I C 30/25 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Toruniu z 2025-08-11
Sygn. akt: I C 30/25
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 11 sierpnia 2025 r.
Sąd Rejonowy w Toruniu I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
|
Przewodniczący: |
asesor sądowy P. K. |
|
Protokolant: |
starszy sekretarz sądowy K. K. |
po rozpoznaniu w dniu 4 sierpnia 2025 r. w Toruniu
na rozprawie
sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w W.
przeciwko M. S. (1)
o zapłatę
I. zasądza od pozwanego M. S. (1) na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 18 462,26 zł (osiemnaście tysięcy pięćset osiemdziesiąt złotych dwadzieścia dziewięć groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:
- od kwoty 17 400,00 zł od dnia 14 lipca 2024 roku do dnia zapłaty,
- od kwoty 1 062,26 zł od dnia 10 października 2024 roku do dnia zapłaty;
II. w pozostałej części powództwo oddala;
III. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3 734,26 zł (trzy tysiące siedemset trzydzieści cztery złote dwadzieścia sześć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 10 października 2024 roku (data nadania przesyłki w placówce pocztowej) powód (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego M. S. (1) kwoty 23 761,35 złotych wraz z umownymi odsetkami w wysokości maksymalnych odsetek za opóźnienie od dnia 14 lipca 2024 roku oraz kosztami procesu.
Powód w uzasadnieniu pozwu wskazał, że poprzez podpisanie weksla w dniu 5 marca 2024 roku pozwany zobowiązał się do zapłaty kwoty wskazanej na wekslu. Powód wskazał, że weksel został wystawiony przez pozwanego na zabezpieczenie zwrotu całego zadłużenia z tytułu pożyczki udzielonej przez (...) S.A. na podstawie umowy pożyczki gotówkowej nr (...) z dnia 5 marca 2024 roku. Na dochodzoną pozwem sumę składa się suma pozostałych do zapłaty rat pożyczki oraz należne maksymalne odsetki za opóźnienie liczone zgodnie z art. 481 § 2 1 k.c. za każdy dzień opóźnienia w płatności każdej z rat. Powód wskazał też, że pozwany nie realizował postanowień umowy w wyniku czego został wezwany do zapłaty. Po bezskutecznym upływie terminu zakreślonego w wezwaniu do zapłaty, powód wypowiedział umowę pożyczki i wypełnił weksel zgodnie z warunkami uzgodnionymi w deklaracji wekslowej. Powód podkreślił, że pozwany do dnia złożenia pozwu nie wpłacił na rzecz powoda żadnej kwoty (k. 4).
W dniu 27 listopada 2024 roku Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym w Toruniu wydał w sprawie o sygn. akt I (...) nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w całości uwzględniający żądanie pozwu w całości (k. 22).
Pozwany w ustawowym terminie wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty (k. 28). Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i uznanie umowy pożyczki za nieważną. Pozwany zaprzeczył aby powód przelał na jego rachunek bankowy kwotę 12 000 zł. Pozwany podniósł, że umowa na którą powołuje się powód jest nieważna i zawarta została w sposób niezgodny z prawem, a nadto niezgodny z prawem jest sposób wyliczenia i opłacenia prowizji, sposób naliczania odsetek i inne opłaty, które rości sobie powód.
W piśmie przygotowawczym z dnia 4 lutego 2025 roku (k. 37-41) powód podtrzymał wszystkie wcześniejsze twierdzenia, dowody i wnioski. Powód wskazał, że zgodnie z dyspozycją pozwanego kwota 10 000 zł przekazana została na jego rachunek bankowy w Banku (...) S.A. a kwota 2 000 zł została przekazana (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W.. Powód wskazał, że pozwany zawarł z tym podmiotem odrębną umowę o dostęp do usług medycznych. Powód podał, że umowa z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością o dostęp do usług medycznych była dobrowolnie zawartą z pozwanym umową i to klient zadecydował czy chce z niej skorzystać czy nie, a chęć zawarcia umowy wyraził w trakcie procesu zawierania umowy pożyczki. Powód wskazał, że pozwany przez jej podpisanie zapoznał się z zasadami jej zawarcia i wyraził zgodę na wydanie dyspozycji zawierającej informację, aby część środków z tytułu pożyczki, tj. 2 000 zł została przeznaczona na opłacenie umowy z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością oraz udostępniona przez powoda bezpośrednio na rachunek bankowy tego podmiotu. Powód wskazał również, że pozwany został poinformowany, że jest to płatność jednorazowa, o którą to pomniejszona została kwota środków pieniężnych udostępnionych na jego rachunek bankowy. Powód stwierdził, że pozwany miał możliwość zapoznania się z warunkami umowy o dostęp do usług medycznych zawartej z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością przed zawarciem umowy, także w zakresie kosztów i sposobu jej rozliczenia. Powód wskazał, że w umowie pożyczki pozwany zobowiązał się do zapłaty na rzecz pożyczkodawcy kwoty 23 730 zł jako całkowitej kwoty do zapłaty. Na kwotę zobowiązania składała się całkowita kwota pożyczki w wysokości 12 000 zł, odsetki umowne określone w pkt 1.2 umowy oraz koszty opisane w pkt 1.4 umowy – opłata przygotowawcza w kwocie 340 zł, prowizja pośrednika finansowego w kwocie 600 zł oraz prowizja pożyczkodawcy w kwocie 4 460 zł. Powód wskazał, że weksel został wypełniony w sposób prawidłowy, zgodnie z deklaracją wekslową, która uprawniała powoda do wypełnienia weksla gdy opóźnienie w płatności kwoty równej jednej racie pożyczki przekroczy 30 dni po uprzednim wezwaniu pożyczkobiorcy do zapłaty zaległości w terminie 7 dni od otrzymania wezwania. Weksel nie został wykupiony w terminie. Powód wskazał też, że w dacie wypowiedzenia umowy miał roszczenie o zapłatę kwot stanowiących sumę niespłaconej pożyczki oraz umownych odsetek obliczonych na podstawie pkt 4.1 postanowień umowy. Kwota odsetek została obliczona przy wzięciu pod uwagę liczby dni opóźnienia spłaty poszczególnych rat pożyczki w stosunku do terminów uzgodnionych w kalendarzu spłat. Powód zaznaczył, że opłata przygotowawcza naliczana jest jako koszt związany z przygotowaniem umowy, w tym zgromadzeniem koniecznych dokumentów i dokonaniem weryfikacji zdolności kredytowej pożyczkobiorcy oraz koszty ryzyka prowadzenia tego rodzaju działalności. Z kolei prowizja pośrednika finansowego to wynagrodzenie za pośrednictwo w zawieraniu umów wypłacane na rzecz pośrednika/doradcy finansowego w oparciu o umowę łączącą doradcę z powodem. Wynosi ona odpowiednio 5 % od całkowitej kwoty do zapłaty w przypadku pierwszej zawartej umowy z klientem oraz odpowiednio 2,5 % od całkowitej kwoty do zapłaty w przypadku każdej kolejnej umowy bądź 2 % od całkowitej kwoty do zapłaty w przypadku zawarcia umowy z klientem, którego dane zostały przekazane pośrednikowi bezpośrednio od (...) Spółki Akcyjnej. Powód podniósł, że umowa pożyczki zawarta między stronami spełnia wymogi określone w ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, a nadto sporządzona została prostym i zrozumiałabym językiem, wobec czego jej postanowienia określające wysokość kosztów i kwoty podlegającej zwrotowi były dla pozwanego jednoznacznie określone. Powód wskazał, że pozwany zawarł umowę pożyczki w ramach swobody kontraktowej, znał treść zobowiązania, w szczególności jego wysokość, wysokość poszczególnych rat i terminy ich zapłaty, otrzymał egzemplarz umowy wraz z załącznikami i mógł się z nimi szczegółowo zapoznać, a w przypadku wątpliwości miał termin na odstąpienie od umowy z czego nie skorzystał. Do pisma przygotowawczego z dnia 4 lutego 2025 roku powód dołączył zestawienie odsetek dziennych (k. 42), z którego wynika, że naliczał on odsetki maksymalne za opóźnienie od kwoty 565 zł stanowiącej pierwszą ratę pożyczki od dnia 15 kwietnia 2024 roku do dnia 13 czerwca 2024 roku oraz od kwoty 565 zł stanowiącej drugą ratę pożyczki od dnia 15 maja 2024 roku do dnia 13 czerwca 2024 roku.
Na rozprawie w dniu 27 marca 2025 roku (k. 70) stawił się pozwany M. S. (1). Podtrzymał wniosek o oddalenie powództwa. Podniósł także, że nie rozumie z czego wynika kwota roszczenia. Oświadczył, iż otrzymał od powoda kwotę 10 000,00 zł, oraz że sam nie wpłacił na rzecz powoda żadnej kwoty. Podniósł, że powód nieprawidłowo naliczył odsetki albowiem zostały one naliczone od kredytowanych kosztów pożyczki. Pozwany oświadczył, iż nie zapoznał się z treścią umowy przed jej zawarciem. Pozwany wskazał, że sporny pozostaje sposób naliczania opłat prowizji oraz bezpodstawne dokonanie wypowiedzenia umowy przez powoda, podkreślając, że sam stan faktyczny nie jest sporny. Pozwany wskazał, że powód miał możliwość dochodzenia wierzytelności poprzez dokonywanie potrąceń u pracodawcy z czego nie skorzystał dążąc do celowego zwiększenia kosztów. W ocenie pozwanego powód bezpodstawnie wypowiedział umowę z uwagi na brak wcześniejszego skorzystania ze złożonego przez niego oświadczenia – dyspozycji dla pracodawcy (załącznik nr 4 umowy).
Pozwany w piśmie procesowym z dniu 24 kwietnia 2025 roku (k. 73) wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka K. G.. Pozwany wniósł też o zobowiązanie powoda do wskazania osoby, która w imieniu powoda zawarła z pozwanym umowę pożyczki.
Pozwany na podstawie zarządzenia z dnia 6 maja 2025 roku (k. 75) wezwany został do uzupełnienia braków formalnych pisma procesowego z dnia 24 kwietnia 2025 roku poprzez podpisanie pisma lub złożenie drugiego podpisanego egzemplarza w terminie tygodniowym od dnia doręczenia wezwania pod rygorem zwrotu pisma.
Pozwany uzupełnił braki formalne pisma procesowego z dnia 24 kwietnia 2025 roku poprzez wniesienie drugiego, podpisanego egzemplarza tego pisma (k. 79).
Z kolei w piśmie procesowym z dnia 27 maja 2025 roku (k. 78) pozwany podał, że nie rozumie w jaki sposób dokonał wyboru umowy dodatkowej z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością na pakiet medyczny Stomatologia 2 za kwotę 2 000 zł kredytowaną ze środków pieniężnych udzielonych mu w ramach pożyczki przez powoda. Pozwany wskazał, że umowa na pakiet medyczny przewidywała kilka wariantów umownych przewidujących różne koszty ich zawarcia. Pozwany wskazał też, że nie rozumie roli powoda w sprzedaży produktów medycznych w związku z tym, że działanie takie nie mieści się w zakresie działalności gospodarczej powoda. Pozwany podniósł, że sposób zawarcia umowy wprowadził go w błąd i nie miał możliwości prawidłowego rozeznania się w sytuacji i dokonania świadomego wyboru. Pozwany podniósł, że informacje o pakietach medycznych zostały umieszczone w pozwie, ale bez jego podpisu, ponieważ nigdy nie przedstawiono mu tych informacji. Pozwany wniósł o unieważnienie zarówno umowy pożyczki, jak i umowy na pakiet medyczny z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością i zobowiązanie spółki (...) do zwrotu środków bezpośrednio na konto (...).
W odpowiedzi wniesionej pismem przygotowawczym z dnia 13 czerwca 2025 roku (k. 84) powód odniósł się do zarzutów pozwanego, wskazując nadto, że powód miał wybór i sam wskazał w jaki sposób ma nastąpić wypłata kapitału pożyczki. Pozwany uczynił to poprzez dyspozycję wypłaty całkowitej kwoty pożyczki. Nadto powód wskazał, że pozwany we własnym interesie zawarł umowę o dostęp do usług medycznych oraz miał możliwość zapoznania się z jej warunkami przed zawarciem umowy. Powód zaznaczył, że był pośrednikiem przy zawarciu umowy pozwanego z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. Powód wskazał też, że pozwany mógł odstąpić od umowy zawartej z (...), lecz nie zrobił tego. Powód ponownie zaznaczył też, że pozwany nie dokonał żadnych wpłat na poczet umowy pożyczki.
Do zamknięcia rozprawy stanowiska stron nie uległy zmianie.
Sąd ustalił, co następuje:
W dniu 5 marca 2024 roku M. S. (1) zawarł z (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. umowę pożyczki nr (...). W imieniu powoda pożyczkę z pozwanym zawarł K. G. zatrudniony przez powoda jako doradca klienta na podstawie umowy zlecenia. Pozwany zobowiązał się do zwrotu pożyczkodawcy kwoty 23 730,00 zł. Na tę kwotę składało się: 12 000,00 złotych tytułem całkowitej kwoty pożyczki, opłata przygotowawcza w kwocie 340,00 złotych, 4 460,00 złotych tytułem prowizji pożyczkodawcy, 600,00 złotych tytułem kosztu prowizji pośrednika finansowego i 6 630,00 złotych tytułem odsetek umownych. Łącznie całkowity koszt pożyczki wynosił 11 730 zł. Środki pieniężne udostępnione pożyczkobiorcy w wysokości 12 000 zł zostały rozdysponowane zgodnie z dyspozycją wypłaty całkowitej kwoty pożyczki wydaną i podpisaną przez pozwanego w dniu 5 marca 2024 roku. Kwota 10 000,00 złotych została przekazana pożyczkobiorcy na podany przez niego rachunek bankowy prowadzony przez Bank (...) S.A. o numerze (...) (...) tytułem: umowa pożyczki nr (...), natomiast kwota 2 000,00 zł na rachunek bankowy prowadzony przez (...) Bank (...) S.A. o numerze (...) tytułem: umowa pożyczki nr (...) na poczet umowy nr: (...). Powyższe transakcje na kwoty 10 000 zł i 2 000 zł zostały zrealizowane przez powoda w dniu 5 marca 2024 roku w drodze przelewów bankowych. Pożyczka miała zostać spłacona w 42 miesięcznych ratach. Każda z rat wynosiła 565 złotych. Termin płatności pierwszej raty przypadał na dzień 14 kwietnia 2024 roku, a ostatniej 14 września 2027 roku. W umowie wskazano, że jeśli pożyczkobiorca nie spłaci w terminie poszczególnych rat lub ich części lub innej kwoty związanej z umową, niespłacona kwota staje się zadłużeniem przeterminowanym. Od każdego przeterminowanego zadłużenia pożyczkodawca nalicza odsetki za opóźnienie za każdy dzień opóźnienia w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie (pkt 4.1 umowy). Pożyczka była także oprocentowana według stałej stopy procentowej w wysokości 18,403623% w skali roku. Pożyczkodawca mógł wypowiedzieć umowę w przypadku, gdy opóźnienie w płatności kwoty równej jednej racie (565 zł) przekroczy 30 dni. Wypowiedzenie umowy należało poprzedzić wezwaniem do zapłaty zaległości w terminie 7 dni od otrzymania wezwania. Pożyczkodawca był zobowiązany do zachowania trzydziestodniowego okresu wypowiedzenia warunków umowy. Zgodnie z treścią załącznika do wniosku o numerze (...) z dnia 4 marca 2024 roku o udzielenie pożyczki konsumenckiej w (...) S.A. prowizja pożyczkodawcy w wysokości 4 460,00 zł miała zostać przeznaczona na pokrycie kosztu prowadzenia działalności gospodarczej pożyczkodawcy w części przypadającej na koszt wynagrodzeń pracowników w wysokości 1 062,00 zł, pokrycie kosztu prowadzenia działalności gospodarczej pożyczkodawcy w części przypadającej na koszt działań marketingowych, takich jak koszty druków materiałów informacyjno-promocyjnych, koszty reklam produktowych w Internecie oraz prasie, koszty wdrożenia nowych produktów i narzędzi wspierających sprzedaż w wysokości 258,00 zł, pokrycie kosztu prowadzenia działalności gospodarczej pożyczkodawcy w części przypadającej na koszt utrzymania oraz obsługi systemów i infrastruktury teleinformatycznej w wysokości 54,00 zł, pokrycie kosztu prowadzenia działalności gospodarczej pożyczkodawcy w części przypadającej na koszt operacji bankowych oraz kosztów pocztowych w wysokości 70,00 zł, pokrycie kosztu prowadzenia działalności gospodarczej pożyczkodawcy w części przypadającej na koszt zużycia materiałów i energii, artykułów biurowych, środków czystości w wysokości 160,00 zł, pokrycie kosztu prowadzenia działalności gospodarczej pożyczkodawcy w części przypadającej na podatki i i daniny publiczne inne niż podatek dochodowy od osób prawnych w wysokości 80,00 zł, podatek dochodowy od osób prawnych w wysokości 631,00 zł a także marżę pożyczkodawcy w wysokości 2 145,00 zł stanowiącą kwotę wynagrodzenia pożyczkodawcy po odprowadzeniu podatku dochodowego, uwzględniającą koszty związane z monitoringiem i dochodzeniem spłat przeterminowanych zobowiązań oraz koszty związane z odpisami z tytułu nieściągalnych wierzytelności.
Umowa oraz wszelkie załączniki do niej zostały zawarte na wzorcu umownym wytworzonym przez pożyczkodawcę.
Dowód : umowa pożyczki gotówkowej nr (...) z dnia 5 marca 2025 roku - k. 5-7v, harmonogram spłat – k. 8, załącznik do wniosku o numerze (...) z dnia 4 marca 2024 roku o udzielenie pożyczki konsumenckiej w (...) S.A.- k. 9, oświadczenie pożyczkobiorcy o jego dochodach i stałych wydatkach gospodarstwa domowego – k. 9v, weksel - k. 12, deklaracja wekslowa – k. 13, pełnomocnictwo udzielone przez powoda K. G. – k. 48, dyspozycja wypłaty całkowitej kwoty pożyczki – k. 8v i 52, potwierdzenie dokonania przelewu na kwotę 10 000 zł – k. 50, potwierdzenie dokonania przelewu na kwotę 2 000 zł – k. 51, załącznik nr 4 – Dyspozycja dla Pracodawcy – k. 60, wzór formularza oświadczenia o odstąpieniu od umowy pożyczki – k. 61, zeznania świadka K. G. na rozprawie w dniu 4 sierpnia 2025 r. – k. 106-107, znacznik czasowy od 00:06:48 do 00:40:09
Zawarcie umowy pożyczki poprzedziło przeprowadzenie przez pozwanego analizy wniosku o udzielenie pożyczki oraz oświadczenia pozwanego o jego dochodach i stałych wydatkach gospodarstwa domowego, zgodnie z treścią którego dochód główny netto pozwanego wynosi 17 900 zł, zaś suma stałych wydatków wynosi 500 zł.
Dowód: oświadczenie pożyczkobiorcy o jego dochodach i stałych wydatkach gospodarstwa domowego – k. 9v, zeznania świadka K. G. na rozprawie w dniu 4 sierpnia 2025 r. – k. 106-107, znacznik czasowy od 00:06:48 do 00:40:09
Pozwany M. S. (1) zawarł w dniu 5 marca 2024 roku umowę nr (...) o dostęp do usług medycznych z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w W.. Pośrednikiem przy zawarciu umowy był powód – (...) Spółka Akcyjna w W.. Przed zawarciem umowy oferta dotycząca usług medycznych została pozwanemu przedstawiona telefonicznie przez powoda. Pozwany wyraził na zawarcie umowy zgodę poprzez podanie doradcy klienta kodu składającego się z sześciu cyfr z wiadomości SMS. Oferta dotycząca pakietu usług medycznych została wysłana także pozwanemu na jego adres e-mail. Przy zawarciu umowy z (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w W. pozwanego reprezentował K. G., który w imieniu powoda zawarł z pozwanym umowę pożyczki nr (...). Umowa przewidywała zapewnienie pakietu usług medycznych o nazwie Stomatologia (...). Zgodnie z umową o dostęp do usług medycznych, pozwany ma prawo dostępu do usług medycznych w okresie od 20 marca 2024 roku do 19 marca 2027 roku. Opłata za dostęp do usług medycznych wynosiła 2 000 zł, która miała zostać uiszczona jednorazowo w drodze przelewu na rachunek bankowy (...). Opłata ta została uiszczona na wskazany rachunek bankowy w dniu 5 marca 2024 roku z kwoty pożyczki udzielonej pozwanemu przez powoda na podstawie umowy nr (...). Zawarcie umowy o dostęp do usług medycznych uzależnione było od tego czy pozwany otrzyma pożyczkę.
Dowód: potwierdzenie zawarcia umowy o dostęp do usług medycznych – k. 53-54, broszura z ofertą (...) spółki z o.o. – k. 55-59, potwierdzenie dokonania przelewu na kwotę 2 000 zł – k. 51, zeznania świadka K. G. na rozprawie w dniu 4 sierpnia 2025 r. – k. 106-107, znacznik czasowy od 00:06:48 do 00:40:09, dyspozycja wypłaty całkowitej kwoty pożyczki – k. 8v i 52
Potwierdzenie zawarcia umowy o dostęp do usług medycznych zostało przesłane przez powoda do pozwanego wiadomością e-mail z dnia 5 marca 2024 roku. Wiadomość została wysłana na adres e-mail: (...) . Do wiadomości wysłanej pozwanemu załączono regulamin świadczenia usługi medycznej za pośrednictwem platformy (...) wraz z załącznikami do tego regulaminu. W § 1 regulaminu sformułowano definicje poszczególnych pojęć w nim użytych. Zgodnie z § 1 ust. 1 regulaminu, sprzedawcą jest (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W.. Zgodnie z § 1 ust. 2 regulaminu partner to podmiot uprawniony do zawierania umowy o dostęp do usług medycznych w imieniu sprzedawcy na podstawie odrębnej umowy zawartej ze sprzedawcą. Zgodnie z § 1 ust. 4 umowy klient lub pacjent to osoba fizyczna, która ukończyła 18 lat i nie została pozbawiona zdolności do czynności prawnej w tym również osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, która korzysta z dostępu do usług medycznych. Pacjentem może być osoba niepełnoletnia lub nieposiadająca pełnej zdolności do czynności prawnych, w zakresie w jakim jest reprezentowana przez przedstawiciela ustawowego. Zgodnie z § 1 ust. 6 regulaminu, pakiet usług to pakiet określający liczbę, zakres i rodzaj usług medycznych, z których klient może skorzystać w okresie ważności usługi za pośrednictwem Platformy (...). Rodzaje pakietów usług określa załącznik nr 1 do regulaminu. Zgodnie z § 1 ust. 8 potwierdzenie zawarcia umowy to indywidualne potwierdzenie zawarcia umowy sprzedaży usług medycznych, wskazujące w szczególności zakres usług medycznych, dane pacjenta, cenę oraz okres ważności usługi. Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 regulaminu, umowa o dostęp do usług medycznych zawierana jest:
a) poprzez złożenie przez klienta i partnera własnoręcznych podpisów na dokumencie potwierdzenia zawarcia umowy stanowiącym indywidualne potwierdzenie zawarcia umowy, lub
b) poprzez złożenie przez klienta oświadczenia woli na stronie internetowej partnera i wygenerowaniu potwierdzenia zawarcia umowy stanowiącego indywidualne potwierdzenie zawarcie umowy, które to oświadczenie zostanie potwierdzone kodem sms wygenerowanym
przez klienta w aplikacji internetowej partnera lub
c) poprzez złożenie przez klienta oświadczeń woli w formie głosowej w trakcie rozmowy telefonicznej konsultanta działającego w imieniu partnera z klientem i wygenerowaniu potwierdzenia zawarcia umowy, które to oświadczenia zostaną przez klienta potwierdzone łącznie jednym jednorazowym unikatowym kodem sms wygenerowanym dla klienta przez Partnera.
Zgodnie z § 2 ust. 2 regulaminu, umowa o dostęp do usług medycznych zawierana jest na okres wskazany w potwierdzeniu zawarcia umowy zgodnie z zakupionym przez klienta pakietem usług.
Zgodnie z § 2 ust. 6 regulaminu, zawarcie umowy o dostęp do usług medycznych następuje po zapoznaniu się i zaakceptowaniu przez klienta postanowień regulaminu. Zgodnie z § 2 ust. 7 regulaminu, zawarcie umowy o dostęp do usług medycznych potwierdzane jest potwierdzeniem zawarcia umowy. Zgodnie z § 2 ust. 8 regulaminu, w ramach umowy o dostęp do usług medycznych klient uzyskuje możliwość korzystania z usług medycznych poprzez platformę (...) na zasadach określonych w regulaminie, zgodnie z wybranym pakietem usług przez okres ważności usługi. Świadczenie usług medycznych odbywa się za pośrednictwem platformy (...) (§ 3 ust. 1 regulaminu).
Zgodnie z § 6 ust. 1 regulaminu, w przypadku zawarcia Umowy poza lokalem przedsiębiorstwa sprzedawcy zgodnie z ustawą z dnia 30 maja 2014 r. o Prawach Konsumenta (Dz.U. z 2020 r. poz. 287 z późn. zm.), klient będący konsumentem w rozumieniu przepisów ustawy Kodeks Cywilny może odstąpić od umowy bez podania przyczyny w ciągu 14 dni od daty zawarcia umowy, z uwzględnieniem postanowień art. 29 ustawy o Prawach konsumenta. W tym celu klient powinien złożyć oświadczenie o odstąpieniu od umowy, np. zgodne ze wzorem przekazanym mu przy zawarciu umowy, stanowiący załącznik nr 3 do regulaminu.
Zgodnie z § 7 ust. 2 regulaminu, klient może wypowiedzieć Umowę ze skutkiem natychmiastowym za pisemnym poinformowaniem Sprzedawcy, w przypadku stwierdzenia naruszenia przez Sprzedawcę lub Usługodawcę Umowy, pod warunkiem wcześniejszego wezwania Sprzedawcy lub Usługodawcy do prawidłowego wykonania Umowy i wyznaczenia mu w tym celu dodatkowego terminu, nie krótszego niż 14 dni oraz w pozostałych przypadkach wynikających z mających zastosowanie przepisów prawa.
W załączniku nr 1 do regulaminu świadczenia usług określony został wykaz pakietów usług medycznych. Pakiet wybrany przez pozwanego, (...) Stomatologia 2 obowiązywał przez okres 36 miesięcy, a cena ofertowa brutto za pakiet wynosiła 2 000 zł.
Dowód: wiadomość e-mail z dnia 5 marca 2024 – k. 85, regulamin świadczenia usługi medycznej za pośrednictwem Platformy (...) wraz z załącznikami – k. 86-95v, zeznania świadka K. G. na rozprawie w dniu 4 sierpnia 2025 r. – k. 106-107, znacznik czasowy od 00:06:48 do 00:40:09
Pozwany nie odstąpił od zawartej z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w W. umowy o dostęp do usług medycznych.
Bezsporne
Zabezpieczenie zapłaty kwot należnych z tytułu umowy pożyczki stanowił weksel własny in blanco (załącznik nr 2 do umowy) wraz z deklaracją wekslową (załącznik nr 3 do umowy). Zgodnie z treścią deklaracji wekslowej, została ona wystawiona przez pozwanego na zabezpieczenie zwrotu całego zadłużenia z tytułu pożyczki udzielonej przez (...) S.A. w W. na podstawie umowy pożyczki gotówkowej nr (...) z dnia 4 marca 2024 roku, na które składają się całkowita kwota do zapłaty w wysokości 23 730 zł oraz należne maksymalne odsetki za opóźnienie, liczone zgodnie z art. 481 § 2 1 k.c. za każdy dzień opóźnienia w płatności każdej z rat za każdy dzień opóźnienia w płatności każdej z rat. Pozwany w deklaracji wekslowej upoważnił pożyczkodawcę do wypełnienia stanowiącego załącznik do deklaracji weksla in blanco na sumę odpowiadającą jego zadłużeniu wobec pożyczkodawcy wynikającemu z umowy pożyczki. Zgodnie z treścią deklaracji wekslowej, pożyczkodawca miał prawo uzupełnić weksel oraz dochodzić na tej podstawie zobowiązania przed sądem:
a) gdy opóźnienie w płatności kwoty równej wartości jednej pełnej raty przekroczy 30 dni, po uprzednim wezwaniu pozwanego do zapłaty zaległości w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania,
b) w razie złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy pożyczki i w przypadku braku zaksięgowania zwrotu środków z tytułu pożyczki w terminie 30 dni od dnia złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy lub odsetek dziennych od tej kwoty oraz upływu 7 dni od wezwania pozwanego przez pożyczkodawcę do zapłaty należnych pożyczkodawcy środków.
Bezsporne, a nadto dowód : weksel - k. 12, deklaracja wekslowa – k. 13
Drugim zabezpieczeniem zapłaty kwot należnych z tytułu umowy pożyczki była stanowiąca załącznik nr 4 dyspozycja dla pracodawcy podpisana przez pozwanego. Zgodnie z treścią dyspozycji, pozwany wniósł o dokonywanie potrąceń z jego wynagrodzenia za pracę zobowiązań z tytułu pożyczki udzielonej na podstawie umowy pożyczki gotówkowej nr (...). Potrącenia mogły następować na pisemne wezwanie pracodawcy do spłaty zobowiązania przez powoda.
Dowód : załącznik nr 4 – Dyspozycja dla Pracodawcy – k. 60
Pozwany nie dokonał żadnych spłaty na poczet pożyczki udzielonej na podstawie umowy z dnia 5 marca 2024 roku nr (...).
Bezsporne, a nadto dowód: wykaz operacji finansowych na koncie rozliczeniowym klienta – k. 10
Wobec opóźnienia w spłacie należności powód pismem z dnia 15 maja 2024 roku wezwał pozwanego do zapłaty. Wezwanie okazało się bezskuteczne. Następnie pismem z dnia 13 czerwca 2024 roku powód wypowiedział M. S. (1) umowę pożyczki z zachowaniem trzydziestodniowego okresu wypowiedzenia oraz wezwał pozwanego do wykupu wystawionego weksla tj. do zapłaty kwoty 23 761,35 złotych, na którą składała się kwota niespłaconej pożyczki w wysokości 23 730 zł oraz umowne odsetki z tytułu braku spłaty rat w terminie za każdy dzień zwłoki w wysokości 31,35 zł.
Dowód : pismo z dnia 15 maja 2024 roku – k. 11, potwierdzenie doręczenia pisma z dnia 15 maja 2024 roku – k. 44, pismo z dnia 13 czerwca 2024 roku – k. 14, potwierdzenie doręczenia pisma z dnia 13 czerwca 2024 roku – k. 46, zestawienie odsetek dziennych – k. 42
Sąd zważył, co następuje:
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów przedłożone przez powoda oraz zeznania świadka K. G.. Dokumentom tym Sąd w pełni dał wiarę, a ich prawdziwość nie została skutecznie zakwestionowana przez pozwanego. Pozwany nie podniósł żadnych rzeczowych, konkretnych argumentów, które mogłyby poddać w wątpliwość dowody zaproponowane przez powoda. Pozwany nie zaproponował także żadnych własnych dowodów poza dowodem z zeznań świadka K. G., doradcy klienta powoda. Z dokumentów przedstawionych przez powoda wynika logiczny stan faktyczny oraz ciąg kolejno następujących po sobie wydarzeń – zawarcie umowy pożyczki, ustanowienie zabezpieczeń spłaty pożyczki, wypłata środków, wystawienie weksla in blanco, niedokonywanie przez pozwanego spłaty pożyczki zgodnie z harmonogramem, wezwanie do zapłaty zaległych rat pożyczki, wypowiedzenie umowy pożyczki wraz z wezwaniem do wykupu weksla. Przedstawione przez powoda dowody z dokumentów wskazują także na procedurę zawarcia przez pozwanego z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w W. umowy o dostęp do usług medycznych. Powód pełnił rolę pośrednika przy zawarciu tejże umowy, wobec czego okoliczność, że dysponuje pełną wiedzą na temat okoliczności zawarcia umowy oraz dokumentacją potwierdzającą jej zawarcie i wskazującą na warunki umowy nie budzi wątpliwości sądu.
Dokonując oceny zeznań świadka K. G., Sąd obdarzył wiarą zeznania w takim zakresie w jakim korespondowały z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, w tym zwłaszcza dowodami z dokumentów. Dokumenty złożone przez powoda w postaci umowy pożyczki wraz z załącznikami, potwierdzenia zawarcia umowy o dostęp do usług medycznych, wydruku wiadomości e-mail z dnia 5 marca 2024 roku i Regulaminu świadczenia usługi medycznej za pośrednictwem Platformy (...) zasadniczo potwierdzają i uzupełniają zeznania świadka. Świadek K. G. jest doradcą klienta (...) S.A. w W. i posiadał wiedzę w zakresie procesu zawierania umowy pożyczki. Z zeznań świadka wynikało, że oferta dotycząca usług medycznych jest przedstawiana telefonicznie. Natomiast do zawarcia umowy o umowy o dostęp do usług medycznych konieczne jest podanie doradcy klienta przez klienta sześciocyfrowego kodu z wiadomości SMS. Świadek zeznał również, że to czy klient otrzyma pożyczkę zależy od zawarcia przez niego umowy o dostęp do usług medycznych. W przeważającej mierze zeznania świadka były jednak dowodem nieprzydatnym dla ustalenia istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy faktów. Świadek bowiem nie pamiętał okoliczności, w których nastąpiło zawarcie umowy pożyczki z pozwanym. Jest to zresztą w pełni zrozumiałe – świadek zeznał, że zawiera w imieniu powoda przeciętnie około 30 umów miesięcznie, wobec czego trudno oczekiwać, że będzie pamiętał szczegóły umowy zawartej blisko półtora roku przed dniem złożenia zeznań.
Na wstępie należy podkreślić, że zgodnie z art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. i art. 227 k.p.c., w procesie cywilnym strony mają obowiązek przedstawiania twierdzeń i dowodów na okoliczności (fakty) mające dla rozstrzygnięcia sprawy znaczenie istotne. Powód ma obowiązek wykazania faktów uzasadniających jego roszczenie (tworzących jego prawo podmiotowe). Obowiązkiem jego przeciwnika procesowego (pozwanego) jest natomiast udowodnienie stawianych zarzutów oraz faktów tamujących (niweczących) roszczenie powoda.
Należy zresztą zauważyć, że pozwany na rozprawie w dniu 27 marca 2025 roku oświadczył, że stan faktyczny pomiędzy stronami nie jest sporny, lecz sporny jest sposób naliczania opłat, prowizji i bezpodstawne zdaniem pozwanego wypowiedzenie umowy.
Powód wytoczonym w niniejszej sprawie powództwem dochodził od pozwanego kwoty 23 761,35 zł z umownymi odsetkami w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 14 lipca 2024 roku do dnia zapłaty. Powód odpowiedzialności pozwanego z tytułu zapłaty dochodzonego roszczenia upatrywał w odpowiedzialności wekslowej więc podstawę żądania pozwu stanowiły przepisy ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 282 ze zm.). Warunki formalne jakie powinien spełniać weksel uregulowane zostały w art. 101 ustawy Prawo wekslowe. Z treści wystawionego w sprawie weksla (k. 12) wynika, że zawiera on wszelkie elementy niezbędne i spełnia wymogi formalne przewidziane prawem wekslowym, a zatem należało uznać go za ważny i na jego podstawie strona pozwana co do zasady może ponosić odpowiedzialność jako wystawca weksla (art. 9 ustawy Prawo wekslowe). Kwota wpisana w wekslu, czyli 23 761,35 zł odpowiada sumie całkowitej kwoty do zapłaty wynikającej z umowy pożyczki nr (...) z dnia 5 marca 2024 roku oraz odsetek za opóźnienie z tytułu braku spłaty rat w terminie za każdy dzień zwłoki w wysokości 31,35 zł. Powód naliczył odsetki za opóźnienie w wysokości maksymalnych odsetek za opóźnienie od kwoty 565 zł od dnia 15 kwietnia 2024 roku do dnia 13 czerwca 2024 roku oraz od kwoty 565 zł od dnia 15 maja 2024 roku do dnia 13 czerwca 2024 roku.
Na tle poczynionych ustaleń faktycznych nie było wątpliwości, iż strony łączyła umowa o kredyt konsumencki w rozumieniu art. 720 § 1 k.c. oraz art. 3 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (T.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 1497 ze zm., dalej: u.k.k.). Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim w art. 3 ust. 1 stanowi, iż przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550,00 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Natomiast wedle przepisu art. 3 ust. 2 pkt 1 wskazanej ustawy, za umowę o kredyt konsumencki uważa się również umowę pożyczki. Zgodnie z art. 720 § 1 k.c., przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Zgodnie z art. 22 1 k.c. za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Odnosząc powyższe do niniejszej sprawy należy wskazać, że pozwany zawarła przedmiotową umowę jako konsument. Z materiału dowodowego nie wynikało, by przedmiotowa umowa wiązała się z jakąkolwiek działalnością gospodarczą pozwanego, czy też była zawarta na potrzeby działalności zawodowej, wobec czego należy przyjąć, że pozwany w umownym stosunku pożyczki jest konsumentem.
Na podstawie umowy pożyczki gotówkowej nr (...) z dnia 4 marca 2024 roku powód udzielił pozwanemu pożyczki gotówkowej w kwocie 17 400 zł na którą składała się całkowita kwota pożyczki udostępniona pozwanemu przez powoda w wysokości 12 000 zł oraz kredytowane koszty pożyczki w wysokości 5 400 zł. Odnosząc się do zarzutu pozwanego zawartego w sprzeciwie od nakazu zapłaty, że pozwany nie otrzymał na swój rachunek bankowy kwoty 12 000 zł wskazać należy, że pozwany zawarł również umowę o dostęp do usług medycznych z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w W.. Z potwierdzenia zawarcia umowy o dostęp do usług medycznych nr (...) wynika, że opłata za dostęp do usług medycznych wyniosła 2 000 zł. Powód wypłacił całkowitą kwotę pożyczki zgodnie z dyspozycją wystawioną przez pozwanego w dniu 4 marca 2024 roku, co potwierdzają przedłożone przez powoda potwierdzenia przelewów. Z analizy dyspozycji wypłaty całkowitej kwoty pożyczki wystawionej przez pozwanego wynika, że udostępnione mu środki miały zostać wypłacone przez powoda w ten sposób, że kwota 10 000 zł powinna zostać przelana na rachunek bankowy powoda, natomiast kwota 2000 zł powinna zostać przelana na rachunek bankowy podany przez (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. w potwierdzeniu zawarcia umowy o dostęp do usług medycznych na poczet umowy nr (...), a więc w istocie na pokrycie całej opłaty za dostęp do usług medycznych. W potwierdzeniu zawarcia umowy o dostęp do usług medycznych wskazano, że sposób uiszczenia opłaty to jednorazowy przelew na rachunek bankowy o numerze (...). W punkcie 2 dyspozycji wypłaty całkowitej kwoty pożyczki podpisanej przez pozwanego wyraźnie wskazano, że kwota przelewu 2 000 zł ma zostać wypłacona na rachunek bankowy prowadzony przez (...) Bank (...) S.A. o numerze (...) tytułem: umowa pożyczki (...) na poczet umowy nr: (...). W tytule przelewu pozwany wskazał więc numer umowy o dostęp do usług medycznych zawartej z (...) spółką z o.o. w W. – (...). Pozwany na etapie zawarcia umowy pożyczki miał zatem świadomość ile wynosi całkowita kwota pożyczki i w jaki sposób zostanie wypłacona, ponieważ sam zlecił taki sposób wypłaty zgodnie z dyspozycją wypłaty stanowiącą załącznik do umowy pożyczki.
Pozwany kwestionował zawarcie umowy o dostęp do usług medycznych z J. (...) W.. Z materiału dowodowego zaoferowanego przez pozwanego, jak również po części z zeznań świadka K. G. wynikało, że umowa o świadczenie usług medycznych została zawarta. Pozwany otrzymał wiadomością e-mail potwierdzenie zawarcia umowy o dostęp do usług medycznych (...) w dniu zawarcia zarówno tej umowy, jak i umowy pożyczki. To na pozwanym w tej sytuacji spoczął ciężar dowiedzenia, że takiej umowy nie zawarł. Pozwany ciężarowi temu jednak nie sprostał. Sąd uznał też, że pozwany zawarł tę umowę świadomie. Dla jej zawarcia konieczne było bowiem podanie przez pozwanego pracownikowi powoda sześciocyfrowego kodu otrzymanego w wiadomości SMS. Ten sposób zawarcia umowy przewiduje § 2 pkt 1 lit. b Regulaminu świadczenia usługi medycznej za pośrednictwem Platformy (...). Zgodnie z jego treścią umowa o dostęp do usług medycznych zawierana jest poprzez złożenie przez klienta oświadczenia woli na stronie internetowej partnera i wygenerowaniu potwierdzenia zawarcia umowy stanowiącego indywidualne potwierdzenie zawarcie umowy, które to oświadczenie zostanie potwierdzone kodem sms wygenerowanym przez klienta w aplikacji internetowej partnera. Partnerem tym (zgodnie z definicją zawartą w § 1 pkt 2 Regulaminu świadczenia usługi medycznej za pośrednictwem Platformy (...)) był powód. Należy zauważyć także, że zgodnie z § 2 pkt 6 regulaminu, zawarcie umowy o dostęp do usług medycznych następuje po zapoznaniu się i zaakceptowaniu przez klienta postanowień regulaminu. Zawarcie umowy o dostęp do usług medycznych z pozwanym zostało potwierdzone potwierdzeniem zawarcia umowy zgodnie z § 2 pkt 7 regulaminu. Nie było także podstaw, by twierdzić, że brak było możliwości wypowiedzenia tejże umowy. Z § 6 regulaminu świadczenia usługi medycznej za pośrednictwem Platformy (...) wynika, że pozwany mógł odstąpić od umowy w terminie 14 dni od daty zawarcia umowy poprzez złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy. Pozwany wskazywał też, że sposób zawarcia umowy wprowadził go w błąd i nie miał możliwości prawidłowego rozeznania się w sytuacji, ale na te okoliczności także nie przedstawił żadnych dowodów, zaś dowody zgromadzone w toku postępowania pierwszoinstancyjnego przeczą jego twierdzeniom. Brak było również podstaw, by uznać, że umowa o dostęp do usług medycznych była fikcyjna. W regulaminie świadczenia usługi medycznej za pośrednictwem Platformy (...) wymieniono warunki świadczenia usług medycznych za pośrednictwem Platformy (...) (§ 3 i 4 regulaminu), a także zakres świadczeń przysługujących pozwanemu w ramach wybranego przez niego pakietu usług medycznych (załącznik nr 1 do regulaminu). Pozwany nie przedstawił ani dowodów ani nawet twierdzeń, które wskazywałyby, że nie mógłby korzystać z usług oferowanych przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w W. w ramach zawartej z tym podmiotem umowy o dostęp do usług medycznych. Nie było także podstaw, by uznać, że skorzystanie przez pozwanego z usługi dodatkowej w postaci zawarcia umowy o dostęp do usług medycznych stanowiło obligatoryjny element umowy pożyczki, warunkujący uzyskanie pożyczki. Okoliczność taka nie wynika z treści umowy pożyczki, w której postanowieniach umowa o dostęp do usług medycznych w ogóle nie jest wspomniana. Umowa o dostęp do usług medycznych wskazana jest tylko w jednym dokumencie stanowiącym załącznik do umowy pożyczki - w dyspozycji wypłaty całkowitej kwoty pożyczki złożonej przez pozwanego, w której pozwany poprosił o wypłacenie kwoty 2 000 zł tytułem umowy pożyczki (...) na poczet umowy nr (...). Fakt, że pozwany nie wiedział co składa się na roszczenie powoda, w jaki sposób została rozdysponowana kwota 2 000 zł z udzielonej mu pożyczki, ani że zawarł umowę o dostęp do usług medycznych wskazuje na dużą niedbałość pozwanego, o czym zresztą świadczy fakt, iż nie zapoznał się z postanowieniami umowy przed jej zawarciem.
Pozwany podniósł również zarzut, że wypowiedzenie umowy pożyczki było bezpodstawne. Jak wynika z punktu 8.1 umowy pożyczki, powód mógł wypowiedzieć umowę w przypadku gdy opóźnienie w płatności kwoty równej jednej racie przekroczy 30 dni, po uprzednim wezwaniu pożyczkobiorcy do zapłaty zaległości w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania. Powód był uprawniony do wezwania pozwanego do zapłaty na piśmie na adres wskazany we wniosku kredytowym lub inny wskazany przez niego adres. Powód był zobowiązany do zachowania 30 dniowego okresu wypowiedzenia warunków umowy. W ocenie Sądu zarzut pozwanego jest niezasadny. Pozwany nie dokonał żadnej spłaty na poczet pożyczki. Była to okoliczność bezsporna pomiędzy stronami. W związku z tym powód pismem z dnia 15 maja 2024 roku, nadanym 16 maja 2024 roku i zaadresowanym na adres zamieszkania pozwanego wskazany w umowie pożyczki, wezwał pozwanego do zapłaty zaległych dwóch rat pożyczki w terminie 7 dni od otrzymania pisma. Wezwanie do zapłaty, pomimo podwójnego awizowania korespondencji nie zostało podjęte przez pozwanego. W dniu 6 czerwca 2024 roku nastąpił zwrot korespondencji do powoda. Następnie pismem z dnia 13 czerwca 2024 roku, nadanym 14 czerwca 2024 roku i zaadresowanym na adres zamieszkania pozwanego, powód wypowiedział pozwanemu umowę pożyczki i wezwał go do wykupu weksla z zachowaniem trzydziestodniowego terminu wypowiedzenia. Wypowiedzenie umowy wraz z wezwaniem do wykupu weksla, pomimo podwójnego awizowania korespondencji nie zostało podjęte przez pozwanego. W dniu 5 lipca 2024 roku nastąpił zwrot korespondencji do powoda. Należy przy tym zauważyć, że pozwany nie zakwestionował faktu doręczenia mu wypowiedzenia umowy wraz z wezwaniem do wykupu weksla – na rozprawie w dniu 27 marca 2025 roku oświadczył, że raczej je otrzymał. W świetle powyższych okoliczności Sąd uznał, że wypowiedzenie umowy przez powoda zostało dokonane prawidłowo. Powód w wystarczającym stopniu udowodnił fakt doręczenia pozwanemu wezwania do zapłaty poprzedzającego wypowiedzenie, jak również samego wypowiedzenia umowy wraz z wezwaniem do wykupu weksla.
Stosownie do art. 385 1 § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.
Przepis ten stanowi implementację dyrektywy 93/13/EWG (dalej jako: dyrektywa) i pozostaje w ścisłym związku z przepisami dyrektywy. Stosowanie przywołanego przepisu wymaga zastosowania wykładni prounijnej, zgodnej z celem i funkcją dyrektywy oraz z uwzględnieniem dorobku orzeczniczego (...). W preambule powyższej dyrektywy wyraźnie wskazano, że Państwa Członkowskie powinny zapewnić, aby nieuczciwe warunki nie były zamieszczane w umowach zawieranych przez sprzedawców lub dostawców z konsumentami oraz, jeżeli jednak takie warunki zostają w nich zawarte, aby nie były one wiążące dla konsumenta, oraz zagwarantować, żeby umowa obowiązywała strony zgodnie z zawartymi w niej postanowieniami, pod warunkiem że po wyłączeniu z umowy nieuczciwych warunków może ona nadal obowiązywać.
Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 i 2 dyrektywy:
1. Warunki umowy, które nie były indywidualnie negocjowane, mogą być uznane za nieuczciwe, jeśli stoją w sprzeczności z wymogami dobrej wiary, powodują znaczącą nierównowagę wynikających z umowy, praw i obowiązków stron ze szkodą dla konsumenta.
2. Warunki umowy zawsze zostaną uznane za niewynegocjowane indywidualnie, jeżeli zostały sporządzone wcześniej i konsument nie miał w związku z tym wpływu na ich treść, zwłaszcza jeśli zostały przedstawione konsumentowi w formie uprzednio sformułowanej umowy standardowej.
Fakt, że niektóre aspekty warunku lub jeden szczególny warunek były negocjowane indywidualnie, nie wyłącza stosowania niniejszego artykułu do pozostałej części umowy, jeżeli ogólna ocena umowy wskazuje na to, że została ona sporządzona w formie uprzednio sformułowanej umowy standardowej.
Jeśli sprzedawca lub dostawca twierdzi, że standardowe warunki umowne zostały wynegocjowane indywidualnie, ciężar dowodu w tym zakresie spoczywa na nim.
Natomiast art. 6 ust. 1 dyrektywy stanowi, że Państwa Członkowskie stanowią, że na mocy prawa krajowego nieuczciwe warunki w umowach zawieranych przez sprzedawców lub dostawców z konsumentami nie będą wiążące dla konsumenta, a umowa w pozostałej części będzie nadal obowiązywała strony, jeżeli jest to możliwe po wyłączeniu z niej nieuczciwych warunków.
Zgodnie z treścią art. 7 ust. 1 dyrektywy zarówno w interesie konsumentów, jak i konkurentów państwa członkowskie zapewnią stosowne i skuteczne środki mające na celu zapobieganie stałemu stosowaniu nieuczciwych warunków w umowach zawieranych przez sprzedawców lub dostawców z konsumentami.
Zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości UE z 7 listopada 2019 roku, w sprawie C-419/18, sposób zabezpieczenia wierzytelności konsumenckich leży ze swojej istoty poza zakresem objętym harmonizacją w prawie UE. Dopuszczalność stosowania weksla in blanco jako formy zabezpieczenia roszczeń konsumenckich należy więc do domeny prawa krajowego. Nie ma więc co do zasady przeszkód w stosowaniu weksla, jako sposobu zabezpieczenia roszczeń przysługujących wobec konsumentów. O ile jednak dopuszczalność posłużenia się wekslem in blanco pozostaje poza zakresem prawa UE, o tyle sama umowa wyznaczająca stosunek podstawowy mieści się w ramach ogólnego mechanizmu kontroli abuzywności. Dotyczy to także postanowień zobowiązujących konsumenta do wystawienia weksla in blanco oraz klauzul zawartych w porozumieniu wekslowym, bowiem postanowienia tego rodzaju nie określają głównego przedmiotu umowy, czyli świadczenia stron ani relacji ceny i wynagrodzenia do dostarczanych w zamian towarów i usług, w rozumieniu art. 4 ust. 2 dyrektywy 93/13. Sądy mogą zatem dokonywać ich kontroli z zastosowaniem testu abuzywności. Oznacza to, że choć samo posłużenie się wekslem nie może być przedmiotem kontroli w ramach prawa UE, to sąd może uznać za bezskuteczne wobec konsumenta klauzule, które stanowiły podstawę wystawienia weksla. W praktyce oznacza to utratę tytułu do posłużenia się wekslem przeciwko konsumentowi - a tym samym faktyczny brak możliwości skorzystania z weksla jako sposobu zabezpieczenia roszczenia. Zatem, jeżeli w materiale sprawy znajduje się dokument umowy konsumenckiej, to sąd krajowy ma obowiązek dokonać kontroli abuzywności z urzędu, natomiast gdy sąd nie ma do dyspozycji umowy konsumenckiej zawartej w konkretnej sprawie, to ma on obowiązek dokonania we własnym zakresie ustaleń co do faktów sprawy (zob. wyrok (...) z dnia 7 listopada 2019 r. w sprawie C-419/18, (...) S.A. w B. przeciwko B. W. i in., LEX Nr 2735813, wyrok (...) z 13 września 2018 r., C-176/17, (...) S.A. w B. przeciwko M. W., (...) 2018, nr 9, poz. I-711). Sąd może zażądać przedstawienia przez strony dokumentów koniecznych do ustalenia treści umowy konsumenckiej celem zbadania z urzędu stosunku podstawowego w kontekście przepisów ustawy o kredycie konsumenckim oraz przepisów kodeksu cywilnego, przede wszystkim art. 58 k.c., a także art. 385 1 k.c., tj. w kontekście poprawności jednoznacznie sformułowanych postanowień określających główne świadczenia stron oraz tych postanowień, na których treść konsument miał rzeczywisty wpływ, co musi zostać wykazane przez stronę, która się gotowymi formularzami umów posługuje.
Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd zobligowany był, aby z urzędu skontrolować treść postanowień umowy pożyczki w świetle regulacji art. 385 1 k.c. W szczególności Sąd uprawniony był poczynić dodatkowe ustalenia (ponad zakres zawartych w pozwie twierdzeń), na podstawie przedstawionych przez powoda dowodów, celem zweryfikowana uczciwości postanowień umowy pożyczki zawartej z pozwanym. Ponadto Sąd z urzędu zobowiązany był zbadać czy zapisy umowne nie pozostają w sprzeczności z ustawą bądź nie mają na celu obejścia ustawy (art. 58 § 1 i 3 k.c.). Obowiązkiem Sądu było zbadanie z urzędu warunków umowy, zawartej pomiędzy przedsiębiorcą, a konsumentem celem ustalenia, czy postanowienia uzgodnione między stronami mają abuzywny charakter. Ponadto Sąd z urzędu zobowiązany był zbadać czy zapisy umowne nie pozostają w sprzeczności z ustawą bądź nie mają na celu obejścia ustawy (art. 58 § 1 i 3 k.c.).
Oceniając zawartą przez strony umowy, a zwłaszcza zapisy traktujące o zobowiązaniu do zapłaty opłaty prowizyjnej, Sąd miał na uwadze przywołane wyżej przepisy art. 385 1 k.c., dyrektywy, orzecznictwo (...) oraz sądów powszechnych w tym Sądu Okręgowego w Toruniu, z którego wynika, że koszty pożyczki powinny znajdować swoje odzwierciedlenie w rzeczywiście ponoszonych przez pożyczkodawcę kosztach. Ciężar dowodu w tym zakresie spoczywał na pożyczkodawcy. W przypadku, gdy ekwiwalentność prowizji nie zostanie wykazana, uznać należy, że postanowienia jej dotyczące stanowią klauzulę niedozwoloną, jako nieuzgodnione indywidualnie i kształtujące prawa oraz obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interes (art. 385 1 k.c.). Zarazem mogą zostać uznane za zmierzające do obejścia prawa – przepisów regulujących wysokość odsetek maksymalnych.
Wypada zauważyć, że w wyroku (...) z dnia 3 września 2020 r. w sprawach połączonych (...) i in. (...) S.A. przeciwko QJ i BW, Trybunał odniósł się do relacji między art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim a dyrektywą i postanowieniami kodeksu cywilnego. Trybunał podkreślił, że przepis krajowy, taki jak art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim, nie wydaje się sam w sobie określać praw i obowiązków stron umowy, lecz poprzestaje na ograniczeniu ich swobody ustalenia pozaodsetkowych kosztów kredytu powyżej pewnego poziomu i w żaden sposób nie stoi na przeszkodzie temu, aby sąd krajowy sprawdził, czy takie ustalenie ma ewentualnie nieuczciwy charakter poniżej określonego prawnie pułapu (tezy 58-63). Ponadto, Trybunał podkreślił, że zapłata prowizji nie stanowi jednego z głównych świadczeń stron umowy pożyczki, w rozumieniu art. 4 ust.2 dyrektywy. Wysokość tego świadczenia podlega zatem ocenie z perspektywy art. 385 ( 1) k.c. i może zostać uznana za niewiążącą, nie wpływa jednak na ważność całej umowy pożyczki (tezy 64 -69). Oceniając podobne jak w sprawie niniejszej postanowienia umowne dot. prowizji i opłaty przygotowawczej, Trybunał podkreślił, że przedsiębiorca nie jest zobowiązany do wyszczególnienia charakteru każdej usługi świadczonej w zamian za koszty, które obciążają konsumenta na podstawie postanowień umowy, takie jak 'prowizja' czy 'opłata przygotowawcza'. Niemniej jednak, aby spełnić wymóg przejrzystości, musi zaistnieć sytuacja, w której charakter faktycznie świadczonych usług da się w sposób racjonalny zrozumieć lub wywieść z całej umowy. Ponadto konsument musi być w stanie sprawdzić, czy te różne koszty lub usługi, za które stanowią one zapłatę, nie nakładają się na siebie (wyrok z dnia 3 października 2019 r., K. i C. Bank, (...), (...), pkt 43). Stwierdził, że, jeśli chodzi o koszty zatytułowane 'opłata przygotowawcza' i 'prowizja', pozwany konsument mógł zasadnie sobie zadać pytanie zarówno co do świadczeń, z tytułu których należały się te opłaty, jak i ewentualnego nakładania się ich na siebie. Po pierwsze bowiem, umowa zawierała dwie klauzule przewidujące koszty administracyjne, zatytułowane odpowiednio 'opłata przygotowawcza' i 'prowizja', które obie sugerują, że chodzi o kwoty podlegające zapłacie za udzielenie kredytu.
Dokonując analizy postanowień umowy Sąd miał na względzie, iż postanowienia umowne dotyczące prowizji nie dotyczą głównych świadczeń stron umowy pożyczki. Za postanowienia określające główne świadczenia stron każdej umowy uznać należy bowiem jedynie, takie elementy konstrukcyjne umowy, bez których uzgodnienia nie doszłoby do jej zawarcia - czyli tzw. essentialia negotii. W przypadku umowy pożyczki są to: zobowiązanie pożyczkodawcy do przeniesienia na własność pożyczkobiorcy pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku oraz zobowiązanie pożyczkobiorcy do zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo tej samej ilości rzeczy tego samego gatunku oraz jakości. Natomiast postanowienia określające wysokość kosztów dodatkowych związanych z udzieleniem pożyczki i jej obsługą, do poniesienia których zobowiązany jest pożyczkobiorca, nie mogą zostać uznane za postanowienia określające główne świadczenia stron, gdyż nie warunkują one bytu umowy pożyczki.
Przesądziwszy powyższe, Sąd doszedł do przekonania, że zastrzeżone w umowie, z której roszczenie swoje wywodził powód, pozaodsetkowe koszty pożyczkodawcy nie kształtują w rażąco niekorzystny sytuacji pożyczkobiorcy.
Należy zwrócić uwagę, że łączna kwota kosztów pozaodsetkowych (5 400 złotych), którymi został obciążony pozwany w umowie pożyczki, nie przekraczała limitu określonego w art. 36a ust. 2 u.k.k. Zgodnie z art. 36a ust. 2 u.k.k., pozaodsetkowe koszty kredytu nie mogą być wyższe od 45% całkowitej kwoty kredytu. W przypadku umowy pożyczki łączącej powoda z pozwanym pozaodsetkowe koszty pożyczki mieściły się w limicie określonym przez ustawodawcę (maksymalne pozaodsetkowe koszty kredytu wynosiły 5 434,52 zł). Sposób obliczania pozaodsetkowych kosztów kredytu dla kredytów o okresie spłaty nie krótszym niż 30 dni oblicza się według wzoru określonego w art. 36a ust. 1 u.k.k. Celem wprowadzenia tej regulacji jest zwiększenie ochrony konsumentów przed nakładaniem na nich przez instytucje udzielające kredytów i pożyczek nieuzasadnionych kosztów. Należy pamiętać o tym, że z dniem 18 grudnia 2022 r. ustawa o kredycie konsumenckim została znowelizowana m.in. w zakresie art. 36a. Ustawa została znowelizowana na mocy przepisów ustawy z dnia 6 października 2022 r. o zmianie ustaw w celu przeciwdziałania lichwie (Dz. U. z 2022 r. poz. 2339). W uzasadnieniu projektu tej ustawy (dostępnym na stronie internetowej: https://www.sejm.gov.pl(...).nsf/20druk.xsp?nr=1911 – dostęp na dzień 24 sierpnia 2025 roku) przeczytać można następujące motywy nowelizacji: „projekt zakłada zmianę maksymalnej wysokości pozaodsetkowych kosztów kredytu konsumenckiego wyliczanych według wzoru wskazanego w art. 36a ust. 1 ustawy. Wartości odpowiednio 25% (koszty niezależne od okresu kredytowania) i 30% (koszty uzależnione od okresu kredytowania) zastąpione zostały wartościami 10% i 10% (art. 7 pkt 4 projektu). Niezależnie od ww. rozwiązania, w projekcie przewidziano obniżenie limitu pozaodsetkowych kosztów kredytu w całym okresie kredytowania z obecnych 100% kwoty kredytu - do wysokości 45% tej kwoty (art. 7 pkt 4 projektu, projektowane nowe brzmienie art. 36a ust. 3 ustawy o kredycie konsumenckim). Celem wprowadzenia tej regulacji jest zwiększenie ochrony konsumentów przed nakładaniem na nich przez instytucje udzielające kredytów i pożyczek nieuzasadnionych kosztów. Należy w tym miejscu zaakcentować, że maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu konsumenckiego została zmniejszona z 55% na 20% (tj. (...) ≤ (K × 10%) + (K × n/R × 10%)) na mocy art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 568, z późn. zm.), a więc na mocy jednej z tzw. tarcz antykryzysowych, lecz wygasł on z końcem dnia 30 czerwca 2021 r. (zgodnie z art. 36 ust. 3a ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 1842, z późn. zm.)). W związku z powyższym, projektodawca, mając na uwadze dobro konsumenta, podjął decyzję o trwałym uregulowaniu omawianego zagadnienia. U podstaw prezentowanych rozwiązań legło przekonanie projektodawcy, że instytucja prowadząca działalność polegającą na udzielaniu kredytów konsumenckich nie powinna obchodzić przepisów o odsetkach maksymalnych, ani też czerpać nadmiernych zysków z tytułu kosztów pozaodsetkowych, zbliżonych nierzadko w swym charakterze do odsetek. Ponadto, mając na uwadze szczególnie trudne położenie niektórych kredytobiorców biorących kolejne kredyty (a w tym kredyty służące spłacie wcześniej zaciągniętych zobowiązań) oraz spoczywający na podmiotach udzielających kredytów obowiązek oceny zdolności kredytowej konsumenta, jak i analizy ryzyka kredytowego (art. 9 ustawy o kredycie konsumenckim), projektodawca wprowadza ograniczenie obrotu wierzytelnościami wynikającymi z umowy o kredyt konsumencki do czasu wygaśnięcia wcześniej zaciągniętych zobowiązań” (str. 47-48 uzasadnienia projektu ustawy). Celem ustawodawcy było zatem obniżenie kosztów pozaodsetkowych kredytu poprzez trwałe rozwiązanie prawne. Jest w ocenie sądu oczywiste i nie wymaga dowodzenia, że powód jako podmiot trudniący się działalnością finansową, w tym udzielaniem pożyczek musi dysponować przedsiębiorstwem, sprzętem i pracownikami umożliwiającymi funkcjonowanie. Poza tym z załącznika do wniosku o numerze (...) z dnia 4 marca 2024 roku o udzielenie pożyczki (k. 9) wynika na jakie koszty związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa powoda przeznaczona została prowizja pożyczkodawcy zastrzeżona w umowie. Koszty te nie budzą wątpliwości sądu. Całość pozaodsetkowych kosztów kredytu w wysokości 5 400 zł rozłożona na cały okres trwania umowy daje sumę ok. 128,57 zł. Nie jest to kwota wygórowana i w ocenie sądu prawidłowo odzwierciedla koszty pośrednictwa przy zawarciu umowy, przygotowania, udzielenia, wypłaty, obsługi pożyczki i przedsiębiorstwa pozwanego. Wysokość prowizji uzależniona jest od całkowitej kwoty kredytu, czasu trwania umowy oraz ryzyka kredytowego. Z kolei opłata przygotowawcza naliczona jest jako koszt związany z przygotowaniem umowy. Biorąc pod uwagę powyższe, w ocenie sądu brak jest podstaw, by uznać, że koszty pozaodsetkowe, które zostały zawarte w umowie pożyczki łączącej strony i które mieszczą się w granicach akceptowalnych przez ustawodawcę stanowią niedozwolone postanowienia umowne, w rażąco krzywdzący sposób kształtujące sytuację pozwanego jako konsumenta. W ocenie Sądu ukształtowane na poziomie 5 400,00 zł pozaodsetkowe koszty pożyczki nie naruszają interesu konsumenta, ani dobrych obyczajów.
Brak było podstaw by uznać, że łącząca strony umowa pożyczki nr (...) z dnia 5 marca 2024 roku była nieważna – została ona zawarta zgodnie z przepisami prawa i w przewidzianej przez przepisy prawa (art. 78 § 1 k.c.) formie pisemnej. Jej postanowienia nie są abuzywne, nie zmierzają do w sprzeczności z ustawą, ani nie mają na celu obejścia ustawy (art. 58 § 1 i 3 k.c.). Podobnie brak było podstaw, by uznać za nieważną zawartej przez pozwanego z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w W. umowy o dostęp do usług medycznych. Na dokumentach dotyczących umowy o dostęp do usług medycznych rzeczywiście nie ma podpisu pozwanego, lecz nie sprawia to, że umowa taka nie została ważnie zawarta. Umowa została zawarta, jak już wskazywano wcześniej, zgodnie z zasadami wskazanymi w regulaminie świadczenia usługi medycznej za pośrednictwem Platformy (...). Powód przedstawił dowód zawarcia umowy w postaci potwierdzenia zawarcia umowy o dostęp do usług medycznych, w którym wskazano dane pozwanego – jego imię, nazwisko, adres zamieszkania, datę urodzenia, numer telefonu i adres e-mail. Oprócz tego w tym dokumencie wskazano kwotę opłaty za dostęp do usług medycznych – 2 000 zł, czyli dokładnie tyle, ile wynosiła suma przelana przez powoda z całkowitej kwoty pożyczki zgodnie z dyspozycją wypłaty całkowitej kwoty pożyczki podpisaną przez pozwanego stanowiącą załącznik do umowy pożyczki. W potwierdzeniu zawarcia umowy o dostęp do usług medycznych wskazano także numer umowy: (...) – ten sam, który widnieje na dyspozycji wypłaty całkowitej kwoty pożyczki podpisanej przez pozwanego. Wreszcie należy zaznaczyć, że powód działający przy zawarciu umowy o dostęp do usług medycznych jako pośrednik wysłał w dniu zawarcia tej umowy, będącym jednocześnie dniem zawarcia umowy pożyczki (5 marca 2024 roku) na adres poczty elektronicznej pozwanego potwierdzenie zawarcia umowy o dostęp do usług medycznych (...), do którego załączono Regulamin Świadczenia Usługi Medycznej za pośrednictwem Platformy (...). Wszystkie te okoliczności wskazują na to, że pozwany zawarł umowę z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w W.. Powód natomiast zgodnie z dyspozycją złożoną przez pozwanego dokonał przelewu części środków składających się na całkowitą kwotę pożyczki (2 000 zł) na rachunek bankowy (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. tytułem opłaty za dostęp do usług medycznych wynikającej z tej umowy. Z kolei kwota 10 000 zł została pozwanemu wypłacona na rachunek bankowy, którego jest posiadaczem. Kwoty 2 000 zł i 10 000 zł, które zostały wypłacone zgodnie z dyspozycją pozwanego stanowią zatem części całkowitej kwoty pożyczki udostępnionej pozwanemu w wysokości 12 000 zł. Pozwany podpisując dyspozycję wypłaty całkowitej kwoty pożyczki zdecydował o tym w jaki sposób kwota ta zostanie mu wypłacona.
Sąd ustalił, iż powodowi należały się w całości umowne odsetki kapitałowe, zawarte w pierwszych trzech ratach pożyczki, w kwotach wynikających z harmonogramu spłat pożyczki tj. odpowiednio 266,85 zł, 262,28 zł i 257,64 zł oraz część umownych odsetek kapitałowych zawartych w czwartej racie pożyczki (odsetki kapitałowe zawarte w czwartej racie wynosiły 252,92 zł), tj. za 29 z 30 dni w kwocie 244,49 zł albowiem termin płatności czwartej raty przypadał na dzień 14 lipca 2024 roku, a więc już po upływie terminu wypowiedzenia umowy. Łącznie należne powodowi od pozwanego odsetki kapitałowe wyniosły więc 1 031,26 zł. Sąd tak samo jak powód przyjął, że termin wypowiedzenia umowy upływał z dniem 13 lipca 2024 roku, czyli z upływem 30 dnia od dnia wypowiedzenia umowy pożyczki wraz z wezwaniem do wykupu weksla. Dzień ten był zarazem dniem płatności weksla. Pozwany nie kwestionował tej daty, nie twierdził, że upływ terminu wypowiedzenia umowy powinien przypaść w innym dniu, poza tym, jak już wskazywano wcześniej, nie kwestionował faktu doręczenia mu wypowiedzenia umowy wraz z wezwaniem do wykupu weksla. Upływ okresu wypowiedzenia przypadał zatem z upływem 30 dnia od dnia dokonania wypowiedzenia, a zatem z upływem 30 dnia od dnia 13 czerwca 2024 roku. Dzień ten przypadał na dzień 13 lipca 2024 roku.
Wyjaśnić trzeba, że odsetki kapitałowe (art. 359 § 1 k.c.) to takie, które stanowią wynagrodzenie za korzystanie z cudzego kapitału, w tym przypadku zgodnie z zawartą umową kredytu. O ile kredytobiorca spłaca kredyt zgodnie z umową, odsetki kapitałowe naliczane są przez cały okres kredytowania (właśnie jako wynagrodzenie za korzystanie z kapitału udostępnionego przez bank). O ile dojdzie do wypowiedzenia umowy kredytu, niespłacony na dzień wypowiedzenia umowy kapitał staje się wymagalny, zaś odsetki kapitałowe po upływie okresu wypowiedzenia nie są już naliczane. Tym samym po wypowiedzeniu umowy zadłużenie kredytobiorcy obejmuje niespłacony kapitał oraz niespłacone do końca okresu wypowiedzenia odsetki kapitałowe (naliczane są więc one do dnia wypowiedzenia umowy kredytu). Obowiązek strony pozwanej zapłaty wynagrodzenia dotyczy wyłącznie okresu korzystania z pożyczki, więc nie obejmuje okresu po wypowiedzeniu umowy.
Niezasadne jest dochodzenie odsetek kapitałowych za okres, który jeszcze nawet nie nastąpił (harmonogram spłat pożyczki obejmował okres spłaty kończący się we wrześniu 2027 roku). Trudno bowiem w takiej sytuacji w ogóle mówić o wynagrodzeniu za korzystanie z kapitału w sytuacji, w której dzień, w którym mogły zostać naliczone odsetki kapitałowe jeszcze nie nadszedł. Poza tym ze względu na wypowiedzenie umowy pożyczki nie następuje dalsze naliczanie odsetek kapitałowych, lecz co najwyżej odsetek za opóźnienie. Wprawdzie w punkcie 8 umowy pożyczki wskazano, że wypowiedzenie umowy jest równoznaczne z postawieniem w stan natychmiastowej wykonalności należnej pożyczkodawcy całkowitej kwoty do zapłaty, ale należy odczytywać ten przepis łącznie z przepisem punktu 1 umowy, w której podpunkcie 1.2 wskazano oprocentowanie według stałej stopy oprocentowania w wysokości 18,403623 % w skali roku. Wypowiedzenie i co za tym idzie wygaśnięcie umowy nastąpiło natomiast nie tylko przed zakończeniem okresu kredytowania, ale wręcz po czterech miesiącach od zawarcia umowy. Nie sposób przyjąć, że powodowi należą się odsetki kapitałowe za cały okres przez jaki miała obowiązywać umowa. O ile dojdzie do wypowiedzenia umowy kredytu, niespłacony na dzień wypowiedzenia umowy kapitał staje się wymagalny, zaś odsetki kapitałowe po upływie okresu wypowiedzenia nie są już naliczane. Tym samym po wypowiedzeniu umowy zadłużenie kredytobiorcy obejmuje niespłacony kapitał oraz niespłacone do końca okresu wypowiedzenia odsetki kapitałowe (naliczane są więc one do dnia, z którym upłynie okres wypowiedzenia umowy kredytu). Należne powodowi są więc jedynie odsetki kapitałowe jedynie za okres od dnia zawarcia umowy do dnia, w którym upłynął okres wypowiedzenia (por. także wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 6 maja 2021 r. sygn. akt VIII GC 828/18, LEX nr 3663335).
Pozwany kwestionował sposób naliczania odsetek twierdząc, że powód naliczył odsetki albowiem zostały one naliczone od kredytowanych kosztów pożyczki. Zarzut ten nie jest jednak słuszny. Zgodnie z dominującym w literaturze poglądem, dopuszczalnym jest finansowanie kosztów kredytu udzielonego przez bank oraz naliczanie odsetek od kwoty przeznaczonej na ten cel. Brak jest podstaw do przyjęcia w przepisach ustawy o kredycie konsumenckim odmiennych zasad pobierania odsetek od wykorzystanego kredytu, zależnych w szczególności od tego, czy celem kredytowania są koszty udzielanego kredytu (J. G., M. S., Problematyka odsetek od kredytowanych kosztów bankowego kredytu konsumenckiego, „Monitor Prawa Bankowego” z 2022 r., nr 6, s. 59-74). Podobnie T. Czech (w: Kredyt konsumencki. Komentarz, wyd. IV, LEX 2025, uwagi do art. 5, teza 293) wskazuje, że pojęcie "wypłaconej kwoty", o której mowa w art. 5 pkt 10 u.k.k., obejmuje także część kapitału kredytu przeznaczoną na sfinansowanie kosztów związanych z tym kredytem. Za przyjęciem takiego stanowiska przemawia dodatkowo wykładnia językowa omawianego przepisu - nie wymaga on bowiem, aby wypłata nastąpiła do rąk konsumenta. Wypłata może być bowiem również dokonana w celu pokrycia zobowiązań konsumenta (w tym zobowiązań do zapłacenia kosztów związanych z kredytem). Wniosek ten potwierdza również wykładania systemowa - na tle przepisów o kredycie bankowym przyjmuje się, że odsetki nalicza się od całości kapitału kredytu, niezależnie od sposobu jego wypłacenia. Jak już wskazywano wcześniej, sąd uznał, że powód mógł naliczać odsetki wyłącznie za okres kredytowania, lecz jedynie do czasu upływu okresu wypowiedzenia umowy pożyczki. Odsetki kapitałowe mogły zostać naliczone zatem wyłącznie za okres do dnia 13 lipca 2024 roku i zostały wyliczone przez sąd na podstawie kwot odsetek umownych zawartych w poszczególnych ratach umowy pożyczki, wynikających z harmonogramu spłaty. Pozwany nie zdołał natomiast skutecznie podważyć dokonanych wyliczeń zawartych w harmonogramie spłat pożyczki - nie wskazał które z wyliczeń dokonanych w harmonogramie spłat są błędne i z jakiego powodu, ile powinny wynosić odsetki umowne zawarte w poszczególnych ratach pożyczki, ile powinna wynosić rata pożyczki, ile powinna wynosić całkowita kwota do zapłaty, ani jaka jest jego zdaniem wysokość zadłużenia.
Wskazać należy również, że wystawienie weksla nie dawało powodowi prawa do dochodzenia odsetek od skapitalizowanych odsetek za okres poprzedzający wniesienie pozwu, z uwagi na zakaz anatocyzmu wynikający z art. 482 § 1 k.c. Zgodnie z treścią tego przepisu, od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy. Należy przy tym zauważyć, że zakaz określony w cytowanym przepisie dotyczy obu rodzajów odsetek występujących w prawie cywilnym – zarówno odsetek kapitałowych (art. 359 § 1 k.c.), jak i odsetek za opóźnienie (art. 481 § 1 k.c.). W przedmiotowej sprawie nie zachodzi natomiast żaden z wyjątków od wyrażonego w art. 482 § 1 k.c. zakazu anatocyzmu, wobec czego powód miał prawo żądać odsetek od odsetek wyłącznie od dnia wytoczenia powództwa (por. także wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 31 maja 2017 r., I ACa 193/16, LEX nr 2317744).
Powodowi należały się również odsetki za opóźnienie od poszczególnych rat pożyczki. Zgodnie z punktem 4.1. umowy pożyczki, jeżeli pożyczkobiorca nie spłacił w terminie poszczególnych rat lub ich części lub innej kwoty związanej z umową, niespłacona kwota stawała się zadłużeniem przeterminowanym. Od każdego zadłużenia przeterminowanego powód naliczał odsetki za opóźnienie za każdy dzień opóźnienia w wysokości rocznej stopy oprocentowania zadłużenia przeterminowanego równej stopie odsetek maksymalnych za opóźnienie, o których mowa w art. 481 §2 1 k.c. Z przedłożonego przez powoda zestawienia odsetek dziennych (k. 42) wynika, że powód naliczał odsetki za opóźnienie w wysokości maksymalnych odsetek za opóźnienie od pierwszej raty pożyczki, której termin płatności przypadał na dzień 14 kwietnia 2024 roku oraz od drugiej raty, której termin płatności przypadał na 14 maja 2024 roku. Zauważyć należy, że termin płatności pierwszej raty przypadał na niedzielę. Zgodnie z art. 115 k.c. jeżeli koniec terminu do wykonania czynności przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy lub na sobotę, termin upływa następnego dnia, który nie jest dniem wolnym od pracy ani sobotą. W świetle przywołanego przepisu termin spłaty pierwszej raty ulegał przesunięciu i upływał 15 kwietnia 2024 roku. Odsetki za opóźnienie w płatności pierwszej raty są więc należne od dnia następnego – 16 kwietnia 2024 roku. Z kolei termin płatności drugiej raty przypadał na wtorek niebędący dniem ustawowo wolnym od pracy. Dlatego też zasadne było naliczanie odsetek od dnia następnego – 15 maja 2024 roku. Powód miał prawo naliczać odsetki za opóźnienie do dnia 13 czerwca 2024 roku. Maksymalne odsetki za opóźnienie od pierwszej raty za okres od 16 kwietnia 2024 roku do 13 czerwca 2024 roku wynoszą 20,55 zł, a od drugiej raty za okres od 15 maja 2024 roku do 13 czerwca 2024 roku 10,45 zł tj. łącznie 31 zł.
Niezasadny jest także zarzut pozwanego, jakoby powództwo było bezzasadne z tego względu, że powód nie skorzystał z udzielonej przez pozwanego dyspozycji potrącenia z wynagrodzenia u pracodawcy (załącznik nr 4 do umowy). Wskazać należy, że możliwość dokonania potrącenia u pracodawcy na podstawie takiej dyspozycji stanowi jedynie dodatkowy, fakultatywny sposób zabezpieczenia roszczenia wierzyciela, którego wybór należy wyłącznie do uprawnionego. Złożenie przez dłużnika oświadczenia o wyrażeniu zgody na potrącenie z wynagrodzenia nie wyłącza bowiem prawa wierzyciela do dochodzenia roszczenia na drodze sądowej w razie niewywiązania się przez dłużnika z zobowiązania. Brak skorzystania z tej możliwości nie może być zatem traktowany jako nadużycie prawa ani jako działanie mające na celu zwiększenie kosztów po stronie dłużnika, w szczególności, że po stronie powoda nie istniał obowiązek korzystania z tej konkretnej formy egzekucji świadczenia. Z punktu widzenia oceny zasadności roszczenia powoda kluczowe znaczenie ma fakt, że pozwany nie uregulował zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki, mimo wezwania do zapłaty i upływu terminu wypowiedzenia umowy, a nie sposób, w jaki powód dochodził przysługującego mu roszczenia. Poza tym pozwany aż do zamknięcia rozprawy nie uiścił żadnej kwoty na poczet długu wynikającego z zawartej z powodem umowy pożyczki z dnia 5 marca 2024 roku, wobec czego zasadnym jest twierdzenie, że do zwiększenia kosztów przyczynił się przede wszystkim on sam naruszając swoje obowiązki kontraktowe.
Podsumowując, roszczenie powoda było zasadne w zakresie kapitału pożyczki – 12 000 zł, pozaodsetkowych kosztów pożyczki: 340 zł opłaty przygotowawczej, 600 zł prowizji pośrednika finansowego, 4 460 zł prowizji pożyczkodawcy oraz umownych odsetek kapitałowych w wysokości 1 031,26 zł, a także odsetek za opóźnienie od poszczególnych rat do dnia 13 czerwca 2024 r. w wysokości 31 zł tj. łącznie 18 462,26 zł.
Ze względu na powyższe, Sąd zasądził w punkcie I wyroku od pozwanego na rzecz powoda powyższą kwotę z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 17 400 zł od dnia 14 lipca 2024 roku do dnia zapłaty, od kwoty 1 062,26 zł od dnia 10 października 2024 roku do dnia zapłaty. Podstawą naliczenia odsetek był art. 481 § 1 i 2 k.c. i art. 48 pkt 2 prawa wekslowego. Powód nie zastrzegł w treści weksla oprocentowania sumy wekslowej (art. 5 prawa wekslowego), a zatem nie mógł domagać się zasądzenia od pozwanego odsetek umownych za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych. Odmowa zapłaty weksla przez pozwanego niewątpliwie powoduje opóźnienie dłużnika w spełnieniu świadczenia, wierzyciel może zatem od dłużnika domagać się odsetek od sumy wekslowej, począwszy od dnia ostatecznej płatności. Skoro pozwany wezwany do wykupu weksla nie spełnił dobrowolnie świadczenia w terminie wyznaczonym, popadł w opóźnienie. Powodowi przysługiwały zatem odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia następującego po dniu płatności weksla. Dzień ten przypadał na dzień 13 lipca 2024 roku, a zatem powodowi przysługiwały odsetki za opóźnienie od dnia 14 lipca 2024 roku. Dotyczyło to jednak wyłącznie kwoty, która nie stanowiła skapitalizowanych w pozwie odsetek. Dlatego też sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 17 400 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 14 lipca 2024 roku. Na sumę 17 400 zł składały się bowiem należności, które nie stanowiły skapitalizowanych w pozwie odsetek, tj. 12 000 zł kapitału pożyczki oraz 5 400 zł pozaodsetkowych kosztów pożyczki w postaci opłaty przygotowawczej – 340 zł, prowizji pośrednika finansowego – 600 zł i prowizji pożyczkodawcy – 4 460 zł.
Jednocześnie, jak już wskazywano wcześniej, zgodnie z art. 482 § 1 k.c. od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy. Przepis art. 482 § 1 k.c. określa początkowy termin od jakiego można domagać się odsetek od zaległych odsetek i jest to dzień wytoczenia o nie powództwa. Zgodnie zaś z ogólnymi regułami odsetki należą się do dnia spełnienia świadczenia, którym jest zasądzona kwota skapitalizowanych odsetek. Skapitalizowanie odsetek w znaczeniu prawnym następuje wtedy, gdy obliczono ich sumę za określony czas, a następnie poddano je oprocentowaniu, tworząc w ten sposób kapitał, stanowiący odrębną kategorię prawną.
Powództwo w niniejszej sprawie zostało wytoczone w dniu 10 października 2024 roku (data nadania pozwu) wobec tego od tej daty zasądzono odsetki ustawowe za opóźnienie od dochodzonych pozwem skapitalizowanych odsetek w łącznej kwocie 1 062,26 zł. Na sumę skapitalizowanych odsetek składała się kwota odsetek kapitałowych w wysokości 1 031,26 zł oraz kwoty odsetek za opóźnienie naliczonych przez powoda od pierwszej raty pożyczki za okres od 16 kwietnia 2024 roku do 13 czerwca 2024 roku w wysokości 20,55 zł i od drugiej raty pożyczki za okres od 15 maja 2024 roku do 13 czerwca 2024 roku 10,45 zł.
Wymaga zaznaczenia, że w punkcie 4 umowy pożyczki zastrzeżono zasady naliczania odsetek umownych za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie. Należy jednak przypomnieć w tym kontekście, że powód wypowiedział pozwanemu umowę pożyczki. Skorzystanie z prawa do wypowiedzenia umowy, wywołuje skutek w postaci rozwiązania umowy z upływem okresu wypowiedzenia, a przez to wygaśnięcia z tym dniem umownego stosunku zobowiązaniowego. Z chwilą wypowiedzenia umowy, jej postanowienia nie wiążą już stron, a postawiona w stan natychmiastowej wymagalności wierzytelność, podlega już – w zakresie odsetek - reżimowi kodeksowemu. Wierzyciel może domagać się odsetek umownych jeśli wynika to z obowiązującej strony umowy. Jeżeli natomiast wierzyciel decyduje się na wypowiedzenie umowy, to z chwilą upływu okresu wypowiedzenia umowa przestaje być wiążąca, a odsetki umowne zastąpione zostają odsetkami ustawowymi. Nie może być tak, że jednocześnie pożyczkodawca wypowiada umowę w całości, a mimo to nadal uznaje za wiążące niektóre jej regulacje – dotyczące odsetek umownych. Powód nie miał prawa naliczania odsetek umownych od dnia 14 lipca 2024 roku, skoro w tej dacie umowa już nie obowiązywała, bo wcześniej została skutecznie wypowiedziana.
W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w punkcie II wyroku.
O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie III wyroku na podstawie art. 98 § 1 i § 1 1 i art. 99 w związku z art. 100 k.p.c. Zgodnie z treścią art. 100 zd. 1 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Roszczenie powoda uwzględnione zostało w 77,7 % i w takim też zakresie należał się powodowi zwrot kosztów procesu. Pozwany nie poniósł natomiast żadnych kosztów procesu. Na koszty procesu poniesione przez powoda składały się: opłata od pozwu w kwocie 1 189 zł, koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3 600 zł (§ 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych – t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1935 ze zm.) i opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. Łącznie 4 806 zł. Powodowi należał się zwrot 77,7 % tej kwoty, zatem należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda zwrot kosztów procesu w wysokości 3 734,26 zł (77,7 % z 4 806 zł). Kwota ta została zasądzona wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, zgodnie z brzmieniem art. 98 § 1 1 k.p.c., w myśl którego, od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Toruniu
Osoba, która wytworzyła informację: asesor sądowy Paweł Kamiński
Data wytworzenia informacji: