniesieniem pozwu, a także charakter sprawy i wkład pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia. Możliwość przyznania przez Sąd kosztów zastępstwa procesowego w podwójnej wysokości jest zatem zależna przede wszystkim od rodzaju i stopnia zawiłości sprawy oraz niezbędnego nakładu pracy pełnomocnika. Zdaniem Sądu charakter przedmiotowej sprawy nie uzasadniał przyznania powodowi kosztów zastępstwa procesowego w stawce wyższej niż minimalna. Sprawy tego typu nie są sprawami precedensowymi, a za szczególną złożonością sprawy nie przemawia też bogate już w tym zakresie orzecznictwo sądowe. Czynności zawodowego pełnomocnika obejmowały sporządzenie pozwu i pism procesowych, przy czym ich merytoryczna treść nie wskazuje na większe niż przeciętne zaangażowanie pełnomocnika w ich przygotowanie. Mając na względzie powyższe Sąd nie znalazł podstaw uzasadniających przyznanie kosztów zastępstwa procesowego w podwójnej stawce minimalnej.
Skarb Państwa Sąd Rejonowy w T. tymczasowo poniósł koszty w kwocie 4 181,98 zł tytułem wynagrodzenia biegłego. Zgodnie z treścią art. 83 ust. 1 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 959), dalej: u.k.s.c., jeżeli przepisy ustawy przewidują obowiązek działania i dokonywania czynności połączonej z wydatkami z urzędu, sąd zarządzi wykonanie tej czynności, a kwotę potrzebną na ich pokrycie wykłada tymczasowo Skarb Państwa. Dotyczy to także dopuszczenia i przeprowadzenia przez sąd z urzędu dowodu niewskazanego przez stronę. Zgodnie z treścią art. 83 ust. 2 u.k.s.c., w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie sąd orzeka o poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatkach, stosując odpowiednio przepisy art. 113. Zgodnie z art. 113 ust. 1 u.k.s.c., kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Na mocy przepisu art. 113 ust. 1 w zw. z art. 83 ust. 1 i 2 u.k.s.c., które nakazują o nieuiszczonych przez strony kosztach sądowych orzec zgodnie z zasadami dotyczącymi kosztów procesu, Sąd nakazał pobrać od pozwanego kwotę 4 181,98 zł tytułem zwrotu nieuiszczonych wydatków (punkt IV sentencji wyroku).
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Toruniu
Osoba, która wytworzyła informację: asesor sądowy Paweł Kamiński
Data wytworzenia informacji: