Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Toruniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 stycznia 2022 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Marek Adamczyk
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Katarzyna Ignaszak

po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2021 r. w Toruniu

sprawy z powództwa E. W.

przeciwko (...) S. A. w W.

o zapłatę

I. oddala powództwo ;

II. zasądza od powoda na rzecz pozwanego 1800 zł (tysiąc osiemset złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku tytułem zwrotu kosztów procesu.

I C 66/21

UZASADNIENIE

E. W. wniósł o zasądzenie od (...) S.A. w W. kwoty 5835,64 zł brakującej części odszkodowania z tytułu kosztów naprawy pojazdu B., uszkodzonego w wyniku kolizji drogowej z 13.12.2019r., spowodowanej przez kierującego objętego ochroną pozwanego w ramach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, powołując się na nabycie wierzytelności od poszkodowanego właściciela pojazdu.

Powództwo zostało uwzględnione nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym.

W sprzeciwie od tego nakazu pozwany wniósł o oddalenie powództwa, wskazując, iż wysokość odszkodowania, ustalona z wykorzystaniem systemów eksperckich, zapewnia możliwość przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody, a poszkodowany został poinformowany o możliwości zorganizowania i przeprowadzenia naprawy w warsztacie należącym do Sieci Naprawczej (...).

Sąd ustalił, co następuje.

W dniu 13.12.2019r. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ samochód B., stanowiący własność S. S.. Sprawca kolizji był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w (...) S.A. Szkoda została zgłoszona ubezpieczycielowi, który sporządził kalkulację naprawy pojazdu i na jej podstawie wypłacił poszkodowanej 24.12.2019r. odszkodowanie w kwocie 4707,13 zł.

( dowód: pismo pozwanego k. 15, potwierdzenie przelewu k. 14,

okoliczności bezsporne )

Po wykonaniu częściowej naprawy metodą gospodarczą poszkodowana sprzedała samochód.

( dowód: zeznania świadka S. S. k. 62 - 63 )

W dniu 10.04.2020r. S. S. zawarła z E. W., prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą (...), umowę, na podstawie której przeniosła na powoda wierzytelność z tytułu odszkodowania za szkodę w pojeździe wobec ubezpieczyciela sprawcy, za zapłatą ceny określonej w załączniku. Powołując się na tą umowę oraz kalkulację naprawy, wykonaną przez (...), powód wezwał pozwanego do wypłaty brakującej części odszkodowania w kwocie 5835,64 zł.

( dowód: odpis umowy k. 10-12, kalkulacja k. 19-23, odpis

wezwania k. 24, okoliczności bezsporne )

Koszt naprawy pojazdu B., przy uwzględnieniu cen usług naprawczych w warsztatach nieautoryzowanych na rynku lokalnym oraz cen nowych oryginalnych części zamiennych, wyniósłby 10 426,02 zł.

( dowód : opinia biegłego k. 74-84 )

Sąd zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy z 22.V.2003r o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ( Dz.U. nr 124, poz. 1152, ze zm., dalej powoływana jako „ustawa”) poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od ubezpieczyciela. Wystąpienie takiego zdarzenia prowadzi zatem do powstania stosunku zobowiązaniowego, w ramach którego poszkodowany jest wierzycielem, uprawnionym do odszkodowania, zaś ubezpieczyciel jest dłużnikiem, zobowiązanym odszkodowanie zapłacić. Zachowanie się obydwu stron tego stosunku zobowiązaniowego podlega regułom wynikającym z art. 354 k.c. ( tak SN w wyroku z 25.04.2002r, I CKN 1466/99 oraz w postanowieniu Składu Siedmiu Sędziów z 24.02.2006r., III CZP 91/05).

Ustalenie odszkodowania z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej następuje według ogólnych zasad określonych w art. 361-363 kc, z tym zastrzeżeniem, że ubezpieczyciel zobowiązany jest wyłącznie do świadczenia pieniężnego, ograniczonego do wysokości sumy gwarancyjnej ( art. 822 § 1 kc i art. 36 ust. 1 ustawy). W stosunkach tego rodzaju nie znajduje zatem zastosowania, przewidziana w art. 363 § 1 kc zasada, iż wybór sposobu naprawienia szkody należy do poszkodowanego. Nie może on bowiem domagać się od ubezpieczyciela przywrócenia stanu poprzedniego. Może jedynie żądać zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej. W myśl art. 361 § 1 kc, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono ( art. 361 § 2 kc). Szkoda majątkowa może polegać na zmniejszeniu aktywów, zwiększeniu pasywów lub nieosiągnięciu możliwych korzyści. Ustalenie jej wysokości wymaga porównania rzeczywistego stanu majątkowego poszkodowanego oraz stanu, jaki by istniał, gdyby nie doszło do zdarzenia wyrządzającego szkodę ( tzw. metoda dyferencyjna ). Obowiązek naprawienia szkody powstaje chwilą jej wyrządzenia, jednak jego zakres może ulegać zmianom. W przypadku gdy szkoda jest konsekwencją uszkodzenia pojazdu mechanicznego, zmiany te mogą być w szczególności konsekwencją działań, podejmowanych przez poszkodowanego, mających na celu naprawę uszkodzonego pojazdu lub jego zbycie. Ustalając odszkodowanie sąd powinien zaś brać pod uwagę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy ( art. 316 § 1 kpc ). Musi zatem uwzględnić zmiany w majątku poszkodowanego, które zaszły do tego czasu ( por. uzasadnienie postanowienia SN z 17.07.2020r., V CNP 43/19 ). W praktyce wystąpić mogą następujące, typowe przypadki:

1/ poszkodowany nie naprawił pojazdu i nadal jest w jego posiadaniu ; naprawa jest technicznie możliwa i ekonomicznie uzasadniona;

2/ poszkodowany zbył pojazd w stanie uszkodzonym;

3/ naprawa pojazdu jest technicznie niemożliwa lub ekonomicznie nieuzasadniona;

4/ poszkodowany naprawił pojazd.

W pierwszym przypadku ( pomijając inne negatywne konsekwencje wypadku, np. koszt najmu pojazdu zastępczego ), uszczerbek w majątku poszkodowanego, wynikły ze zdarzenia szkodzącego, odpowiada różnicy pomiędzy wartością pojazdu uszkodzonego i wartością, którą przedstawiałby on gdyby nie został uszkodzony. Wartość przedmiotów majątkowych ustala się z reguły na podstawie danych o cenach transakcyjnych, występujących na rynku ( jako równowartość średniej ceny w umowach sprzedaży podobnych przedmiotów). Jednak w przypadku uszkodzonych pojazdów mechanicznych ( podobnie jak w przypadku innych rzeczy uszkodzonych ), ustalenie wartości tą metodą jest z reguły trudne, jeśli w ogóle możliwe, a to z uwagi na brak dostatecznej liczby transakcji rynkowych, których przedmiotem byłyby podobne pojazdy o zbliżonym stopniu uszkodzenia. Dlatego też przy ustalaniu wartości takich pojazdów powszechnie stosuje się metodę kosztów odtworzenia, której istota polega na ustaleniu wartości pojazdu uszkodzonego jako różnicy pomiędzy jego wartością przed szkodą i wysokością kosztów, niezbędnych do przywrócenia go do stanu poprzedniego. Szkoda jest zatem w takim wypadku równa przewidywanym kosztom naprawy, uwzględniającym ceny niezbędnych materiałów i robocizny, występujące na rynku lokalnym ( por. uchwałę SN z 13.06.2003r., III CZP 32/03).

W drugim przypadku uszczerbek w majątku poszkodowanego, będący konsekwencją zdarzenia szkodzącego i jego następczych działań, odpowiada różnicy pomiędzy kwotą uzyskaną ze sprzedaży wraku i wartością, którą przedstawiałby pojazd gdyby nie został uszkodzony. Ustalone w ten sposób odszkodowanie może ulec zmniejszeniu jeżeli poszkodowanemu można zarzucić brak należytej staranności przy sprzedaży wraku, skutkujący uzyskaniem ceny, niższej niż możliwa do uzyskania w razie zachowania należytej staranności ( art. 362 kc ).

W przypadku gdy naprawa pojazdu jest technicznie niemożliwa lub ekonomicznie nieuzasadniona, uszczerbek w majątku poszkodowanego, będący konsekwencją zdarzenia szkodzącego, podobnie jak w przypadku pierwszym, odpowiada różnicy pomiędzy wartością pojazdu uszkodzonego i wartością, którą przedstawiałby gdyby nie został uszkodzony, przy czym ustalenie tej różnicy nie może nastąpić przy pomocniczym zastosowaniu kryterium kosztów, niezbędnych do naprawy pojazdu.

Jeżeli poszkodowany naprawił pojazd, to ubezpieczyciel winien mu zwrócić wszelkie rzeczywiście poniesione, celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki ( tak A. W.: „Odszkodowanie w razie szkody w pojeździe mechanicznym”, Prawo Asekuracyjne (...), str. 40-41 oraz SN w wyroku z 20.10.1970 r., II CR 425/72, OSN 6/73, poz. 111 ). One bowiem stanowią wówczas miarę szkody, wyrażając różnicę w stanie majątku poszkodowanego, wynikłą ze zdarzenia szkodzącego i jego następczych działań ( tak SN w uzasadnieniu ostanowienia z 17.07.2020r., V CNP 43/19 ). W literaturze wskazuje się, iż w takim przypadku dochodzi do transformacji uszczerbku, w wyniku której szkoda w majątku wyraża się ostatecznie w ubytku pieniędzy, wydatkowanych na naprawę ( tak M. Kaliński: Szkoda na mieniu i jej naprawienie, 2 wydanie, Wydawnictwo CH Beck, Warszawa 2014, str. 523 ). Przywrócenie uszkodzonej rzeczy do stanu poprzedniego polega na doprowadzeniu jej do stanu używalności w takim zakresie, jaki istniał przed wyrządzeniem szkody. Jeżeli do osiągnięcia tego celu konieczne jest użycie nowych elementów, to poniesione na nie wydatki wchodzą w skład kosztów naprawienia szkody i obciążają zobowiązanego do odszkodowania. Istotne zwiększenie wartości rzeczy po naprawie może być podstawą obniżenia odszkodowania o kwotę odpowiadającą temu wzrostowi ( tak SN w wyroku z 5.11.1980r., III CRN 223/80, OSN 10/1981, poz. 186 i w uchwale z 12.04.2012r. , III CZP 80/11, OSNC 10/2012, poz. 112 ). Jeżeli natomiast, pomimo prawidłowo wykonanej naprawy, nastąpiło zmniejszenie wartości pojazdu, ubytek ten należy uwzględnić przy ustaleniu odszkodowania, jako tzw. „ szkodę handlową” ( tak SN w uchwale z 12.10.2001r., III CZP 57/01 i w postanowieniu składu siedmiu sędziów z 24.02.2006r. III CZP 91/05 ).

W okolicznościach sprawy poszkodowany naprawił pojazd częściowo, a następnie go sprzedał. Rozmiar szkody w jego majątku odpowiada zatem ostatecznie sumie kosztów częściowej naprawy oraz kwoty odzwierciedlającej różnicę pomiędzy wartością samochodu przed wypadkiem a jego wartością po częściowej naprawie ( wyrażoną ceną sprzedaży ). Powód mógł nabyć od poszkodowanego tylko wierzytelność określoną taką sumą ( art. 509 § 1 kc ). Ustalone w ten sposób odszkodowanie mogłoby ulec zmniejszeniu gdyby pozwany wykazał, iż wydatki na prowizoryczną naprawę pojazdu nie były celowe i ekonomicznie uzasadnione albo poszkodowany nie dołożył należytej staranności przy sprzedaży pojazdu, skutkiem czego uzyskał cenę niższą niż możliwa do uzyskania w razie zachowania należytej staranności ( art. 362 kc ).

Powód nie wykazał ani wysokości kosztów, poniesionych rzeczywiście przez poszkodowanego na częściową naprawę pojazdu ani też wysokości kwoty odzwierciedlającej różnicę pomiędzy wartością samochodu przed wypadkiem a jego wartością po częściowej naprawie. Ustalona przez biegłego suma hipotetycznych ( kosztorysowych ) wydatków, niezbędnych do naprawy wszystkich uszkodzeń pojazdu, w okolicznościach sprawy ( z uwagi na wykonanie częściowej naprawy i zbycie pojazdu ), nie odzwierciedla należycie rozmiaru szkody i nie może być podstawą ustalenia należnego poszkodowanemu ( oraz nabywcy wierzytelności ) odszkodowania.

Mając powyższe na uwadze i na podstawie powołanych przepisów prawa, oraz art. 6 kc, sąd oddalił powództwo jako bezzasadne.

O kosztach postanowiono przy uwzględnieniu zasady odpowiedzialności za wynik procesu ( art. 98 § 1 kpc ). Zasądzona pozwanemu kwota obejmuje wynagrodzenie pełnomocnika.