I C 1084/25 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Toruniu z 2025-10-15

Sygn. akt: I C 1084/25 upr

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 października 2025 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

asesor sądowy Paweł Kamiński

Protokolant:

starszy sekretarz sądowy Karolina Kotowska

po rozpoznaniu w dniu 15 października 2025 r. w Toruniu

na rozprawie

sprawy z powództwa W..pl spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko D. K.

o zapłatę

I. oddala powództwo;

II. zasądza od powoda W..pl spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. na rzecz pozwanego D. K. kwotę 917 zł (dziewięćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 7 lipca 2025 roku powód W..pl spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego D. K. kwoty 4 115,57 zł wraz z umownymi odsetkami za opóźnienie w wysokości maksymalnych odsetek za opóźnienie od kwoty 3 493,75 zł od dnia 18 marca 2025 roku do dnia zapłaty oraz kosztami procesu w postaci uiszczonej opłaty od pozwu, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa i kosztów zastępstwa procesowego w wysokości dwukrotności stawki minimalnej według norm przepisanych. Powód wskazał, że na dochodzoną kwotę w wysokości 4 115,57 zł składa się prowizja w wysokości 3 493,75 zł, odsetki karne w wysokości 350,11 zł i odsetki umowne w wysokości 271,71 zł.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że zawarł z pozwanym w dniu 2 września 2021 roku umowę ramową pożyczki nr (...). Powód podał, że pomiędzy stronami doszło do zawarcia umowy ramowej, na podstawie której powód udzielił pozwanemu odnawialnej linii pożyczki. Powód wskazał, że na podstawie zawartej uprzednio ramowej umowy pożyczki pomiędzy stronami mogły być zawierane kolejne umowy zgodnie z udzieloną pozwanemu odnawialną linią pożyczki. Powód wskazał, że zobowiązał się do udzielenia pozwanemu pożyczki na cele konsumpcyjne niezwiązane z działalnością gospodarczą na okres 36 miesięcy, a pozwany do spłaty pożyczki na warunkach określonych w treści umowy. Powód podniósł, że udzielił pozwanemu pożyczki w kwocie 5 405,54 zł. Część pożyczki w kwocie 4 915,54 zł została zaliczona na spłatę dotychczasowego zobowiązania u powoda, a pozostała część w kwocie 490 zł została wypłacona na rachunek bankowy pozwanego. Powód wskazał, że pozwany dokonał spłat z tytułu zawartej umowy pożyczki w łącznej wysokości 8 133,16 zł. Powód wskazał, że spłaty zostały zaliczone zgodnie z kolejnością wskazaną w umowie, tj. na odsetki umowne, kapitał, prowizję, odsetki karne. Powód wskazał, że dokonana spłata nie pokryła w całości zaciągniętego zobowiązania. Powód podkreślił, że pozwany nie wywiązał się w terminie z zobowiązania umownego w efekcie czego powód dokonał wypowiedzenia umowy za zachowaniem trzydziestodniowego terminu wypowiedzenia. Powód podniósł, że na należne mu na dzień złożenia pozwu odsetki obejmują odsetki umowne w kwocie 271,71 zł i odsetki karne w kwocie 350,11 zł. Uzasadniając żądanie zasądzenia od pozwanego kosztów zastępstwa procesowego w wysokości dwukrotności stawki minimalnej według norm przepisanych powód wskazał, że pozew w niniejszej sprawie został wcześniej sporządzony i wniesiony do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie w elektronicznym postępowaniu upominawczym, w którym powoda również reprezentował fachowy pełnomocnik. (k. 4-6v).

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na jego rzecz zwrotu postów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości podwójnej stawki minimalnej. Uzasadniając swoje stanowisko pozwany podał, że potwierdza spłatę w wysokości 8 133,16 zł, co stanowi kwotę przewyższającą kwotę kapitału pożyczki. Pozwany zaprzeczył, że zawarł z powodem umowę kredytu konsumenckiego na warunkach opisanych w wydruku ramowej umowy pożyczki nr (...). Pozwany podniósł, że na wydruku ramowej umowy pożyczki nie znajdują się informacje dotyczące dochodzonej przez powoda kwoty, a formularz informacyjny nie zawiera żadnych danych, które pozwoliłyby powiązać je z pozwanym i stosunkiem prawnym, z którego powód wywodził swoje roszczenia. Pozwany zaprzeczył doręczenie mu trwałego nośnika zawierającego elektroniczny zapis kontraktu przedstawionego w wydruku ramowej umowy pożyczki. Pozwany wskazał, że powód nie wykazał, by postanowienia wydruku ramowej umowy pożyczki były negocjowane indywidualnie. Zdaniem pozwanego powód nie określił jakie kryteria zostały przyjęte przez pożyczkodawcę przy ustalaniu przez niego kwoty prowizji i kosztów, które miały zostać poniesione przez pożyczkobiorcę w związku z kreowanym stosunkiem cywilnoprawnym. Pozwany oświadczył, że stosunek prawny nawiązany na podstawie umowy ramowej pożyczki byłby bezwzględnie nieważny na podstawie art. 58 k.c. z uwagi na to, że zawarte w wydruku umowy ramowej pożyczki klauzule umowne zmierzają do obejścia przepisów prawa i kształtują stosunek prawny w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego. Pozwany stwierdził też, że ramowa umowa pożyczki zawiera niedozwolone postanowienia umowne w rozumieniu art. 385 1 k.c. w zakresie dotyczącym zastrzeżenia wysokości odsetkowych i pozaodsetkowych kosztów kredytu konsumenckiego. Zdaniem pozwanego powód nie przeprowadził też czynności weryfikujących tożsamość pozwanego, ani nie wykazał, że zawarł z pozwanym umowę na warunkach opisanych w wydruku umowy ramowej pożyczki, a także nie dokonał oceny zdolności kredytowej pozwanego. Pozwany wskazał też, że powód nie wykazał okoliczności powołanych w pozwie. Pozwany zaznaczył też, że kwestionuje swoją odpowiedzialność zarówno co do zasady, jak i co do wysokości. Pozwany wskazał też, że pozwany nie udzielił powodowi pełnomocnictwa do zawarcia z nim umowy na warunkach przedstawionych w ramowej umowie pożyczki nr (...). Pozwany podniósł również, że w załączonych przez powoda do pozwu wydrukach nie ma informacji o tym, kto działał w imieniu i na rzecz pożyczkodawcy. Pozwany wskazał też, że zgodnie z postanowieniami formularza informacyjnego miała mu zostać wypłacona kwota 490 zł, a reszta w wysokości 4 915,54 zł miała zostać przeznaczona na spłatę poprzedniego zobowiązania pozwanego u pożyczkodawcy. Powód nie przedstawił jednak pierwotnej umowy pożyczki, ani potwierdzenia faktycznego dokonania spłaty uprzedniego zobowiązania. W związku z tym, twierdził pozwany, nie powinien on być zobowiązany do zwrotu kwoty, która nigdy nie została mu udostępniona do korzystania. Pozwany zaznaczył, że w materiale dowodowym nie ma umowy kredytu konsumenckiego, z którego powód wywodzi swoje roszczenie. Pozwany zakwestionował także datę wymagalności roszczenia powoda. Pozwany zakwestionował, że osoba, która złożyła oświadczenie o wypowiedzeniu umowy nie miała upoważnienia do złożenia takiego oświadczenia. (k. 53-59v).

Zarządzeniem z dnia 24 października 2025 roku (k. 92) przewodniczący zarządził zwrot pisma przygotowawczego powoda z dnia 24 marca 2025 roku jako złożonego bez zarządzenia.

Do zamknięcia rozprawy stanowiska stron nie uległy zmianie.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 2 września 2021 roku D. K. zawarł z W..pl spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. ramową umowę pożyczki numer (...). Zgodnie z treścią § 1 umowy ramowej, na warunkach określonych w umowie W. umożliwia Klientowi uzyskanie pożyczek gotówkowych (§ 1 pkt 1 umowy ramowej). W. udziela pożyczek spłacanych jednorazowo bądź w miesięcznych ratach (§ 1 pkt 2). Zawarcie umowy oraz składanie wniosków o pożyczki odbywa za pośrednictwem konta, które Klient zakłada na stronie internetowej (...), bądź też w inny udostępniony sposób (§ 1 pkt 3). Umowa zawierana jest na czas nieokreślony z dniem udzielenia Klientowi pierwszej pożyczki (§ 1 pkt 4). Zgodnie z § 2 pkt 1 umowy ramowej, niezwłocznie po zaakceptowaniu warunków pożyczki i uzyskaniu pozytywnej decyzji kredytowej Klient otrzymuje na trwałym nośniku potwierdzenie wypłaty pożyczki stanowiące integralną część umowy, które zawiera szczegółowe informacje o pożyczce w tym harmonogram spłaty pożyczki. Zgodnie z § 3 pkt 1 umowy ramowej, pożyczki udzielanie w ramach umowy obejmują całkowitą kwotę pożyczki (tj. kwotę pożyczki bez kredytowanych kosztów) oraz kwotę, która jest przeznaczona na spłatę prowizji związanej z udzieleniem pożyczki, jeżeli prowizja jest kredytowana. Całkowitą kwotę pożyczki W. przelewa na rachunek bankowy, wskazany przez klienta lub wypłaca w inny sposób uzgodniony z klientem (§ 3 pkt 2 umowy ramowej). Zgodnie z § 3 pkt 3 umowy ramowej, kwota pożyczki, termin jej spłaty, wysokość oraz termin płatności poszczególnych rat wskazywany jest w potwierdzeniu wypłaty. Pożyczki udzielane na podstawie umowy ramowej oprocentowane były według zmiennej stopy procentowej w wysokości nieprzekraczającej dwukrotności sumy stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktu procentowego (odsetki kapitałowe). Stopa odsetek kapitałowych obowiązująca w dniu udzielenia pożyczki podawana jest w potwierdzeniu wypłaty (§ 3 pkt 7 umowy ramowej). W § 5 pkt 1 umowy przewidziano, że W. może udostępnić Klientowi możliwość podwyższenia pożyczki przez udzielenie kolejnej pożyczki przed spłatą całości dotychczasowego zobowiązania. Część kwoty przyznanej Klientowi z tytułu podwyższenia przeznaczana jest na spłatę dotychczasowej pożyczki. Pozostała część wypłacana jest na wskazany przez Klienta rachunek bankowy (§ 5 pkt 3). Złożenie wniosku o podwyższenie odbywać się miało za pośrednictwem interaktywnego formularza dostępnego po zalogowaniu do konta klienta na stronie internetowej (...) lub w inny udostępniony przez W. sposób (§ 5 pkt 2). Od zadłużenia przeterminowanego powód miał prawo naliczać odsetki karne według zmiennej stopy procentowej (odsetki karne) w wysokości równej dwukrotności sumy aktualnej stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych w stosunku rocznym (§ 8 pkt 2 mowy ramowej). Umowa została zawarta w imieniu pozwanego przez powoda na podstawie pełnomocnictwa do podpisania ramowej umowy pożyczki. Pełnomocnictwo przewidywało upoważnienie do zawarcia umowy ramowej poprzez opatrzenie jej bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu w rozumieniu art. 78 § 2 k.c. Pełnomocnictwo miało wygasnąć w chwilą zawarcia przez pełnomocnika umowy ramowej z W..

dowód: wydruk Ramowej Umowy Pożyczki numer (...) z dnia 2 września 2021 roku wraz z załącznikami nr 1-3 – k. 14-19v, wydruk pełnomocnictwa do podpisania ramowej umowy pożyczki – k. 21

Powód wygenerował potwierdzenie wypłaty pożyczki, według którego kwota pożyczki wynosi 6 712,39 zł, z czego kwota kapitału wypłacana klientowi na konto wynosi 4 060,00 zł, natomiast kwota 2 652,39 zł przeznaczona jest na zapłatę prowizji. Dniem wypłaty pożyczki miał być 2 września 2021 roku, a spłata miała nastąpić w 36 ratach. Łączna kwota odsetek miała wynosić 773,88 zł. Całkowity koszt pożyczki miał wynieść 3 426,27 zł. Całkowita kwota do zapłaty to 7 486,27 zł. Spłata miała nastąpić w 36 miesięcznych ratach, z czego pierwszych 35 rat wynosić miało po 207,87 zł każda, natomiast ostatnia, 36 rata wynosić miała 210,82 zł. Numer rachunku bankowego klienta, na który zostać miała wypłacona pożyczka to numer (...).

dowód: wydruk potwierdzenia wypłaty pożyczki – k. 19-19v

W dniu 8 stycznia 2022 roku na rachunek bankowy pozwanego o numerze (...) przelana została kwota 490,00 zł. Kwota ta odpowiada sumie, która miała zostać wypłacona na rachunek bankowy pozwanego w związku z pożyczką w kwocie 5 405,54 zł, której powód miał udzielić pozwanemu. Na mocy umowy pożyczki pozwany miał zobowiązać się do zwrotu pożyczkodawcy kwoty 10 455,22 zł. Na tę kwotę składało się: 5 405,54 zł - całkowitej kwoty pożyczki oraz 3 531,43 zł – prowizji za udzielenie pożyczki. Całkowita kwota do zapłaty miała wynosić 10 455,22 zł. Część pożyczki w kwocie 4 915,54 zł miała być zaliczona na spłatę dotychczasowego zobowiązania w W., a pozostała część w kwocie 490,00 zł miała zostać wypłacona na wskazany rachunek bankowy klienta. Spłata miała nastąpić w 36 miesięcznych ratach, z czego pierwszych 35 rat wynosić miała po 290,47 zł każda, natomiast ostatnia, 36 rata wynosić miała 288,77 zł. Kwoty te wynikały z formularza informacyjnego dotyczącego pożyczki konsumenckiej, którego wydruk został wygenerowany przez powoda. Termin płatności pierwszej raty miał przypadać na dzień 8 lutego 2022 roku, zaś termin płatności ostatniej raty na dzień 8 stycznia 2025 roku.

dowód: wydruk formularza informacyjnego dotyczącego pożyczki konsumenckiej – k. 22-24v, wydruk potwierdzenia transakcji – k. 25

Pozwany dokonał spłat pożyczki udzielonej mu przez pozwanego w łącznej kwocie 8 133,16 zł.

fakt bezsporny

Pismem z dnia 18 września 2024 roku, W..pl spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. wypowiedziała D. K. ramową umowę pożyczki z dnia 2 września 2021 roku z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia oraz wezwała do zapłaty kwoty 3 760,78 zł w terminie do dnia 23 października 2024 roku.

dowód: wydruk wypowiedzenia ramowej umowy pożyczki wraz z potwierdzeniem nadania – k. 29-30

Pismem z dnia 14 lutego 2025 roku powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 4 048,81 zł w terminie do dnia 28 lutego 2025 roku.

dowód: wydruk wezwania do zapłaty – k. 31

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie dokumentów złożonych do akt sprawy w postaci: umowy ramowej pożyczki, formularza informacyjnego dotyczącego pożyczki konsumenckiej, potwierdzenia wypłaty pożyczki, pełnomocnictwa do podpisania ramowej umowy pożyczki, potwierdzenia wykonania operacji bankowej, wypowiedzenia umowy i wezwania do zapłaty. Sąd uznał na ich podstawie, że strony faktycznie łączyła ramowa umowa pożyczki, która następnie została wypowiedziana przez powoda. Wbrew twierdzeniom pozwanego powód wykazał fakt wypowiedzenia umowy ramowej pożyczki przedkładając dokument wypowiedzenia z dnia 18 września 2024 roku oraz potwierdzenie jego nadania na adres pozwanego wskazany w pozwie. Pozwany zarzucał, że powód nie wykazał, że oświadczenie o wypowiedzeniu zostało złożone przez osobę do tego uprawnioną. Wypowiedzenie zostało podpisane przez A. S., zaś na dokumencie wskazano, że osoba ta jest pracownikiem Departamentu (...) powoda. Należy podkreślić, że zgodnie z art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. i art. 227 k.p.c., w procesie cywilnym strony mają obowiązek przedstawiania twierdzeń i dowodów na okoliczności (fakty) mające dla rozstrzygnięcia sprawy znaczenie istotne. Powód ma obowiązek wykazania faktów uzasadniających jego roszczenie (tworzących jego prawo podmiotowe). Obowiązkiem jego przeciwnika procesowego (pozwanego) jest natomiast udowodnienie stawianych zarzutów oraz faktów tamujących (niweczących) roszczenie powoda. W ocenie Sądu powód zdołał wykazać, że wypowiedzenie umowy z dnia 18 września 2024 roku zostało podpisane przez osobę do tego uprawnioną. Dokument wymienia imię i nazwisko pozwanego, jego adres zamieszkania, numer PESEL, numer i datę zawarcia ramowej umowy pożyczki podlegającej wypowiedzeniu. Wypowiedzenie zostało także sporządzone według wzoru, na firmowym papierze powoda. Na dokumencie zostało wskazane imię i nazwisko osoby, która go podpisała, z treści dokumentu wynika, że jest to pracownik powoda. W ocenie Sądu jest to wystarczający dowód, by wykazać fakt złożenia przez powoda oświadczenia o wypowiedzeniu umowy, w związku z czym w tej sytuacji, to na pozwanym spoczął ciężar wykazania, że oświadczenie o wypowiedzeniu nie było skutecznie złożone (art. 6 k.c.). Pozwany temu ciężarowi dowodu nie sprostał. To samo dotyczy pełnomocnictwa do zawarcia umowy ramowej pożyczki oraz samego zawarcia tej umowy. Pozwany zaprzeczał wprawdzie zawarciu umowy i udzieleniu pełnomocnictwa, lecz nie przedstawił żadnych dowodów na poparcie swoich twierdzeń. Powód przedłożył istotnie jedynie wydruk tych dokumentów. Niemniej jednak wydruki te także korzystają z mocy dowodowej jako dokumenty (art. 243 1 k.p.c.). Ponadto, zarówno na pełnomocnictwie, jak i umowie ramowej wskazano imię, nazwisko i numer dowodu osobistego powoda. W umowie ramowej dodatkowo podane zostały dane takie jak PESEL i adres zamieszkania pozwanego. Choć pozwany zaprzeczył zawarciu umowy ramowej, nie wyjaśnił skąd powód miałby pozyskać jego dane osobowe, adres zamieszkania i numer rachunku bankowego. Pozwany wskazywał, że nie udzielił pełnomocnictwa w formie pisemnej, ani w innej formie, nie wydał też powodowi instrukcji na zawarcie umowy na warunkach przedstawionych w ramowej umowie pożyczki nr (...). Treść wydruku pełnomocnictwa wskazuje jednak, że zostało udzielone poprzez oświadczenie złożone za pośrednictwem strony internetowej (...) przy wykorzystaniu zawartego tam formularza. Forma pełnomocnictwa wskazuje, że rzeczywiście tak było – wydruk wygląda jak formularz wygenerowany w wyniku realizacji określonych czynności i wprowadzeniu danych osobowych do odpowiedniej aplikacji internetowej. W ocenie Sądu fakt wygenerowania umowy ramowej oraz pełnomocnictwa w połączeniu z okolicznością, że powód dysponował także numerem rachunku bankowego pozwanego pozwala dojść do wniosku, że w istocie pozwany zawarł z powodem umowę ramową pożyczki i udzielił pełnomocnictwa do zawarcia tej umowy ramowej (art. 231 k.p.c.). Fakty wynikające z tych dokumentów logicznie ze sobą korelują – zawarcie umowy pożyczki za pośrednictwem platformy internetowej poprzedziło udzielenie pełnomocnictwa przez pozwanego powodowi, a podanie przez pozwanego numeru rachunku bankowego było oczywistą konsekwencją zamiaru zawarcia umowy ramowej pożyczki – przy udzielaniu pożyczek na odległość preferowaną formą ich udzielania jest przelew na rachunek bankowy. Co więcej, strony były zgodne co do tego, że pozwany spłacił udzieloną mu przez powoda pożyczkę w zakresie kwoty 8 133,16 zł. Jeśli stron nie łączyłby żaden stosunek obligacyjny, pozwany nie miałby podstaw, by uiszczać na rzecz powoda jakiekolwiek kwoty pieniężne. Skoro zatem pozwany przyznał, że dokonał takiej spłaty na rzecz powoda, sąd doszedł do wniosku, że spłata ta była realizowana w związku z udzieloną pozwanemu pożyczką, a tej w świetle dowodów z dokumentów dołączonych przez powoda do pozwu powód mógł udzielić pozwanemu wyłącznie na podstawie ramowej umowy pożyczki z dnia 2 września 2021 roku. Sąd uznał także, że na rachunek bankowy pozwanego została przez powoda przelana kwota 490,00 zł – wskazuje na to wydruk potwierdzenia transakcji z dnia 8 stycznia 2022 roku. Sąd w pozostałym zakresie uznał, że dokumenty wygenerowane przez powoda z jego systemów teleinformatycznych faktycznie zostały przez niego wygenerowane, lecz ich wzajemne zależności nie tworzą spójnego obrazu rzeczywistości.

Sąd postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 16 października 2025 roku oddalił wnioski pozwanego sformułowane w punkcie 6, 7, 8, 11 i 12 odpowiedzi na pozew, ponieważ były to wnioski dotyczące sfery dowodowej i faktów oraz twierdzeń, które to powód powinien powołać wraz z wniesieniem pozwu (art. 458 15 § 1 k.p.c.). Poza tym wnioski sformułowanego przez pozwanego w punktach 6, 7, 8, 11 i 12 odpowiedzi na pozew zmierzały w istocie rzeczy do tego, by sąd zobowiązał powoda do przedstawienia określonych twierdzeń o faktach oraz wykazania tychże faktów. Brak było podstawy prawnej dla żądań pozwanego wyrażonych w punktach 6, 7, 8, 11 i 12 odpowiedzi na pozew. Zgodnie z treścią art. 248 § 1 k.p.c., każdy obowiązany jest przedstawić na zarządzenie sądu w oznaczonym terminie i miejscu dokument znajdujący się w jego posiadaniu i stanowiący dowód faktu istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy, chyba że dokument zawiera informacje niejawne. Pozwany tymczasem w punktach 6, 8, 11 i 12 odpowiedzi na pozew nie żądał przedstawienia przez powoda dokumentu, lecz wykreowania na potrzeby postępowania dowodów w postaci szczegółowego wyliczenia podstawy jego żądania, oświadczenia pozwanego o wyrażeniu zgody na zawarcie umowy kredytu konsumenckiego, wskazania kto w imieniu powoda złożył oświadczenie woli dotyczące zawiązania stosunku cywilnoprawnego w postaci ramowej umowy pożyczki nr (...), udzielenia wyjaśnień w sprawie w zakresie odnoszącym się do kwoty prowizji oraz wykazania jakie czynności z zakresu weryfikacji tożsamości pozwanego oraz oceny jego zdolności kredytowej zostały podjęte przez pożyczkodawcę dla potrzeb zawarcia ramowej umowy pożyczki. Powód nie ma natomiast obowiązku dostarczać na potrzeby pozwanego dodatkowych twierdzeń. Nie wiadomo także czy wskazany w punkcie 7 odpowiedzi na pozew dokument w postaci oświadczenia pozwanego o wyrażeniu zgody na zawarcie umowy na warunkach opisanych w wydruku ramowej umowy pożyczki nr (...) w ogóle istnieje, ani czy znajduje się w posiadaniu powoda – pozwany nie przedstawił w tym zakresie żadnych twierdzeń. Zatem również i w zakresie wniosku sformułowanego w punkcie 7 odpowiedzi na pozew uprawnionym jest twierdzenie, że pozwany żądał przedstawienia przez powoda dodatkowych twierdzeń. Niezależnie jednak od tego, jeśli powód nie przedstawił w tym zakresie twierdzeń i dowodów, brak było podstaw, by zobowiązywać go do ich uzupełniania, biorąc od uwagę okoliczność, że powinien powołać wszystkie twierdzenia i dowody w pozwie.

W przedmiotowej sprawie lakoniczne twierdzenia powoda o faktach sformułowane w pozwie budziły uzasadnione wątpliwości Sądu w świetle dokumentów załączonych do pozwu. Dowody przedstawione przez powoda nie wykazały w sposób dostateczny, by dochodzona pozwem wierzytelność w ogóle istniała.

Zgodnie z art. 720 § 1 k.c., przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 1362, dalej: u.k.k.) w art. 3 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 stanowi, iż przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki (…). Umowa zawarta przez powoda z pozwanym podlegała zatem reżimowi ustawy o kredycie konsumenckim.

Jeżeli w materiale sprawy znajduje się dokument umowy konsumenckiej, to sąd krajowy ma obowiązek dokonać kontroli abuzywności z urzędu, natomiast gdy sąd nie ma do dyspozycji umowy konsumenckiej zawartej w konkretnej sprawie, to ma on obowiązek dokonania we własnym zakresie ustaleń co do faktów sprawy (wyrok (...) z dnia 7 listopada 2019 r. w sprawie C-419/18, (...) S.A. w B. przeciwko B. W. i in., LEX Nr 2735813, wyrok (...) z 13 września 2018 r., C-176/17, (...) S.A. w B. przeciwko M. W., (...) 2018, nr 9, poz. I-711). Sąd może zażądać przedstawienia przez strony dokumentów koniecznych do ustalenia treści umowy konsumenckiej celem zbadania z urzędu stosunku podstawowego w kontekście przepisów ustawy o kredycie konsumenckim oraz przepisów kodeksu cywilnego, przede wszystkim art. 58 k.c., a także art. 385 1 k.c., tj. w kontekście poprawności jednoznacznie sformułowanych postanowień określających główne świadczenia stron oraz tych postanowień, na których treść konsument miał rzeczywisty wpływ, co musi zostać wykazane przez stronę, która się gotowymi formularzami umów posługuje.

W myśl art. 58 § 1 k.c. czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Działanie w celu obejścia prawa polega na tym, że strony podejmują czynność prawną, która, choć formalnie nie narusza żadnego ustawowego zakazu, w istocie zmierza do osiągnięcia celu niedozwolonego przez ustawę. Zawierając pozór legalności, pozostaje w sprzeczności z intencją ustawy. Warunkiem uznania, że czynność prawna zmierza do obejścia prawa jest świadomość wszystkich stron czynności takiego stanu rzeczy i świadome (nie przypadkowe) dokonanie czynności w celu obejścia prawa ( A. Janas [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna (art. 1-125), red. M. Fras, M. Habdas, Warszawa 2018, art. 58, s. 495).

Udzielanie pożyczek refinansujących nie jest zakazane przez obecnie obowiązujące przepisy prawa. Taką możliwość przewidywała ramowa umowa pożyczki numer (...), która w § 5 przewidywała zasady udzielania pożyczek refinansujących. W umowie nazwano ten proces „podwyższeniem”, lecz w istocie rzeczy jest to mechanizm refinansowania (por. § 5 pkt 3 ramowej umowy pożyczki). W ocenie Sądu, uwzględniając okoliczności niniejszej sprawy, umowa pożyczki refinansującej z 8 stycznia 2022 roku, nawet zakładając jej skuteczne zawarcie, przewidująca podwyższenie pożyczki przez udzielenie kolejnej pożyczki została zawarta w celu obejścia przepisów o postanowieniach niedozwolonych (art. 385 1 k.c. i następne), wobec czego należało ją uznać za nieważną (art. 58 § 1 k.c.).

W formularzu informacyjnym dotyczącym pożyczki konsumenckiej wskazano, że całkowita kwota pożyczki wynosi 5 405,54 zł. Z kolei prowizja wynosiła 3 531,43 zł, natomiast łączna kwota odsetek – 1 518,25 zł. Całkowity koszt pożyczki wynosił więc 5 049,68 zł, zaś całkowita kwota do zapłaty – 10 455,22 zł. W umowie ramowej pożyczki dość lakonicznie opisano proces udzielania pożyczek. Wskazano w niej, że zawarcie umowy ramowej oraz składanie wniosków o pożyczki odbywa za pośrednictwem konta, które Klient zakłada na stronie internetowej (...) bądź też w inny udostępniony sposób (§ 1 pkt 3 umowy ramowej). Do pozwu nie został dołączony żaden wniosek o pożyczkę, natomiast w uzasadnieniu pozwu brak jest jakichkolwiek twierdzeń dotyczących sposobu złożenia wniosku o pożyczkę oraz jego treści. Pozwany zaprzeczył, by złożył oświadczenie woli zmierzające zarówno do zawarcia umowy pożyczki jak i do udzielenia powodowi pełnomocnictwa do zawarcia w jego imieniu umowy pożyczki. Dodatkowo pożyczka, na podstawie której powód dochodził swoich roszczeń była pożyczką refinansującą, czyli służącą spłacie poprzedniego zobowiązania. Zgodnie z § 5 pkt 2 ramowej umowy pożyczki złożenie wniosku o podwyższenie odbywa się za pośrednictwem interaktywnego formularza dostępnego po zalogowaniu się na stronie internetowej (...) lub w inny udostępniony przez W. sposób. Brak jest zarówno w treści pozwu jak i wśród dokumentów stanowiących załączniki do pozwu wzmianki o wniosku o udzielenie pożyczki refinansującej – nie wiadomo o co wnosił pozwany, w jakiej formie o to wnosił, ani czy w ogóle taki wniosek sformułował. Powód nie wykazał, że pozwany złożył wniosek o udzielenie mu pożyczki refinansującej, a to na nim spoczywał ciężar dowodu w tym zakresie na podstawie art. 6 k.c. Dodatkowo, mimo że była to pożyczka refinansująca nie zostało w niej określone zobowiązanie, które ma być spłacone. W formularzu informacyjnym dotyczącym pożyczki konsumenckiej wskazano, że kwota 4 915,54 zł będzie zaliczona na spłatę dotychczasowego zobowiązania w W.. Nie wiadomo jakie było to jednak zobowiązanie, z jakiego tytułu, kiedy powstało, w jakim zakresie zostało wykonane i jakie były warunki stosunku zobowiązaniowego, z którego wynikało. Do pozwu dołączono dokument nazwany „potwierdzenie wypłaty pożyczki” (k. 20), która opiewa na zupełnie inne kwoty aniżeli te, które wskazano w pozwie oraz w formularzu informacyjnym dotyczącym pożyczki konsumenckiej. Inna była wysokość prowizji, inne były terminy spłat, inna była wysokość odsetek oraz kwot całkowitych pożyczki. Co więcej, w potwierdzeniu wskazano jako dzień wypłaty pożyczki (kapitału w kwocie 4 060,00 zł) 2 września 2021 roku. Tymczasem wypłata na rachunek bankowy pozwanego o numerze (...) kwoty 490,00 zł nastąpiła według potwierdzenia wykonania operacji załączonej do pozwu (k. 26) w dniu 8 stycznia 2022 roku. Poza tym rzeczony formularz, z którego wynika rzekome zobowiązanie z tytułu pożyczki refinansującej nie opiera się na żadnym z wymienionych w umowie ramowej załączników. W umowie ramowej wymieniono 4 załączniki stanowiące wzory dokumentów stosowanych w stosunkach powoda z pozwanym – wzór potwierdzenia wypłaty pożyczki spłacanej jednorazowo, wzór potwierdzenia wypłaty pożyczki spłacanej w miesięcznych ratach, wzór oświadczenia o odstąpieniu oraz potwierdzenie wypłaty pożyczki. Formularz informacyjny dotyczący pożyczki konsumenckiej nie stanowi dokumentu potwierdzającego szczegółowe informacje o pożyczce w rozumieniu § 2 umowy ramowej pożyczki. Żadna część ramowej umowy pożyczki nie wspomina o formularzu jako podstawie, z której wynikają szczegółowe postanowienia pożyczki – te wynikać powinny wyłącznie z potwierdzenia wypłaty. Zgodnie bowiem z § 3 pkt 3 ramowej umowy pożyczki numer (...), kwota pożyczki, termin jej spłaty, wysokość oraz termin płatności poszczególnych rat wskazywany jest w potwierdzeniu wypłaty. Powód nie przedstawił zaś potwierdzenia wypłaty wskazującego na udzielenie pożyczki w kwocie 5 405,54 zł w dniu 8 stycznia 2022 roku, a na takie warunki pożyczki powołał się w uzasadnieniu pozwu. Zarówno uzasadnienie pozwu, jak i konstrukcja wniosków dowodowych zgłoszonych w pozwie sugerują, że potwierdzenie wypłaty pożyczki dołączone do pozwu wiąże się z pożyczką udzieloną pozwanemu w styczniu 2022 roku. W potwierdzeniu wypłaty pożyczki wskazano jednak jako datę wypłaty pożyczki dzień 2 września 2021 roku. Z drugiej strony wypłata pożyczki w kwocie 490,00 zł nastąpiła w dniu 8 stycznia 2022 roku. W dodatku formularz informacyjny, jak już wcześniej wskazano, informuje, że część pożyczki w kwocie 4 915,54 zł będzie zaliczona na spłatę dotychczasowego zobowiązania w W., ale ani pozew, ani formularz nie wspomina o tym jakie zobowiązanie ma podlegać spłacie. Niejasne są relacje pomiędzy różnymi zobowiązaniami, które miał zaciągnąć u powoda pozwany.

Oprócz tego należy zaznaczyć, że pozwany zaprzeczył zarówno złożeniu oświadczenia woli zaciągnięcia pożyczki. W związku z tym to na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia (art. 6 k.c.), że pozwany faktycznie złożył wniosek o pożyczkę. Powód tego faktu nie wykazał.

Za bezzasadny sąd uznał zarzut pozwanego, że powód nie dopełnił obowiązków nałożonych na niego w art. 13 u.k.k.

Zgodnie z treścią art. 13 ust. 1 u.k.k., kredytodawca lub pośrednik kredytowy przed zawarciem umowy o kredyt konsumencki jest zobowiązany podać konsumentowi, na trwałym nośniku, w czasie umożliwiającym zapoznanie się z tymi informacjami:

1) imię, nazwisko (nazwę) i adres (siedzibę) oraz adres do doręczeń elektronicznych, o którym mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1045 i 1841), zwany dalej "adresem do doręczeń elektronicznych", wpisany do bazy adresów elektronicznych, o której mowa w art. 25 tej ustawy, zwanej dalej "bazą adresów elektronicznych", kredytodawcy i pośrednika kredytowego;

2) rodzaj kredytu;

3) czas obowiązywania umowy;

4) stopę oprocentowania kredytu, warunki stosowania tej stopy oprocentowania oraz, jeżeli są dostępne, wszelkie indeksy lub stopy referencyjne mające zastosowanie do pierwotnej stopy oprocentowania kredytu, a także okresy, warunki i procedury zmian stopy oprocentowania kredytu; jeżeli umowa o kredyt konsumencki przewiduje różne stopy oprocentowania, informacje te podaje się dla wszystkich stosowanych stóp procentowych w danym okresie obowiązywania umowy;

5) całkowitą kwotę kredytu;

6) terminy i sposób wypłaty kredytu;

7) całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta;

7a) rzeczywistą roczną stopę oprocentowania przedstawioną za pomocą reprezentatywnego przykładu, który obejmuje wszystkie założenia przyjęte do obliczenia tej stopy; w przypadku gdy konsument poinformował kredytodawcę o co najmniej jednym ze składników preferowanego przez siebie kredytu, takim jak okres obowiązywania umowy o kredyt lub całkowita kwota kredytu, składniki te powinny być uwzględnione w reprezentatywnym przykładzie;

7b) informację, że inne mechanizmy dokonywania wypłat mogą spowodować zastosowanie wyższej rocznej stopy oprocentowania - jeżeli umowa o kredyt przewiduje różne sposoby dokonywania wypłat, w odniesieniu do których obowiązują różne opłaty i stopy oprocentowania, a kredytodawca korzysta z założenia, o którym mowa w ust. 4 pkt 2 załącznika nr 4 do ustawy;

8) zasady i terminy spłaty kredytu oraz, w odpowiednich przypadkach, kolejność zaliczania rat kredytu konsumenckiego na poczet należności kredytodawcy; jeżeli w ramach kredytu stosuje się różne stopy oprocentowania dla różnych należności kredytodawcy, należy także podać kolejność zaliczania rat kredytu konsumenckiego na poczet różnych należnych sald, dla których stosuje się różne stopy oprocentowania;

9) informację dotyczącą obowiązku zawarcia umowy dodatkowej, w szczególności umowy ubezpieczenia, w przypadku gdy zawarcie takiej umowy jest niezbędne do uzyskania kredytu lub do uzyskania go na oferowanych warunkach;

10) w odpowiednich przypadkach, informację o innych kosztach, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt konsumencki, w szczególności o odsetkach, prowizjach, marżach, opłatach, w tym opłatach za prowadzenie jednego lub kilku rachunków, na których są zapisywane zarówno transakcje płatności, jak i wypłaty, łącznie z opłatami za korzystanie z instrumentów płatniczych zarówno dla transakcji płatności, jak i dla wypłat, oraz kosztach usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, jeżeli są znane kredytodawcy, oraz warunki, na jakich koszty te mogą ulec zmianie;

11) informację o konieczności poniesienia opłat notarialnych, o ile wystąpią;

12) informację o stopie oprocentowania zadłużenia przeterminowanego, warunki jej zmiany oraz ewentualne inne opłaty z tytułu zaległości w spłacie kredytu;

13) informację o skutkach braku płatności;

14) w odpowiednich przypadkach informację o wymaganych zabezpieczeniach kredytu konsumenckiego;

15) informację o prawie konsumenta do odstąpienia od umowy;

16) informację o prawie konsumenta do spłaty kredytu przed terminem;

17) informację o prawie kredytodawcy do zastrzeżenia w umowie prowizji za spłatę kredytu przed terminem oraz zasady jej ustalania;

18) informację o prawie konsumenta do niezwłocznego otrzymania bezpłatnej informacji na temat wyników przeprowadzonej w celu oceny zdolności kredytowej weryfikacji w bazie danych;

19) informację o prawie konsumenta do otrzymania bezpłatnego projektu umowy, na warunkach określonych w art. 12;

20) w odpowiednich przypadkach informację o terminie, w którym kredytodawca lub pośrednik kredytowy jest związany informacjami, które przekazał konsumentowi.

Z kolei zgodnie z art. 14 ust. 1 u.k.k., kredytodawca lub pośrednik kredytowy przekazuje konsumentowi dane, o których mowa w art. 13 ust. 1 i 2, na formularzu informacyjnym dotyczącym kredytu konsumenckiego, którego wzór określa załącznik nr 1 do ustawy. Powód przedłożył wydruk formularza informacyjnego sformułowanego zgodnie ze wzorem określonym w załączniku nr 1 do ustawy o kredycie konsumenckim. Pozwany nie zaprzeczył natomiast doręczeniu mu tego formularza. Nawet jeśli jednak doszło do uchybienia przez powoda obowiązkowi wymienionemu w art. 13 ust. 1 u.k.k., nie powoduje to sankcji nieważności bądź bezskuteczności umowy, nie daje także możliwości skorzystania przez konsumenta z sankcji kredytu darmowego (art. 45 u.k.k.). Pozwany nie mógłby zatem skutecznie uchylić się od skutków związanych z zawarciem umowy pożyczki z powodem wyłącznie z powodu uchybienia przez powoda obowiązkom z art. 13 i 14 u.k.k. Naruszenie tych obowiązków skutkować może co najwyżej odpowiedzialnością deliktową kredytodawcy za szkodę wyrządzoną konsumentowi (art. 415 k.c. i następne). Oczywiście nie zmienia to w żaden sposób faktu, iż sam formularz informacyjny zarówno w świetle postanowień ramowej umowy pożyczki, jak i przepisów ustawy o kredycie konsumenckim nie może być poczytywany za umowę pożyczki będącą umową o kredyt konsumencki.

Zgodnie z art. 385 1 § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

Aby uznać klauzulę umowną za niedozwoloną muszą zostać spełnione wszystkie przesłanki łącznie. Bez wątpienia pozwany w stosunku prawnym wynikającym z umowy z powodem jest konsumentem (art. 22 1 k.c.).

Należy zwrócić uwagę, że jeśli przyjąć za powodem, że w dniu 8 stycznia 2022 roku pozwanemu została udzielona pożyczka w kwocie 10 455,22 zł, to ta pożyczka refinansująca (rozpatrywana osobno) generuje koszty przekraczające maksymalne przewidziane w ustawie o kredycie konsumenckim. Art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim (w brzmieniu sprzed 18 grudnia 2022 roku) określał maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu konsumenckiego (przepis wszedł w życie 11 marca 2016 roku, a zatem obowiązywał w dacie zawarcia umowy pożyczki). Maksymalna wysokość kosztów pozaodsetkowych zgodnie z tym przepisem nie mogła wynieść więcej niż suma 2 składników:

- ¼ kwoty przekazywanej pożyczkobiorcy (kredytobiorcy) oraz

- 0,3 kwoty przekazywanej pożyczkobiorcy podzielonej przez 365 a pomnożonej przez ilość dni na jaką zawarto umowę.

Przyjmując, że kwota przekazana pożyczkobiorcy to z ekonomicznego punktu widzenia 490 zł (czyli 8 936,97 zł pomniejszone o 4 915,54 zł tytułem pokrycia poprzedniego zobowiązania z tytułu wypłaty i 3 531,43 zł tytułem prowizji), a zdaniem Sądu tak właśnie należy przyjmować, to maksymalny pozaodsetkowy koszt zgodnie z art. 36a ust. 2 ustawy o kredycie konsumenckim nie powinien wynieść więcej niż 490 zł. W ocenie Sądu biorąc pod uwagę brak jakichkolwiek wskazań co do charakteru zobowiązania, które podlegało spłacie poprzez pożyczkę refinansującą powoduje, że wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu można odnosić wyłącznie do kwoty, która została faktycznie pozwanemu udostępniona w dniu 8 stycznia 2022 roku – brak bowiem informacji na temat tego, że pozwany otrzymał od powoda jakąkolwiek kwotę wcześniej.

To na powodzie spoczywał obowiązek wykazania twierdzeń, na których opierał swoje powództwo zgodnie z treścią art. 6 k.c. oraz art. 232 k.p.c. W przedmiotowej sprawie natomiast zabrakło nie tylko dowodów, ale nawet twierdzeń – wszak powód wskazał w pozwie, że udzielił pozwanemu pożyczki, której część została zaliczona na spłatę dotychczasowego zobowiązania u powoda. Nie przedstawił jednak jakichkolwiek twierdzeń dotyczących tego dotychczasowego zobowiązania, a formularz, umowa ramowa i potwierdzenie wypłaty pożyczki milczą na temat poprzedniego zobowiązania. Powód nie przedstawił nawet wniosków pozwanego o udzielenie pożyczki – czy to pierwotnej czy refinansującej pierwotną pomimo, że także sposób składania wniosku o pożyczkę w umowie ramowej jest niejednoznaczny. W efekcie Sąd nie miał nawet możliwości weryfikacji czy wniosek faktycznie został złożony czy nie, a jeśli tak, to w jaki sposób, natomiast pozwany zaprzeczył woli zaciągnięcia pożyczki. Należy podkreślić fakt, iż ramowa umowa pożyczki nie przewiduje żadnych kwot i sposobu spłaty. W tym zakresie konieczne jest odwołanie do dokumentów tworzonych na podstawie tej umowy ramowej. Powód zaniedbał jednak obowiązek przedłożenia tych dokumentów. Biorąc pod uwagę powyższe w ocenie Sądu powód nie udowodnił zawarcia umowy pożyczki refinansującej z dnia 8 stycznia 2022 roku, którą powód uczynił podstawą dochodzenia swoich roszczeń.

Dodatkowo należy zaznaczyć, że postępowanie w przedmiotowej sprawie prowadzone było w trybie art. 458 14 -458 16 k.p.c., czyli w trybie postępowania z udziałem konsumentów. Zgodnie z treścią art. 458 15 § 1 k.p.c., przedsiębiorca będący powodem jest obowiązany powołać wszystkie twierdzenia i dowody w pozwie, a będący pozwanym - w odpowiedzi na pozew. Zgodnie z kolei z art. 458 15 § 4 k.p.c., twierdzenia i dowody powołane z naruszeniem § 1 i 3 podlegają pominięciu, chyba że strona będąca przedsiębiorcą uprawdopodobni, że ich powołanie nie było możliwe albo że potrzeba ich powołania wynikła później. W takim przypadku dalsze twierdzenia i dowody na ich poparcie powinny być powołane w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym ich powołanie stało się możliwe lub wynikła potrzeba ich powołania. Powód już w pozwie powinien zatem powołać wszystkie twierdzenia i dowody, bowiem ich przytoczenie powinno wystarczyć do tego, by przedstawić stan faktyczny w sposób niebudzący wątpliwości. Powód tego nie uczynił biorąc pod uwagę powołane powyżej okoliczności.

Zgodnie z art. 36b u.k.k. w przypadku odroczenia spłaty zadłużenia wynikającego z umowy o kredyt konsumencki w okresie 120 dni od dnia wypłaty tego kredytu całkowitą kwotę kredytu dla celów ustalenia maksymalnej wysokości pozaodsetkowych kosztów kredytu, o której mowa w art. 36a, stanowi kwota udzielonego i wypłaconego kredytu, którego spłata została następnie odroczona, zaś do pozaodsetkowych kosztów kredytu dolicza się wszystkie koszty i opłaty, które kredytobiorca jest obowiązany ponieść w związku z odroczeniem spłaty kredytu, naliczone w okresie 120 dni od dnia wypłaty kredytu. Analogicznie uregulowane zostały zasady udzielania kolejnego kredytu konsumentowi, który nie dokonał pełnej spłaty kredytu w art. 36c u.k.k. Celem przedmiotowych regulacji jest zapobieżenie omijaniu limitów kosztów pozaodsetkowych w razie udzielenia kredytów na krótkie okresy i pobierania wysokich opłat za ich przedłużanie. Umowa refinansująca może być czynnością zmierzającą do obejścia ustawy. W istocie pożyczka pierwotna (co do której warunków brak jest informacji zarówno w pożyczce refinansującej, jak i uzasadnieniu pozwu), a potem pożyczka refinansująca, obie udzielane przez ten sam podmiot stanowić mogą łącznie ukrytą opcję przedłużenia terminu spłaty pierwotnej pożyczki za odpowiednią opłatą. Powód udzielał pożyczki, a następnie doszło do faktycznego przedłużenia terminu spłaty pożyczki, poprzez udzielanie pożyczki refinansującej przez ten sam podmiot – za odpowiednią, dość wysoką opłatą. Poza tym nie wiadomo w jakim czasie powstało zobowiązanie, którego spłacie służyła pożyczka refinansująca, ani też jakie były warunki tego zobowiązania. W istocie cała konstrukcja umowy pożyczki refinansującej służyć mogła zwiększaniu pozaodsetkowych kosztów pożyczki, które są limitowane przez art. 36a i kolejne ustawy o kredycie konsumenckim, a które obciążają konsumenta.

Gdyby przyjąć, że pożyczka refinansująca służyć miała refinansowaniu pożyczki udzielonej 2 września 2021 roku, to zawarcie umowy refinansującej nastąpiło zaledwie po czterech miesiącach od daty jej zawarcia. O tym, że cały mechanizm to w istocie przedłużanie terminu spłaty pierwotnej pożyczki wskazuje chociażby to, że powód wskazując w formularzu informacyjnym, że część pożyczki będzie zaliczona na spłatę dotychczasowego zobowiązania w W. – nie wskazał nawet jakie zobowiązanie ma być spłacone – o jakim numerze, dacie powstania pierwotnego zobowiązania, jaką kwotę spłacono, ile kapitału pierwotnej pożyczki pozostaje do spłaty i ile prowizji. Z góry zakładano więc, że wiadomo jakiej pożyczki spłata dotyczy. Świadczy to o tym, że w istocie od początku istniała tylko jedna pożyczka, której termin spłaty przedłużano pod warunkiem uiszczenia przez pożyczkobiorcę bardzo wysokiej opłaty, ukrywając tę czynność pod udzieleniem pożyczki refinansującej. Nawet powód pośrednio w pozwie potwierdza tę tezę, bo wskazuje, że pozwany zobowiązał się do spłaty pożyczki, a kwota 490,00 zł została wpłacona na wskazany rachunek bankowy strony pozwanej. Dodatkowo, w elektronicznym postępowaniu upominawczym powód wprost w uzasadnieniu pozwu wskazał, że powód udzielił pozwanemu pożyczki w kwocie 5 405,54 zł w dniu 8 stycznia 2022 roku. W dodatku powód przedstawił dowód przelewu kwoty 490,00 zł na rachunek bankowy pozwanego w dniu 8 stycznia 2022 roku. Brak jest jakichkolwiek dowodów czy nawet twierdzeń, że pozwany otrzymał także inne sumy wcześniej.

Zgodnie z art. 58 § 1 k.c. czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście prawa jest nieważna. Owe zawarcie umowy pożyczki refinansującej to czynność mająca na celu obejście prawa, czyli jak wyżej wskazano uniknięcie ograniczeń związanych z maksymalnymi kosztami pozaodsetkowymi w umowie pożyczki. Taka „pożyczka refinansująca” prowadzi do nakładania na pożyczkobiorcę bardzo wysokich opłat, wykraczających poza przewidziane prawem (art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim) pozaodsetkowe koszty. Nie wiadomo natomiast jaka była finalna wysokość tychże opłat, skoro powód nie przedstawił dowodów, ani nawet twierdzeń wskazujących na warunki umowy refinansowanej. W tej sytuacji nawet gdyby przyjąć, że umowa pożyczki refinansującej poprzednie zobowiązanie faktycznie została zawarta, to na podstawie art. 58 § 1 k.c. byłaby umową nieważną.

Warto też zaznaczyć, że wysokość pozaodsetkowych kosztów umowy pożyczki w przedmiotowej sprawie także jest dyskusyjna nie tylko w kontekście nieważności umowy. Sąd jest zdania, że zastrzeżona w umowie, z której roszczenie swoje wywodził powód, prowizja pożyczkodawcy w wysokości 3 531,43 zł w sposób rażąco niekorzystny kształtuje sytuację pożyczkobiorcy. Pozwany wskazał, że pozaodsetkowe koszty kredytu są wyższe aniżeli wynikałoby z realiów ekonomicznych, a pożyczkodawca nigdy nie ponosił takich kosztów. Zdaniem pozwanego zastrzeżona prowizja stanowi element wynagrodzenia pożyczkodawcy, który nie podlega żadnej limitacji. Pozwany wskazał też, że prowizja nie jest zdefiniowana w żadnej części ramowej umowy pożyczki numer (...). Istotnie, ramowa umowa pożyczki wymienia prowizję w niektórych jej częściach, lecz nigdzie nie zostaje zdefiniowana. W § 3 pkt 1 lit. b ramowej umowy pożyczki wskazano, że pożyczki udzielane w ramach umowy obejmują kwotę, która jest przeznaczona na spłatę prowizji związanej z udzieleniem pożyczki, jeżeli prowizja jest kredytowana. Ramowa umowa nie wyjaśnia jednak co składa się na kwotę prowizji, według jakiego klucza kwota prowizji jest ustalana, ani od czego zależy, że prowizja jest kredytowana. Zasadność obciążenia pożyczkobiorcy opłatą prowizyjną ukształtowaną na tak wysokim poziomie w relacji do kwoty pożyczki musi być każdorazowo podyktowana ściśle określonymi względami związanymi z procesem zawarcia konkretnej umowy pożyczki. To na stronie powodowej spoczywał obowiązek wykazania, że istniały uzasadnione podstawy do ustalenia prowizji za udzielenie pożyczki na takim poziomie. Powód w pozwie przedstawił twierdzenia, że w toku zawarcia i realizacji umowy pożyczki wykonuje szereg dodatkowych czynności dla pożyczkobiorcy, na które składają się m. in. przygotowanie wszelkich informacji przedkontraktowych oraz przekazanie ich na trwałym nośniku osobie zainteresowanej pozyskaniem pożyczki i ocena jej zdolności kredytowej. Powód nie przedstawił w tym zakresie jednak żadnych dowodów, a pozwany zaprzeczył realizacji czynności związanych z przekazaniem informacji przedkontraktowych na trwałym nośniku i oceną zdolności kredytowej pozwanego. Powód wskazał także, że prowizja pokrywa koszty utrzymania i zabezpieczenia systemu informatycznego, wdrożenia rozwiązań technicznych zmierzających do zabezpieczenia i ochrony danych osobowych i finansowych pożyczkobiorcy, koszty realizacji przez powoda dodatkowych obowiązków związanych z umową, koszty utrzymania kanału komunikacji telefonicznej z pożyczkobiorcą i koszty pracownicze. Żadnego z tych kosztów powód jednak nie wykazał. Oprócz tego należy ponownie odnieść się do okoliczności, że powód dochodził zapłaty z tytułu umowy pożyczki refinansującej. Nie wiadomo natomiast jak kształtowały się postanowienia umowy refinansowanej w zakresie wysokości prowizji, ani czy koszty, na które powoływał się powód przynajmniej w części nie musiały być już poniesione w związku z uprzednim zawarciem z pozwanym umowy refinansowanej (na przykład koszty związane z oceną zdolności kredytowej pozwanego lub ochroną danych osobowych i finansowych pożyczkobiorcy). Powód nie wykazał zatem zasadności naliczenia wynagrodzenia prowizyjnego w kwocie 3 531,43 złotych, które stanowi równowartość ponad 65 % całkowitej kwoty wypłaconej rzekomo pozwanemu całkowitej kwoty pożyczki (5 405,54 złotych) i ponad 720% kwoty rzeczywiście wypłaconej pozwanemu (490,00 zł). Nie sposób uznać świadczenia pożyczkobiorcy za ekwiwalentne otrzymanej kwocie pożyczki. Prowizja pozostawała bez jakiegokolwiek związku z rzeczywistymi kosztami umowy pożyczki przez co rażąco naruszała interes konsumenta i dobre obyczaje. Tym samym postanowienie umowne kształtujące wysokość prowizji na takim poziomie stanowiło klauzulę niedozwoloną i nie mogło być wiążące dla pozwanego. Roszczenie powoda o zapłatę prowizji w wysokości 3 493,75 zł jest więc bezzasadne.

Niezależnie od powyższego należy zauważyć, że zasadniczo powód nie przedstawił w pozwie również jakichkolwiek twierdzeń dotyczących tego jaka była wysokość całego zobowiązania pozwanego wynikającego z umowy pożyczki – powód w lakonicznym uzasadnieniu pozwu wskazał jedynie jaką kwotę tytułem pożyczki miał udzielić pozwanemu. Powód wskazał w pozwie, że udzielił pozwanemu pożyczki w łącznej kwocie 5 405,54 zł. W pozwie natomiast dochodził kwoty 4 115,57 zł. Powód przedstawił twierdzenia, że suma dokonanych przez pozwanego spłat na poczet umowy wyniosła 8 133,16 zł, a pozwany przyznał, że dokonał spłat w tej wysokości. Kwota ta jest zatem znacznie wyższa, aniżeli kwota udzielonej rzekomo pozwanemu pożyczki. Powód nie wyjaśnił dlaczego zatem dochodzi kwoty 4 115,57 zł, w jakim okresie pozwany dokonywał spłat, na poczet jakich należności dokonywane przez pozwanego wpłaty zostały zaliczone i w jakim wymiarze. Biorąc pod uwagę fakt, iż powód dochodził w przedmiotowej sprawie kwoty niższej aniżeli udzielona pożyczka, należało przyjąć, że powód zaliczył dokonane przez pozwanego spłaty na poczet należności z tytułu kwoty udzielonej mu pożyczki, lecz powód nie przedstawił żadnych twierdzeń i dowodów na okoliczności w jaki sposób wpłaty pozwanego zostały rozliczone, ani z jakiego powodu w sytuacji, w której pozwany spłacił pożyczkę w kwocie o ponad 2 700 zł wyższą aniżeli udzielona mu pożyczka powód nadal nie uznał umowy za wykonaną. W konsekwencji nie da się wywnioskować tak na podstawie twierdzeń pozwu, jak i załączonych do niego dowodów, na jakiej podstawie powód dochodził kwoty wskazanej w pozwie, ani w jaki sposób ją wyliczył, zaś pozwany zakwestionował roszczenie powoda zarówno co do zasady, jak i co do wysokości. Nawet przy prostym zabiegu wyeliminowania kwoty nienależnej powodowi prowizji (3 531,43 zł) z całkowitej kwoty do zapłaty wynikającej z formularza informacyjnego dotyczącego pożyczki (10 455,22 zł) pozostałaby kwota 6 923,79 zł, czyli niższa aniżeli kwota spłat dokonanych przez pozwanego. Podobnie jeśli przyjąć, że zobowiązanie pozwanego z tytułu pożyczki wynika z potwierdzenia wypłaty pożyczki (k. 20), to całkowita kwota do zapłaty wynikająca z tego dokumentu wynosi 7 486,27 zł, a zatem również jest to kwota niższa aniżeli suma spłat dokonanych przez pozwanego. W ocenie Sądu powód nie ma podstaw, by żądać od pozwanego spłaty w większym wymiarze niż do tej pory została dokonana.

Należy także zaznaczyć, że powód nie wykazał również roszczenia w zakresie skapitalizowanych odsetek wchodzących w skład dochodzonej pozwem kwoty. Powód w pozwie wskazał, że na dochodzoną pozwem kwotę składają się m.in. kwota 350,11 zł tytułem odsetek karnych oraz 271,71 zł tytułem odsetek umownych. Podstawą dochodzenia przez powoda odsetek skapitalizowanych, które określił jako odsetki karne jest art. 481 § 1 k.c. Zgodnie z jego treścią, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Zgodnie z art. 481 § 2 k.c., jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy. Zgodnie natomiast z art. 481 § 2 1 k.c., maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki maksymalne za opóźnienie). Z kolei podstawą prawną dochodzenia przez powoda odsetek umownych jest art. 359 § 1 k.c., zgodnie z którym odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu. Pozew nie zawiera jednak żadnych twierdzeń wskazujących w jaki sposób zostały wyliczone te sumy – od jakiej kwoty bądź kwot były naliczane, w jakim okresie, a w przypadku odsetek umownych również według jakiej stopy procentowej. Nie ma możliwości, by ustalić prawidłowość wyliczenia tych kwot, bowiem powód nie przedstawił w tym zakresie ani twierdzeń, ani dowodów. Pozwany natomiast w odpowiedzi na pozew zakwestionował roszczenie co do wysokości, zasadność i prawidłowość wyliczeń powoda dotyczących odsetek. Tym samym w tym zakresie roszczenie powoda także okazało się bezzasadne.

Nie było możliwe w świetle twierdzeń pozwu i dołączonych do niego dowodów ustalenie również i tego jaka byłaby należna powodowi kwota (przy założeniu, że umowa pożyczki, na którą się powołuje w pozwie została skutecznie zawarta) po usunięciu z niej nienależnej powodowi prowizji z tytułu wypłaty pożyczki. Biorąc pod uwagę postanowienia umowy ramowej, treść formularza informacyjnego dotyczącego pożyczki, jak i wysokość odsetek umownych (1 518,25 zł) w kontekście okresu spłaty (36 miesięcy) wydaje się wysoce prawdopodobne, że powód naliczał odsetki także od nienależnej mu prowizji, wobec czego każda rata zawierała także odsetki naliczone od kwot nienależnych powodowi. Powód nie przedstawił jednak w tym zakresie żadnych twierdzeń w uzasadnieniu pozwu.

Jeśli chodzi o zarzuty pozwanego odnośnie naruszenia przez powoda art. 9 i 9a u.k.k., należy podkreślić, że powód istotnie nie wykazał, że dokonania oceny zdolności kredytowej pozwanego. Niemniej jednak ustawodawca nie przewidział żadnej sankcji za naruszenie przez kredytodawcę art. 9 u.k.k. Nawet zatem jeśli powód negatywnie oceniłby zdolność kredytową pozwanego, umowa, przy założeniu, że zostałaby skutecznie zawarta, nadal byłaby ważna, a konsument byłby zobowiązany do jej wykonywania. Po pierwsze bowiem brakuje norm, które wprowadzałyby sankcję nieważności umowy zawartej w obliczu naruszenia art. 9 u.k.k., a po drugie celem tego przepisu nie jest ochrona indywidualnych interesów kredytodawcy albo konsumenta (por. T. Czech, Kredyt konsumencki. Komentarz, wyd. IV, LEX 2025, uwagi do art. 9, teza 36). W związku z powyższym, pozwany nie może skutecznie uchylić się od skutków umowy wskutek naruszenia art. 9 u.k.k. Tożsame argumenty dotyczyłyby zarzucanego przez pozwanego naruszenia przez powoda art. 9a u.k.k. Niemniej jednak art. 9a u.k.k. wszedł w życie w dniu 18 maja 2023 roku na mocy ustawy z dnia 6 października 2022 r. o zmianie ustaw w celu przeciwdziałania lichwie (Dz.U. z 2022 r., poz. 2339). Powód dochodził roszczeń z tytułu umowy pożyczki zawartej w dniu 8 stycznia 2022 roku, wobec czego nie mógł naruszyć przepisów art. 9a u.k.k., który w dacie udzielenia pożyczki jeszcze nie obowiązywał.

Stwierdzenie braku wykazania roszczenia objętego pozwem skutkuje oddaleniem powództwa, czyniąc bezprzedmiotowym rozpoznanie pozostałych zarzutów podniesionych przez stronę pozwaną.

Warto także zwrócić uwagę na twierdzenia powoda wyrażone w uzasadnieniu pozwu. Mianowicie powód wskazał, że na podstawie ramowej umowy pożyczki powód udzielił pozwanemu odnawialnej linii pożyczki. Powód wskazał, że powyższe oznacza, iż na podstawie zawartej uprzednio ramowej umowy pożyczki pomiędzy stronami mogły być zawierane kolejne umowy zgodnie z udzieloną pozwanemu odnawialną linią pożyczki. W tym kontekście należy zwrócić uwagę na specyfikę pożyczki odnawialnej, która charakteryzuje się tym, że pożyczkobiorca ma stale dostępny limit pożyczki i w momencie zawierania umowy pożyczki pożyczkodawca nie ma wiedzy ile z przyznanego limitu pożyczkobiorca wykorzysta. W związku z tym w umowie jako całkowita kwota pożyczki powinna być wskazana kwota przyznanego limitu oraz powinny zostać podane zasady naliczania kosztów kredytu (zarówno prowizji, jak i odsetek). W przedmiotowej sprawie tak nie jest – ramowa umowa pożyczki numer (...), ani żaden inny dokument dołączony do pozwu nie wskazują na zawarcie z pozwanym umowy odnawialnej linii pożyczki. Wręcz przeciwnie – zarówno z twierdzeń pozwu, jak i z umowy wynika, że powód udziela pożyczek gotówkowych, spłacanych jednorazowo bądź w miesięcznych ratach (§ 1 pkt 1 i 2 ramowej umowy pożyczki), w tym pożyczek refinansujących (§ 5 ramowej umowy pożyczki), a nie odnawialnej linii pożyczki. W istocie rzeczy gdyby strony wiązała umowa pożyczki odnawialnej, powód musiałby przedstawić zupełnie inne twierdzenia niż te, które zawarte zostały w uzasadnieniu pozwu – musiałby wskazać jaka była kwota limitu odnawialnej linii pożyczki, jaką kwotę limitu wykorzystał pozwany, w jakim okresie, w jaki sposób i od jakiej kwoty naliczone zostały odsetki, w jaki sposób naliczono prowizję. Powód zaniedbał tego obowiązku powołując w uzasadnieniu pozwu twierdzenia dotyczące zawartej rzekomo z pozwanym w dniu 8 stycznia 2022 roku umowy pożyczki mające się zupełnie nijak do twierdzeń, że na podstawie ramowej umowy pożyczki numer (...) powód udzielił pozwanemu odnawialnej linii pożyczki.

Podsumowując wszystkie powyższe wywody, sąd doszedł do przekonania, że powód nie wykazał zasadności swojego roszczenia tak co do zasady, jak i co do wysokości. Dlatego też, biorąc pod uwagę art. 6 k.c. oraz wskazane wyżej przepisy prawa, Sąd oddalił powództwo (punkt I).

Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, w myśl art. 98 § 1, 1 1 i 3 k.p.c. kosztami procesu obciążono powoda. Zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c., strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Zgodnie z art. 98 § 3 k.p.c., do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. Powód w związku z oddaleniem powództwa przegrał sprawę w całości, wobec czego zobowiązany jest do zwrotu poniesionych przez pozwanego kosztów procesu. Składa się na nie 900 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego obliczonych na podstawie § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 1964 ze zm.) oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Zarówno powód, jak i pozwany wnieśli o zasądzenie od drugiej strony kosztów zastępstwa procesowego w wysokości podwójnej stawki minimalnej, lecz w ocenie sądu brak było podstaw, by zasądzić koszty procesu w zakresie kosztów zastępstwa procesowego w kwocie wyższej aniżeli stawka minimalna. Zgodnie z § 15 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie opłatę ustala się w wysokości przewyższającej stawkę minimalną, która nie może przekroczyć sześciokrotności tej stawki ani wartości przedmiotu sprawy, jeśli uzasadnia to:

1) niezbędny nakład pracy adwokata, w szczególności poświęcony czas na przygotowanie się do prowadzenia sprawy, liczba stawiennictw w sądzie, w tym na rozprawach i posiedzeniach, czynności podjęte w sprawie, w tym czynności podjęte w celu polubownego rozwiązania sporu, również przed wniesieniem pozwu;

2) wartość przedmiotu sprawy;

3) wkład pracy adwokata w przyczynienie się do wyjaśnienia okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, jak również do wyjaśnienia i rozstrzygnięcia istotnych zagadnień prawnych budzących wątpliwości w orzecznictwie i doktrynie;

4) rodzaj i zawiłość sprawy, w szczególności tryb i czas prowadzenia sprawy, obszerność zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego lub biegłych sądowych, dowodu z zeznań świadków, dowodu z dokumentów, o znacznym stopniu skomplikowania i obszerności.

Analogiczna regulacja przewidziany jest w § 15 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 1935 ze zm.). Strony nie podjęły w przedmiotowej sprawie czynności uzasadniających ustalenie przez sąd opłat za czynności zastępujących je fachowych pełnomocników w wysokości przewyższającej stawkę minimalną. Każda ze stron wniosła jedno pismo procesowe sporządzone i podpisane przez pełnomocnika (pozew i odpowiedź na pozew), żaden z pełnomocników nie pojawił się także na rozprawie w dniu 15 października 2025 roku. Bez znaczenia dla ustalenia wysokości opłaty jest też okoliczność, że powód uprzednio wniósł pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym prowadzonym pod sygn. akt VI Nc-e 410217/25 i to nawet jeżeli następnie powód wszczął sprawę przed Sądem Rejonowym w Toruniu zgodnie z art. 505 37 § 2 k.p.c. Były to dwie różne sprawy. Sprawa rozstrzygana w elektronicznym postępowaniu upominawczym a następnie - po ponownym wytoczeniu powództwa w warunkach określonych art. 505 37 § 2 zdanie pierwsze k.p.c. - ma co do zasady ten sam przedmiot, toteż nakład pracy ponoszony przez pełnomocnika procesowego w razie ponownego zainicjowania postępowania nie ulega prostemu zwielokrotnieniu, co mogłoby stwarzać podstawę do sumowania opłat należnych za następujące po sobie postępowania. W sprawie wszczętej powództwem wytoczonym zgodnie z art. 505 37 § 2 k.p.c. sąd orzeka o kosztach zastępstwa procesowego z uwzględnieniem jednej opłaty, którą określa według stawek za czynności radcy prawnego lub adwokata, właściwych ze względu na wartość i przedmiot sprawy oraz rodzaj postępowania (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2024 r., sygn. akt III CZP 48/23, LEX nr 3725658). Kwota 917 zł została zasądzona od powoda na rzecz pozwanego wraz z wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, zgodnie z treścią brzmieniem art. 98 § 1 1 k.p.c., w myśl którego, od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Mariola Wiśniewska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Toruniu
Osoba, która wytworzyła informację:  asesor sądowy Paweł Kamiński
Data wytworzenia informacji: