Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 października 2024 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	asesor sądowy Paweł Kamiński
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Karolina Kotowska

po rozpoznaniu w dniu 7 października 2024 r. w Toruniu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w M.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w S.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w M. na rzecz pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w S. kwotę 917 zł (dziewięćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 305/24 upr. T., dnia 22 października 2024 roku

UZASADNIENIE

Powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. wniósł przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w S. pozew o zasądzenie kwoty 4 352,35 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 lipca 2023 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż w dniu 8 maja 2023 roku doszło do uszkodzenia należącego poszkodowanego I. K. pojazdu marki S. o numerze rejestracyjnym (...). Poszkodowanego z pozwanym łączyła umowa ubezpieczenia Autocasco. Poszkodowany zlecił naprawę pojazdu powodowi, który naprawił pojazd i wystawił fakturę na kwotę 16 756,40 zł zgodną z kalkulacją naprawy. W ramach umowy cesji zawartej z poszkodowanym powód nabył wierzytelność przysługującą w związku ze szkodą komunikacyjną. Pozwany w toku postępowania likwidacyjnego zweryfikował kosztorys i fakturę VAT, a następnie wypłacił powodowi bezsporną kwotę odszkodowania z tytułu naprawy pojazdu w łącznej kwocie 12 404,05 złotych. Powód dochodził pozwem różnicy pomiędzy kwotą wynikającą z faktury, a kwotą wypłaconą przez pozwanego. Za wykonaną naprawę wystawiono fakturę na kwotę 16 756,40 zł, w związku z czym do zapłaty pozostała kwota 4 352,35 zł. Uzasadniając datę, od której domagał się odsetek ustawowych za opóźnienie powód podał, że datą tą jest dzień 10 lipca 2023 roku – następny po dniu wypłaty przez pozwanego odszkodowania.

W dniu 15 stycznia 2024 roku referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Toruniu wydał w sprawie I Nc 3044/23 nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w całości uwzględniający żądanie pozwu.

W ustawowym terminie pozwany wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym zaskarżając go w całości. W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. Pozwany potwierdził, iż z właścicielem pojazdu łączyła go umowa Autocasco oraz okoliczności zdarzenia ubezpieczeniowego. Pozwany podniósł, że przeprowadził postępowanie likwidacyjne rzetelnie. Pozwany wskazał, że spór dotyczy wysokości odszkodowania w kontekście zawartej umowy dobrowolnego ubezpieczenia AC, ale powód pomija całkowicie kwestię postanowień umowy zawartej przez poszkodowanego. Pozwany wskazał, że integralną część umowy autocasco, z której powód wywodzi swoje roszczenie stanowiły OWU AC, gdzie warunki umowy przewidywały szczególny sposób ustalenia wysokości umownego odszkodowania w związku z naprawą uszkodzonego pojazdu, sposoby określania cen części i stawki za roboczogodzinę prac naprawczych. Pozwany podniósł, że nie zaakceptował kosztorysu warsztatu dokonującego naprawy uszkodzonego pojazdu. Nie zaakceptował stawek, za które poszkodowany zlecił uprzednio dokonanie naprawy. Stawki nie zostały uzgodnione, w związku z czym zastosowanie znajdują zapisy OWU AC łączącej poszkodowanego i pozwaną, który zawiera szczegółowe uregulowania w kwestii ustalania wysokości szkody w przypadku, gdy nie uda się z poszkodowanym uzgodnić cen i sposobu naprawy pojazdu, tj. par. 40 ust. 3 owu ac. Pozwany wskazał, że nie ma znaczenia stawka przyjęta w zleceniu naprawy, nawet jeśli była stawką rynkową, tylko stawka, na jaką umówiły się strony umowy ubezpieczenia. Zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela, twierdzi pozwany, może być bowiem różny w zależności od wysokości składki i innych okoliczności jak kwestia uzgodnienia bądź braku uzgodnienia kosztów naprawy. Finalnie pozwany wskazał, że koszt naprawy nie jest między stronami sporny – sporna jest wysokość odszkodowania umownego.

W piśmie przygotowawczym z dnia 11 marca 2024 roku strona powodowa podtrzymała swoje stanowisko w sprawie. Powód podniósł też, że przepisy ogólnych warunków umowy nie zawierają jasno określonej metodologii, na podstawie której zostałby wyliczony wynik końcowy. Powód wskazał, że z przepisów OWU nie wynika jak należy rozumieć i wyliczać stawkę średnią za roboczogodzinę.

Do zamknięcia rozprawy stanowiska stron nie uległy zmianie.

Sąd Rejonowy ustalił, co następuje:

I. K. zawarł z (...) Spółce Akcyjnej w S. umowę ubezpieczenia: polisę (...)-K. (...) Pojazdem objętym ubezpieczeniem był pojazd osobowy marki S. (...), rok produkcji 2013, nr rejestracyjny (...). Umowa przewidywała wariant (...) Autocasco z sumą ubezpieczenia w wysokości 34 000 zł brutto. Przed zawarciem umowy poszkodowany otrzymał Ogólne Warunki Ubezpieczeń wraz z załącznikami, na podstawie których umowę zawarto, a poszkodowany zapoznał się z ich treścią i zaakceptował ich treść. Okres ubezpieczenia to okres od 13 lutego 2023 roku do 12 lutego 2024 roku. Integralną część umowy, a także podstawę zawartej umowy stanowiły Ogólne Warunki Ubezpieczeń o symbolu C-E7-L-01/23. W umowie podany został także adres poczty elektronicznej poszkodowanego – (...).K@ (...).PL.

Zgodnie z treścią § 35 ust. 1 Ogólnych Warunków Ubezpieczeń komunikacyjnych E. (...)-E7-K-01/23 (dalej: OWU), odszkodowanie wypłaca się właścicielowi pojazdu lub osobie przez niego upoważnionej. Zgodnie z § 37 ust. 1 OWU, jeśli szkoda jest częściowa, E. (...) wylicza odszkodowanie według metody kosztorysowej – na podstawie wyceny dokonanej przez E. (...) bądź według metody serwisowej – na podstawie faktury dokumentującej naprawy pojazdu wystawionej przez zakład dokonujący tej naprawy. Zgodnie z treścią § 39 ust. 1 OWU – w metodzie serwisowej, w przypadku szkody częściowej, wysokość odszkodowania ustala się na podstawie faktur za naprawę pojazdu, według uprzednio uzgodnionych z E. (...) kosztów i sposobu naprawy z zastosowaniem:

1)  W Wariancie (...):

a)  Naprawczych norm czasowych określonych przez producenta pojazdu;

b)  Średniej stawki za 1 roboczogodzinę ustalonej na podstawie cen usług stosowanych przez warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu dokonującego naprawy, działające na terenie województwa naprawy pojazdu;

c)  Cen części i materiałów określonych przez producenta pojazdu.

W razie udokumentowania fakturami naprawy pojazdu dokonanej bez uprzedniego uzgodnienia z E. (...) kosztów i sposobu naprawy, E. (...) zwraca te koszty jednak w kwocie nie wyższej niż 110 zł brutto za 1 roboczogodzinę prac blacharskich, lakierniczych i mechanicznych. Natomiast koszty części zamiennych i materiałów (w tym lakierniczych) E. (...) zwraca maksymalnie do wartości brutto cen określonych przez producenta pojazdu, pomniejszonych o wysokość zużycia eksploatacyjnego, o którym mowa w § 38 ust. 2 (§ 40 ust. 3 OWU).

Bezsporne, a nadto dowód: kopia polisy (...)-K. (...) - k. 17, Ogólne warunki ubezpieczenia - k. 21v-43

W dniu 8 maja 2023 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki S. nr rej (...).

B.

Naprawę pojazdu poszkodowany zlecił (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w M. w dniu 19 czerwca 2023 roku.

Dowód: kopia umowy zlecenia naprawy - k. 49-50, kopia oświadczenia - k. 16

W dniu 19 czerwca 2023 roku I. K. zawarł z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w M. umowę przelewu wierzytelności z tytułu zwrotu kosztów naprawy powstałych w związku ze szkodą pojazdu z dnia 8 maja 2023 roku.

Dowód: kopia umowy przelewu wierzytelności - k. 14-15

Powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. przeprowadził naprawę uszkodzonego pojazdu i z tego tytułu wystawił poszkodowanemu fakturę nr (...) z dnia 31 lipca 2023 r. na kwotę 16 756,40 złotych. Koszty naprawy wskazane w fakturze zostały ujęte także w kalkulacji naprawy nr (...) sporządzonej przez powoda.

Dowód: kopia faktury nr (...) z dnia 31 lipca 2023 r. – k. 45v-46, kalkulacja naprawy nr (...) z dnia 21 czerwca 2023 r. – k. 46v-48v

Pozwany po zgłoszeniu mu szkody wiadomością e-mail do poszkodowanego (wysłaną na adres poczty elektronicznej podany w umowie ubezpieczenia) z dnia 16 czerwca 2023 roku poinformował poszkodowanego o trybie likwidacji szkody (według procedury uproszczonej), a także o tym, że w przypadku podjęcia decyzji o naprawie uszkodzonego pojazdu w wybranym warsztacie naprawczym należy dostarczyć kosztorys naprawy sporządzonego przez serwis, który dokona naprawy (przed naprawą, celem weryfikacji i ustalenia zakresu szkody), dowody poniesionych kosztów naprawy (po naprawie, faktury zgodnej z zatwierdzonym kosztorysem) i upoważnienia na wykonawcę naprawy do odbioru odszkodowania.

Dowód: wiadomość e-mail z dnia 16 czerwca 2023 r. w aktach szkody na płycie CD – k. 95, plik: (...)_ (...)_M.

Pozwany zweryfikował kalkulację naprawy i fakturę VAT przygotowane przez powoda ustalając, że właściwy koszt naprawy pojazdu według umowy autocasco wynosi 10 084,59 zł. Pozwany przygotował także własną kalkulację kosztów naprawy pojazdu w wysokości 11 413,59 zł brutto. Ten koszt naprawy pojazdu został ustalony dla szkody z umowy AC zawartej w wariancie (...) lub Sieć Partnerska i dotyczy serwisowego rozliczenia szkody - w oparciu o fakturę za naprawę przygotowaną przez powoda.

Dowód: wiadomość e-mail z dnia 7 września 2023 r. w aktach szkody na płycie CD – k. 95, plik: (...)_ (...)_M., informacja o kosztach naprawy w aktach szkody na płycie CD – k. 95, plik: (...)_ (...)_A6_Kalkulacja_ (...)

Decyzją z dnia 10 lipca 2023 roku (...) Spółka Akcyjna w S. zawiadomił powoda, że w związku ze szkodą zostało przyznane odszkodowanie w kwocie 4 755,18 złotych brutto ustalone w oparciu o kosztorys naprawy. Decyzją z dnia 18 sierpnia 2023 r. (...) Spółka Akcyjna w S. przyznał odszkodowanie w kwocie 7 648,87 złotych brutto. Odszkodowanie przyznano w oparciu o fakturę VAT nr (...). Łącznie pozwany wypłacił odszkodowanie z tytułu naprawienia szkody z 8 maja 2023 roku w wysokości 12 404,05 zł.

Dowód: decyzja z dnia 10 lipca 2023 roku - k. 50v, decyzja z dnia 18 sierpnia 2023 roku – k. 51

Poszkodowany przed dokonaniem naprawy uszkodzonego pojazdu przez powoda nie uzgodnił z pozwanym kosztów i sposobu naprawy.

B.

Uzasadniony koszt naprawy pojazdu marki S. o nr rej. (...) wynosił 16 240,45 brutto w warunkach warsztatu autoryzowanego według stawki za roboczogodzinę powoda. W przypadku naprawy pojazdu w warunkach warsztatu autoryzowanego zgodnie z OWU przy zastosowaniu średniej stawki za roboczogodzinę ustalonej na podstawie cen usług stosowanych przez warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu dokonującego naprawy, działające na terenie województwa naprawy pojazdu koszt naprawy pojazdu wynieść powinien 14 552,40 zł. Koszt naprawy pojazdu zgodnie z OWU według stawki za roboczogodzinę wynoszącej 110 zł brutto wynosi 11 076,58 zł brutto. Natomiast koszt naprawy według zweryfikowanej przez pozwanego stawki powoda do kwoty 130 zł brutto za roboczogodzinę wynosi 12 381,30 zł brutto. Wysokość średniej stawki za roboczogodzinę ustalonej na podstawie cen usług stosowanych przez warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu dokonującego naprawy, działające na terenie województwa naprawy pojazdu wynosiła 197 zł brutto za prace mechaniczno-blacharskie i 199 za prace lakiernicze. Stawka za roboczogodzinę zastosowana przez powoda, tj. 250 zł za 1 roboczogodzinę jest stawką rynkową stosowaną przez warsztaty autoryzowane na rynku lokalnym. Także warsztat dokonujący naprawy (warsztat powoda) jest warsztatem autoryzowanym. Nie znalazły uzasadnienia dla przeprowadzenia naprawy dodatkowe prace wykonane przez powoda w zakresie przygotowania próbki lakieru, mieszania, odtłuszczania i odczytu kodu koloru. Prace te są uwzględnione w przygotowaniu do lakierowania wg. (...).

Dowód : pisemna opinia biegłego I. A. z 12 lipca 2024 r. – k. 102-124v

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Stan faktyczny w zakresie niezbędnym dla rozstrzygnięcia Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów załączonych do pozwu oraz do sprzeciwu od nakazu zapłaty, a także dowodu z opinii biegłego.

Dokumenty przedstawione przez strony nie były kwestionowane co do wiarygodności, sąd także nie znalazł podstaw, by ich wiarygodność kwestionować. Dostarczone dokumenty przedstawiają przebieg postępowania likwidacyjnego prowadzonego przez ubezpieczyciela. Dokumenty dołączone przez powoda do pozwu przedstawiają także okoliczności nabycia przez niego wierzytelności, której zapłaty dochodził pozwem, zlecenia naprawy pojazdu, jego naprawy i wystawienia faktury. Dokumenty dostarczone przez strony miały walor dokumentów prywatnych stanowiących dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie (art. 245 k.p.c.).

Ustalając rozmiar szkody, a także koszt jej naprawienia, Sąd oparł się na opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej I. A.. Sąd nie jest związany opinią biegłego i ocenia ją na równi z innymi środkami dowodowymi w ramach swobodnej oceny dowodów przewidzianej w art. 233 § 1 k.p.c., zgodnie z którym Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego. Ocenę opinii biegłych odróżniają jednak szczególne kryteria. Stanowią je: zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziom wiedzy biegłych, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonej w niej wniosków. Przedmiotem opinii nie jest bowiem przedstawienie faktów, lecz ich ocena na podstawie wiedzy fachowej (wiadomości specjalnych). Nie podlega ona zatem weryfikacji jak dowód na podstawie kryteriów prawdy i fałszu. Nie chodzi tu bowiem o kwestię wiarygodności lecz o pozytywne lub negatywne uznanie wartości zawartego w opinii i jej uzasadnieniu rozumowania. Sąd ocenia dowód z opinii biegłego nie tylko przez pryzmat jej wniosków końcowych, ale również w oparciu o dokumentację, na podstawie której została wydana.

Sąd uznał opinię biegłego za fachową i w pełni wiarygodną. Opinia ta została sporządzona w sposób rzetelny, wyczerpujący, była logiczna, spójna, nie zawierała sprzeczności. Biegły udzielił odpowiedzi na pytanie sformułowane w tezie dowodowej w sposób wyczerpujący, przedstawiając szczegółowe warianty naprawy pojazdu, według stawek za roboczogodzinę zastosowanych przez powoda, jak i tych, które wynikają z ogólnych warunków ubezpieczenia. Biegły posiadał nadto niezbędne kwalifikacje i doświadczenie i z tego względu w ocenie Sądu był osobą kompetentną do sporządzenia opinii w niniejszej sprawie.

Biegły w sposób jasny i precyzyjny określił uzasadniony koszt naprawy pojazdu marki S. według stawek za roboczogodzinę zastosowanych przez powoda na kwotę 16 240,45 zł brutto. Biegły wskazał również wysokość odszkodowania w przypadku zastosowania stawek średnich ustalonych na podstawie cen usług stosowanych przez warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu dokonującego naprawy, działające na terenie województwa naprawy pojazdu koszt naprawy pojazdu wyniósłby 14 552,40 zł brutto. Koszt naprawy pojazdu zgodnie z OWU według stawki za roboczogodzinę wynoszącej 110 zł brutto wyniósłby 11 076,58 zł brutto. Natomiast koszt naprawy według zweryfikowanej przez pozwanego stawki powoda do kwoty 130 zł brutto za roboczogodzinę wynosi 12 381,30 zł brutto. Biegły w sposób przekonujący umotywował swoje stanowisko. Ponadto za wiarygodnością opinii biegłego dodatkowo przemawia fakt, iż żadna ze stron nie kwestionowała wniosków opinii. Także w ocenie Sądu biegły w sposób rzeczowy uargumentował wnioski opinii oraz załączone do opinii kalkulacje naprawy w różnych wariantach. W związku z tym opinia biegłego stanowiła podstawę ustaleń faktycznych poczynionych w sprawie.

Ustalając stan faktyczny Sąd pominął dowód z dokumentów zawartych w aktach szkody nr WA21/4715/23 wnioskowany przez powoda w punkcie 8 pozwu na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 6 k.p.c. Powód został zobowiązany do usunięcia braków wniosku o przeprowadzenie dowodu z dokumentów zawartych w aktach szkody nr WA21/4715/23 poprzez wskazanie z jakich konkretnie dokumentów i na jakie fakty ma zostać przeprowadzony dowód w terminie dwóch tygodni od daty doręczenia wezwania pod rygorem pominięcia dowodu. Zobowiązanie zostało doręczone pełnomocnikowi powoda w dniu 7 marca 2024 roku, zaś termin do jego wykonania upływał z dniem 21 marca 2024 roku. Termin upłynął bezskutecznie, wobec czego sąd postanowieniem na rozprawie w dniu 8 maja 2024 roku pominął dowód na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 6 k.p.c. Finalnie dokumenty zgromadzone w aktach szkody i tak stały się podstawą ustaleń faktycznych poczynionych w sprawie, ponieważ akta szkody zostały dostarczone przez pozwanego na płycie CD. Dokumenty zgromadzone w aktach szkody stanowią dowód bez wydawania odrębnego postanowienia (art. 243 ² k.p.c.) niezależnie od tego czy pominięty został dowód z dokumentów wnioskowany przez powoda.

Pomiędzy stronami bezsporne były okoliczności związane z zaistniałym zdarzeniem drogowym, istnieniem po stronie pozwanej legitymacji procesowej biernej jako ubezpieczyciela zobowiązanego do wypłaty odszkodowania w oparciu o stosunek umowny łączący go z poszkodowanym, wobec czego – mając na względzie postulowaną zwięzłość uzasadnień wyroków (art. 327 ¹ § 2 k.p.c.) - brak jest podstaw do przedstawiania szczegółowych rozważań odnoszących się do wskazanej problematyki.

Bezsporny w przedmiotowej sprawie pozostawał fakt zgłoszenia szkody z tytułu uszkodzenia samochodu, odpowiedzialności pozwanego za szkodę oraz wypłata odszkodowania w łącznej kwocie 8 165,57 zł z tytułu kosztów naprawy pojazdu. Sporna pomiędzy stronami pozostawała kwestia wysokości należnego odszkodowania, a także, wbrew twierdzeniom powoda, zakres naprawy.

Poza sporem w niniejszej sprawie pozostawało, że poszkodowanego i pozwanego łączyła umowa ubezpieczenia autocasco (AC), wobec czego miarodajne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy były przepisy art. 805 i n. k.c.

Zgodnie z art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Z treści przepisu 805 § 2 k.c. wynika nadto, że przy ubezpieczeniu majątkowym świadczenie zakładu ubezpieczeń polega przede wszystkim na zapłacie określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku. Zgodnie natomiast z przepisem art. 824 ¹ § 1 k.c. o ile nie umówiono się inaczej, suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody. Sąd zważył, że umowa ubezpieczenia autocasco jest ubezpieczeniem dobrowolnym, pełniącym głównie funkcję ochronną, zaś warunki tego ubezpieczenia określa zakład ubezpieczeń w tzw. Ogólnych warunkach ubezpieczenia. Z chwilą doręczenia ubezpieczonemu Ogólnych warunków ubezpieczenia stają się one integralną częścią umowy i należy je stosować. W ubezpieczeniach Autocasco bowiem kompensacja szkody dokonywana jest w granicach określonych warunkami ubezpieczeń (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 1981 roku, IV CR 555/80, Lex nr 8304). W przedmiotowej sprawie z załączonej do pozwu polisy nr (...) wynikało, że przed zawarciem umowy poszkodowanemu doręczone zostały ogólne warunki ubezpieczeń komunikacyjnych (...) ustalone uchwałą Zarządu (...) SA nr (...) z dnia 1 września 2020 r.. W niniejszej sprawie zastosowanie miały właśnie wymienione powyżej Ogólne Warunki Ubezpieczenia (dalej: OWU).

Zgodnie z treścią § 17 ust 3 OWU – z zastrzeżeniem ust. 4-6 i 8 wysokość odszkodowania ustala się z uwzględnieniem zasad określonych w ust. 1 i ust. 2 oraz sposobu naprawy pojazdu w wybranym przez ubezpieczonego warsztacie wykonującym naprawę oraz w oparciu o zasady zawarte w systemie A., E. lub DAT z zastosowaniem:

1)  norm czasowych operacji naprawczych określonych przez producenta pojazdu;

2)  stawki za roboczogodzinę ustalonej przez (...):

a)  w wariancie serwisowym i optymalnym – w oparciu o średnie ceny usług stosowane przez warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu wykonującego naprawę, działające na terenie województwa, w którym znajduje się warsztat,

b)  w wariancie partnerskim – dla warsztatu partnerskiego, w którym dokonywana jest naprawa;

3)  cen części zamiennych ustalonym stosownie do ust. 1 i ust. 2;

4)  cen materiałów lakierniczych i normaliów zawartych w systemach A., E. lub DAT.

(...) ustala odszkodowanie w sposób przewidziany w niniejszym ustępie pod warunkiem przedstawienia rachunków lub faktur VAT dotyczących robocizny, części zamiennych, materiałów lakierniczych i normaliów, przy czym w przypadku wariantu partnerskiego rachunki lub faktury VAT muszą być wystawione przez warsztat partnerski. W zakresie cen części zamiennych zakwalifikowanych do wymiany koszty naprawy pojazdu są ustalane na podstawie cen części oryginalnych w wariancie serwisowym oraz cen części oryginalnych pomniejszonych w zależności od okresu eksploatacji pojazdu (§ 17 ust. 1 OWU). W razie udokumentowania naprawy pojazdu rachunkami lub fakturami VAT, (...) weryfikuje koszty wynikające z tych rachunków lub faktur VAT pod kątem ich zgodności z zasadami określonymi w ust. 3 (§ 17 ust. 4 OWU).

Co do wysokości stawek zastosowanych przez powoda, to w pierwszej kolejności Sąd badał w jakich granicach pozwany w świetle obowiązujących w niniejszej sprawie OWU AC miał prawo je zweryfikować. Niewątpliwie podstawowym źródłem zobowiązania ubezpieczyciela jest umowa ubezpieczenia AC, której integralną częścią są ogólne warunki ubezpieczenia, a te w niniejszym przypadku upoważniają zakład ubezpieczeń do weryfikacji kosztów naprawy w oparciu, w wariancie serwisowym i optymalnym, o średnie ceny usług stosowane przez warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu wykonującego naprawę, działające na terenie województwa, w którym znajduje się ten warsztat. Nie ulega wątpliwości, iż powyższe postanowienia OWU upoważniało pozwanego do ustalenia odszkodowania w wysokości średniej stawki za roboczogodzinę.

Inaczej niż powód, sąd nie miał wątpliwości co do tego jak należy liczyć stawkę średnią za roboczogodzinę według przepisów OWU. Wskazać należy, że umowa ubezpieczenia autocasco jest umową dobrowolną, której szczegółowe warunki strony określają w jej treści, natomiast zgodnie z art. 15 ust. 5 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, postanowienia umowy ubezpieczenia, ogólnych warunków ubezpieczenia oraz innych wzorców umowy sformułowane niejednoznacznie interpretuje się na korzyść ubezpieczającego, ubezpieczonego lub uprawnionego z umowy ubezpieczenia. Ponadto ustęp 3 tego przepisu stanowi, że umowa ubezpieczenia, ogólne warunki ubezpieczenia oraz inne wzorce umowy są formułowane jednoznacznie i w sposób zrozumiały. W art. 65 k.c. zostały określone ogólne dyrektywy wykładni mające zastosowanie do wszelkich oświadczeń woli (§ 1) oraz umów (§ 2). Przepis art. 65 § 1 k.c. stanowi o tym, jak „tłumaczyć” oświadczenia woli. Oznacza to, że kwestia interpretacji oświadczenia woli strony jest zakreślona zasadami ujętymi w tym przepisie. Oświadczenia woli wymagają wykładni w celu ustalenia właściwego ich znaczenia, a w rezultacie w celu rozpoznania skutków prawnych, jakie one wywołują.

Ustalenie treści oświadczenia woli stron należy do ustaleń faktycznych. Natomiast wykładnia oświadczenia woli to zagadnienie prawne. Odbywa się na podstawie art. 65 k.c.

W orzecznictwie na gruncie art. 65 k.c. przyjmuje się tzw. metodę kombinowaną (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2007 roku, sygn. akt II CSK 489/06, Lex nr 274245), która zakłada interpretację oświadczeń woli uwzględniającą jednoczesną realizację dwóch wartości: konieczność respektowania woli podmiotu składającego oświadczenie i potrzebę ochrony zaufania osób trzecich do treści złożonego oświadczenia. Stosowanie tej metody składa się z dwóch faz: w pierwszej decydujące znaczenie należy przypisać rzeczywistej woli stron, jeżeli natomiast okaże się, że strony nie przypisywały złożonemu oświadczeniu takiego samego znaczenia, należy przejść do drugiej fazy, w której w sposób obiektywny ustala się właściwe znaczenie oświadczenia, biorąc pod uwagę, jak adresat rozumiał jego sens i jak powinien ten sens rozumieć. W drugiej fazie podstawową dyrektywą wykładni jest przypisanie oświadczeniu sensu, jaki z treścią komunikatu wiązać mógł potencjalny, racjonalny odbiorca. Oświadczeniu należy nadać sens, jaki nadałby mu typowy odbiorca, znajdujący się w pozycji adresata. Zgodnie z treścią art. 384 § 1 k.c. ustalony przez jedną ze stron wzorzec umowy, w szczególności ogólne warunki umów, wzór umowy, regulamin, wiąże drugą stronę, jeżeli został jej doręczony przed zawarciem umowy. Dokonując wykładni powyższego przepisu, sąd miał na uwadze, że zgodnie z art. 65 § 1 i 2 k.c. oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. W umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu. W ocenie sądu mając na względzie przywołane dyrektywy interpretacyjne dotyczące stosunków umownych nie sposób było jednak dokonywać wykładni odmiennej od językowej warstwy przepisów zawartych w ogólnych warunkach ubezpieczenia. Dokonując analizy postanowień OWU AC, w tym w szczególności postanowienia § 17 ust 3 OWU, Sąd uznał, że postanowienie to nie budzi wątpliwości interpretacyjnych. Przeciętny odbiorca powyższego oświadczenia zrozumiałby je w ten sposób, że wolą stron było przyjęcie stawek za roboczogodzinę naprawy odpowiadających średnim arytmetycznym stawkom za roboczogodzinę stosowanym przez warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu wykonującego naprawę, działające na terenie województwa, w którym znajduje się ten warsztat. We wskazanym postanowieniu OWU wyraźnie zaznaczono, że średnią stawkę za 1 roboczogodzinę naprawy wylicza się ze stosowanych na konkretnie określonym obszarze (województwa, na terenie którego znajduje się warsztat dokonujący naprawy pojazdu) stawek. Określenie to wyraźnie wskazuje na obowiązek uśrednienia stawek i w efekcie ustalenie średnich arytmetycznych stawek. W ocenie Sądu postanowienie to jest jasne i pozwala w sposób precyzyjny i obiektywny ustalić wysokość stawki, biorąc pod uwagę jasne kryteria zarówno co do wysokości, jak i co do obszaru, na którym występują warsztaty stanowiące grupę porównawczą. Zdaniem Sądu takie ukształtowanie mechanizmu ustalenia wysokości odszkodowania nie prowadzi do jednostronnego, ani dowolnego kształtowania jego wysokości. Należy przy tym zauważyć, że w treści OWU nie podano definicji terminu „warsztat porównywalnej kategorii”. Mając na względzie powyższe postanowienia umowne Sąd uznał, że stawka za roboczogodzinę prac naprawczych i lakierniczych wskazana przez warsztat naprawczy niewątpliwie powinna zostać zweryfikowana w oparciu o średnie stawki występujące na rynku z ograniczeniem tego badania jedynie do zakładów naprawczych o porównywalnej kategorii co warsztat powoda działających na terenie województwa (...).

Wbrew twierdzeniom powoda nie OWU stanowiące załącznik do pozwu miały zastosowanie w sprawie, choć i w nich nie znalazły się postanowienia cytowane w piśmie procesowym z dnia 7 maja 2024 roku. Kryteria zastosowane w § 17 ust. 3 OWU pozwalają w sposób obiektywny ustalić wysokość odszkodowania wyliczoną w oparciu o średnią stawkę za roboczogodzinę. Poza tym wątpliwa wydaje się możliwość powoływanie się przez powoda będącego przedsiębiorcą zajmującym się naprawą pojazdów powoływanie się na niedozwolone postanowienia umowne, biorąc pod uwagę fakt, iż nabył wierzytelność z tytułu naprawienia szkody w pojeździe od innego przedsiębiorcy. Wobec powyższego Sąd oparł się na tym cytowanym powyżej postanowieniu umowny zgodnie z tak przyjętą wykładnią oświadczenia woli i przyjął, że należne odszkodowanie należy wyliczyć według średniej stawki arytmetycznej za roboczogodzinę. Żadna ze stron nie przedstawiła zresztą jakiejkolwiek alternatywnej kalkulacji średnich stawek.

Poza tym sąd nie miał możliwości (poza twierdzeniami pełnomocnika powoda) zweryfikowania czy dla poszkodowanego postanowienia umowne w zakresie ustalenia stawki za roboczogodzinę były klarowne, ponieważ powód nie żądał przeprowadzenia w tym zakresie postępowania dowodowego. To na stronie powodowej ciąży zgodnie z dyspozycją art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu, z którego wywodzi skutki prawne. W tym zakresie postępowanie dowodowe nie zostało zainicjowane.

Zaznaczyć należy, że w przypadku odpowiedzialności wynikającej z dobrowolnego ubezpieczenia Autocasco - to nie rynkowość stawki decyduje o wysokości odszkodowania, lecz postanowienia umowy określające sposób jego ustalenia. Z tego powodu ciężar dowodowy w zakresie wykazania, że stawka przyjęta w zweryfikowanej przez pozwanego kalkulacji jest ustalona w sposób sprzeczny z OWU – spoczywał na powodzie. Zgodnie z treścią przepisu art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Stosownie zaś do treści przepisu art. 3 k.p.c. strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody. Przepis art. 232 k.p.c. stanowi natomiast, że strony zobowiązane są wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Powód domagając się odszkodowania na podstawie umowy powinien wykazać wszystkie podstawy odpowiedzialności pozwanego, w tym zasadność zastosowania stawki w sposób odmienny od zastosowanego przez pozwanego w kalkulacji naprawy. Zdaniem Sądu w przedmiotowej sprawie możliwe było ustalenie wysokości odszkodowania w oparciu o określone dowody (np. w oparciu o dowód z opinii biegłego).

Tymczasem powód cofnął wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego twierdząc, że w jego ocenie wykazał swoje twierdzenia załączonymi dokumentami, a wręcz wniósł o pominięcie wniosków dowodowych pozwanego w zakresie dowodu z opinii biegłego sądowego. Sąd jest jednak innego zdania co do wykazania przez powoda roszczenia co do wysokości. Powód nie zdołał wykazać swojego roszczenia co do wysokości. W zasadzie o wysokości roszczenia świadczy wyłącznie wystawiona przez powoda faktura, która została następnie zweryfikowana przez pozwanego. Powód nie załączył do pozwu i kolejnych pism procesowych nawet własnego kosztorysu naprawy, oferując jedynie kalkulację sporządzoną przez pozwanego. A z tej kalkulacji wynika, że koszt naprawy pojazdu wynosi 8 387,59 złotych, a po potrąceniach – 7 989,90 złotych. Zatem wbrew twierdzeniom powoda nie przedstawił on dokumentacji świadczącej o wysokości poniesionych kosztów naprawy pojazdu w postaci kalkulacji sporządzonej w oparciu o ogólne warunki ubezpieczenia, chyba że powód miał na myśli kalkulację sporządzoną przez ubezpieczyciela, lecz ta opiewa na sumę niższą aniżeli kwota wypłacona tytułem odszkodowania. Z samej kopii faktury załączonej do pozwu nie wynika natomiast jakie konkretnie czynności zostały podjęte w ramach naprawy, ani jakie konkretnie koszty zostały ujęte w ramach naprawy.

Poza tym wbrew twierdzeniom powoda, pozwany kwestionował nie tylko należnego wysokość odszkodowania w związku ze zweryfikowaniem stawki za roboczogodzinę ze 170 zł netto za roboczogodzinę do stawki 95 zł netto, ale również w związku z zakresem czynności naprawczych i części potrzebnych do jej wykonania. Zakwestionowane prace dotyczyły lakierowania, prac blacharskich, a ponadto dokonano korekty lakierowania zderzaka tylnego z uwagi na jego wcześniejsze uszkodzenia. Oprócz tego zakwestionowane zostały koszty materiałów spawalniczych. Ceny części zostały zweryfikowane zgodnie z OWU. Skrócony został także czas lakierowania zderzaka tylnego oraz przygotowania do lakierowania tworzyw. W kalkulacji pozwanego wskazano także, że zweryfikowane zostały określone koszty naprawy w zakresie lakierowania zderzaka tylnego w związku z jego wcześniejszymi uszkodzeniami. W kalkulacji pozwanego wskazano także, że określone uszkodzone nie były związane ze strefą szkody. Nie wiadomo natomiast z jakiego pułapu były weryfikowane poszczególne pozycje (za wyjątkiem stawki za roboczogodzinę oraz materiałów spawalniczych, których wysokość została podana w fakturze i które zostały zakwestionowane w całości), ponieważ powód nie przedstawił własnej kalkulacji naprawy.

Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe okoliczności, sąd doszedł do przekonania, że powód nie udowodnił roszczenia co do wysokości i na podstawie art. 805 § 1 i 2 k.c., a także art. 6 k.c. oddalił powództwo w punkcie I wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie II wyroku w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, tj. na podstawie art. 98 § 1, 1 ¹ i § 3 k.p.c. oraz art. 99 k.p.c. Jako, że pozwany wygrał proces w całości, zatem powód obowiązany jest zwrócić mu, zgodnie z żądaniem, koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na koszty poniesione przez pozwanego składa się koszt zastępstwa procesowego określony na podstawie § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (T.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 1935 z późn. zm.) w wysokości 900 złotych i tę kwotę Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanego. Kwota ta została zasądzona wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, zgodnie z treścią brzmieniem art. 98 § 1 ¹ k.p.c., w myśl którego, od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.