I C 526/24 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Toruniu z 2024-12-04
Sygn. akt: I C 526/24
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 4 grudnia 2024 r.
Sąd Rejonowy w Toruniu I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: |
asesor sądowy Paweł Kamiński |
Protokolant: |
starszy sekretarz sądowy Karolina Kotowska |
po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2024 r. w Toruniu
na rozprawie
sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością we W.
przeciwko (...) Spółce Akcyjnej V. (...) w W.
o zapłatę
I. oddala powództwo;
II. zasądza od powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością we W.
na rzecz pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) w W. kwotę 2400 zł (dwa tysiące czterysta złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;
III. nakazuje pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Toruniu kwotę 178,96 zł (sto siedemdziesiąt osiem złotych dziewięćdziesiąt sześć groszy) tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo w toku postępowania przez Skarb Państwa.
Sygn. akt I C 526/24 T., dnia 19 grudnia 2024 roku
UZASADNIENIE
Pozwem z 21 listopada 2023 roku (data nadania) powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) w W. kwoty 9 405,01 zł od dnia 16 listopada 2023 roku do dnia zapłaty, a także o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych (k. 4-6).
W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w wyniku zdarzenia drogowego z 22 września 2023 roku miała miejsce kolizja w wyniku której uszkodzeniu uległ należący do I. B. pojazd marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Dodał także, że nabył sporną wierzytelność od D. S. na mocy umowy cesji wierzytelności. D. S. nabył wierzytelność od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która z kolei nabyła wierzytelność od poszkodowanej. Dodał, że poszkodowana zgłosiła szkodę pozwanemu, który ustalił wartość rynkową pojazdu poszkodowanej przed szkodą na ok. 22 800 zł oraz sporządził kosztorys naprawy, a także wypłacił poszkodowanej łączną kwotę 13 039,26 zł tytułem odszkodowania za naprawę pojazdu S. (...) o nr rej. (...). Powód zlecił rzeczoznawcy wykonanie opinii, z której wynika, że koszt naprawy uszkodzonego pojazdu w nieautoryzowanym zakładzie blacharsko-lakierniczym wynosi 21 844,27 zł, a koszt sporządzenia prywatnej kalkulacji naprawy wyniósł 600 zł. Tym samym, twierdzi powód, odszkodowanie wypłacone przez ubezpieczyciela było zaniżone. Powód wskazał, że wezwał pozwanego do zapłaty. Wyjaśnił, iż ubezpieczyciel nie uznał jego roszczenia w tym zakresie. Powód wskazał, że dochodzi pozwem należności z tytułu kosztów naprawy pojazdu S. (...) o nr rej. (...) ponad wypłacone odszkodowanie w wysokości 13 039,26 zł oraz zwrotu kosztów wykonania prywatnej kalkulacji naprawy w wysokości 600 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia następnego od wydania przez pozwanego decyzji odmownej z dnia 15 listopada 2023 roku.
Nakazem zapłaty wydanym 12 stycznia 2024 roku w postępowaniu upominawczym w sprawie X Nc 2769/23 referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Toruniu orzekł zgodnie z żądaniem pozwu (k. 37).
Sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty wywiódł pozwany, zaskarżając nakaz zapłaty w całości i wnosząc o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych (k. 43-53).
Uzasadniając swoje stanowisko pozwany potwierdził, że ponosi odpowiedzialność cywilną za szkodę powstałą w związku ze zdarzeniem z 22 września 2023 roku w pojeździe marki S. (...) o nr rej. (...). Jednocześnie jednak pozwany zaznaczył, że wypłacona przez niego suma odszkodowania w całości rekompensuje powstałą szkodę. Pozwany wskazał, że rozliczył przedmiotową szkodę na zasadzie kosztów naprawy i konsekwentnie kwestionuje wysokość kosztów naprawy wynikających z prywatnej opinii dołączonej do pozwu, gdyż z opinii wykonanej na zlecenie pozwanego wynika, że koszty naprawy opiewają na dużo niższą kwotę. Pozwany zaznaczył, że powód nie przedstawił żadnych rachunków czy faktur potwierdzających, że faktycznie poniesiono wyższe koszty naprawy aniżeli wynikające z kalkulacji przeprowadzonej przez pozwanego. Pozwany dodał też, że pojazd był już bardzo wyeksploatowany, bowiem miał 14 lat, a ponadto był uprzednio reperowany w sposób niezgodny z technologią producenta. Pozwany zaznaczył też, że koszty dochodzone w pozwie tak naprawdę nigdy nie zostały poniesione. Pozwany dodał też, że pojazd był już bardzo wyeksploatowany, bowiem miał 13 lat i znaczny przebieg. Pozwany dodał też, że pojazd był już bardzo wyeksploatowany, bowiem miał 14 lat, a ponadto był uprzednio reperowany w sposób niezgodny z technologią producenta. Pozwany zaznaczył, że naprawa pojazdu przy użyciu części oryginalnych doprowadziłaby do bezpodstawnego wzbogacenia poszkodowanego, bowiem uszkodzone w wypadku z dnia 22 września 2023 roku części nie były oryginalne. Pozwany zakwestionował także wszelkie koszty związane ze sporządzoną na zlecenie powoda prywatną opinią rzeczoznawcy. Pozwany zakwestionował również legitymację czynną powoda do występowania w niniejszym postępowaniu.
W piśmie przygotowawczym z dnia 12 kwietnia 2024 roku powód podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie (k. 68-70).
W piśmie procesowym z dnia 24 września 2024 roku powód rozszerzył powództwo o kwotę 330,28 zł dochodząc łącznie z dochodzonymi dotychczas roszczeniami kwoty 9 735,29 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie. Powód umotywował rozszerzenie powództwa twierdzeniem, że wysokość szkody ustalona została przez biegłego sądowego K. U.. Powód jednocześnie wniósł o rozpoznanie sprawy z pominięciem dotyczących zmiany powództwa w postępowaniu uproszczonym (k. 113).
Postanowieniem z dnia 1 października 2024 roku sąd postanowił rozpoznać sprawę z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym (k. 118).
Pozwany w związku z rozszerzeniem powództwa pismem z dnia 24 października 2024 roku wniósł o jego oddalenie w całości (k. 127).
Na dalszym etapie postępowania stanowiska stron pozostały bez zmian.
Sąd ustalił, co następuje:
W wyniku kolizji drogowej, która miała miejsce 22 września 2023 roku uszkodzeniu uległ należący do I. B. pojazd marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Sprawca zdarzenia posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w (...) Spółce Akcyjnej V. (...) w W.. Szkoda została zgłoszona ubezpieczycielowi w dniu 23 września 2023 roku celem jej likwidacji w ramach policy OC sprawcy zdarzenia. Szkoda została zarejestrowana przez ubezpieczyciela pod nr (...).
Bezsporne, a nadto dowód: akta szkody na płycie CD – k. 56, plik pdf o nazwie :. (...)_1_1_Dokument_przychodzący, potwierdzenie zgłoszenia szkody z dnia 26 września 2023 r. – akta szkody na płycie CD – k. 56, plik pdf o nazwie :. (...)_1_15_Dokument_wychodzący, kopia dowodu rejestracyjnego pojazdu – k. 10-11
W toku postępowania likwidacyjnego, ubezpieczyciel decyzją z 29 września 2023 roku przyznał poszkodowanej I. B. odszkodowanie w wysokości 9 862,32 zł. Następnie decyzją z dnia 13 października 2023 roku pozwany przyznał poszkodowanej dopłatę do odszkodowania w kwocie 3176,94 zł. Odszkodowanie zostało ustalone na podstawie sporządzonego przez pozwanego kosztorysu wykonanego w dniu 6 października 2023 roku. Łącznie pozwany ubezpieczyciel wypłacił odszkodowanie w wysokości 13 039,26 zł.
Bezsporne, a nadto dowód: pismo pozwanego z 29 września 2023 roku – k. 23, pismo pozwanego z 13 października 2023 roku – k. 24, kosztorys z 6 października 2023 r. – k. 20-22, akta szkody na płycie CD – k. 56, plik pdf o nazwie :. (...)_1_36_Dokument_wychodzący, akta szkody na płycie CD – k. 56, plik pdf o nazwie :. (...)_1_22_Dokument_wychodzący zeznania świadka I. B. na rozprawie w dniu 10 czerwca 2024 roku – k. 81-81v, znacznik czasowy 00:06:25 do 00:16:13
Poszkodowana I. B. nie dokonała naprawy pojazdu S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) po szkodzie z dnia 22 września 2023 roku. Po szkodzie pojazd został przez poszkodowaną sprzedany w stanie uszkodzonym. Poszkodowana nabyła pojazd już używany. W czasie gdy była właścicielem pojazdu był uszkodzony tylko raz, jedynie w kolizji z dnia 22 września 2023 roku. Poszkodowana nie pamiętała także za jaką kwotę sprzedała uszkodzony pojazd. Wraz z mężem zdecydowała, że nie chce naprawiać samochodu, a poza tym kwota uzyskanego odszkodowania była zbyt niska. W związku z tym podjęta została decyzja o sprzedaży pojazdu.
Dowód: zeznania świadka I. B. na rozprawie w dniu 10 czerwca 2024 roku – k. 81-81v, znacznik czasowy 00:06:25 do 00:16:13
W dniu 26 października 2023 roku I. B. jako właściciel uszkodzonego pojazdu, zbyła wierzytelność wynikającą ze szkody w pojeździe marki S. (...) o nr rej. (...) powstałej na skutek zdarzenia z dnia 22 września 2023 roku przysługującą jej wobec wszystkich podmiotów zobowiązanych do naprawienia szkody na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w O.. Umowę przelewu wierzytelności w imieniu poszkodowanej zawarł jej pełnomocnik – A. T. upoważniony do tej czynności na podstawie pełnomocnictwa z dnia 24 października 2023 roku. Następnie, umową z 27 października 2023 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w O. dokonała przelewu ww. wierzytelności na rzecz D. S. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Biuro (...). W ramach tej umowy (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w O. reprezentowana była przez prokurenta P. K.. Następnie, umową z 2 listopada 2023 roku D. S. dokonał przelewu ww. wierzytelności na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością we W.. W ramach tej umowy (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W. reprezentowana była przez pełnomocnika M. W. (1).
Dowód: umowa przelewu wierzytelności nr (...) z 26 października 2023 roku – k. 13-14; pełnomocnictwo z 24 października 2023 roku – k. 12; umowa przelewu (cesji) wierzytelności z 27 października 2023 roku – k. 15, umowa przelewu praw z polisy ubezpieczeniowej z 2 listopada 2023 roku – k. 17, pełnomocnictwo z 10 września 2019 roku – k. 16, zeznania świadka I. B. na rozprawie w dniu 10 czerwca 2024 roku – k. 81-81v, znacznik czasowy 00:06:25 do 00:16:13
Na zlecenie (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością we W. wykonano kalkulację naprawy nr (...) pojazdu marki S. (...), która opiewała na kwotę 21 844,27 zł brutto. Za sporządzenie kalkulacji jej autor D. S. wystawił w dniu 1 listopada 2023 roku powodowi fakturę nr (...) opiewającą na kwotę 600 zł brutto.
Dowód: kalkulacja naprawy nr (...) – k. 26-29, faktura nr(...) – k. 30
Pismem z 3 listopada 2023 roku adwokat M. W. (2) działając w imieniu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wezwał (...) Spółkę Akcyjną V. (...) w W. do zapłaty kwoty odszkodowania wynikającej z przedłożonej ekspertyzy pomniejszonej o dotychczas wypłacone świadczenie, kwoty 600 zł tytułem kosztu wykonania kalkulacji naprawy nr (...) oraz kwoty 1800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego. Wezwanie zostało doręczone pozwanemu w dniu 9 listopada 2023 roku. Ubezpieczyciel pismem z dnia 15 listopada 2023 roku odmówił wypłaty dalszego odszkodowania. Pozwany zweryfikował także przedstawiony przez powoda kosztorys naprawy. Wiadomością e-mail z 17 listopada 2023 roku zaproponował pozwanemu ugodowe rozwiązanie sporu poprzez zapłatę kwoty 8300 zł tytułem odszkodowania oraz 1800 zł tytułem kosztów zastępstwa adwokackiego. Ubezpieczyciel pismem z dnia 21 listopada 2023 roku podtrzymał stanowisko wyrażone pismem z dnia 15 listopada 2023 roku i odmówił wypłaty odszkodowania.
Dowód : wezwanie do zapłaty z 3 listopada 2023 r. wraz z potwierdzeniem doręczenia – k. 31-33; pismo pozwanego z 15 listopada 2023 r. – k. 34, akta szkody na płycie CD – k. 56, plik pdf o nazwie :. (...)_ (...)-1_WK_1_ (...). Kosztorys, akta szkody na płycie CD – k. 56, plik pdf o nazwie :. (...)_1_59_Dokument_przychodzący, akta szkody na płycie CD – k. 56, plik pdf o nazwie :. (...)_1_61_Dokument_wychodzący
Pozwany ubezpieczyciel wycenił pojazd marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) na kwotę 22 800 zł.
Dowód : wycena pojazdu z 6 października 2023 r. – k. 18-19
W wyniku zdarzenia szkodowego z 22 września 2023 roku w pojeździe marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) wystąpiła szkoda częściowa. Uszkodzeniom uległa tylna lewa strona pojazdu co spowodowało konieczność wymiany niektórych części, a także lakierowanie i naprawę innych.
Dowód : kosztorys z 6 października 2023 r. – k. 20-22, pisemna opinia biegłego K. U. z 12 sierpnia 2024 r. – k. 85-105, fotografie uszkodzonego pojazdu – akta szkody na płycie CD k. 56, a także na płycie – k. 25 plik pdf o nazwie: Zdjęcia_uszkodzeń
Uzasadniony koszt naprawy ww. pojazdu wynosił 22 174,55 zł brutto przy zastosowaniu nowych, oryginalnych części zamiennych z logo producenta pojazdu ( O). W przypadku zastosowania części zamiennych (...) jeżeli występowały koszty naprawy wyniosłyby 21 144,30 zł brutto. Oprócz tego na rynku części alternatywnych występowała tylko i wyłącznie lampa tylna lewa jakości Q oraz mało istotne materiały eksploatacyjne. Naprawa pojazdu przy użyciu alternatywnych części nie pozwoliłaby zatem na pełną kompensatę szkody.
Dowód : pisemna opinia biegłego K. U. z 12 sierpnia 2024 r. – k. 85-105
Pojazd marki S. (...), który uległ uszkodzeniu został wyprodukowany w roku 2010. Wartość uszkodzonego pojazdu marki S. (...) przed kolizją, do której doszło dnia 22 września 2023 roku wynosiła 23 500 zł. Wartość pojazdu po kolizji, tj. w stanie uszkodzonym wynosiła 11 600 zł.
Dowód : pisemna opinia biegłego K. U. z 12 sierpnia 2024 r. – k. 85-105, kopia dowodu rejestracyjnego pojazdu – k. 10-11, a także – akta szkody na płycie CD k. 67, plik pdf o nazwie :. (...)_ (...)-1_PK_1_dr
Sąd zważył, co następuje:
Stan faktyczny w zakresie niezbędnym dla rozstrzygnięcia Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów, akt szkody, zeznań świadka I. B. oraz dowodu z opinii biegłego.
Sąd w pełni dał wiarę dowodom w postaci dokumentów zgromadzonych w toku procesu albowiem były kompletne i jasne, wraz z pozostałymi dowodami obrazowały dokładny stan faktyczny sprawy. Dokumenty przedłożone przez powoda w sposób logiczny korelowały z aktami szkody dostarczonymi przez pozwanego i wspólnie tworzyły spójny i logiczny materiał dowodowy pozwalający ustalić stan faktyczny. Ich prawdziwość nie budziła, w ocenie Sądu, jakichkolwiek wątpliwości i nie była kwestionowana przez strony. Również zeznania świadka I. B. nie wzbudziły wątpliwości Sądu, należało uznać je za w pełni wiarygodne, spójne i logiczne. Świadek jest osobą niezwiązaną z żadną ze stron, rzeczowo udzielała odpowiedzi na pytania sądu. Była też właścicielem uszkodzonego pojazdu, wobec czego dysponuje wiarygodnymi informacjami dotyczącymi losu tego pojazdu do czasu jego sprzedaży. Sąd przy tym uwzględnił okoliczność, że poszkodowana kwestiami naprawy pojazdu najpewniej nie zajmowała się osobiście i nie interesowała się ani kwestiami związanymi z jego naprawą bądź sprzedażą. Sąd uznał za wiarygodną także okoliczność, że poszkodowana nie pamiętała dokładnie ceny, za jaką sprzedała samochód. Poszkodowana nie dysponowała w dniu złożenia zeznań żadnymi paragonami bądź fakturami, ani umową sprzedaży, wobec czego przedstawienie dokładnych danych dotyczących uzyskanej ceny sprzedaży nie jest możliwe. Mimo to świadek przedstawiła fakty wskazujące na sprzedaż pojazdu po szkodzie, a także logicznie uzasadniła co zadecydowało o tym, że wraz z mężem zdecydowała o sprzedaży uszkodzonego pojazdu, co w ocenie Sądu także czyni zeznania świadka wiarygodnymi. Sąd uznał za wiarygodne także zeznania świadka w zakresie, w jakim zeznała, że zawarła umowę z firmą (...). Potwierdza to umowa cesji wierzytelności z dnia 26 października 2023 roku, której uwierzytelniona kopia została dołączona do pozwu.
Ustalając rozmiar szkody, a także wartość pojazdu sprzed szkody, jak i po niej, Sąd oparł się na opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej K. U.. Sąd nie jest związany opinią biegłego i ocenia ją na równi z innymi środkami dowodowymi w ramach swobodnej oceny dowodów przewidzianej w art. 233 § 1 k.p.c., zgodnie z którym Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego. Ocenę opinii biegłych odróżniają jednak szczególne kryteria. Stanowią je: zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziom wiedzy biegłych, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonej w niej wniosków. Przedmiotem opinii nie jest bowiem przedstawienie faktów, lecz ich ocena na podstawie wiedzy fachowej (wiadomości specjalnych). Nie podlega ona zatem weryfikacji jak dowód na podstawie kryteriów prawdy i fałszu. Nie chodzi tu bowiem o kwestię wiarygodności lecz o pozytywne lub negatywne uznanie wartości zawartego w opinii i jej uzasadnieniu rozumowania. Sąd ocenia dowód z opinii biegłego nie tylko przez pryzmat jej wniosków końcowych, ale również w oparciu o dokumentację, na podstawie której została wydana.
Sąd uznał opinię biegłego za fachową i w pełni wiarygodną. Opinia ta została sporządzona w sposób rzetelny, wyczerpujący, była logiczna, spójna, nie zawierała sprzeczności. Biegły udzielił odpowiedzi na pytanie sformułowane w tezie dowodowej w sposób wyczerpujący, przedstawiając szczegółowo warianty naprawy pojazdu, jak i uzasadniając dokonaną wycenę pojazdu sprzed szkody, jak i po niej. Biegły posiadał nadto niezbędne kwalifikacje i doświadczenie i z tego względu w ocenie Sądu był osobą kompetentną do sporządzenia opinii w niniejszej sprawie.
Biegły w sposób jasny i precyzyjny określił uzasadniony koszt naprawy pojazdu marki O., który przy zastosowaniu nowych, oryginalnych części zamiennych z logo producenta pojazdu ( O), wynosiłby 22 174,55 zł brutto przy zastosowaniu nowych, oryginalnych części zamiennych z logo producenta pojazdu ( O). W przypadku zastosowania części zamiennych (...) jeżeli występowały koszty naprawy wyniosłyby 21 144,30 zł brutto. Biegły w sposób przekonujący umotywował swoje stanowisko, a także to, że to naprawa pojazdu przy użyciu części oryginalnych przywrócić może pojazd do stanu sprzed szkody. Ponadto za wiarygodnością opinii biegłego dodatkowo przemawia fakt, iż żadna ze stron nie kwestionowała wniosków opinii. Także w ocenie Sądu biegły w sposób rzeczowy uargumentował wnioski opinii oraz załączoną do opinii kalkulację naprawy. W związku z tym opinia biegłego stanowiła podstawę ustaleń faktycznych poczynionych w sprawie.
Postanowieniem z dnia 1 października 2024 roku sąd postanowił rozpoznać sprawę z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym. Zgodnie z treścią art. 505 1 § 3 k.p.c. sąd może rozpoznać sprawę z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym, jeżeli może to przyczynić się do sprawniejszego rozwiązania sporu. Sąd zdecydował o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu uproszczonym w celu umożliwienia powodowi rozszerzenia powództwa zgodnie z jego wnioskiem, a tym samym definitywnego rozstrzygnięcia sporu pomiędzy stronami. Rozszerzenie powództwa nie jest możliwe w postępowaniu uproszczonym (art. 505 4 § 1 k.p.c.),
Sąd postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 4 grudnia 2024 roku oddalił wniosek powoda o zobowiązanie pozwanego do przedłożenia dokumentacji szkody, ponieważ pozwany złożył akta szkody na płycie CD wraz ze sprzeciwem od nakazu zapłaty, więc wniosek powoda był bezprzedmiotowy. Oprócz tego powód zgodnie z treścią art. 29 ust. 6 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 838 ze zm.), zakład ubezpieczeń udostępnia ubezpieczającemu, ubezpieczonemu, osobie występującej z roszczeniem lub uprawnionemu z umowy ubezpieczenia informacje i dokumenty gromadzone w celu ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń lub wysokości odszkodowania lub świadczenia. Osoby te mogą żądać pisemnego potwierdzenia przez zakład ubezpieczeń udostępnionych informacji, a także sporządzenia na swój koszt kserokopii dokumentów i potwierdzenia ich zgodności z oryginałem przez zakład ubezpieczeń. Powód wystąpił z roszczeniem przeciwko pozwanemu będącemu zakładem ubezpieczeń, wobec czego ma prawo samodzielnie pozyskać dokumenty z akt szkody. Nie ma potrzeby, by sąd bądź pozwany go w tym wyręczali.
Na gruncie tak ustalonego stanu faktycznego Sąd uznał powództwo w niniejszej sprawie za bezzasadne w całości.
Spór pomiędzy stronami dotyczył wysokości szkody oraz legitymacji czynnej powoda.
Legitymacja czynna powoda nie budziła wątpliwości sądu. Zgodnie z treścią art. 509 § 1 k.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Przelew wierzytelności to umowa, na podstawie której dotychczasowy wierzyciel (cedent) przenosi wierzytelność ze swojego majątku do majątku osoby trzeciej (cesjonariusza). Zatem przelew wierzytelności z art. 509 k.c. w relacji: dłużnik cedowanej wierzytelności i jej cesjonariusz, powoduje zmianę podmiotu, któremu dłużnik powinien spełnić świadczenie. Dlatego też z chwilą dokonania cesji nabywca wierzytelności uzyskuje status wierzyciela. Przy czym nie można pomijać, że cesjonariusz nabywa w drodze przelewu tylko tyle praw, ile przysługiwało jego poprzednikowi prawnemu - cedentowi. Istotnym jest również, że wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności o zaległe odsetki, jak również, że wierzytelność przechodzi na cesjonariusza w takim stanie, w jakim dotychczas istniała. Zatem zasadniczo cesja nie wpływa na kształt wierzytelności, zmienia się jedynie podmiot uprawniony do żądania świadczenia. Istotnym jest również, że przejście takie może być albo następstwem umowy albo bezpośrednim skutkiem działania ustawy. Ponadto warunkiem skutecznego zawarcia umowy przelewu i rozporządzenia wierzytelnością jest to, aby była ona zindywidualizowana. Dlatego też winien zostać określony stosunek prawny, z którego ona wynika. Ważne jest także wskazanie stron tego stosunku, świadczenia jak również przedmiotu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 1999 r., III CKN 423/98, LEX nr 38867). Podkreślić należy także, że przedmiotem przelewu co do zasady może być wierzytelność istniejąca, którą cedent może swobodnie rozporządzać. Konieczne jest jednak wyraźne określenie stosunku zobowiązaniowego, którego elementem jest zbywana wierzytelność. Skuteczne jest także zbycie wierzytelności nieoznaczonej dokładnie w umowie przelewu, jeżeli można ją jednak określić na podstawie treści stosunku zobowiązaniowego, z którego ona wynika (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku - I Wydział Cywilny z dnia 25 lutego 2021 r., I ACa 252/20, LEX nr 3518065).
Powód był legitymowany czynnie do wzięcia udziału w procesie w związku z nabyciem przez niego od poszkodowanej wierzytelności z tytułu szkody w przedmiotowym pojeździe na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 26 października 2023 roku pomiędzy I. B. a (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w O., następnie umowy przelewu wierzytelności z dnia 26 maja 2023 roku pomiędzy (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w O. a D. S., a następnie umowy przelewu wierzytelności z dnia 2 listopada 2023 roku pomiędzy D. S. a (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością we W.. Skuteczność żadnej z powyższych umów przelewu wierzytelności nie była kwestionowana przez pozwanego, Sąd także nie znalazł podstaw, by tę skuteczność i ważność podważać. Pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty ograniczył się do lakonicznego tylko stwierdzenia, że kwestionuje legitymację powódki do dochodzenia przedmiotowego roszczenia, ale nie przedstawił żadnych argumentów na poparcie tych twierdzeń. Tym samym, powód wstąpił w prawa poprzedniego wierzyciela, przysługujące wobec strony pozwanego z tytułu przedmiotowej szkody w pojeździe i należnego, a nie wypłaconego jeszcze odszkodowania, na podstawie art. 509 § 1 i 2 k.c. Powód może zatem skutecznie realizować uprawnienia poprzedniego wierzyciela również w zakresie dochodzenia należności na drodze sądowej.
Stosownie do treści art. 805 § 1 k.c. ubezpieczyciel przez umowę ubezpieczenia zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.
Jak wynika z art. 822 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela (art. 822 § 4 k.c.). Jeżeli nie umówiono się inaczej, suma ubezpieczenia ustalona w umowie stanowi górną granicę odpowiedzialności ubezpieczyciela (art. 824 1 § 1 k.c.). Odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych regulują przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2500, dalej: ustawa). Zgodnie z art. 34 ust. 1 i art. 36 ust. 1 cyt. ustawy, z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenia mienia, a odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Zgodnie z treścią art. 19 ust. 1 cyt. ustawy, poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej (OC) może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. Ustalenie odszkodowania z ubezpieczenia OC następuje według ogólnych zasad, określonych w art. 361 – 363 k.c., z tym jedynie zastrzeżeniem, że zakład ubezpieczeń zobowiązany jest tylko do świadczenia pieniężnego, ograniczonego do wysokości, ustalonej w umowie, sumy gwarancyjnej (art. 822 § 1 k.c. i art. 36 ust. 1 cyt. ustawy).
Roszczenie odszkodowawcze powstaje z chwilą wystąpienia w majątku poszkodowanego pierwszych negatywnych konsekwencji zdarzenia będącego przyczyną szkody. Szkodą bezpośrednią jest uszkodzenie pojazdu. W momencie jej wystąpienia powstaje odpowiedzialność sprawcy i ubezpieczyciela. Granice odpowiedzialności odpowiadają co do zasady niezbędnym i ekonomicznie uzasadnionym kosztom naprawy (wyrok Sądu Najwyższego z 8 marca 2018 r., II CNP 32/17, LEX nr 2497991). Podkreślić należy, że decyzja o naprawie pojazdu, sposobie naprawy, naprawie prowizorycznej, należy do poszkodowanego.
Sąd w pełni podziela ugruntowane w judykaturze stanowisko, iż poszkodowany ma prawo wyboru zarówno sposobu naprawy jak i warsztatu, w którym jej dokona. Pozwany jako odpowiedzialny za szkodę powinien wyrównać uszczerbek majątkowy poszkodowanego, który powstał w chwili wypadku. Świadczenie ubezpieczyciela ma charakter pieniężny.
Powód nie dochodził w niniejszej sprawie rzeczywiście poniesionych, ale hipotetycznych kosztów naprawy pojazdu. W ocenie Sądu powód nie udowodnił przy tym jednak, że odszkodowanie należne z tytułu szkody powstałej w pojeździe poszkodowanej powinno być wyższe aniżeli przyznane w toku postępowania likwidacyjnego odszkodowanie.
Należy bowiem podkreślić, iż obowiązek naprawienia szkody powstaje z chwilą szkody i nie jest uzależniony od tego czy poszkodowany dokonał naprawy i czy w ogóle zamierza jej dokonać (wyrok Sądu Najwyższego z 7 sierpnia 2003 r., IV CKN 387/01, LEX nr 141410). Niemniej jednak zakres szkody i wysokość należnego odszkodowania uzależnione są także od zdarzeń, które nastąpiły po wystąpieniu szkody. Jak wskazuje Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 grudnia 2022 roku (...) 726/22 (LEX nr 3456189), w razie naprawienia pojazdu we własnym zakresie uprawniony nie może żądać zapłaty odszkodowania obliczonego metodą kosztorysową, tzn. stanowiącego równowartość kosztów restytucji, czyli hipotetycznych koszów naprawy tego pojazdu. Żądanie zapłaty kosztów nieprzeprowadzonej restytucji nie może być uwzględnione, jeśli przywrócenie stanu poprzedniego nie jest możliwe. W takich bowiem przypadkach zgodnie z art. 363 § 1 zd. 2 k.c. roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu, rozumianego jako rekompensata pieniężna obliczana metodą dyferencyjną. Mowa tu w szczególności o dwóch sytuacjach: zbycia uszkodzonego pojazdu, wykluczającego dokonanie jego naprawy przez poszkodowanego, albo samodzielnego naprawienia samochodu, które - wobec dokonania rzeczywistej naprawy pojazdu - nie pozwala na obliczenie odszkodowania w sposób kosztorysowy jako hipotetycznych kosztów przywrócenia stanu poprzedniego, a z pominięciem kosztów rzeczywiście poniesionych (por. wyrok Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 4 października 2023 roku VIII Ca 741/23, LEX nr 3628827, a także wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 2021 r., (...) 1/21, LEX nr 3191839). Nie można bowiem przyjąć, że obowiązek naprawienia szkody nie jest uzależniony od jakichkolwiek zdarzeń następczych - szkoda ma charakter dynamiczny.
Także w najnowszej uchwale 7 sędziów z 11 września 2024 r., III CZP 65/23 (LEX nr 3754128), Sąd Najwyższy trafnie przyjął, że jeżeli naprawa pojazdu przez poszkodowanego stała się niemożliwa, w szczególności w razie zbycia lub naprawienia pojazdu, nie jest uzasadnione ustalenie wysokości odszkodowania z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych jako równowartości hipotetycznych kosztów naprawy.
W przedmiotowej sprawie poszkodowana dokonała sprzedaży pojazdu w stanie uszkodzonym. Oznacza to, że nieuzasadnione jest aktualnie ustalanie wysokości odszkodowania jako równowartości hipotetycznych kosztów naprawy pojazdu.
Tym samym hipotetyczny koszt naprawy pojazdu jest bez znaczenia dla rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie. Nie on bowiem decyduje o wysokości należnego odszkodowania. Skoro poszkodowana sprzedała pojazd w stanie uszkodzonym, wysokość należnego odszkodowania z OC powinna odpowiadać różnicy między ceną za sprzedane auto, a jego wartością sprzed wypadku.
Biegły K. U. w swojej opinii wskazał, że wartość pojazdu sprzed szkody wynosiła 23 500 zł. Jest to zatem wartość inna aniżeli wskazana przez pozwanego (22 800 zł). Wartość pojazdu po szkodzie wynosiła natomiast 11 600 zł. Różnica pomiędzy powyższymi wartościami wynosi 11 900 zł. Sąd miał oczywiście w polu widzenia okoliczność, że poszkodowana I. B. nie pamiętała za jaką kwotę sprzedała uszkodzony pojazd, lecz w tej sytuacji uznać należało zgodnie z zasadami logiki, że pojazd został sprzedany za kwotę przynajmniej równą wartości pojazdu w stanie uszkodzonym, czyli w takim stanie, w jakim został sprzedany. Brak jest podstaw, by sądzić, że poszkodowana zbyła pojazd za cenę poniżej rynkowej. Poza tym biorąc pod uwagę fakt, iż poszkodowana zbyła pojazd, to na powodzie spoczywał ciężar dowodu (art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c.) w zakresie wykazania za jaką kwotę uszkodzony pojazd został sprzedany, ponieważ to właśnie na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia dochodzonego roszczenia co do wysokości. Powód nie wykazał natomiast, że kwota należnego odszkodowania powinna być wyższa aniżeli wypłacone przez pozwanego. Należy zauważyć, że różnica pomiędzy wartością pojazdu w stanie uszkodzonym, a wartością pojazdu w stanie nieuszkodzonym wynosiła 11 900 zł. Pozwany wypłacił natomiast do tej pory odszkodowanie w wysokości 13 039,26 zł. Skoro suma ta przekracza różnicę pomiędzy wartością pojazdu w stanie uszkodzonym a wartością pojazdu w stanie nieuszkodzonym, zaś suma wypłaconego odszkodowania i wartości pojazdu w stanie uszkodzonym przekracza wartość pojazdu przed szkodą, a jednocześnie powód w toku całego postępowania nie wykazał kosztów naprawy pojazdu przed jego zbyciem, ani ceny, za którą uszkodzony pojazd marki S. (...) został sprzedany, to nie sposób uznać żądania powoda, zarówno zawartego w pozwie, jak i piśmie procesowym z dnia 24 września 2024 roku rozszerzającym powództwo, za uzasadnione.
W kwestii zasadności obciążania ubezpieczyciela kosztami prywatnej kalkulacji naprawy Sąd podzielił stanowisko pozwanego. Niewątpliwie zaciągnięcie przez poszkodowanego zobowiązania do zapłaty wynagrodzenia za sporządzenia kosztorysu może stanowić szkodę w rozumieniu art. 361 § 2 k.c., pozostającą w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym. Sąd nie ma wątpliwości, że poszkodowanemu oraz cesjonariuszowi roszczeń odszkodowawczych z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych może przysługiwać od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej zwrot kosztów tzw. prywatnej opinii (ekspertyzy) rzeczoznawcy, ale tylko wówczas jeżeli jej sporządzenie było niezbędne do efektywnego dochodzenia odszkodowania (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 2 września 2019 r., sygn. akt III CZP 99/18, LEX nr 2714676). Obowiązek wykazania takiej konieczności spoczywa na żądającym zwrotu takich kosztów (art. 6 k.c.), a więc w tym przypadku na powodzie. W przedmiotowej sprawie roszczenie o zwrot kosztów związanych z wykonaniem prywatnej ekspertyzy, które stosownie do okoliczności sprawy może być składnikiem odszkodowania, jakie przysługuje poszkodowanemu od zakładu ubezpieczeń z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, nie zostało przeniesione przez poszkodowaną na rzecz powoda, bowiem w chwili zawarcia umowy cesji wierzytelności nie istniało. To nie poszkodowana poniosła koszty sporządzenia opinii, a nabywca wierzytelności. Co więcej, prywatną kalkulację naprawy wykonał inny nabywca wierzytelności z tytułu szkody z dnia 22 września 2023 roku – poprzednik prawny powoda, D. S.. Tym samym nie są to koszty bezpośrednio związane ze szkodą lecz koszty, które dobrowolnie wygenerował i poniósł podmiot trzeci na potrzeby dochodzenia roszczeń na drodze sądowej. D. S. jako nabywca wierzytelności mógł samodzielnie sporządzić kalkulację naprawy pojazdu i nie obciążać żadnego podmiotu kosztami jej sporządzenia. Zamiast tego na dwa dni przed zawarciem umowy cesji wierzytelności z powodem (31 października 2023 roku) sporządził kalkulację, a następnego dnia wystawił fakturę za jej sporządzenie. Oba powyższe działania, tj. wykonanie kalkulacji naprawy, jak i wystawienie faktury przez D. S. miały miejsce jeszcze zanim powód zawarł z nim umowę cesji. Tym samym, w ocenie sądu, konstrukcja zawierania kolejnych umów cesji wierzytelności oraz czas ich zawierania sugeruje intencjonalne wygenerowanie tego kosztu jedynie w celu zwiększenia dochodzonego odszkodowania. Sąd miał przy tym na uwadze, iż inaczej należy oceniać działania samego poszkodowanego, który nie ma orientacji w kwestiach dotyczących naprawy samochodu, jest laikiem w tej dziedzinie, a inaczej firmy windykacyjnej lub podmiotu, zawodowo zajmującego się oceną ryzyka i szacowaniem strat. Powód nie wykazał, aby koszty te należało rozpatrywać w oderwaniu od całości kosztów jego działalności gospodarczej pokrywanych i rozliczanych w ramach tej działalności. Koszt ten mieści się w ramach ryzyka prowadzonej działalności gospodarczej. W rezultacie Sąd nie dostrzegł związku przyczynowego między sporządzeniem prywatnej ekspertyzy na zlecenie (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością we W. a zdarzeniem szkodowym z 22 września 2023 roku. Dlatego też wydatek poniesiony przez powoda na sporządzenie prywatnej opinii nie może być uznany za konieczny i uzasadniony w kontekście odpowiedzialności ubezpieczyciela. W tym zakresie powództwo zatem również było bezzasadne.
Sąd nie uznał za zasadnych argumentów pozwanego, który wskazywał, że powód będący przedsiębiorcą, który nabył wierzytelność z tytułu odszkodowania powinien być traktowany inaczej niż bezpośrednio poszkodowany. Powód wszedł w sytuację prawną poszkodowanej nabywając od niej na podstawie umowy cesji wierzytelność z tytułu przywrócenia majątku poszkodowanego do stanu sprzed szkody, za którą pozwany ponosił jako ubezpieczyciel sprawcy wypadku odpowiedzialność. Zdaniem pozwanego działalność powoda ma charakter zarobkowy i sprzeciwia się społeczno-gospodarczej funkcji prawa do odszkodowania, którą jest wyrównanie uszczerbku dla osoby poszkodowanej. Zdaniem sądu pozwany nie może zasłaniać się nadużyciem prawa podmiotowego przez powoda polegającym na rzekomym działaniu wbrew funkcji kompensacyjnej odszkodowania należnego od ubezpieczyciela po to, by uniknąć odpowiedzialności odszkodowawczej. To do poszkodowanego należy decyzja czy zdecyduje się dokonać naprawy pojazdu czy nie, a także czy zdecyduje się na zbycie przysługującej mu w związku z tym wierzytelności. Powód jako cesjonariusz wszedł w prawa i obowiązki poszkodowanych i w ocenie sądu dochodzenie przez niego roszczeń z tym związanych nie stanowi nadużycia prawa podmiotowego w rozumieniu art. 5 k.c. Niemniej jednak sąd podziela pogląd pozwanego, że odszkodowanie pełni funkcję kompensacyjną – ma na celu wyrównanie uszczerbku w majątku poszkodowanego. W przypadku sprzedaży bądź naprawy pojazdu, jak już wskazano wcześniej, nie można dochodzić kosztów hipotetycznych jego naprawy, bowiem następuje oderwanie takowych kosztów od stanu faktycznego. Naprawa pojazdu powoduje, że obowiązek odszkodowawczy ogranicza się do kosztów dokonanej naprawy, zaś w przypadku jego zbycia - różnicy między ceną za sprzedane auto, a jego wartością sprzed wypadku.
Podsumowując, sąd doszedł do wniosku, że należne odszkodowanie w związku z uszkodzeniem pojazdu marki S. (...) po zdarzeniu z dnia 22 września 2023 roku powinno wynosić 11 900 zł. Do tej pory pozwany wypłacił odszkodowanie w wysokości 13 039,26 zł, wobec czego zobowiązanie pozwanego wygasło. Tym samym roszczenie powoda z tytułu kosztów naprawy pojazdu S. (...), zarówno zgłoszone w pozwie, jak i po jego rozszerzeniu jest bezzasadne w całości. Roszczenie o zapłatę kosztów wywołanych sporządzeniem prywatnej kalkulacji naprawy także było bezzasadne. Sąd doszedł do przekonania, że powód nie udowodnił także roszczenia co do wysokości i na podstawie art. 805 § 1 i 2 k.c., a także art. 6 k.c. oddalił powództwo w punkcie I wyroku.
O kosztach procesu Sąd, w punkcie II wyroku, orzekł na podstawie art. 98 § 1, § 1 1, § 3 oraz art. 99 k.p.c., zasądzając od powoda na rzecz pozwanego kwotę 2400 zł. Pozwany wygrał sprawę w całości, wobec czego przysługuje mu pełna kompensata kosztów procesu. Na koszty procesu poniesione przez pozwanego w kwocie 2400 zł składały się: 600 zł z tytułu wykorzystanej zaliczki na koszty opinii biegłego oraz 1800 zł z tytułu kosztów zastępstwa procesowego określonych na podstawie § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (T.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 1935 z późn. zm.). Mając na uwadze zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 2400 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Kwota ta została zasądzona wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, zgodnie z treścią brzmieniem art. 98 § 1 1 k.p.c., w myśl którego, od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.
Wynagrodzenie biegłego przyznane postanowieniem z dnia 26 sierpnia 2024 r. (k. 106) wyniosło 1 557,92 zł. Powód uiścił zaliczkę w kwocie 778,96 zł, a pozwany – w kwocie 600 zł, a zatem Skarb Państwa tymczasowo pokrył brakującą kwotę wydatków w wysokości 178,96 zł. W związku z tym w punkcie III wyroku Sąd na podstawie art. 113 ust. 1 w zw. z art. 83 ust. 1 i 2 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 959), zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu nakazał pobrać tę kwotę od przegrywającego sprawę w całości powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Toruniu.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Toruniu
Osoba, która wytworzyła informację: asesor sądowy Paweł Kamiński
Data wytworzenia informacji: